Book Title: Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 “સૂત્રકૃત’ વચનગુપ્ત, કાય-ગુપ્ત, ગુપ્ત, ગુએન્દ્રિય, ગુપ્ત બ્રહ્મચારી, અક્રોધી, અમાની, અમાયી, અલોભી, શાંત, પ્રશાંત, ઉપશાંત, પરિનિવૃત્ત, અનાથવી, અગ્રંથિ, છિન્નશોક, નિરુપલેપ, કાંસ્યપાત્ર વતુ, મુક્તતોય, શંખવત્ નિરંજન, જીવ માફક અપ્રતિહતગતિ, ગગનતલવત્ નિરાલંબન, વાયુ માફક અપ્રતિબદ્ધ, શારદસલિલવત્ શુદ્ધ હૃદયી, પુષ્કરપત્ર જેમ નિરૂપલેપ, ભારંવપક્ષી માફક અપ્રમત્ત, હાથી જેવા શૂરવીર, વૃષભ જેવા ભારવાહી, સિંહ જેવા દુર્ઘર્ષ, મેરુ જેવા અપ્રકંપ, સાગર જેવા ગંભીર, ચંદ્ર જેવા સૌમ્ય લેશ્ય, સૂર્ય જેવા દીપ્ત તેજ, જાત્ય કંચનવત્ જાત્યરૂપ, પૃથ્વી જેવા સર્વ સ્પર્શ સહેનારા, સારી રીતે હોમ કરાયેલા અગ્નિ જેવા જાજવલ્યમાન છે. તે ભગવંતોને કોઈ સ્થાન પ્રતિબંધ નથી. આ પ્રતિબંધ ચાર પ્રકારે કહ્યો છે. તે આ પ્રમાણે - અંડજ, પોતજ, અવગ્રહિક અને ઔપગ્રહિક. તેઓ જે-જે દિશામાં વિચરવા ઇચ્છે, તે તે દિશામાં અપ્રતિબદ્ધ, શૂચિભૂત અને લઘુભૂત થઈ ગ્રંથિરહિત, સંયમ અને તપથી પોતાના આત્માને ભાવિત કરતા વિચરે છે. તે ભગવંતોને આવા પ્રકારે સંયમ નિર્વાહાથે આજીવિકા હોય છે, જેમ કે - ચોથભક્ત, છઠ્ઠભક્ત, અષ્ટમ ભક્ત, દશમ-બારસ-ચૌદશભક્ત, અર્ધમાસિક કે માસિક ભક્ત, બે-ત્રણ-ચાર-પાંચ કે છમાસી (તપ) તે સિવાય (કોઈ કોઈ શ્રમણ) ઉક્લિપ્તચારી, નિક્ષિપ્તચારી, ઉક્ષિપ્ત-નિક્ષિપ્તચારી, અંતચરક, પ્રાંતચરક, રૂક્ષચરક, સમુદાનચરક, સંસ્કૃષ્ટ કે અસંસૃષ્ટ ચરક, ત#ાત સંસૃષ્ટચરક, દિષ્ટ-અદિષ્ટ-પૃષ્ટ-અપૃષ્ટ-ભિક્ષ કે અભિક્ષલાભી, અજ્ઞાતચરક, ઉપનિહિત, સંખા-દત્તિક, પરિમિત-પિંડવાતિક, શુદ્ધષણિક, અંત-પ્રાંત-અરસ-વિરસ-રૂક્ષ કે તુચ્છ આહારી, અંત કે પ્રાંતજીવી, આયંબિલ-પુરિમટ્ટ-નિર્વિગઈ કરનારા, મદ્ય-માંસ ન ખાનાર, નિકામરસભોજી, સ્થાનાતિક, પ્રતિમાસ્થાનાતિક, ઉકુટુકાસન, યાવત વીરાસન, દંડાયતિક, લગંડશાયી, અપ્રાવૃત્ત, અગર્તક, અકંડૂક, અનસૃષ્ટ ઇત્યાદિ ઉવવાઈ સૂત્ર મુજબ જાણવું. વળી તે વાળ, દાઢી, મૂછ, રોમ, નખ આદિ સર્વ શરીર સંસ્કારોથી રહિત હોય છે. તે ભગવંતો આવા વિહાર વડે વિહરતા ઘણા વર્ષો શ્રમણપર્યાય પાળીને, તેમને કોઈ બાધા ઉત્પન્ન થાય કે ના થાય તો પણ ઘણો સમય ભક્ત પચ્ચકખાણ કરીને, ઘણા સમય અનશન વડે ભોજનને ત્યાગીને, જે હેતુ માટે નગ્નભાવ, મુંડભાવ, અસ્નાનભાવ, અદંતધોવન, અછત્રક, અનુપાનહ, ભૂમિશચ્યા, ફલકશચ્યા, કાષ્ઠશય્યા, કેશલોચ, બ્રહ્મચર્યવાસ, પરગૃહપ્રવેશ (ભિક્ષાર્થે) ધારણ કરેલા છે. તથા જેના માટે માન, અપમાન, હેલણા, નિંદા, ખિંસા, ગહ, તર્જના, તાડના, ઉચ્ચનીચ વચનાદિ બાવીશ પરીષહો અને ઉપસર્ગો સહન કરી રહ્યા છે, તે અર્થને આરાધે છે, આરાધીને છેલ્લા શ્વાસો-ચ્છવાસે અનંત, અનુત્તર, નિર્ચાઘાત, નિરાવરણ, સંપૂર્ણ, પ્રતિપૂર્ણ, શ્રેષ્ઠ કેવલજ્ઞાન દર્શન ઉપાર્જિત કરે છે. પછી સિદ્ધ-બુદ્ધ-મુક્ત થઈને પરિનિર્વાણ પામીને સર્વે દુઃખોનો અંત કરે છે. કોઈ (અણગાર) એક જ ભવમાં સંસારનો અંત કરે છે, બીજા કોઈ પૂર્વકર્મ શેષ રહેવાથી મૃત્યુકાળે મરીને કોઈ દેવલોકમાં દેવતારૂપે ઉત્પન્ન થાય છે. તે આ પ્રમાણે - મહાઋદ્ધિ, મહાવ્રુતિ, મહાપરાક્રમ, મહાયશ, મહાબલ, મહાનુભાવ, મહાસુખયુક્ત દેવલોકમાં. ત્યાં મહાઋદ્ધિવાળા, મહાદ્યુતિવાળા યાવત્ મહાસુખવાળા દેવ થાય છે. તે હાર વડે સુશોભિત, કંટક અને ત્રુટિત વડે તંભિત ભૂજાવાળા, અંગદ-કુંડલથી યુક્ત કપોલ અને કાનવાળા, વિચિત્ર આભૂષણોથી યુક્ત હાથવાળા, વિચિત્ર માળાથી મંડિત મુગટવાળા, કલ્યાણકારી, સુગંધી વસ્ત્રોને ધારણા કરનારા, કલ્યાણ-પ્રવર માળા અને લેપન ધારણ કરનારા, ઝગમગતા શરીરવાળા, લાંબી વનમાળા ધારણ કરેલા, દિવ્ય એવા રૂપ-વર્ણ-ગંધ-સ્પર્શ-સંઘાત –સંસ્થાન-ઋદ્ધિ-ઘુતિ-પ્રભા-છાયા-અર્ચા-તેજ-લેશ્યા વડે યુક્ત, દશે દિશાઓને ઉદ્યોતિત અને પ્રકાશીત કરતા, કલ્યાણકારી ગતિ અને સ્થિતવાળા, ભાવિમાં પણ કલ્યાણ પામનારા દેવ થાય છે. આ સ્થાન આર્ય યાવત્ સર્વદુઃખ ક્ષયનો માર્ગ છે, એકાંત સમ્યફ અને ઉત્તમ છે. આ રીતે આ બીજું ધર્મપક્ષ નામક સ્થાન કહ્યું. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 75
