Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 59

આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 ‘સૂત્રકૃત્’ છે અને ઉત્તમ શ્વેત કમળ લઈ શક્યા નથી યાવત વાવડીની વચ્ચે કીચડમાં ફસાઈ ગયા છે ત્યારે તે ત્રીજો પુરુષ એમ કહે છે, અરે ! આ પુરુષો અખેદજ્ઞ, અકુશળ, અપંડિત, અવ્યક્ત, અમેઘાવી, બાળ, અમાર્ગસ્થ, અમાર્ગવિદ્, અમાર્ગગતિ પરાક્રમજ્ઞ છે. તેઓ જે માનતા હતા કે અમે શ્વેત કમળને લઈ આવીશું, પણ તેઓ માનતા હતા તે રીતે આ શ્વેત કમળ લાવી શકાય નહીં. પરંતુ હું ખેદજ્ઞ, કુશળ, પંડિત, વ્યક્ત, મેઘાવી, અબાલ, માર્ગસ્થ, માર્ગવિદ્, ગતિ-પરાક્રમજ્ઞ છું. હું આ ઉત્તમ શ્વેત કમળને લઈ આવીશ. એમ વિચારી તેણે વાવડીમાં પ્રવેશ કર્યો. પણ જેવો તે આગળ ચાલ્યો યાવત તેવો તે ઊંડા પાણી અને કીચડમાં ફસાઈ ગયો. કલેશ પામ્યો ને દુઃખી થયો. આ ત્રીજો પુરુષ. સૂત્ર-૬૩૭ હવે ચોથો પુરુષ - ચોથો પુરુષ ઉત્તર દિશાથી તે વાવડી પાસે આવ્યો, કિનારે ઊભા રહી તેણે એક ઉત્તમ શ્વેત કમળ જોયું, જે ખીલેલું યાવત્ પ્રતિરૂપ હતું. તેણે પહેલા ત્રણ પુરુષો જોયા, જે કિનારાથી ભ્રષ્ટ થઈ યાવત્ કાદવમાં ખૂંચેલા હતા. ત્યારે ચોથા પુરુષે કહ્યું - અહો ! આ પુરુષો અખેદજ્ઞ છે યાવત્ માર્ગના ગતિ-પરાક્રમને જાણતા નથી. યાવત્ તેઓ ઉત્તમ શ્વેત કમળને લાવી શક્યા નથી. વાવડીમાં જેવો આગળ વધ્યો યાવત્ કાદવમાં ખેંચી ગયો. આ ચોથો પુરુષ. સૂત્ર-૬૩૮ પછી રાગદ્વેષ રહિત, ખેદજ્ઞ યાવત્ ગતિ-પરાક્રમનો જ્ઞાતા ભિક્ષુ કોઈ દિશા કે વિદિશાથી તે વાવડીને કિનારે આવ્યો. તે વાવડીના કિનારે રહીને જુએ છે કે ત્યાં એક મહાન શ્વેત કમળ યાવત્ પ્રતિરૂપ છે. તે સાધુ ચાર પુરુષોને પણ જુએ છે, જેઓ કિનારાથી ભ્રષ્ટ છે યાવત્ ઉત્તમ શ્વેત કમળને પ્રાપ્ત કરી શક્યા નથી. આ પાર કે પેલે પાર જવાના. બદલે વાવડીની વચ્ચે ઊંડા કાદવમાં ફસાયા છે. ત્યારે તે ભિક્ષુએ કહ્યું - અરે ! આ પુરુષો અખેદજ્ઞ યાવત્ માર્ગના ગતિ-પરાક્રમના જ્ઞાતા નથી, યાવત આ પુરુષો માનતા હતા કે અમે ઉત્તમ કમળ લાવીશું પણ લાવી શક્યા નથી. હું ભિક્ષાજીવી સાધુ છું, રાગ-દ્વેષ રહિત છું, સંસાર-કિનારાનો અર્થી છું. ખેદજ્ઞ યાવત્ માર્ગના ગતિ પરાક્રમનો જ્ઞાતા છું. હું આ ઉત્તમ શ્વેત કમળ લાવીશ. એમ વિચારીને તે સાધુ વાવડીમાં પ્રવેશ કર્યા વિના કિનારે ઊભી અવાજ કરે છે - અરે ઓ ઉત્તમ શ્વેત કમળ ! ઊઠીને અહીં આવો. એ રીતે તે ઉત્તમ કમળ વાવડીમાંથી બહાર આવી જાય છે. સૂત્ર-૬૩૯ હે આયુષ્યમાનું શ્રમણો ! મેં જે દૃષ્ટાંત કહ્યું, તેનો અર્થ જાણવો જોઈએ. હા, ભદન્ત ! કહી, શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને સાધુ-સાધ્વીઓ વાંદી, નમીને આ પ્રમાણે બોલ્યા - હે આયુષ્યમાન્ શ્રમણ ! અમે તે દૃષ્ટાંતનો અર્થ જાણતા નથી. શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે તે અનેક સાધુ-સાધ્વીઓને આમંત્રીને આ પ્રમાણે કહ્યું - હે આયુષ્યમાન્ શ્રમણો ! હું તેનો અર્થ કહીશ, સ્પષ્ટ કરીશ, પર્યાયો કહીશ, પ્રવેદીશ, અર્થ-હેતુ-નિમિત્ત સહિત તે અર્થને વારંવાર જણાવીશ. સૂત્ર-૬૪૦ હે આયુષ્યમાન્ શ્રમણો ! મેં લોકને પુષ્કરિણી કહી છે. હે શ્રમણ આયુષ્યમાન્ ! મેં કર્મને પાણી કહ્યું છે. કામભોગોને કાદવ કહ્યો છે. જન-જાનપદોને મેં ઘણા શ્રેષ્ઠ શ્વેત કમળો કહ્યા છે. રાજાને મેં એક મહા પદ્મવર પૌંડરિક કહ્યું છે. મેં અન્યતીર્થિકોને તે ચાર પુરુષજાતિ બતાવી છે. હે આયુષ્યમાન્ શ્રમણો ! મેં ધર્મને તે ભિક્ષુ કહ્યો છે, ધર્મતીર્થને મેં તટકિનારો કહ્યો છે. ધર્મકથાને મેં તે શબ્દો (અવાજ) કહ્યો છે. નિર્વાણને મેં તે કમળને વાવડીમાંથી ઊઠીને બહાર આવવા કહ્યું છે. હે આયુષ્યમાનું શ્રમણો ! મેં આ રીતે વિચારીને તે ઉપમાઓ આપી છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 59