Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra Part 03 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
આ “મા-માન' સંસાર રૂપી વનને ‘દુમો વંટુમક્ષ' દુઃખથી જ પાર પામી શકાય એવું “sirf-કાની' જાણે કારણ કે “કી–ચરમન' જે સંસારમાં મનુષ્ય “વિશાળrf-વિષચાત્તાનામઃ' શબ્દાદિ વિષયો દ્વારા અને સિથી “વહા -વિષwor:' વશ કરાયેલા બને છે. અર્થાત્ વિષ અને સ્ત્રિમાં આસક્ત બને છે. ૧૪
અન્વયાર્ય–જે સંસારને સ્વયંભૂરમણ સમુદ્રના જલસમૂહની જેમ અપાર કહેલ છે, એ ગહન એવા સંસારને દુસ્તર સમજે. જેમાં વિષ અને સ્ત્રિયોમાં આસક્ત થયેલ છવ રસ અને સ્થાવર પણાથી અથવા ભૂચર અને ખેચર થઈને લેકમાં પરિભ્રમણ કરતા રહે છે. ૧૪
ટીકાર્થ–તીર્થકરે અને ગણધરોએ આ સંસારને સ્વયંભૂરમણ સમુદ્રની સરખે અપાર-દુસ્તર કહેલ છે. જેમાં વિશાળ એવા સ્વયંભૂરમણ સમુદ્રને કોઈ જલચર અથવા સ્થલચર પ્રાણી પાર કરવામાં સમર્થ થતા નથી, એજ પ્રમાણે જ્ઞાન દર્શન વિગેરેથી રહિત કેઈ પણ મનુષ્ય આ સંસારને પાર કરવામાં સમર્થ નથી. આ ભવ-વન ચર્યાશી લાખ જીવ નિચેથી યુક્ત અને સંખ્યાત અસંખ્યાત તથા અનંત સ્થિતિવાળા છે, તેને દુર્મોક્ષ-ન છુટી શકાય તે સમજે. આમાંથી છુટા થવું કઠણ છે, આ જગતમાં શબ્દાદિ વિષયો અને સ્ત્રિોમાં આસક્ત અથવા તેને વશ થયેલા પ્રાણી અને પ્રકારના લેકમાં અર્થાત્ સ્થાવર જંગમ અથવા પૃથ્વીચર-આકાશ ચર રૂપ જગતમાં પરિભ્રમણ કરતા રહે છે. અથવા વેષમાત્રની દીક્ષા અને અવિરતિથી અથવા રાગ અને દ્વેષથી આવા બે પ્રકારના કારણેથી લેકમાં ભ્રમણ કરતા રહે છે. કહેવાને આશય એ છે કે-પિત પિતાના કરેલા કર્મોથી પ્રેરાઈને પ્રાણી સંસાર રૂપ અટવી-જંગલમાં ભટકયા કરે છે. ૧૪
“મુળા વમ તિ વાછા” ઈત્યાદિ
શબ્દાર્થ—“વાહ-વાઢા કર્મથી જ કર્મને નાશ થાય છે તેમ માનવાવાળા અજ્ઞાની “મુના-ર્મળા' સાવધના આરમ્ભ રૂપ આસ્રવ દ્વારથી “૪૫-કર્મ' પાપકર્મ “ન તિ–સાચરિત' નાશ કરી શકતા નથી. અર્થાત પાપકર્મ કરવાને કારણે પિતાના કર્મોને નાશ કરી શકતા નથી. પરંતુ “હીરાધીરા ધીર પુરૂષ “મુળા-અમેળા” આસને રેકીને “- પાપ કર્મ “હરિજન' ખપાવે છે. તેથી “મહાવિળ-મેષાવિન બુદ્ધિમાન પુરૂષ “રોમમાગતીતા-ઢોમમયાતીતઃ પરિગ્રહથી દૂર રહે છે. તેથી કરીને
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૩
૧૧૩
