Book Title: Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 “સૂત્રકૃ’ સૂત્ર-૧૧૩, 114 ભલે કોઈ ચક્રવર્તી હોય કે દાસનો દાસ, પણ દીક્ષા ધારણ કરી છે, તેણે અભિમાનવશ કે હિનતાવશ શરમ અનુભવવી ન જોઈએ, સદા સમભાવથી વ્યવહાર કરવો. સમ્યક્ પ્રકારે શુદ્ધ, જીવન પર્યંત સંયમમાં સ્થિત, સમતામાં ઉઘુક્ત, શુદ્ધ અધ્યવસાયવાળા, મુક્તિગમના યોગ્ય, વિવેક સંપન્ન મુનિ મૃત્યુકાળ પર્યન્ત સંયમનું પાલન કરે. સૂત્ર-૧૧૫, 116 ત્રણ કાળને જાણનાર મુનિ જીવના અતીત અર્થાત્ ઉચ્ચ-નીચ સ્થાનમાં જવાનો સ્વભાવ, અનાગત અર્થાત્ ભાવી ગતિ વિચારીને શરમ કે મદ ધારણ ન કરે, કોઈ કઠોર વચનો કહે કે માર મારે થાય તો પણ સમતા રાખે. પ્રજ્ઞાવાન મુનિ સદા કષાયોને જીતે, સમતા સાથે ધર્મનો ઉપદેશ આપે. અપમાનિત થાય તો કદી ક્રોધ ન કરે કે સન્માનિત થાય તો કદી માન ન કરે પણ અવિરાધક રહે. સૂત્ર-૧૧૭, 118 ઘણા લોકો દ્વારા નમનીય ધર્મમાં સદા સાવધાન રહેનાર સાધુ, સમસ્ત પદાર્થ કે ઇન્દ્રિયોમાં આસક્ત ના થતા, સરોવરની જેમ સદા નિર્મળ બનીછે તે કાશ્યપગોત્રીય અર્થાત્ અરિહંતના ધર્મને પ્રકાશિત કરે. સંસારમાં ઘણા પ્રાણીઓ ત્રાસ-સ્થાવર આદિ ભિન્ન ભિન્ન અવસ્થામાં સ્થિત છે. તે દરેકને સમભાવથી જોનાર, સંયમમાં સ્થિત વિવેકી પુરુષ તેઓની હિંસાથી અટકે. સૂત્ર-૧૧૯, 120 શ્રત તથા ચારિત્રરૂપ ધર્મના પારગામી તથા હિંસાથી દૂર રહેનાર જ મુનિ કહેવાય છે. તેથી ઉલટું, વસ્તુ આદિની મમતા રાખનાર પુરુષ પરિગ્રહ માટે ચિંતાકરવા છતાં પોતા માટે પરિગ્રહ પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. સોનું ચાંદી આદિ સર્વે પરિગ્રહ આ લોક અને પરલોક બંનેમાં દુઃખદાયી છે, તે નશ્વર છે, એવું જાણીને કોણ વિવેકી પુરુષ ગૃહવાસમાં રહે ? સૂત્ર-૧૨૧, 122 સંસારી જીવો સાથેનો પરિચય મહાન કીચડ છે, તેમ જાણીને ગૃહસ્થ સાથે પરિચય ન કરે. વંદન-પૂજના પ્રાપ્ત થતા ગર્વ ન કરે કેમ કે ગર્વ એવું સૂક્ષ્મ શલ્ય છે, જે મુશ્કેલીથી નીકળે છે. સાધુ એકલા વિચરે, એકલા કાયોત્સર્ગ કરે, એકલા શય્યા-આસન સેવે અને એકલા જધર્મધ્યાન કરે, તપમાં પરાક્રમ કરે તેમજ મન-વચનનું ગોપન કરે. સૂત્ર- 123, 124 શૂન્ય ઘરમાં રહેવાનો અવસર આવે તો સાધુ શૂન્ય ઘરનું દ્વાર ન ખોલે, ન બંધ કરે, કોઈ પૂછે તો સાવદ્ય ભાષામાં ઉત્તર આપે નહીં, ઘરનું પરિમાર્જન ન કરે, ન તૃણ સંથારો કરે... સાધુ વિહાર કરતા જ્યાં સૂર્યાસ્ત થાય ત્યાં રોકાઈ જાય, અનુકુળ-પ્રતિકુળ પરીષહો સહન કરે. ત્યાં રહેલા મુનિ ડાંસ-મચ્છર, જંગલી પ્રાણી, સર્પ આદિના પરીષહ સહન કરતા ત્યાં જ રહે. સૂત્ર-૧૨૫, 126 શૂન્યગૃહમાં રહેલ મહામુનિ તિર્યંચ, મનુષ્ય, દેવસંબંધી ત્રિવિધ ઉપસર્ગો સહન કરે, પણ ભયથી રૂંવાડું પણ ફરકવા ન દે ... તે ભિક્ષુ, જીવનની આકાંક્ષા ન કરે, પૂજનનો પ્રાર્થી ન બને. શૂન્યગૃહમાં રહેતા ભિક્ષુ ભયંકર ઉપસર્ગ સહન કરવાને અભ્યાસી થઈ જાય છે. સૂત્ર– 127, 128 આત્માને જ્ઞાનાદિ ગુણોમાં સ્થાપિત કરનાર, સ્વ-પર રક્ષક, એકાંતસ્થાનનું સેવન કરનાર છે, તેવા મુનિના મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 16
