Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 14

આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 ‘સૂત્રકૃત્’ શ્રુતસ્કન્ધ-૧ અધ્યયન-૨ ‘વેતાલીય’ ઉદ્દેશક-૧ સૂત્ર-૮૯ થી 92 ભગવંત ઋષભદેવ પોતાના 98 પુત્રોને આશ્રીને અથવા પર્ષદામાં ઉપદેશ આપતા કહે છે 89- હે ભવ્યો ! તમે સમ્યક્ બોધ પામો, કેમ બોધ પામતા નથી ? પરલોકમાં સમ્યક્ બોધિ પ્રાપ્ત કરવી દુર્લભ છે. વીતેલ રાત્રિ પાછી નથી આવતી, સંયમી જીવન ફરીથી મળવું સુલભ નથી... 90- જેમ બાજ પક્ષી તિતર-પક્ષીને ઉપાડી જાય છે, તેમ આયુ ક્ષય થતાં મૃત્યુ પણ પ્રાણીઓના પ્રાણ હરી લે છે. જુઓ કેટલાક બાલ્યાવસ્થામાં મરણ પામે છે, તો કેટલાક વૃદ્ધાવસ્થામાં કે ગર્ભાવસ્થામાં મરણ પામે છે. 91- કોઈ મનુષ્ય માતા-પિતા આદિના મોહમાં પડી સંસારમાં ભમે છે, તેવા જીવોને પરલોકમાં સુગતિ સુલભ નથી, માટે સુવ્રતી પુરુષઆ ભયો જોઈને આરંભથી વિરમે. 92- સંસારમાં જુદા જુદા સ્થાને રહેલ પ્રાણીઓ પોતાના કર્મો વડે નરક આદિ ગતિમાં જાય છે, પોતાના કર્મોનું ફળ ભોગવ્યા વિના છૂટકો નથી. સૂત્ર-૯૩, 94 હવે ચારે ગતિની અનિત્યતા બતાવતા સૂત્રકાર કહે છે 93- દેવ, ગંધર્વ, રાક્ષસ, અસુર, ભૂમિચર, સરિસૃપ તેમજ રાજા, મનુષ્ય, શ્રેષ્ઠી, બ્રાહ્મણ, તે સર્વે દુઃખી થઈને પોતપોતાના સ્થાનો છોડે છે અર્થાત્ પ્રાણોનો ત્યાગ કરે છે. 94- જેમ તાલવૃક્ષનું ફળ બંધન તૂટતાં નીચે પડે છે, તેમ કામભોગમાં આસક્ત અને સંબંધમાં વૃદ્ધ પ્રાણીઓ કર્મોનું ફળ ભોગવતા-ભોગવતા આયુનો ક્ષય થતાં મૃત્યુ પામેં છે. સૂત્ર-૯૫, 96 કર્મોના વિપાકને દર્શાવતા કહે છે- [૯૫]-જો કોઈ મનુષ્ય બહુશ્રુત હોય, ધાર્મિક બ્રાહ્મણ કે ભિક્ષુ હોય, પણ જો તે માયાકૃત અનુષ્ઠાનોમાં મૂચ્છિત હોય તો તે પોતાના કર્મોથી દુઃખી થાય છે. 96- જુઓ ! કોઈ અન્યતીર્થિક પરિગ્રહનો ત્યાગ કરી દીક્ષા લે, પણ સંયમનું સમ્યક્ પાલન ન કરે, તેવા લોકો મોક્ષની વાતો તો કરે છે, પણ મોક્ષ પ્રાપ્તિનો ઉપાય આચરતા નથી. તમે તેવા લોકોનું શરણ લઈને આ ભવ કે પરભવને કેમ જાણી શકાય ? કેમ કે તેઓ પોતાના જ કર્મોથી પીડાય છે. સૂત્ર-૯૭, 98 માયાચારના કટુ ફળોને દર્શાવતા કહે છે- [97] ભલે કોઈ નગ્ન અને કૃશ થઈને વિચરે કે માસક્ષમણ કરે, પણ જો તે માયા આદિથી યુક્ત છે, તો અનંતકાળ ગર્ભના દુઃખ ભોગવશે. 98- હે પુરુષ ! તું પાપકર્મથી નિવૃત્ત થા. કેમ કે મનુષ્યનું જીવન નાશવંત છે. જે મનુષ્ય સંસારમાં આસક્ત તથા કામભોગમાં મૂચ્છિત છે, અને પાપોથી નિવૃત્ત થતા નથી તેઓ મોહનીય કર્મનો સંચય કરે છે. સૂત્ર-૯, 100 હવે ઉપરોક્ત મોહનીય કર્મનો સંચય ન થાય તે માટે ભવ્યાત્મા એ શું કરવું? તે ઉપદેશ આપે છે 99- હે યોગી ! તું યતના સહિત સમિતિ અને ગુપ્તિ યુક્ત બનીને વિચર, કારણ કે સૂક્ષ્મ પ્રાણીયુક્ત માર્ગ ઉપયોગ વિના પાર કરવો દુસ્તર છે. તું શાસ્ત્રોક્ત રીતે સંયમ પાલન કર. અરિહંતે સમ્યક્રરીતે એ જ ઉપદેશ આપેલ છે 100- જે હિંસાદિથી વિરત છે, કર્મોને દૂર કરવામાં વીર છે, સંયમમાં સમુપસ્થિત છે, ક્રોધાદિ કષાયોને દૂર મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 14