Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 97

આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 ‘સૂત્રકૃ’ મહાપરિગ્રહી, અધાર્મિકા યાવત્ દુષ્કૃત્યાનંદા યાવત્ જાવક્રીવ સર્વથા પરિગ્રહથી અપ્રતિવિરત, શ્રાવકના વ્રત. ગ્રહણથી મૃત્યુપર્યન્ત તેમની હિંસાનો ત્યાગ હોય છે. તે અધાર્મિક પુરુષ આયુષ્ય છોડીને, પોતાના પાપકર્મ સાથે દ્ગતિમાં જાય છે. તે પ્રાણી પણ કહેવાય અને ત્રસ પણ કહેવાય છે. તે મહાકાય, ચિરસ્થિતિક હોય છે, તેઓ સંખ્યામાં ઘણા હોય છે. શ્રાવકને વ્રત-ગ્રહણથી મરણપર્યન્ત તેમને ન હણવાનો નિયમ છે, તેથી શ્રાવક મહાના પ્રાણીદંડથી વિરત થયેલા છે. માટે તેના વ્રતને નિર્વિષય કહેવું ન્યાયી નથી. ભગવંત ગૌતમ કહે છે - કેટલાક મનુષ્યો હોય છે. જેમ કે - આરંભ અને પરિગ્રહથી રહિત, ધાર્મિક, ધર્માનુજ્ઞ યાવત્ જાવક્રીવ સર્વથા પરિગ્રહથી પ્રતિવિરત હોય છે. જેમની હિંસાનો શ્રાવકોને વ્રતગ્રહણથી મરણપર્યન્ત ત્યાગ હોય છે તેવા ધાર્મિક પુરુષ કાળ અવસરે કાળ કરીને પુણ્યકર્મ સહિત સ્વર્ગે જાય છે. તેઓ પ્રાણી પણ કહેવાય છે. યાવત્ તમારું તેના વ્રતના વિષયમાં કથન નૈયાયિક નથી. ભગવાન ગૌતમ કહે છે કે, એવા કેટલાક મનુષ્યો હોય છે જેમ કે - અલ્પ ઇચ્છાવાળા, અલ્પારંભી, અલ્પ પરિગ્રહી, ધાર્મિક, ધર્માનુજ્ઞ યાવત્ તેઓ પ્રાણાતિપાતથી પરિગ્રહપર્યન્ત દેશથી વિરત હોય છે. જેમને શ્રાવક વ્રતગ્રહણથી મરણપર્યન્ત દંડ દેવાનો ત્યાગ છે. તે ત્યાંનું આયુ છોડીને વર્તમાન આયુ ભોગવીને, સ્વપુણ્યકર્મ સાથે શુભગતિમાં જાય છે. તેઓ પ્રાણી પણ કહેવાય છે - યાવત્ - તમારો મત ન્યાયસંગત નથી. ભગવાન ગૌતમ કહે છે - કેટલાક મનુષ્યો એવા હોય છે - વનવાસી, ગ્રામબાહ્યવાસી, ગામનિકટવાસી, ગુપ્ત રાહસ્ટિક. શ્રાવકે તેમને દંડ દેવાનો ત્યાગ કરેલ છે. તેઓ બહુ સંયત નથી કે પ્રાણી, ભૂત, જીવ, સત્ત્વોની હિંસાથી બહુ વિરત નથી. પોતાની મેળે સાચું-જૂઠું કહે છે. જેમ કે મને ન હણો, બીજાને હણો - યાવત્ - કાળ માસે કાળ કરીને અન્યતર આસુરિક કિલ્બિષિકપણે યાવત્ ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યાંથી ચ્યવીને વારંવાર જન્મમૂક કે જન્માંધરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે. તેઓ પ્રાણી પણ કહેવાય છે યાવતુ તમારું કથન ન્યાયયુક્ત નથી. ભગવંત ગૌતમ કહે છે - કેટલાક પ્રાણી દીર્ધાયુષ્ક હોય છે. જેમના વિષયમાં શ્રાવકને વ્રતગ્રહણથી. જીવનપર્યન્ત યાવત્ દંડ ન દેવાનું પચ્ચકખાણ હોય છે. તેઓ પૂર્વે જ કાળ કરીને પરલોકમાં જાય છે. તેવા જીવો પ્રાણી પણ કહેવાય છે. ત્રસ પણ કહેવાય છે. તે મહાકાય, ચિરસ્થિતિક, દીર્ધાયુષ્કા છે. આવા પ્રાણીની સંખ્યા ઘણી છે. તેમના વિષયમાં શ્રાવકનું પ્રત્યાખ્યાન શોભન હોય છે યાવતુ તમે ન્યાયી નથી. ભગવાન ગૌતમ કહે છે - કેટલાક પ્રાણી સમાયુષ્ક હોય છે. જેમના વિષયમાં શ્રાવકને જીવનપર્યન્ત યાવત્ હિંસા ન કરવાનો નિયમ છે. તેઓ આપમેળે કાળ કરીને પરલોકે જાય છે. તેઓ પ્રાણી કહેવાય છે અને ત્રસ પણ કહેવાય છે. તે મહાકાયા, સમાયુષ્કા ઘણી સંખ્યામાં છે, જેના વિષયમાં શ્રાવકને સુપ્રત્યાખ્યાન હોય છે. યાવત્ આપનું કથન ન્યાયસંગત નથી. ભગવાન ગૌતમે કહ્યું - કેટલાક પ્રાણી અલ્પાયુ હોય છે. જેમને શ્રાવકો જીવનપર્યન્ત દંડ દેતા નથી. તે પૂર્વે જ કાળ કરીને પરલોકમાં જાય છે. તે પ્રાણી પણ કહેવાય, ત્રસ પણ કહેવાય છે. તે મહાકાય, અલ્પાયુ પ્રાણી ઘણી સંખ્યામાં છે, જેમના વિષયમાં શ્રાવકોનું સુપ્રત્યાખ્યાન થાય છે યાવત્ આપનું કથન નૈયાયિક નથી. ભગવાન ગૌતમ કહે છે - એવા કેટલાક શ્રાવકો હોય છે, તેઓએ પૂર્વે એવું કહ્યું છે કે, અમે મુંડ થઈને યાવત્ દીક્ષા લેવા સમર્થ નથી. અમે ચૌદશ-આઠમ-પૂનમ-અમાસમાં પ્રતિપૂર્ણ પૌષધ પાળવાને પણ સમર્થ નથી. અમે અપશ્ચિમ મારણાંતિક સંલેખના કરવા પણ સમર્થ નથી. અમે તો સામાયિક, દેશાવકાસિક ગ્રહણ કરીને રોજ પૂર્વપશ્ચિમ-ઉત્તર-દક્ષિણ દિશામાં જવા-આવવાની મર્યાદા કરીને યાવત્ સર્વ પ્રાણોથી સર્વ સત્ત્વોના દંડનો ત્યાગ કરીશું. સર્વ પ્રાણ-ભૂત-જીવ -સત્ત્વોને ક્ષેમંકર થઈશું. વ્રત ગ્રહણ સમયથી જે ત્રસ પ્રાણીને દંડ આપવાનું શ્રાવકે જીવનપર્યન્ત છોડી દીધેલ છે. તેઓ આયુ પૂર્ણ કરીને મર્યાદિત ભૂમિની બહાર ત્રસરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે. યાવત્ તેમના વિષયમાં પણ શ્રાવકનું પ્રત્યાખ્યાના મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 97