Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

Author(s): Bhadrabahuswami, Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 186

सुतगा० ४३५-३७ णिज्जुत्तिगा० ९२-९५ ] सूर्यगडंगसुत्तं विइयमंग पढमो सुयक्खंधो।
४३५. कतरे धम्मे आघाते माहणेण मतीमता।
___ अंजु धम्मे जधातधा जिणाणं तं सुणेध मे ॥१॥ ४३५. कतरे धम्मे आघाते. सिलोगो । कतरः केरिसो वा, आघात इत्याख्यातः । माहन इति भगवानेव । समणे त्ति वा [माहणे त्ति वा ] एगहुँ । मन्यते अनयेति मतिः केवलज्ञानमिति, मतिरस्यास्तीति मतिमान् , अतस्तेन मतिमता । एवं जंबुणामेण पुच्छितो सुधम्मो आह-अंजु धम्मे जधा तधा, अञ्जुरिति आर्जवयुक्तः, न दंभ-कव्वादिभिरुपदिश्येत । । ते तु कुशीलाः बालवीर्यवन्तः, तेऽनार्जवानि ब्रुवते-न वयं परिग्रहवन्तः आरंभिणो वा, एतत् सङ्घस्य बुद्धस्य उपासकानां वा इति । भागवतास्तु-नारायणः करोति हरति ददाति वा । उक्तं हि
यस्य बुद्धिर्न लिप्येत हत्वा सर्वमिदं जगत् । आकाशमिव पढ्न न स पापेन लिप्यते ॥१॥
नैवं भगवता अनार्जवयुक्तो धर्मः प्रणीतः, भगवता तु यो यथावस्थितस्तं तथैव मत्वा निरुपधो धर्मोपदिष्टः, न 10 लोकपक्तिनिमित्तम्, ग्लानाद्युपाधिना वा किञ्चित् सावद्यमातेन वर्त्तव्यमित्युपदिष्टम् । जिनानामिति षष्ठी । जिनानां संतकं तीता-ऽनागतानाम् । पठ्यते च-"जणगा! तं सुणे धम्मे" जायन्त इति जनकाः, हे जनकाः ! तमाख्यायमानं सुणे धम्मे। यथोद्दिष्टधर्मप्रतिपक्षभूतस्त्वधर्मः, तत्र चामी वर्तन्ते ॥ १॥
४३६. माहणा खत्तिया वेस्सा चंडाला अदु बोक्कसा ।
एसिया वेसिया मुद्दा जे य आरंभणिस्सिता ॥२॥ ४३६. माहणा खत्तिया वेस्सा. सिलोगो । माहणा मरुगा सावगा वा । खत्तिया उग्गा भोगा राइण्णा इक्खागा राजानस्तदायिणश्च । अथवा क्षत्रेण धर्मेण जीवन्त इति क्षत्रियाः । वैश्याः सुवर्णकारादयः, ते हि हवनादिभिः क्रियाभिर्धर्ममिच्छन्ति । चण्डाला अपि ब्रुवते-वयमपि धर्मावस्थिताः कृष्यादि क्रियां न कुर्मः । बोकसा णाम संजोगजातिः । जहा-बंभणेण सुद्दीए जातो णिसादो त्ति वुच्चति, बंभणेण वेस्सजातो अम्बठ्ठो वुच्चत्ति, तत्थ णिसाएणं अंबट्ठीए जातो सो बोकसो वुञ्चति । एसिया वेसिया, एषन्तीति एषिकाः मृगलुब्धका हस्तितापसाच मांसहेतोर्मुगान् हस्तिनश्च एषन्ति 20 मूल-कन्द-फलानि च, ये चापरे पाषण्डाः नानाविधैरुपायैर्भिक्षामेषन्ति यथेष्टानि चान्यानि विषयसाधनानि । अथ वैशिका वणिजः, तेऽपि किल कलोपजीवित्वाद् धर्म किल कुर्वते । अथवा वेश्यास्त्रियो वैशिकाः, ता अपि किल सर्वा विशेषाद् वैश्यधर्मे वर्तमाना धर्म कुर्वन्ति । शूद्रा अपि कुटुम्बभरणादीनि कुर्वन्तो धर्ममेव कुर्वते । उक्तं हि___ या गतिः क्लेशदग्धानां गृहेषु गृहमेधिनाम् । पुत्र-दारं भरन्तानां तां गतिं व्रज पुत्रक! ॥ १ ॥
[ ये चान्येऽनुद्दिष्टाश्छेदन-भेदन-पचनादिदव्व-भावारंभे णिस्सिता णियतं सिता णिस्सिता ॥ २॥ ४३७. परिग्गहे णिविट्ठाणं तेसिं पावं पवडती।
आरंभसंवुता कामा ण ते दुक्खविमोयगा ॥३॥ ४३७.परिग्गहे णिविटाणं०सिलोगो। परिग्गहो सचित्तादि३दव्वादि चतुम्विधो वा । तेसिं माहणादिकुसीलाणं परिग्गहे णिविट्ठाणं ति उवजिणंताणं सारवंताण य णट्ठविणटुं च सोएन्ताणं तेसिं पावं पवडती, आउअवज्जाओ सत्त कम्मपगडीओ 30 सिढिलबंधणबद्धाओ धणियबंधणबद्धाओ करेन्ति । एतेषां आरंभसंवुता कामा, हिंसादिआरम्भेन संवृताः । अथवा "आरंभसम्मुता कामा" सम्मुता नाम प्रियाः, आरम्भ एषां सम्मतः। कथम् ? आरम्भिणमुपतिष्ठन्ति, नालसम् । उक्तं हि
४
.सार
१अक्खाते पु १ वृ० दी । अहऽक्खाते खं १ खं २ पु२॥ २ अंजू धम्मं जहातच्चं खं १ । अंजु धम्मं अहातचं खं २ पु १ पु २ दृ० दी०॥ ३ जणगा! तं सुणे धम्मे चूपा० । जणगा! तं सुणेह मे वृपा० ॥ ४सुणेहि पु २॥ ५ वेसा खं २ पु१पु२॥ ६अदु व बो खं १॥ ७ पावं तेसिं पवड्डति ३० दीपा । वेरं तेसिं पवडति खं १ खं २ पु १ पु २ वृपा० दी.॥ आरंभसंभिया कामा खं १ खं २ पु १ पु २ वृपा० दी० । आरंभसम्मुता कामा चूपा० ॥ ९संयमतः चूसप्र० ॥ . . .
Jain Education Interational