Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 38

આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 ‘સૂત્રકૃત્’ શ્રુતસ્કન્ધ-૧ અધ્યયન-૭ કુશીલપરિભાષિત સૂત્ર- 381, 382 381- પૃથ્વીકાય, અપકાય, તેઉકાય, વાયુકાય, તૃણ, વૃક્ષ, બીજ આદિ વનસ્પતિકાય તથા ત્રસકાય, પ્રાણ-અંડજ, જરાયુજ, સંસ્વેદજ, રસજ આ બધાં જીવ-સમૂહને... 382- ભગવંતે જીવનિકાય કહેલ છે. તે બધા જીવોને સુખના અભિલાષી જાણવા. આ જીવોનો નાશ કરનારા પોતાના આત્માને જ દંડિત કરે છે અને તે વારંવાર આ યોનિઓમાં જન્મ ધારણ કરે છે. સૂત્ર-૩૮૩, 384 - 383- પૂર્વોક્ત ત્રસ અને સ્થાવર જીવોની હિંસા કરનાર જીવ વારંવાર તે જ જાતિમાં ભ્રમણ કરે છે, વારંવાર તરસ અને સ્થાવરમાં જન્મ લઈને દૂરકર્મ કરનાર અજ્ઞાની જીવ જે કર્મ કરે છે, તેનાથી જ મૃત્યુને પામે છે... 384- તે પ્રાણી આલોકમાં કે પરલોકમાં, એક જન્મ પછી કે સેંકડો જન્મ પછી તે રૂપે કે અન્યરૂપે સંસારમાં આગળ-આગળ પરિભ્રમણ કરતા તે કુશીલ જીવો આર્તધ્યાન કરીને ફરી નવા કર્મોનું બંધન અને વેદન કરે છે. સૂત્ર-૩૮૫, 386 - 385- સર્વજ્ઞ ભગવંતે કહ્યું છે કે- જે માતા-પિતાને છોડીને, શ્રમણવ્રત લઈને, અગ્નિકાયનો આરંભ કરે છે, પોતાના સુખ માટે જે જીવોની હિંસા કરે છે, તે લોકમાં કુશીલધર્મી કહેવાય છે... 386- અગ્નિ સળગાવનાર અનેક જીવોનો ઘાત કરે છે, અગ્નિ બુઝાવનાર અગ્નિ જીવોનો ઘાત કરે છે. તેથી મેઘાવી પંડિત પુરુષ ધર્મને જાણીને અગ્નિકાયનો આરંભ-હિંસા ન કરે. સૂત્ર-૩૮૭ થી 390 387- પૃથ્વી જીવ છે, પાણી પણ જીવ છે. અગ્નિ સળગાવતા આ પૃથ્વી, પાણી, સંપાતિમ-ઉડીને પડતા, સંસ્વેદજ અને કાષ્ઠ આશ્રિત જીવો બળે છે. 388- દુર્વા, અંકુર વગેરે હરિતકાય વગેરે પણ જીવ છે. કેમ કે આપણા શરીરની જેમ તેમનું શરીર પણ આહારથી વધે છે, કાપવાથી કરમાઈ જાય છે, માટે તે જીવ છે. હરિતકાયના એ જીવ મૂળ, સ્કંધ, શાખા, પત્ર, પુષ્પ, ફળ આદિમાં અલગ-અલગ હોય છે. તે જીવ સ્વ સુખ માટે તેને છેદે-ભેદે છે, તે ધૃષ્ટ ઘણા જીવો હણે છે. 389- જે અસંયમી પુરુષ પોતાના સુખના માટે બીજનો, બીજ દ્વારા ઉત્પન્ન કે વૃદ્ધિગત અંકુર-શાખા-પત્ર વગેરે જીવોનો નાશ કરે છે તે અસંયત પોતાના આત્માને દંડિત કરે છે, જ્ઞાનીઓએ તેવાઓને અનાર્યધર્મી કહ્યા છે. 390- વનસ્પતિનું છેદન કરનાર પુરુષોમાં કોઈ કોઈ ગર્ભમાં મારી જાય છે. કોઈ અસ્પષ્ટ બોલવાની અવસ્થામાં, અને કોઈ ન બોલવાની સ્થિતિમાં, કોઈ કુમારપણે, કોઈ યુવાનીમાં, કોઈ પ્રૌઢ તો કોઈ વૃદ્ધાવસ્થામાં ગમે ત્યારે આયુ ક્ષયથી મૃત્યુ પામે છે. એ રીતે વનસ્પતિના હિંસક કોઇપણ અવસ્થામાં મરણને શરણ થાય છે. સૂત્ર- 391 થી 394 391- હે જીવો ! તમે બોધ પામો, મનુષ્યત્વ અતિ દુર્લભ છે. તથા નરકગતિ અને તિર્યંચ ગતિના ઘોર દુખોને જુઓ અને વિચારો કે અજ્ઞાની જીવોને બોધ-પ્રાપ્તિ થતી નથી. છોડો. આ લોક જવરથી પીડિતની જેમ એકાંત. દુઃખરૂપ છે, જીવ પોતાના સુખ માટે કરેલ પાપકર્મને કારણે દુઃખને પાત્ર બને છે. 392- આ લોકમાં કોઈ મૂઢ આહારમાં નમકના ત્યાગથી મોક્ષ માને છે, કોઈ ઠંડા પાણીના સેવનથી, તો કોઈ હોમ કરવાથી મોક્ષની પ્રાપ્તિ માને છે. 393- પ્રાતઃકાળમાં સ્નાનાદિ કરવાથી મોક્ષ મળતો નથી કે ક્ષાર કે મીઠાના ન ખાવાથી મોક્ષ મળતો નથી. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 38