Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

Author(s): Bhadrabahuswami, Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 214

सुप्तगा० ५२३-३० ]
सूयगडंगसुतं बिइयमंगं पढमो सुयक्खंधो ।
५२७. संखाय पेसलं धम्मं दिट्टिमं परिणिव्वुडे ।
तरे सोतं महाघोरं अत्तत्ताए परिव्वज्जासि ॥ ३२ ॥
५२६. इमं च धम्ममादाय० सिलोगो । धर्ममादाय धर्मं च फलम् । तीर्थकरः काश्यपः । स एव भगवान् किं प्रवेदितवान् ? कुजा भिक्खु गिलाणस्स पूर्ववत् ॥ ३१ ॥ किञ्च
५२७. संखाय पेसलं धम्मं० [ सिलोगो ] । संख्यायेति ज्ञात्वा । पेसलं इति सम्पूर्णम् । द्रव्यपेसलं यद्धि मेद - 5 दन्तुरं मांसम्, भावपेशल ज्ञान- दयादिभिः सर्वैर्धर्मकारणैः सम्पूर्णो धर्म एव । तं ज्ञात्वा दृष्टिमानिति सम्यग्दृष्टिः । सङ्ख्याग्रहणाद् [ ज्ञानम्, ] धर्मग्रहणाच्चारित्रम्, दृष्टिग्रहणात् सम्यग्दर्शनम्, एवं त्रीण्यपि सम्यग्दर्शन- ज्ञान-चारित्राणि गृहीतानि भवन्ति । तरे सोतं महाघोरं, मार्ग एवानुवर्त्तते, तराहि सोतं महाघोरं, श्रवतीति स्रोतः, द्रव्ये भावे च, जाति-जरामरणा-ऽप्रियसंवासादिभिर्महाघोरं भावश्रोतः संसारः । अत्तत्ताए त्ति अत्ताणं तारंतो परिव्वज्जासि ॥ ३२ ॥ तमेवं तरति — ५२८. विरते गामधम्मेहिं जे केई जगती जगा ।
२०३
'तेसिं अतुवमाणेण थामं कुव्वं परिव्वए ॥ ३३ ॥
५२८, विरते गामधम्मेहिं० सिलोगो । ग्रामधर्माः शब्दादयः । जे केई जगती जग ति जायत इति जगत् तस्मि जगति विद्यन्ते ये, जायन्त इति वा जगा: जन्तवः, तेसिं अत्तुवमाणेण तेषां आत्मोपमानेन आत्मौपम्येन, कोऽर्थः ? "जध मम णपियं दुक्खं०” । पठ्यते च - "तेसिं ता उवमाऽऽताए" आताए त्ति आत्मोपमं गृहीत्वा ज्ञात्वेत्यर्थः, "जह मम ण पियं दुक्खं०" । थामं कुव्वं परिव्वए त्ति संयमवीरियं कुव्वं ॥ ३३ ॥
15
तं तु एवं संयमवीरियं भवति
५२९. अतिमाणं च मायं च तं परिण्णाय पंडिते ।
समेत णिरे किंवा णेव्वाणं संघए मुणी ॥ ३४ ॥
५२९. अतिमाणं च० सिलोगो । अधवा संयमवीरियस्स इमे विग्घकरा भवंति । तं जधा - अतिकोधो अतिमाणो अतिमाया अतिलोभो इति, अतः तं अतिमाणं च मायं च, अतिक्राम्यते येन चारित्रं सोऽतिमाणं, अप्रशस्त इत्यर्थः, 20 प्रशस्तोऽपि न कार्यः, किन्तु तत् क्रियार्थमेव क्रियते, रजक - कूपखातकदृष्टान्तसामर्थ्यात् । यथा - रजको मलदिग्धानि वस्त्राणि प्रक्षालयन् शुद्ध्यर्थमन्यदपि मलं औषधादिकं समादत्ते एवं साधुरपि । कूपेऽप्येवम् । न च नामावीतरागस्य मानादयो नोत्पद्यन्ते, ते त्वप्रशस्ता नरेण न कार्याः, एवं शेषा अपीति । दुविधाएं परिण्णाए परिजाणाहि । किञ्च ये केचित् क्रोधमान-माया-लोभाद्याः दो [षा: ] जाव मिच्छादंसण त्ति इत्येवमाद्यन्यदपि दोषजातं सव्वमेतं निरे किच्चा, सव्वं निरवसेसं एतदिति यदुद्दिष्टम्, निरमिति पृष्ठम्, णेव्वाणं अच्छिण्णसंघणाए सन्धए ।। ३४ ।। किच-
५३०. 'संघ साधुधम्मं च पावधम्मं णिरे कॅरे ।
उधाणवीरिए भिक्खू कोधं माणं ण पत्थये ॥ ३५ ॥
१ तेसिं अत्तुवमाया २ णिराक्रिश्वा खं १ खं २ पु पावं धम्मं खं १ वृ० दी० ॥
10
५३०. संघ साधुधम्मं च० सिलोगो । दसविधो चरित्तधम्मो णाण-दंसण - चरिताणि वा तं अच्छिन्नसंधणाए, णाणे अपुव्वगहणं पुव्वाधीतं च गुणाति, दंसणे णिस्संकितादि, चरित्ते अखंडितमूलगुणो । पठ्यते च - “सद्दहे साधुधम्मं च" । पावधम्मो अण्णाण - अविरति-मिच्छत्ताणि, अधवा पावाणं धम्मो, पापा मिध्यादृष्टयः सर्वे गृहिणोऽन्यतीर्थिकाच, तेसिं 30 धम्मं सभावं, निरे कुर्यादिति पृष्ठतः कुर्यात् । तत् केन कुर्यात् ? को वा कुर्यात् ? इति उच्यते, उवधाणवीरिए मिक्खु, उपधानवीर्य नाम तपोवीर्यम्, स उपधानवीर्यवान् भिक्खू । कोधं माणं ण पत्थये, न क्रुध्येत न मायेत, न क्रोधमिच्छेदित्यर्थः, अक्रोधं तु प्रार्थयेत्, एवं शेषेष्वपि ॥ ३५ ॥
For Private Personal Use Only
25
थामं खं १ खं २ पु १ वृ० दी० । तेसिं अप्पोवमाया थामं पु । २ तेर्सि ता उवमाऽऽताप चूपा० ॥ १ पु २ वृ० दी० ॥ ३ संघते साधु खं २ । सहहे साधु चूपा० नृपा० ॥ ४ पावकम्मं खं २ । ५ णिराकरे खं १ खं २ पु १ पु २ वृ० दी० ॥ ६ माणं च वज्जते खं १ ख २ पु १ पुं२ ॥