Book Title: Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 ‘સૂત્રકૃ’ કે અનાર્ય, ઉચ્ચગોત્રીય કે નીચ ગોત્રીય, મહાકાય કે હ્રસ્વકાય, સુવર્ણ કે દુર્વર્ણ, સુરૂપ કે કુરૂપ, તેમને જનજાનપદ આદિ થોડો કે વધુ પરિગ્રહ હોય છે. આવા પ્રકારના ફળોમાં આવીને કોઈ ભિક્ષાવૃત્તિ ધારણ કરવા ઉધતા થાય છે. કેટલાક જ્ઞાતિજન, અજ્ઞાતિજન, ઉપકરણ છોડીને ભિક્ષાવૃત્તિ ધારણ કરે છે અથવા કોઈ અવિદ્યમાન જ્ઞાતિજન આદિ છોડીને ભિક્ષાવૃત્તિ ધારણ કરે છે. જે વિદ્યમાન કે અવિદ્યમાન જ્ઞાતિજન, અજ્ઞાતિજન અને ઉપકરણોને છોડીને ભિક્ષાચર્યાને માટે સમન્ધિતા થાય છે, તેઓને પહેલાથી ખબર હોય છે કે - આ લોકમાં પુરુષગણ પોતાનાથી ભિન્ન વસ્તુઓ માટે અમસ્તા જ તેવું માને છે કે આ વસ્તુ મારે કામ આવશે. જેમ કે - મારા ક્ષેત્ર-વાસ્તુ-હિરણ્ય-સુવર્ણ-ધન-ધાન્ય-કાંસુ-વસ્ત્ર - વિપુલ ધન-કનક-રત્ન-મણિ-મોતી-શંખ-શિલ-પ્રવાલ-રક્તરત્ન આદિ સારભૂત વસ્તુઓ, મારા શબ્દો-રૂપગંધ-રસ-સ્પર્શ, આ કામભોગો મારા છે, હું તેનો ઉપભોગ કરીશ. તે મેઘાવી પહેલાથી જ સ્વયં એવું જાણી લે કે - આ લોકમાં જ્યારે મને કોઈ દુઃખ, રોગ, આતંક ઉત્પન્ન થાય, કે જે મને અનિષ્ટ, અકાંત, અપ્રિય, અશુભ, અમનોજ્ઞ, અમણામ, દુઃખરૂપ, અસુખરૂપ છે. હે ભયંતાર ! મારા આ કામભોગો, મારા અનિષ્ટ, અકંત, અપ્રિય, અશુભ, અમનોજ્ઞ, અમણામ દુઃખ, અસુખ, રોગ-આતંક આદિ તમે વહેંચી લો. કેમ કે હું તેનાથી ઘણો દુઃખી છું, શોકમાં છું, ચિંતામાં છું, પીડિત છું, વેદનામાં છું, અતિસંતપ્ત છું. તેથી તમે બધા મને આ અનિષ્ટ, અકાંત - યાવત્ - અસુખરૂપ મારા કોઈ એક દુઃખ કે રોગાતંકથી મને મુક્ત કરાવો, તો તેવું કદી બનતું નથી. આ સંસારમાં કામભોગ તે દુઃખીને રક્ષણ કે શરણરૂપ થતાં નથી. કોઈ પુરુષ પહેલાથી જ આ કામભોગોને છોડી દે છે અથવા કામભોગો તે પુરુષને પહેલાં છોડી દે છે. તેથી કામભોગો અન્ય છે અને હું પણ અન્ય છું. તો પછી અમે આ ભિન્ન કામભોગોમાં શા માટે મૂચ્છિત થઈએ ? આવું જાણીને અમે જ કામભોગોનો ત્યાગ કરીએ. તે મેઘાવી જાણી લે કે આ કામભોગો બહિરંગ છે. તેનો રાગ છોડી દે, જેમ કે - મારી માતા, મારા પિતા, મારા. ભાઈ-બહેન-પત્ની-પુત્ર-પુત્રી, મારા દાસ-પૌત્ર-પુત્રવધૂ-પ્રિયા-સખા-સ્વજન-સંબંધી છે, આ મારા જ્ઞાતિજન છે અને હું પણ તેમનો છું. તે મેઘાવી પહેલાથી જ પોતાને સારી રીતે જાણી લે. આ લોકમાં મને કોઈ દુઃખ, રોગ, આતંક ઉત્પન્ન થશે, જે અનિષ્ટ યાવત્ અસુખરૂપ હોય તો હે ભયંતાર ! જ્ઞાતિજનો, આ મારા કોઈ દુઃખ, રોગ, આતંક તમે વહેંચી લેજો કે જે મને અનિષ્ટ યાવત્ અસુખરૂપ છે. હું તે દુઃખથી દુઃખી છું, શોકમાં છું યાવત્ સંતપ્ત છું. મને આ કોઈપણ દુઃખ, રોગ, આતંકથી મુક્ત કરાવો, જે મને અનિષ્ટ યાવત્ અસુખરૂપ છે એવું કદી બનતું નથી. અથવા તે ભયંતાર મારા જ્ઞાતિજનને જ કોઈ દુઃખ, રોગ, આતંક ઉત્પન્ન થઈ જાય જે મને અનિષ્ટ યાવત્. અસુખરૂપ છે, તો હું મારા તે ભયત્રાતા જ્ઞાતિજનોના કોઈ દુઃખ, રોગ, આતંકમાં ભાગ પડાવું કે જે અનિષ્ટ યાવત્ અસુખરૂપ છે, જેથી તેઓ દુઃખી થાવત્ સંતપ્ત ન થાય. હું તેમને અનિષ્ટ યાવત્ અસુખરૂપ દુઃખ રોગાંતકથી મુક્ત કરાવું, પણ એવું ન થાય. કોઈનું દુઃખ બીજો કોઈ ન લઈ શકે, એકનું કરેલું દુઃખ બીજો ભોગવી ન શકે. પ્રત્યેક પ્રાણી એકલા જ જન્મે છે, મરે છે, ચ્યવે છે, ઉત્પન્ન થાય છે. પ્રત્યેક પ્રાણી એકલા જ કષાય-સંજ્ઞા (જ્ઞાન), મનન, વિદ્વતા, વેદના પામે છે. આ લોકમાં કોઈ સ્વજનાદિ સંયોગ તેના ત્રાણ કે શરણ થતા નથી. પુરુષ પહેલેથી જ્ઞાતિસંયોગ છોડી દે છે અથવા જ્ઞાતિસંયોગો તે પુરુષને છોડી દે છે. જ્ઞાતિસંયોગ ભિન્ન છે અને હું પણ ભિન્ન છું. તો પછી મારે આ ભિન્ન એવા જ્ઞાતિસંયોગોથી શા માટે મૂચ્છિત થવું ? એમ વિચારી અને જ્ઞાતિ-સંયોગોનો પરિત્યાગ કરીએ છીએ. તે મેઘાવી જાણે કે આ બાહ્ય વસ્તુ છે, મારે તેઓનો રાગ છોડવો જોઈએ જેવા કે - મારા હાથ, મારા પગ, મારા બાહુ, સાથળ, પેટ, માથુ, મારું શીલ, મારા આયુ-બળ-વર્ણ, મારા ત્વચા-છાયા-કાન-નાક-ચક્ષુ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 64
