Book Title: Tattva Bindu
Author(s): Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008673/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org balavincha For Private And Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrImada buddhisAgarajI granthamALA granthAMka 10 yoganiSTha munirAja zrI buddhisAgarajI kRta. zrI tattvabinduH amadAvAdanA prasiddha zeTha. maNibhAi dalapatabhAi. tathA zeTha jagAbhAi dalapatabhAi bI, e, tathA sarasvatibananA dhana vyayathI. chapAvI prasiddha karanAra, * zrIadhyAtmajJAnaprasArakamamala. zrI " lakSmI" prinTiMga presa-amadAvAda. vIra saM. 2436 sane 1910 kimmata 0-4-0 260000000000000000000000000060 appapa 2000000000000000000000000000000 For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org For Private And Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabindha granthaH kiMcillekhyoddeza. AryAvartamAM AjathI 2436 varSa upara covIzamA tIrthakara zrI vardhamAnaprabhu ( mahAvIraprabhu) vicaratA hatA. tatsamayamA aneka bhanyajIvo sarvajJa prabhunAM vacano sAMbhaLI kRtArtha thatA hatA. hAlamA zrIvIramabhunA vacanono samAveza moTA bhAge pistAlIza AgamamA tathA pUrvAcAryoracita graMthomAM thAyache.zrIvIraprabhunA samayamA padArtho svarUpa jevu upadezAtuM hatuM tevu svarUpa hAla paNa temanA siddhAnto vAMcatAM samajAyace. hAlamA vidyamAna jinAgamone yAMcatAM vastunuM yathArtha bhAna thAyache. siddhAMtornu manana, smaraNa karatAM jJAnAvaraNIya karmanI kSayopazama thAyache. prabhunI vANInu agAdha svarUpache. jema jema vA. cIe chIe. manana karIe chIe, tema tema temAMthI kaMDaka naIM svarUpa samajAyache. jinAgamoThe vAcana karatAM koi koi viSaya saMbaMdhI noTabuka karI sarva viSaya saMgrahI teno A vicAra biMdugraMtha banAvyoche, siddhAMtamA kahelA takhonA svarUpanI AgaLa A graMthabika samAnache mATe tatvaviku evaM sArthaka nAma ApyuThe. A tavabiMdumo koI koI sthaLe je je viSayoM lakhyAche, temA~ graMthonI sAkSIo ApavAmAM AvIche. sammatitarka, vizeSAvazyaka For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvArtha sUtravRtti, panavaNAsUtra, bhagavatIsUtra, vicArabiMdu, praznottara sArdhazataka, praznaciMtAmaNi vagere graMthonI sAkSI ApavAmAM AvIche. amadAvAdanA prasiddha zrAvakazrotA zA. choTAlAla lakSmIcaMdane A granthanA viSayo vAMcI saMbhaLAvyAche. tethI te AnaMda pAmyAche. + A lakhelA viSayosaMbaMdhI koine kaMi kahevArnu hoya to rubaru zrI patrathI puchI khulAso karavo. A granthamA prAyaH chadmasthadRSTithI koisthaLe AgamavirUddha lakhAyu hoyato te paMDito sudhArazo. vAmane siddhAMtasAkSIpUrvaka jaNAvavAmAM Avazeto bIjI AvRttimAM zuddhi karavAmAM Avaze. A viSayo lakhatAM amadAvAdamAM jhaverIvADA. AMbalIpoLanA upAzrayamA vizeSAvazyaka vaMcAtu hatuM. AThahajAra zlokapUrNa thayA. tethI temAMthI keTalAka viSayo vizeSanaH lakhyAche te punaH punaH manana karavA yogyache. ___ saMvata 1965 nuM comAsu amadAvAdamAM kapuMche tyAM vizeSAvazyaka vAcavAmAM AvatuM hatuM. tyAre vyAkhyAnamAM zrotAomA nagarazeTha. mohanalAla lallubhAi tathA prasiddhazrotA zA. choTAlAla lakhamIcaMda tathA zA. hIrAcaMda kakalabhAi tathA. zA. trikamabhAi AlamacaMdada tathA zA. hIrAcaMda sajAgajI tathA zA. pAlAbhAi kakalabhAi, vagere hatA. sAdhvIomAM zravaNa karanAra tarIke mukhya sAdhvIzrI zivazrIjI tathA sAdhInI zrIsurazrIjI tathA zrIharakha For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIjI vagere tathA zrAvikAomAM zeThANI.gaMgAbena,tathA caMcaLabena tathA zeTha. lAlabhAi dalapatabhAinI putrI mANekabena tathA zeThANI. gaMgAve. nanI dIkarInIputrI sarasvatibena vagere hatA.zrotAnImaMDalI sujJa hovAthI vizeSAvazyaka vAMcatAM sarvane AnaMda thato hato. ane te samaye upayogI je viSayo jaNAyA hatA. te lakhI lIdhA hatA. vizeSAvazyaka kAzI chapAyache tethI vizeSataH anukrame sarva viSayono utAroko nathI.koi upayogI viSayone dhyAnamA AvatAM atra dAkhala karyAche. temAM je kaMi jinAjJA viruddha hoya to sajjano sudhArazo. graMthanI zuddhi karazo. prasaMga haze to tatvabiMduno dvitIyabhAga prasaMge lakhAze to chapAvavAmAM Avaze. A grantha tathA anya grantho chapAvavAmAM amadAvAdanA zrAvaka vargamA agragaNya prasiddha zeTha dalapatabhAi bhagubhAinA putra zeTha maNibhAi dalapatabhAi, tathA zeTha jagAbhAi dalapatabhAi bI. e. e dhanathI sArI rIte shAya karIche, mATe jJAnakSetranI unnati arthe dhana vyaya karavAyI temane dhanyavAda ghaTeche. jJAnanA rasiyA zrAvaka gRhastho dhana vagerethI jinazAsanI unnati karI pratidina lakSAdi dhanyavAdone pAtra thAo. temamA AtmAnI unnati thAo. OM zAntiH zAntiH zAntiH mukAma. amadAvAda jhaverI vADo. AMbalI poLano upAzraya. saM. 1966 mAgasara zudI 5 zukravAra. li. muni. buddhisAgara. For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir *3. 000 For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yoganiSTha muni buddhisAgarajI kRta granthonI yAdI. ane te maLavAnAM ThekANAM pustakanuM nAma, maLavAnuM ThekANuM, 1 jaina dharma ane prasti dhI je kenDalI sAITI-muMbaI dharmane mukAbale. 2-3 zrI ravisAgarajI ne vaDodarA mAmAnI piLa zA kezavalAla ane zekavinAzaka lAlacaMdane tyA, 4padravya vicAra, pAdarA, zA. mehanalAlabhAi hImacaMda 5 vacanAmRta vakIla ke adhyAtmazAMti-zA ratanacaMda lAdhAjI kAvIThA berasada pAse 7 ciMtAmaNi che jeno daya buddhisAgara samAja 8 kanyAvikraya niSedha. 9 pUjA sapraha, sANaMda 10 buddhiprakAza gAyana saMgraha-zA. maNilAla vADIlAla sANaMda 11 buddhiprakAza gAyana saMgraha amadAvAda saMbhava jinamaMDala. bhAga bIje, 12 samAdhizataka-zeTha, jagAbhAI dalapatabhAI mu. amadAvAda, jJAna prasAraka maMDala. mubAI jhaverI bajAra. 14 satya svarUpa che. je 15 AtmA prA. zA. vIracaMda kRSNAjI e mANasa, punA-vaitAlapeTha. 16 bhajana saMgraha bhAga pahelo 17 bhajana saMgraha bhAga bIje | amadAvAda, 18 bhajana saMgraha bhAga trIje, 19 bhajana saMgraha bhAga ce. jana beDIga nAgarIsarAha, 20 adhyAtmajJAna vyAkhyAnamALa) For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21 AtmapradIpa ] 22 adhyAtmagItA. ra3 AtmasvarUpa, I ! amadAvAda jevetAMbara boDIga 24 anubhava pacIzI, ke 25 5ramAtma dazana nAgarIzAha, 26 paramAtma ti, ra7 gurUbodha, 28 prAcIna nyAya graMtha uddhAra jhaverI bhegIlAla tArAcaMda, saMskRta syAdvAda muktAvalI. ke amadAvAda DozIvADAnIpaLa. ra9 tUrvabiMdu (yAne saMkSipta jaina boDIga - siddhAMta ratna, nAgorazAha amadAvAda30 cetanazakti grantha-(bhajana saMgraha trIjA bhAgamAM) 31 vartamAnakAla sudhAre-(bha, trIjA bhAgamAM) 3ra umraDha nirAkaraNa- bhajana saM, 4 cethAmAM) 33 adhyAtma vacanAmRta anya (bhajana saMgraha bhAga che nahIM chapAvelA graMthonI yAdI. 34 tatva parIkSA vicAra 3Sa dhyAna vicAra 36 sukhasAgara 37 gurUmAhAbhya, 38 zrImaMta sarakAra gAyakavADa sayAjIrAvanI AgaLa ApeluM bhASaNa * patra sadupadeza. For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org yoganiSThamunibuddhisAgareNa. // tattvavindugranthaH prArabhyate // praNipatya parAtmAnaM, dharmadeva guruMgiraM // zAstrodadheH samuddhRtya tattvabindu viracyate // 1 // 1 pRthvIkAya, apkAya, tejaskAya, vAyukAya e cAra pratyekanA sthAnaka 350 jANavataM. " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 350 ne pAMcavarNe guNavA. je saradALo Ave tene begaMdhathI gaNavo. phera pAMcarasathI guNAkAra karavo. phera ATha sparzathI guNAkAra karavo. ane phera pAMca saMsthAnathI gaNavA. te sarva gaNatAM sAtalAkha yoni thAya. pratyeka vanaspatinA 500 sthAnaka. sAdhAraNa vanaspatikAyanAM 700 sthAnaka. dvIndriya, trIndriya, caturindriya sthAnaka 100 pratyekanAM jANavataM. devatA, nArakI, tiryacapaMceMdriya pratyekanAM sthAnaka 200 jANavAM. manuSya yoni caudalAkhanAM utpatti sthAnaka 700 jANavAM. jeno varNa, gaMdha, rasa, ane sparza eka hoya tenI eka yoni jANavI. For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (3) arrange 3 jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha, mokSa, dharma, adharma, heya, jJeya, upAdeya, nizcaya, vyavahAra, utsarga, apavAda, Azrava, parizrava, aticAra, anAcAra, atikrama, vyatikrama, ityAdi, sAMbhaLyAvinA zAstrarahasya samajAya nahi. 4 susthAna, sugrAma, sujAti, subhrAta, sutAta, sumAtA, sukula, subala, sukhI, suputra supAtra, sudAna, sumAna, surUpa, suvidhA, sudeva, sugurU, sudharma, sudezA dinIyogavAi, puNyavinA prApta thatI nathI. 5 sumati, zIlavaMta, saMtoSI, satsaMgI, svajanasAcAbolA, satpuruSa, sulakSaNA, sulajjAvaMta, gaMbhIra, guNavaMta, guNajJa, evA guNavaMta puruSanI saMgati karatAM dharma pAmI zakAya. 6 cora, chalagrAhI, adharmI, adhama, avineya, adhikabolo, anAcArI, anyAyI, adhIra, adhurA, kulakSaNA, kubolA, kupAtra, kuzIla, khuzAmatI, kulakhaMpaNa, tucchamativALA jIvonI saMgati karavI nahi. For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH 7 sadgurunA upadezathI, tathA abhyAsathI, tathA vairAgyathI jIva dharmaratna pAmI zake. 8 sUtrAbhyAsa, arthAbhyAsa, vastuabhyAsa tathA anubhavAbhyAsa e cAra prakArano abhyAsa karatAM dharmavastunI prApti thAya. 9 hiMsAthI pApa thAyache, SaTkAyane haNavAnA pariNAmathI vaira ane pApa e be prApta thAyache. ane te pApa udayamAM Ave tyAre azAtA, AkulatA, udvegatA, asthiratA utpanna thAyache. 10 darzanamohanIya kSayopazamathI dharma thAyache, tathA cAritramohanIyanA udayathI puNya pApa thAyache, aviratino udaya maMda thAya tathA kSayopazama thAya tyAre viratino udaya thAya. ane viratino udaya thAya tyAre SaTkAya jIva upara dayAnA pariNAma upaje. tethI puNya thAya, ane aviratinA tIvra udaye pApa nIpaje, temAM eTalaM vizeSa ke cAritra mohanIyano udaya maMda hoya tyAre puNya, ane cAritra mohanIya udaya tIvra hoya tyAre pApa nIpaje. ane darzanamohanIyanA kSayopazamathI dharma hoya. tathA tenA kSAyika bhAvathI dharma hoya. For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (5) tattvabinduH 11 jyAM mithyAvanI puSTi na thAya. ane syAdvAdamArga virUddha bhA SaNa thAya nahIM. ane AtmasvarUpa upAdeyarUpe prarUpavAmAM Ave. ane zubhakriyAno Adara batAve ane zubhakriyAnA phalanI vAMchA na karAve, tiraskAra batAve, tema azubhakriyAno tiraskAra batAve, azubhakriyAnAM phala durgati Adi vatAve, ityAdi AgamoktamarUpaNAne dezanA samajavI, puNyakriyA sevavI paNa tenA phalanI vAMchA na karavI. tenuM rahasya ema samajavu ke puNya kriyA zubha vyApAre zubhayogathI nahi Adare to mArga virUddhatA thAya, paraMparAe paNa vItarAga mArge joDAya nahi, ane jo puNyanA phalanI vAMchA kare.to nidAnarUpa mithyAtva praName, mATe puNya phala vAMchA rahita zubha kriyA karavI. 12 jIvane yato kheda nivAravA arthe pUrvabaMdhakarma saMbhArIe te A pramANe-jevAM jIve karma bAMdhyAMche tevAM udaye Aveche, te madhye keTalAMka karma pradeze vedIne kheraveche, keTalAMka nikAcita karma bAMdhyAche te vipAke jIva vedIne kheraveche, paNa jJAnI AtmA karma bhogavatAM udaya niSphala kare. Alove, niMde, pazcAtApa kare. tyAre alpabaMdha thAya, ane bahunirjarA thAya, mATe jJAnI jIva samabhAve karma vedI udaya niSphala kareche. upayoge AtmasvarUpa vicAre tyAre alpakarma baMdha thAya. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu: 13 - uvavAha sUtramAM cAra prakAranI dharmakathA kahIche. 1 AkSepinI. 2 vikSepinI. 3 nirvedinI . 4 saMvedinI . 1 tattvamArgamAM joDAve te AkSepinI. 2 mithyAtvamAthI nivartAve te vikSepinI. 3 mokSAbhilASa upajAve te nirvedinI . 4 vairAgyabhAva upajAve he saMvedinI dharmakathA jANavI ( 5 ) - kevalaprabhu kSAyika navalabdhi te navanidhi jANavI, tathA paMcendriya ane cAra kaSAya nivartAvavAthI nava nidhi munirAjane jANavI. For Private And Personal Use Only 15 - ca indriyano vikAra naSTa thatAM hRdayajJAna cakSu nirmala thAya, zroteMdriyanovikAra maTe tyAre jinavacana zravaNaprIti pratItirUpa thAya, jivhA indriyavikAra naSTa thatAM Atmika anubhavarasa svAda pAme. nAzikAno vikAra maTatAM AtmaguNanI suvAsanA pAme, sparzandriyanovikAra naSTa thatAM AtmamadezanA svabhAvarUpa sparzana thAya, krodha naTa thatAM samatA pragaTe, mAna naSTa thatAM mArdavaguNa pragaTe, mAyA jatAM ArjavaguNa pragaTe, lobha jatAM saMtoSa guNa pragaTe. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (a) binduH 16 - mithyAtvanA cAra prakArache. 1 pradezamithyAtva 2 pariNAma mithyAtva 3 prarUpaNAmidhyAtva 4 pravartana midhyAtva temAMthI vyavahAra samakita pAme tyAre 1 prarUpaNAmithyAtva ane mavartana mithyAtva TaLe. graMthibheda thAya, upazama tathA kSayopazama samakita pAme tyAre pariNAma mithyAtva TaLe, temaja kSAyika samakita pAme tyAre pradeza mithyAtva TaLe. 17 - cAra prakAranI dezanA jANavI. 1 dharmadezanA 2 gatidezanA 3 baMdha dezanA 4 mokSadezanA. 18 - dharmanA cAra prakAra kA che. 1 AcAradharma 2 dayAdharma 3 kriyAdharma 4 vastudharma, 1 AcAradharma AdaratAM jovano anAcAra TaLe, tathA tethI laukika yaza, pratiSThA pAme, anya tIrthavALA paNa jainadharmanI prazaMsA kare. jainadharmanA AcAranI anumodanA kare. 2. dayA dharmathI hiMsAkarma TaLe, jIvanI sadgati thAya. zubhakarma upArjana kare, ane tethI paraMparAe muktipada prApta karI zakAya. 3 kriyAdharma je jinapUjA-vaMdana, sadgurUvaiyAvRtya, paiauSadha, pratikramaNa Adi karatAM karmamala naSTa thAya, sugati pamAya, paraMparAe muktimArgamAM joDAya. For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH 4 cotho vastudharma. vastusvarUpe vastudharma pAmatAM svarUpAcaraNa sthiratA tathA samakina pAme, paramAtmasvarUpa thAya. e cAra bhedamAthI eka paNa duhavAya nahiM tema pravartavu. je bhavya kriyAvidhi Acarato svasvarUpopayogamAM varte te zighra karma naSTa karI paramAtmapada pAme. 19-karma tridhAche. akarmanI vargaNA te dravyakarma. pAMca prakAranAM zarIrate nokarma jANavAM, ane rAgadveSate bhAvakarma AtmAzrita che. temAM dravyakarma ane nokarma paudgalikache. tathA zAtA ane azAtA te dravyakarmAzritache tathA harSollAsa te bhAvakarmAzritache. 20-paMca parameSTInuM smaraNa karavAyo odayikakarmanuM nivAraga yAya, arihaMtAdika dravyathI zaraNa karato jIva pApano udaya niphala kare. tathA vipAkavedana paga alpa thAya, tathA apA apaMmirao-AtmA AtmAnuM zaraNa kare arthAt svasvarUpamA pariNameto sarvakarma kSaya kare. ema AtmasaraNa ane nimittazaraNano bheda jANavo. arihaMtanuM nAma smaratAM, dhyAtA, rAgadveSa naSTa thAya, siddhapada smaraNA, dhyAtA, AtmA arUpibhAvane pAme. tathA AcAryapada gaNatAM, smaratAM, vicAratAM, dhyAtAM, paMcAcAra pravartana sulabha thAya, ane bhavAMtare AcArya gaNadharAdika pada pAme. tathA upAdhyAyapadanuM smaraNa karatAM tathA dhyAtAM zAstrArya tathA sUtrAbhyAsanI sulabhatA thAya, bhavAMtare adhyApana zakti For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (6) tatvabinduH pragaTe. sAdhupadanuM smaraNa tathA dhyAna karatAM muktimArganuM sAdhana thAya. gajasukumAlanI peThe turata muktipada pAme, darzanapada ArAdhato samakita nirmala kare, tathA cAritrapada ArAghato adhA cAritra pAme. tathA tapaHpada ArAdhatAM icchA nirodha thAya, e navapadano saMkSepathI bhAvArtha samajavo. 21- dravya, kSetra, kAla, bhAva, pAmIne bAMdhyAM karma udaye Ave. jevA rase Ave vA pradeze tathA vipAke bhogave. bhoMgavalAM jevAM vede tevAM navAM vIjAM baMdhAya, vedatAM samabhAve vede to nirjarA yAya, rAgadveSabhAve vede to navAM karma baMdhAya, tathA rAgadveSabhAve vedIne pazcAt pazcAtApa kare to karmabaMdhanA rasaghAta kare. tathA sthitighAta kare. ane karmabaMdhanI cikAza TaLe. ane te karma udayakAla pAmIne sukhe kharI jAya, ane karma vedatAM mama thAya to cIkaNAM karma bAMce te udayakALe duHkhe bhogave, ane karma nirjare paNa vedatAM navAM karma baMdhAya. 22 - kriyAe karma ane upayoge dharma ane pariNAme baMdha jANavo. 23 - dhanabalathI dAna devAya, manobalathI zIla pAlI zakAya, tanubalayI tapa thAya, samyagjJAnabalathI bhAvadRddhi thAya, sadgurU For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavindaH AAAAAAAAAAAAAAAAAA AARN dezanA zravaNa karavI, sudevanI sevanA karavI, sudharmanI A. rAdhanA karavI. 24-krodhamAna be dveSanAM aMgache, mAyA ane lobha be rAgAMgaLe. no. kaSAyamAM strIveda, puruSaveda, ane napuMsakaveda, e traNa veda tathA hAsya tathA rati be emapaMca rAganAM aMgache, temaja arati, zoka, bhaya, jugupsA, e cAra dveSanAM aMga jANavAM. rAgadveSa teja moha jANavo. 25-AtmasvabhAve pariNamatAM samyaktva guNa pragaTe / 26-pAMca iMndriyanA viSayarUpa te dravyamana jANavU. vyaktAvyakta vi kalparUpa bhAvamana jANavU, apekSAe A vyAkhyAche. 27 zuddhajJAna upayoge jIva bhAvanirjarA kare, ane vairAgyabhAva u dAsinatAe dravyanirjarA kare. For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) Tags 28 pucchAyI ajJAnanI puSTi thAyache, ane mUrcchAthI midhyAtvanI puSTi thAya che. 29 ATha karma madhye mohanIya karmanI aThThAvIza prakRtiche, temAM traNa prakRti samyaktva mohanIyanI jANavI, cAritra mohanIyanI pazrI prakRtiche te madhye tera prakRti rAganA gharanI ane bAra prakRti dveSanA gharanI jANatrI. 30 yogatri ke upAya karma te tapa saMyamAdi zubha kriyA vyApAre pravartatAM TaLeche, tathA zuddha upayoge AtmasvarUpamAM pariNamatAM sattAe karmache te maTAve. tathA midhyAtvathI bAMdhyAM karma samakitathI TaLe, aviratinAM bAMdhyAM karma viratithI TaLe. kaSAyanAM bAMdhyAM karma upazamAdi samatA guNathI TaLe, pramAdathI bAMdhyAM karma ammAdadazAe TaLe. indriyaviSayanAM bAMdhyAM karma te tapazcaryAthI DhaLe. 31 sarva saMyogono viyoga thaze. cetana cetI le. paramAM iSTabuddhi duHkhatuM mULache For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ReaduH (91) 32 AtmasvabhAvAM rama ! dunIyAdArImAM muMjhAiza nahIM. jIvana maMtidina vahyA kareche. jyAM prIti tvAM bhIti rahIche. svAtmamAM prIti dhara. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33 tAru iSTa tArA hAthamAMche, bhUlIza vo bhamIza. 34 sadguru AjJA sadA kSaNe kSaNe smarI svabhAvamAM ramaNa kara. 35 parasvabhAvamAM ramatAM kozaMTAnA jevI avasthA thaze. 36 dhananI kepha madirA samAnache, nirupAdhimAM sukha ane upAdhimAM duHkhaja che. 37 bAnI moTAi antaranI moTAine roke che. For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (12) tattvabindu. 38 AtmasvabhAve jAgyA teja jAgyAja jANavA. 39 jeTalo bAhya vastumAM AnaMda teTaluMja pAchaLathI duHkha. 40 cetana have pramAda tyAga ? tyAga ? tyAga. 41 manuSyonA paricayamAM sAdhuone alpa Avaq teja hitakarache, 42 AtmA tArI bhUla taneja naDaze. 43 cetI le, mAyAmAM zuMmhAlI rahyoche. 44 sadeva sadgurU ane saddharmanI zraddhA parama hitakArakache. For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir du: 45 svataMtrajIvana AtmasvabhAvamAM ramavAthIja jANavuM. ( 13 ) 46 pArakI AzA sadA nirAzA AtmasammukhatAja karavA yogyache, 47 koi jIva pApa bahu kare ane karma alpa bAMdhe, ane koi jIva pApa alpa kare ane karma va bAMdhe. koine pApa bahu ane karma paNa bahu, koine pApa ane karma eke nahIM e caubhaMgI jANavI. 48 zuddha upayoge dharma. kriyAe karma, mithyAtvamohe bharma, samyag ef dharmAdhikArIche. saMkalpa vikalpamAM AtmA pariNameto karma baMdha kare. ane AtmA nirvikalpabhAve pariNameto dharma pragaTAvI zake. For Private And Personal Use Only 49 caitamA ve prakAranIche. 1 jJAnacetanA bIjI ajJAnacetanA. ajJAnacetanAnA ve bhedache, ekakarmacetanA bIjI karmaphalacetanA. rAgadveSapaNe pariName te karmacetanA jANavI. ane jayamAM AvyAM karmane vede te karmaphala cetanA jANavI. jJAnacetanAmAM bheda nathI. jJAnacetanA pragaTatAM karmacetanA ane karmaphala TaLe. samakita pAmyA bAda jJAnacetanA hoya, mithyAtvIne ajJAna tanAja hoya. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 14 ) binduH HAAJ 50 bhUtakAlanAM pApa pratikramaNathI TaLe. vartamAnakAlIna pApakarma sAmAyikathI TaLe ane anAgatanAM pApache te pratyAkhyAnathI TaLe. 51 karmacetanA sajIvane hoya. karmaphala cetanA ekendriyAdi pramukha ne hoya. samyagdRSTine jJAnacetanA hoya. 52 jIva traNa prakAranAche. 1 eka bhavAbhinaMdI te midhyAdRSTijIva jAvA. bIjA pudgalAnaMdI te samyagdRSTijIva jANavA. samyadRSTi jIvane zubha karma pudgala udaya AvatAM rati vedAya paNa saMsAramAM AnaMda karI jANe nahIM, mATe samyagdRSTi jIvane pugalAnaMdI kahevAya. kevala AtmAmAMja AnaMda mAne ane svasvabhAvamAja sukha mAne te munirAja AtmAnaMdI jANavA. 53 zubha upayoge sugati hoya. azubha upayoge kugati hoya, tathA azuddha upayoge saMsAra tathA zuddha upayoge mukti hoya. 54 puNya pApa te yoga AzrayIche, ane dharma adharma te upayoga AzrayIche. For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH AAAAAAAA 55 zarIra saMbaMdhI bala ane aMtaraMga AtmaparAkramate vIrya jANavU. aMtaraMga AtmAnuM parAkrama te udayAnusArI jANavU. 56 muni, yogasaMvara ArAdhatAM audayika karma nivAreche. ane upa yogasaMvara ArAdhatAM sarva karma naSTa kareche. 57 pistAlIza lAkha yojanano sImaMta nAmano narakAvAsache. manu SyakSetra pistAlIza lAkha yojananoche. huDuka vimAna pistAlIza lAkha yojana pramANache. siddhazilA pistAlIza lAkha yojana pramANache. 58 sAtamI narakano apratiSThAna pAthaDo, tathA sarvArthasiddhavimAna, tathA jaMbudvIpa, e traNa padArtha lAkha yojana pramANache. 59 iriyAvahiyAnA ahAra lAkha covIsa hajAra ekasone vIza bhedache te nIce mujaba jANavA. pAMcasotresaTha jIvanA bhedache tene For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabinduH abhihiyA Adi dazapade guNavA. tene rAga ane dveSe guNavA. tene manaH vacana ane kAyAnA yogathI traNaguNA karavA. puna: karavU karAvaq ane anumodaq ema traNe guNIe. punaH atIta anAgata ane vartamAna e traNabhede guNI punaH arihaMtAdika chae guNIe to 1824120 bheda thAya. 60 dharmakSamA caturthaguNa sthAnakathI pragaTeche. kSamA traNa prakAranIche. 1 dharmakSamA 2 upakArakSamA 3 apakArakSamA. 61 utpAtikI buddhi, vainayikI buddhi, trIjIkArmaNakIbuddhi, cothI pAriNAmikI buddhi jANavI. 62 pratyAkhyAna, kAyotsarga, pratikramaNa, e traNa Avazyaka upara prIti jANavI. caturvizatistava, sAmAyaka, ane guruvaMdana e traNa Avazyakapara bhakti jANavI. 63 matijJAna ane zrutajJAna pazcAt avadhijJAna tathA manaHparyavajJAna thayAvinA kevalajJAna upaje. matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna pazcAt manaHparyAyajJAna thayA vinA paNa kevalajJAna hoya. mati For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH (17) ane zrutajJAna thayA bAda avadhijJAna thayA vinA paNa manaHparyavajJAna pAmI kevalajJAna pAme. matijJAna. zruta avadhi ane manaH paryava e cAra jJAna pAmIne paNa kevalajJAna thAya. 64 deva paMca prakAranAche. 1 dravyadeva, 2 naradeva, 3 dharmadeva 4 de vAdhideva 5 bhAvadeva. devAyuSya bAMdhyu te dravyadeva. cakravarti te naradeva jANavA. munirAja dharmadeva jANavA. tIrthakara te devAdhideva jANavA. devapaNe utpanna thaelate bhAvadeva jANavA. 65 devanI strIyo devatAnA karatAM batroza ghaNIche. manuSya strIyo pu rUpa karatAM sattAvIza gaNIche. 66 jinakalpI te bhavamA mukti jAya nahIM, evaM zrI kalpabhASya tathA pravacanasAroddhArattimAMche. 67 vIryAcAranA chatrIza aticAra nizIthabhASya tathA curNImAM kahyAche. For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AAAAAAAAAAAA Mnvi (10) tatvabinduH 68 nArakI vedanAthI eka gAu uMcA uchaLe ebuM jIvAbhigamarmA kahAMche. 69 grahasthAvAsamAM rahelA tIrthakarane sAdhu namaskAra kare nahi. 70 prathama guNaThANe cAragatinuM AyuSya bAMdhe. cothe guNaThANe deva tathA manuSyagatinuM AyuSya bAMdhe, pAMcame chaThe tathA sAtame guNaThANe devAyuSya bAMdhe. 71 cAragatimAM kSAyikasamakita sadbhAvache. 72 prathama guNaThANethI cothe Ave. pAMcame Ave chaThe Ave tatha sAtame paNa Ave. 73 avyavahArarAzimAMthI vyavahArarAzimAM AvI pAcho avyava hAra rAzimA jAya to tene utkRSTa aDhI pudgala parAvartanakAla For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH (1) vyavahAra rAzimAM dhAvatAM lAge. bAdaranigodamAM je je vakhate Ave te vakhate sittara koDAphoDI sAgaropama ane bAkIno sUkSmanigodamAM gALe, 74 jIvathI chUTI paDelI AThakarmanI vargaNA chUTI rahe to jaghanyathI antarmuhUrta ane utkRSTa asaMkhyAta kAla jANavo. AThe va gaNAo potAnuM vargaNAsvarUpa DoDI anyarUpe paNa pariName. 75 samakita te jIvanI sattAe dravyatatvarUpeche. tethI paDe topaNa mithyAtvaparyAya dravyaguNarUpe ekatvapaNe na pariNamI zake. ane na praNamI zake tethI 70 sittara koDAkoDI sAgaropamanI sthiti baMdhAtI nayI, teTalA mATe mithyAtvate paryAyarUpa pariNameche. ane tyAre eka koDAkoDI sAgaropamanI ochI sthiti baMdhAyache, te bhAva potAnA kSayopazamathI upajeche. jJAnI kahe te satya. 76 1 nAmathI navatatva 2 guNathI navatatva 3 lakSaNathI navatattva ane cothu svarUpa pariNAmarUpa navatatva jANavAM. jIvAjIvAdika nAmathI navatatva jANavAM. cetanA guNate jIvano jANavo. tathA varNAdi guNamaya paMca ajIvadravya jANavA, tathA udhvaMgati i. For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 20 ) tattvavinduH ndriyasukha Ape te puNyano guNa jANavo. tathA adhogati saMklezarUpate pApano guNa jANavo, zubhAzubhakarma Agamana guNa Azravano jANavo. zubhAzubha nirodha zuddhopayogaguNa, saMvara tatva jANabo, zubhAzubhakarmano Atmapradeza sAthe baMdha te baMdhatatvano guNa jANavo. AtmapradezathI karmapudgalonuM kharaM te nirjarAno guNa jANavo. karmathI mukAvaM te mokSatatvano guNa jANo. jIva te jIvatvapaNe pariName, ajIva te jIvane AhArAdihetupaNe pariName che. puNya te jIvane iMdriyasukhanI zAtA rupe pariNameche, ema navatatva svabuddhithI vicArIeto eka jI. vane pariName che. ema navatatva cAra prakAre jANavA. 77 mithyAtvI jIvane AzravabaMdhapUrvaka nirjarA hoya, samvagradRSTi jIvane saMvarapUrvaka dravyabhAva nirjarA hoyache. jJAnazakti tathA vairAgyabalI samatIne dravyabhAva nirjarA thAyache, rAgadveSa pariNamananuM ghaTADaM. te bhAvanirjarA, ane dravyanirjarAte karma - vargaNAnuM ghaTAvaM. je udaye Ave te nirjare tevAM karma pAchAM baMdhA nahi. baMdha apane nirjarA ghaNI samakitIne thAyache. mithyAtvI nirjarA kare paNa pAcho baMdhAyache. 78 AtmAnA asaMkhyAta pradezache. ekeka pradeze anaMtizakti che, tathA ekeka pradeze anaMtajJAna che. tathA ekeka pradeze anaMtA paryAyache. dravyaguNa paryAya sthApana syAdvAdamArgathI jANavuM. For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vvv. vorn.mor tattvabinduH (2) 79 samyagdarzanathI dravyazakti pragaTe. samyagjJAna guNathI prakAza thAya. samyakcAritre pariNAma sthiratA vRddhi pAme. 80 samyaktva pAmyAvAda zuddhopayoga hoya, mithyASTine azuddho payoga hoya. temAM paNa mithyASTine zubhakriyA hoya paNa zubhaupayoga nahIM, zubhopayogato zuddhanA gharanoche. te anicchA e hoya- tathA mithyAtvIne zubhakriyArUpa zubhopayoga hoya, paNa nidAna abhilASa sahita hoya. te mATe azubharUpa kahyA. ane samyagdRSTine zuddhopayoganA gharano je zubhopayoga te anidAnarUpe kahyo, te mATe samyagdRSTine zuddha upayoga te zubha mizrita hoya te mATe taratamabhede caturthaguNasthAnakathI AraMbhI bAramA guNagaNA paryaMta mizra upayoga hoya. teramA guNaThANAthI zuddhopayoga pUrNapade hoya, mithyAtvIne azuddhopayoga hoya. 81 anubhava pratyakSa AtmasvarUpa vicAratAM dhyAna karatAM mana vi. zrAma pAmeche. rasAsvAda sukha upajete, te vAta anubhava pratyakSa che, yathA zarkarA AsvAdanathI. sahasra zarkerAno anubhava pratyakSa thAyache, tema jIvadravya paNa potAnI samyagdRSTithI anubhava pratyakSa thAyache. chaumaththANaM daMsaNaM puDhaM nANaM iti sUtre uktaM chadmamtha prathama dekhe pazcAt jANe. darzanato sAmAnyAva bodhache, jhAtkArarUpa bhAse. alpakAla rahI pazcAt jJAmamAMhi bhaLe. jJAnato vizeSAvabodharUpache, te ghaNo kAla rahe. e rIte For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu; samyagdRSTi AtmasvarUpa dekhe. paNa sAkSAt arUpI asaMkhya pradezarUpamaya AtmAneto kevaladarzanathI dekhe. samyagdRSTine pratIte anumAne, anubhava svarupe dekhe. jinavacana pratItie dravya svarUpa dIThaM. anumAne cetanA lakSaNa guNe pratyakSa AtmA dekhyo kahevAya. ema AtmasvarUpane samyagdRSTi dekhe. tatvaM jJAnigamyama. 82 traNa yoga sAdhune ratnatrayIrUpe pariNameche, te vatAveche. mano yogato darzanazradvAnarUpe pariNameche. te vastunA nirdhArathI ca. lato nathI, vacanayogate jJAna bhaNag tathA yathArtha upadeza devo ityAdithakI jJAnarUpe pariNameche. kAyayogate paTakAyanI dayArUpe pravarteche. jayaMcare jayaMciThe ityAdirUpa jANavo, 83 samyagadarzanathI janmabhaya TaLe che. samyagjJAnathI jarA duHkha TaLecha, sampakcAritrathI maraNabhaya TaLeche, 84 traNa prakAranI dezanA traga prakAranAM karma TALeche. yathArtha deza nAthI jIvAjIvAdikanuM sarUpa dhAryA praNamyA thakI vastu tatvano prakAza thAyache. tethI bhAvakamaroga TaLe che. tathA vidhi vAda dezanAthI mahAvata dezaviratirUpa AcaraNa zubhopayoge For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tastrabinduH ( 23 ) Acarato chato dravyakarmaroga TALe. tathA trIjI caritrAnuvAda dezanAthI zarIra saMbaMdhI kAmabhoga viSaya tathA kaSAyathI nivarte, jema jaMbU khAmI pramukha munirAjonA caritra zravaNathI vairAgyaguNa pragaTe ane tethI nokarmano roga miTe. 85 dharmazravaNa tathA dharmastrAbhyAsa udyamanIrUci samyag darzanaguNanI prApti karAve. tathA tatvAtattva gaveSaNAbuddhithI samyagjJAnaguNanI prApti thAya, tathA paMceMdriyanA viSaya tathA cAra kaSAya tathA paMca pramAdano je tyAga tethI cAritraguNa pragaTeche. tathA AtmasvarUpamA lInatA tathA eka sthiratA tathA dhyAnathI vIryaguNa pragaTeche. ema cAraguNa hetu dhAravA. have enAM zarIramAM sthAnaka kaheche. darzana cakSu madhye. jJAnate hRdayamAM, tathA cAritrate caraNe, tathA vIryaguNa utsAhaviSe hoya, ema cAra guNanAM sthAnaka samajavAM 86 svarUpahiMsA, anubaMdha hiMsA, dravyahiMsA, bhAvahiMsA, tathA yogahiMsA, AdihiMsAnA ghaNA bhedache, svarUpahiMsAte sAdhu nadI utaratAM hoyache, jinAjJAthI tyAM doSa nathI. nadI utaratAM ayatanAnA sadbhAvathI iriyAvahiyA Alove, tathA samyagdRSTine devapUjA guruvandanA tathA AhAra vahorAvatAM ityAdi kArye svarUpa hiMsA jANavI. paNa tethI alpabaMdha ane ghaNI nirjarA thAyache mATe svarUpa hiMsA For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (2.) tattvabinduH jANavI. tathA vaLI rAgadveSe praNamIne je koi maMda buddhi prANI chakAyanA jIvane haNe. ane tevI hiMsAnA taratama adhyavasAye mahAkarmabaMdha kare, tethI azubhavipAka udayamAM Ave e anubaMdha hiMsA jANavI. vaLI enA bheda madhye dravyAhiMsA Ave teno kiM cit artha lakheche, dravyahiMsA anupayoge hoya, bhAvahiMsA pariNAme hoya, bAhyahiMsA tathA yogahiMsA eTalI svarUpa hiMsAmAM bhaLe tathA pariNAmahiMsAte bhAvahiMsAmAMbhaLe, ityA dika samajI levu. 87 1 icchAyoga,2zAstrayoga 3sAmarthyayoga. etraNa yoga jANavA. 88 krodha rajaputane ghaNo hoya, mAnakSatrIne ghaNo hoya. mAyA. te vezyA tathA vaNikne ghaNI hoya, bhayate kAyarane ghaNo hoya. 89 nAma jinanuM sthAnaka jivhA iMdriyamAMche, sthApanA jinanuM sthAnaka cakSu iMdriyamAMche, dravyajinasthAnaka manoyogamAMche,manoyoge zraddhAnache mATe. bhAvajinanuM sthAnaka hRdayamAM hoya, 90 AhArasaMjJAe jIva anAdikAlathI khAto raheche. bhaya saM jJAthI caturgatimAM kaMpato raheche. maithunasaMjJAthI paMceMdriyanA . viSayonI abhilASA kareche, parigrahasaMjJAthI pudgalavastu For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH ekaThI kareche. e cAra saMjJAmAthI prathama saMjJA vedanIya karmanA gharanIche. ane bAkInI traNa saMjJA mohanIyakarmanA gharanIche. 91 lezyA yoga pratyayIche ane yogate nAmakarmamadhyeche. mATe lezyA nAmakarmamAM AvI tattvakevalI jANe. 92 cakravartina, cauda ratnamAMthI cakra,asi, chatra, anedaMDa e cAra ratna AyudhazAlAmAM upaje. tathA maNiratna kAMgaNIrana ane carmaratna nidhiziragRhe nIpaje. tathA vaLI purohitaratna, vArdhakIratna, senApatiratna, gAthApatiratna, e cAra ratna potAnA nagaramA upaje. strIrana rAjakule nIpaje. tathA gajaratna ane azvararana e ve rana vaitADhaya parvata upara utpanna thAya, have navanidhAnanI utpatti kaheche. gaMgAnadInA kAMThe navanidhAnanI navapeTI pragaTe. bArayojananI te peTI lAMbI ane be yojananI pahoLI, ardhayojananI uMcI jANavI, te yojana AtmAmAMgula pramANa jANavA, e navanidhi maMjuSAnA AkAreche. vaiDuryamaNiratnamaya kamADache. sarpikA nAmarnu prathama temAM skaMdhAvAra nagara niveza ityAdi.pAmika nAme bIjaM nidhAnache tyAM bIjanI sarva saMpattiche. pAMgala nAme trIjuMnidhAna temAM naranArI hayagayanAM AbharaNa jANavAM. cothumahApadma temAMcauda jAtinAM ranache, pAMca mallinAme temAM vividhavasvache. chaThaM kAlanAmeche temA trikAlajJAnanAM pustakache. sAtamuM mahAkAla temAM suvarNa rUpuM maNiloha sarva For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 23 ) tabinda dravya akhUTache. AThamuM mANavaka temAM sarva yuddhanItiche. navapuM zaMkhanAme mAM caturvidha kAvya tathA turyanA aMga nATaka bighino saMgIta graMthache. ekekanidhAne eka hajAra devatA adhiSThAyakache te vyaMtarika devatA jANavA. tenuM AyuSya eka palyopamanuM jANavuM. 923 caudavidyA moTIche. 1 nabhogAminI 2 parazarIrapravezinI 3 rUpaparAvartinI 4 staMbhanI 5 mohinI 6 svarNasiddhi 7 rajatasiddha 8 rasasiddha 9 baMdhathobhinI 10 zatruparAjayinI 11 vazakaraNI 12 bhUtAdidamanI 13 sarvasaMpatkarI 14 zivapada prAptikArikA. 94 anAdimithyAtvI jIvane trIjuMguNaThANaM caDhatAM na Ave te to prathamaguNaThANAthI graMthI bheda karI upazama samakita pAmI cothe Ave. tathA sAdi mithyAtvI samakita pAmIne paDayo hoya te pAchI kSayopazama samakita pAme se bIje guNaThANe Ave tene paDato paNa Ave. 95 karmanI prakRti sattAe 148 ekazI aDatAlIza mithyAtva guNaThANAthI mAMDI anpAramA guNaThANA sudhI hoya. paNa bIje For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org tattvabinduH ( 27 ) trI guNaThANe jinanAma karmavinA 147 ekaso suDatAlIza prakRti hoya. tenuM kAraNa batAveche cItheguNaThANe kSayopazama samakitache. te samakitavALo jinanAmakarma bAMdha te bAMdhIne pAcho paDe samakita vame to te pahele guNaThANe Ave paNa bIje tathA trIje guNaThANe nAve te mATe midhyAtvaguNaThANe sattAe 148 prakRti hoya, ane zAsvAdana samakita to upazamabhAva AzrayIche. ane upazama samakita chatAM jinanAmakarma na bAMdhe. cothe guNaThANe jyAM sudhI upazama samakita hoya tyAM sudhI jinanAma karma na bAMdhe. stokakAlale mATe. kSayopazama tathA kSAyika samakita chate jinanAmakarma bAMdhe. kSayopazama samakitathI paDato jinanAmakarma baMdhavALo prathamaguNaThANe Ave paNa bIje bIje guNaThANe nAve. tathA upazamasamakitI paDe to bIje Ave. upazamabhAve jinanAmakarmano baMdha nathI mATe. bIje trIne guNaThANe sattAe 247 ekazatasuDatAlIza prakRti hoya. * Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only - 96 sAta prakRti madhye prathama cAritramohanIyanI cAra prakRti tathA mithyAtva tathA mizra e cha prakRti vAghaNa samAnache, eka samyaktvamohinI kRtarI samAnache. e sAta prakRti sattAmAMthI kSaya kare tyAre kSAyika samakita hoya, ane e sAta prakRti upazamabhAve tyAre upazama samakita hoya. mithyAtvAdi traNa prakRti ane anaMtAnubaMdhI cokaDI e sAta prakRtimAMhithI je je prakRtinAM daLIyAM udaye Ave te khapAveM ane bAkI rahyAM teno upazama kare tene kSayopazamasamakita kaheche. kSayopazama samakita vALAne mithyAtvano pradeza udaya hoyache paNa vipA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (28) tasvabinduH kodaya nathI. upazamasamAkitavALAne pradezodaya tathA vipAkodaya nathI. 97 anaMtaparamANu skaMdhana pratibiMba paDI zake. 98 guNagrAhI sAhyakArI vinayI sevAkArI gaMbhIra evA ziSya tathA zrAvako durlabhache. guNagrAhInuM svarUpa batAveche. gurU pAse sUtrAsiddhAMta zravaNa karI ghaNI prazaMsA kare. kIrti kare paNa gurUnA koika audayikabhAvanA avaguNa dekhI niMdA kare nahi. kheda tathA aprIti dhAraNa kare nahIM. jo kheda dhAraNa kare to bhakti tathA vinayaguNathI bhraSTathavAya. ziSya tathA zrAvakache te gurUnA guNagaveSI hoya te kaheche. gurUmAMhi eka upakA. rano guNa hoya te dekhe paNa vinaya cUke nahIM. avaguNa dRSTimAM lAve nahIM, tathA sAhyakArI eTale gurUrAjane anna pAnAdika tathA vastrapAtra ApavAnI ghaNI cAhanA hoya tathA Ape. pote gurUnI sAhAyya kare.temAM potAnI pharajache ema samaje.namana ane bacane karI gurUnuM vaiyAvacca kare. tathA gurUne zAtA, upajAve. evA zrAvaka tathA ziSya paMcamakALe maLavA ghaNA durlabha che. 99 zAtA' azAtA AtmAzritache. ane zAtAvedanIyajanmasukha ane azAtAvedanIyajanya duHkha te pudgalAzritache. For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tabindu: ( 19 100 jina vacana kAraNa kArya sahitache, tathA nimitta upAdAna sahitache, tathA dravya bhAva sahitache. tathA vyavahAra nizcaya sahita che. 101 bAvIsa parisaha madhye ve parisaha zIta ane vIza parisaha uSNa che. strI parisaha ane satkAra parisaha zItache. ane bAkInA uSNache. 102 udaya ane sattA eve pudgalAzritache, baMdha ane udIraNA eve AtmAzrita apekSAye hoya, 103 ATha vargaNAmadhI sarva karatAM audArikavargaNAmAM dalIka alpa jANavai. tethI vaikriyavargaNAmAM anaMtaguNAM tethI AhArakavaferni anaMtaghaNAM ane tethI zvAsozvAsa vargaNAmAM anantaghaane tethI manovargaNAnAM pudgala anaMtaghaNAM jANavAM tethI aari kArmaNa vargaNAmAM pudgala jANavAM. 104 samaye samaye jIva karmavargaNAnuM grahaNa kareche. te karmavargaNA AkarmaNe vacane Ape. te madhye koine thoDI Ape ane For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir wwwmummon tasvabinduH koine ghaNI Ape. sarvathI alpakarmadala vargaNA AyuSyakarmane Ape. tethI nAma gotrakarmane vizeSAdhika Apeche. tethI jJAnA. varaNIya tathA darzanAvaraNIya tathA aMtarAya e praNa karmane vizeSAdhika Ape tethI mohanIyane karmadalavargaNA adhika Ape, tethI vedanIyane karmadalavargaNA adhika Ape. ema sarva prakAre jotAM vedanIyakarmane karmavargaNAdalIka adhika Apeche, 105 zAstramA caudaguNa vaktAnA ane caudaguNa zrotAnA jANavA. 1 zolabolanA jANa paMDita. 2 zAstrArtha vistArI jANe. 3 vANImAM mIThAza hoya, 4 prasaMga avasara jANa hoya, 5 satya vacana bole, 6zravaNa karanArane saMdeha thato chede, 7 bahuzAstravettA gItArtha upayogI hoya. 8 artha vistArI saMvarI jANe, 9 vyAkaraNa rahIta kaThIna bhASA apazabda na bole. 10 vANIthI sabhAne rIjave. agyArame tathA bArame bole praznArtha. terame bole ahaMkAra rahIta, 14 dharmavaMta tathA saMtoSavaMta hoya. cauda guNa zrotAnA hoya. 1 bhaktivaMta, 2 miSTabhASI, 3 gavarahIta, 4 zravaNarUci, 5 acaMcala eTale ekAgracittathI zravaNa kare ane dhAre. 6 jevU sAMbhaLyu hoya tevu kahe, 7 praznano jANa hoya. 8 sAMbhaLelA zAstronuM rahasya jANe. 9 dharmakArya Alasu hoya nahi. 10 dharma zravaNa karatAM nidrA na Ave. 11 buddhivaMta hoya. 12 dAtAraguNa hoya. 13 jenI pAse dharmakathA sAMbhaLe tenA pAchaLa ghaNAguNa bole, 14 niMdA rahIta hoya tathA mithyAvAda karanAra hoya nahi. For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH 106 varNa rasa ane sparza e paramANupudgalanA guNa jANavA. 107 yoga, kaSAya, dhyAna, ane lezyA e cAra ekaThA male sAre parabhavanuM AyuSya jIva bAMye. 108 dareka dravyanA dravya kSetra kAla bhAva ane guNa e paMcabheda gaNatAM. SaDdravyanA trIza bheda jANavA. 109 1. mahAvedanA ane alpa nirjarA nArakIne hoya, 2 mahAvedanA ane mahA nirjarA sAdhune hoya, gajasukumAlavat-3 alpavedanA ane alpa nirjarA devatAne hoya, 4 mahAnirjarA ane alaga vedanA zailezIkaraNakArakane hoya, e cobhaMgI jANavI. 21. sAdhu svAdhyAya kareche. tathA zubhayoge vratAdikanI zubhakriyA karecha. tathA zuddhopayoge zuddhasvabhAva appANaM bhAvemaNe viharai ema AtmadhyAna kareche. For Private And Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (11) tatvabinduH 111 jinavANI zravaNa karatAM darzanAvaraNIyakarmano kSayopazama thAya tathA jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazame vANI kAnamAMhi samajyAmA Ave, tyAravAda vANI te darzanamohanIya karmanA kSayopazamayI yathArtha AtmasvarUpa jJAnamAM Ave. tathA jinavANI dhyAnamAhi Ave, te kema to te kaheche ke-dharmAtarAya karmano kSayopazama thAya tyAre ekAgratArUpa dhyAnamAM siddhi vare, 112 bakuza, kuzIla, pulAka, nigraMtha, snAtaka e paMca pakAmanA ni graMtha jANavA. hAla vakuza ane kuzIla ema be niyache. 113 samyagdRSTijIva mithyAvanA udaye samakita vamIne pAcho mithyA vaguNaThANe jAya topaNa AyuSya varjIne sAtakarmanI palyopamanA asaMkhyAtame bhAge ugI eka koDokoDI sAgaropamanI sthitino baMdha utkRSTa kare. tathA munipaNo pAmIne paDe ane pAcho mithyAtve jAya topaNa AyuSya varjI sAtakarma sthiti baMdha sAgare uNI eka koDAkoDI sAgaropamano utkRSTa kare. tathA upazamazreNithI paDIne mithyAtve jAya topaNa AyuvarjIne sAtakarmanI utkRSTi sthiti bAMdhe to navahajAra sAgaropame uNI ekakoDAkoDI sAgaropamano utkRSTasthiti baMdha kare. 114 vibhaMgajJAnate avadhidarzananA peTAmAMche. For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir wwwrow tasvavinduH 115 jIva traNa prakAranAche. 1 bhavya, 2 abhavya. 3 bhavyAbhamya te bhavyajIva traNa prakAranAche. 1 Asannabhavya. 2 madhyamabhavya. 3 durbhavya. temA Asamabhavyate saubhAgyavaMta svInI peThe jANavo. jema saubhAgyavaMtI strI paraNIne SaTmAsamAM garbha dhAraNa karI putrarUpa phala pAme. tema keTalAka jIva mokSarUpa phala alpakAlamAM prApta kare. keTalAkajIva madhyama bhavyache. jema koi paraNelI strI varSe paNa najIka putra prasave. tema madhyamabhavya paNa thoDA bhavamA siddhi vare. meghakumAranI peThe, jema paraNelI strIne bahu varSe putra prApti thAya tema gozAlAnI peThe keTalAka jIva abhaMta paDavAinI pere ghaNAkAle siddhi varaze. jema vaMdhyAstrI ghaNAkAle paNa garbha dhAraNa kare nahIM, tema abhavyajIva paNa vyavahArathI cAri. prakriyA Adare. navamAtraiveyaka sudhI jAya paNa siddhi vare nahIM. zrIjA bhavyAbhavya jIva che te bhavya sarakhA paNa vyavahArarAzimA uMcA Ave nahIM. bAlavidhavA strInI peThe jema bAlavidhavAmA putra thavAnI zaktiche paNa bhAranA abhAve putraprApti thAya nahIM tema bhavyAbhavyamAM jANavU. 116 bhavAbhinaMdI te mithyAdRSTi jIva jANaSA. bIjA pudralAnaMdI te cothA pAMcamA guNaThANAnA jIva jANavA. AtmAnaMhi te muni jANavA. For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (34) tasvabinduH 217 jIva cAra prakAranA kahyAche. prathama saghanarAtri samAna te bhavA bhinaMdI mithyAtva guNasthAnakavatoM jIva jANavA. jemA jarA mAtra prakAza nathI. bIjA mArgAbhimukhI mArgAnusArI jIva te adhanarAtri samAna jANavA. trImA, cothA guNaThANAthI te bAramA guNaThANA paryaMtanA jIva te saghanadina samAna jANavA. cothA aghanadina samAna te kevali bhagavAn jANavA. 198 cAra prakAramA sAmAyaka jANavAM. 1 zrutasAmAyaka, 2 samakita sAmAyaka, 3 dezavirati sAmAyaka, 4 sarvavirati sAmAyaka. temAM zrutasAmAyakano lAbha bhavyamithyAtvIne hoya abhavyane paNa dravyathI zrutano lAbha thAya. tathA samakita sAmAyaka te samyagdRSTi jIvane hoya. paMcama guNaThoNe dezavirati sAmAyaka no lAbha hoya. sarva virati sAmAyakano lAbha chaThe guNaThANe hoya. 119 darzananI kSapakazreNi cothAguNaThANAthI hoya. ane cAritranI kSapakaNi AThamAguNaThANAthI AraMbhI hoya. 120 kArmaNa zarIra te nAmakarmanI prakRti jANavI. nAmakarmanI vargaNA rUpe kArmaNa zarIra jANavU. bAkI bIjA sAtakarmanI vargaNI te emAM jANavI. ema temano AdhArAdheya bhAvache. jema dANAnI gAMuDImA dANA te AdheyarUpache ane gAMThaDI te AdhArarUpache. For Private And Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH tema sAtakarmanI vargaNA te Adheyache. ane kArmaNa zarIra bhAdhArache, vIjA karmanI vargaNA bhinna kevI rIte jANavI hote kahecha.. jema kevalIbhagavaMtane jJAnAdika cArakarmanI vargaNA mUlathI gai topaNakArmaNa zarIrache. tethI anumAne jaNAya ke ke anya karmanI vargaNA bhinnache ane kArmaNa zarIra bhinache. satya kevalI bhagavaMta jANe. 121 kaSAyapaNe jyAre AtmA pariName tyAre sthitibaMdha ane rasabaMdha kare ane jyAre kevalayogapariNamane AtmA parimame spAre pradeza baMdha ane prakRtibaMdha hoya. 122 udegatA te ajJAna mithyAtvanA gharathI nIpaje. azAtA te veda nIya karmanA udayathI nIpaje. bhaviratinA gharanI AkulatA cAritramohanIyakarmanA udayathI nIpajeche. 123 praNa prakAre pudgala pariNameche. 1 vizrasA. 2 prayogasA 3 mizrasA. temA prathama vizrasA te koi nimitta pAmI tadAkAra thAya jema indradhanuSya tathA vAdaLAM vigere tathA bIjA prayogasA te jIva vyApAra udyamathI banAvela ghaTa, paTa, gRha, vigere jANavA, trIjA mizrasAte kiMcit prayoga tathA kiMcit skhamA For Private And Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mmmmmmmmmmmy tattvavinduH thI jANavA. jema baddhaH paTo jIrNaH bAMdhalo paTa jUno, temAM bAMdhavU te jIvamayogaNI ane parnu jUnuM thaQ svabhAvathI che. 124 paMcAstikAyasamayasAra nAmanA digaMbarIya graMthamA pudgalanA chabheda batAvyA che, 1 vAdara. 2 bAdara bAdara. 3 bAdarasUkSma 4 sUkSmavAdara 5 sUkSma 6 sUkSmasUkSma e cha prakAranA pudgala saMsAramA vyApI rahyAche. 125 jJAnAvaraNIyakarmano baMdha dazamA guNaThANA sudhI hoya. darzanA varaNIyakarmano baMdha dazamA guNaThANA sudhI hoya, vedanIya kamano baMdha teramA guNaThANA sudhI hoya, mohanIyakarmano baMdha navamA guNaThANA sudhI hoya, AyuSya karmano baMdha sAtamA gu'gaThANA sudhI hoya, nAmakarmano baMdha dazamA guNaThANA sudhI hoya, gotrakarmano baMdha dazamA guNaThANA sudhI hoya. aMtarAya karmano baMdha dazamA gugaThANA sudhI hoya. jJAnAdaraNIya tathA darzanAvaraNIya tathA aMtarAyakarma e traga karmano udaya bAramA guNaThANA sudhI hoya. vedanIya karmano udaya caudamA guNaThANA mubhI hoya, mohanIyakarmano udaya dazamA guNaThANA sudhI hoya, AyuSyekarmano udaya caudamA guNaThANA sudhI hoya. nAmakarmano udaya caudamA gugaThANA sudhI hoya, gotrakarmano udaya caudamA guNaThANA sudhI hoya. aMtarAyakarmano udaya bAramA saNagaNA mudhI hoya, jJAnAvaraNIya tathA darzanAvaraNIya tathA mudhI hoya, mohana caudamA guNaThANA, gotrakarmano udaya For Private And Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH wmwwwm aMtarAyakarmanI udIraNA bAramA guNaThANA sudhI hoya. vedanIya karmanI udIraNA chaThA guNaThANA sudhI hoya, mohanIyakarmanI udIraNA dazamA guNaThANA sudhI hoya, aMtarAyakarmanI udIraNA bAramA guNaThANA sudhI hoya, AyuSyakarmanI udIraNA chaThA guNaThANA sudhI hoya, nAmakarma tathA gotrakarmanI udIraNA teramA guNaThANA sudhI hoya. mohanIyakarmanI sattA agIyAramA guNaThANA sudhI hoya. AyuSyanI sattA caudamA guNaThANA sudhI hoya. nAmakarma tathA gotrakarmanI sattA caudamA guNaThANA sudhI hoya. aMtarAya karmanI sattA bAramA guNaThANA sudhI hoya. jJAnAvaraNIya tathA darzanAvaraNIyakarmanI sattA bAramA guNaThANA sudhI hoya, vedanIyakarmanI sattA caudamA guNANA mudhI hoya. 126 vibhaMga jJAnano kAla jaghanyatho eka samaya ane utkRSTa ekatrIza sAgaropama adhika jANavo. 127 samakita zuddha pAme upayoga zuddha samare. upayoga samare jIva samare. ane jIva samare yoga samare ane yoga samare pariNAma samare ane pariNAma samare adhyavasAya samayA jANavA. For Private And Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (38) tatvabindu; 128 matijJAnanu AMtarU jaghanyatho aMtarmuhUrta ane utkRSTa ardha pudgala parAvartana kAla mAlu hoya. e pramANe zrutajJAna avadhijJAna ane manaHparyava jJAnanuM paNa AMtarU jANavU. kevalajJAnamAM AMtarU nathI. have mati ajJAna ane zrutaajJAnanu AMtarU jaghanyathI aMtamuhUrta ane utkRSTa chAsaTha sAgaropama jhAjheru hoya. 129 ekalA yoge pradezabaMdha prakRtibaMdha nIpaje.tethI karmavargaNAdalano saMcaya thAya. tathA yogane lezyA ekaThAM maLe tyAre prakRtine pradezabaMdha nIpaje tathA dhyAna ane kapAya be maLe tyAre sthiti baMdha ane rasabaMdha nIpaje. tathA jyAM kapAya ane dhyAna Ave tyAM tevAre cAre bheLA thAya. 130 aDhIdvIpamAthI sakalakarma khapAvI jeTalA eka samayamAM siddhi vare teTalA jIva sUkSmanigodamAMthI vyavahArarAzimAM Ave. eka samaye eka betraNa utkRSTe aDhI dvIpamAhI 108 ekaso ATha siddhivare teTalA sUkSmanigodamAMthI nIkalI vyavahArarAzipaNo pAme. gAthA, kAle supattadANaM, sammatta visuhi bohilAmaMca aMte samAhi maraNaM, abhavyajIvA na pAvaMti 1 For Private And Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tazvabinduH (39) bhAvArtha-kAle supAtra dAna devU. samyaktva vizuddhi, ane bodhibIjanI prApti, ane antyasamAdhimaraNa, abhavyajIvo pAmI zakatA nathI. 132 vyavahArarAziyA je vAdaranigodamAM anaMtAche. te pharI karmanI bAhulyatAe sUkSmanigodagolakamAM jAya tyAM rahI baLI pAchA kaMdAdikasAdhAraNa vanaspatimAM Ave ema saMbaMdhe sUkSmanigodanA bAdaranigodamAMAve. vaLI bAdaranA sUkSmamAM jAya, emabe sthAnake AvAgamana karatAMjIva tyAM utkRSTa raheto aDhIpudgalaparAvarta paryaMta rahe. pazcAt pRthivyAdika sthAnaka sparzato uMco AvI manuSya thAya, vyavahArarAziyo bhavyajIva sAmagrI pAmI siddhivare tathA valI ema kapuMche ke kaMdamUlasAdhAraNamAMthI jIva sUkSmagolakarmA jAyato ane utkRSTa kAla rahe to asaMkhyAta kAla paryaMta sUkSmanigodagolakamAMhi rahe tyAMthI nIkaLI bAdaranigoda kaMdamUlamAM utkRSTa sittara koDAkoDI sAMgaropamaparyaMta jyAre jyAre sUkSmanigodamAMthI Ave tyAre rahe ema saMbaMdha che. utkRSTa aDhIpudgala parAvartaparyaMta vyavahArarAziyo jIva nigodamA rahe. 133 gAthA. cattAriyavArAje, caudasa puvI karei AhAra saMsArami vasaMto, egabhave dunivArA 1 For Private And Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 40 ) taravabinduH www.wris caturdazapUrvI saMsAramAM vasatAM cAra vAra AhAraka zarIra kare ane eka bhavamAM be vAra kare. 134 kevalajJAnAvaraNIya, kevaladarzanAvaraNIya, paMcanidrA, bArakaSAya, ane mithyAtva e vIza prakRti sarvaghAtI jANavI. 135 jJAnAvaraNIya cAra cakSudarzana, acakSudarzana ane avadhidarzana e RNa darzana tathA saMjvalananA cAra kaSAya ane nava nokapAya tathA paMca aMtarAya . samakita mohanIya ane mizramohanIya e sattAvIsa prakRti dezaghAtInIche. 136 bhAvanA paJca prakArache kSAyikabhAva upazamabhAva kSayopazamabhAva udayikabhAva pAriNAmikabhAva. mAM prathama upazamabhAvamAM samyaktva ane cAritrache, kSAyika bhAvamAM jJAna darzana cAritra tathA dAna, lAbha, bhoga upabhoga bIrya ane samyaktva e nava che. tathA kSayopazamabhAvamAM cAra jJAna, traNa ajJAna, traNa darzana paMcadAnalabdhi tathA samyaktva, cAritra ane saMyamAsaMyama e aDhAra bheda jANavA audAyikabhAvamAM cAragati, cArakaSAya, RNaliMga, cha lezyA ajJAna, midhyAtva, asiddhatA, ane asaMyama ema ekavIza bheda For Private And Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH (*1) jANavA. tathA pAMcamA pAriNAmikabhAvamAM jIvatva, abhavyatvaH tathA bhavyatva ema traNa bheda jANavA. ema paMcabhAvanA trepana bheda jANavA. 137 mizranI utkRSTa sthiti aMtarmuhUrta che. bhavamAM upazamasamakita pAMca vAra Ave. ane kSayopazama asaMkhyAtavAra Ave. 138 samyaktva pAmyA pachI be palyopamathI te navapalyopamamAM dezavirati zrAvaka thAya. 139 kSayopazama samakita ane upazamano vizeSa kaheche. upazama sakitI mithyAtvane pradezekarI vedato nathI kemake je upazAMta karmache, tene tyAMthI kADhato mathI. udayamAM lAvato nayI. paraprakRtimAM pariNamAvato nathI, ane tenuM udvartana paNa karato nathI. kSayopazama samakita kaluSajala jevuMche, upazama samakita prazAMtajala sarakhaMche. ane kSAyikasamakita nirmala zuddhajala samAna che. 140 pote midhyAtvadRSTimAn chatAM bInAne bodhe tenuM nAma dIpakasamyaktva jANavu. For Private And Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 72 ) ravinduH 142 matijJAnanA 28 aThAvIza bheda ane praNase cAlIza bheda paNa che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 142 upazamazreNivALo ane kSapakazreNivALo jyAre lobhanA aNuone vedato hoya tyAre te sUkSmasaMparAyacAritrI kahevAyache. 143 bhavasiddhapaNuM jIvone svabhAvathI hoyache. 144 naragati, paMceMdriyajAti, trasa, bhavya, saMjJI, yathAkhyAta, kSAyika, samyaktva, anAhAra, kevalajJAna, ane kevaladarzananI mArgaNAe mokSache. 145 upasthane prathama darzanopayoga ane pazcAt jJAnopayoga ane kevalajJAnIone prathama samaye jJAnopayoga ane dvitIya samaye darzanopayoga hoyache. 146 adharmI, adharmAnugata, adharmeSTa adharma bolanAra, adharmathI upajIvikA calAvanAra, adharmanA jonAra adharmaphala upArjana For Private And Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAbahiH karanAra, adharmazIla AcaraNavAlA, ane je sadAkAla pApa karatA raheche. teo matA sArA. kAraNa ke evA pApI jIvo mUtAthakA prANIyone duHkha pIDA ApI zakatA nathI. 147 je jIvo sadAkAla dharma kare che. sarva jIvonI dayA prA . sarva jIvone dharmano upadeza Ape che. te jIvo jAgatA sArA jANavA. 148 saptabhaMgImAMno prathamabhaMga traNa prakAre che. dvitIyabhaMga prA prakAre che. tRtIyabhaMga tathA caturthabhaMga daza prakAre che. paMcamanA ekazo trIza. chaThAnA ekazo trIza ane sAtamAnA paNa ekazo zrIma jANavA. sarva maLI 416 bheda thayA. sammatitarkamAM. 149 be prakAranA naya che 1 arthanaya. 2 zabdanaya. prathama arthanayanA traNa bheda. saMgraha, vyavahAra, rujusUtra. zabdanayanA praNa bheda. zabda, samabhirUDha, evaMbhUta. evaM sammatitarkavRttau dvitIyakAMDa. 150 paryAyanA be bheda che. arthaparyAya ane vyaMjanapayoga bhayaMpAyane For Private And Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (**) tasyabindu; kanArA saMgrahAdi traNa naya che, ane vyaMjanaparyAyanA zabda, : samabhirUDa, evaMbhUta e RNa bheda che. 151 sapta bhaMgIno prathamabhaMga saMgrahanayamAM che. ane vizeSagrahaNa karanAra vyavahAranayamAM nAstirUpa dvitIya bhaMgano antarbhAva che. khajusUtramAM trIjA avaktavya bhaMgano antarbhAva che. sammatitarkAbhiprAyathI avaktavya trIjo bhaMga che. rUjumUtrano eka samaya viSaya che. eka samayamAM koi zabda kahevAtA nathI. kAraNa ke eka zabda uccAraNa karatAM asaMkhyAtA samaya thAya che. tethI rujusUtranayanI apekSAe tRtIyabhaMga avaktavya che. cothI bhaMgIsyAt asti nAstino saMgrahanaya tathA vyavahAranayamAM samAveza thAya che. cothI bhaMgImAM asti saMgrahano viSaya che. ane nAsti, vyavahArano viSaya che. syAt asti ca avaktavyarUpa paMcamabhaMgIno saMgrahanaya tathA rUju sUtranayamAM antarbhAva che. kAraNa ke asti saMgrahanayano viSaya che| ane avaktavya ruju sUtrano viSaya che. chaThThI syAt nAstica avaktavya bhaMgIno vyabahAra tathA rujusUtra nayamAM antarbhAva che. kAraNa ke nAstyaMza, : vyavahArano viSaya che| ane avaktavya, ruju sUtra nayano viSaya che. syAt astinAstica yugapat avaktavyarUpa saptama bhaMgano saMgraha, vyavahAra, ruju sUtramAM antarbhAva che. A prakAre saptabhaMgI arthanaya je saMgraha, vyavahAra, ruju sUtradhI bhinna nathI. arthAt saptabhaMgI arthanaya svarUpa che. iti sammati tarka dvitIya kAMDa isI 46 mA. pAne. For Private And Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavinduH (45) 152 A sapta maMgImA 1 syAt asti 2 syAtnAsti 3. syAdava ktavya e traNa avikalparUpa che. kAraNa ke ratraNa bhaMgI sAmAnyadravpane grahaNa kare che. sAmAnyadravyaviSayakajJAnayAM vika lpa hoto nathI. A traNa bhaMgIthI saMgraha, vyavahAra ane rUju sUtranayano anukrame abheda che. ane tethI saMgraha, vyavahAra, mujusUtra e traNanaya paNa nirvikalpa kahevAya che. ane AgaLanI 4 syAtastinAsti. 5 syAtasti ca avaktavya. 6 syAt nAsti ca avaktavya. 7 syAtasti nAsti ca yugapat ava.. ktavya e cAra bhaMgI savikalpaka che. zaMkA-chellI cAra bhaMgo savikalpaka ke to teno nirvikalpakarUpa saMgraha, vyavahAra, rUju sUtramA kema antarbhAva karyo. samAdhAna-yadyapi saMgrahAdika, paryAyasattAne bodhana kare che to paNa paryAya samudAya eTale sampUrNa avayavanI satAthI mUla dravyanI sattA bhinna nathI. jema koi kahe ke mArI pAse so rUpaiyA che. bojo kahe ke tamAro pAse pAMca bIzI rUpaiyA ke. to pAMca vIzInI pAMca sattAthI so rUpaiyAnI mUla eka sattA bhinna nathI. jo bhinna mAnIe to pAMca sattAne mUkIne mUla eka sattA TharavI joie. paNa te TharatI nathI. tema atra paNa avayava samudAyanI sattAthI mUla sattAtuM svarUpa kathaMcit bhinna kahevAtuM nathI. tathA jaNAtuM nayI. avayava samudAyanI For Private And Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 8) sasA te kathaMcita mUla dravya sacAyI abhinna yetenI apekSAe savikalpaka cArabhaMgIno antarbhAva, nirvikalpaka saMgrahAdi aNa nayamAM thAya che. A pAta sammatitarka dvitIya kANDa pAnA 47 mAe che. 153 sapta bhaMgI kema thAya che ? AThamI yatI nathI tenuM zRM kAraNa che? AThamI bhaMgInI kalpanAno abhAva che mATe. te batAve che. prathama ane bIjo bhaMgI meLavIne AThamI bhaMgI banAvazo to syAt astinAstirUpa caturthabhaMgImAM teno antarbhAva yavAyI aSTamabhaMgI banaze nahI. pahelI ane trIjI bhaMgI meLavIne jo AThamI bhaMgI siddha karazo to te nahi siddha thatAM teno pAMcamI bhaMgImAM antarbhAva thaze. jo bIjI ane trIjI bhaMgI meLavIne AThamI bhaMgI karavA dhArazo to te nahIM bane ane teno SaSThI bhaMgImAM antarbhAva thaze. jo pahelI, bIjI ane trIjI bhaMgIne meLavIne aSTama bhaMgI karavA dhArazo to te nahIM bane ane teno sAtamI bhaMgImAM antarbhAva thaze. tathA prathamAdi traNa bhaMgInI sAye cothI Adi bhaMgIyo joDIne AThamI bhaMgI karavAthI punarukta doSa prApta thAya che. yathA syAt asti asti nAsti ema pahelI ane cothI bhaMgI meLavIne AThamI karavAthI punarUkti doSa prApta thayo. kAraNa ke cothI bhaMgImAM asti che. to tenI sAthe prathama bhaMgI joDavAnI jarUra nathI. mATe e saptabhaMgI upara aSTamabhaMgI siddha thatI nathI. For Private And Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH (4) 154 saptabhaMgImA AdhanI traNa sakalAdezI hovAthI nirvikalpaka che. kAraNa ke vikalparUpa avayavane AdhanI traNabhaMgI grahaNa karatI nathI. bAkInI cAra vikalAdezI hovAthI savikalpaka kahevAya che. 155 arthanaya je saMgraha, vyavahAra,ane ruju sUtramA saptabhaMgIprathama kahI. have zabdanaya je zabda, samabhirUDha ane evaMbhUtanaya che temAM syAt asti, syAt nAsti e be bhaMgI ghaTe che. zabda tathA samabhirUDha e be nayamAM syAt asti pahelI bhaMgI ghaTe che. kAraNa ke syAt asti prathama bhaMgIno mUla eka dravya viSaya che. tathA zabda ane samabhirUDhanaya paNa saMjJA, kriyAno bheda chatAM' paNa abhinna arthane pratipAdana kare che evaMbhUtanayamAM bIjI bhaMgI ghaTe che. 156 arthane AzrIne vaktAnA hRdayamA rahelo saMgraha, vyavahAra, ruju sUtranaya kathita abhiprAya tene arthanaya kaheche. vastusaMbaMdhathI jJAna thAyache mATe tene arthanaya kaheche. arthanayamAMarthanI pradhAnatAche. temAM zabdanuM uccAraNa thAyache. paNa zabdanI gauNatAche. 157 zrotAnA hradayamAM zabdazravaNathI zabda,samabhirUDa,ane evaMbhUlanaya For Private And Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (6) vasavindu kathita abhiprAya thAyache. tene zabdanaya kaheche. zandanayamAM zabdanayanI mukhyatAche. ane arthanI gauNatAche. zabdanayanI utpattimA mukhyatAe nimittatA nathI. 158 zabda ane samabhiruDha ebe naya savikalpakale. ane evaMbhUta nirvikalpakache. apekSAe iti sammatitarka dvitIyakAMDe patra 47 159 arthanayamA AdhanI praNabhaMgI nirvikalpa ane dravyArthikanaya svarUpa batAvIche. ane AgaLanI cAra paryAyArthikanaya svarUpa batAdIche. zabdanayamAM savikalpaka zabda ane samabhirUDhanayache teno antarbhAva prathamabhaMgImAM thAyache. tethI abhedapaNAthI prathama bhaMgI paNa savikalpaka thai. ane pahelA arthanayamAM nirvikalpaka kahI hatI. tenuM zuM kAraNa. uttara. arthanayanI apekSAe AdhabhaMgI nirvikalpakache. ane zabdanayamAM zabda ane samabhirUDhanayanI apekSAe savikalpakache. 160 andanayamAM trIjI bhaMgI ghaTatI nathI. zrotrendriyajanyajJAnarUpa zandanayache. ane zabdanayache te zabdanA zravaNathI arthane svI For Private And Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satyavinduH (**) kAreche. zabdanA abhavaNathI zabdanaya arthane aMgIkAra karato nathI. ane avaktavya to zabdAbhAva viSayache. mona 161 pratyakSa ane parokSa e ve bheda pramANanA che. avisaMvAdi jJAnane prasesajJAna kahe che. vivAdAspada na hoya tene avisaMvAdi kache. jemAM A jJAna satya che ke asatyache ebo vivAda na uThe te avisaMvAdi kahevAyache. ane je jJAnamAM spaSTa viSaya nathI bhAsato te avizada kahebAya che. dRSTAMta tarIke anumAnathI gRhyamANa agni parvatamA spaSTa nathI dekhA to mATe parvatovanhimAn e jJAna avizada kahevAyache. imau dau candrau e jJAnache te visaMvAdiche ane avisaMvAdiche. caMdraniSTa dvitva saMkhyAmAM bhrAMtithI visaMvAdiche ane caMdrajJAnathI avisaMvAdIche. dvaucandrau Abe prakAranA jJAnamAM avisaMvAdijJAna pramANache anevisaMvAdijJAna apamANache. 162 mati, zruta, parokSapramANache. avadhi, manaHparyava, ane kevalajJAna. pratyakSa pramANa che. 163 mukhyavyavahArathI maMti, parokSapramANa kahevAyache. ane laukika vyavahArathI cakSurAdijanyamavijJAna vizadache mATe tene For Private And Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra (50) pratyakSa kaheche. www.kobatirth.org tasyabindu; Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 164 pramANa ane prameya e benA sAmAnya ane vizeSa e ve bheda thAyache. 165 dravyAstikanayathI darzanopayoganuM grahaNa thAya che. darzananA be bheda. eka chAnasthika ane bIjuM kevaladarzana kSAyikale temAM chAsthikanA cakSu, acakSu ane avadhi e traNa bhedache. 166 paryAyAstikanayathI sAmAnyAkAra tyAgi ane vizeSAkAra grAhi jJAna grahAyache. jJAnanA ve bhedache, eka chAdmasthika ane bIjuM kSAyika kevalajJAna che. temAM chAdmasthika jJAnanA mati, zruta, avadhi, ane manaHparyAya e cAra bheda che. cakSudarzana, aca* kSudarzana, avadhidarzana ane kevaladarzana e cAra dravyArthikanaya viSayache mATe dravyarUpache ane paMcajJAnache te paryAyArthikanaya viSaya hovAthI paryAyarUpache, darzana ane jJAna eve sAthai raheche. 167 AtmA, jJAnathI vizeSAkArache ane darzanathI AtmA, sAmAnyAkArache. sAmAnya vastu vizeSAkArathI vikala nathI. ane For Private And Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH vizesakArache te sAmAnyAkArathI bhinna nathI. jema- anukrame yathA zivakAdi vikala mRttikAvat mRttikA vikala shivkaadivt| 168 sAmAnya vizeSAtmaka vastune grahaNa karanAra pramANa paNa darzana ane jJAnarUpa che. chadmasthAvasthAmAM koI vakhata jJAnopayoganI mukhyatA raheche tyAre darzananI gauNatA thAya che. ane koi va. khata darzanopayoganI mukhyatA hoyache. tyAre jJAnopayoganI gauNatA hoya che. 169 sammatikAranA mata pramANe kSAyikabhAvamAM kevalajJAna ane kevaladarzana yugapat varteche, 170 matijJAnopayoge vartatAM zrutajJAnopayoga nathI. ane zrutajJAno payogevartatAM mati, avadhi, ane manaHparyava nathI. ane avadhi jJAnopayoge vartatAM mati, zruta, ane manAparyavano upayoga nathI. ane manAparyavajJAnopayoge vartatAM mati, zruta, avadhijJAnano upayoga nathI. tema cakSu ane acakSu darzanano upayoga vartatA matijJAnopayoga nathI. ane matijJAnopayoge vartatAM cakSu, a. cakSudarzanano upayoga nathI. avadhidarzanano upayoga vartatA avadhijJAnopayoga nathI. avadhijJAnopayoga vartatAM avadhidanino upayoga nathI. For Private And Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 51 170 zruta ane manaH paryavamAM darzanopayogaM nathI. vAkyArthavizeSa viSayaM zrutajJAnaM, manodravyavizeSAlaMbanaM ca mamaH paryAyajJAnaM etad dvayamapi adarzanasvabhAvaM, 172 zrIsiddhasenadivAkaramRrie yugavat kevalajJAna ane kevaladarza nanuM svarUpa nIce mujaba gAthAthI pratipAdana kartuM che. gAthA. sammatitarka saMtammi kevale daMsaNaMmi, NANassa saMbhavo NaththiH kevalaNANammiya daMsaNassa, tamhA sahiNAI // 1 // kramart kevalajJAna ane kevaladarzanano utpAta mAnatAM kevalada rzanasamaye, kevalajJAnano saMbhava nathI, ane kevalajJAnasamaye kevaladarzanano saMbhava nathI. mATe kevalajJAna ane kevaladarzana ve saMnidhAne eTale samAnakAlika mAnavAM joie. 173 aspaSTe artharUpe cakSuSA ya udeti pratyayaH sacakSudarzanaM jJAna - meva sat indriyANAmaviSaye ca paramANvAdAvarthe manasA jJAnameva sat acakSudarzanam. 174 utpAda vyaya, ane zravyayukta dravya kaddevAyace. vartamAna, For Private And Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH ( 53 ) bhUta ane bhaviSya bhedayI utpAdanA traNa meda thAyache temaja vyayanA paNa trikAlanA bhedathI traNa bheda thAyache, ane dhauvyanA paNa trikAlanA bhedI traNa bheda thAyache, ema sarva maLI nava bheda thayA. 175 sammatitarkanA dvitIyakANDama utpAda, vyama, dhauSyanA nababhevanuM vizeSataH vivecana karyuche.. 176 dharmadhyAnanAM cAra lakSaNa che. 1 AjJArUci 2 nisargarUci 3 sUtrarUci 4 avagADharUci. 1 heya, jJeya, upAdeya, utsarga, apavAda, nizcaya, vyavahAra ityAdika AjJAonI ruci tene AjJArUci kahe che. 2 guruupadeza vinA svabhAvathI tattvanI pratyeka buddhanI peThe rUci te nisargarUci jANavI. 3 sUtra siddhAMta zravaNa karavAnI rUci te sUtrarUci jANavI. 4 dRSTivAdapramukhanayanikSepapramANAdikathI vistArapaNe jANavAnI rUcine avagAharUci kaheche. 177 dharmadhyAnanAM cAra Alambana kahete. 1 vAcanA 2 pRcchanA 3 parAvarttanA 4 anupekSA. For Private And Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 54 ) tava binduH 178 dharmadhyAnanI cAra anuprekSA kahe che. 1 ekAnuprekSA 2 anityAnupekSA. 3 azaraNAnumekSA 4 saMsArAnuprekSA. . Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 tatra prathamAyAM ekoshaM, dravyaguNaparyAya svarupo'haM ityAdi paryAlocanAne ekAnubhekSA kahe che. 2 saMsAramAM sarvabhAva anitya ityAdi paryAlocanAne anityAnuprekSA kahe che. 3 saMsAramA koi koi zaraNa nathI te azaraNAnuprekSA. 4 saMsArasvarUpa vicAra te saMsArAnupekSA jANavI. 179 zukravyAnanA ve bhedache - 1 ekazukla 2 paramazukladhyAna. prathama zuklanA be bheda - 1 pRthaktvavitarka samavicAra 2 eka tvavitarka amavicAra. paramazukladhyAnanA ve bheda-sammakriyA amatipAti, 2 ucchi nakriyA anuvRtti. 180 kevalisa muddhAta cauda rAjaloka trasanADI vyApe tema kevala AtmAnA pradeza vistArI prathama samayamA daMDAkAra kare - ane vIjA samayamA nADI vAhira kapATavata AtmapadezAne vistAre te kapATa kahevaM. zrIje samaye manthAnanI peThe sanADI bAhira Atmamadeza vistAre te pArasandhAna jANave / - vAyA samaye sarva lokAkAzane AtmapradezayI pUre te pratara pUrNa jA For Private And Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabinduH ( 55 ) NavA, evaM daMDa-1 kapATa 2 prataramanthAna 3. loka pUrNa ema cAra samaya.paryaMta kriyAkare-pAMcame samaye loka pUrNa saMvarechaThe samaye prataramanyAna saMvare, sAtame samaye kapATa saMvare, AThame samaye daNDa saMvare, Ayukarma samAna nAma, gotra, vedanIya karIne pazcAt kevalisamudghAta kriyAcheDe ApaNA zarIrapramANa pradezako vistAra rAve. 181-yogIzvarane dhyAna, tapazcaryAthI ATha prakAranI Rddhi prApta thAya che 1 buddhiruddhi-2 kriyAruti, 3 vikriyAruddhi 4 tapeARddhi 5 balaRddhi 6 aupadhaRddhi 7 rasaRhi 8 kSetraRddhi prathama buddhiRddhi-buddhi kahetAM jJAna jANavU-tenA aSTAdaza bheda jANavA. 1kevala-2 avadhi. 3 manaH paryava. 4 bIjabuddhi. 5 koSThabuddhi 6 pAdAnubuddhi. 7 saMminItabuddhi 8 durAsvAdanabuddhi 9 sparzabuddhi 10 darzanabuddhi 11 ghrANabuddhi 12 zravaNasamarthatAbuddhi 13 dazapUrvabuddhi 14 caturdazapUrvabuddhi 15 aSTAMgamahAnimitabuddhi 16 prajJAzravaNa buddhi 17 pratyekabuddhi 18 vAditvabuddhi kevala jJAna ane avadhinuM svarUpa spaSTache. manAparyatra paNa spaSTache. sukSetra samArelAmAM kAlAnuyoge jyAre vRSTi thAya For Private And Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (55) tatvavinduH tyAre kSetrakAra bIja vAve te anekaghaNuM nIpaje, tema indriya manovikAra damIne upazamajaladhArAthI siMdhU hRdayakSetra ane siMcaka sahajAnanda AtmA jenAche evA sAdhune ekapada tathA eka akSarane nirmalapariNAmathI aneka prakAre jANe te bIjabuddhinuM mAhAtmya che. koThArI aneka prakAranA annanA saMgraha kare-jeje jAtanA kaNa mAMgavAmAM Ave tete jAtanA pAchA Ape tema munirAja ApanA gurupAsethI aneka prakAranA zAstrAno abhyAsa kare teno artha pucchacAmAM Ave tyAre zabdArtha bhinnabhinna kahe te koSTabuddhi jANavI. 6 chaThI pAdAnusAriNI buddhi traNa prakArecha. 1 pratisAri, 2 anusAri, 3 ubhayasAri. lakSaNa tathA bIjAkSara rahIta suNIne vivekajJAne jANe ke A sUtrathI, A padathI, A upadezathI Avo bIjAkSara joie. ema jANe tene pratisAri buddhi jANavI. tathA bIjAkSara pada anusAri buddhi te, je prathamapAda, zloka, gAthA, AlAvo, mUtranoche athavA nathI. te sUtra ame potAnA jJAnavale ema jANe ke A sUtre A pada joie. A hIna anukrama sUtranoche ema jANe te pada anusAri buddhi jA. NavI. 3 sUtra siddhAntanA abhiprAya AgalA nathI. ane koika anukramI pAchalA nathI. tyA anukrama jANe, abhiprAya jANe. Agalo pAchalo uNo abhiprAya rahasya jANe. eka padayI sarva grantha jANe tene ubhayasAripada labdhi kaheche. e aNa bheda sahita pAdAnusAriNi labdhi jANavI. For Private And Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tara bindu: ( 50 ) 7 saMbhinna zrotabuddhi bAra yojana laMbAyamAna vistAra ane nava yojana pahoLu sainya tyAMthI cakravartinA sainyano zabda, hasti, ghoDA manuSya, gADAM, ratha, pramukha teno zabda sarva jANe. rAi, sarasava hAthInA uparathI khareto teno mUkSmazabda paNa sAMbhaLe, utkRSTa karNendriyatuM bala tapodhanane hoya tethI eka kAlamAM sarva zabda sAMbhaLe. tene saMbhinnazrotalabdhi kahele. 8 AThamI durAsvAdalabdhi lakSaNa kaheche. munivarya saMyamavalotpanna rasanendriyakSayopazamabhAvavalathI, bhogavikAra rahIta evA nava yojana adhikakSetre aneka rasa vikAra bhinna bhinna jANe, svAda jANe. parimala jANe, sparzarasarUpa dekhe. sparzarasa gaMdha rUpa zabdanA bhAva nirAgapaNe jANe, tene durAsvAdana buddhi labdhi kaheche. 9 sparzalabdhi 10 svAdalabdhi 11 ghrANasvAdalabdhi 12 zabda svAdalabdhi 13 dazapUrvadharaNalabdhi, 14 caturdaza pUrvadharaNa samarthalabdhi epalabdhi jema upaje tema prakAra batAveche jinazAsana bhaktikAraka devAMganA, gurUsAdhu bhaktacauda pUrvanI adhiSThAtA, ApaNA gurunI parIkSA kare. rohiNI pramukha vidyAdevI paJcazata, bhaktithI nirmalabhAva prakAzatI Age rahIne namaskAra karIne aneka prakAre guNastuti kare, prArthanA kare. dayAbhaNDAra, nirgrantha, nirIhabhAvathI kleza ghaNo saheche, te kaDe ke hai munIzvara tumArI AjJA icchuchu, je kArya kahezo te amo bhuM. ityAdi aneka vacana. vidyA devI vole, topaNa munIzvara AtmasvabhAvamAM lIna rahe. sAMsArikasukhanI vAJchA For Private And Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (58) __nasvabinduH kare nahIM. te guNathI vidyApavAda dazamuMpUrva nirvighnapaNe bhaNe, rohiNI, prajJapti, vajrazRMkhalA, pramukha devAMganA bhakti kare paNa munIzvara mahimA pratApa saMpadA vAMche nahIM, caturdazapUrvadhArIthAya. 15 aSTAMga mahA nimittalabdhi-1 antarikSa, 2 bhauma, 3 aMga, 4 svara, 5 vyaJjana, 6 lakSaNa, 7 bhinna, 8 svapna. 1 antarikSa-nimitta te mUrya, caMdra, graha, nakSatra. tenA udaya kAla vicAre ane astakAla lakSaNa cinha dekhIne zubhAzubha phalavikAra jANe, hAni vRddhi jANe, jaya parAjaya jANe. pUrva, pazcima, uttara, dakSiNa dizAmAM abhrapaTala dekhI lAbhAlAbha jANe, bhaviSya hAni vRddhi zubhAzubha jANe. 2 bhaumanimittajJAna-viraktasvabhAvitApasa, udyAna, vADI, parvata, nadI, sarovara pramukha prapaMca tyAMnA bhAvalakSaNa vi. cArIne pazcAt zubhAzubha vicAre ane bhUmisthitaratna suvarNAdi jANe. bAhyanimitta jJAnathI bhaumanimitta svarUpa jANavU. 3 aMganimittajJAna-tiryaca manuSya pramukhanAM aMgadarzanathI zu. bhAzubha jJAna thAya tene aMganimittajJAna kaheche. 4 svaranimittajJAna-manuSya ane tiryaMcanA zubhAzubhavANIsva___ rathI je jJAna thAya nene svaranimittajJAna kaheche. 5 vyaJjananimittajJAna, zarIranA ar3e tila, masA, vraNa, lAM chana dekhIne zubhAzubhanu jJAna thAyache tene vyajananimitta kahe che. For Private And Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tabindu : ug) 6 lakSaNanimittajJAna - svastika Adi zarIrapara paDelAM lakSa NathI zubhAzubhajJAna thAyale tene lakSaNa nimitta kahele. 7 chinnanimittajJAna-vastra, zastra, zayanAsana, phADelo, toDelo dekhI zubhAzubha vicAraM tene chinna nimitta kahe che. 8 svarthI je jJAna thAya tene svama nimitta kahe che. 16 prajJAzravaNabuddhi - atisUkSmajIvAditattvano vicAra gahana jANI zake. zrutajJAnAvaraNIyakarmanA kSayopazamathI asAdhAraNa anupama paramArthajJAtA hoya. tenA cAra bhedache. utpAtakI, pariNAmakI, vinayakI, kArmaNakI. 17 pratyekabuddhilabdhi-gurUnA upadeza vinA parabhAvathI mana pAhuM vALIne saMyama grahaNa kare, tene pratyekabuddhilabdhi kahele. 18 vAdalabdhi indrAdika devatA jo sAdhunI sAthe bAda kareto temAM sAdhu jIte evA sAdhune vAdalabdhi kahevAyache. bIjI kriyArU kahe. kriyAruddhinA ve bhedache. 1 cAraNakriyA, 2 AkAzagAminI kriyA, prathama cAraNakriyAnA aneka bhedache. For Private And Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sasyabindu 1 jala upara cAle paNa apkAya jIvanI virAdhanA na upaje. labdhimahimAthI sacinano virodha na thAya te yogI jala cAraNa jANavA. jema bhUmipara cAle tema jalapara cAle. 2 bIjo jaMghAcAraNasAdhu jANavo. ne bhUmithI cAra AMgula adhara cAle, vAyunI peThe AMkha mIcIne ughADIe eTalAmAMto hajArayojana jAya e bIjo bheda jANavo. 3 taMtucAraNa tapodhana kolIyA mAMkaDInA taMtu upara cAle paNa ne taMtu tuTe nahi tema name paNa nahi. ema taMtupara cAlato prasasthAvara jIvane virAdhe nahi. 4 puSpacAraNayogi-puSpanA upara cAle paNa trasa thAvarajIvane duhave nahi. 5 patracAraNa yogI-pAnapara cAle paNa koi jIvane duhave nahIM. 6 bIjacAraNa sAdhu-bAjarI java pramukha aneka kaNa upara cAle paNa virAdhanA thAya nahi. 7 zreNi cAraNa saMyamI-jamaNI ane DAbI bAjunI dizAe paM khInI peThe cAle. For Private And Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH (41) 8 AnacAraNa sAdhu-agnijvAlA sparzIne cAle paNa saMyama virAdhe nahi. have AkAzagAmi kriyAno bIjo bheda kaheche-cAraNa padmAsane veTho hoya to teja Asane AkAzamA cAle. kAusamga Asane hoya to teja Asane cAle. jIjI vaikriya rUci kahe. vaikriyarUddhinA aneka bhedale. 1 aNimA, 2 mahimA, 3 laghimA, 4 garimA, 5 prApti, 6 prAkAmya, 7 izatva, 8 vazitva,9 Maina apratighAta, 10 antardhAna, 11 kAmarUpa. e ekAdaza labdhi sAdhune tapathI utpanna thAya. 1 aNimA-kamalanAlanA AkAzamAM samAya e, satmazarIra jenAthI thAya tene aNimA kaheche. 2 mahimA-jethI cakravartinI saMpadA nipajAve. 3 laghimA-vAyunI peThe jethI halakuM zarIra kare. 4 garimA-vanadhI SaNa jethI bhAre zarIra kare. For Private And Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavinduH 5 prAptirUddhi-bhUmipara beThothako meruparvatanI cUlikA tathA caMdra ane sUryane aMgulIvaDe sparza. 6 prAkAmyarUddhi-bhUmi peThe jalapara cAle. pANimA cuDe tema bhUmipara paNa buDe. 7 izatva-tIrthakaranI saMpadA samavasaraNa pramukha ThakurAi banAvIzake. 8 vazatva--sarva jIvane vhAlo lAge. 9 apratighAta rUddhi-parvatamA pesI bIjI tarapha nIkaLe. 10 antardhAna-adRzya thai jAya. 11 kAmarUpa labdhi-manabhAvatAM samakAle nAnA prakAranAM rUpa kare. cothI taporUhi kahe. taporUddhinA sAta bhedache-ugratapa, dIptatapa, taptatapa, mahAtapa, ghoratapa, ghora parAkramatapa, ghorabrahmacaryaguNatapa. 1 ugrasapa svarUpam-tenA ve bhedache. 1 ugrogratapa, bIjo avasthi togra tapa. prathama ugratapa te eka upavAsa pAraNe karIne a For Private And Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabinduH ( 11 ) ve upavAsa kare pazcAt pAraNaM karIne traNa upavAsa kare. pazcAt pAraNuM kare pazcAt cAra upavAsa kare. ema caDhatAM upavAsa kare. anukrame jAvajIva lage tapa kare. traNa guptithI dhIravIra saMgrAmazura nirAzapaNe jIvavAnI tRSNA vinA tapa kare te ugrogratapodhana jANavo. arat avasthito tapasvI te dIkSAno prathama upavAsa uccarIne vidhipUrvaka pAra kare. palle potAnI lIlAe ekAMtara upavAse pArazuM kare tathA ve upavAse pAra kareM. ema tapanuM pAraNaM karatAM aMtarAya Ave vidhithI nirdoSa bhikSA na pAme to ekAntara upavAsa kareche tema jAvajIva lage ve upavAse pAraM kare. ve upavAse pAraM karatAM paNa AhAra na pAye to AnandasantoSathI traNa upavAse pAraM kare. e rIte AyuSyalage nirvAhe. 2 dIpta - aneka upavAsathI zarIra durbala kare. paNa traNa prakAaria adhaka hoya. zarIra sugandhi hoya. kamalasadRza parimala mahake - dinadina zarIranI kAnti dIpe. 3 taptatapaH- tapta lohapara paDela jalabiMdu tatkAla vilaya pAme. tema sAdhune alpAhAra jala letAM mUtra purISAdika na hoya. parasevo thAya nahi. tathA taptatapodhanane aNimAdi labdhi hoya. akSINa labdhi hoya. sarvoSadhIrUddhi hoya. AhAra jala amRtamaya hoya. devatA karatAM anaMta guNavala hoya. AzIviSadRSTirUddhi hoya. For Private And Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (14) satvabinduH 4 mahAtapolabdhi-sarvavidyAsamudra avagAhe. matijJAnanA traNase chatrIza bheda jANe. samasta zruta jANe. avadhijJAnathI trasanADI madhyasthita puNya pAparUpi pudgalane jANe-dekhe. manaHparyava zAnathI sUkSmabhAva mananA jANe. 5 ghora tapolabdhi-aneka prakAranA prArabdharogone samabhAvathI sahe. zarIranI mamatA kare nahIM. mohane mAre. tapazcaryA na choDe. maunAvalaMbI hoya. ugraabhigraha dhAraNa kare. 6 ghoraparAkramatapolabdhi-traNayogadamIne asamAnaparAkramI hoya. jagattrayAMne bhayabhrAMta karavA samartha hoya. evA sAdhu krodhathI pRthvI ulaTI karavA samartha thAya. temanA krodhathI samudranAM pANI muke, mahAzaktivAlA hoya. 7 ghoraguNa brahmacAri athavA nAmAMtare adhoraguNa brahmacAri, traNa jagatanA bhaya dUra kare. traNa jagatmA zAnti upajAve. niraticArapaNe zIyala pAle, bhUta, preta, zAkiNI, DAkinI, mAri, kAmaNa, mohana, vikAra, sarva temanA pratApathI nAza pAme; mahA tapasvinA pratApathI durbhikSa, vairabhAva, vagere nAza pAmeche. jyAM jyAM ghorabrahmacAri tApasa rahe. tyAMnA lokone kleza karavAnI buddhi upajatI nathI. maraNAMta upadrava upaje nahIM. koI bandhana pAme nahi. rogathI koi pIDAya nahIM. For Private And Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satvabinduH have pAMcamI balaRSi svarUpa kahe. balaRddhinA traNa bhedache. manovalasAdhu, vacanabalasAdhu, kAyabalasAdhu, rAgadveSavilaya pAmyAche jenA te manobalI sAdhu jANavo. zrutajJAnAvaraNIya karmano kSayopazamabhAva jenache antarmuhartamAM dvAdazAMgI bhaNavAnI zakti hoya. spaSTa pragaTAkSarathI dvAdazAMgI bhaNe bhaNatAM zrama na upaje. te vAgabali sAdhu jANavo. 3 kAyavalI sAdhu eka mAsa kAusagga vyAne ubho rahe. tathA cAra mAsa kAusagga dhyAne ubhI rahe. varSa paryaMta ubhI rahe. vIryAtarAya karmano kSayopazamabhAva sAdhune pragaTe, tene kAyabalI sAdhu kahIe. te jo balavikAra kare to potAnI TacalI AMgulIthI traNa loka uddhare. hI auSadhaRdi kahe. auSadhaRddhinA ATha bheda jANavA. 1 Amasparza, 2 zleSmasparza, 3 jalasparza, 4 malasparza, 5 viTsparza, 6 savayavasparza, 7 AzIviSa, 8 dRSTiviSa. 1 Amasparza-sAdhunA hAtha paganA sparzathI sarva roga nAza pAme. athanA sAdhu jyAM vese tyAMnI dhuLanA sparzathI sarva roga jAya. For Private And Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (**) tarayabinduH tathA temanA zarIra sparza karanAra vAyumA lAgavAthI marakI vigere sarva roga jAya. 2 zleSmasparza- lepma, thuMka, vigerethI aneka rogano nAza thAya. 3 jalauSadhI labdha prasvedathI zarIre dhULa lAgIche. te dhULa jene lAge tenA sarva roga maTe. 4 malauSadha labdhi- karNamela, dAMtamela, nAsIkAmela, cakSumela, jivhAmela, jyAM lAge tyAMnA sarva roga jAya. 5 viDauSadhI labdhi - viT, ujAra, zukra, mUtra, sAdhuzarIra mela duHsAdhya rogane paNa kSaya kare. 6 sarvAaraauSadhI bdhi - sarva aMgopAMga zarIranAM jyAM lAge tyAMnA aneka roga nAza kare. 7 AzIrviSa labdhi - viSa sahita AhAra koI sAdhune de to te AhAra amRtamaya hoya, tathA viSadhI mUcrchA pAmelA jIvo sAdhunAM vacana sAMbhaLI tatkAla nirviSa hoya. 8 dRSTivipalabdhi - sAdhunI dRSTi jyAM prasare tyAM veda tathA viSathI uiser jIvo nirviSa hoya, tathA dRSTivipalabdhinA dhaNI sAdhu kopathI dekhatA annapANI sarva viSa hoya. ane dayApariNA For Private And Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavinduH mayI annapANIne dekhe to saviSa AhArapANI nirviSapaNe pa. riName viSa mahA viSa deva paNa dRSTiviSa labdhidhAraka sAdhunuM teja sahI zake nahIM. have sAtamI rasaRdinuM svarUpa kahe. rasaRdvinA cha bheda kaheche-1 AsyaviSAlabdhi, 2 dRSTivipAlabdhi, 3 kSIrAvIlabdhi, 4 madhvAzravIlabdhi, 5 sarpirAzravI labdhi, 6 amRtazrAvilabdhi. 1 AsyaviSA labdhi-prakRSTa tapovalI sAdhu kopathI bole ke tuM marI jA ema bolatAMja jema viSa khAdhela mRtyu pAme sema sAdhunA kopathI mRtyu pAme. 2 dRSTiviSAlabdhi-tapovali sAdhu krodhadRSTithI jene dekhe te jIva tatkAla jema viSavAyuthI vRkSa paDe tema marI jAya. 3 kSIrAvI labdhi-lukho AhAra sAdhune koi Ape paNa sAdhunA hastamAM kSIrarasa samAna AhAra thAya. koi zarIre kSINa durbala hoya tene sAdhu puSTikara vacana kahe to kSINatA durbalapaNuM nAza pAme. 4 madhuzrAviNI labdhi-kaTuka kaSAyalo nIrasa AhAra sAdhune dIpo hoya. jyAre te AhAra sAdhu hAdhamAM le tyAre madhu For Private And Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 68 ) tabindu samAna sarasa ane puSTidAyaka hoya. duHkhe pIDAtA lokane sAdhunAM vacana madhunI peThe mIThAM lAge. Arta, ApadA, roga, bandhana sarva nAza pAme. 5 saparAva labdhi - lukho annapANI sAdhune puSTikAraka ane surasa hoya. ghRta madhura puSTakAri AhAra hoya. sarpe pIDita prANIne nIrogI kare. sAdhunAM vacana mIThAM pyArAM vhAlA lAge. 6 amRtAviNI labdhi- amRta samAna AhAra sAdhune bacane thAya. viSamaya AhAra amRtamaya thAya. AThamI kSetraRnuM svarUpa kaheve. kSetraRddhinA be bhedache. 1 akSINa mahAnasI labdhi, 2 bIjI akSINa mahAlaya labdhi. 1 akSINa mahAnasI labdhi - lAbhAMtarAya karmanA kSayopazame sAdhu bhIkSArtha bhamato koinA ghera Ave tyAM AhAra alpache. alpamAthI paNa bhaktithI sAdhune bahorAve. pazcAt alpa AhAra rahe. tenA ghare cakravarti sainya Ahe. te sarvane alpa AhAramAMthI anna kADhI jamADe paNa khUTe nahIM. ane AhArano rasa For Private And Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvaviduH ( 69 ) kaTuka, Amla, tikta, madhura, vigere svAdavALI khAtAM lAge te akSINa mahAnasI labdhino pratApa jANavo. 2 bIjI akSINa mahAlaya - mahAlaya kahetAM bhojanazAlA - cAra hAthanovistAra rasoinojyAMjamaNa mATehoyache tyAMpuNyodayadhI sAdhu bhikSArthI Ave. tyAre bhojanazAlAmAM sarasa AhAra dekhAya sAdhunA mahimAthI suvarNanAM, rUpAnAM, vigere sarasa AhAra pUrNa bhojana dekhAya cakravarti sainya jame to paNa AhAra khUTe nahIM. tiryaca paNa AhArathI tRpta hoya. evaM te RhivALA sAdhunuM sAmarthyache tathA tevo sAdhu jagattrayIne paNa kSobha mADe. iti kSetraRddhivarNanam. prathama buddhinA bheda ahAra tathA bIjI kriyARdvinA nava bheda. trIjI vikriyARdvinA 11 ekAdaza bheda. cothI tapoRdvinA sAta bheTa. pAMcamI valaRddhinA traNa bheda chaThI auSadhaRdvinA ATha bheda. sAtamI rasaRdvinA cha bheda. ane AThamI kSetraRdvinA ve bheda ema sarva maLI aTha RdvinA cosaTha bheda thAya che. 182 svAdvAda darzanamAM sammatitarphe samavAya saMbaMdhanuM khaNDana kartRLe. dvitIyasis sammatitarka pa. - 466 gAthA. kAlo sahAva ries, puvvakayaM purisa kAraNegaMtA micchattaM te ceva, samAsa hoMti sammattaM 113 || For Private And Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (70 tatvabinduH 183 aMga duSTatve tadAtmakAMgino'pi duSTatvApatteH sammatidvitIya kAMDa patra 5000 www.t sammatitarka dvitIyakANDa. patra 500. jada jada bahussu, samanya misa gaNa saMparivuDoya avinicchiya samae, taha taha siddhatapaDiNInaM // 1 // 184 Aya traNa narakamAMtraNa samyaktva pamAyache-temAM kSAyika pArabhavikache - upazama ane kSayopazama tadbhavikale. manuSya gatimAM traNa samakita hAvaLe, vaimAnikamAM traNa prakAra samakita che. bAkInA devene beche, asaMkhyAta varSAyukatiryaca paMcendriyane traNa samakita manuSyavatche, bAkInA saMkhyAtA varSa AyuSyavALAne ve samakita che. tattvArtha sUtra vRtti zlokasAkAraH pratyayaH sarvo, vimuktaH saMzayAdinA sAkArArthaparicchedAt pramANaM tanmanISiNAM // 1 // For Private And Personal Use Only 185 mati, avadhi, ane vevala sAkAra ane anAkAra ve bhede che ane zruta tathA manaH paryava sAkAraja che, ? Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vindu: ( 71 ) trIjeo samaya aNA 186 cAra samayanI vigraha gatimAM bIjeA ane hArI hoyache, ojAhAra, lomAhAra ane kavalAhAra, pUrvokta ve samayamA nathIH kArmaNa vargaNAnA AhAra to e ve samayamAM paNa hAya ke. 187 rujugati eka samayanI hoya che ane temAM AhAra hai. 188 kevalI samudghAtamAM trIjA, cAthA ane pAMcamA samayamAM jIva aNAhArI che, pahelA samayamAM ke valI samudghAtakAle audArika, attrai audArika mizra, trIjAmAM kArmaNa, cothAmAM kArpaNa yoga, pAMcamAmAM kArmaNa yoga, chaThAmAM tathA sAtamAmAM mizra, ane AmAmAM aurayoga. 189 teramA guNaThANe satya bhASAyoga, tathA asatyA amRSAbhASA yoga, ane satyamaneAyoga tathA asatyAmRSAmanoyoga hoya. tathA audArika, audvArika mizra ane kArmaNa sarva maLI sAta yoga hoya. 190 koika AcArya zarIra kAMtine tejasanuM kArya gaNe che. For Private And Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavinduH 191 kArmaNa zarIrathI kArmaNa vargaNA bhinna cheH kathaMcit abhinnapaNa che 192 tejasa zarIrane koi AcArya anAdi mAnatA nathI.temanA matamA tejolabdhithI tejasa zarIra utpanna thAya che, ane te kaheche kekrodhAveze tejolabdhithI-uSNatejaH zarIra ane dayA pariNAmathI zotatejaH zarIra utpanna thai anukrame ghAta ane upakAra kare che. 193 manuSya ane tirthaca AhAra payApti eka samayamAM pUrI kare ane bAkInI payApti antarmuhUrtamAM kare.devatA ane nArakI AhAra payAptiantarmuhUrtamAMkare.anevAkInI paryAptiyA ekasamayamAMmAMkare. 194 ekaparamANuna pratibiMba paDatuMnathI.anaMtANuka skaMdhanapati viMbapaDa, 195 audArika zarIra asaMkhyAtAM ane audArika zarIra dhAraNa karanArA jIva anaMta. kAraNa ke sAdhAraNa vanaspatimAM anaMta jIvanuM eka zarIrache. For Private And Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavinduH 196 vaikriya zarIra asaMkhyAtA, tejasa anaMtA, kAryaNa zarIra anaMtAM, AhAraka saMkhyAtAM jANavAM. 197 kArmaNa zarIrano baMdha AThamA guNaThANA mudhI hoyache. 198 vigrahagatimAM sAtakarmano avyakta baMdha thAyache. 199 :vigrahagatimAM bhoga pradezodayathI hoya. 200 vigrahagatimAM manovyApArAbhAvache. 201 terame guNaThANezAtA ane azAtAno pradezodaya tathA vipAkodaya lohIkhaMDavADAnI peThe hoya. 202 AhArakalabdhiyI AhAraka zarIra kare tyAre cha paryApti anta muhartayAM kare. For Private And Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (74) tatvabinduH 203 AhAraka zarIramA upabhogano saMbhavache. 204 AhAraka zarIra AhArakamizra chaThA guNaThANe hoya. AhAraka zarIra sAtamA guNaThANe hoya. 205 chaThA sAtamA guNaThANe zaMkAmohanIya hoya. 206 caudapUrvadhArI AhAraka zarIrane pUchavA mokale tyAM kevalI na hoya to anyatra javA AhAraka baMdhana kare. 207 sarva cauda pUrvadhArIone kaI AhAraka labdhi utpanna yAya evo niyama nathI. 208 bhinnAkSara caturdaza pUrvadharane zrutakevalI kaheche tene saMzaya hoya nahIM. For Private And Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavinduH ( 75 ) 209 bhinnAkSara ane abhinnAkSara bene AhArakalabdhi utpanna yAya. temAM abhinnAkSara caturdaza pUrvadhara AhArakalabdhi phorave. bhinnAkSara caturdazapUrvI, labdhi phorave nahi. bhinnAkSara cauda pUrvadhArI apamata hoya. abhinnAkSaravALo pramatta hoya, 210 cauda pUrvadhArI kaSAya kuzIla hoya. 211 jyAM AtmAnA padezo samudAyIbhUta thaine rahe tene marmasthAna kaheche. tattvArtha a. pra. 16 mUtra. 212 mastakamAM AtmAnA bahu pradezoche. ane mastakamAM vedanA paNa ghagIche. marmasthAnomAM Ayu bhedache. bheda eTale cheda, jyAM AtmAnA pradeza ghaNA hoya tyAM AyunAM daliyAM vizeSa hoya che. 13 teNagya navasaehiM. samaikaMtehiMvaddhamANArDa pajjUsavaNa cauthyI, kAlaga sUrihito ThaviA. For Private And Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (76) tasvavinduH 224 tIrthakaranA janma samaye asaMkhya caMdra sUrya Ave. evaM triSaSThi zalAkA puruSacaritramAM, zAMtinAtha caritramA tathA Avazyaka cUrNimAMche. 215 jadvIpapatrAta, chaThA garnu upAMga jANavU, ema ThANAMgatinA coyA ThANeche. 216 nIrthakarane samudghAta hoya, niSedha nathI ema Avazyaka cUrNimAMche 117 gRhasthAvAsamA tIrthakarane sAdhu namaskAra kare nahIM. teno pATha gRhavAsasthAH sAdhUnAM namaskArAnI aviratatvAt . bhAdhune namaskAra niSedhyo paNa zrAvakane niSedhyo nathI. 218 mithyAtvIne avadhidarzana paNa hoya evaM bhagavatI sUtre. cothA karmagraMthanI 21 ekavIsamI gAthAmA niSedha paNache. panavaNA TIkAmA pe mata ke. For Private And Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH ( 77 ) 219 jinakalpI te bhavamA mukti pAme nahIM. ema zrIkalpabhASyamAM tathA sAroddhAra vRttimAMche. 220 nArakI jIva vedanAthI eka gAu uMcA ucha pama jIvAbhi__gama siddhAMtamAM kA che. 221 sarva vaktAo kAyayogavaDe zabdavyone grahaNa kareche. vacana. yogathI zabdadravyarnu nisarjana kareche. tanuyoga vizeSa manoyoga ane vacanayoga che. kAyayogavaDe manodravyo grahaNa thAyache. kAya yogavaDe vaktA zabdadravyanuM grahaNa kareche. ane je je saMraMbhatho mUkeche te vAcikayoga jANavo. temaja manodravyarnu grahaNa to kAyayogathIche paga jevaDe manodravyane ciMtAmAM vyApArayukta kareche te mAnasikayoga jANavo. ema tanuyoga ekache paga pUrvokta upAdhinA bhedathI jaga prakAre vibhaktache. ATalAja bheda mAtrathI mAnasika ane vAcika yogane bhinna TharAvyA to progApAnane paNa caturyayoga tarIke kema sthApana karyo nahIM. samAdhAna-jema svAdhyAya, parabodha, nizcaya vagere vAcikayogarnu phala mina dekhAya che tathA dharmadhyAnAdika manaphala mitra dekhAyache te pramANe pANApAnaveM bhinna phala dekhAtuM nathI. tethI tene bhinna karyo nathI. For Private And Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 78 ) tatvabinduH 222 prathama samaye grahita bhApAdravyane dvitIya samayamA mUke che. paNa teja prathama samayamA mUkAtI nathI.dvitIya samaya gRhIta bhASA dravyane tRtIya samayamA vaktA mUkele. vacce eka samayanuM aMtara paDeche. dvitIya samayamAM, prathama samayamAM gRhita bhASAdravya- muMcana tathA grahaNa thAyache. ema prathama ane carama samaya mUkIne madhyanA samayamA bhASAdravyanuM grahaNa ane muMcana thAyache. carama samayamA phakta muMcanaja thAya che. grahaNa svataMtrache ane nisarjanache te grahaNa vinA thatuM nathI mATe parataMtrache, 223 vAgadravya nuM grahaNa tathA grahaNa karelAno nisarga tathA bhASA e traNa paNa jaghanyathI eka samayamAM thAyache. e pratyeka aNano utkRSTa kAla antarmuhUrtano jANavo. 224 eka samayamAM bahu kriyAo thai zakeche. audArika, vaikriya, AhAraka, traga kAyAthI vAgadravyatuM prANa jANavU. tathA te gathI vAgadravyanuM nisarjana jANavU. 225 mahA prayatnavALAne vAkdavya grahaNa nisarjanamA antarmuha / thAya che. alpa prayatnavALAne antarmuhartanuM pramANa nathI. For Private And Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tayAbinduH (79) 226 bhASaNAbhiprAya sAmagrI pariNAma vaktA vAgadravyane graheche, muke che, nAnyathA, bhASAdravya mUkyA chatAM caudarAjalokamAM vyApta thAya che. cAra samayamAM koI saMbaMdhI bhASAvaDe cauda rojaloka vyApta thAyache. maMda prayatnavAlo puruSa akhaMDita sakala bhASAdravyone mUke che, anya nirogI tIvra prayatnavAlo vaktA AdAna nisargavaDe bhASAdravyane khaMDakhaMDa karI mUkeche. tethI totra prayatnavALo vaktA cauda rAjalokamAM bhASAdravya vyApta kareche. maMda prayatnavALA vaktAthI nIkalAM akhaMDa bhASAdravya saMkhyAtA yojana jai zabdapariNAmano tyAga kareche. ane je mahA prayatna vaktAche te to prathama bhinna khaMDa karI bhASAdravyane kAdeche. te ananta guNa vardhamAna padadizAmA lokAMta vyApta thAyache. 227 kevalI samudghAta kramanI peThe cAra samayavaDe cauda rAja loka bhASAdravyavaDe vyApta thAyache. ke.TalAka bhASAdravyavaDe traNa samayamAM loka pUrNatA mAnecha. trasanADInI bahAra vidizAthI bhASaka, bhASAdravyane mUke to caturdaza rAjaloka pUraNamA paMcasamaya lAge. trasa nADInI bahAra dizAmAM sthitavaktA bhApAdravya mUke to cAra samayamAM loka pUrNatA thAya. 228 acitta mahA pudgala skaMdha hoya ane te kevala vizrasA pari NAma vAlo hoya che. tene cauda rAma lokanI vyAptimA cAra For Private And Personal Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (80) tasvavinduH AAAAAAAAAAAAAA) samaya lAge che. acitta mahAskaMdha anyapudgalone svAtma svarUpa karato nathI paNa te potAnA pudralo baDe loka pUraNatA kare che, temAM parAghAta paNa nathI jo acitta mahAskaMdhA parAghAta hoya to te paNa traNa samayamAM loka pUrNatA kare paNa tema nathI. 229 ihA. apoha. vimarSa. mArgaNA; gaveSaNa, saMjJA. smRti. mati. ghuddhi. prajJA. ityAdi AbhinivAdhika jJAnanA paryAya vAcI zabda che. 230 anvayi vyatireka padArthonI paryA locanAne ihA kahe the. apohane ( apAya ) nizcaya kahe che. apAyanI pUrve ane ihAnI uttare prAyaH zirakaMDyanAdi puruSa dharma ghaTe che. itisaMpatyayane vimarSa kaheche. anvayadharmAnveSaNane mArgaNA kahe che. vyatireka dharmAlocanane gaveSaNA kahe che, avagrahottara kAlabhASI mati vizeSane saMjJA kahe che. pUrvAnubhUtArtha AlaMbanapratyayane smRti kahe che. mananakarabuM te mati kathaMcit artha parichedakamAM paNa sUkSma dharmAlocanA rUpa buddhi jANavI. viziSTha kSayopazama janyayathAvasthita dharmAlocanarUpa prajJA jANavI. For Private And Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH (<1) 231 dravyathI, matijJAnI, AdezathI sarva dravya jANe che. Adeza - eTale jJAtavya vastu prakAra. te ve prakAre che. 1 sAmAnya prakAra. 2 vizeSa prakAra. tyAM AghAdeza sAmAnya prakArathI. sarva dha mastikAyAdi jANe che. asaMkhya pradezAtmaka le|kanyApaka. amUrta, gati sahAya guNavAn dharmAstikAya che. ema keTalA paryAya viziSTa dravyone sAmAnyataH matijJAnI jANe che. paNa sarva vizeSa tathA sarva paryAyone matijJAnI jANato nathI. sarva vizeSa sarva bhedonuM saMpUrNa bhAsana to kevalajJAnamAM thAya che. 232 kSetra thakI sAmAnya prakAre matijJAnI keTalAka paryAya viziSTa lokAlokane jANe che. 233 kAla kI vartamAna, bhUta ane bhaviSya ne matijJAnI sAmAnyataH jAneche 234 bhAvI matijJAnI. sarva audayika Adi bhAvono anaMtamo bhAga jANe che. For Private And Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 8 ) tatvabinduH 235 kSetra, kAla, ve sAmAnyathI dravyamAMja samAya che. kevala bhedavaDe te rUDha che. mATe pRthaka grahaNa karyu che. ema jANavuM. 236 ekendriyamAM matijJAna nathI. matijJAnano temAM pUrvamatipanna vA pratipadyamAnaka bheda nathI. 237 manaHparyAya jJAniyo sarve pUrvapratipanna hoya che. paNa pratipadyamAnaka nathI. samyaktva sahacarita prApta matijJAnane pazcAt apramattasaMTaratrani manaHparyava jJAnanI utpatti le mATe. samyaktva sahacarita cAritra lAbhamAM to manaHparyava jJAna utpanna thatuM nathI. 238 apoha - apAya kahevAya che. te matijJAnano tRtIya bheda che. apAya nizcaya kahevAya che. dhRtine dhAraNA kahe che. mati majJA zabdavaDe sarva matijJAna kahevAya che. For Private And Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir binduH ( 83 ) 239 IhA -vimarpaNa, mArgaNa - gaveSaNa. saMjJA lakSaNa sarva IhA jANavI e sarvano IhAmAM antarbhAva thAya che. 240 sarva vastuonA abhilApa vAcaka zabdo ke je vacana rUpatAne pAmyA che te vacana paryAya jANavA. 241 vAcakazabdAnA abhidheyAtmabhUta sarva artha paryAya jANavA. 242 matijJAnanAmati, prajJAna, grahA, IhAdi sarva vAcaka dhvanirUpa vacana paryAya jANavA. 243 matijJAnarUpa abhidheya bhedo sarva arthaparyAya jANavA. For Private And Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (8), binduH 244. avagrahAdi ekeka zabdathI matijJAnanA sarva prakAra grahaNa thAya che. sarvanuM grahaNa kare te avagraha. ema vyutpattithI matijJAnanA IhA, apAya, dhAraNArUpa bhedonuM grahaNa thayuM, cehAlakSaNarUpa hAmI matijJAnanA sarva bhedo samAya che. avagamanarUpa apAyamAM sarva bhedono antaHpAta thAya che. dharaNalakSaNa dhAraNAthI sarva bhedonuM grahaNa thAya che. apekSAe A vyAkhyA samajavI. 245 avagrahAdi lakSaNano artha vizeSa mAtra aMgIkAra karI avagrahAdi zabdo bhinna varta che. 246 caturgatimAM matijJAna pUrvapratipanna niyamayI hoyache. pratipadyamAnakanI bhajanA. vivakSitakAle kadApi hoyache. pratipadyamAnaka nathI hotA. 247 Abhinivodhika pratipatti prathama samayamAM pratipadyamAnaka kahevAyache, ane dvitIyAdi samayomAM pUrvapratipanna e pramANe A beno vizeSache. For Private And Personal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org duH ( 85 ) 248 ekendriyamAM pUrvapratipanna ane pratipadyamAnaka ubhayano abhAvache. karmagraMthanA mata pramANe labdhi paryApta bAdara pRthvI, apa, vanaspati, akaraNaparyApti avasthAmAM pUrvapratipanna hoya. te samaye sAsvAdana samakitanI astitAle mATe. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 249 vikalendriya, ubhayanA mata pramANe karaNa aparyAptA, sAsvAdanane pUrvabhavathI aMgIkAra karIne Ave te apekSAe pUrvapratipanna hoya. paNa pratipadyamAna na hoya. 250 paMcendriyajIva to sAmAnyataH niyamayI pUrvapratipanna hoya. pratipathamAnakanI to bhajanA jANavI. 251 kAyadvAramAM pRthivI, ap, teja, vAyu, vanaspatimAM ubhayAbhAva jANavo, sakAmAM paMcendriyanI peThe jANaM. For Private And Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (86) tattvabinduH 252 mana vacana ane kAyAnA samudAye traNayogamAM paMcendriyanI peThe jANavU, manarahita kAyavANIyogiyone to vikalendriyanI peThe jANavU. kevalakAyayogIo to ekendriyanI peThe jANavA. 253 traNa prakAranA vedamA paMcendriyanI peThe bhAvanA karavo. 254 anaMtAnubaMdhI cAra prakAranA kapAyamAMsAsvAdana aMgIkAra karI pUrvapratipanna lAbheche paNa pratipadyamAnaka nahi. bAkInA bAra kaSAyamAM paMcendriyanI peThe bhAvanA karavI. 255 bhAvalezyA aMgIkAra karI kRSNAdika traNamA pUrvapatipanna hoya paNa pratipadyamAnaka nahi. prazasta traNalezyAmAM paMcendriyanI peThe jANavaM. For Private And Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH ( 87 ) 256 vyavahAranaye mithyAdRSTi ajJAnI che, te samyaktva jJAnano prati padyamAnaka hoyache. paNa samyaktva jJAna sahita nahi. nizcayanaya kaheche ke samyag dRSTi jJAnI, samyaktva ane jJAnane aMgIkAra kareche. paNa mithyAdRSTi ajJAnI aMgIkAra karatA nathI. 257 vyavahAranayathI mati,zruta, avadhi,manaHparyavajJAnI,Abhinibodhi kanA pUrvapratipanna hoyache. paNa pratipadyamAnaka nathI. kebalIne to ubhayAbhAva hoya che. kAraNake temane kSAyopazamikajJAnAtItapaNuMche. 258 matyajJAna, zrutAjJAna ane vibhaMgajJAnavAlA to patipadyapAna kadAcit hoyache paNa pUrvapatipanna nathI. nizcayanayamatathI matizruta avadhijJAniyo pUrvapratipanna niyamathI hoyache. patipadyamAnakanI paNa bhajanA jANavI. manaHparyavajJAnI to pUrvapratipanna hoyache paNa pratipadyamAnaka nathI. pUrva samyaktvalAbha kAlamA pratipanna matijJAnine pazcAt yati avasthAmAM manaHparyAyajJAnano sadbhAva hoyache. matyAdi ajJAnavALAone ubhayAbhAvaja hoyache. jJAnine jJAnanI pratipatti nizcayathIche mATe. For Private And Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AAAAAAAAAN (60) tatvabinduH 259 cakSu, acakSu, ane avadhidarzana,e traNamAM labdhi aMgIkAra karI pUrvapatipana niyamathI hoya. pratipadyamAnakanI bhajanA jANavI. tenA upayogane Azrito pUrvapratipanna hoya paNa patipadyamAnaka nathI. matijJAnane labdhipaNuMche. darzanopayogamAM teno niSedhache mATe kevaladarzanamAM ubhayAbhAvache. 260 saMyatadvAramA saMyatAdika AbhiniyodhikanA pUrvapratipanna niyamataH hoyache. pratipadyamAnaka paNa bhajanAthI jANavA. koi atyaMta vizuddhithI samyaktva, cAritra yugapat aMgIkAra kareche te abasthAmAM te saMyata, matino pratipadyamAnaka hoyache. 261 paMcajJAna, sAkAra upayogavAlA jANavAM. cAra darzanamA anA kAra upayogache. sAkAra upayogamA pUrvapratipanna niyamathIche. pratipadyamAnaka to bhajanAthI. anAkAra upayogamAM to pUrvapratipanaja hoyache. paNa pratipadyamAnaka nathI. kAraNake anAkAra upayogamA labdhinI utpattino pratiSedha karyoche mATe. For Private And Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org tasvaviduH ( 89 ) 262 AhAraka to sAkAropayogavaMtanI peThe jANavA. anAhAraka to apAMtarAlagatimAM pUrvapratipanna saMbhaveche. paNa pratipadyamAnaka to hotA nathI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 263 bhASAofors ko bhASamANa vA abhASamANa, matijJAnane pAme che. vA pUrvapratipanna hoya. bhASAlabdhiyutamanuSyAdi jAtinI apekSAe pUrvapratipanna niyamayI pamAyache pratipadyamAnaka paNa bhajanAthI jANavo. 264 parItAH pratyeka zarIriyo vA alpa bhavavAlA jIvo e ve paNa pUrva pratipanna niyamathI pamAyache. pratipadyamAna to bhajanAthI. aparItA = sAdhAraNa zarIravALA upArthapudgala parAvartathI upara che saMsAra te jene evA jIvo mithyAdRSTipaNAthI te bemAM ubhayAbhAvache. For Private And Personal Use Only paTparyAptithI paryApti, paritavat jANavA. aparyAptA to pUrva pratipanaja hoyache. sUkSmadvAramAM sUkSma ubhayavikala hoyache. bAdara to paryApsanI peThe jANavA. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (90) tasvabindu 265 dIrghakAlikopadezavaDe saMjinuM grahaNa jANavU. tenI bhAvanA vA. daranI peThe karavI. asaMjJito aparyAptanI peThe jANavA. bhavasiddhi, saMjJInI peThe jANavA. abhavasiddhika to ubhaya zUnya jANavA. caramabhava jeneche evA jIvo to bhavyanI peThe ane acaramate abhavyavat jANavA. koi paNa vivikSita samayamA pratipadyamAnaka matijJAnInI prApti pakSamAM jaghanyathI ekalAbhe. ane utkRSTathI to sarva lokamAM kSetra palyopamano asaMkhyAtamo bhAga lAbhe. pUrvapratipannamAM to jaghanya ame utkRSTathI kSetra palyopama asaMkhyeya bhAga pradeza rAzimamANa matijJAniyo lAbhe. 266 nAnA jIvonI apekSAeM sarvamatijJAniyo lokanA asaMkhyAta bhAgane pAme. matijJAnano be prakAre kAla citavavA yogyache. upayogathI ane labdhithI, ekajIvane matijJAnano upayoga jaghanya ane utkRSTathI antarmuhUrtamAna hoyache. te thakI uparato anya upayogamAM gamana hoyache. sarvalokavartimati jJAniyonoAja upayogakAla jANavo. A antarmuhUrta kevala bRhattara jANavU. labdhinI apekSAe matijJAnano kAla, avApta samyaktva jeneche evA eka jIvane jaghanyathI antarmuhUrta jANavo, ane utkRSthI eka jIvanI apekSAe sAtireka chAsaThasAgaropamano kAla jANavo. matijJAnAvaraNa kSayopazamarUpA labdhi jANavI. For Private And Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir binduH (31) 267 matijJAniyo zeSajIvonA anaMtamA bhAge varteche, Abhinivodhika ( matijJAniyo ) sarvaloka asaMkhyAtA. 268 sarva stoka, manaHparyava jJAniyo jANavA avadhijJAnI asaMkhyAtaguNA jANavA. matijJAnI ane zrutajJAnI ve svasthAnamAM tulyache. kevalajJAnI anaMtaguNAche. 269 matijJAnAvaraNa karmanI udIraNA dharate ane anudI upasAMta te matijJAna utpanna thAya che. 1 kSayopazamabhAve matijJAnache. paNa anyazeSa audayika Adi bhAve nayI. sarvathI thoDA matijJAni manuSyo. tethI nAraka asaMkhyAtaguNA, tethI tiryaca, tethI devo. 270 dIrgha saMsAra jeneLe te kRSNapAkSika kahevAyache. bahu pApanA udathI kRSNapAkSika gaNAyache. For Private And Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 11 ) tavavinduH 271 samyagdRSTinA saMzayAdi paNa jJAna svarUpache. 272 eka paramANumA astidharma ane nAstidharmanI apekSA saMpUrNa jagat samAyache. naivayika arthAvagrahanA kAla eka samayanoche. IhA ane apAyano kAla antamuhUrta mAtra che, saMkhyAta ane asaMkhyAtakAla, dhAraNAnoche. 273 avicyuti, smRti, vAsanAnA bhedayo dhAraNA traNamakAranIche. mAM avicyutirUpa tathA smaraNarUpa dhAraNA ve chetemAM pratyekano kAla antarmuhUrta jANavo. ane je artha jJAnAvaraNakSayopazamarUpa ane smRtinI vIjabhUta vAsanArUpa dhAraNAche te saMkhyAtA varSanA AyuSyavALAne saMkhyAtakAlanI jANavI tathA asaMkhyAta varSa AyuSyavALA (palyopamAdi AyuSyavALAAne ) vAsanArUpa dhAraNAno asaMkhyAta kAla jANavo. 274 vyaMjanAvagrahano asaMkhyAta samayano kAlache. For Private And Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvavinduH vyavahArika arthAvagrahano antAmuhUrta kAla jANavo. spRSTa ( sparzalAM) mAtra zabda dravyone zrotendriya grahaNa kareche. ghrANendriya gaMdhanAM pudgalone grahaNa kareche. rasanendriya rasanA pudgalone grahaNa kareche. sparzendriya sparzanAM pudgalone grahaNa kareche. cakSu ane mana aprApyakArIche. 275 AtmAMgula, utsedhAMgula ane pramANAMgula. e traNa prakAranA aMgulache. 276 AtmAMgulathI indriyona viSaya parimAga jAgavaM. sparzendriyarnu mAna utsedhAMgulathI jANavU. bAkInI indriyonuM mAna AtmAMgulathI jANavU. 277 meghagarjitAdi zabdone zrotendriya utkRSTataH bAra yojanadhI grahaNa kareche. ghANendriya, rasanendriya, sparzanendriya A traga indriyo anukrame For Private And Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (14) tatrabinduH utkRSTataH nava yojanathI AvelA gaM, rasa ane sparzane grahaNa kare che. cakSurindriyano lakSa yojanano viSaya che, cakSu indriyamAM padArtha AvIne paDatA nathI. sarvendriya, rasendriya, ghrANendriya, ane zrotendriya jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgayI AvelA sparza, rasa, gaMdha, zabda pulone grahaNa kareche. cakSu jaghanyathI aMgulanA saMkhyAtamA bhAgAM rahelA padArthane viSayabhUta kareche. 278 mananuM kSetrathakI viSaya pramANa nathI. 279 saMjJAkSara ane vyaMjanAkSara eve bhAvazruta kAraNa hovAthI dravya zrutache, labdhyakSara te bhAvazruta jANavuM. 280 arthAvagraha, ihA, apAya ane dhAraNA, pratyekane pAMca indriyo ane chaThThA manathI guNatAM covIsa bheda thAya ane mAM autpAtikI Adi cAra buddhinA bheda umerI koi matijJAnanA aThAvIsa bheda mAne che. paNa te zAstra sammata nathI. 'vyaMjanAvagrahanA cAra bheda ane arthAvagrahAdinA covIsa bheda maLI matijJAnanA 28 aThAvIza bheda zAstrakAre gaNyA che. ane autpAtikI Adi cAra prakAranI buddhi bhinna gaNIche. For Private And Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tabinduH (95) 281 zrutanizritanA aThAvIsa bheda, ane autpAdikI Adi azruta nizrita matinA bheda jANavA. 282 vacana paryAya paga anantache ane arthaparyAya paNa anantache. ema vizepAvazyakamAM kathyuMche. 283 matijJAnalabdhi kAla, jaghanyathI samakitavaMtane antarmuhUrtakAla jANavo. tethakI para mithyAtvamA gamana ane vikalpa kevalajJAnanI prApti. matino labdhi kAla utkRSTataH chAsaTha sAgaro. pama adhika jANavo. te batAveche. koi sAdhu mati Adi jJAna sahita hoya. ane pUrva koTi varSa paryaMta cAritra pAlI cAra anuttara vimAnamAM jAya, tyAM tetrIsa sAgaropamanuM AyuSya bhogavI punaH zramatipAti matijJAnasahita manuSyabhavamA AvI dezona pUrvakoTi pravrajyA pAlI punaH cAra anuttara vimAnamA jAya, punaH apratipAti mati Adi jJAna sahita manuSyagatimAM AvI, pUrva koTI varSa dIkSA pALI siddhi pAme. evaM cAra anuttara vimAnamAM gaelAne chAsaTha sAgaropama adhika dezona traga pUrva koTi varSa thAya. athavA acyuta devalokamAM bAvIsa sAgaropamanI sthitie traNa vAra utpanna thAya. ane dezona pUrNa For Private And Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabiduH koTi varSanA cAra manuSyabhava AMtare pAmI mukti pAme. te apekSAe chAsaTha sAgaropama adhika dezona cAra pUrvakoTi varSa thAya. 284 pAMcaso tresaTha jIvanA bhedache temAMthI 423 cAraso trevIsa bhedamAM matijJAna hoyache. manuSyanA 202 bheda. devatAnA 198 ekazo aThANu bheda. nArakInA tera bheda. tiyecanA daza bheda. sarva maLI cArasone vIsa bhedamA matijJAna pamAya. 285 saptama narakamAMthI nIkalela jIvo tiryaMcapAM utpana thAyache. manuSyamA utpanna thatA nathI. 286 devatA ane nArakIo samakitavaMta, manuSyagatimAna Aveche. 287 jIvanA pAMcaso tresaTha bhedamAMthI 203 base traNa bhedamAM upa For Private And Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. (97) zama samakita paryAptAvasthAmAMhi pamAya. vizeSa ke-pAMca anuttara vimAnamA jAya to tene aparyAptAvasthAmAM upazama samakita hoya, ane paryAptAvasthAmAM to pAMca anuttara vimAnamAM kSayopazama samakita vA kSAyika samakita hoya. nava lokAMtika devatAne upazama samakita na hoya. 288 jIvanA pAMcaso tresaThamAMthI 168 ekaso aDasaTha bhedamAM kSAyika samakita hoya. 12 bAra devaloka, nava lokAMtika, nava navagraiveyaka, pAMca anuttara vimAna, e pAMtrIsanA paryApta ane aparyApta bheda gaNatAM sittera bheda thAya. trIjI naraka sudhInA paryAptA ane aparyAptA gaNatAM cha bheda. pannara karmabhUmi ane trIsa akarmabhUminA pistAlIza bheda te paryAptA ane a. paryAptA gaNatAM nevaM bheda thAya. ane tiryaMca garbhaja paMcendriyanA paryAptA ane aparyAptA e be bheda gaNatAM sarva maLI ekaso aDasaTha bheda thAya. 289 pAMcaso tresaTha jIvanA bhedache temAthI cAraso trevIsa bheda kSa * yopazama samakitamAM jANavA. For Private And Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 98 ) tasvadhindu. 290 kSAyika vedaka samakita-garbhaja-manuSyanA paryAptAnA pannarabhe damAM pAmaue-chaprakRtino kSAyikabhAve kSaya kare, ane samakitamohanIyanA caramadalika eka samaye vedIne kSAyika pAme tene kSAvikavedaka samakita kaheche-narakagati, tiryacagati ane devatAnIgati e traNagatimAM parabhavatuM AvelaM kSAyika samakita hoya. 291 sAsvAdana samyaktva-manuSyanA vasenebebheda garbhaja paryAptA ane aparyAptA-devatAnA ekazosittera bhedamA paryAptA ane aparyAptAvasthAmAM pAmIe. navalokAMtika ane pAMca anuttaravimAnanA devomA sAsvAdana samAkita na pAmIe. narakagatimAM sAta paryApta bhedamAM pAmIe. tiryacagatimAM ekavIza bhedamAM samakita pAmIe. pAMcatiryaMca paMcendriyagarbhajanA paryAptA ane aparyAptA maLIne dazabheda-samurchima tiryaMca paJcendriyanA pAMca bhedamAM ane traNavikalendriya e AThamAM aparyAptAvasthAmA pAmIe, tathA pRthvI, apa , vanaspatinI aparyAptAvasthAmAMtraNa bheda. sarva maLI cArase bheda thAya. 292 yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi-evaM yoganAM ATha aMga che samyagdRSTi jIvane A ATha aMga, samyag paNe pariName che. For Private And Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabindu. ( 99 ) 293 caturdazaguNasthAnakamAMdhI-prathama cothA, pAMcamA, chaTA, sAtamA, ane teramA guNasthAnake sadAkAla jIva lAbhe. anyazeSa muga sthAnakamAM bhajanA jANavI. 294 pAMcasotresaTha bhedamAMthI mizraguNasthAnakamAM ekasoaThANu bheda pAmiye. nArakInA paryAptAnA sAta bheda, tiryaMcagarbhajanA pAMca bheda. manuSyanA ekasone eka paryAptAnA bheda, ane paMcAzI bheda devatAnA paryAptAvasthA saMbaMdhInA jANavA. 295 anugAmI, ananugAmI, vardhamAna, avardhamAna, pratipAtI, bhA tipAtI e cha prakArarnu avadhijJAnache. vizeSAvazyaka... 296 upayogathI avadhijJAna antarmuharta, ane labdhiyI avadhijJAna chAsaTha sAgaropama adhikache. bevAra vijayAdi vimAnamA utpanna thAya tene, upalabdhithI avadhino jaghanya kAla eka samayache. For Private And Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (...) tattvabindu. 297 manaHparyavajJAnano utkRSTa kAla, dezona parvakoTi varSanoche. manaH paryavajJAnI manodravyanA cintAnuguNa anaMtarUpAdi paryAyane jANe. dekhe. bhAvamanato jJAnarUpache ane jJAnato amUrtache tethI bhAvamanane manaHparyavajJAnI dekhe nahi. dravyamanaH sthitabhAvone manaHparyavajJAnI dekhe. paNa cintanIya bAhyaghaTAdi vastuone dekhe nahi. (vizeSAvazyaka.) 298 manodravyane dekhIne pazcAt anumAnathI bAhyapadArtho jaNAyache. dravya manavaDe avabhAsita bAhyIMcatanIya ghaTAdikane anumAnavaDe jANe. atrato manodravyane manAparyavajJAnI sAkSAt jANe, 299 manAparyavajJAnIche te mati ane zrutasahita hoya to tene cakSu ane acakSu ema ve darzana hoyache. ane je manaHparyavajJAnI matizruta ane avadhi sahita hoya tene cakSu acakSu ane avadhi darzana, e traNa darzana hoyache. 300 anya keTalAkano evo mata che ke je avadhijJAna yukta manaH For Private And Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvavindu. (101) paryavajJAnI hoyache te manaHparyAyajJAnathI jANeche ane avadhi jJAnavaDe dekheche. ane je avadhijJAna rahita manaHparyavajJAnIche te manaHparyAya jJAnavaDe jANeche, paNa avadhi darzananA abhAvadhI dekhato nathI. prajJApanA mUtramA trizamA padamAM sAkAropayoga vizeSarUpa dekhaq kapuche. sAkAropayoga vizeSatAvaDe manaHpayavajJAnI dekhe ema spaSTa kapuMche. 301 koi ema kaheche ke utsUtra bhASakane ananta saMsAra hoya paNa teno niyama nathI. jamAli ninhavAdikane tema jaNAtuM nathI. utsUtrabhASakane paNa pariNAmavizeSe saMkhyAta, asaMkhyAta ane ananta ema trividha saMsAra saMbhaveche, (vi, viM.) 302 utsUtra bhASaNAdikanuM prAyazcitta AbhavamAna hoya evo niyama nathI. dIkSA te bhavAntara sarva pAparnu prAyazcittache. yataHsavvAvihu payajA pAyachitaM bhavaMtara kaDANaM-ityAdi haribhadra vacanAnusAre jANavU. (vi.vi.) For Private And Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabindu. 303 bAdaranigoda jIvane vyavahArI kahyAche. yogazAsvavRttau.(vi.bi) 304 anabhigrahi mithyAtvache te abhigrahika mithyAtva samAna bhAre nathI. AdidhArmikane anabhigrahika mithyAtva guNakArI che, (vi. biM.) 305 mArgAnusArine anyadevAdharcana guNakArI na hoya ema koi kahe te yogya nathI. kAraNake uttarabhUmikAmAM teno niSedhache paNa pUrva bhUmikAe to Azaya vizeSe zrAvakane jinAcAnI peThe guNakArI saMbhaveche. (vi. vi) 306 koi kaheche ke mArgAnusAripaNuM paNa ajANatAM jaina dharmAca raNeja hoya paNa anyadharmAcaraNe na hoya, evo ekAnta (nizcaya) na dhAravo. kAraNake zrI haribhadramurie yogabindumA yogapAtaMjala racanAra pataMjali pramukhane mArgAnusAripaNuM ka che. pataMjali pramukhane mitrAdi dRSTi kahIche. mATe apakSapAtIne parasamaya kriyAe paNa mArgAnusAripaNuM TaLe nahIM, temAM paNa nizcayabhAva jainanojache, (vi. vi.) For Private And Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. (13) 307 mArgAnusArIne dravyAjJA eka bhavAntare bhAvAnA hoya ema je kaheche te mithyAche, kAraNake dravyastava jema bhAvastavathI bahu AMtare hoyache, prasthakanyAyavat naigamanayamatAnusAre tema dravyAjJA paNa bhAvAjJAthI bahu aMtare saMbhave. (vi. vi.) 308 anya darzanamadhye zubhabhAvaja na hoya to zubhavacana na hoya ema kahevAya nahIM. kAraNake mArgAnusArIne mithyAtvamaMdatAe zubhabhAva paNa hoya. (vi. vi.) 309 laukika mithyAtvI lokottara mithyAtva bhAre evo nizca yanathI. kAraNake bhinnagraMthika mithyAdRSTine paNa koTAkoTIthI adhika baMdhana nathI. e pariNAme lokottara mithyAdRSTi hetuo jaNAyache. (vi. bi.) 310 madhyasthane svaparadRSTine bIje jJAne darzanagraha TaLeche. yataH Adya iha manAk puMsastadrAgAdarzanagraho bhavati na bhavatyasaudvitIye ciMtAyogAt kadAcidapi SoDazake. te mATe sAdhAraNapaNe loka lokottara guNaprazaMsA ghaTecha. uktaMca sAdhAraNaguNamazaMsA For Private And Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. 311 mithyASTinA dayAdi guNanI anumodanAmAM pArthasthAdinI peThe dASa nathI. 312 mithyASTine sakAmanirjarA hoya to samyagdRSTithI zo vizeSa! ema koi kaheche teNe mithyAdRSTine zukla lezyAnA sadabhAve kevalIthI zo vizeSa evo paNa saMdeha dharavo. 313 samyagdRSTija kriyAvAdI zukla pAkSika hoya paNa mithyAdRSTi nahIM ema koi kaheche te mithyAche. 314 mokSAzayathI nirjarA te mArgAnusArine aMzathI sakAma nirjarA jANavI. 315. hIna mithyAdRSTinA guNane ucca guNasthAna vI samyagdRSTi, kema prazaMsA kare ? ema koi zaMkA kareche te yogya nathI. kAraNa ke For Private And Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tavabinduH ( 105 ) emajo hoya to tIrthaMkare koinA guNa prazaMsavA na joie, kAraNa ke tIrthaMkarathI sarva jIvo honache. zrAvaka prajJapti. 316 jAvaNaM, ayaMjIve, eyai, veyai, calai, phaMdai, tAvaNaM aThavihabandha evA, sattavihabandhaevA, chavvihabaMdha evA, egavihabaMdha evA, ityAdi jyAM sudhI jIva kaMpeche, cAleche, dhaDakeche, tyAM sudhI ATha prakArano karmabandha kareche, sAta prakArano, cha prakArano vA ekavidha karma baMdha kareche, samaye samaye A pramANe karmabaMdha kareche. 317 anAdi mithyAtvavALAne saiddhAMtikanA mata pramANe prathama kSayopazamasamyaktva ane kArmagranthika mata pramANe prathama upazama samyaktva thAyache. 318 anAdi mithyAtvano kSaya karoche evo jIvo, caDhatAM trIjA guNasthAnake jAya nahIM. cothe, pAMcame, chaThe, ane sAtame guNa For Private And Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir HINRAHARHARI tasvabinduH sthAnake jAya. upazama, kSayopazama, ane kSAyika e traNa nizcaya samakitache. 319 tIrthakara nAmakarma, kSayopazama samakitI vA, kSAyika samakitI jIva, bAMdheche. upazama samakitano kAla alpache mATe tIrthakara nAmakarma baMdhAtuM nathI. tIrthaMkara nAmakarma vAMdhelaMche evo kSayopazama samakitavAlo jIva paDIne prathama guNasthAnakamAM Ave ane tyAM antarmuhUrtathI adhika raheto tIrthakara nAmakarmanAM dalika uvelI nAkhe ane aMtarmuhUrtamA samakita pArcha pAme to tIrthakara nAmakarmanAM dalika uvele nahIM. 320 abhavyane dIpaka samakita hoya. 321 AyuSyano pUrvamAM baMdha karIne kSAyika samakita pAmelo jIva cAra bhava kareche, athavA traNa bhava kareche. cAra bhava kare to bIjo bhava yugalikano thAya ane trIjo bhava devatA vA nArakIno kare, ane cotho bhava manuSyano kare. kSAyika samakitanI pahelA asaMkhyAtA varSano AyuSyano baMdha kare to marIne yugalika thAya. te vinA nahi. saMkhyAta varSeno AyuSya baMdha karyA pachI koi jIva kSAyika samakita pAme nahIM. For Private And Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org badu: 322 kSAyika samakitanI prApti manuSya gatimAMche. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 107 ) 323 AyuSyabaMdha karyA vinA kSAyika samakita pAme to jIva tadbhava mukti pAmeche, 324 chappanna antaradvIpanA yugalIkamAM kSAyikasamakitI jIva marIne jAya nahIM. antaradvIpanA yugalikamAM upazama, kSayopazama, ane sAsvAdana e RNa samakita hoya ane te sivAyanA yugalikamAM cAra samakita hoya. 325 bhuvanavyati, vyaMtara ane jyotiSImAM upazama, kSayopazama, ane zAsvAdana, etraNasamakita hoya, ane vaimAnikamAM cAra samakivahoma, For Private And Personal Use Only 326 trIjI naraka sudhI cAre samakita hoya. ane tethI upara kSAyika vinA RNa samakita hoya. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (108) tatvabinduH 327 tiryacanI gatimAM thalacarane mUkIne vAkInA garbhaja paMcendriyamAM upazama, kSayopazama, ane sAsvAdana e traNa samakita hoya garbhaja thalacaramAM kSAyika samakita. upazama,kSayopazama, ane sAsvAdana e cAra samakita hoya. manuSyamAthI jIva thalacaramAM kSAyika samakita jIva lei jAyace. 328 samucchima paMcendriya tiryaMca ane vikalendriyamAM aparyApta ava sthAmAM eka sAsvAdana samakita hoya. 329 manuSyagatimAM pAMce samakita hoyache. 330 koi matijJAnI samakita jIva samakitavamIne antarmuhUrta mithyA tvamA jAya ane punaH samakita sahita matijJAna pAme to matijJAnano jaghanya antarmuhUrta virahakAla paDe. ane AzAtanA doSa bahulajIvane samakitathI paDatAM dezona ardhapudgala parAvanikAla aMtara(viraha)utkRSTathIpaDe.dezona ardha pudgalakAla vItyAbAda punaH samakita ane manijJAna pAme. eka jIvanuM A pramANe For Private And Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH ( 109 ) jaghanya ane utkRSTa aMtara kAM. zrutajJAnano paNa teTalo kAla jANavo. nAnA jIvonI apekSAe to traNabhuvana matijJAna zUnya hotuM nathI tethI virahakAla nathI. 331 sidvipadavaravAmAM utkRSTa virahakAla paDe to cha mAsano viraha kAla paDe. 332 matijJAna AkhAbhavacakramAM utkRSTa asaMkhyAtavAra Ave. ane jaghanyathI ekavAra, be vAra. zrutajJAnanuM paNa tema samaja. 333 upazama samakita saMpUrNa bhavacakramAM utkRSTaH pAMcavAra Ave anesAsvAdana paNa telIvAra Ave. > 334 kSayopazama samakita AkhA bhavacakramAM asaMkhyAtavAra Ave. kSAyaka ne vedaka AkhA bhavacakramAM ekavAra Ave. For Private And Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 130 ) tatvabinduH 335 matijJAna ane zrutajJAna ve parokSache. avadhijJAna, manaH paryavajJAna, ane kevalajJAna pratyakSache, 336 avadhijJAnatuM jaghanyakSetra aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganuMche. ane avadhijJAnI utkRSTaH alokamAM paNa loka pramANa asaMrUyeya khaMDane devI zake. alokamAM rUpI padArtha nathI paNa Ato phaka jJAnanI zakti batAvIche. 337 paramAvadhi ane manaH paryavajJAnamAM vipulamati-e ve avazya haejJAna pAmIne mukti jAya che=te ve punaHsaMsAramA paribhramaNa karatA nathI. 338 cakSudarzanano jaghanya antarmuhUrtakAla ane utkRSTataH asaMkhyAta kAla jANavo. acatudarzanano utkRSTa anaMtakAla jANavo. vyavahArarAzi jIvanI apekSAe acakSudarzanano jaghanyakAla antamuhUrta jANavo. vyavahArarAzimAM acakSudarzanano utkRSTa ananta kAlache, For Private And Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saravAbinduH 339 dadhi berAtrI gayA bAda abhakSyache. yogazAstre. 340 dvidaladhAnya kaThola pramukhanI sAthe kAcaM dUdha, kAcaM dadhi ane kAcI chAsano saMyoga thAya to sUkSma jIvonI utpatti thAyache mATe yogazAstramA teno niSedha kareloche. vivAhacUlikAmAM paNa teno niSedha karyoche. tatpATha. vidalekativihe pannatte taM jahA annadalaM kaThadalaM caijavidalaM duvihaMjinAgame AganorasajogeNa upajjatIi jaMtavo. maga, maTha, aDada pramukha vidala jANavU. ukAlo chAzamA ukALelA dUdhamA ukALelA dadhimA vidala nAMkhavAthI doSa nathI. vidala jamyA bAda kAcuM gorasa vAparatuM hoya to mukha ane pAtra be dhove athavA anyapAtramA gorasAdika bhakSaNa kare. 341 bAdaranigodamAM jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTa sittera koDA koDI sAgaropamano kAla, ekajIva AzrayI jANavo. For Private And Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (12) tasvabinduH .. 342 bAdara ane sUkSmanigodamAM ema bannemAM jIva jAya ane Ave teno utkRSTa kAla aDhI pudgala parAvartanano jANavo. 343 dravya kSetra kAla ane bhAvathI pudgala parAvartana cAra prakAreche. temAM ekeka sUkSma ane vAdarabhedathI be prakAreche. sarva maLI AThabheda thAya. 344 garbhana manuSyadehamAM ekendriyathI te paMcendriya paryaMta jIva utpanna thAya. 345 jAtismaraNa jJAnache te matijJAna dhAraNAno bhedache, jAtismaraNa vaDe eka be traNa yAvat navabhava dekhe. yaduktaM AcArAMgamUtravRttI gAthA. puvabhavA so picchai, ikaMdotinijAvanavagaMvA; uvaritassa avisarja, sabhAva jAisaraNassa // 1 // 346 garbhamA rahelo jIva garbhamAMna marIne caturgatimAM jAya. 347 pagathI nIkaLela jIva naragatiyAM jAya. sAthalI nIkaLelo jIva tiryaMcamAM jAya. chAtImAthI nIkaLelo jIva manuSyagatiyAM For Private And Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabindu. jAya. ane mastakathI nIkaLelo jIva devagatimAM jAya. sarvAMgathI nIkaLelo jIva muktimAM jAya. tathA coktaM ThANAMge prathama sthAne ureNaM zireNaM savvaMgehi-pAehiM nijAyamANe nirayagAmIbhavati, uruhiM nijAyamANe tiriyagAmIbhavati 2 ureNa nijAyamANe maNuyagAmI bhavati 3 zireNaM nijAyamANe devagAmIbhavati 4 savvaMgehiM nijAyamANe siddhigati pajjavasANe pannattA. 348 AtmAnA ATha rucakapradeza sthira hovAthI tene kama lAgatAM nathI. avazeSa pradezocalache tethI tene karma lAgeche. uSNajala jema vAsaNamAM uMcunIcuM pharyA kareche, tema ATha rucaka pradeza vinAnA vAkInA Atmapradezo zarIramA uMcAnIcA phareche. 349 moti vagere sarva ratno utpatti sthAnamA sacitta hoyache, ane utpatti sthAna bhraSTa thayA pachI acitta thAyache. tathA hIrapraznamAM motiviMdhelAM tathA avidhelAM acitta kahyAMche teno pRthvIkAyamA samAveza jANavo. 350 teramA ane caudamA guNANAvAlA kevalIne bhavastha kevalI kaheche, ane bhavathI mUkAyalA kevalIne abhavastha kevalI kaheche, For Private And Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 118 ) tara bindu 351 bIjAmAM, vAramAmAM, tathA teramAmAM, e traNa guNasthAnakamAM jIva mare nahi. 352 cakSudarzanano jaghanyataH virahakAla antarmuhUrta ane utkRSTataH antatakAla jANavo. nigodanI apekSAtaH 353 paramAvadhijJAna, dravyathI paramANune sAkSAt dekhe. agurulaghu paryAyane dekhe. temaja gurulaghu paryAyane paNa dekhe. paramAvadhino: samasta pudgalAstikAya viSayache. kSetrathI paramAvadhijJAna asaMkhyAta lokamAtra khaMDa dekhe. kAlathI asaMkhyAta utsarpiNI, avasarpiNI dekhe. bhAvathI paramAvadhijJAna eka AzrI asaMkhyAta, saMkhyAta paryAya dekhe. sAmAnyathI varNa, gaMdha rasa sparza vALA cAra paryAyane eka dravyamAM jaghanyathI dekhe. kSetra ane kAlathI rUpidravyagatache. vastutaH kSetra ane kAla arUpIche. mATe kSetrakAlamA avadhijJAnano viSaya nathI. rUpiNvavadheH. avadhijJAnano viSaya rUpadravyomAMche. anaMtadravya samudAya bhego karato anaMta paryAyane avadhi jJAnI dekhe. 354 aSTAdazalipIne saMjJAkSara kaheche. akArakakArAdikane vyaja For Private And Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sasvabindu. ( 115 ) nAkSara kache. saMjJAkSara ane vyaJjanAkSarane dravyazruta kahe che. labdhyakSara bhAvathutache. zrutajJAnanI anaMti prakRtiyoche. 355 akArAdi eka akSaranA svaparyAya ananta, ane paraparyAya paNa anantAnantaguNache. 356 dravyAstika nayApekSayA sarvajJAna akSarache. ane paryAstikanayApekSayA anakSara, rUDhithI zrutajJAna akSararUpa kahevAyache. 357 saMjJAkSara ane vyaMjanAkSara. varNavijJAnarUpa akSarano lAbha, saMjJijIvone hoyache, akSaralAbhane paropadeza janyatvache mATe pUrvokta be ane labdhyakSara e traNa saMjJIne hoyache. labdhyakSara to iMdriyAdinimitta, kSayopazamache tethI asaMjJine hoya temAM virodha jaNAto nathI. 358 bhAvadeva, dharmadeva, devAdhideva, dravya deva ane naradeva A pAMca prakAranA deva jANavA. For Private And Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 359 (16) tasvabindu. opaniyukti pATha. saMpAimarayareNu, pamajaNahA vayaMti muhapattiM; nAsaM muhaMca baMdhai, tIe vasahiM pamajjaMto // 1 // mukhavAstrikA vasati pramArjana mATe bAMdhavI. te saMbaMdhI pAThache, 360 bhavya karatAM abhavyanA pratibodhelA ghaNA mukti jAya. kema te batAveche. abhavya jIva to anAdi anaMtamA bhAgeche. abhavyane kadI mokSa nathI. mATe cAritra udaya Ave ne bhavyane pratibodha ApI bodha pamADe. tethI ghaNA jIva pratibodhe ane te mukti jAya. bhavyane to mokSamAM gayA pachI upadeza devo nathI. tethI abhavyanA pratibodhyA ghaNA jANavA. e adhikAra nayacakramAMche. 361 saMsAramA jIvo karatAM ajIva anantaguNa adhika jANavA. 362 eka bhavathI anya bhavamA jatAM vaccamAM jIvane kArmaNakAyayoga hoya e adhikAra pannavaNAmAMche. For Private And Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabindu. 363 vATe bahetAM ( eka bhavathI anyagatimA jatAM vaccamAM ) jIpane tejasa ane kArmaNa be zarIra hoya. 364 vATe vahetAM (eka bhavathI anya gatimA jatAM vanamA) saMsAri jIvane mithyAtva, sAsvAdana, avirati e traNa guNaThANA hoya. 365 vATe vahetAM saMsAri jIvane eka AyuSya mANa hoya. e adhi kAranayacakramAMche. 366 palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge jeTalA samaya Ave teTalAM vAyunAM eka samaye vaikriya zarIra hoya. vAyuvaikriya zarIra kare to eka antarmuhUrta rahe. 367 pAMca indriyamAMthI cakSu ane kAna bekAmI. ghANa, jivhA, kAyA, e traNa bhogI e adhikAra bhagavatInA sAtamA zataka trIjA uddezAmAMche. For Private And Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvadhindu. 368 sarva jIvomAM kAmI jIva yoDA. 369 puruSavedano puruSaveda raheto utkRSTa navaseM sAgara sudhI rahe. 370 strIvedano khIveda raheto utkRSTa ekazo daza palyopama ame ke pUrva koDI rahe. 371 vigrahagatimAM eka samaya, be samaya, traNa samaya paryaMta jIva anAhArI hoya. ATha samayanI kevalI samudghAtamAM 3-4-5 bIjo coyo ane pAMcamo e traNa samaya jIva, anAhAri. trI zailezIkaraNa samaye anAhAri jIva jANavo. 372 vigrahagatimAM AyuSya vinA sAtakarmano baMdhache. RjugatimAM paNa sAtano baMdhache. 373 jIva sapakita sahita chahI naraka paryaMta jAya, For Private And Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org tatva bindu. ( 119 ) 374 taMDulamatsya garbhajache, antarmuhurtanuM AyuSyache. AyuSya 77 satotera lavanuMche. agIyAra lava garbhamAM rahe. ane garbhathI bahira nIkaLyA pachI 66 chAsaTha lava Ayu bhogave. marIne sAtamI narakamAM jAya. 375 aviratimAM sAta tatva hoya. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 376 sarva tIrthakarono janma madhyarAtrImAM sarva kSetramAM yAyache. 377 kevalIne sAtayoga hoya. kevalI samudghAta kare tene sAtayoga, ane kevalI samudghAta na kare tene pAMca yoga hoya. 378 kevalI samudghAtaveLA audArika, audArika mizra, ane kArmaga etraNayoga hoya. 379 jaNa gupti utsarga mArgache, ane paMcasamiti apavAda mArgache, aSTamavacana mAtAnuM ArAdhana karatAM mukti thAya. For Private And Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (20) tatvavindu 380 jJAna, darzana ane cAritra eja mukhyataH mokSamArgache, jJAnadarzanacAritrANiH mokSamArgaH tattvArtha sUtravacanAt 381 puNya prakRtino eka ThANAyo rasa paDe nahi, yogathI pradezabaMdha ane prakRti bandha paDe, ane kaSAyathI rasa banya, ane sthitibandha paDe. 382 nizcayamatathI sarva bAdara vastu gurulaghuche. bAdara vastu sarva gurulaghu paryAyaviziSThache. ane sUkSma to aguru laghuche. agurulaghu vastu saMbaMdhI paryAyo paNa aguru laghu kahevAyache. ihanizcayamatena bAdaraM vastu sarvamapi gurulaghu // sUkSmaMtva gurulaghu tatrA'gurulaghusaMbaMdhinaH paryAyAapi agurulaghuvaH samaye abhidhIyante (vi) 383 je eka jANeche te sarva jANeche. je sarva jANeche te eka jANe 2. eka vastu paNa sarva svaparaparyAyoveDe jANanAra lokAloka gata sarva vastune sarva svapara paryAyobaDe yukta jANeche. sarva For Private And Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satvabinduH (12) vastunA parijJAna vinA eka vastunuM jJAna thatuM nathI. je sarva vastune sarva paryAyopeta jAgeche. te eka paNa vastune sarva paryAyopeta jANeche. sarva vastune sarva paryAyopeta jANanAra eka paramANu vA eka akArAdi akSarane paNa sarva svagaraparyAyopeta jANeche. (vizeSAvazyaka) je egaM jANai se savvaM jANai, je savvaM jANai, se egaM jAgai // 1 // 384 sarva dravyanA anaMtapAyo paNa yati saMbaMdhI kahevAyache. sva. kAryaniSpAdakache e hetuthI. jJAna, darzana ane cAritragocara sarva vastunA sarva paryAyoche. sarva paryAyo, samyag darzanathI zraddhA karavA yogya thAyache bhATe sarva dravyaparyAyo darzananA paryAya kahevAyale. sarva dravyaparyAyo jJAnavaDe jaNAyache mATe te jJAnanA : paryAyo jANavA. AhAra vastra pAtrAdi upakaraNa auSadha ziSya pustaka Adi grahaNarUpa bahu, cAritranA paryAyoche. paDhamami savvajIvA, bIe cariyameva savvadabAI / / sesA mahavvayA khalu, tadevadeseNa davANaM // 1 // prathamavratamAM sarva jIvo, dvitIya ane caramavatamAM sarva dravya. zeSamahAvata dravyo tadekadezana grahaNa kareche. vrato cAritra rUpache. tethI temAM sarva dravya paryAyana grahaNa thayu. jJAna darzana vinA cAritrano abhAvache. yatinA jJAna darzana cAritra paryAya For Private And Personal Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 122) tasvabinduH che. tethI yatimAM apekSAe sarva jagatnA paryAyo samAyache. tethI sarva jagat yatimAMche, jJAnAdikanA paryAyanI apekSAe ema siddha Thareche. ( vizeSAvazyaka ) 385 sarva vastuo naigama, saMgraha, vyavahArarUpa avizuddhanayanI ape kSAe akSara [ dhruva ] che. temaja sarva vastuo RjusUtra, zabda, samabhirUDha ane evaMbhUtanayanI apekSAe kSara [utpAda vyayarUpa anitya ] che. dravyAstikanayanI apekSAe sarva vastuo akSara che, ane paryAyAthikanayanI apekSAe sarva vastuo kSara [utpAda vyayarUpache. [ vizeSAvazyaka ] 386 abhidhAna zaktirUpa sarva abhilApya prajJApanIya padArthoM che te akArAdika akSaranA svaparyAya jANavA, paNa anabhilApya na jANavA-akAranA hasva, dIrgha, pluta bheda sAnunAsika, niranunAsika, udAtta, anudAtta ane svarita e aDhAra bheda Adi anaMta svaparyAya jANavA. akAraakSaravAcyaviSNupramukha anya anaMta padArtha astitva saMbaMdhavaDe svaparyAya jANavA. ikArAdi vAcya lakSmI Adi paryAyo anaMtache te akAranA paraparyAyache, nAstitva saMbaMdhathI. temaja ikAranA hasvAdika vAcya anaMta svaparyAya jANavA. ane akArAdikanA anaMta svapayaryAya te ikAranA paraparyAya nAstitva saMbaMdhathI jANavA. ema sarvatra bhAvanA karavI ( vizepAvazyaka.) For Private And Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH (12) 387 atIva mugdhavAla, govAla, gau, vagere paNa saMjJAkSara ane vyaM janAkSaranA abhAve paNa zabdAdivarNoccAraNa karechate zravaNathI sanmukha dekhavU ityAdi prati nivRttiM karatAM jaNAyache. gau paNa zavalA, bahulAdi zabdozI bolavatAM doDI Aveche. ane nivRtta thatI paNa dekhAyache. gavAdine paropadeza nathI. saMjJAkSara anDhe vyaMjanAvaramAM, paropoza nimittabhUta hoyache. tAdRza saMjAkSara, ane gajanAkSara mAnanA abhAve paNa gau Adi sajJi jIyo landhyAcI pravRtti kareche. te pramANe asaMjJimAM paNa labdhyAra icchayAyogyache (vizeSAvazyaka.) 388 AhArasaMjJA, bhayasaMjJA, maithunasaMjJA, ane parigrahasaMjJA, AcA rasaMjJAno samAveza labdhyakSaramAM thAyache, (vi.) 938 naigama, saMgraha, vyavahAra, RjumUtra, zabda, samabhiruDha ane evaM bhUta, e sAtanayo ane tenA bhedonuM gurUgamathI yathArthajJAna karavu joie. temaja cAranikSepa ane saptabhaMgItuM gurUgamayI yathArtha svarUpa dhAra, joie. sAtanaya, cAra nikSepa ane sapta bhaMgIthI vastunuM svarUpa samajatAM samyagdarzananI prApti thAyache. For Private And Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (124 ) tatvAbandu; 390 dazamaguNasthAnakamAM lobhano udayache. agIyAramA guNasthAnakamAM lobhano udaya nathI. tyAre agiyAramAguNasthAnakathI jIva kema paDeche ? pratyuttaramAM samajavAyU~ ke-agIyAramAguNasthAna kanI sthiti antarmuhartanIche, ane agiyAramAthI vAramA guNasthAnakamAM javAtuM nathI. tethI sthitinA svabhAvathI anta muhUrta tyAM rahI pAcho paDele. 391 upazama zreNivALAne upazama samakita hoya athavA kSAyika samAkita hoya. 392 kSayakazreNimA bhASika samakita hoya. kSapakazreNimAM 8, 9, 10 AThamA navamA ane dazamA guNasthAnakamAM kSayopazama cAritra hoya, ane bAramAmAM bhAyikacAritra hoya. 393 pahelA, bInA ane trIjAguNaTANAmAM. kSayoyapazama, audAyika ane pAriNAmika e traNa bhAva hoya. For Private And Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tabinduH ( 125 ) 394 cothAthI te agiyAramA guNasthAnaka sudhI pratyeka guNasthAna kamAM pAMca bhAva pamAya. 395 vAramA guNasthAnakamAM upazama vinA cAra bhAva hoya. kSAyopazamika indriyonuM matijJAna vagere audayikIgati, pAriNAmika jIvatva - kSAyikabhAve samyaktva ane cAritra. 396 teramA guNasthAnakamAM kSAyika kevalajJAnAdi nava labdhi . auaratgati ane pAriNAmika jIvatva. ane caudamA guNasthAnakamAM paNa traNa bhAva le. 397 prathama guNasthAnakamAM pAriNAmika bhAvanA traNa bheda che. jIvatva, bhavyatva ane abhavyatva. 398 vIjA guNasthAnakathI te vAramA guNasthAnaka paryaMta abhavyatva varjIne bhavya ane jIvatva e ve bheda hoya. teramA ane caudamA guNasthAnakamAM jIvatva, pAriNAmikabhAve hoya. For Private And Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (126) tatvavinduH 399 jJAnAvaraNIya karmamAM cAra bhAva, darzanAvaraNIyamAM cAra bhAva, vedanIya karmamA traNa bhAva, mohanIyamAM paMca bhAva, AyuSyamAM traNa bhAva, nAmakarmamAM traNa bhAva, gotrakarmamAM traNa bhAva ane antarAya karmamAM cAra bhAva che. 40 aupazamikabhAva sAdi saparyavasita (sAdi sAMtache ) kSAyika bhAva sAdi aparyavasita (sAdi anaMta ) che. kSAyopazamika bhAva anAdi:saparyavasita (anAdi sAMta) che. ane abhavyanI apekSAe anAdi anaMtache. audayikabhAva abhavyanI apekSAe anAdi anaMtache, ane bhavyanI apekSAe anAdi sAMtache. abhavyatva ane jIvatva anAdi anantache, ane bhavyatva anAdi sAMtache pAriNAmikamAM. 5 6 7 8 9/1011/12/13 11 saMkhyA / de pra a apU ni sU ukSI sa a guNasthAnaka | nAma / . | ma ! / / ko | 000 / 0 / --03 . . . . . . . . / . . " 131212 . kSayopazama bhedA: 3 3 2 audayika bhAvabhedAH 000 opaza mikabhAvabhedA: 99 kSayika | bhAvabhedAH .. pAriNAmika bhAvabhedAH ----- 4323 0/27/28/22/2011 - For Private And Personal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tavavinduH (920) 402 upazama zreNimAM AThamA guNasthAnakamAM kSayopazama cAritra hoya. 403 1 baMdhonAma - karmapudgalAnAM jIvavizeSaiH saha vanAspiMDavad anyo'nyA'nugamaH 404 2 saMkramaH prakRti sthityanubhAgamadezAnA manyarUpatayA sthitAnA manyakarma svarUpeNa vyavasthApanaM 3 udvartanAsthityanubhAgayo bRhatkaraNaM 4 apavartanA - tayoreva hasvI karaNam 5 udIraNA - karmma pudgalAnA makAlamAptAnA mudayAvalikAyAM pravezana mudIraNA, 6 upazamanA - karmmapudgalAnA mudayodIraNAnidhatti nikAcanA karaNAsyogyatvena vyavasthApana mupazamanA // 7 nidhatiH - udvartanA'pavartanAvarjazeSa karaNA'yogyatvena vyavasthApanam. 8 nikAcanA - samasta karaNA'yogyatvena vyavasthApanam || ukta svarUpabaMdhAdinibaMdhanabhUtAzca jIvavIryavizeSAbandhanAdinItyucyante tathA vyutpattibhAvA tathAhi For Private And Personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 128) tattvabinduH 1 vadhyate aSTaprakAraM karma yena tabaMdhanaM / 2 saMkramyate'nya prakRtyAdirUpatayA vyavasthApyate yena tat saMkramaNam / 3 uvaya'te prAbalyena prakRtisthityAdi yayA jIvavIryavizeSa pariNatyA sA udvartanA 4 apavartyate isvokriyate sthityAdi yayA sA apavartanA 5 anudayaM prAptaM satkarmAlika mudIryate udayAvalikAyAM prave___ zyate yayA sA udAraNA 6 upazamyate udaya udIraNAnidhatinikAcanAkaraNAyogyatvena vyavasthApyate karmayayA sA upazamanA / 7 nidhIyate udvartanA'pavartanAva karaNA'yogyatvena vyava__ sthApyate yayA sA nittiH 8 nikAcyate avazyavedyatayA nivadhyate yayA sA nikAcanA yogasvarUpa 405 vIyAMtarAya karmanA dezakSayathI tathA sarvakSayathI vIrya labdhi utpanna thAyache. dezakSayathI chadmasthane ane sarvakSayathI kevalIne lezyA AzrayI vIryanA ke bheda che. salezIvIrya ane alezIvIrya. salezIvIryanA be bhedache. 1 abhisaMdhija 2 anabhisaMdhina. For Private And Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabindu. 129) 1 buddhipUrvaka dhAvanavalaganAdi kriyAmAM jene joDIe te a bhisaMdhija vIryache. 2 bhukta AhAranuM dhAtumalatvAdi ApAdanakAraNa ityAdi anabhisaMdhija vIrya jANavU. e banne prakAracaM vIrya yathAsaMbhava mUkSma bAdara parispaMdarUpakriyAsahita yoga paNa tenuMja nAma. evAM ekArthika nAmayoga, vIrya, thAma, utsAha, parAkrama, ceSTA, zakti, sAmarthya, e yoganA paryAyavAcI nAmache. 406 yoganu 1 pariNAmAdi hetupaNuM. 2 yoganA bheda. 3 jIva prade zomAM viSamAvasthAna kAraNa. 1 prathama jova, yogasaMjJitavIryavizeSe audArika zarIra prAyogya pudgalone grahaNa kareche. grahaNa karIne audArika rUpe pariNamAveche. temaja prANApAna, bhASA, manoyogya pudgala skaMdhone paNa grahIne prANApAnAdirUpe pariNamAveche. pariNamArine pazcAt tenI svAbhAvika zakti vizeSa prasiddhi artha teja pudgala skaMdhonuM avalaMbana kareche. yathA dRSTAMtakoi manda zaktivALo nagaramA paribhramagArtha yaSTikArnu a. valaMbana kareche. tenA AlaMbanathI zakti utpanna thatAM te pudgala skaMdhonuM visarjana kare che. te mATe pariNAma, AlaMbana, ane grahaNa- sAdhana, vIryajache, For Private And Personal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (1.) tasvavindu. 2 mana, vacana ane kAyAnA avaSTaMbhathI utpannatAvaDe tenAM traNa nAma paDayAMche. 1 manoyoga.2 vacanayoga, ane kAyayoga. 3 jIva pradezomAM vIryanA nyUnAdhikapaNAnA ve hetuoche. 1 kAryAbhyAsa. kAryanI 2 pAse jIvapradezono zRMkhalAvayavanI peThe anyA'nya praveza. je Atma pradezone ghaTAdikArya pAse hoya temAM vizeSa ceSTA ane dUra hoya temAM alpa ceSTA e vAta anubhava siddha che. 407 avibhAga, vargaNA, spardhaka, antarasthAna, anaMtaropanidhA, 4 raMparopanidhA, vRddhi, samaya, alpabahutvaprarUpaNA darekane prarUpaNAzabda joDavo. A adhikAra avabodhavA yogyache. 408 pudgala dravyone paraspara saMbaMdha snehathI thAyache. tethI sneha parUpaNA zAstramA karIche. tenA traNa prakAra che. snehapratyayaspardhaka prarUpaNA. 2 nAma pratyayaspardhakArUpaNA. 3 prayogamatyayaspardhaka prarUpaNA. For Private And Personal Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. (1) 1 snehapratyaya snehanimitaspardhakanI prarUpaNAne snehamayaya spardhaka prarUpaNA jANavI. 2 zarIrabaMdhananAmakaryodayathI paraspara baMdhAela zarIra pudga lono sneha aMgIkAra karIne spardhaka prarUpaNAte nAmapatyaya spardhaka prarUpaNA. 3 prakRTa yogakAraNathI je grahaNa karelAM pudgalo, tenA sne. hane lei spardhakanI prarUpaNAte prayoga pratyaya spardhaka prarUpaNA jANavI. kevalayoga pratyayathI baMdhAtA karmaparamANuomAM yogasthAnanI vRddhithI spardhakarUpe je rasa vRddhi pAme che te prayoga pratyayaspardhaka. 409 anubhAga baMdhamAM cauda anuyoga dvAra jANavA yogpa che. te pA pramANe-1 avibhAga prarUpaNA, 2 vargaNA prarUpaNA, 3 bhantara prarUpaNA, 4 sthAna prarUpaNA, 5 kaMDaka prarUpaNA, 6 SaTsthAna prarUpaNA, 7 adhastanasthAna prarUpaNA, 8 vRddhi prarUpaNA, 9 samaya prarUpaNA 10 yavamadhya prarUpaNA, 11 ojo yugma prarUpaNA, 12 paryavasthAna prarUpaNA, 13 alpa bahutva prarUpaNA, 14 spardhaka marUpaNA. (3) trIjI A che, For Private And Personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 132 ) tattvadhindu. 410 deva, nAraka, garbhajatiryaca, tathA manuSyone dIrghakAlikIsaMjJA hoya che. (vi) 411. hetuvAdopadezikI saMjJAmAM paNa bhUtakAla ane bhaviSyanuM anukrame smaraNa citavana che. paNa lAMbA kAlanuM nathI. vikaleMdriya ane samucchima paMceMdriyane hetuvAdopadezikI saMjJA che. (vi.) vikalendriya jIvo, hetuvAdopadezikI saMjJAthI iSTamAM pravRtti kare che ane ane anithI pAchA phare che. 412 samyagdRSTijIvane, dRSTivAdopadezikI saMjJA hoya che. jJAnavaraNIya kSayopazamabhAvI je jJAna thAya che temAM dRSTivA dopadezikI saMjJA hoya che. A saMjJA pAmIne samyagdRSTi saMjJI kahevAya che| ane bAkInA jIvo asaMjJI kahevAya che, cothA guNasthAnakathI te vAramA guNasthAnaka paryaMta kSayopazama jJAnamAM vAdopadezikI saMjJA le kSAyika kevalajJAnIne saMjJA hotI nathIM. kAraNa ke temanA jJAnamAM, sarvavastuno bhAsa thAya che tethI bhUtakAla smaraNa, bhaviSyakAla vicArarUpa saMjJAno abhAva hoya che. kSayopazama jJAnamAM tevI saMjJAno saMbhava che. te saMjJAno nAza tAM te saMjJAnA abhAve kevalI asaMjJI kahevAya che. (vi.) For Private And Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tavavindu. ( 133 ) 413 ekendriyamAM AhArAdi daza saMjJA che, kintu te viziSTha saMjJAnA bhAve asaMjJI kahevA che. koDIthI koi dhanavAn kahevAto nayI. sAmAnya rUpathI koi rUpavAna kahevAto nathI tevI rIte mohanIya Adi janya aviziSTasaMjJAthI ekendiya saMjJI gaNAtA nathI. (vi.) 414 jJAnAdvaitavAda mata pramANe sarvajJeya vastu jJAnarUpa TharavAthI kevalajJAnanA paryAya siddha Thareche, paNa vastutaH jotAM kevalajJAnanA paryAya ane paraparyAya anaMta siddha Thareche. (vi.) 415 sarva jIvone akSarano anaMtamo bhAga ughADoLe te zrutajJAnamAM janya, madhyama, utkRTa bhedathI saMbhavele. sarvathI jaghanya nigor3iyA jIvane, sarvathI utkRSTa saMpUrNa zrutajJAnine, nigoha ane saMpUrNa zrutadhArakanI madhyano bhAga madhyama bhedamAM gaNavo. (vi) 416 dRSTivAdopadezikI saMjJA karatAM dIrghakAlI kI saMjJA avizuddha che. dIrghakAlIka karatAM hetuvAdopadezikI saMjJA avizuddha che. (vi.) For Private And Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (3) tatvabindu. 417 sikhaMtavAdIno mata evo che ke anAdi mithyAdRSTijIvache te upazama samakita pAmyA vinA prathamathIja kSayopazama samakita pAmeche. anya to yathApravRttiAdi karaNa vaNanA krama vaDe aMtarakaraNamAM upazama samakita pAmeche. ane A upazama samakitI traNa puMja karato nathI. pazcAt upazama samakitathI cyavI avazya mithyAtvane pAmecha. kalpabhASye paNa ema kaDaM che. kArmagraMthika to A pramANe mAneche. sarva anAdimithyAhaSTi, prathama samyaktva lAbhakAlamA yathAvRttAdikaraNa tripUrvaka antarakaraNa kareche tyA upazama samakita pAmeche. ane upazama samakitI traNa puMja karecheja, ane te hetuthI upazama samakita thI cyavelo kSayopazamasamakitI, ane tethI mizra,vA mithyAdRSTi thAya che. (vizeSAvazyaka patra 164 ) vedakano kSayopazama samakitamA antarbhAva thAyache 418 vedaka samakitamAM, samakitamohanIyano carama pudgala grAsa phakta udayarUpa pravarteche ane tyAM eka samayanI sthitiche, pazcAt kSAyika samakita pAme. (vi.) 419 saMpUrNa dazamA pUrvathI AraMbhIcaudamA pUrva paryaMta nizcayathI samyak zruta hoyache. (vi.) saMpUrNa dazapUrvanyUnathI te Avazyaka zruta paryatamAM samyak zrutanI bhajanA. (vi.) For Private And Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. 420 samakita mohanIyanAM dalika che te ati svaccha vastranI peThe yathAvasthita tatvarUci adhyavasAyarUpa samyaktvane AcchAdana karatAM nathI. tethI te paNa upacArathI samyaktva kahevAyache. samakita mohaniyanAM dalika chatAM, kSAyika samakita thatuM nathI (vi) 421 apramatta cAritriyAne sAtamA guNaThANe manaH paryavajJAna utpanna thAyache. (vi) 422 samyagdRSTi parigRhita bhAratAdi paNa samakitIne samyakapaNe pariNameche. ane mithyAdRSTi parigrahita AcArAMgAdi paNa mithyAdRSTine mithyAtvapaNe pariNameche. (vi) 423 dravya, kSetra, kAla, bhAva, AzrIne zutajJAnache te Adi ane anAdiche, sAMtache, ane anaMtache. (vi) 424 mithyAtvAdi parabhAvamA pariNamavU te aviratisaMyama kahevAyache. For Private And Personal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (136) tatvabinduH 425 bojA guNasthAnakamAM mithyAtvanA udayano abhAvache. ane anaMtAnubaMdhI udayathI kaluSita tatvazraddhAna rasanu AsvAdana che. (vi) 426 gAthA. paNNavaNijjA bhAvA, aNaMta bhAgou aNabhilappANaM paNNavaNijjANaM puNa, aNaMtabhAgo suyanibako(vi) ? anabhilApyanA anaMtamA bhAge prajJApanIya bhAvoche. ( abhilApya bhAvoche ) prajJApanIyano anaMtamo bhAga zrutanivaddhache. (vi) 427 jaM codasapuvvadharA, chaThANa gayA paropparaM hoti // teNau aNaMtabhAgo, paNNavaNijjANa jaM suttaM // 1 // caturdaza pUrvadhAriyo paraspara SaTsthAna patitache. hInAdhikavaDe 1 anaMtabhAgahIna 2 asaMkhyAtabhAgahIna 3 saMkhyAtabhAgahIna 4 saMkhyAtaguNahIna 5 asaMkhyAtaguNahIna 6 anaMtagugahIna 1 anaMtabhAgavRddhi 2 asaMkhyAtabhAgavRddhi 3 saMkhyAtabhAgavaddhi 4 saMkhyAtaguNaadhika 5 asaMkhyAtaguNaadhika 6 anaMtaguNa adhika-(vi) For Private And Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH (17) 428 sarva caturdaza pUrvadharo akSaralAbhathI tulyache. una ane adhika to matinA vizeSovaDeche. kSayopazamanA vaicitryapaNAthI pati zabdathI zrutamati atra vivakSitache. matizabdena iha zrutamati vivakSitA natvAninibo. dhikamatiH tatazcayaizcayaizcaturdazapUrvavidohInAdhikA stAnapi ca mativizeSAna zrutajJAnAbhyaMtare jAnIhi. gAthA. askaralAbheNa samA, uNahiyA huMti maivisesehiM; teviya maivisese, suyanANambhaMtarejANa // 1 // gAthA. 429 je akhkharANusAreNa, maivisesA tayaM suyaM savvaM // je naNa suya niravarakA, zuddhaM ciya taM mnnaannN||1|| je akSarAnusArathI zrutagraMthane anusarI mativizeSo utpanna thAyache te sarva zrutajJAnache. je yathokta zrutanirapekSache, svayaM utpekSita vastutattvarUpamati vizeSa utpanna thAyache, te zuddha matijJAnache. For Private And Personal Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 138 ) tabindu: 430 matijJAnIche te zrutajJAnithakI sadA anantaguNa adhikache. matijJAnI zrutajJAninaH sakAzAt sadaivAnaMtaguNAdhikaH zrutajJAnI vitarasmAnnityamanantaguNahIna eva prApnoti 431 zrutanizrita matijJAnanA aThAvIza ane RNasone chatrIzabheda thAyache. azrutaninidhitanA autpAtikI buddhi vagere cAra bhedache. matianakSarale bhane zrutajJAna akSararUpale dravyAkSara aprekSAe (vi) sAkSara ane anakSarano bheTche (vi) * 432 dravyAkSaranA abhAvathI matijJAnamUkache ane zrutajJAna mukharache arthAt dravyAkSara sadbhAvavaDe svaparamatyAyakapaNAthI mRguM nathI. avadhi, manaHparyava, ane kevalajJAna paNa gUgAMche. (vi) 433 karavaktra saMyogathI bhojanakriyAviSaya matijJAna thAyache. zIrSa ghuNAvavAnI ceSTAthI nivRti pravRti viSayamati jJAna thAyache, have samajavAnuM ke zabda vA akSarathI zrutajJAna utpanna thAyache. mATe te paramabodhakache tema karavaktra ceSTA tathA zirodhunana ceSTA paNa paramabodhakache. tethI zrutajJAnanI peThe matijJAna parabodhaka kemana gaNAya ? ane jyAre paramabodhaka gaNAya to mAM zo bheda rahyo ? For Private And Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir binduH ( 138 ) pratyuttara - dravyazrutache te to asAdhAraNa kAraNa che, mATe dravyazruta paramavodhaka thAya. paNa karAdi ceSTA che te so matizruta ubha yanuM kAraNa che. mATe te sAdhAraNa kAraNache, karAdi peza to mati jJAnanuM asAdhAraNa kAraNa nathI, zrutajJAna hetupaNAthI. karavaktra saMyogAdi ceSTA dekhe chate kevala avagrahAdi matijJAna utpanna thatuM nathI. kiMtu A khAvAne iccheche ityAdi zrutAnusAri vikalpAtmaka zrutajJAna paNa utpanna thAyache. mATe asAdhAraNa kAraNanA abhAvadhI karAdi ceSTAche te paramArthataH matijJAnanuM kAraNa nathI, mATe matijJAnamAM antarbhUta thatI nathI. ane te pramANe thae chate matijJAna, paramabodhaka gaNAtuM nathI. ane dravyazruta che te bhAvatanuM asAdhAraNa kAraNa mATe para prabodhaka che. karAdi ceSTA jo ke matijJAnanuM kAraNache topaNa yathokta vi ziSTa paramabodhale temAM te saMbhavatI nathI. mATe viziSTapara prabodhakapaNAnA abhAvadhI karAdi ceSTAopara prabodhaka nathI. ata eva karAdi ceSTA dvArA matijJAna paramavodhaka thatuM nathI (vi. patra. 59 ) 434 autpAtikI Adi buddhi catuSTayamAM avagraha, ihA, apAya ane dhAraNA, vidyamAnache. to paNa paropadezAdinI apekSA vinA te che mATe te cArano zrutanizritamAM antaHpAta thato nazI. (vi. patra. 60 ) For Private And Personal Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (140) tasvabinduH 435 zrutajJAna-zrutaajJAna, avadhijJAna, vibhaMgajJAna, manaHparyavajJAna ane kevalajJAna e cha sAkAra pazyattAnA bheda jANavA. cakSu, avadhi ane kevaladarzananA bhedathI traNa prakAre anAkAra pazyatAche. pAMca jJAna ane traga ajJAna meLavatAM ATha prakAre sAkAra upayogache, cakSu, acakSu, avadhi ane kevaladarzananA bhedathI cAra prakAre anAkAra upayogache. (vi. patra. 174) 436 sarva tIrthakaranuM avadhijJAna tulya na hoya kAraNa ke je jIva jyAMthI Ave temane te sthAna saMbaMdhI jJAna tathA vardhamAna jJAna hoya. 437 lokAMtika deva ekAvatArI tathA ATha bhava paNa kare. pra. ciMtAmaNi patra 9. 438 pAMcame Are kSAyika samakita pAme. pra. ciM. pa. 14 ihakSAyikaM vicchinnaM itthamakSarANi kutrApina dRSTAnitataH prApyate 439 eka bhavamA upazama zreNi be vAra kare te kSapakazreNi te bhavamAM na pAme. karma graMtha abhiprAya siddhAMtamate eka bhavamA ekaja pAme. pra. ciM. 5, 29. For Private And Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvavinduH (11) 44. loka prakAzamAM cakSudarzananI sthiti eka hajAra sAgaro pamanI kahI. 441 dharmaH pAradaH maMgalaM suvarNa,utkRSTaM,tAmra ahiMsA kathira saMyamo-agastyavRkSaH. tapaH kRSNavatUra. devAvi pItapalAza. (se) 442 vAsI vidalamAM berendrI jIva lAlarUpa hoya. pA. 8 pra. 60. 443 muku lasaNa acitta davAmAM sAdhune kalpe. pA. 7 prazna. 58. 444 caraka parivrAjakAdi mithyAdRSTimAM sakAma tathA akAma ni. jarA banne hoya. pAne 95. 445 mithyAdRSTi tathA samyagdRSTi jeno ardha pudgala parAvartana kAla bAkI hoya te zukalapakSIyA jANavA. te banne kriyAvAdI hoya. For Private And Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 142 ) tabindu 446 antarmuhUta zeSa Ayu rahe tyAre kevalI, kevalI samudghAta kare. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 447 sAta makAre AyuSya tuTe. 1 rAga snehamaya adhyavasAyathI, 2 daMDAdi nimittathI, 3 ghaNA AhArathI, 4 nayana vedanAdiyI, 5 gartAdi parAghAtathI, 6 sarpAdi daMzathI, 7 zvAsozvAsa rokA gayI. 448 pacarukhANa karAvanAra guru vosire ane karanAra vosirAmi kahe. 449 manaH paryatra jJAnano uMco ane nIco viSaya ahArase yojanano che. mATe manaH paryava jJAni, nArakI devalokamAM rahelAnA manobhAva jANI zake nahi. 450 tamaskAya apkAyarUpa che. 451 traNa kAraNe tArA khase-vaikriya karatAM maithuna karatAM sthA For Private And Personal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 453 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tavabinduH ( 143 ) nAntara athavA maharSika devatAne vaikriya karatAM mArga devA tArA calAyamAna thAya. 452 traNa kAraNe alpadRSTi ane traNa kAraNe mahAvRSTi. je dezama udaka yoniyA ghaNA jIva utpanna thAya nahi, athavA thAyaM. deva nAga bhUta yakSa pUjAya nahi, athavA pUjAya to dRSTi parAvarta kare. pracaNDa vAyu, vAdalane vikhare athavA na vikhere to. yogasya lakSaNaM. AdArikAdi dehasaMyogasaMbhavAH AtmavIryapariNAma vizeSAH kathitA stridhA // 454 upAMga sthavirakRta hoyache. tIrthakara vidyamAna chatAM tathA avidyamAna chatAM paNa hoya. 455 triphalAjala mAsukache. nizIthabhASye hAra pra. 7 For Private And Personal Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (144) tattvabinduH 456 ekavIza prakAranA jalano kALa uSNajala pramANe. ekaviMzatiNanIyAnAM prAsukabhavanAnantaraM punaH kiyatA kAlena sacittatA bhavati; tathA teSAMsarveSAM sAMprataMpravRttiH kathaMnAstIti atra naSNodakasya yathAvarSAdau praharatrayAdikaH kAlaH prokto'sti tathA prAsukodakadhAvanAdInA mapIti bonyaM teSAMpravRttistu ythaasNbhvvidyte|| 457 gRhasthanI sUi caku vagere hAthamAM na ApatAM sAdhue bhUmi upara mUkI ApavAM. 458 nirvikRti pramukheSu ekAnte ArdazAka bhakSaNa niSedho jJAto nAsti. nivIyAtA pramukhomAM ekAnta lIlAzAkano bhakSaNa niSedha jANyo nathI 459 upadhAnamadhye AIzAka bhakSaNa rIti sti. upadhAnamA lIlA zAkanI bhakSaNa rIti nathI. For Private And Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabindu. 460 eka samayamAM cAra tIrthakara utkRSTA moze jAya. 461 sapeda siMdhava acittache. patra 11 pra. 95 462 lIlotarI tyAgIne tejadInano kerIpAka kalpe. 463 gRhasthanI rajAthI sAdhu potAnA hAthe pANI bahorI zake. AcArAMganI pRSTha 125. 164 devanidrAvicAra-lo. pradezodaya stveSAM, syAttathApyanyathAkathaM; darzanAvaraNIyasya, satopyanudayobhavet // 465 samyagdRSTi devo utkRSTataH eka samayamA saMkhyAtA cave. garbhana manuSyomA utpatti hobAne lIdhe. For Private And Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (16) tatvadhindu. 466 ve netra, ve karNa, mukha, nAsikA, lalATa, tAlu, zira, nAbhi, hRdaya, ityAdi dhyAna karavAnAM sthAnache. 467 jJAnAvaraNIyamA prajJAparisaha ane ajJAna ve, darzanAvaraNIyamA samakita parisaha, antarAya karmamAM alAbha parisaha, cAritra mohanIyamA Akroza, arati, strI, nipayA, yAzcA, acela, satkAra, e sAta parisaha. vedanIya karmamAM kSudhA, tRSA, zIta, uSNa, DaMza, caryA, zayyA, vadha, roga, tRNasparza, mala, e ekAdaza parisahache. navamA guNasthAnaka paryaMta sarva parisaho hoyache. dazamA, agyAra ane vAramA e traga guNasthAnakA prajJA, ajJAna, alAbha, kSudhA, tRpA, zIta, uSNa, DaMza, caryA, zayyA, vadha, roga, tRNasparza, mala, e cauda parisaha hoyache. teramA ane caudamA guNasthAnakamAM vedanIya janya ekAdaza parisaha hoya. 468 eka jIvane eka bhavamA utkRSTataH ogaNIza vA viza pari saha hoyache. 469 kSudhA, tRSA, strI, samyaktva, arati, e paMca manathI hoya. For Private And Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. (17) yAcanA, Akoza, satkAra, aDhAbha, prajJA, ajJAna, e cha vacanathI hoya. ane bAkInA zIta, uSNa, daMza, caryA, zayyA, acela, mala, roga, naipedhikI, vadha, tRNasparza, e ekAdaza kAyAthI hoya. 470 darzana upayogarUpa aughasaMjJA ane jJAnopayogarUpAlokasaMjJA ema sthAnAMga TIkAkArano abhiprAyache. ogha saMjJA avyakta upayogarupa ane svacchaMda ghaTita vikalparupa loka saMjJA,ema AcArAMga ttimAMche, matijJAnAvaraNIya karma kSayopazamathI zabdArtha gocara sAmAnya avabodha kriyA te ogha saMjJA ane teno vizeSAvabodharupa je kriyA te loka saMjJA. iti pravacana sAroddhAra dRttimAMche. 471 nejasa nAmakarmanA udayathI ane azAtA vedanIyanA udayathI AhArAbhilAparUpa AhArasaMjJA thAyache. trAsarUpa bhayasaMjJA. mUrchArUpa parigrahasaMjJA strI Adi vedodayarUpa methunasaMjJA. e traNa mohanIyanA udayathI hoyache. krodhasaMjJA. garvarUpa mAnasaMjJA, vakratArUpa mAyAsaMjJA, gRddhi rUpa lobhasaMjJA, vipralAparUpa zokasaMjJA, mithyAdarzanarUpa mohasaMjJA. e cha saMjJAo mohodayajanyache. zAtArUpa sukha saMjJA ane duHkharUpa azAtAsaMjJA e be vedanIya karmanA udayathI utpanna thAyache. jJAnAvaraNIya ane mohanIyanA udayathI cittaviplutirUpa vicikitsArUpa saMjJA jANavI. sva. cchaMda Adi prAgukta lakSaNarUpa jJAnAvaraNa kSayopazamayI ane mohanA udayathI lokasaMjJA pragaTele. avyakta upayoga vallivi For Private And Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (14 ) tatvavinduH tAnArohaNAdi lakSaNarUpa jJAnAvaraNIya alpa kSayopazamayI uThelI oghasaMjJA jANavI. kSamAdi AsevanarUpa mohanIya kSayopazamathI dharmasaMjJA pragaTeche. 472 ardha pudgala parAvartanakAlamA kSayopazama samakita utkRtaH eka jIvane asaMkhyAtavAra Ave. 473 sAsvAdana guNasthAnakano jaghanya kAla eka samayache.ane utkRSTa cha AvalikAno kAlache. 474 naizcayika arthAvagraha eka samayanoche ane vyavahArika arthAvagra. hano kAla antarmuhUrtache. bahu bahuvidha Adi bArabhedano samAsa vyavahArika arthAvagrahamAM thAyache. (vi) 475 tIrthaMkaro vinA bAkInA jIvo paNa avadhijJAnasaha mAtAnA udaramA utpanna thAya. For Private And Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. 476 amUrtatva,sarvavetRtva,nirAvaraNatva,Adi kevalajJAnanA svaparyAya che ane jJeya sarva padArthoche te kevalajJAnanA paraparyAyache. (vi) 477 sAmAnyataH zrutajJAnanA svaparyAya ane paraparyAyache se kevala jJAnanA paryAyatulya thAya. (vi.) 478 upajatIvelA antarmuhurtamAM jIva kare te paryApti ane te paryApti pazcAt jIve tyAM mudhI rahe te prANa jANavA. (ra) 479 pahelA bIjA ane trIjA e traNa anaMtAnA svAmI koi nathI. mATe e traNa anaMtA zUnyache. cothA anaMtAmAM abhavya jIva AvyA. pAMcamA anaMtA madhyabhAMge samyaktva paDavAi jIva kahyA. tathA paDavAithI anaMtaguNA adhika anaMtasiddha pAMcamA bhaMgamAMche. chaThA anaMtAmAM koi nathI. sAtamA anaMtAmAM paNa koi nathI. e sarva nigodiyA vanaspatikAyanA jIva AThame anaMteche tethI anaMtAnaMtaguNA adhika pudgala paramANuAche. tethI kAla, tethI sarva AkAza pradeza tethI kevalajJAna darzananA paryAya anukrame adhika AThamAM anantAmAM jANavA. navamA anaMtAgAM koi nathI. (ratna) 480 kevalIne zukalalezyAno udayache te yogadvAre pariName, yogarnu pariNamana AdayikabhAve pariName. lezyAe eka samaye zAtA For Private And Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 150 ) tara bindu . vedanIyano baMdhache. paNa uttama pudgala grahe. bIje samaye nirjare (ra) 481 kAlalabdhi, indriyalabdhi, upadezalabdhi, upazamalabdhi, prayogatAlabdhi e pAMca labdhi pAme tyAre jIva svaAtmabodha samakita dharma pAme. (ratna) 482 kA saraganA dravya ane bhAva e bheda kahyAche. dravya kA saraganA cAra bheda jANavA. 1 zarIrakA usagga 2 upadhikA usaga bhAta 3 pANIno tyAga 4 te paNa kAusagga, bhAvakA usaraganA RNa bhedache. 1 kapAyakA usagga 2 saMsArakA usagga 3 karmmakA usagga. 1 cArakaSAyanA tyAgarUpa kapAyakAusagga 2 cAragatinivAraNarUpa saMsArakA usagga. aSTakarma kSaya karavA karma kAusagga. (ra) 483 bhAvamokSa samyagdRSTine hoya, dravyamokSa sAdhune hoya, guNamokSa te kevalIne teramA tathA caudamA guNasthAnakamAM hoya. 484 jainadarzana te upayoge tathA akriyabhAveche. jainadarzana zraddhAna te zuddhopayoga AtmabhAveche, akriyabhAveche, ane bIjAyoge kriyAdharmache. For Private And Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. 485 zuddhopayoga ane azuddhopayogache. azuddhopayoganA be bhedache. zubha, 2 azubha, temAM zubhopayoge varte to jIva puNya baMdha kare. azubhopayoge varte to pApakarma bandha kare. zuddhopayoge varte to paramAtmapada prApta kare. zuddhopayoga nirvikalpadazAmAM hoyache. 486 1 dravyaAtmA 2 kapAyaAtmA 3 yogaAtmA 4 upayoga AtmA 5 jJAnAtmA 6 darzanAtmA, 7 cAritraAtmA 8 vIryAtmA, bhagavatImAM e ATha prakAranA AtmA kahyAche. 387 zubhopayogathI puNyache. ane zuddhopayogathI dharmache. evaM puNya ane dharmamA bheda samajavo. 488 sAmAyaka, caturviMzatistava, pratikramaNa e traNa Avazyaka saMvara tattvamAMche, vAkI traNa nirjarA tattvamAMche. 489 astitva,vastutva, dravyatva,prameyatva,pradezatva, agurulaghutva e cha dravyAstikanA sAmAnya svabhAva jANavA. 490 1 nityasvabhAva 2 anityasvabhAva 3 ekasvabhAva 4 anekasva For Private And Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. bhAva 5 satyasvabhAva 6 asatyasvabhAva 7 vaktavyasvabhAva 8 avaktavyasvabhAva 9 bhedasvabhAva 10 abhedasvabhAva 11 parama svabhAva, e vizeSasvabhAvache. 491 saMsArI jIva kevala kArmaNayoge varta to sarva sthAnake anA hArI hoya. audArika athavA vaikriyanI mizratA kArmaNa sAye maLe to AhAragrahaNa hoya. 492 jenA vastramA ju na paDe. jyAM vicare tyAM dezano bhaMga na thAya. dezamA cintA na upaje. pagano dhovaNa pIve teno roga nAza pAme e cAra atizayAdi yukta hoya te yuga pradhAna jANavA. 493 AhAra lei pariNamAvAna kAraNa te taijasa zarIra jANavU. 494 aSTadRSTina svarUpa punaH punaH manana karavU joie. ane temAM upazamAdi bhAva vicAravA. manana karavA, pAMcamI dRSTimA samakita pamAyache tenA hetuo AtmAmAM anubhavavA yogyache. For Private And Personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sasvabiduH vAhyadazAthI dRSTinI zreNipara ArohAtuM nathI. dRSTione AtmAmAM utAracI joie. dupaNadRSTi Adi mATe dRSTiono abhyAsa hitAvaha nathI. 495 vyavahAra ane nizcayathI deva guru ane dharmaneM mUkSmadRSTithI sva rUpa anubhavaq yogyache. 496 zuddhAntaH karaNathI sadgurunAM vacanA hRdayamA pariName che. tadarthe __ savaLI dRSTinI jarUrache. apAtra jIvane tattvajJAna pariNamatuM nathI. jJAninAM vacanone jJAnI samajeche. 497 sarva zAstromAM adhyAtmazAstra zreSThatA bhogaveche. alpakAlamA je mukti pAmavAno hoyache teneja adhyAtmajJAnapati ruci thAyache. 498 kriyAvAdI, akriyavAdI, jJAnavAdI, ane vinayavAdInA sarva maLI traNasevesaTha bheda thAyache. For Private And Personal Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (155) tasvabindu 499 bAhyatapajapa pratilekhanA pUjA patikramaNa Adi bAhyasthUladharmanI kriyAoche. dharmadhyAna, piMDastha, padastha, rUpastha, rUpAtIta, dhAraNA, AtmAmAM ramaNatA, Adi AtmadharmanI sUkSmakriyAoche, sthUlakriyAoto ajJAnI paNa karI zakele. paNa dharmanI sUkSma kriyAo to jJAnIja karI zakele. sUkSmadhyAnAdika dharmanI kriyA karanAra anaMtakarmane dUra kareche. vAhyakriyA karanAra karatAM dhyAnAdika aMtara sUkSmakriyA karanAra anaMta guNa vizeSa ucca padavI dhAraka jANavo. dhyAnAdika sUkSma aMtara kriyA vinA mukti thatI nathI, mATe je puruSo sUkSma kriyA karanArane nizcaya vAdI akriyavAdI kahI niMdeche. helanA kareche. teNe tIrthakaranI niMdA helanA karI ema jANavU. sthUla bAhyadharmanI kriyAomAMthI sUkSmadhyAnAdika kriyAmAM utaratAM anubhava prApta thAyache. ane tethI kevalajJAna prApta thAyale. 500 game tevA duSTa zatruthI je aniSTa thatuM nathI. te aniSTa rAga dveSadhI thAyache. 501 paranI nindA pharanAra je parane doSo dele. te te dopo te pote pAmeche. paranI nindA karanAgnuM mukha paNa dekhavAlAyaka nathI. For Private And Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org taraca vinduH 502 ajJAna kaSTa karavAmAM tAmasI tApasanI peThe alpa phaLache. 503 jagatmAM jJAninIja balihArIche. 504 dRSTirAgI, doSane dekhI zakato nathI. 505 ziSyonI zobhA vinayavRttimAMjache. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 155 ) For Private And Personal Use Only hin 506 yadi sadguru ziSyane sarpanA dAMta gaNavAnuM kahe to paNa ziSye gurunI AjJA svIkAravI. manamAM ema samaja ke tenuM prayojana guru jANele. guru to ziSyonuM ekAnta hita iccheche. 507 sunakSatra ane sarvAnubhUtinI peThe gurupara bhaktirAga thavo joie. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasmabinduH 508 azubha adhyavasAyathI prasanacaMdra rAjarSinI peThe durgati karmadalika prApta thAyache. ane zubha adhyavasAyathI prasannacandranI peThe turtaja kevalajJAna thAya che. 509 he bhavyo ! durlabha jinavacanamA zaMkA na karo!!! anAdara na karo. rucithI temAM Adara karo. 510 zubhAzubha pariNAmanI taratamatAnusAra nyUnAdhika karmabaMdha thAyache. sAMsArika sneha kSaNika ane duHkhanI paraMparA denArache. 511 eka dIvasamAM zubhAzubha pariNAma, jIvane ghaNIvAra thAyache. 512 pariNAmanI vicitratAche. mATe pApI paNa zubha pariNAma pApI dharmI banecha, 513 baddha, nidhatta, nikAcita ana spRSTa evA anekadhA karmabhedothI AtmA baMdhAyache. baddhakarma kaluSita jala samAnache athavA do For Private And Personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH (57) rAthI vAMdhelA soyonA jaththA samAnache. nidhattakarma dRDhabaMdhanathI bAMdhelaM ane nikAcitakarma atyaMta Akara ane spRSTakarma to vastrapara lAgelI dhULa samAna zithila avarodhaq. 514 jJAninI bAhya ceSTA karatAM antar pariNati jovAnI Avazya katAche, AtmAnA zubhAzubha adhyavasAyathIja mukhyatAe zu. bhAzubha baMdha paDeche. bAhyaceSTA Adi anumAnathI parIkSA thAya temAM ekAMta satya parakhAtuM nathI. 515 je eka jIvane dravyabhAvathI jaina darzana pamADeche. te cauda rAjaloka sthita jIvane abhayadAna Apeche, kAraNa ke jaina dharmathI mukti pAmatAM caudarAjamAM vasanArA jIvonI hiMsA karato baMdha paDeche. 516. Atmatattva jJAna arpanAra sadgurune sarvasva samarpaNa kara joie. 517 apAya, dhRti (dhAraNA) ve vizeSabodha svabhAvathI jJAna mizra che ane avagraha tathA ihAche te artha paryAya viSayatvathI sA For Private And Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (158) tasvavinnuH mAnyAvabodha darzanarUpache. vacana paryAya grAhakapaNAvaDe apAya ane dhAraNA vizeSAvabodharUpache. 518 samyaktva ane zrutano yugapat lAbhache to paNa kAraNa kAryanA bhedathI bhedache. zuddha tattva avagamarUpa zrutamAM zraddhAnAMzache te samyakatvache. evaM siddhAMtavAdI mAneche. (vize. pa. 166). 519 dradhyAstikanayanA abhiprAyedvAdazAMga zrutache te paMcAstikAyanI peThe nityapaNAthI anAdi anantache. (vi. pa. 167). 520 paryAyAstikanayanA abhiprAye dvAdazAMgazruta anityache mATe sAdisAMtache, (vi. pa. 167). gAthA. 521 codasa puvI maNuo, devattetaM na saMbharai savvaM; desAmma hoi bhayaNA, saTThANa bhavevi bhayaNAo.1 koi caturdazapUrvI marIne devalokamAM jAya tyAM saMpUrNa pUrvazrunarnu tene smaraNa thAya nahi. dezazrutamAM bhajanA. manuSyagatimA caturdaza pUrvI, mithyAtva gamanathI zrutathI paDe, koi na paDe. caudazapUrvIne For Private And Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH kevalajJAna thatAM caudapUrvazrutano nAza thAyache. koI glAna tathA pamAdadazAthI paNa caturdaza pUrvarUpa zrutajJAnathI paDeche (vi. patra 167) praznottara sArdhazataka. 522 tIrthakara bhagavAn dIkSA letI vakhate siddhone namaskAra kare. uktaMca AcArAMgasUtra dvitIyazrutaskaMdha paSThAdhyayanesaoNaM se mahAvIre paMcamuThiyaM loyaM karettA siddhANa namokAraM karei // 523 kevalIne vedanIyAdizeSa cAra karmache te jIrNa vastra pAya jANavAM. 524 ekAvatArI devone cyavanacinha pragaTa thatAM nathI. 525 agiyAramA, bAramA ane teramA guNasthAnakavarti muniyo, pra kRtithI zAtA vedanIya bAMdheche. akaSAyatvathI sthitinA aabhAve badhyamAnaja parizATana kareche. anubhAvathI anuttaropa pAtika sukhAtizAyIche, pradezathI sthUla rukSa zuklAdi bahu pradezaviziSTa karmane bAMdheche. For Private And Personal Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (160) svabinduH 526 bhavacakramAM cAra vAra AhArakazarIra karanAra muni tadbhavamA siddhigAmIche. 527 AcArAMgamUtra vRtti tRtIyAdhyayana, prathama uddezAmA styAna dhiMtrikodaya thaechate samyaktva prApti ane bhavasiddhi koinI thatI nathI. 528 eka bhavamAM, eka jIvane, karmagativaicitryatAthI traNavedano udaya paNa saMpajeche nizIthacUrNi. 529 koi paNa nirbhAgyanA saMsargathI ghaNA bhAgyavaMtono paNa puNyo daya haNAyache. 530 dravyathI paramANu nityache. paryAyathI anityache. bhagavatI sUtra 14 zataka-cothA uddezAmAM kahUMche ke-paramANu puggaleNaM bhaMte sAsae asAsae? goyamA siyasAsae,siaasAsae,sekeNa TheNaM bhaMte evaM vuccati? goyamA!!! davvaThayAe sAsae,pajjavaThayAe asAsae, ityAdi yattu kecit paramANonityatvenatatparyavANAM nityatvaMmanyate tadasat. paMcamAMge spaSTato'nityatvokte,, keTalAka paramANunA nityapaNAvaDe tenA paryAyone paNa nitya For Private And Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH (1 ) mAneche te asatyache. bhagavatImA paryAyAstikanI apekSAe paramANu anityache ema spaSTa kahUMche. 531 kukaDAnI zikhA sacittache,ane mayuranI zikhA mizrache. A cArAMga vRtti dvitIyazrutaskaMdha pIThikAmAM kaDaMche. sacittA kukuTasya, mizrA mayurasya. 532 paramAdhArmika devatAo bhavyache, ema praznottara sArdhazatakamAM lakhyuche. hIrapraznamAM paramAdhArmika devatAo bhavyache evo praghoSa asatya kahyoche. (pra. sA) 53. nizcayanayamatavaDe bAramA guNasthAnakanA aMtya samaye kevalo. tpatti ane caudamA guNasthAnakanA aMtya samaye siddhatva jA. NavU. vyavahAranaya matavaDe to tenA anaMtara samayamA ubhaya paNa jANavAM. (pra. sA) 534 samyaktvathI bhraSTa thatAM jeono anaMta kAla gayoche teomAM 108 ekazo ATha, eka samayamAM siddhi vare. saMkhyAta kAla patita ane asaMkhyAta kAla patitomAM eka samayamAM daza, For Private And Personal Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH siddhi vare. apratipatitasamyaktvadhAriyomA eka samayamA cAra utkRSTA siddhi vare. (pra. sA.) uktaMca. jesi maNaMto kAlo, paDibAo tesi hoi aThasaya; apparivaDie cauro, dazagaM2 ca sesANaM // 1 // 535 gAthA. aMbattaNeNa jIhAi, kUciyA hoi khIra mudayaMmiH haMso muttaNa jalaM, Aviyai payaM taha susIso // 2 // 136 dIrgha vaitADhayamAM-kAMcanagirimAM citravicitra parvatamAM yamaka samaka parvatamA tiryagajaMbhaka devatAorahecha. te vyaMtaravizeSache. 537 samavAyAMga vRttitaH nArakI je pudgalono AhAra kareche. tene avadhijJAnavaDe paNa jANatA nathI. lomAhArapaNAthI cAvaDe dekhI zakatA nathI. asura. vyaMtara, jyotiSya ane vaimAnika je For Private And Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasyAbinduH (63) samyagdRSTi devatAoche. te viziSTa avadhijJAnathI AhAranA pudgalone jANeche. ane cakSuvaDe paNa dekheche, cakSurnu paNa viziSTapaNuMche. mithyAdRSTi devatAo to jANatA paNa nathI ane dekhatA paNa nathI. pratyakSa ane parokSajJAna, teone aspaSTache. saMgrahaNI vRttimAM to anuttara devoja jANe dekheche. paNa nAraka tathA graiveyaka paryaMtanA devatAo jANatA dekhatA nathI. ema kadhUche. prajJApanAvRttimAM paNa ema abhimAyache. tatva to jJAni gamyache. kArmaNa zarIra pudgalone anuttara devo jANeche ane dekheche. paNa graiveyakAMto devo jANatA nathI. temanA avadhimAM te pudgalo agocarache. prajJApanAvRtti indriyapada prathamoddezAmA ema jaNAvyuMche. 538 zuSkavAda, vivAda, ane dharmavAda A traNa prakAranA vAda jA. NavA. mAdhyasthadRSTithI Atmahita mATe dharmavAda thai zakeche. sAdhuoe dharmavAda kAraNa chatAM karavo. paNa zuSkavAda ane vivAda e be karavA nahIM, 539 caudamA guNasthAnakanA carama samaye kevalajJAnI mukti jatAM je karma pudgalone nirjareche. te parityakta karma svabhAva viziSTa paramANu pudgalo sarva lokane paNa sparzache. prajJApanAsUtravRtti indriyapada prathama uddezAmAM kapuMche. For Private And Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 164 ) tayakiduH : 540 manuSya, potAnA chAyApudgala pratibiMbane ArIsAmAM dekheche. 541, AkAzanA atRmadhyarucaka pradezo samabhUtalA pradezamAM meru matrai rahyAche. dharmAstikAya ane adharmAstikAyanA ATha madhya rucaka pradezoche te AkAzanA ATha rucaka pradezamAM sadA rahele. te benuM lokAkAza tulyapache mATe potAnA pradezovaDe lokAkAzanA pradezone vyApIne avicalapaNAvaDe sarvadA rahevApaNAthI. tathA jIvanA ATha rucaka pradezo to svazarIranA madhya bhAgamAM sarvadA raheche, kevali samudghAta kAlamAM meru madhyastha AkAzanA ATha rucaka pradezomAM AtmAnA ATha rucaka pradeza raheche. anyadAkhavicalA eveti te ATha jIvanA pradezo jaghanyathI eka AkAza pradezane avagAheche. vemAM traNamAM, cAramAM, pAMcamAM, chamAM AtmAnA rucakapadezo avagAheche. saMkAcavikAza svabhAvaNAtha utkarSathI AThapradezomAM ekekamAM avagAhanapaNAthI avagAheche. paNa vizeSa ke sAta pradezamA avagAhatA nathI. te prakAranA svabhAvathI. te ATha jIvanA rucaka pradezo karmathI lepAyamAna thatA nathI. sarvadA nirAvaraNa raheche. bAkInA AtmAnA pradezo to karmathI lepAyalA hoyache. AvartamAna jalanI peThe niraMtara udvartana parivartanapaNuM zeSa AtmAnA pradezonuMche. ( ma. sA ) 542 dravya mana vinA bhAva mana nathI. asaMjJInI peThe. For Private And Personal Use Only J Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabinduH 543H dravyamana to bhAvamana vinA paNa hoya. bhavastha kevalivat. 544 sarva ekendriyAdika asaMjJI jIvone dravyamananA abhAvathI bhAva mana paNa nathI. jyAre to bhAvamana zabdavaDhe caitanya mAtranI vivakSA karAyache. tyAre to dravyamana vinA paNa bhAvamana hoya. 545 maMjJipaMcendriyovaDe manaHparyApti nAmakarmanA udayathI manayogya pudgalone grahaNa karIne manarUpe pariNamAvelAM je pudgalo tene dravyamana kaheche. te manodavyane avalaMbI jIva citavanarUpa vyApAra kareche tene bhAvamana kaheche. Aha-naMdyadhyayanacUrNikAra maNapajatinAmakammo dayato jogomaNodavve ghettuM maNatteNa pariNAmiyA davyamaNo bhannai, jIvo puNa maNapariNAmakiriyA vaMto bhAvamaNo kiM bhaNiyaM hoi, maNadavvAlaMbaNo jIvassa maNaNavAvAro bhAvamaNa bhannaitti // 546 kAlasUkSmache. kAlathI paNa kSetra mukSmache. kSetrathI paNa dravya sUkSma che. tethI paNa bhAvarUpa paryAya ati sUkSmatamache. For Private And Personal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ( 126 ) tazvabindu: 547 parikarma, sUtra, pUrvagata, anuyoga, ane cUlikA ApAMca bheda dRSTivAdanAche. temAMthI pUrvagata nAmanA dvitIyabhedamAM caturdaza pUrva samAyache. 548 jAtismaraNa bhane avadhijJAnanA utpAdano hAlamAM niSedha nathI 549 aparyAptA sarve jIva ojAhArI jANavA. 550 bhASAtuM saMsthAna vajrAkAre hoyache. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 551 paramAdhAmIonI karelI vedanA pahelI traNa narakoma che. 552 munirAjo utkRSTathI behAthatuM antara rAkhI suve. ane pAtra vIza AMgula dUra rAkhI zayana kare. 553 muniyone zrIhipalAla kalpeche. For Private And Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatpavinduH 554 panavaNA sUtrakAra zrI zyAmAcArya zrI umAsvAtivAcakanA ziSya jANavA. zrI vIrAt 376 varSe svarge gayAche. naMdIsUtra tathA tapAgaccha paTTAvalImAM adhikArache. 555 adhyAtmayogakriyA cothAguNasthAnakathI te caudamA guNasthAnaka paryaMta hoya. adhyAtmasAramAM. 556 vaikriyazarIravALo jIva tathA vigrahagativAlo jIva, animAthI jato dAjhe nahi. 557 acakSudarzanamA svamadarzanano antarbhAva thAyache, ema ThANAMgasUtra TIkAmAM kapuMche. 558 midrA avasthA prathamanA traNa guNasthAnakamAMche. svamadazA co thAyI chaThAguNasthAnaka paryaMtache. jAgratadazA sAtamAthI te bAramA sudhIche. ujAgaradazAche te teramA tathA caudamAguNasthAnakamAM jANavI. For Private And Personal Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabinduH 559 pAMca prakAranA antarAya, hAsa, rati, arati, maya, jugupsA, zoka, zoka, kAma, mithyAkha, ajJAna, nidrA, avirati, rAga, dveSa e aSTAdaza doSarahita tIrthaMkaradeva jANavA. 560 1 ghaNuM bhojana karavAthI, 2 ati nidrAthI, 3 atijAgavAthI 4 jhADo ( viSTA ) rokavAthI, 5 pezAva ( mUtra ) rokavAthI. 6 mArgamAM ghaNuM gamana karavAthI, 7 pratikUla bhojana karavAthI, 8 indriyonA kAma atyaMta vikArathI, rogonI utpatti thAyache. mUtranirodhathI cakSune hAni thAyache. jhADAnA nirodhathI jIvitavyano nAza thAyache. 561 kSetra ane kAlanI apekSAe avadhijJAnanA asaMkhyAta bheda che, dravya ane bhAvanI apekSAe avadhijJAnanA ananta bhedache. kSetra ane kAla, asaMkhyache tethI avadhijJAnanA asaMkhya bheda ghaTe che. pudgala dravya anaMta ane bhAva (paryAya ) paNa pudgaladravyanA anantache mATe ananta bheda kahyAche. (vi) 562 devatA ane nArakIone kSayopazamabhAve bhavamatyayika avadhi jJAnache ane manuSya tathA tiryaMcane guNapratyayika avadhijJAna hoyache. (vize) For Private And Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabindu. (169) 563 avadhijJAnI, kAlathI jaghanya AvalikAnA asaMkhyeya bhAgayI AraMbhI samayottara vRddhivaDe utkRSTathI asaMkhya utsarpiNI avasarpiNI kAla jANe. ( vi. patra 178 ) 564 avadhijJAnI jyAre jyAre upayoga mUke tyAre antamuhUrta paryaMta rahe ane labdhinI apekSAe avadhino utkRSTa chAsaTha sAgaropama kAla adhika jANavo. 565 avadhijJAnI kSetra AzrI ane kAla viziSTa rUpI dravyane jANe che. paNa arUpi evA kSetra ane kAlane avadhijJAnI, jANI zakato nathI. kAraNake kSetra ane kAla arUpIche, avadhijJAnano to rUpi dravya jANavAno viSayache. (vi. patra 179) 566 vigrahagatimAM AvatA bhavanuM AyuSya, udayamAM hoyache. ema samajAyache. 567 bakuza, pulAka ane pratisevanA kuzIla chaThA, sAtamA guNaThANA sudhI hoya. kaSAyakuzIla dazamAguNaThANA sudhI hoya, niya agiyAramA, bAramAguNasthAnaka paryaMta hoya, teramA, caudamA For Private And Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) satvabindu. guNaThANAmA snAtaka hoya, chadmasthAvasthAmA tIrthakarane kapAya kuzIla cAritra hoyache. uttarAdhyayana adhyayana. 34 568 kRSNalezyAnA pariNAma-paMcAsravanA sevanAra, mana vacana kA yAnI gupti nahi pAlanAra, SaTkAyano nAza karanAra, AraMbha sAraMbhanA tIvra pariNAma sahita, sarva jIvone apriya, Abhava ane parabhavatuM astitva nahi svIkAranAra, krUrapariNAmavAna, ityAdi azubha kRSNalezyAnA pariNAma jANavA. 569 nIlalezyAnA pariNAma-irSyA karavI. parajIvanA avarNavAda bolavA. atyaMta kadAgraha karavo. taparahita anAcAratA. bhAva sahita viSayalaMpaTatA. aSTamadanuM karavU. zAtAnuM icchaQ. AraMbha karavo. sarva- ahita karavU, ityAdi 570 kApotalezyA-vAMkuM bolavU, kapaTa karavU, nijadoSa DhAMkavApaNuM, mithyAdRSTitva, anAryatva, vANIthI jIvone dubhavavA. mArmika bacananuM bolavU, corI karavI, anyanI saMpatti devI svayaM pApa vyApAra karavo karAvavo. ityAdi For Private And Personal Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvavindu. 571 tejolezyAnA pariNAma-mAnarahitapaNU, mAyArahitapaNuM, kUtuhala rahitapaNuM, vinayapaNuM, bhAvanI ddhi, capalatArahitapaNuM, indriyonuM dama, dharmatattvagraMtha svAdhyAdikana karavU. dharmamAMzraddhA, pApakatyathIbhaya, mokSanI vAcchA ityAdi 572 padmalezyA-rAgadvepanI upazamatA, indriyonedamavI, zubhaadhyava sAya, dayAdinA pariNAma, traNayoganI zubhamAM pravRtti, alpabhApaNa kara, jitendriyava mukinI vA chA Adi 573 zuklalezyAnA pariNAma-Artaraudrano parihAra. dharmadhyAna ane zukaladhyAnAvasthApaNuM.rAgadvepanI upazamatA. traNagupti ane paMca samitimA raktatA. jitendriyasa. svasvarUpamAM dRSTi ityAdi. 574 jinakalpI upazamazreNi tathA apakaNi mAMDe nahIM ane tad bhavamA mukti jAya nahi. 575 nAmamaMgala, sthApanA maMgala,dravyamaMgala,ane bhAvamaMgala,A cAra prakAramA maMgaLale. For Private And Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 172 ) tava binduH 576 dravyAdikamAM navavidha upacArathI asadbhUta vyavahAra thAyache. 1 dravye dravyopacAra, 2 guNeguNopacAra 3 paryAyeparyAyopacAra. 4 dravye guNopacAra, 5 dravyeparyAyopacAra, 6 guNedravyopacAra, 7 paryAyedravyopacAra 8 guNeparyAyopacAra, 9 paryAyeguNopacAra. 1 dravyedravyopacAra- kSIranIra nyAyavatjIva, pudgala sAthe maLyoche mATe jIvane pudgala kahe te jIva dravyamAM pudgala dravyano upacAra. 2 guNeguNopacAra - bhAvalezyA te AtmAno arUpI guNache tene kRSNAdika lezyA kahI chIe te kRSNAdi pudgaladravyanA guNano AtmaguNamAM upacArache mATe guNeguNopacAra jANavo. 3 paryAyeparyAyopacAra - azva hasti pramukha AtmadravyanA asamAna jAtIya dravyaparyAya tene skaMdha kahe che. AtmAnA paryAya upara pudgala dravya je skaMdha teno upacAra kahIe choe te paryAyeparyAyopacAra jANavo. 4 dravyeguNopacAra - huM gauravarNa ema volatAM huM eTale Atmadravya ane gauravaNuM te pudgalanuM ujjvalatApaNuM, AtmadravyamAM pudgalanA gauraguNano upacAra karyo mATe dravyeguNopacAra. 5 dravyeparyAyopacAra - huM gaura ema bolatAM huM te Atmadravya, ane gaura to pudgala dravyano sAmAnya jAtIyaparyAya jANavo. 6 guNe dravyopacAra - yathA dRSTAnta A gaura dekhAyace. gauratArUpa pudgalaguNa upare Atmadravyano upacAra te guNe dravyopacAra. 7 paryAye dravyopacAra - dehaparyAyane Atmadravya kahetuM te deharUpa pudgala paryAyAM Atmadravyano upacAra jANavo. For Private And Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvabindu. (173) 8 guNeparyAyopacAra-matijJAna te paMcaindriya ane manojanyache mATe zaroraja kahIe atra matijJAnarUpa AtmaguNamAM zarIrarUpa pudga lano upacAra ko. 9 paryAye guNopacAra:-zarIra te matijJAnarUpa guNajache. atra zarIra paryAyamAM matijJAnarUpa guNano upacAra ko jANavo. 577 zloka adhyAtmasAra. ato mArga pravezAya, vrataMmithyAdRzAmapi // dravyasamyaktvamAropya, dadate dhIrabuddhayaH // 17 // te mATe dhIrabuddhivALA ratnatrayimArgamA pravezArthe mithyAdRSTivALAne paNa dravyasamakitano Agepa karIne cAritra Apeche. 578 ArtadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna ane zukaladhyAna e dhyAnanA cAra bhedache. 579 avadhijJAnamAM kSetrAdhikArathI pramANAMgula grahaNa karAyache. ava vijJAnanA adhikArathI utsedhAMgula pramANa jANavU ema keTalAka kaheche. (ki. pa. 188) For Private And Personal Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 174 ) tabindu . 580 avadhijJAnI kSetrathI, aMgulanA asaMkhyAtamo bhAga dekhe atIta anAgata kSetra, kSetra upacArathI kavAyache. (vi) 581 aMgulA asaMkhyAto bhAga dekhato chato avadhi, kAlathI AvalikAno asaMkhyAtamo bhAga dekhe. aMgula saMkhyeya bhAga mAtra dekhato chato avadhijJAnI, AvalikAno saMkhyAtamo bhAga dekhe. kSetrathI aMgula dekhato chato kAlathI AvalikAntarbhinna AvalikAne dekhe. (vi) 682 kAlathI AvalikAne dekhato chato avadhijJAnI kSetrathI ve AMgulathI nava AMgula dekhe. (vi) 583 kSetrI hasta pramANa dekhato chato avadhijJAnI kAlathI muhUrtAtarbhinna muhUrta dekhe. (vi) 584 kAlathI divasAMtarbhinna divasa dekhato chato kSetrathI gavyUta viSaya vALaM avadhijJAna jANavuM. (vi) 585 yojanakSetra viSayavALu avadhijJAna kAlathI ve dIvasathI te nava dIvasa paryaMta dekhe. (vi ) For Private And Personal Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvabindu. (175) 586 kAlathI pakSAMtarbhinna pakSa dekhe to chato kSetrathakI paccIzayojanane avadhijJAnI dekhe. (vi) 587 kSetrathI bharatakSetra dekhatAM chatAM kAlathakI ardhamAsa avadhijJAnI dekhe. jaMbudvIpa viSayamA sAdhika mAsa jANavo. manuSyalokamAM varSa rucakAkhya bAhyadvIpaviSayamAM avadhijJAnano kAla be varSathI navavarSano jANavo. anyo to hajAra varSa kaheche. kSetragata ane kAlagatarUpi dravyane avadhijJAnI dekhe. maMcAH krozaMti ityAdi nyAyanI peThe upacArathI kSetrakAlane jANeche dekheche ema jANavU natu sAkSAt. gAthA. kAle cauNhavuDhI, kAlo bhaiyavyo khettabuDhie; vuvIe dava pajava, bhaiavvA khettakAlA // avadhigocara kAla vRddhi thae chate kSetrAdinI vRddhi cAranI vRddhi kAlathI kSetra mUkSmale. kSetrathI dravyamUkSmache. dravyathI bhAva mukSmache. 588 589 avadhijJAnanA kAlano samaya vRddhi pAmatAM kSetranA prabhUtapadezo vRddhi pAmeche. kSetranI vRddhi thatAM bhAva (paryAya ) nI vRddhi thAyaTheja. For Private And Personal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 176) tattvadhindu. 590 kAlo bhaiyavvo khettabuTTIetti avadhijJAnatuM kSetra vRddhi pAmatAM kAlanI bhajanA. ( vadhe vA na vadhe ) anyathA kSetranI vRddhi thatAM kAlanA niyamavaDe samayAdi vRddhi thAya tyAre to aMgula mAtra kSetra vRddhi pAme chate kAlanI asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNiyo vRddhi pAme. aMgula seDhImette nasappiNI asaMkhejjatti // te mATe AvalikAvaDe ve AMgulathI nava AMgula, avadhi kAMche te Adi sarva viruddha Thare. mATe kSetra vRddhi thatAM kAlavRddhinI bhajanA. dravya ane paryAyanI vRddhi thae chate kSetra ane kAlanI bhajanA jANavI. dravyanI vRddhi thatAM paryAyanI avazya vRddhi thAyache. pratidravyamA paryAya anaMtache temAMthI jaghanyathI ekadravyanA cAra paryAyalAbha, avadhijJAnine hoya. ___ gAthA vizeSAvazyakabhASya. kAle pavaDhamANe, sabve davvA pavadvaMti; khette kAlo bhaio, vaDhaMtio davvapajjAyA // 1 // bhayaNAe khettakAlA, parivaDhatesu davvabhAvasu davve vaDhai bhAvo, bhAve davvaM tu bhayaNijjaM // 2 // suhumoya hoi kAlo, tatto suhumayaraM havai khettaM; aMgulaseDhImitte, nasappiNIu asaMkhejjA // 3 // For Private And Personal Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tavaM bindu. 592 gAthA. kAlo khittaM davvaM, bhAvoya jahuttaraM suhumabheyA // thovA asaMkhANaMtA, saMkhAi jamodi visayammi // 1 // ( 177 ) kAlayakI kSetra asaMkhyAta guNa, kSetrathakI dravya ananta guNa, ane dravyathI paryAya asaMkhyAtaguNa, vA saMkhyAtaguNa ema avadhijJAna' tripayamAM jANavuM. 593 teyA bhAsAdavvANa, aMtarA eththa labhai paDavao guru lahuA guru lahuyaM, taMpiya teNAvatiThAi // 1 // guru lahu teyA sannaM, bhAsAsaNNamaguruM ca pAsejA AraMbhe jaM dinaM, dahUNaM paDai taM caiva // 2 // taijasa dravyAsanna gurulaghune ane bhASAdravyAsanna agurulaghune avadhijJAnI prAraMbhamAM dekhe. For Private And Personal Use Only 594 mithyAtva, avirati kaSAya ane yogathI karmano bandha thAyache, pAMca prakAranAM mithyAtva, bAra avrata, paccIsa kaSAya, 15 para panarayoga e sattAvana uttara hetu jANavA. prathama guNasthAnakamAM AhAraka ane AhArakamizrayoga vinA 13 terayoga sarva maLI paMcAvana hetu prathama guNasthAnakamAM. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (178) tasvabindu. 596 dvitIya sAsvAdana guNasthAnakamAM mUla hetu traNa ane uttarahetu paJcAza. 696 vijA guNasthAnakamAM mUlahetu RNa ane uttarahetu tetAlIsa jANavA. atrata bAra, kaSAya ekaviza bhane yogadaza. 597 cothAguNaszanakamAM mUla hetu traNa ane uttarabheda chetAlIza. bAra avata, ekaviza kaSAya, ane terayoga. 598 pAMcamA dezavirati guNasthAnakamAM agiyAra avata, sattarakaSAya, agiyArayoga. mUla hetu praNache. 599 chaThA pramata guNasthAnakamAM mUlahetu be, uttarahetu chanviza, tera kaSAya, terayoga. 600 apramatta sAtamA guNasthAnakamAM mUlahetu ve ane uttarahetu coviza. terakaSAga ane agiyArayoma. For Private And Personal Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavindu ( 9) 601 apUrvakaraNa AThamA guNasthAnakamAM mUlahetu ye ane uttarahetu bAviza. yoganavaane kaSAyatera. 602 navamA anivRtti bAdara guNasthAnakamAM mUlahetu ve ane uttarahetu soLa temAM kaSAya sAta ane yoga nada. saMjvalananA cAra kaSAya traNa veda e sAta kaSAyache. 603 navamA guNasthAnakamAM puruSaveda, strIveda ane napuMsaka e traNa vedano udaya hopale. A saMbaMdho vizeSa manana karI AtmalakSya rAkhayo. 604 dazamA guNasthAnakamAM mUlahetu be ane uttarahetu daza temAM yoga nava ane eka saMjvalanano lobha. 605 agiyAramA upazama ane vAramA kSINamoha guNasthAnakamAM mUla hetu eka. yoganA uttarabheda navache. For Private And Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (180) tatvavinduH 606 teramAsaMyogI guNasthAnakamAM mUlahetu eka ane uttarahetu pAMca athavA sAta. ve vacananA be mananA ane eka audArikayoga. evaM pAMcayoga jANavA. samudghAtanI apekSAe audArikamizra ane kArmaNa vadhe tyAre sAtayoga, caudamA ayogI guNasthA. nakamA ekapaNa karmabaMdha hetu nathI. 607 audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa, bhASA, zvAsozvAsa, mano vargaNA, ane kArmaNavargaNA e ATha prakAranI vargaNAche. 608 dravya kSetra kAla ane bhAvathI vargaNAnA cAra prakArache tenuM vizeSAvazyaka patra 190 thI spaSTa svarUpa darzAvyuche. 609 taijasa ane bhASAdravyanA AMtarAmA gurulaghu paryAya viziSTa ane aguru laghuparyAya viziSTa pudgala dravyache. taijasa Asanna gurulaghu dravyache, ane bhASA Asanna agurulaghu dravyache. 610 audArika, vaikriya, AhAraka, ane taijasa dravyo tathA tadAbhAsa apara sarva dravyo, bAdara ane gurulaghu svabhAvavALAMche. For Private And Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tasvavindu. (18) 611 bhASA,-zvAsozvAsa, mana, ane kArmaNa vargaNA tathA paramANu dvayaNukAdi tathA AkAzAdi agurulaghuparyAya viziSTache. nizcaya nayamata // 612 je uMcaM vAtiI pheMkatAM tenu svabhAvathI adhaH patana thAya te guru dravya, jema iMTa Adi. je svabhAvathI Urdhvagati svabhAvavAlche te laghudravya, jema dIpakalikA. ane jeno Urdhvagati svabhAva nathI temaja adhogati svabhAva paNa nathI. paNa je svabhAve tiryaggatidharmakache te dravya, gurulaghu, vAyu AdinI peThe jANavU. je baLIUrdhva adhaH ane tiryaggati svabhAvamAMthI ekapaNa svabhAvavALu nathI. vAsarvatrajAyache te guru laghu dravya. vyoma, paramANuAdiche. itivyAvahArikanayamata. 613 nizcayanayamata vaDeto ekAMte sarva vastugurusvabhAvaviziSTa nathI, bhAre evI iMTapaNa para prayogathI uMcIjAyache. koivastu ekAMte laghupaNa nathI. atilaghu bASpamuMpaNa karatADanAdithI adhogamana jovAmAM Aveche. mATe ekAMte koivastuguruvAladhunathI jemATe AlokamAM audArika vargaNAdika, bhUbhUdharAdika, bAdara vastu sarvaguru laghuche. zeSabhASAdivyomAdi agurulaghuche. itinizcayanayamatam. For Private And Personal Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 615 tabindu ( 182 ) 614 vyavahAranayavAdI kahele ke henizvayavAdI? ekAMta guruvA ekAMtalaghu sarvathA dravya nathI ema tuM kaheche teyogyanathI. kAraNake laghukarma jIvanuM saudharmadevalokAdikamAM gamana kache. bhArekarmijIvanuM saptamanarakamAM gamana zAstramAM kache. sarvasiddhAMtoema jANe. prAya jIva ane pudgalo Urdhva ane adhogAmiche. uMcAthI nIcA jAyache te gurutAvinAkema ghaTe, nIcethI uMce jAyache te laghutA vinA kema ghaTe ? mATe guru, laghu, gurulaghu, aguru laghu, e cAra prakAre vastu ne mAnavI joie: gurutA nibaMdhana adhogamanache. ayogolAdinaM. laghutA nibaMdhana urdhvagamana dIpakalikAdinuMLe. gurulaghutvasAdhya tiryaggamana, vAyu AdinuMche. agurulaghutAkAraNa avasthAna- sthiratA, AkAza devalokanIche. iti vyavahAranayamata. * Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nizaranvAdI pratyuttara Apeche. annaciya gurulahuyA, anno davvANiviriya pariNAmo; aNNogai pariNAmo, nAvassaM guru lahu nimittA // 1 // atra yonI gurulaghutA bhinna che, anyavI pariNAmache. ane For Private And Personal Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabindu. ( 183 ) teono gatipariNAmapaNa anyache, gurulaghunimitta avazyanathI. zAthIte batAveche. gAthA. paramalahUNa maNUNaM, jaMgamaNama dovitaththakoheU UddhaM dhUmAINaM, thUlayaraiNapi kiM kajjaM // 1 // kiMca vimANAiNaM, nAhogamaNaM mahAgurUNaMpi taNuyara devodara, khubai kiM mahAselaM ||2|| jemATe paramalaghuparamANuonuM adhogamana paNa thAyache. tyAMadhogati pariNAmanI utkaTatAne tyajIne anya koipaNa hetunathI. sthUlataravAdaratvathI guru dravyadhumAdinuM jeUrdhvagamana thAyache tyAM UrdhvagatipariNAmane choDI anyakayuM prayojanache? tepramANe utka adhogatipariNAmavaDe paramANugatalaghutAnuM laMghana thayuM. Urdhvagati pariNAmavaDe dhUmAdigatagurutAnuM laMghana thayuM gatipariNAma vaDe gurulaghutAmAM atikramaNa upalakSaNathIjANavu. * sthiti pariNAmanI utkaTatAvaDe paNa gurutAnuM atikramaNa darzAve che. gurutAja jo adhogati nibaMdhana kahezoto khedanIvAtacheke AnataAdi devaloka vagere mahAguru padArthonuM adhogamana thatuM nathI. tyAM utkRSTatAthI sthiti pariNAmaja gurutAnuM atikramaNa karIne onI sthiratA kareche. tanuzarIrI mahAvIryadhArI devatAmATA parvatane paNauMcouchALeche. tyAMpaNajogurutA adhogatinuM ekAMtakAraNahoyato uMcoparvata For Private And Personal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 184 ) tava vindu. najavojoie; paNa uMcouchaLechemATe ekAMte gurutA adhogati kAraNanathI. temaja laghutA ekAMta UrdhvagatikAraNanathI. te kI jaNAve che. viriyaM gurulahuyANaM, jahAhiyaM gaivivajjayaM kuNai || tahagai dii pariNAmo, gurulahuyAo bilaMghei ||1|| yathokta nyAyavaDe devAdigata vIrya gurulaghu vastuonA gamanano viparyaya kareche. devatA parvatane uMco uchAleche. bAppa uMcI jatI hoyache topaNa karatADanAdi vIryathI nIcI jAyache. te mATe ekAMte adhogati nibaMdhana gurutA nayo. temaja Urdhvagati nibaMdhana laghutA nathI. to zAmATe adhogatyAdi siddhia gurulaghuAdi catuSTaya mAnavA joie ? arthAt na mAnavA jor3ae. mATe Aja paribhASA yuktimatIche. bAdaravastu gurulaghuLe. ane zeSa sUkSmavastu ane amUrta sarvavastu agurulaghuche. iti nizcayanaya kathanam. 616 manovargaNAne dekhato chato avadhijJAnI kSetrathI lokanA saMkhyAtamA bhAgane dekhe. kAlathI palyopamanA saMkhyAtamA bhAgane dekhe. karmavaNA dravyane dekhato chato avadhijJAnI kSetrayI lokanA saMkhyAtamA bhAgone dekhe. ane kAlathI palyopamanA saMkhyAta bhAgone dekhe. (vi) For Private And Personal Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabindu. (185) 617 caudamA rAjalokane avadhijJAnI dekhato chato kAlathI stokona palyopama dekhe. kAlavRddhinA sAmarthyathI karmadravyane atikramIne tenA upara dhruvAdivargaNA dekhato kramathI paramAvadhi pAme.(vi) 618 je avadhijJAnI tejasa zarIrane dekheche te kAlathI be bhavathI te navabhava dekheche. (vi) 619 paramAvadhau samutpanne sati kilAnta mahatainAvazyameva kevalajJAna mutpadyate. paramAvadhijJAna utpanna thaechate antarmuhUrtamA avazya kevalajJAna utpanna thAyache. (vi) 620 nArakIone kSetrathI utkRSTa avadhijJAna, yojanapramANa hoya. jaghanyathI ekagAu hoyache. yojanapramANa, ratnaprabhA pRthvImA ane ekagAu pramANa sAtamI narakamAM (vi) narakaH pahelI. bIjI trIjI. cothI. pAMcamI. chaThI. sAtamI. U. gA. 4 // 3 2 // 2 2 1 ja. gA. // 3 2 // 2 // 1 // 621 saudharma ane izAnakalpanA devatAo avadhijJAnavaDe nIcuM prathama naraka paryaMta dekheche. trIjA ane cothA devalokanA devatA bIjI naraka sudhI nIcaM dekheche, brahmaloka ane lAMtakalokanA devatA zrIjI naraka sudhI dekhe. sAtamA ane AThamA devalokanA devatA cothI naraka sudhI dekheche. navamA ane dazamA devalokanA devatA pAMcamI naraka mudhI dekhe. agiyAramA ane vAramA devalokanA devatA, vizuddhatara bahu paryAya viziSTa pAMcamI narakane For Private And Personal Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (186) tatvabindu. AAA dekhe. navagraiveyakanA adhastya madhyama graiveyaka devatAo chaThI naraka sudhI dekhe. ane uparitana graiveyaka devo sAtamI narakane dekhe. anuttaravimAnavAsI devatAo saMbhinna ane cAre dizAmAM potAnA jJAnavaDe vyApta, kanyAcolaka saMsthAna evI lokanADIne anadhijJAnavaDe dekhe. vaimAnikana adhokSetra viSayaka avadhijJAna kaDaM. ticche ane ucaM paNa gurugamathI dhArI levu (vi) 622 dravyathI parabhAvadhijJAnI sarvarUpi dravyane dekhe. kSetrathI parabhAva vijJAnI alokamAM paNa lokapramANa khAMDavAM dekhe. eTaluM sAmarthya batAvyu. kAlathI avadhi asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNIne dekhe. bhAvathI avadhijJAnIH rUpidravyagata asaMkhyAta paryAyane dekhe. caudarAjane dekhato chato avadhijJAnI pratipAtI ane alokano eka AkAza pradeza dekhato apratipAti avadhi jJAnI jANavo. 623 avadhijJAnI paramANu Adi dekhe tyAre avazya vAdara dravyane dekhe. ane bAhara dravya dekhatAM mUkSmadravya dekhe evo niyama nathI. 624 manaHparyAyajJAnI manodravyANi mUkSmaNyapi pazyati cintanIyaMtu ghaTAdi sthUramapina pazyati. manAparyavajJAnI bhUkSmapaNa manodravyone jANeche. cintanIya ghaTAdi sthUlache topaNa tene dekhI zakato nathI. For Private And Personal Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tatvavindu. (17) 625 gAthA. aNugAmiya AhI, nerajhyANaM tahevadevANaM / aNugAmi aNaNugAmI, mIsoya maNussa teriththe / anugAmi avadhijJAna, nArako ane devone hoyache. anugAmI ananugAmI ane mizra e traga prakArarnu avadhijJAnache te manuSyo ane tiryaMconeche. jaghanyathI avadhijJAnano upayoga eka samayano jANavo gAthA. 626 khittasta avaThANaM, tettIsaM sAgarA kAleNaM; dabbe bhinnamuhutto, pajjavalIya sattA // 1 // anuttaradevo je kSetramA janma samaye raheche tyAMja bhavakSaya paryaMta raheche tethI avadhi saMbaMdhi ekatra kSetramA tetrIsa sAgaropama sudhI avasthAnache. upayogayI avadhijJAna- dravyakSetra AzrI bhinna muharta avasthAnache. bhinnamuhUrtamevAvasthAnaM naparataH sAmarthyA bhAvAt tatraiva dravye yeparyavAH paryAyadhastillAbhe paryAyAt paryAyAMtaraMca saMcarato avadhesta dupayoge saptASTauvA samayAn avasthAnaM na parataH // te dravyamA je paryAyache tenA lAbhamAM paryAyathI paryAyAMtaramA janAra avadhinA upayogamAM sAta, ATha samayaparyaMta avasthAna hoya. te upara nahIM. keTalAka to kaheche ke paryAya be prakAreche. guNa ane paryAya. tatrasahavarti guNache. zuklAdi. ane kranavati paryAyoche. nava purANAdi. temAM guNomAM ATha samayaparyaMta, avadhijJAnanA upayogarnu avasthAnache. ane paryAyomA sAta samaya paryaMta avadhijJAnanA upayoga, avasthAna For Private And Personal Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (106). tasvabindu. che. sthUladravyache tethI tyAM anhurmuhUrta avadhijJAna upayogasthitiche. guNo tethI mUkSmache tethI teomAM ATha samaya. ane guNa karatAM paNa paryAya mUkSmache tethI tyAM sAta samaya paryaMta avadhijJAnanA upayogarnu avasthAna kAM. 227 avadhijJAnamAMSadguNabhAganI hAni vRddhi saMbhaveche, tenuMdhyAna karavU. 228 avadhijJAnamA phaDDaka hoyache. ekajIvane saMkhyAta ane asaM khyAta phaDDaka hoyache. phaDDaka traNa prakAranAche. anugAmika ananugAmika,ane anugAmika ananugAmika ubhayamizra. e traNa phaDDaka paNa vaLI traNa prakAre hoyache. pratipAtI, apratipAtI ane pratipAtI apratipAti ubhayarUpamizra, te manuSya ane tiryaMcanA avadhijJAnamAM hoyache. deva ane nArakamAM nathI. prAya anugAmika apratipAti phaDDako, titra vizuddhi yuktapaNAthI tIvra kahevAyache. ananugAmi pratipAti phaDDako to avizuddhatAthI maMda kahevAyache. mizra to madhyama kahevAyache. (vi) 629 apavaraka jAlakAMtarasthapradIpaprabhApamaphaDakAvadhi jJAna hoya che. (vi.) apavarakAdinAlakAMtarastha pradIpa prabhA nirga masthAnAnIvAvadhijJAnAvaraNe kSayopazamajanyAnyavadhijJAna nirgamasthAnAnIhaphaDukAnyucyante // 630 navauveyakamAM abhavI tathA bhavI mithyA dRSTi devatA che tene vibhaMga jJAna hoyache. For Private And Personal Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ___ tatvavindu. (189) 631 zreNidvayamA vartamAna vedaka, apAyaka, evA keTalAkane ava vijJAna utpanna thAya che. jeone avadhijJAna utpanna thayuM nathI evA mati zruta cAritravALAone prathama sAtamA guNa sthAnakamAM manaHparyava jJAna utpanna cAya che tevA manaHparyAya jJAniyo paNa keTalAka pAchaLathI avadhi jJAnanA aMgIkAra karanArAo thAyache. ( vi.) gAthA. udaya khaya khavasamo, vasama samuththA bahuppagArAu evaM pariNAmavasA, lakI hoti jIvANaM 1 udaya, kSaya, kSayopazama, upazamI thaelI bahu prakAravALI labdhiyo, pariNAmavaze jIvone utpanna thAyache. (vi.) 633 rujumati ane vipulamati abhavya puruSa ane strIne paNa hoya nahIM. (vi) 634 cakravarti, vAsudeva, baladeva, prativAsudeva, e bhavya hoya che ane ardha pudgala parAvartanakAlamA mukti jAyache. 635 sAmAyaka cAritramA karma baMdhamAM mUla hetu be. che, ane uttara hetu chabbIzache. tera yoga ane tera kapAya // chedopasthApanIya, paNa te pramANe jANavU. parihAra vizuddhi cAritramA karma baMdhAvAnA mUla hetu be ane uttara hetu ekavIza. vAra kapAya temAM strI vada vinA ATha nokaSAya, ane cAra saMjvalananA temaja yoga For Private And Personal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 636 ( 190 ) taravadhindu. nava jANavA. sUkSma saMparAya cAritramAM mUla hetu ve ane uttara hetu daza, temAM eka saMjvalanano lobha ane nava yoga jANavA. yathAkhyAta cAritramAM mULa hetu karma baMdhanamAM eka che. ane uttara hetu agiyAra. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir loka. yathA prakArA yAvantaH saMsArAveza hetavaH tAvantastadviparyAsA, nirvANAveza hetavaH || 1 || je prakAranA je je saMsAranA hetuoche teja viparyAsapaNAne pAmelA muktinA hetuoche. je je karma baMdhanA hetuoche te teja karma nAzanA hetuoche. 637 saMmati nizraya samakita pragaTI zakeLe ane tenA hetuoche. 638 he trizalAnandana vIrAdhivIra !!! vyavahAra cAritra svIkArI tamora temAM ekAMtavAsa sevyo. temAM niHsaMgatAnI mukhyatAe dhyAnamA nimanatAja mukhya uddeza saMbhave che. 639 ajJAnina sahudhI burI ekAnta, jJAnayuddha vyAnIne sahuthI zurI ekAnta. 640 dhyAnamAM vinakAraka, bhaya ane lajjAno parihAra kara, For Private And Personal Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tattvabindu. 641 bahu AlApa ane ayogyane upadeza ApavAnI Teva bhUla. 642 samaya ane pAtra vinA guhya mUkSmatattva prakAzIza nahi. !!! 643 jIva jItra prati bhinna bhinna karmache. kSayopazama paNa bhinnache. anAdi kAlathI mithyAtva ane samakita, jagatamAMche. 644 saMghayaNa, kAla, jJAna ane manobalanI yogyatAthI dhyAna thai zakeche. 645 jJAnanI ananta zaktiche. jJAni guruno samAgama ati durlabhache. ajJAnI, jJAnine pArakhI zakato nathI. 646 dhalanA DhagalAmAMthI khAMDanA kaNiyA zodhI kADhabAnA karatAM A zarIrarupI pudgala DhagalAmA vyApI rahelA AtmAne dhyA. nopayogathI zodhI kADhavo te ati durlabha kAryache. 647 ajJAnI jIva je zarIranA upara mamatvabhAva rAkheche tenA ka roDa aMze paNa AtmA upara rAkhato nathI. jJAnI AtmAmAMja ramaNatA kare che. 648 aprati vaddha vihArathI jJAnIne sahaja dazAno anubhava thAyache. 649 kriyA zAstrache ane jJAna yoddhoche. For Private And Personal Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (191) tatvabinduH 550 he Atman tuM jJAnadarzana cAritramayache.tuM bAhya dRzyapadArthamAM nathI. caturdaza guNa sthAnakamAM par3a guNa bhAganI hAnivRddhi saMbhaveche. 651 jIvanA pAMcaso tresaTha ane ajIvanA pAMcaso trIsa bheda thAyache. SaDmuvya, nava tattva, sAtanaya, saptabhaMgI Adi tattvanuM svarUpa prarUpanAra trizalA nandana sarvajJa zrI vIrapramuche, temane trikaraNayoge dravyabhAve anantazaH vandana thAo. 652 yogiyone dhyAnabhakti pratApe dharaNendra ane padmAvatI pratyakSa thAyache evA jenA zAsana devatAoche. te zrI pArzvanAtha bhagavAn, AtmAnI anantazaktinA prakAza mATe thAo. sakalavighna vRndano kSaya karI paramamaMgalamA dhyeyarUpa nimittapaNe pariNamo. piNDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta dhyAnathI pArzvaprabhune bhedAbhedapaNe dhyAvatAM mUrya prakAza vistAranI peThe pade pade anantazakti pratApa vikAsa thAo ane ananta maMgaladhAmabhUta AtmA thAo. OM zAntiH zAntiH zAntiH itizrI yoganiSTha muni mahArAjazrI buddhisAgarajI viracita tattvabindu grantha samAptaH mukAma. amadAvAda jhaberI vADo. AMvalI poLano upAzraya. saM. 1966 mAgasara zudI 5 zukravAra. li. muni, buddhisAgara. For Private And Personal Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only