Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

Author(s): Bhadrabahuswami, Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 152

सुत्तगा० ३४७-४८ णिजुत्तिगा०७६] सूयगडंगसुत्तं बिइयमंग पढमो सुयक्खंधो।
[छटुं महावीरत्थवज्झयणं]
16
इदाणी महावीरत्थवो त्ति अज्झयणं । तस्स चत्तारि अणुयोगद्दाराणि । एगसिरं ति कातुं अज्झयणस्थाहिगारो, उद्दे- . सत्थाहिगारो णत्थि । अज्झयणस्थाहिगारो तु महावीरवद्धमाणगुणत्थयेणेति । णामणिप्फण्णे महावीरत्थयो । महं णिक्खिवितव्यो, वीरो णिक्खिवियव्वो, थवो निक्खिवेयव्यो ।।
पाधण्णे महासदो दव्वे खेत्ते य काल भावे य ।
वीरस्स उ णिक्खेवो चउक्कओ होति णायवो ॥१॥७६ ॥ पाधण्णे महासदो० गाधा । महदिति प्राधान्ये बहुत्वे च, प्राधान्येनाधिकारः । तस्स णामादि छव्विधो णिक्खेवो । णाम-ठवणाओ गताओ। दव्वे वतिरित्तो तिविधो-सचित्तादि ३। सचित्तो तिविधो-दुवदेसु तित्थगरः चक्कि बलदेव-वासुदेवा १ चतुष्पदेषु सीहो हत्थिरयणं अस्सरयणं २ अपदेसु परोक्खेसु "रुक्खेसु णाता अदुकूडसामली" [ सूत्रगा० ३६६ ], प्रत्यक्ष इहैव ये वर्ण-गन्ध-रसस्पर्शरुत्कृष्टाः, वर्णे तावत् पौण्डरीकम् वक्ष्यमाणमपि च, पुप्फेसु य अरविंदं वदन्ति, त एव च गन्धतो 10 गोशीर्षचन्दनादीनि वा, रसतः पणसादि, स्पर्शतः बालकुमुदपत्र-शिरीषकुसुमादि ३ । अचेतणेसु वेरुलियादयो मणिप्रकाराः, वनस्पतिद्रव्याणि च अचेतनानि वर्ण-गन्ध-रस-स्पर्शेरायोज्यानि । मीसगाणं संयोगेण भवति, अधवा अलंकितविभूसितो तित्थगरो । खेत्ततो सिद्धिखेत्तं, धम्मचरणं वा प्रति महाविदेहं, स्वतत्रसौख्यं शब्दादिसौख्यं च प्रति मनुष्येषु देवकुर्वादौ भवति । काले सुसमादि, जहिं वा काले धम्मचरणं पवत्तति । भावमहं खाइगो भावः, औदायिकभावमपि, तीर्थकरादिशरीरादि औदयिको भावः । भावमहताऽधिकारः क्षायिकेनौदयिकेन च ।
वीरः-वीर्यमस्यास्तीति वीर्यवान् । वीरस्स पुण णिक्खेवो चतुर्विधो । वतिरित्तो दव्ववीरो यद् यस्य द्रव्यस्य वीर्य सचेतनस्याचेतनस्य मिश्रस्य वा । द्विपदस्य यथा तीर्थकरस्यैव, असद्भावस्थापनातः स हि तिन्दुकमिव लोकं अलोके प्रक्षिपेत्, मन्दरं वा दण्डं कृत्वा रत्नप्रभां पृथिवीं छत्रकवद् धारयेत् । चकवट्टिस्स
दो सोला बत्तीसा सव्वबलेणं तु संकलणिबद्धं । अंछंति चकवहि अगडतडम्मि य ठितं संतं ॥ १ ॥ घेत्तूण संकलं सो वामगहत्थेण अंछमाणाणं । भुंजेज विलिंपेज व चक्कहरं ते ण चाएंति ॥ २ ॥ सोलस रायसहस्सा सव्वबलेणं तु संकलनिबद्धं । अंछंति वासुदेवं अगडतडम्मि य ठितं संतं ॥ ३॥ घेत्तण संकलं सो वामगहत्थेण अंछमाणाणं । भुंजेज विलिंपेज व मधुमणं ते ण चाएंति ॥४॥ जं केसवस्स उ बलं तं दुगुणं होइ चक्कवट्टिस्स । तत्तो बला बलवगा अपरिमितबला जिणवरिंदा ॥५॥
[भाव०नि० गा०७३-७४-७१-७२-७५] संगमएण वि भगवतो कालचक्कं मुक्कं, तं पि भगवता शारीरविरिएणं चेव सोढं । चउप्पददव्ववीरियं यथा सिंह-25 सरभाणं । अपदाणं पसत्थं अपसत्थं च । अपसत्थं विसमादीणं, पसत्थं संजीवणिओसधिमादीणं । अचित्तं खीर-दधिघृता-ऽऽहारविसेसादीण य, संजोइमं अगदादीणं । एवमादि जस्स वीरियं अत्थि स द्रव्यवीरो भवति । खेत्तवीरो यत्र स एव वीरोऽवतिष्ठति वर्ण्यते वा, यद्वा यस्य क्षेत्रमासाद्य वीयं भवति । एवं काले वि तिण्णि पगारा । भाववीरस्तु क्षायिकवीर्यवान् भाववीरः, असौ भावः क्षायिकः परीषदैरुपसगैर्वा शक्यते नान्यथा कर्तुम् ।
अधवा दव्यादि चतुविधो वीरो। दवे वतिरित्तो एगभवियादि । खेत्ते जत्थ वणिजति तिष्ठति वा । काले यस्मिन काले यश्चिरं कालं वा कालं० । भाववीरो दुविधो-आगमतो णोआगमतो य । आगमतो जाणए उवयुत्तो। णोआगमतो भाववीरो वीरणाम-गोत्ताई कम्माइं वेदयंतो, तेण अधियारो, स तु भगवानेव ॥ १॥ ७६ ॥
महसदो खं २ पु २॥
20
20
Jain Education Intemational