Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

Author(s): Bhadrabahuswami, Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 244

सुत्तगा० ५९०-९६]
सूयगडंगसुत्तं बियमंगं पढमो सुयक्खंधो। एवं ससमये ससमयं परसमये परसमयं वा, अतिक्रान्ते अतिक्रान्तकालम् । सङ्ख्यायते येन तत् सङ्ख्यानम् । केवलिन इदं कैवलिकम् । समाधिरुक्तः॥ १५॥
५९४. अस्सि सुठिच्चा तिविधेण तायी, एतेसु या संति-निरोधमाहु।
ते एवमक्खंति तिलोगदंसी, ण भूय एतं ति पमादसंगं ॥ १६ ॥ ५९४. अस्सि सुठिच्चा० वृत्तम् । अस्मिन्निति यद् गुरुकुलवासे वसता श्रुतं गुणितं च, सुङ स्थित्वा सुठिच्चा, 5 दुविधाए सिक्खाए अप्पमादे समिति-गुत्तीसु अ एसकालं यथा साम्प्रतं तथैष्यकालमपि यावदायुः एतेसु त्ति एतेष्वेव समिति गुप्त्यप्रमादेषु धर्म-समाधि-मार्गेषु च वर्त्तमानस्य शान्तिर्भवति, इहान्यत्र च सौख्यमित्यर्थः, सर्वकर्मशान्तिर्वा, शान्तस्य च सतः सर्वकर्मनिरोधो भवति, अनाव इत्यर्थः। अथवा समित्यादिषु अप्रमादस्थानेषु यान-चिट्ठोक्तानि तेसु वर्तमानस्य कौघनिरोधो भवति । क एवमाख्याति ?, उच्यते, ते एवमक्खंति. ते इति ते तीर्थकराः, ज्ञान-दर्शन-चारित्राख्यास्त्रीन् लोकान् पश्यन्तीति त्रिलोकदर्शिनः, ऊर्ध्वादि वा त्रिलोकं पश्यति । तस्माद् गुरुकुलवासे वसतः समित-गुप्तस्य 10 प्रमादरहितस्य शान्तिर्भवति कर्मनिरोधश्च । तेन ण भूय एतं ति पमादसंगं, एतदिति यदुक्तं असमितित्वमगुप्तत्वं च । प्रमाद एव सङ्गः, संगो वा रथावक्खोरो मोक्खमग्गस्स । एवं गुरुकुलवासी दवियस्स वित्तं [सूत्रं ५९३] ॥ १६ ॥
५९५. णिसम्म से भिक्खु सैमीहमहें, पडिभाणवं होति विसारंदे य।
आदाणमट्टी वोदाण मोणं, उवेच्च सुद्धे ण उवेति मारं ॥ १७॥ ५९५. णिसम्म से भिक्खु समीहमटुं० वृत्तम् । निशम्येति गृहीत्वा गुणयित्वा, निशम्य वा सम्यक् पौर्वापर्येण 15 समीक्ष्य, अर्थमिति श्रुतार्थ बन्ध-मोक्षार्थं वा । तांस्तान् प्रति अर्थान् भातीति प्रतिभा, पभणति वा पतिमा श्रोतृणां संशयोच्छेत्ता । विशारदः स्वसिद्धान्तजानकः । आदाणमट्टी आदीयत इत्यादानम् , ज्ञानादीनि आदानानि, आदानेन यस्यार्थः स आदानार्थी । वोदानं विदारणं तपः । मौनं संयमः । आदानार्थी वोदानं मौनं च उपेत्येति प्राप्य दुविधाए सिक्खाए गुरुकुलवासी प्रमादरहितः सुद्धे त्ति निरुपधेन सम्यग्दर्शनाधिष्ठितेन वोदानेन मौनेन उपेत्य शुद्धेन, न प्रतिषेधे. न उवेति त्ति, मारं मरंत्यस्मिन्निति मारः-संसारः, उक्कोसेणं वा सत्तऽट भवग्गहणाई मरेज ॥ १७ ॥ एवं सो बहुस्सुतो 20 जातो जो वुत्तो "अस्सि सुविच्चा" [ सूत्र ५९४ ] यञ्च पढितं-"णिसम्म से भिक्खु समीहमटुं" [सूत्र ५९५] देशदर्शनं कुर्वन्नभ्युद्यतमेगतरं प्रतिपत्तुकामेण वा गुरुणा आचार्यत्वे स्थापितः समीक्षितो वा, एके अनेकादेशात् अभिधीयते
५९६. संखाय धम्मं च वियागरेंति, बुद्धा हु ते अंतकरा भवंति ।
ते पारगा दोण्ह विमोयणाए, संसोधिगा पण्हमुदाहरंति ॥१८॥ ५९६. संखाय धम्मं च वियागरेंति० वृत्तम् । संखाए त्ति धर्म ज्ञात्वा श्रुतं धर्म वा कथयति, सिस्स-पडिच्छगाणं 25 धर्मकथां च कथयति । अथवा संख्यायेति खेत्तं कालं परिसं सामत्थं चऽप्पणो वियाणित्ता परिकथयति । अथवा "के अयं पुरिसे ? कं च गये ?" [आचा० श्रु० १ अ० २ उ० ६ सू० ५], अथवा संख्यायेति एतन्मात्रस्यायं श्रुतस्य योग्यः, अतः परं शक्ति स्ति, सत्यां वा शक्तौ जत्तियं प्रचरति तत्तियं गहियं एवं संख्याय । अव्वोच्छित्तिकरे त्ति एवमादिभिः प्रकारैः संख्याय धम्मं वागरयंता [बुद्धा] बुद्धबोधितास्ते आचार्याः कम्माणं अंतं करेंतीति अंतकराः, अन्यांश्च कारयन्ति, यतः पारगाः । ते पारगा दोण्ह विमोयणाए, ते इति संख्याय धर्म व्याकरयन्तः पारं गच्छंतीति पारगाः, आत्मनः परस्य च 30 दोण्ह वि विमोयणाए पारं गच्छति । मोचनाः संसारमोचनाः । कतरे ते ?, जं संसोधिगा पण्हमुदाहरंति सम्यक् समस्तं
१ताती खं १ ख २ पु १। ताई पु २॥ २ भुजमेतं खं १ खं २ पु १ पु २॥ ३ समीहियटुं वृ० दी । समीहमढें खं खं २ पु १ पु २॥ ४रते या खं १ । रए या पु २ । रते ता खं २ पु १॥ ५ सुद्धे ण उवेति मोक्खं खं १ खं २ पु १ पु २ वृ. दी। सुद्धे ण उवेति मारं वृपा० दीपा० ॥ ६संखाए खं १॥ ७ धियं पखं १ खं २ पु १ पु २ वृ० दी०॥
सूय० सु. ३०
Jain Education Intemational