Book Title: Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 ‘સૂત્રકૃ’ જીભ-સ્પર્શ. આ રીતે મારું-મારું કરે છે. આયુષ્ય વધતા આ બધું જીર્ણ થાય છે, જેમ કે - આયુ, બળ, ત્વચા, છાયા, શ્રોત્ર યાવત્ સ્પર્શ, સાંધા ઢીલા થઈ જાય છે, ગાત્રો પર કડચલી પડે છે, કાળા વાળ ધોળા થાય છે, જે આહારથી ઉપચિત આ શરીર છે, તે પણ કાળક્રમે છોડવું પડશે. એમ વિચારી તે ભિક્ષાચર્યા માટે સમર્થાિત ભિક્ષ જીવ અને અજીવ કે ત્રસ અને સ્થાવર લોકને જાણે. સૂત્ર-૬૪૬ આ લોકમાં ગૃહસ્થ આરંભ, પરિગ્રહ યુક્ત હોય છે. કેટલાક શ્રમણ અને બ્રાહ્મણ પણ આરંભ અને પરિગ્રહયુક્ત હોય છે. જેઓ આ ત્રસ અને સ્થાવર પ્રાણીઓનો સ્વયં આરંભ કરે છે, બીજા પાસે પણ આરંભ કરાવે છે, અન્ય આરંભ કરનારનું પણ અનુમોદન કરે છે. આ જગતમાં ગૃહસ્થ તથા કેટલાક શ્રમણ, બ્રાહ્મણ પણ આરંભ, પરિગ્રહથી યુક્ત હોય છે. તેઓ સચિત્ત અને અચિત્ત બંને પ્રકારના કામભોગો સ્વયં ગ્રહણ કરે છે, બીજા પાસે પણ ગ્રહણ કરાવે છે અને ગ્રહણ કરનારાની અનુમોદના પણ કરે છે. આ જગતમાં ગૃહસ્થ અને કેટલાક શ્રમણ, બ્રાહ્મણ પણ આરંભ, પરિગ્રહથી યુક્ત હોય છે. હું આરંભ અને પરિગ્રહથી રહિત છું. જે ગૃહસ્થો અને કેટલાક શ્રમણ, બ્રાહ્મણ આરંભ, પરિગ્રહયુક્ત છે, તેઓની નિશ્રામાં બ્રહ્મચર્યવાસ માં હું વસીશ, તો તેનો લાભ શો ? ગૃહસ્થ જેવા પહેલા આરંભા-પરિગ્રહી હતા, તેવા પછી પણ છે, તેમ કેટલાક શ્રમણ-બ્રાહ્મણ પ્રવ્રજ્યા પૂર્વે પણ આરંભી-પરિગ્રહી હતા અને પછી પણ હોય છે. આરંભપરિગ્રહયુક્ત ગૃહસ્થ કે શ્રમણ-બ્રાહ્મણ તેઓ બંને પ્રકારે પાપકર્મો કરે છે. એવું જાણીને તે બંને અંતથી અદશ્ય થઈને ભિક્ષુ સંયમમાં પ્રવૃત્તિ કરે. તેથી હું કહું છું- પૂર્વાદિ દિશાથી આવેલા યાવત્ કર્મના રહસ્યને જાણે છે, કર્મબંધન રહિત થાય છે, કર્મોનો અંત કરે છે, તેમ તીર્થંકરાદિએ કહ્યું છે. સૂત્ર-૬૪૭ તે ભગવંતે છ જવનિકાયને કર્મબંધના હેતુ કહ્યા છે, તે આ રીતે - પૃથ્વીકાય યાવત્ ત્રસકાય. જેમ કોઈ વ્યક્તિ મને દંડ, હાડકું, મુઠ્ઠી, ઢેફા, પથ્થર, ઠીકરા આદિથી મારે છે અથવા તર્જના કરે, પીટે, સંતાપ આપે, તાડના કરે, ક્લેશ આપે. ઉદ્વેગ પહોંચાડે યાવત્ એક રુંવાડું પણ ખેંચે તો હું અશાંતિ, ભય અને દુઃખ પામું છું તે પ્રમાણે સર્વે ગો-સત્વો દંડ વડે કે ચાબુક વડે મારવાથી, પીટવાથી, તર્જના કરવાથી, તાડન કરવાથી, પરિતાપ આપવાથી, કિલામણા કરવાથી, ઉદ્વેગ કરાવવાથી યાવત્ એક રોમ પણ ઉખેડવાથી હિંસાકારક દુઃખ અને ભયને અનુભવે છે, આ પ્રમાણે જાણીને સર્વે પ્રાણી આદિને હણવા નહીં, આજ્ઞાકારી ન બનાવવા, પકડી ન રાખવા, પરિતાપવા નહીં કે ઉદ્વેગ ન કરાવવો. હું સુધર્માસ્વામી કહું છું કે - જે અરિહંત ભગવંતો થઈ ગયા, થાય છે કે થશે તે બધા એમ કહે છે, બતાવે છે, પ્રરૂપે છે કે - સર્વે પ્રાણી યાવત્ સત્વોને હણવા નહીં, આજ્ઞા પળાવવી નહીં, ગ્રહણ કરવા નહીં, પરિતાપ ના આપવો, ઉદ્વેગ ન પમાડવો. આ ધર્મ ધ્રુવ છે, નિત્ય છે, શાશ્વત છે, સમસ્ત લોકના દુઃખ જાણીને આમ કહ્યું છે. આ પ્રમાણે તે ભિક્ષુ પ્રાણાતિપાત યાવત્ પરિગ્રહથી વિરત થાય, દાંત સાફ ન કરે, અંજન-વમન-ધૂપનઆપિબન ન કરે. તે ભિક્ષુ સાવઘક્રિયાથી રહિત, અહિંસક, અક્રોધી, અમાની, અમારી, અલોભી, ઉપશાંત, પરિનિવૃત્ત રહે. કોઈ આકાંક્ષા થકી ક્રિયા ન કરે. આ જ્ઞાન જે મેં જોયું, સાંભળ્યું કે મનન કર્યું, આ સુચરિત તપ, નિયમ, બ્રહ્મચર્યપાલન, જીવન-નિર્વાહ વૃત્તિનો સ્વીકારાદિ ધર્મના ફળરૂપે અહીંથી ચ્યવીને દેવ થાઉં, કામભોગ મને વશવર્તે, દુઃખ અને અશુભ કર્મોથી રહિત થાઉં, સિદ્ધિને પ્રાપ્ત કરું ઇત્યાદિ. તે ભિક્ષુ શબ્દ-રૂપ-ગંધ-રસ-સ્પર્શમાં મૂચ્છિત ન થાય. ક્રોધ, માન, માયા, લોભ, રાગ, દ્વેષ, કલહ, અભ્યાખ્યાન, પૈશુન્ય, પરપરિવાદ, અરતિરતિ, માયા-મૃષાવાદ, મિથ્યાદર્શન શલ્યથી વિરત રહે. તેનાથી ભિક્ષુ મહાન કર્મોના આદાનથી ઉપશાંત થાય છે, સંયમમાં ઉદ્યત અને પાપથી વિરત થાય છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 65
