Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 jaina saMskRtinuM saMdezavAhaka T | Da12 jaMseyaM taM samAyara rANI daka somacaMda DI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ iaa hila vi. saM. ra001 : : varSa : 2 : : khaMDa : 2 : yee : 1 kartavya gIta [ kAvya ] zrI ajJeya 179 2 mahAsAgaranAM motI A. zrI vijayalabdhisUrijI ma. 180 3 mAyAnuM mahAtAMDava Ava zrI vijayarAmacandrasUrijI ma. 185 4 saMskAra jharaNuM zrI maphatalAla saMdhavI 190 5 jena nRtyakalA zrI jayati zAha 194 6 irSAnI vedi para A0 zrI vijayabhuvanatilakasUrijI ma. 199 7 AstikatAne saMdeza paM. zrI pravINavijayajI gaNi 208 8 mahAkavi zrI samayasuMdara zrI agaracaMda nAhaTA 213 9 vikharAyelAM phUle munizrI mahimAvijayajI ma. 224 10 prasanna paLe munizrI kanakavijayajI ma. 228 11 zaMkA ane samAdhAna 234 12 paheluM pagaluM 240 13 bhakta hRdayanI vedanA munizrI cakavijayajI ma. 243 14 aMtarane nAda zrI atithi 244 15 phUlahAra - munizrI jitendravijayajI ma. 245 16 pAdapUrtine pratyuttara saMpAdakIya 249 17 jJAnagocarI zrI gaSaka 18 ItihAsa ! hArAM vaheNo 262 19 "satI caritranAM kalaMkano bhrama zrI abhyAsI 274 20 zikSaNa ane zikSaNAla zrI somacaMda zAha ra92 21 purohitanA traNa putre zrI paMkaja 29 22 yuddhavirAma ane vizvazAnti zrI somacaMda zAha 303 23 navAM pustaka zrI abhyAsI 24 saMpAdakIya 251 0.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 kalyANanI vyavasthAnA niyame TurU 1 kalyANane mukhya uddeza: "deza ane samAjanA vAtAvaraNane anulakSIne jene saMskRtine saMdezaH saraLa, bhAvavAhI ane saMskArI bhASAnA lekha dvArA jena-jenetara samAjanA - sa skAravAMchu varganI samakSa rajU kare." ( 2 jaina tatvajJAna, zikSaNa, itihAsa, sAhitya, tIrtha pravAsa, kathA ke dharmopadeza ItyAdi keIpaNa viSayane spezIne, TUMkamAM muddAsaranuM lakhANa ke, je haLavI, ziSTa ane saraLa bhASAmAM lakhAyeluM hoya tevuM lakhANa pragaTa karavuM. [ upadezapanuM lakhANa vartamAnakALanI sAhityazailIe surucipUrNa bhASAmAM hovuM Avazyaka che. ] AvelA lekhamAM Avazyaka jaNAte pheraphAra karavAno adhikAra saMpAdakane raheze. 3 lekhenI pasaMdagInuM kArya saMpAdakanI IcchA upara raheze. pasaMdagInuM dhoraNa bezaka niSpakSa rIte sacavAze. koIne paNa anyAya nahi thAya tenI pUratI kALajI raheze. paNa prAcIna saMzAdhana, jaina tatvajJAna ke adyatana zailIe rajU thatI etihAsika kathA, athavA tIrthayAtrA ane dhArmika ke sAmAjika prakonI jema saMskRtinI daSTie samAlocanA ItyAdi viSanA TUMkA, marmaspazI ane rocaka bhASAvALA lekhane paheluM sthAna maLaze. - 4 keIpaNa kAraNasara apragaTa thayela lekha pAcho maMgAvanArane maMgAvanAranA kharce te lekha pAcho mokalavAmAM Avaze, paNa prasiddha na karavAnAM kAraNe jaNAvavAne saMpAdaka javAbadAra nahi rahe. patravyavahAranuM saranAmuM:kalyANa prakAzana maMdira, bAbubilDIMga-pAlItANuM.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ II rAtamaMDaLanI yojanA kalyANanI hitakara pravRttione pahoMcI vaLavAnI Arthika sthiti amArI pAse nahi hovAthI tene sAru jena samAjanA zraddhALu, saMskArarasikonI samakSa ame Tela pADI hatI. jethI zubhecchakonI salAhathI A yojanA nizcita thaI che. janA: 1. rUA. ra01 ekI veLAye ApanAra sagRhastha saMrakSaka maMDaLanA AjIvana sabhya. 2. rUA. 101 ekI veLA ApanAra saMgrahastha sahAyaka maMDaLanA AjIvana sabhya. 3. rU. pa0 ekI veLAye ApanAra sagruhastha zubhecchaka maMDaLanA AjIvana sabhya. 4. rU. 21 ekI veLAye ApanAra sadgaha zubhecchaka maMDaLanA paMcavarSIya sabhya. 5. rU. 11 ekI veLAye ApanAra sadgaha zubhecchaka maMDaLanA dvivarSIya sabhya. AptamaMDaLa AptamaMDaLanI uparokata yojanAne AvakAravApUrvaka, kalyANanI zubhapravRttione pitAne sahakAra ApavAnI udAratA karI, jeoe pitAnAM zubha nAme amArA AtamaMDaLamAM nedhAvyA che te saMgraha
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarakSaka maMDaLanA AjIvana sabhya : zeTha zAMtilAla maNilAla zropha khaMbhAta 4 zeTha bAbubhAI chaganabhAI zropha muMbaI zeTha ramaNabhAI dalasukhabhAI muMbaI pa zeTha kalyANabhAI chaganalAla nANAvaTI muMbaI ke zeTha kAntilAla ujamazI zropha khaMbhAta sahAyaka maMDaLanA AjIvana sabhya 1 zeTha jayaMtilAla bahecaradAsa dozI muMbaI 8 zeTha choTAlAla hemacaMda rAjakoTa 2 zeTha popaTalAla parazotamadAsa muMbaI 9 zeTha manubhAIlAlabhAI caMdulAla jhaverI amadAvAda 3 zeTha ramaNalAla vajecaMda khaMbhAta 10 zeTha kanubhAI lAlabhAI caMdulAla , , 4 zeTha bhegIlAla gIradharalAla muMbaI 11 zeTha jagajIvanadAsa zeSakaraNa junAgaDha 5 sI, pI. dezI enDa kuM. muMbaI 12 dezI saibhAgyacaMda kaMdanamala muMbaI ke zeTha jhaveracaMda prAgajI jhaverI jAmanagara 13 zeTha ramaNalAla DAhyAbhAI jhaverI amadAvAda 7 zeTha ratanalAla jIvAbhAI cokasI amadAvAda zubhecchaka maMDaLanA AjIvana sabhya 1 zrI zAMtibhavana jaina saMdha jAmanagara 5 verA umedacaMda kAlIdAsa ha. hemakerabena jAmanagara 2 zeTha mANekalAla puMjAbhAI muMbaI 6 zeTha hIrAlAla umedacaMda khaMbhAta 3 zeTha kezavalAla vajecaMda kApaDIA khaMbhAta zeTha amaracaMda maMgubhAI khaMbhAta 4 zeTha mULacaMda DAhyAbhAI dalAla khaMbhAta 8 zeTha kezavalAla choTAlAla khaMbhAta
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 zrI sIpera jaina saMdha sIpeAra 10 zeThe vADIlAla che.TAlAla vIsanagara 11 zeTha meAhanalAla sakhArAma punA sITI 12 zeThe kAntilAla haMsarAja rAjakoTa 13 zeTha maphatalAla mAhanalAla aMdherI zubhecchaka maDaLanA pacavarSIya sabhyo. 1 zAha temacaMdra mANekacaMda muMbai 2 zeThe gIradharalAla amIcaMda kuMDalA 3 zAha mAlacaMda izvaralAla muMbai 4 zAhe varajIvanadAsa abhecaMda mukha 5 jhaverI zAMtilAla khetasI jAmanagara huM zAha nAnacaMda talakacaMda dAdara 7 dozI lAlacaMda mulacaMda jAmanagara 8 zAha cheTAlAla mANekacaMda 10 9 jhaverI kapuracaMda ajarAmara jaina lAibrerI sIrasAlA 11 zA. zAMtilAla umedacaMda khaMbhAta 12 zA. sAmacaMdabhAi pAnAcaMda khaMbhAta "" 14 saMgItaratna hIrAlAla devIdAsa amadAvAda 15 gulAbacaMda galabhAI haLavada 16 zeThe maNilAla DAsAbhAi khAMDavALA hA. nirmaLA mhena pATaNa "" 13 sadhavI kIracaMda suMdarajI morabI 14 mIma velajI kacarAbhAI jAmanagara 15 zrI saradArapura jaina saMdha 16 pArekha nAraNajI hIrajIbhAI jAmanagara 17 zAha caMpakalAla cheTAlAla sutarIyA 18 zAha naTavaralAla bhogIlAla vaDanagara , 19 zAha bhAIcaMda phulacaMda mArakhI 20 mahetA mAdhavajI hIrajIbhAI dhArAjI 21 zAha narabherAma huMsarAja jAmanagara 22 zAha vADIlAla phakIracaMda, khaMbhAta 23 zeDa premacaMda paMcarANI bhANavaDa 24 gAMdhI mAnajI dhanajI AsamA us :2: nya
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 zA. tribhovanadAsa hIrajI zivA 34 zAha vIrapALa hIrAlAla jAmanagara 26 zAha bAbulAla nemacaMda muMbaI 35 zAha ramaNalAla cunIlAla muMbaI ra7 zrI AgaDa jena saMdha 36 zAha rAyacaMda devarAja jAmanagara 28 naMdarabAra jaina peDhI 37 zAha bAbubhAI parazotama taLI rAjakeTa 29 jhaverI amRtalAla kapUracaMda muMbaI 38 zAha maganalAla pAnAcaMda rAjakoTa 30 rAdhanapura jaina saMdha 39 zAha vIracaMda lakhamIcaMda amadAvAda 36 zAha kAMtilAla mahAdeva kaccha-mAMDavI 40 zAha rakhavAjI manAlAla muMbaI 32 zeTha cunIlAla kamaLazI jorAvaranagara 41 paTavA cImanalAla choTAlAla amadAvAda 33 zeTha sAkaracaMda pAnAcaMda jAmavaNathalI kara zAntAbena ramaNalAla jhaverI amadAvAda zubhecchaka maMDaLanA dvivaSaya sAthe, 1 verA lAlacaMda velacaMda vaDhavANa zahera 9 zAha amaracaMda kasalacaMda khaMbhAta ( 2 zAha maNilAla cunIlAla vaDhavANa zahera - 10 zAha bhegIlAla dalasukhabhAI khaMbhAta 3 dezI savacaMda jeThAbhAI vaDhavANa zahera 11 pA. maganalAla lallubhAI khaMbhAta 4 dezI phulacaMda lAlacaMda vaDhavANa zahera 12 zAha vADIlAla cunIlAla daMtArA khaMbhAta 5 zAha zAMtilAla trIkamalAla vaDhavANa zahera 13 zAha nemacaMda pAnAcaMda khaMbhAta 6 zrI jitarAja hiMdumalajI kelhApura 14 zAha ThAkarazIbhAI dharamacaMda khaMbhAta 7 zAha bAlacaMdabhAI bhIkhAbhAI khaMbhAta 15 zAha bhIkhAbhAI cunIlAla bhagata 8 zAha phulacaMda raNachoDadAsa khaMbhAta 16 zAha hIrAlAla kilAbhAI khaMbhAta ka9yANa :
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 zAha nyAlacaMda ratanacaMda khaMbhAta 18 zeTha bhegIlAla babaladAsa muMbaI 19 jhaverI mANekalAla cunIlAla surata 20 De. vallabhadAsa neNazIbhAI merakhI 21 zAha varavAlAla amRtalAla khAvaDa, 22 zrI lADela jaina saMgha [ vijApura ] 23 zAha suMdaralAla cunIlAla vaDedarA 24 zAha bhIkhAbhAI jhaveracaMda khaMbhAta 25 zAha parazotamadAsa chaganalAla khaMbhAta 26 zAha jIvAbhAI metIlAla khaMbhAta 27 zAha nagInadAsa AzAlAla khaMbhAta 28 zAha bhegIlAla cunIlAla khaMbhAta 29 zAha gulAbacaMda kapuracaMda khaMbhAta 30 zAha manubhAI kacarAbhAI khaMbhAta 31 zAha ratanalAla chaganalAla khaMbhAta 32 pA. amRtalAla manasukhabhAI khaMbhAta 33 zAha kezavalAla mULacaMda khaMbhAta 34 zAha nAnAlAla jeThAbhAI khaMbhAta 35 zAha bhIkhAbhAi mohanalAla khaMbhAta 36 zAha nAthAlAla mehanalAla mahesANA 37 meghajI TekarazIbhAI ha. premajIbhAI muMbaI 38 zrI jaina zvetAmbara pAThazALA IDara 39 cImanalAla jI. zAha muMbaI 40 zAha lAlajI kezavajI cInAI muMbaI 41 zAha caMdulAla bhegIlAla amadAvAda kara jhaverI maMgaLadAsa nathubhAI vijApura 43 jhaverI bhegIlAla nathubhAI muMbaI 44 zeTha bhegIlAla hAlAbhAI pATaNa bhUla sudhAra: cAlu khaMDamAM pR. 178 para "katavyagIta" kAvyamAM chellI paMktimAM rane Dhera chapAyuM che tene sthAne "rakA hera hamajavuM.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0000000000000000000 000000ma gAve ! jenI mAMgaNI khUba rahetI hatI 00000000000000000000000000000000 paMca pratikramaNa mULa gujarAtI. chUTaka nakla ki. 1-8-0 100nA rU. 12pa-0-0 be pratikramaNa sAthe. chUTaka nakala ki. 1-8-0 100nA rUA. 125-0-0 taduparAMta jaina dharmanA pheTAo, pAThazALA, ke lAibrerI upayogI pustaka, ane navakAravALI, sAMpaDAo vagere maLaze. nIcenA saranAme pUcho ! 000000000000000 ooooo0 00000000000000000000000000000000 semacaMda DI. zAha jIvana nivAsa sAme pAlItANA,((kAThiAvADa) ) goradhanadAsa lmanalAla zAha ! ! /o jAsudabena jaina pAThazALA 1. 14, dhanajITrITa, bulIyana ekSaceMja ( bIje mALe, muMbaI oooooooooooooo 4000000000000000000000000000000000000000000000
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ I scellen rANa TM ' jaina saMskRtinuM saMdezavAhaka pu. : 2 : jIda * gI kha:23 2 [ nAceA nAceA pyAre manake mAra ] jAgA gA jenA jora zera, Aja gatame kraza na 32. mAyAjhI ba'gaDI hAthameM lagAI, vya dharma sa gA i dvI I nida zayyA meM kAla gumAyA, hIrA khuvAyA hAtha AyA kaise hI nAka eDa karate haiA lhera jAgA...1 na ceMjI : 2001 phgA i; AzAjhI nadIyAMne lIyA hai ghera. jAgA...2 mAyA pracase dhanakA mIlAI, buddhi buDAI jaise yu karate hA milkata meM hahera. jAgA...3 bhUMDI jIThAI sudhA kuM Da ji nA ga ma vA thI, taravAkI khAnI dharmasukAnI; gajAvA gaganame sudharmAMka hera. jAgA.... sapharAkhI hai terI musAphIra, jAnA hai tIra mananA hai dhIra; lIkhA hai krIsmata maiM 2kSA Dhera, jAgA...pa 5. zrI OM rU
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. AcAryadeva zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja. ane paranuM kalyANa sAdhavAmAM pratidina je kaTibaddha hAya, pite aMta:karaNanI bhAvanAthI svIkArelI pratijJAonuM pAlana prANanA aMte paNa karavA jeo baddha-laya hoya, jinAjJAne saMcAlana-dora jeonA jIvanamAM ane pratyeka AcaraNemAM sakriya graMthAelo hoya, satyane pragaTa karatAM mAna-pUjA ke svayazathI jeo nirapekSa rahetA hoya, evA paramArtha parAyaNa gurudevo bhavasAgarathI tAranAra bane che. - AzA ane vidvatA, asthiratA ane malinatA, avidyA ane apUrNatA, A to anAdi kAlathI AtmAnA sahacArI che. paraMtu, A agya saMgatenI chAyAthI AtmAne judo karavAnuM kArya gahana che. tevuM gahana athavA kaThIna paNa kArya saMteSa-niketana evA saMtanI saMgatathI sahaja sAdhya bane che. vidvattA mAtra ja kAma nathI AvatI. viratibhAva vihuNI vidvattA vidhavA ja gaNAya. AcArothI patita ane vicArothI paNa patita, evA kadAca mahAna vibudha paNa manAtA hoya, chatAMya, tenuM jJAna lAbhanA badale alAbha ja pedA kare che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 : 181 DubatA mAnavane, potAnI pAse raheluM vajana jema DubADavAmAM madadagAra bane che, tema virakti bhAvanAthI rahita ke jJAna pApAcaraNamAM madadagAra heI saMsAravRddhinuM kAraNa bane che. saMsAra vRkSanuM bIja jema karmo che. ne te vRkSavRddhinuM kAraNa mehamayI vilAsI ceSTAo che, ene navapallavita karanAra AzravanAM dvAra che; tema mekSavRkSanuM bIja samyagadarzana che. tenI vRddhinuM kAraNa sabhyajJAnadvArA AtmAne thato akhaMDa AnaMdano anubhava che. jyAre tene navapallavita banAvanAra zubhAzayathI ane zuddhAMtakaraNathI karAelI jinAjJAvAsita saddhiyAo che. AtmAnI bhUmi upara mane vRkSane Azraya laI, AzAtRSNAnI viSavelI phulIphAlI bane che, ane temAM kuvika9pajanya phaLe pedA thAya che. tethI prANuone te mijAjI banAve che, mUchagata dazAne kArame anubhava karAve che, tathA saMyoga ane viyeganI hAramALAone gaNitAkAra banAvI saravALe naphAmAM 0-jhIre rAkhe che. apamAna karanAra ke gALo denAro sAco duzmana nathI. eka rIte to e sAco mitra che; kAraNa ke, te te sAvadhAna banAve che, ane jAgrata dazAmAM lAve che. pavitra ane Adarza jiMdagIne kalaMkita karanAra to krodha-mAna-mAyA ne lebhanAM AkramaNe athavA hallAo che. e jANuM prajJAvAnee aMtara
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaira kalyANaH ripuone oLakhI le che, aMtara zatruonA vijaya e ja zAzvatA vijaya che. e vijaya pachI kAInA AkramaNanA bhaya rahetA nathI. * dunyavI pratyeka padArtha pratyenA rAga, e jAjavalyamAna Aga che. rAgI mAnava aMdha gaNAya che. cakSuvilheNuM! manuSya preraNA yA IzArAnA sahAre sanasanATa DhAkyo jAya che. paraMtu aMtara cakSu vinAnA tA, vivekavata evA pUjya puruSAnI preraNA ke zubhAzayanA saketAne mAnatA ke samajatA ya nathI. aMtamAM duzAthI UMDI khINamAM patana thayA pachI rUve che, te kaDavA anubhave kare che. * * * * * uchaLatA khamIre yuddhanA meAkhare UbhA rahI, duzmanAnA tIkSNa ghAne sahI, vijayanI tAlAvelImAM aMdha thai laDanAra sAcA zUra nathI, athavA anIti ane anyAyanA Azraya nIce lAkhkhA ke kroDA kamAi hajAra upara peAtAne vaTa pADanArA paNa sAcA zUra nathI; para Mtu te ja sAcA zUra hAi zake, ke je, A jiM dagIrUpI teAphAnI dariyAi vAvAjhoDAnI sukhadu:khanI athaDAmaNeAmAMthI, taruN avasthA svarUpa madhya dariye peAtAnI vahetI mUkelI jIvananAvane, sadAcAranA mArgadvArA AbAda acAvI lye che. * * * kAnanA upayAga, vikathAmAM, paranidAnI vAteAmAM ke anakArI samAcAra sAMbhaLavAmAM je kare che, tee pAtAnI
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa H 2: jAtane jokhamanI dhAra para mUkanArA che. svArthane chene keIpaNa anarthakArI vAtamAM kAnane rokavA nahiM. hitakara evuM zAstronuM zravaNa karavA, zAstra rahasya pIvA, kAnane aMjali banAve! kAraNa ke, te pIvAthI AtmAne zramika vikAsa tema ja pUrNa unnati sAdhI zakAya che. apakAra karanArAonuM paNa bhaluM thAo ! e avasara Ave ke, mahArA aparAdhIonuM paNa bhaluM karIne sajajanatAnI sAkara vaheMcuM ! evI udAra ane prazasta bhAvanA varto. pitAnI sajajanatAnA ane gyatAnA prakAza kiraNe durjanenA hRdayamAM prakAza pAthare che, ane kRtyenuM sAcuM bhAna karAve che. Aja upakArIonuM kartavya che. cArA prANe ApavA paDe te paNa satyanuM zaraNa na choDavuM. satya gayuM te akhila dharme gayA. satya che, te hareka dharmo che ja. sarva prakAranA dharma-nidhAne ne rahevA mATe satya e paTAre yA tijorI che. asatyAdI satyanI hInapata thavA sAthe tiraskAra pAme che, jyAre satyavAdIo pUjAya che, stavAya che ane vaMdAya che. jeonI vANIthI koI paNa prakAre kaI paNa prANanuM ahita na thAya, tevI vANuM e satyavAdIonA mukhanuM sandarya che. hitAvaha vANI e ja satya che. hAmAM hA, ane nAmAM nA kahenArA mitro e sapheda Thage che, athavA cAra mitra che. pApakAryone karatAM je aTakAve nahi,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 kalyANuM ? ane dharmanAM zubha kAryomAM prere nahiM, evA mitra-gInA peTamAM rahelA maLanA jevA duzamane ja samajavA. sAcA mitro te ja kahevAya, ke jeo ApattimAM madadagAra thatA hoya, pApakAryothI balAtkAra karIne paNa nivAraNa karatA hoya, ane dharmakAryo prati je kaI paNa prakAre joDAvA mathatA heya. eka ja talavAra zIra kApe che, ane e ja zIrane bacAve paNa che. paraMtu tene upayoga karanAra kuzaLa hA joIe. vANu mAnavene cAre dizAnI zAtA paNa apAve che. ane te ja vANI je barAbara na belAya, te sajA paNa karAve che. vANamAM bolanArAonuM ja mahatva che. ApaNu purANa saMskRti : ghane pArjanA jyAre anivArya bane che tyAre gRhasthAe pite dhananI kamANa mATe amuka maryAdA niyata karavI joIe. pUrvakAlamAM ApaNuM vepArI samudAyamAM evI pravRtti hatI ke, pitAnI jarUrIyAtane maryAdita rIte saMkhyA pachI, bAkInuM dhana teo paramArthamAM kharacI nAkhatA yA pitAnuM jIvana te kAryomAM pUruM karatA. AjathI pacAsa varSa pahelAnAM hisAbI copaDAo jotAM e saMskRtinA pUrAvAo maLI Ave che. ApaNuM vepArIoe e maravA paDelI saMskRtino punaruddhAra karavA kaTibaddha thavuM paDaze. 16
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAnuM mahAtADava ane saraLatAno vijaya pUrva AcAryadevazrI vijayarAmacandrasUri mahArAja saraLatA guNanI mahattA vacanAnIta che, jyAre mAyA, e sarva prakAranA doSonI janetA che. mAyAvI AtmAo jagatamAM je je rIte anartho karI rahyA che te darzAvavApUrvaka saraLatA guNanI mahattA A lekhamAM jaNAvI che. A jagatamAM mAyAnuM sAmrAjya kama vyApeluM nathI. kevaLa artha ane kAmanI upAsanAmAM paDelA ajJAna jI kevI rIte mAyAvI vyavahAra calAvI rahyA che, e paNa samajavA jevuM che. mAyAnI upAsanAmAM AnaMda mAnatA rAjAo arthanA lebhathI saghaLAya lokane Thage che. rAjAe saghaLAne ThagavAne mATe prapaMcanA guNene Azraya laIne aneka rIte pitAnI ThagavidyAne upaga kare che. e ja rIte, mAyAmAM sarvasva mAnanArA brAhmaNe, ke jeo aMdarathI apramANika heI sAra vinAnA che teo paNa bahAranA ADambarathI tilakadvArA muddAdvArA, mantra dvArA ane pitAnI kSamAnA darzana dvArA, lakane Thage che. mAyAne bhajanArA vANIyAo paNa beTAM mApa ane zIghrakAritA Adi aneka prakArothI bheLA lokone Thage che. batAvavuM kAMI ane ApavuM kAMIe vageremAM mAyAvI vANIyAo evA jhaDapI hoya che ke-LAone vAta-vAtamAM ThagI zake che. teo tela ane mApamAM evI zIvratAthI cAlAkI karI zake che ke-bheLAo bhAgye ja kaLI zake. hRdayamAM nAstitA chatAM aneka jAtanA tyAgIne veSamAM
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ kayANa : pAkhaMDane..bhajanArA mAyAvIo paNa jaTAdhArI banIne, muMDa banIne tathA zikhA, bharama, vakala ke nagnapaNuM Adi dharIne bheLA zraddhALuone Thage che. AvA ThagArAo jagatamAM ochA nathI hotA. rAga vinAnI hovA chatAM rAga batAvavAnI kaLAmAM kuzaLa ane hAva, bhAva, lIlApUrvakanI gati ane vilokano dvArA kAmione raMjita karatI vArAMganAo paNa jagatane Thage che. patnIe patione ane patie patnIone, pitA putrane ane putra pitAne, bhAI bhAIne ane mitro mitrone mAyAthI parasparane ThaganArA banI jAya che. arthanA lobhI lake ane cora Adi leke mAyA AcaravAmAM sadA jAgRta rahe che. ane ahaniza jAgRta evA te leke prasaMga maLe te pramAdI lekene ThagyA vinA rahetA nathI. potAnA pApaphalane bhegavatA adhama AtmAo aneka rIte sArA lokone Thage che. vyatara Adi kanimAM rahelA devo paNa pramAdI evA mANasone dUra banyA thakA bahu prakAranAM dvArA ghaNuM ghaNuM pIDAe kare che. matsya Adi jalacara jIva kapaTathI pitAnAM baccAMonuM paNa bhakSaNa kare che ane teo paNa mAyAvI evA macchImArethI bandhAya che. zikArIo paNa nAnA prakAranA upAyothI sthalacara ine aneka Apattio Ape che. pakSio paNa paraspara mAyAnA upAyathI aneka jAtinAM pApane Acare che. A rIte pArakAne ThagavAmAM tatpara evA ja AkhAe lekamAM pitAnA dharmane ane sadagatino nAza karIne pote ja ThagAya che. A saghaLe ya prapaMca mAyAne che. A mAyAne nAza karyA vinA uttama dharmanI ArAdhanA zakaya nathI. A mAyAnA nAza mATe RjutAne Adara e ja sAro upAya che. saralatA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa 2: 197 rUpa sAcA upAyanuM Asevana karyA vinA mAyA maravAnI nathI ane e vinA dharma ArAdhAvAnA nathI. A kAraNe, dharmane mArAdhavA mATe mAyAne mAranAra A RjutAnA svIkAra karIne, Rju manavAnI ghaNI ja agatya che. mAyA e jagatanA droha karanArI hAvAthI viSadharInA jevI che. mAyArUpa viSadharIthI DhasAyelA AtmAe jaMgama leAka upara apakAra karavAnI vRttithI bharelA hAya che. mAyAne jItavAne mATe Arjava e mahAdhi che ane e jagatane Ananda ApanAra che. A A vaguNune AtmasAt karI RbhAvane dharavA, e A dharmone ArAdhavAne icchanArAone mATe atizaya jarUrI che. anaMta upakArI paramiSa A kmAve che ke, saralatA e muktipurInA sarala paMtha che: mAkInA saghaLA ya AcAra vistAra enI sAdhanA mATe ja che. kharekhara, saralatAnA svAmie leAkamAM paNa prItinuM kAraNa thAya che. kuTila mANusAthI tA jIvA sarpanI jema udvegane pAme che. kapaTathI rahita che citavRtti jeenI evA mahAtmAone, te bhavavAsane sparzonArA hAvA chatAM paNa mukitasukha e svasaMvedya banI jAya che. je kuTilatAthI kilaSTa mananA mAlika banyA che, teo paranA vyApAdanamAM ja rakata hAya che, eTale teone svapnamAM paNa sukha kayAMthI thAya ? samagra vidyAomAM vaiduSya pAmavA chatAM ane kalAone jANyA chatAM, evA dhanya AtmAe teA thADA ja hAya che, ke jeone bALakAnA jevu' saralapaNu' maLyu hAya ! vidvattA ane kalAveditA maLavI sarala che, paNa saralatA maLavI e sarala nathI. vidvattA ane kalAveditAnI sAthe saralatAnI prApti, e
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 kalayANuM ? kaI dhanya AtmAone mATe ja sarajAyelI che. ajJAna evA bALakanI saralatA paNa je prItine mATe thAya che, te pachI sarva zAstronA arthathI otapreta cittavALA banelA paMDita puruSonI saralatA prItinuM kAraNa thAya, emAM te prazna ja zo? ajJAnIonI saralatA karatAM jJAnIonI saralatA, e ghaNI ja kiMmatI vastu che. evA jJAnIonI saralatA e jagata mATe paNa suralatAsamI che, paNa e saralatA jJAnIone ya sahajaprApya te nathI ja. A rIte saralatAnI prAptine atizaya muzkela banAvanArI atizaya bhayaMkara keTinI dazA svabhAvane bhUlavAthI thaI che : anyathA, jJAnIo te pharamAve che ke, saralatA e svAbhAvika vastu che, jyAre kuTilatA e kRtrima vastu che. svAbhAvika saralatAne choDIne kRtrima kuTilatAne Azraya koNa Ape ? A vAta svabhAvane samajanArA AtmAo mATe ghaNuM ja suMdara che, paNa jeone AtmAnA svabhAvanI vAta paNa pasaMda nathI, teo mATe AvI vAta paNa jarAya hitane karanArI thatI nathI. anaMta upakArIo te pharamAve che ke, dhanya che te AtmAene ke jeo chala, painya ane vakrokitathI vaMcana karavAmAM praveNu evA paNa mANasa upara suvarNanI pratimAnI mAphaka vikAra vinAnA rahe che. ThagavAne prayatna karanAra upare ya sahaja paNa vikAra na thavo, e sAmAnya guNa nathI. AtmAmAM atizaya uttamatA jamyA vinA A dazA AvavI, e kaI paNa rIte zakya nathI. anaMta upakArIo pharamAve che ke "aho ! zratasAgaranA pArane pAmelA evA paNa zrI gautama mahArAjA, ke jeo gaNadharadevamAM prathama hAI zreSTha hatA, te paNa ArjavanA
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa: 2 : 18 pratApe bhagavAnanI vANIne eka nUtana ziSyanI mAphaka sAMbhaLatAM hatAM. A Azcarya e akAraNa nathI. Aje nahi jevA jJAnanI prAti chatAM paNa keInuM sAMbhaLavuM e pAlavatuM nathI ane saMbhALavA chatAM paNa "huM jANuM chuM"-ema batAvavAnA cALA karavAnuM mana thayA vinA rahetuM nathI. A dazAmAM e saralatA svapnamAM ya kema saMbhave? AcanA mATe paNa jutA jarUrI che jutApUrvaka AlocanA karanAre saghaLAya duSkarmone khapAvI nAkhe che, jyAre kuTilatAthI AlocanAne karanArA alpa pApa hoya to tene paNa vadhArI de che. kAyAmAM, vacanamAM ane cittamAM sarva prakAre akuTila nahi banelA AtmAone A saMsArathI mekSa nathI. mekSa teja AtmAone che ke jeo kAryamAM, vacanamAM ane manamAM sarva prakAre sarala banelA che. Aja sudhImAM jeoe mokSane sAthe che, teoe saralatAthI ja. jeo sAdhI rahyA che teo paNa saraLatAthI ja ane jeo sAdhaze teo paNa saralatAthI ja, kuTila AtmAo mikSa pAmyA paNa nathI, pAmatA paNa nathI ane pAmaze paNa nahi. parigrahane meha jagatamAM moTAmAM moTuM pApa parigrahane meha che, parigraha tyaja sahelo che, paNa tene meha, tenA pratyene mamatAbhAva e tyajavo khUba ja kaparuM kAma che. tamane khabara che ! lAkhanAM dAna denArA hajAronI saMkhyAmAM maLI jaze paNa dIdhelAnI mamatAne sarpanI kAMcaLInI jema aMtarathI phagAvI ? denArA be-pAMca paNa maLavA muzkela che. parigrahano moha pataLe paDyA vinA sAcuM dAna ApI zakyuM ja nathI. evAM ? dAnanI pUThe, kayAM to vepArI se haze. cakravartI vyAja sahita mULa mUDI 6 meLavavAnI naphAkhorI haze. athavA kIrti, mAna ke nekha jamAvavAnI bhUkha ? haze. eTale saravALe parigrahanuM mamatAnuM pApa te phAlIne phUleluM ja rahevAnuM. * oooooooooooooo
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskAra jharaNuM...... zrI maphatalAla saghavI, nirmALa jaLadhAramAM zAntimaMtranuM ramaNIya saMgIta vArasAnI phArama rUpe che tema, guru-pitAnA uddezanI khATImIThI surabhi temanA ziSya-putrAmAM vahetI rahe che. janmelA jharaNAne dharaNInA AdhAranI jema, sauMskAranI saritAnuM vaheNu paNa paraMparAe jIvatu ja rahe che. saMskAra, vahetI gaMgAnuM pavitra jIvanta saMgIta che. himAlacathI gaganaspI mAnasa-TUMkAmAMthI gageAtrIne ajavALatAM aneka vicArasabhara jharaNAomAM ApaNe jIvIe chIe. AsapAsamAM vicAranI je AchI-pAtaLI kaNikAo verAyalI paDI che, temAM e khaLa ane jyAta che, ke je vaDe Aje ApaNu ghaDatara thaI rahyuM che. vizALa A vizva-maMDapamAM ApaNe AmatritA chIe. e khela khelIne maDapamAM ApaNe chatA thaIe chIe. e elamAM je nAda gUjatA hoya, te nAdanI saMkalanAmAM jIvatA AzayarUpa zabdonI tyAM AMkaNI thAya che. ne ApaNuM jIvana maLelA A Ama traNavare enI avadheA mUkatuM jAya che. ApaNu jIvana ApaNA vyaktitvavaDe che. mAnavaprANInA abhyudayamAM rAcatI ApaNI samagra jIvanakalAnA azAne prakAzamAM lAvavAnA premavaDe karIne ApaNAmAM rahelA vizvapremane ApaNe teA karIe chIe. ApaNA AMtarpuruSane chatA karavAmAM jeTalI ApaNI bhAvanA teTaleA ApaNAvaDhe paramezvaravA aMdhArAmAM prakAza relAvavAnA Azaya-siddha.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 : 1 je ghATanAM jaLa ApaNe bhUtakALamAM pIdhAM hAya, vartamAnamAM AnaMdapUrvaka pItA hoIe, tevA prakAranI salila-dhArA ApaNA mAnava zikharethI pravAharUpe vahetI thAya. pIdhelAM jaLa jeTalAM nirmaLa teTaluM tenI varALanuM sUkSama baMdhAraNa ne teTaluM tenuM ucca AzrayasthAna. mAnasanA uttuMga himAddhi-zikharethI AvI nilepa baMdhAraNayukta varALanAM saliladhAre jAhnavImAM sarjana thAya, ne mAnavakula dIpI uThe. ziSyamAM gurunA aMze utare, tema patramAM pitAnA. kaI rIte? jema sonAnA eka TukaDAmAM senAnI pATanA guNadharmo virAjI rahe che, jaLanI eka dhAramAM aphATa sAgara-jaLanA guNadharmo ramatA rahe che, te rIte gurunI sapATIe pahoMcavA uccAdarzapUrvaka tapatA ziSyamAM gurunA aMze AkarSAya che, pitAnI pArTImAMthI kerAyelA patramAM paNa te rIte pitAnA aMzanuM avataraNa thAya che. susaMskAra prajAnuM jIvana sattva che, saMpatti tene zaNagAra che. saMskAranI pratimAne mAnavakulanA kalyANa kAje akhaMDaavyAbAdha rAkhavA mATe Arya RSimunioe zraddhA ne bhaktinAM amRtakAvyo lakhyAM che. saMskAranI avadhAraNu jevI tevI ramata vAta nathI. banAvaTa ke DhegavaDe te pamAya tema paNa nathI. gurunA saMskAro pAmavA, ziSya jema gurunI AjJAmAM varte che, te rIte ApaNAthI adhikatara sanehanA adhikArIo ane guNaramionA saMgrAhaka vaDIlo pratye ApaNe paNa vinaya ne bhakti darzAvavAM joIe. saMskAra-jharaNa sUkAya nahi, chatAM tene kAryanA nirmAtA sahArAmAM vaLavAnA prasaMge AvI jAya. prajAnI ekaraMgI hari.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalayANuM ? jyAre nijanA vartamAnane sarvathA sagavaDabharyo banAvavAnI ghelachAmAM raMgAya che, tyAre AvI kaTekaTane kaparo kALa AvI lAge che. trikALamAM jIvatI prajA, saMskAramAM adhikatara AnaMdamayatA pAme che. saMskAranuM vizuddhikaraNa prajAonA jIvanadharmo ane eka lehInA akhaMDa kALa-pRcche che. kALanI kItAbe je saMskArasa AlekhAyelAM che, te sarvanAM mULa mahAjananI nirmaLa jIvanagaMgotrInA himAlaya dezamAM che. - aneka samAjanuM ekatrita baLa rASTramAM jIvatuM thAya. rASTranA bhinnabhinna prAnta te te samAjanA te te prakAranA baLanuM avataraNa thAya. ane te pramANe rASTranuM khamIra jaLavAya. rASTranA te prakAranA khamIravaDe thanArI prajAmAM amuka baLe jAgRta thAya, ne te baLo rASTranA zubhAzubhamAM bhAga bhajave. pariNAme saMskAritAne vijaya ane asaMskAritAne parAjaya thAya. saMskAramAM prajA jIvana jIve, asaMskAramAM mahAmRtyu mANe. asaMskAranA oLA tene adhamUA jevI banAvI de. saMskAranA jameudhAranuM khAtuM vizvanA vyApaka tonI susaMgatatAmAM rAcatA pavitra jIvana vyavasAyI puruSone aMtara copaDe rahe che. teonI hisAbI bhUlamAM ApaNuM mRtyu ane dakSatAmAM jIvana. AMbAnI lIlamaraMgI DALe koyala bese, TahUko kare. TahukAmAM prajAjanonI jAgRtinA sUra cheDe, chatAM te na AMbA kanethI kaMI apekSA rAkhe, ke na jagajane kanethI. duniyAnA mahApuruSanA aMtarane TahUke paNa kaMIka AvuM ja hoya. te
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 263 vaDe saMskRtinI chIcharI saritAmAM vatunAM gheADApUra Ave, prajAonA jIvanane tapAvatA sukha-duHkharUpI kAMThAo DhaMkAI jAya. satra satASa ne AnaMdanI hariyALI Uge. w's:8: sa'skAranA bhinnabhinna srotA chatAM ya sattu udbhavasthAna eka bhinnabhinna svarUpe sarve eka ja AzayanI siddhimAM ramatA hAya. mAnavatAnA parama ArAmanI sarve tapasyA tapatA hAya. vinaya, bhakti ke zraddhA jemAM je je azA echA hAya, tenAmAM te te sthAna zeAdhe ane mAnavatAnI AbAdIvaDe nijanu kanya sAthe, nara-nArInA jIvananuM maMgala jIvana saMskArarUpe temanA vaMzajamAM utare, naranA tIkSNa saMskArA nArInA jIvana-gulAkhanI rezamI pAMkhaDIonA DhAMkaNurUpa banI rahe ane temanA vaMzajo prAya: tadanusAra jIvatAM zIkhe. saMsAramAM saMskArIjanA te gaNAya ke jemanAM vinamra haiyAMnAM bhAvasabhara vAdaLA avanavA tApe tapatA jaganAne zItaLa chAMyaDIrUpe banI rahe che. jemanA ela trikALaraMgI chatAM sApekSa dRSTie elAyeleA hAya che, jenA vicAra-vANI ane vanamAM mAnavakalyANunI parama kavitA taratI hAya che. je pratipaLe vizvanA vizvezvaramAM nijane bhUlI javA bhramatA rahe che. jenA samagra jIvananI chApa, thanArI prajAonA jIvanane jIvADanArI jIvanta tasvIra banI rahe che. sArA saMskAra, e avikArI AtmAne oDakAra che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ jena nRtya kalA. STUDIES IN ANCIENT JAIN DANCING. zrI jayaMti zAha wwwminum tyamAM saMskRtine sajIvana karanArI bhakti-prema bhAvanAnuM prabaLa tattva che, nRtya kalA dvArA paramAtmAnI bhakti karavApUrvaka jIvanane dhanya banAvI zakAya che, jene samAje Aje prabhu bhakti mATe saMgItanI jaina nRtya kaLAne vikasAvavAnI jarUra che, nRtyanI mArga zailI para jaina bALakane rasa letA karavAnI AvazyatA che. lekhaka A hakIkatane A lekhamAM rajU kare che. prema bhAvanAthI pragaTele, strI-pucchanI vizuddha jIvana bhAvanAne, nRtyane eka ja prakAra ApaNu pAse varSojUne che. ApaNu purANuM maMdiremAM pUjAnA prakAromAM Aja sudhI nRtyakaLA jIvaMta rahI che ane ApaNuM saMskRtimAM thoDuM cetana reDyA karyuM che. " varSo pahelAM AvA nu jIvananA eka upayogI aMga samA hatA. Aje paNa keTaleka sthaLe, keTalAka samAjamAM, maMdiramAM A bhAvanA jaLavAI rahI che. Aje paNa e bhAvanA ApaNA samAjamAM kaMIka aMze jaLavAyelI che. nRtyanI bhAvanA ApaNuM bhAvuka samAjamAM jAgRta thatI jAya che ane enA pariNAme ApaNI pAse evAM thoDAM kalAkAre che je ApaNane nRtyanI vizuddha bhAvanAmAM tallInatA Ape che. A rIte hiMdanI paurANika bhAvanAo jAgRta thatI jAya che. Aja mAnavI game te susaMskRta ane sudharela hoya, AjanA sAhityakAre game tevA mahAna sajane karatAM hoya, bhale e badhuM ya hoya; chatAMya paurANika saMskRtine sparyA vagara keI rahI zakatuM nathI. rahI zakaze nahi e niHzaMka che. jIvananI keDI para Daga mAMDIe ane navI jijJAsA utpanna thAya che.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ w's : R: 195 nisAsA, AMsu ane nirAzA mANyA pachI kAika kAka samaye ApaNane hRdayamAMthI AnaMdanA pravAha maLe che. A AnaMdane pravAha Atmika hoya che. A pravAhane vikAsamAge vALavA mATe nRtya preraNAsthAna che. nRtya e ApaNA jIvananA vikAsanI pArAzIzI che. nRtya e ApaNA Atmika AnaMdanu pradarzana che. ane nRtya e ApaNA vikAsanuM prathama pagathiyuM che. purANa kathAo, purAtana avazeSo ane DerA dvArA ApaNane mAhitI sAMpaDe che ke nRtyanI pati jUnA yuganI che ane ApaNA AtmAne vikAsamAge doravA mATeja A paddhati yAjavAmAM AvelI hatI. maMdiranA bhIMta citrA tarapha najara pheMkatA thaIe chIe tyAre ApaNane nRtyanI bhAvanAne khyAla Ave che. ApaNA Atmika bhAva hRdayamAM pragaTe che. nRtyanA darzanathI AdhyAtmikatAnuM darzana thAya che. zatruMjaya mahAtmya ' jevA ApaNAM prAcIna graMtha uparathI spaSTa jaNAya che ke, 'nRtya e parApUrvathI cAlyuM Ave che ane tenu pahelu pradarzIna kinnara strIoe tathA deva strIoe bhagavAna zrI RSabhadeva samakSa yejyu hatuM. vAstavika rIte joie te RSabhadeva bhagavAna mukhya zikSaka hatA ane emaNe nRtyanI tAlIma emanA vaDAputra bharata ane putrI brAhmIne ApI hatI. * A graMthamAM evA spaSTa Ullekha che ke, * saMsArane tyAga karavA pUrve bhagavAne jagatanI vyavasthA niyata karI, ghaTita kAryomAM preraka evA paramezvare sadhaLI prajAone nAnA prakAranA kAryomAM yeAjI. devAe jemanu stavana karyu che evA prabhu kAika samaye bAgamAM, krAika samaye samudrakAMThe, kAi samaye pa tAnA krIDAsthAneAmAM, kAivAra citra-vicitra devAlayAmAM, kAivAra strIonA grAmya gItA zravaNu karavAmAM tathA koivAra IndranA hukamathI deva skrIAe bhajavelA nATako jovAmAM ane kinnara strIAnAgAna sAMbhaLavAmAM samaya gALIne kAlane khapAvatA hatA. jakhUsvAmI caritramAM evI vastu racavAmAM AvI che ke, sAmAnya vyaktithI mAMDIne rAjadarabAre sudhI nRtya pahoMcatuM hatuM.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANa jabUkamArane vivAha vidhi pUrNa thayA pachI jANe pite kRtArtha thayA hoya tema harSa pAmatA svajananI sAthe jaMbUkumAra vadhuo vaDe manohara evA ratha upara besI pitAnA gharane dhAre AvI pahoMcyA. "Aje mane vrata levAmAM vigha karanAre vivAha mahotsava nivRta thaI gaye ema mAnIne jANe harSa pAmatA hoya tema jaMbUkamAra mAtA pitAe nacAvelA vizeSa nRtya karavA lAgyA. jyAre jyAre tIrthaMkaranuM samavasaraNa racAya che tyAre tyAre deva nRtya kare che. vIra prabhunA samavasaraNamAM paNa deve nRtyanI yojanA karI hatI evA ullekha maLI Ave che. jIho bahutera puruSa taNI kalA, jIho nArI kalA cosaTha / jIho lIpI aDhAre sohAmaNI, jIho kula cauthApe ukiTTa / - puruSanI tera kalA, strInI cosaTha kalA tathA aDhAra jAtinI sahAmaNuM lIpI ane ane ugraMkula, bhegakula, rAjakula tathA kSatriyakula e utkRSTa cAra kule prabhue sthApyAM. jena dharmanA pahelA tIrthakara bhagavAna RSabhadeve A vyavahAra pravartAvyo tyArathI puruSane batara kaLA ane strIone cesaTha kaLA zIkhavI. zrI RSabhadeva bhagavAne paNa pitAnA vaDA putra bharatane 64 kaLAne kAMDa zikhavyuM. A kaLAomAM nRtyakaLA viziSTa sthAna bhagavatI hatI. ane A kaLAne dedIpyamAna banAvavA mATe vividha vezabhUSA, alaMkAre, kuma kuma tilakanI pejanA karavAmAM AvatI hatI. Aje rASabhadeva bhagavAnane nirvANa pAmyAne ghaNo kALa vyatIta thayo che chatAM A alaMkAre, vezabhUSA, kumakuma tilaka ciraMjIva rahyAM che. ane enI sAbitI maMdiranA divAla mArge ApI zake tema che. maMdiranA divAla mArgo para javAmAM AvelA nartikAnA lAkSaNika pijha paranA alaMkArahAtha paranA kaMkaNa, paganA jhAMjhara, kaTimekhalA, kAnanAM kuMDala ItyAdi aMganA viziSTa alaMkAre vadhu sAbitI Ape che ane zilpIoe A kArya javAmAM potAno prANa nIce che.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa: 2 : 197 jainee "nRtyanuM sthAna Aja lagI jALavI rAkhyuM che. nRtyanI bhAvanA ApaNe tyAMnA devamaMdiromAM utArAtI AratI prasaMge dRSTigocara thAya che. jainenI pUjAmAM paNa nRtya pUjAe agrasthAna meLavyuM che. A rIte hindanI paurANika bhAvanAo jAgRta thatI jAya che. nRtyanI gUMthaNuM karavAmAM prAcIna prajAe je dIrdha saujanya reDyuM che e prAcIna saMskRtinA pratyAghAtIone game tevuM lAgatuM hoya chatAM e nirarthaka nathI ema jANe ajANye enAthI svIkArAya che. devamaMdiramAM utArAtI AratI mATenI pramukha AratInuM nRtya "asarA nRtya' tarIke paMkAI gayuM che. e AratI prasaMge apsarA nRtyanA darzana thAya che. "vividha pUjA" nA racayitAoe pUjAmAM " nRtya pUjA" mUkI che ane ethI jenenI lalitakaLAmAM nRtya agrasthAna bhogavatuM hatuM enI sAbitI Ape che. jenee AjalagI nRtyakaLAne khUbaja keLavI hatI. A kaLAno upayoga Aje samAja mAtra raMjana khAtara upayoga karI le che, A nRtyapUjAnA keTalAka ullekha bahuja sarasa che. sarasa nATaka karI zuddha bhAvaja dharI, nija AtamA mati asArI; eka zata ATha kamara kumarI karathI kare, vividha saMgIta vAchatra dhArI. sarasa, sela zRMgAra karI kumarI nAcatI valI, haiyAM haiyAM theIyAM karatI; dekhAvatI hastagata ghudharI nAdazuM, ghUMTaNa deI bhamarIya pharatI. sarasa, vividha prakAra ema nATaka karatI, lAja maryAdA manamAM dharatI; eha vidha vikajana nATaka karaMtAM, saMsArasamudra vahelA taraMtI. sarasa nATaka pUjA soLamI, sajI le zRMgAra; nAce prabhuke Agale, bhavanATaka saba TAra. deva kumara kumarI mili, nAce Ika zata ATha; race saMgIta suhAvanA, batisa vidhakA vATa. rAvaNa ne madadarI, prabhAvatI suriyAbha; draupadI jJAtA aMgameM, liye janmake lAbha. TAre bhavanATaka sabI, he jina dInadayAla; milakarasura nATaka kare, sudhara bajAve tAla.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 kalyANaH | nATyazAstranA niSNAta abhyAsIoe nRtyanA be vibhAga yojyA che. eka mArga ane bIjo dezI. mArgI nRtya deva maMdiramAM yojavAmAM Ave che ane te devanI samakSa, dezI paddhatinuM nRtya e mAtra raMjana khAtara jAya che ane te deza dezanI paddhati anusAra hoya che. mArgI paddhatinuM nRtya mAtra pavitra tahevAramAM yojAI jAya che. je dvArA ApaNamAM bhAvukatA temaja saMskAritA pidA karI zakAya che. jenonI nRtyakalAnI paddhatimAM mArga sIsTama para vadhu dhyAna apAyuM che. ane ethIja bhAvanAnA prasaMge mAtra devamaMdiramAM nRtyanI yojanA karavAmAM Ave che. nRtyakalAnI paddhati e mAtra raMjana khAtara hotI nathI; paNa pUjya puruSo pratyenI bahumAnapUrvakanI bhakti tarIke hoya che. hinduo pitAnI kalAne hindu kalA tarIke saMbodhI zake che, hinduo nRtyakalA tarIke hindu nRtyanI upamA ApI zake che. rAgInIdevI jevI mazahura natikA A nRtyane Hindu Dancing tarIke kahI zake che. muslIme potAnI kalAne muslIma kalA tarIke AvakAre che. buddha dharmane anuyAyIo potAnI zilpakalA saMskRtine bauddhika saMskRti tarIke gaNe che te jene potAnI kalAne "jena kalA-jena nRtya-jena zilpa" tarIke kema na svIkArI zake ? A vastu kadAca ja banI zake te "jenAzrita kalA" kahevAmAM zuM vAMdho hoI zake ? jenoe Aje A kaLAne vikasAvavAnI AvazyakatA che. jene nRtya zailIe mArgI sIsTama para bALakone nRtya vibhAgamAM rasa letA karavA jarUranA che. nRtyamAM saMskRtine saMjIvana karanArI prema bhAvanAnuM prabaLa tattva che. e tatvane saMgAnusAra vizuddha rIte jIvanamAM utArI zakAya che. emAM avanavuM cetanya reDI saMskRtinI e kaLAbhAvanAne amaratva ApI zakAya; ane e dvArA paramAtmAnI bhakti karavApUrvaka jIvanane dhanya banAvI zakAya.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ irSyAnI vedI para nirdoSa alidAna. pU AcAya deva zrImad vijayabhuvanatilakasUri mahArAja, sekaDo varSa para banI cUkelI A eka aitihAsika ghaDhanA che. magadhanA pAyatakhta pATalIputranA samrATa mahArAja azAkanA hAthe peAtAnA eka nirdoSa rAjakumAranuM sarvasva jhUTavAI jAya che, te kevaLa eka abaLAnA hRdacanI kAramI IrSyAvRttinA yeAge; A rIte IrSyAnI vedI para eka pavitra ane AjJAdhArI rAjakumAranu je rIte balidAna devAya che tenA TraeNka ItihAsa A kathAmAM rajU thayeA che. pATalIputranagaramAM mauryavaMzane dIpAvanAra, bhujAkhala ane mutsaddImatithI magadhanI ejasvI rAjyagAdIne mAlIka azAka, esa gAmanA viSNunI putrI dha parAyaNu padmAvatInI sAthe lagnagraMthithI joDAya che. rAjA azokanA rAjyakAla ghaNA ja suMdara ane zAMtimaya vAtAvaraNathI sakaLAyelA hatA. lagna bAda padmAvatI potAnA saundraya, pativratAdhama, zIladaDhatA, Adi guNAthI rAjAnAM dIlane rIjhavI, paTTarANI padane meLave che. paTTarANI banyA bAda rANI padmAvatInA udarathI eka putrane janma thAya che. jene janmamahotsava mahArAjAe meTA ADaMbarathI karyAM, hajArA yAcakAne mana-mAnyAM ane mAM-mAgyAM dAna ApyA. harSaghelA rAjya snehIoe e janmela putranuM nAma kuNAla rAkhyuM A samaya i. sa. pUrve 237-38 teA hateA. kuNAlanA janma bAda kuNAla mAtRsnehanA suMdara AzvAsanathI vaMcita banyA. paTTarANI padmAvatInuM mRtyu thayA bAda azAkanA aMteramAM paTTarANI banavAnI dhaNI rANInI ummedavArI hatI. paNa e pada te bauddhaputrI tiSyarakSitAnA bhAgyamAM sa eluM hatu . eTale mahArAjA azoke tiSyarakSitAne paTTarANInA pathI bhUSita karI. kuNAlane rAjyazikSaNu temaja anya vyavahArU abhyAsa karAvavA, tenI
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 kalyANa H mAtAnA svargavAsa bAda dhAvamAtA sunadAnI sAthe avatIthI madhamAM lAvavAmAM Avyo. rAjA azAka tiSyarakSitAnA sauya ane premamAM atyanta anya banyA. tiSyA paNa abhimAnanA tAnamAM tIvra taNakhAthI khaLI-jaLI rahetI. ane svataMtrapaNe sadhaLuM ya vartana nirakuza rAkhatI. mahArAjA potAnA premamAM pUrepUrA adha che, ema nizcaya thatAM tene lAbha levA rANI tiSyarakSitAe svaputra mahendranA mATe yuvarAja padavInI mAgaNI karI. vicakSaNu ane nyAyI mahArAjAe ene javAba khullI rIte nakAramAM ja vALye. ane spaSTapaNe jaNAvyuM ke, ' yuvarAja kuNAlane gAdIne mAlIka banAvI, mhAre mArI pharaja adA karavAnI che, ane eja satya nyAya che, temaja te vIra ane rAjyetakhtane pUrepUrA lAyaka che.' A samaye paTTarANIne putra mahendra pAMca varSAMte hatA. rAjaputra kuNAla ghATadAra suMdara caherAvALA, asAdhAraNa kAMtivALA ane asIma tarka nyAyamatithI dIpatA hatA. bAlavayathI tenAmAM naisargika saMgItakalAnI bakSIsa hatI. eTale tene sItAra para peAtAneA kAbU jamAvyeA hateA, sItAranI tArAnA mIlanathI madhurasvare gIte gAne rAjaputra kuNAle rAjA ane akhila rAjakuTuMbane mugdha karyu hatu. ane sau kAineA prItipAtra banyA hatA. rAjaputranA zarIrane bAMdhe, saMgar3hita ane khaDatala hate. tenI cauda varSanI vayamAM paNa te mahArathI yuvaka jevA dekhAi AvatA. rAjakumAranA saMgItathI rAjamahela gUMjI UThatA. zAkanu vAtAvaraNa rAjamahelamAM spatu ja nahIM. paNa tiSyarakSitA tenI prapaMca ane cAlabAjInI citavanAmAM ja rahetI. AttadhyAnanI nadImAM DUbakI mAranArAone khAdya AnadI ane satoSI vAtAvaraNa kAramu bhAse che. kAipaNa upAyathI jo kuNAla rAjyagAdIne nAlAyaka Thare te! ja mArA putra rAjyanA adhipati bane. bAkI teA mhArI AzAe hataprahata thaela che. rAjyamahelamAM prapa Mca, khaTapaTo, kAvatrAMe ane bheda nItie amedha zastranI jema saphalatAne sadhAve che.' AvI durbhAvanA C
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 ws: ?: AthI tiSyarakSitA kuNAlane kalaMkita karavA aneka chidro zodhatI rahetI. bhAvimAM jevAM sarjatA ghaDAelA hoya che tevA sajogo ApoApa UbhA thAya che. kabUtarane pajAmAM sAvavA jema bilADI deDe tema ekAMtamAM besI madhura saMgIta gAtA kuNAlanI pAse te ja paheAMcI. kuNAla saMgItamAM evA tanmaya banyA hatA ke, enI pAse zuM che? kANu AvyuM che ? enuM bhAna paNa te vIsarI gayA hatA. duSTamati tiSyarakSitAe peAtAne dAva sAdhavA akasmAt thatI duzmanAnA hUmalAnI jema kumAranA para anukUlatAnI zetaraMja khIchAvI. aTita ane gadya premanI yAcanA karatI te duSTAnA Azayane kumAra samajyeA. rANInA prapaMcadAvAne veDI nAMkhyA. ucita zabdomAM tiraskAra karyAM. nItine nahIM bhUlate rAjaputra sItArane pheMkI, tenI cAlabAjInI jAlane chinnabhinna karI sanasanATa bahAra nIkaLyA ane pote potAnu jIvana jokhamamAM samajgyA. bhAvinI sadhaLI ya javAbadArI tenA sAme khaDI thaI. potAnI dhAvamAtA sunaMdAnI sAthe kuNAla potAnA kAkA mAdhavasaMhanI pAse avatI cAlyeA gayA. sattvamUrti kuNAla tIkSNa matinA pratApe nIti ne zastravidyAnA sAgarane pAra kahADI cUkayA. kuNAlanI pratApI vANI ane saMgItanA suMdara surAvaTanI jamAvaTa, sAhasikatAthI nyAyapUrNa jIvana vItAvavAno jhaMkhanA, vagere suguNAe avaMtInA akhila rAjadarabArane kumAre mugdha ja banAvyo hatA. rAjakumAra kuNAlanA lagna vidizA nagarInA Nikaputro dharma parAyaNu zarakhAlA sAthe karavAmAM AvyA hatA. kumAranI vaya lagabhaga sALavarSanI thatAM seALamA varSanI sAliMgarI ( varSIgAMTha ) nA divase rAjyadarabAra bhAre bhapakAthI bharavAmAM Avye . kAraNa ke, kumAra kuNAlane Aje rAjyAbhiSeka karavAnA pUrA yAga dekhAtA hatA. dareka yuvarAjone seALavarSanI ummare yuvarAja pada arpaNa karavAmAM AvatuM hatuM. rAjaputra kuNAlanI seALamA vaSa~nI varSagAMThanAM suprasaMge bharAtA rAjya
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ra0ra kalyANuM ? darabAranA avasare kumAranA AnaMdamAM vadhAro kare e jAtane mahArAjA azake eka rAjakharIte taiyAra karI rAkhyo ane rAjadUtane te patra avaMtInA rAjadarabAramAM tAkIde pahoMcADavAnI AjJA karI. samaya madhyAha kAlanA bhojana pahelAM eka kalAkane hatA. dUtane AvavAnI rAha jotA rAjavI beThA hatA. eTalAmAM bhejananuM AmaMtraNa AvatAM sAdA bhAvathI patrane jemano tema palaMga upara rAkhI samrA azoka bhajana karavA gayA. duSTA tiSyarakSitAnA hAthamAM A patra Avyo. AdithI aMta sudhI vAMco. A takane dAva kadiya niSphala nahIM jAya ema mAnatI teNue lekhamAM mekha mAre tevI rIte " ga"nA sthalamAM netrojananI zanIdvArA eka biMdu "a" nA upara karI dIdhuM. jemane tema akhaMDa 5tra tyAM mUkIne jANe pote kazuMya jANatI ja nathI tema prasannavadane mahArAjAnA khaMDamAMthI sarpiNInI jema bahAra nIkaLI gaI. svArthasiddhinA nazAmAM eka mahAsAhasika kumAranA nirdoSa jIvana para vizvAsaghAtinI kulaTAe kevI niMdya trApa mArI ? vizvAsaghAtIo badalAmAM ghera ciMtAnI AgamAM jaLavA sivAya bIjuM kazuMya meLavatA nathI ja. e svarNa vAkyo para A kahANI mahera chApa mAre che. zuddha ane aihika siddhionI AzAe kyA kyA duSTa akRtyone bhoga nathI banAvatI ? tibbarakSitA jANe kRtakRtya thaI cUkI hoya ema nizcita banI. bhajanathI paravAryA bAda mahArAjA azake kuNAlane lakhelo patra UtAvaLanA aMge tapAsyA vagara ja peka karyo. ane tenI upara mahera chApa mArI. keTalAka samAcAra mukhathI kahIne dUtane tAkIde pahoMcavA sUcavyuM ane ravAnA karyo. rAjavinA dilamAM keTale asIma harSa ane putranA prati kevuM vAtsalyabharyuM hRdaya haze ! "ai a gSarasTa mA jevo jJAnAti to manuSya: " strIonA durgama caritrone ane puruSonA vizALa bhAgyane devo paNa nathI jANI-kaLI zakatA te puruSo te jANe ja kyAMthI ?
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMka: 2 : 203 avatimAM rAjaputra kuNAlanI varSagAMThanA mahatsava aMge dabadabAbharyo darabAra bharAyuM hatuM. pratApazAlI yuvake pitAnA suguNoThArA avaMtInI akhila janatAne mugdha banAvI hatI. eTale AjanA darabAramAM nAgarika janavarga paNa cIkAra bharAyele najare caDhate hati. madhyAhana bAda suMdara vastrAlaMkArathI sajaja thaI, pradhAna rAjyAdhikArIonI sAthe hajAre dhanADhayonI salAmene ane AzIrvAdone namrabhAve jhIlate rAjaputra siMhAsana para jaIne beThe. rAjaputranI najIkamAM nyAyAdhIze, amA, temaja anya vizvAsu maMDaLa zetuM hatuM. najarANAnI suMdara bheTa para bheTe kumAranA sanmukha prajAjanoe caDhAvI, prasannavadane kumAra pratyeka sabhAsadonA hRdayamAM eka sAhasika purUSanuM sthAna laI cUkayo hato. dabadabAbharI rAjyasabhAmAM kumAranI guNagAthA guMjI UThatI. paNa daiva, mAnavane AnaMdasImAnA aMtamAM pahoMcatA pahelAM ja navo pardo pADe che. te avaMtI darabAranI rAjasabhA utsAhI tAnamAM AvI hatI. utsAha ane AnaMdasAgaranA pravAhamAM jhUlatI sabhAmAM eka pratihAre AvI, rAjakumAra ane saradArane namI. ekAeka magadhathI Avela rAjadUtanI vadhAI ApI. dvArapAlanI vANue yuvarAjane ane yuvarAjanA kAkA mAdhavasiMhane akhila sabhAsada karatAM vizeSa AnaMda ane utsAha ApyA. mandamanda pagalAM bharate rAjadUta yuvarAjanI samIpamAM Avyo. paMcAMga praNipAta karI, adabathI mahArAjA azakanI mahera chApavALo kharIte yuvarAjanA hAthamAM Avyo. potAnA pitAjInI mahora chApavALo patra pitAnA mAthe caDhAvI, kAkA mAdhavasiMhanA hAthamAM Ape, ane mAdhavasiMhe maMtrirAjane te patra Apyo ane vAMcavAne pharamAvyuM. rAjadarabAranA oraDAmAM khIcekhIMca bharAyelI rAjasabhA putranA prati - pitAne agAdha prema joI, cakita ja thaI gaI hatI. maMtrIzvare patrane vAMce. ane tenA meM para duHkhanI zyAmarekhAo upasI AvI. netra AMsuthI
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 kalyANa * bhInAM thayAM. catura mAdhavasiMha ne anya rAjyakama cArIe A dRzya joI coMkI gayA. ane manamAM samajyA ke; * mahAtsavanA prasaMge AI zAkasamAcAra dekhAya che. ' kAMpatA haiye ane gabharATathI, mAdhavisa huM vigata pUchI, paraMtu te mahAsacivanI jihA, khelatAM jakaDAi gai. praznane uttara nahI malavAthI akhila sabhA zAkAtura banI, ane sahu kAie patranI bhaya karatA hRdhyAmAM AMkI lIdhI. mahArAjAnA mukhathI putrane kuzala saMdezA pAThavyA hatA. aneka zubhAzIrvAdo kahyA hatA. ane A patra putranI varSagAMThanA zubhaprasaMge ja tAkIde pahoMcavA ja joie evu rAjavInuM pharamAna hatuM '-A pramANenA vicAra karatA, magadhathI Avela dUta A jAtane zokamaya dekhAva jo AbhA ja banI gayeA. . dUte gadgad avAje maMtrIzvarane pUchyuM, 'A patra vAMcatAM Apa kema aTakAvA che ? mahArAjA vagere sarva rAjyakuTuba AnaMdamAM che, ane patramAM paNa AnaMda sUcavyeA che. temaja mukhathI paNa Anada sadezA ja pAThavyA che. ahIMnA paNa zubha samAcAro magAvyA che. AvA moMgalamaya suprasagamAM anya zu hoi zake ? jethI Apane acakAvavu paDe che.' na chUTake ma MtrIzvare mAdhavasiMhanA hAthamAM patra mUkayA. teNe dhrUjatA hAthe patra lai vAMcyA. ane kAramI cIsa pADIne kahyuM ahAhA ! kevI durbhavyatA. teNe tarata ja kAgaLa hAthamAMthI pheMkI dIdhA ane tenu haiyu glAni pAmyuM. rAjasabhAnI paristhiti sakSubdha banI. A dRzya jotAM vIra kuNAle dhIratAthI nakkaravANI dvArA kAkAne kahyuM ke, mahArAjAe evI zI AjJA pharamAvI che? ke, jethI ATalA badhA UhApoha ? 'vIra rAjaputranA slAme eka mIMTathI mAdhavasiMha jovA lAgyA. eya zabda uttaramAM na. maLatAM siMhazizu vIra kuNAla rAjasihAsanathI jhaDapathI UThayeA ane patra vAMcavA lAgyA. mAdhavasiMhe praNayavANIthI jaNAvyuM ke, A jherI patrate nahI sparzItA ahIM rahevA dyo. ane mahArAjA pAsethI ' punaH satya
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDaH 2H 20 samAcAra magAvIzuM jethI e tamAne jANavA maLaze. mAdhavasa hajIe karelA niSedhathI sabhAsado sArI peThe samajI gayA ke; A patramAM kumAranA viSayamAM mAThA samAcAra haze. pardA pAchaLa beThelI rAjastrIe ane khAsa kuNAlanI dhAvamAtA sunA vagere A dRzya joi karuNu dhvanieH rudana karavA lAgyA. 6 8 kAkAzrI ! game tema hoya paNa magadhanA samrATanuM A rIte apamAna kema thAya ? ' Ama khelatAM vIrakuNAle patra vAMcyA. AnaMda samAcAra vAMcyA pachI, apIaruM' zabda vAMcatAM bhAvArtha samajI gayeA. ane kAkAzrIne kahevA lAgyA ke * caMdraguptanA amIrI vazamAM Aja sudhI DilanI AjJAnuM ullaMdhana karanAra kAipaNa pedA thayA nathI ane huM pATavIkumAra thane mahArAjAnI AjJAnuM ullaMdhana karIza te mArA mArge aneka cAlaze. kulamaryAdAnA lepa thaze. te! huM pApI ja te pApane AiinadAna kahevAiza, mATe tameA samrATanI AjJAne mAna ApI kulANane aMdha karI ! ' : rAjakumAranA A zabdo sahune tIra jevA lAgyA. mAdhavasa huM jaNAvyu ke, ' AvuM apakRtya karavA mahArAjA kadIya AjJA pharamAve nahI. A bAbatanI punaH pratIkSA karavI. pachI je karavuM hoya te karI zakAze. ekAeka sAhasa karavuM Ucita nathI'. dhAvamAtA sunaMdAe paNa rAjaputrane A sAhasathI aTakavA dhaNuM ja samajA. paraMtu sAhasika kuNAle pitRAjJA prabhuAjJA tulya mAnI, ane tene tAtkAlika amala karavA Icchuka banyA. nirdeSi khAlaka para jhajhumI AvelA julmane kAi paNa sAMkhavA sahaja taiyAra nahatuM. ' yadbhava mAvAnAM mavacceSa nAnyathA' paNa bhavitavyatA evI sAelI hoya tyAM thAya zuM ? A badhuM ya taTa che, ema sahu kAInuM hRdaya kabUlatuM. vIraputra kuNAla eka ja jozamAM caDhayA ke, * pitR AjJAnuM pAlana eja vinItAnu bhUSaNa che. ' kuNAle ugrazabdomAM dvArapAlane AjJA pharamAvI. agnimAM tapAvelI lADhAnI zalIe hAjara. karA ! UgrasvarUpa adamya thatAM dvArapAlane aniSTa paNa AjJA mAnavI paDI. aMtamAM rAjyaputre e zalIo dvArA jiMdagItA adhApA svIkAryuM.. .
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANaH akhila sabhAmAM zekanA mojA UchaLyAM. kumAranA aMdhApAnI vAta vIjaLI vege phelAvA lAgI. AvelA rAjadUta sAthe mahArAjAne UMDI asara thAya evI bhASAmAM mAdhavasiMhe eka patra lakhIne meka. rAjadUta paNa savega patra laI samrATanI sabhAmAM AvI pahoMce. lehIthI kharaDAele kharIte jotAM samrATa azoka zekamagna banyA paNa dhIratAthI kAgaLa pheze. ane vAMcyuM: "AkhI avaMtInagarInI prajAnA hRdayane mugdha banAvanAra, kumAra kuNAlane yuvarAjapada samarpaNane saMdeza Avo joIto hato tenA badalAmAM rAjaputrane aMdhApo ApavAnI AjJA kema pharamAvavAmAM AvI te samajAtuM nathI. pitRAjJAne mAna ApanAra sAhasika yuvarAja kuNAle pitAnA ja hAthe potAnI AMkho pheDI, AjJA pAlakatAnA gauravane sAcavyuM che. A banAvathI rAjakula zakamAM DUbI gayela che. rAjya kArabhArIo asaMtoSI banyA che. te sarvene kevI rIte saMtoSavA, yuvarAjapada kone samapaNa karavuM, vagere khulAse mokalI sarvene saMtoSavA maherabAnI thAya" uparane patra vAMcatAM samrATa azoka zekasAgaramAM DUkhyo, sacetana banatAM khyAla Avyo ke, jyAre patra palaMga para paDyo hato te samayane dAva sAdhI, tiSyarakSitAe ja A kAvatru racyuM haze ! putranA aMdhApAne badale levA samrATe pharamAvyuM ke, adhamakRtyakArI paTI rANIne jIvatAM ne jIvatAM bALI mUke. ahAhA ! moha rAjAnI kevI ajAyabIbharI lIlA che. rANIe rAjAne premAMdha banAvyuM hatuM te ja rAjA te ja rANunA mATe kevI kaDaka ane ugra AjJA pharamAve che. kSaNika snehanAM nATake asthira ja hoya che. rAjaya karmacArIone dayA AvavAthI rANune prANumukta na karatAM ghera aTavImAM rAkhavAnuM ucita mAnyuM. Akhara pazcAttApathI te mRtyu pAmI. karmasattAnI pAse merI meTI rAjasattAo paNa nabaLI paDI jAya che. A banAvathI magadhanA mahArAjAne ghaNe kaleza thayo. teonA svabhAvamAM asIma parivartana thayuM. mahArAja azakane A banAvathI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa:2: khUba duHkha thayuM. tyArabAda samrATa azoka - dharma parAyaNu jIvana jIvavA lAgyA, ane rAjakAraNathI khUba nivrutta banyA. 307 mahArAjA azoke putranA nirvAha mATe avatI pAsenA eka gAmanI Avaka jUdI kADhI ApI ane kuNAla paNa teTalAmAM sASa mAnI te ja gAmamAM rahyo. ane adhyAtmarasanA bhajatA gAI, bhajana bhaktimAM layalIna rahetA. Y sApekSa vyavahAra e satya che, jyAre nirapekSa nizcaya e jUDa che. nizcaya naya avalaMbatAjI, navi jANe tasa mama; cheDe je vyavahAranejI, lekhe te jinadha. 1 nizcaya dRSTi hRdaya dharIjI, pALe je vyavahAra; puNyavata te pAmaze", bhavasamudra pAra. 2 nizcaya navi pAmI zakejI, pALe nava vyavahAra; puNyarahita je ehavA, tene kavaNu AdhAra 3 Alakhana viSNu jema paDejI, pAmI viSamI vATa; mugdha paDe bhavarUpamAM, tema viSNu kiriyA ghATa. 4 -u0 zrI yurovijayajI mahArAja 5
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ AstikatAno saMdeza pU. paMnyAsajI mahArAja zrI pravINavijayajI gaNi. lADI, gADI ane vADImAM amanacamana karI, prApta sAmagrIone yuvAvasthAmAM marajI mujaba bhegavaTe karavAmAM ja jIvananI saphalatA che.Ama mAnanArA nAstika vRttinA AtmAe jyAre Astika samudAyanI sAthe bheTAya che tyAre te lekenI vacce kaI rItanI vAtacite thAya che, te A saMvAdamAM darzAvavAno prayatna thayo che, ane ate saraLa AtmAo kramazaH je rIte mArga sanmukha vaLe che, te AmAMthI ApaNane jANavA maLe che. pAtra. kusumacaMdra, zAMticaMdra: navInacaMdra, rasikalAla: zAMticaMdra-are mI. navInacaMdra ! tame savAranA pahoramAM rasikalAlane sAthe laI bagalamAM gAyanA puMchaDA jevuM ane hAthamAM lAla raMgane garama TukaDe lai utAvaLA utAvaLA kyAM jaI rahyA che ? navInacaMdra-bhAI zAMticaMdra ! bagalamAM A gAyanA pUchaDA jevuM kAMI nathI, paraMtu A to sarva jatuonA rakSaNa mATenuM apUrva sAdhana che. ane tenuM nAma caravaLe che. ane hAthamAM besavA mATe lAla raMgane garama TukaDo che, jene kaTAsaNuM kahevAmAM Ave che. te laIne ame Aje jJAnapaMcamIne mahAna divasa hoI upAzraye pauSadha karavA mATe jaIe chIe. rasikalAla-zAMticaMdra! jinadAsa zeTha jevA parama dhArmika pitAnA putra hovA chatAM caravaLA jevI pavitra vastune gAyanuM puchaDuM kahI dhArmika upakaraNanuM insalTa karatAM jarA paNa lajajA nathI AvatI ? mane nathI samajAtuM ke tame A kaI rIte bolI rahyA che ? kamacaMdra-bhAI rasika! tAre mijAsa te lagabhaga soLa khAMDI eTale mAlUma paDe che. AthI dharmanAM upakaraNanuM zuM moTuM apamAna karI nAMkhyuM? zuM AvI sAmAnya bAbatamAM tamArA jevA dharma DhIMgalA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta sAcI vAta tenI pratikAra kare che. khaMDa : 2 ene krodha kara zobhe khare? A te svataMtratAne jamAne che. jene jema phAve tema belI zake che. rasika-bhAI kusuma ! Ane krodha na kahevAya, paraMtu dharma pratyenI sAcI lAgaNI kahevAya. sAcI vastunI rakSA mATe A prayatna che. dharmanA apamAna samaye chatI zaktie tene pratikAra karavo ja joIe. e hetuthI ja tamane be zabdo mAre kaDaka kahevA paDyA che. navInacaMdra-bhAI zAMti ! tame "IcchAmAM Ave ema bolavuM ene svataMtratA kaho cho " e paNa vIsamI sadInI eka navIna zedha che. kharUM puchA te marajI mujaba belavuM enuM nAma svataMtratA nahi paraMtu svachaMdatA, narI ajJAnatA, uddhatAI ane jJAnanuM beTuM ghamaMDa che. rasikalAla-bhAI navInacaMdra! nAhakanI mAthAkUTa mUkI do. A te kaLikALane prabhAva gaNAya. vaLI pazvimAtya keLavaNunA nazAthI dharma mATe elaphela bolanArAone A jamAnAmAM kAMI ToTo nathI. cAle jaladI cAle, ApaNane pauSadha levAnuM meNuM thaze ane tema thatAM samyagu jJAna upara thatuM vivecana jANavAnI taka jatI raheze. navInacaMdra-cAle bhAI rasika, ApaNe have bahu samaya nahi gumAvIe paratu eo kyAM sIdhAvI rahyA che te te jarA pUchI laIe. [ zAMticaMdra tathA kusumacaMdrane uddezIne ] are bhAI zAMticaMdra! A hAthamAM vokIMgasTIka ane AMkhe cazmA caDhAvI kasumacaMdranI sAthe tame kyAM sIdhAvI rahyA cho ? te to kaho ! zAMticaMdra-bhAI navIna ? We are going for a morning walk. ( vI Ara geIMga phera e managa voka ) zarIranI taMdurastI mATe hame reja savAranA doDha be mAIla sudhI pharavA jaIe chIe. paheluM sukha te jAte naryA. aMgrejImAM paNa kahyuM che ke, Health is wealth. le guDa bAI. hamAre paNa moDuM thAya che. Time is money. samayanI paNa kIMmata che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 kayANa : rasika-mitre ! jarA sabura ! samayanI tamane keTalI kIMmata che e te hame sArI peThe samajIe chIe. je tamane samayanI vAstavika kIMmata hota te AvA parvanA divase dharmakArya choDI rakhaDapaTTIne dhaMdhe na Adaryo hota ! zAMticaMdra-bhAI navIna ! dharma ane adharma jevI vastuone huM te mAnato ja nathI. AjakAla te dharmIo duHkhathI rIbAya che ane adharmIone lIlAlahera che. jAo bhAI jAo. tamone ja A dharma seM . mAre ne dharmane te navagajanA namaskAra che. Do not Bother my head maherabAnI karI mAthuM pakAvaze nahi. navIna-bhAI zAMticaMdra! dharmane nava gajanA namaskAra karanArAone duni yAnA sukho paNa aDhAra gajanA namaskAra karI tenAthI haMmezA vegaLA ja rahe che. kaho te kharA ke AvA nAstika vicAroe tamArA magajane kabaje kayArathI lIdho che ? zAMticaMdra-tyAre zuM tame badhA AstikatAnA putaLA ane dharma nahi mAnanArA nAstike ema kharuM ne rasika-hA bhAI! dharma ane adharmanA sukha ane duHkha A be pratyakSa pariNAmone sagI AMkhe jovA chatAM tene nahi mAnanArAo eka vakhata nahi paNa sattara vakhata nAstika kahIe te emAM kazuM ja khoTuM nathI. kusumacaMdra-tyAre bhAI rasika ! tame mane samajAvI zakaze ke dhama duHkhI ane adharmI sukhI havAmAM zuM kAraNa che? tathA dharma ane adharma e be vastu vAstavika che ke dunyavI sukhathI vaMcita rAkhavA mATe dharmaguruonI kevaLa vALa che ? rasika-hA bhAI khuzIthI samajAvI zakIza, sAMbhaLe. je manuSyo hAla adhama hovA chatAM sukhamAM mazagUla dekhAya che te teonA pUrvakRta puNyanuM zubha pariNAma che. jyAre dharmaniSTha AtmAo duHkhI najare paDe che te teonA karelA pUrvakRta pApanuM pariNAma che; mATe dharma
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 : karavAthI duHkhI thavAya che ane adhama karavAthI sukhI thavAya che e to amRta maraNa ApanAruM che ane jhera jIvana ape che, enA jevI ja azraddheya vAta che. kasumacaMdra-mitra, tuM je kahe che te ja pramANe ApaNe eka vakhata kadAca svIkArIe paraMtu ema kema kahevAya. te zuM khoTuM che ke jIvane sukhI duHkhI banAvavA e te paramakRpALu paramAtmAnA hAthamAM che. navIna-are bhAI A to teM gajaba karyo. paramAtmAne paramakRpALu tarIke oLakhAvI bIjI bAju te saune sukha duHkha Ape che ema kahevuM che te mArA moDhAmAM jIbha nathI ema kahevA barAbara che. rAga ane dveSathI rahita hoya tenuM ja nAma paramAtmA. evA paramAtmAne kAIne sukhI duHkhI karavAnuM kAMI paNa kAraNa nathI. ane je te tema kare te paramAtmAne uttama pade ghaDIbhara TakI zake ja nahi. AtmAene sukhI agara duHkhI banAvanAra to mAtra ApaNe pote upAoMlAM karmo che, jenA paMjAmAMthI moTI moTI rAjyasattAo paNa bacI zakatI nathI. e karmasattAnA killAne teDavA mATe mAtra eka dharmasattA ja samartha che. zAMticaMdra-mitra ! mArI ghaNI zaMkAone khulAso tamee ghaNI spaSTatAthI karyo che, paraMtu eka vAta kahevAnI rahI jAya che ane te e che ke yuvAvasthA mAtra vADI-gADI ane lADI Adi vilAsenA bhagavaTA mATe che tevI avasthAmAM dharma karavAno ane karAvavAno tamAre A eka kadAgraha nahi te bIjuM zuM che ? navInacaMdra-bhAI zAMticaMdra! A amAre kadAgraha nahi paraMtu sadAgraha che. AvI zaMkAo mAtra tamArA hRdayamAM ja che, eTaluM ja nahi paraMtu vIsamI sadInA vilAsI vAtAvaraNamAM ucharelA ghaNuM ajJAnI bhejAemAM vAsa karIne rahelI che. ane enuM mukhya kAraNa samyagUjJAnanA pracArano pUratA prayatna nathI. sAMbhaLo ! mAnavabhava e mokSano daravAje che. enI mahattA sarva Astika darzanae svIkArelI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka9yANa ! che. AthI durlabha mAnavabhavanI sAcI saphaLatA tyAga dharmane je AbhArI che. te pachI yuvAvasthA te te dharma ArAdhavA mATenI sonerI taka ane suMdara mosama che. evI avasthAmAM kSaNika AnaMda ane ghora duHkha ApanArA viSaya vilAsamAM rakata banI zAzvata sukha ApavAmAM amogha sAdhana samAna tyAga dharmane kaNa jato kare ? AvI sAcI salAha ApavAmAM kadAgraha jevuM kAMIja nathI. kasumacaMdra-mitro ! tamoe Aje amArA bhejAmAM ghara karI beThelI keTalIka kuzaMkAonuM samAdhAna karI amArA upara upakAra karyo che e mATe tamArA ame atyaMta RNI chIe; parantu samyajJAna eTale zuM ane kayAMthI prApta thaI zake, eTaluM jaNAvavA tasdI leze ! rasikalAla-mitro ! emAM upakAra mAnavA jevuM kAMI nathI. amoe amArI pharaja adA karavA uparAMta adhika zuM karyuM che ? vaLI tame samyajJAna mATe pUcho cho te sAMbhaLo. samyagUjJAna eTale sAcuM jJAna (Right Knowledge). je jJAna durAcArane dUra haThAvI jIvanamAM sadAcArane sthApana kare, bhakSyAbhaDhyanA vivekane pragaTa kare, svachaMdatA haThAvI sAcI svataMtratA bakSe, jIvAdi navatanI pIchANuM karAve, zarIra ane AtmAnI bhinnatAne samajAve, saMsAranI kSaNabhaMguratAne khyAla karAve, deva, guru ane dharmanuM sanmAna pedA kare, paralekanI ciMtAne jAgRta kare, vinaya, viveka, namratA, sAdAI, ane nirabhimAnitA Adi saguNene kheMcI lAve teja jJAna samyajJAna kahevAya che. AvuM jJAna ApaNane dharmasthAnomAM sazuonI pAsethI prApta thaI zake che mATe pharavA javAnI sahelane cheDI daI amArI sAthe upAzraye cAle. Aje jJAnapaMcamI hoI teja viSaya upara ghaNuM jANavAnuM maLaze. aMticaMdra, kusumacaMdra-cAle tyAre ame paNa tamArI sAthe AvavA taiyAra chIe. rasika tathA navInacaMdra-cAle bhAI jaladI cAle. samaya ghaNe thaI gayo che. sahu sAthe maLI upAzrayamAM "samyajJAna viSe pravacana sAMbhaLavA jAya che.]
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAkavi samayasundara aura unakA sAhitya. zrI agaracaMda nAhaTA, bIkAnera. kalyANa ke gatAGka meM kavivara samayasundarajIke saM. 1687 ke duSkAla varNanakA zabdacitra prakAzita kiyA gayA hai / para lekhaka zrI abhyAsI kavivarake racita satyAsIyA duSkAla varNana chattIsI se aparicita jJAta hote haiM; anyathA isa zabdacitra ko ve bar3e hI sundara rUpameM likha sakate the| isa duSkAla varNana chattIsIke kucha padya zrIyut mohanalAla dalIcaMda desAI ko mile the jinheM unhoMne jainayuga varSa 5, aMka 1, 2, 3 meM unheM prakAzita kiye the| usake pazcAt hamArI khoja nirantara cAlU thI jisa ke phalasvarUpa hameM isake avaziSTa sAre padya upalabdha ho gae jinheM kavivarane apane priya 36 saMkhyAtmaka rUpameM rakhakara chattIsI ke nAma se prasiddha kiyA thaa| prastuta duSkAla varNana chattIsI ko maiMne sampAdita kara bhAratIya vidyA ke varSa 1, aMka 2 meM prakAzita kI hai / duSkAla kA itanA hRdayadrAvaka evaM sajIva varNana Aja taka kisI bhI anya kavi kA dekhane meM nahIM aayaa| kavivarane isameM duSkAla kI bhayaGkaratA kA esA romAJcakArI citra upasthita kiyA hai ki paDhane mAtrase pAThaka usa duSkAlakA nagna citrapaTa apane sanmukha upasthita pAtA hai / isake atirikta usa amara racanA meM tatkAlIna paristhiti, kina kina dAnavIroMne kyA kyA sukRta kiyA ?, kina kina mahApuruSoM-jainAcAryoMkA
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra14 tyAdhu: usa samaya svargavAsa huA ? aura kavivarake apane nijI kaTu anubhavakA esA sundara digdarzana hai ki kavi kI pratibhA ke lie svataH prazaMsA kiye binA nahIM rahA jaataa| caMpakazreSThi caupaI evaM duSkAla varNana chattIsIke atirikta unhoMne vizeSazataka kI lekhana prazasti ke 6 zlokoM meM bhI isa duSkAla kA ullekha kiyA hai jo ki uparyukta duSkAla varNana chattIsIke sAtha bhI chapA hai| zrI abhyAsIjIne apane lekhameM kavivara ke racita sAhitya para bhI ur3atI najara phaikI hai, ataH aba usa viSaya meM bhI hamArI khojakA thor3A paricaya isa lekhameM de denA Avazyaka hogaa| hama saM0 1985 se 17 varSa hone Aye, kavivara samayasundarajI ke sAhityakA anusandhAna karate A rahe haiM / jisake phala svarUpa kavivara kI jIvanI evaM sAhitya (bhASA aura saMskRta) ke sambandha meM bahuta bhI navIna jJAtavya upalabdha huA hai| jIvanI ke sambandha meM sarva prathama hameM 2 gIta upalabdha hue the jinhe jaina yuga varSa 5, aMka 9-10 meM hamane prakAzita karavAye the| usake pazcAt 1 gIta aura upalabdha huA jise uparyukta donoM gItoM ke sAtha hamane apane sampAdita aitihAsika jaina kAvya saMgraha meM prakAzita kiyA aura apane " yugapradhAna jinacaM. drasUri graMtha ke pR. 167 meM kavivara ke sAhitya kI sUcI ke sAtha unakA saMkSipta paricaya bhI de diyA / kavivarakA gIta, stavana, pada, sajjhAyAdi phuTakara sAhitya to bahuta vizAla hai, hamane unakA bhI saMgraha kiyA to 500 ke lagabhaga laghu kRtiyoM kI presa kaoNpI
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ us : 2: 215 hamAre pAsa vidyamAna hai / yuddha janya kAgaja ke akAlase usakA prakAzana rukA par3A hai| kavivara ke hAtha kI likhI huI pacAsoM pratiyAM hamane dekhI hai aura kaI pratiyAM hamAre saMgraha meM bhI vidyamAna hai| ___ mahopAdhyAya samayasundarajI ke kaI grantha apUrva evaM truTita avasthA meM mile haiM jinakA bhI Age ullekha kiyA gayA hai| jisa kisI sajjana ko unakI pUrNa prati kahIM upalabdha ho to hameM sUcita karane kI kRpA kareM / upAdhyAya zrI sukhasAgarajI mahArAjane kavivara ke graMthoM ke prakAzana kI aura bar3A acchA prayatna kiyA hai jisake kAraNa 1 kalyANamandira vRtti, 2 gAthA sahastrI, 3 samAcArI zataka, 4 kalpalatA, 5 kAlikAcArya kathA, 6 sapta smaraNa vRtti graMtha to saM. 1988 ke bAda idhara kaI varSoM meM prakAzita ho cuke haiM, isase pUrva 7 vizeSa zataka kRtti, 8 jayatihuaNa vRtti, 9 duriyara vRtti unhoMne pahale prakAzita karavAye the ye sabhI anya zrI jinadattasUri prAcIna pustakoddhAra phaNDa sUrata se prakAzita hue haiM / isa graMthamAlA ke atirikta 10 zrAvakArAdhanA 11 aSTalakSI, 12 pratyekabuddha caupaI, 13 zatruJjaya rAsa, 14 vastupAla tejapAla rAsa 15 dAnAdi cauDhAliyA 16 puMjA RSirAsa, 17 dazavaikAlika vRtti, 18 alpAbahuttvastavana svopajJa vRtti, 19 duSkAlavarNana chattIsI, 20 cauvIsI, 21 pauSadhavidhi 1 hamane kucha navIna padya bhI desAIjI ko bheje the jo janayuga varSa 5, aMka 9-10 meM prakAzita hue /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 215 kalyANa : stavana 22 kSamA chattIsI 23 saptopadhAna stavana evaM stavana sazAyAdi laghu kRtiyeM vibhinna pustaka prakAzakoM dvArA prakAzita hai| aba ApakA saMkSipta paricaya dekara ullekhanIya granthoM kI sUcI dI jAtI hai jisase pAThakoM ko Apake mahAn pANDitya evaM kavitva kA bhalIbhAMti paricaya ho jaaygaa| paricaya-samrATa akabara pratibodhaka yugapradhAna zrI jinacaMdrasUrijIke prathama ziSya zrI sakalacaMdragaNike Apa ziSya the| ApakA janma sAcaura ke poravAr3a vaMza meM sAha rUpasI kI bhAryA lIlAdevI kI kUkSI se huA thaa| Apane laghuvayameM dIkSA lekara vA0 mahimarAjajI aura vA0 samayarAjajIke pAsa vidyAdhyayana kiyA aura apanI asAdhAraNa pratibhAse bahuta khyAti prApta kI saM. 1649 meM aSTalakSI (rAjAno dadate saukhyam ina 8 akSaroMvAle vAkya ke 10 lAkha se Upara artha karake) grantha banA kara lAhaurameM samrATa akabara kI vidvat pariSadameM sunAyA, jisase samrATne prabhAvita ho kara bhUri sUri prazaMsA karate hue apane hAtha se kavivara [ pada ] ko samarpita kiyaa| zrI jinacaMdrasUrijIne vaha phA0 su 2 ko vAcanAcArya padase alaMkRta kiyaa| Apane sindhu dezameM vihAra kara makhanUta zekha ko pratibodha dekara paMca nadI ke jalacara jIvoM evaM vizeSatayA gAyoM kI rakSA karavAI / jesalamera ke mahArAvala bhImajI ko upadeza dekara mInoM se mArate hue sAMDA jIvoM ko chudd'vaayaa| maNDovara vara va mer3atAke adhipati ko raMjita karake zAsana kI zobhA bddhaaii| saM0.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 : 2 : 227 1641 meM zrI jinasiMhasUrijIne lavere meM Apako upAdhyAya pada diyA / saM. 1702 ke caitra suklA 13 ( vIrajanmotsava ) ke dina svargavAsI hue| ApakI ziSya santati kAphI vizAla thiiN| eka prAcIna patra meM Apake ziSyoM kI saMkhyA 42 likhI hai jina meM vAdI harSanaMdana acche vidvAna the / unake racita 1 uttarAdhyayanavRtti, 2 RSimaNDalavRtti, 3 sthAnAMga gAthAgata vRtti, 4 madhyAhna vyAkhyAna paddhati Adi upalabdha haiM / kheda hai ki Apake sabhI graMtha adyAvadhi aprakAzita haiM / kavivarakA saMskRta sAhityaH maulika 1 bhAvazataka saM0 1641 ( presa kaoNpI hamAre saMgraha meM ) 2 aSTalakSI saM. 1649 lAhora (de, lA. pu. phaNDa se prakAzita ) 3 caturmAsika vyAkhyAna saM. 1665 amarasara (hamAre saMgraha meM ) 4 kAlikAcArya kathA saM. 1666 vIrasapura ( kalpasUtra ke sAtha jinadattasUri jJAna0 meM pra. ) 5 zrAvakArAdhanA saM. 1667 mi. su. 10 uccanagara ( koTA se prakAzita ) 6 samAcArI zataka saM. 1669 siddhapura prAraMbha, saM. 1672 mer3atA meM samApti (pra. zrI jinadattasUri pra. pu. phaMDa sUrata ) 7 vizeSa zataka saM. 1672 pauSa dazamI mer3atA ( pra. zrI jinadattasUri prA. pu. phaMDa )
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 vicArazatakaM saM. 1674 mer3atA . 9 yati ArAdhanA saM. 1685 riNI ( hamAre saMgrahameM ) 10 vizeSasaMgraha saM. 1685 phAlguna ( hamAre saMgrahameM ) 11 dIkSA pratiSThA zuddhi saM. 1685 lUNakaraNasara (presakopI - hamAre saMgrahameM ) 12 visaMvAda zataka saM. 1685 ( saMgrahameM ) 13 kharataragaccha paTTAvalI (presakopI-saMgrahameM ) 14 kathAkoza ( apUrNa-de. lA. pu. phaMDa sUrata. ) 15 sArasvata rahasya. (presakopI-saMgrahameM ) 16 praznottara 287 ( alabhya, sUcIkA atimapatra prApta ) 17 praznottara sAra saMgraha ( vaDaudA ) 18 RSabha bhaktAmara (presakopI hamAre saMgrahameM ) 19 vIra 27 bhava (presakopI-saMgrahameM ) 20 maMgalavAda ( ,) 22 draupadI saMharaNa. 23 alpAbahuttvagarbhitastava svopajJavRtti (pra. AtmAnaMda sabhA bhAvanagara) 24 cauvIsa jina guru nAma garbhita stotra svopajJavRtti (") . saMgraha grantha. 1 gAthA sahasrI saM. 1686 (pra.zrI jinadattasUri jJAnabhaMDAra sUrata)
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143: R: 212 TIkAeM 1 rUpakamAlAvRtti saM. 1663 kA. su. 10 bIkAnera ( presa kopI hamAre saMgrahameM ) 2 duriyara stotra vRtti saM. 1684 zrAvaNa lUNakaraNasara (pra. zrIjinadattasUri jJAna bha0 ) 3 kalpasUtra kalpalatA vRtti saM. riNI meM samApti (pra. jinadattasUri jJAna bhaM0 ) 4 jayatihuaNa vRtti saM. 1687 pATaNa. (pra. ) "" 99 5 bhaktAmara subodhinI vRtti saM. 1687 ( prati hamAre saMgraha meM ) 1688 kArtika ahamadAvAda 7 dazavaikAlika vRtti saM. 1691 khaMbhAta ( prakAzita ) 6 navatattva zabdArtha vRtti saM. 8 raghuvaMza vRtti saM. 1692 mAdhava khaMbhAta 9 saMdeha dolAvalI paryAya saM. 1693 10 vRttaratnAkara vRtti saM. 1694 dIvAlI jAlaura (hamAre saMgraha meM ) 11 sapta smaraNa vRtti saM. 1695 (pra. zrIjinadattasUri pra. phaMDa sUrata) 12 kalyANamandira vRtti saM. 1695 phA. su 15 pralhAdanapura ( pra0 pu. phaMDa sUrata ) 13 danDaka vRtti saM. 1696 nabha0 ahamadAvAda 1684 prAraMbha saM. 1685 14 vAgbhaTTAlaMkAra vRtti (apUrNa - svayaMlikhita bIkAnera jJAnabhaMDAra) 15 vimalastuti vRtti ( presa kopI hamAre saMgraha meM ) 16 cattAri parabhaMgANi vyAkhyA 17 meghadUta prathama zloka 3 artha
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ udayAlu ! 18 mAgha kAvya vRtti ( tRtIya sarga svayaMlikhita prati surANA lAyabrerI cUrU) bAlAvabodhaH SaDAvazyaka bAlAvabodha saM. 1683 jesalamera ( bAlotarA bhaMDAra, AcArya zAkhA bhaMDAra bIkAnera ) rAsa caupAI Adi. 1 cauvIsI saM. 1659 caitrI pUrNimA saMghapati somajI abhyanAse ( hamAre pra. pUjAsaMgraha ) 2 zAMba pradyumna caupAI saM. 1651 vijayAdazamI khaMbhAta ( hamAre saMgraha meM ) 3 dAnAdi, cauDhAliyA saM. 1662 sAMgAnera ( prakAzita ) 4 cAra pratyekabuddharAsa saM. 1664-65 AnaMdakAvya mahodadhi moM. 7 ) AgarA ( pra. ( hamAre saMgraha meM ) 5 mRgAvatI rAsa saM. 1668 mulatAna 6 siMhala suta priyamelaka cau0 saM. 1672 mer3atA (,, (12 7 puNyasAra rAsa saM. 1672 bhAdavA 8 naladamayantI caupAI saM. 1673 sAcaura Adi meM (,, 9 sItArAma caupAI saM. 1677 sAcaura AdimeM (,, 10 valkalacIrI rAsa saM. 1691 jesalamera "" "" "" 59 > > (" > 11 zatruMjaya rAsa saM. 1682 zrAraNa nAgaura ( prakAzita ) 12 vastupAla tejapAla rAsa saM. 1682 timarIpura (pra. jainayuga ) 13 thAvaccA caupAI saM. 1691 kA. ba. 4 khaMbhAta (hamAre saM . ) I "5 > >
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma : 2: 21 14 viharamAna vIsI stavana saM. 1693 mA. ba. 9 ahamadAvAda .. hAthIzAha ke Agraha (presa kopI saMgrahameM ) 15 kSullakakumAra rAsa saM. 1694 caturmAsa jAlaura (hamAre saMgrahameM) 16 campakazreSThI caupAI saM. 1695 jAlaura 17 gautamapRcchA caupAI saM. 1695 AMkeDha 18 vyavahArazuddhi dhanadatta caupAI saM. 1696 Asoja ,, 19 sAdhu-vandanA saM. 1697 caitra ahamadAvAda , 20 puJjaratna RSirAsa saM. 1698 zrAvaNa su.5 (pra.jaina jyotimeM) 21 airavatakSetra cauvIsI saM. 1697 ahamadAvAda (hAthIzAha Agraha-Adike stavana nahIM mile ) 22 kezI pradezI prabandha gA. 57 saM. 1698 cai. 3 ahamadA vAda (presakApI, saMgrahameM ) 23 draupadI caupAI saM. 1700 mAha mAsa ahamadAvAda hAthIzAha Agraha (,,) chattIzI sAhitya / / (1) kSamA chattIsI nAgaura. (2) karma chattIsI saM. 1668 mA. su. 6 mulatAna. (3) puNya chattIsI saM. 1669 siddhapura. (4) saMtoSa chattIsI saM. 1684 lUNakaraNasAra. (5) duSkAla varNana chattIsI saM. 1688. (6) savaiyA chattIsI saM. 1690 khaMbhAta. (7) AloyaNA chattIsI saM. 1698 ahamadAvAda. saMgraha rUpa / 1 tIrthabhAsa chattIsI 2 sAdhu gIta chattIsI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANu nimnokta kRtiyoM kA ullekha desAI mahodaya evaM paM. lAlacaMda bha. gAMdhIne apane grantho meM kiyA hai para hama abhI taka anupa - labdha haiM / inameM se bahuta sI to bhramita jJAta hotI haiM jinakA sazaMkita honA nizcita hai unakA bhI nIce ullekha kiyA jAyagA / zrI desAIjI ke " kavivara samayasundara " evaM jaina gUrjara kavio Adi meM ullikhita: - 1 puNyADhya rAsa. 2 saMvAda sundara. paM. lAlacaMda bhaganAnadAsa gAMdhIne jesalamera bhaMDAra sUcI meM:1 zIla chattIsI saM. 1669 2 bArahavrata rAsa saM. 1685 3 zrIpAlarAsa. 4 praznottara cau. 5 haMsarAja vaccharAja rAsa. 6 jambU rAsa. 7 nemirAjimati rAsa. 8 aMtarikSa gaur3I chaMda. sa pro. hIrAlAla rasikadAsa kApar3iyAne anekArtharatnamaJjUSA kI prastAvanA meM : 1 jIvavicAra vRtti kA ullekha kiyA para usake nIce kI jo prazasti hai vaha daMDakavRtti kI haiM / bAbU pUraNacaMdajI nAharane prAcIna jaina hindI sAhitya meM:-- 1 jinadattarSi kathA . sazaMkita kRtiyAM | 1 sthUlabhadra rAsa ( prati. mahAvIra vidyAlaya ) saM. 1622 yA saMvat galata hai yA racanA unakI nahi hai / 2 gAthAlakSaNa ( saM. 1672 prati haMsavijayajI lAyabrerI) kavi ke likhita prati kI nakala hai /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa: 2 . rara 3 mayaNarehA caupAI ( cAra pratyeka buddha caupAI ke antargata hI pratIta hotI hai.) 4 karakaNDU caupAI ( yaha cAra pratyeka buddha caupAI ke antargata hai) saM. ) 5 dhanadattacaupAI (vyavahAra zuddhi aura dhanadatta dono eka hI hai|) 6 susaDhacaupAI ( yaha inakI paramparA meM samayanidhAna kavi viracita hai). 7 guNaratnAkara chaMda ( sahajasundarakRta pratIta hotA hai) 8 revatI sajhAya, 9 bIkAnera stavana, 10 AdIzvara vinati-tInoM anyakartRka hai| wonogaymodgang@o2oogcomenda smoogcogaogados jenadana eTale vizvadarzana che jenadarzana e vijJAnadarzana nathI, paNa tattvajJAnanuM darzana che, A huM hakIkta jenadarzanane mAnanArAe bhUlavA jevI nathI. koIpaNa eka $ viSayanuM paddhatisaranuM pratipAdaka zAstra te vijJAnazAstra che. enuM kSetra eka viSaya pUratuM maryAdita che. jyAre tattvajJAna, jagatanA sarva vijJAnane parasparane saMbaMdha, samanya ane gauNa-mukhya bhAvanuM pratipAdana karanAruM saMpUrNa zAstra he che. jenadarzanane syAdavAda siddhAnta A tattvajJAnane saraLatAthI $ samajAvanArI kUMcI che; kAraNa ke, svAvAdathI jagatanA saghaLAye 8 padArthonI badhI bAjuone svIkAra karavApUrvaka te te padArthone zuM prarUpavAmAM AvyA che. AthI jagatanA sarvazreSTha vicArake jenadarzanane vizvadarzana tarIke oLakhe che.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ vikharAyelAM phUle. munizrI mahimAvijayajI mahArAja [5. zrI pravINavijayajI gaNi-ziSya.] sva ane parano bheda je hoya te caMdana vRkSa paDI jAya tyAre jo bhamarA te jovA AvyA tevA uDI jaze, paNa pallavo tenI sAtheja sukAze. keI paNa adhikAra (Degree) ne pAmIne je manuSya pitAnA adhikArane zebhe evI kAryavAhI karatA nathI, tenA adhikAramAMthI Adine "a" kAra nIkaLI javAthI dhikkAraja bAkI rahe che. jyotiSanA draSIne kSema nathI, vaidyakanA draSIne AyuSya nathI, nItinA draSIne lakSmI nathI, paraMtu dharmanA draSIne e traNamAMthI eke nathI. mahAdhInonA saMsargathI vikhuTA paDIne AtmakalyANana, mArga vikaTa to khare paNa asAdhya to nathI ja. viSa manuSyone khAvAthI mAre che jyAre viSaya samaraNuM karavA mAtrathI mAre che, chatAM paNa duniyAne jeTale viSathI thatA nukazAnane bhaya che teTalo viSayenA bhegavaTAthI AtmAne thatAM bhayaMkara nukazAnane leza paNa bhaya nathI. jIvananI sAcI mahattA aDhaLaka saMpatti ke zArIrika baLa keLavavAmAM nathI, paraMtu AtmavikAsa sAdhavAmAM ja tenI sAcI mahattA che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 225 khaMDaH 2 : jeo janme che e raDatA, jIve che paNa raDatA ane mAre che e raDatA tenAM jIvananI kazIja kIMmata nathI. samasta dukhene ucheda karanArI dharmadezanA prANIonA upara je upakAra kare che te upakAra bIjA keIthI thAya ema nathI. rAjadaMDanA bhayathI je pApa Acarato nathI te adhama jana che, paralokanA bhayathI pApane nahi karanAre madhyama che, paNa je svabhAvathI ja pApane Acarato nathI te uttama puruSa che. artha ane kAmamAM mazagUla banelI duniyAne artha ane kAmane upadeza Ape te DUbatA prANunA gaLAmAM pattharanI zilA bAMdhavA jevuM che. sAgaranuM pANuM bAMdhI zakAya che, siMhane pAMjarAmAM pUrI zakAya che, paraMtu durjananI jIbha keIthI bAMdhI zakAtI nathI. anAdi kALathI anaMta dethI vAsita evA AtmAmAM je kAMI guNa mAlama paDe che tene mahA Azcarya samaje. sAce tapa te te kahevAya ke je tapanA vege IndriyanigrahAdi vadhe ane duSkakarmonI nirjarA thavA pAme. buddhino sadupayoga ane durupayega e uttamatAnuM ane adhamatAnuM mApaka yaMtra che. janma kayAM tha? zarIra kevuM maLavuM? e vagere ApaNA hAthanI vAta nahatI. jevA karma karyA tevI sAmagrI maLI gaI paNa have kevA thavuM e ApaNuM hAthanI vAta che. pArakA dravyathI potAnI nAmanA karanArA te jagatamAM
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalayANuM ? ghaNuM che, paraMtu pitAnA dravyathI pArakI nAmanA karanAra te. mAtra pethaDazAha maMtrI jevA keIkaja hoya che. bIjAnA avaguNane jovAnI kuTevane baMdha karavI hoya te pitAnA avaguNe jevAnI zarUAta karo. vItarAga praNIta suMdara anuSThAnethI paNa mithyAtva vAsita AtmAo pApakarma upArjana karatA hoya to temAM te vastune nahi paraMtu temanI ajJAnatAne ja deSa che. huM A karIza, huM te karIza" A pramANe karIza karIzanI ciMtAthI manuSyo marIza e sUtra bhUlI gayA che. karIzanI sAthe marIza e sUtrane yAda karanArAone dharma jAgRti rahe. vAne saMbhava kharo. pApabuddhithI karelA pApane pAparUpe ka mUrkha mANasa svIkAratA nathI? paNa dharma buddhithI pApa na thavA pAme e vAta khAsa lakSamAM rAkhavA jevI che. zikSAguru ane kuMbhAra baMne eka svabhAvavALA hoya che. jema ghaDAne barAbara karavA mATe, kuMbhAra uparathI te prahAra kare che, paNa aMdara hAtha rAkhI tenI rakSA kare che, tema zikSA ApanAra guruo paNa uparathI kaThera bane che paraMtu jene te zikSA Ape che tenuM hadayathI te bhaluM ja IcchatA hoya che. jagatamAM IrSyA samAna bIje kaI durgaNa nathI. jo ke IrSA e agni nathI chatAM paNa te jenAmAM hoya che tenA zarIrane niraMtara bALyA kare che. eTaluM ja nahi paNa tapa, japa, dhyAna Adine paNa bALIne khAkha karI nAMkhe che. puNyAM
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 H 27 kurane navapallavita rAkhavAnI IcchAvALAe ISya agnine bujhAvavAnI jarUra che. cAvana, dhanasaMpatti ane prabhutA e traNanI sAthe je viveka bhaLe te ja tenA sadupayeganI AzA rAkhI zakAya. traNe vastu anarthane utpanna karanArI to che ja paNa jo tenI sAthe aviveka bhaLe te anarthanuM pUchavuM ja zuM? nIca manu pArakAnA kAryane bagADavAnuM jANe che paNa sudhAravAnuM jANatA nathI. vAyu vRkSane ukheDI zake paNa jamAvI zakatuM nathI. maryAdAthI vadhu prazaMsA e paNa eka jAtanuM apamAna che. rogyanI yaMgya prazaMsA kare! tenI nA nathI. guNo upara matsara karanArA prANIonI tapazcaryA Avazyaka kriyA dAna ane pUjA yogya phaLane ApavA samartha thatI nathI. apathya bhajana karanArA dadIne rasAyaNa zuM phAyado kare ? nAma tene nAza che, paNa; nAma teno nAza" Ama bolIne ghaNI vAra haziyAra gaNAtA mANaso hismata hArIne anyano utsAhabhaMga karAve che. kharI hakIkata e che ke, A lokekti "pApakAryo karanAra AtmAone jagatanI, jagatanA padArthonI, dhana, yauvana ane tananI kSaNikatA sahamajAvI; pApamAgethI pAchA vALavA mATe jAgRtino saMdeza ApI asthira vastuonI khAtara tuM tAruM na bhUlI jA !" A mujaba hitazikSA pAThave che. uparokta lakavANanuM A hArda che. paNa AthI sArA kAryo karanArA AtmAoe pitAnI pravRttionA utsAhane saheja paNa maMda banAvo na joIe. emaNe ema hamajavuM joIe ke, "nAma tene nAza | che e vAta sAcI paNa kAma karIne nAma kADhI janAra AtmAone nAza kadi hote ja nathI. hA, vAta sAcI che ke, evuM uttama prakAranuM kAma karyAvinA + nAma rAkhavA dhamapachADA karanArAone A kahetI kAnamAM phUMka mArI jAya che ke, bhAI! "nAma tene nAza che e yAda rAkhaje ho ! :
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasanna paLo pU. munirAjazrI kanakavijayajI mahArAja mahApuruSonI vANuM, e sAce sahasraramize prakAza che. e vANIne svAdhyAya AtmAne kAMI kAMI navuM darzana karAve che. AvA mahAna puruSonI vANunuM parizIlana karatAM, tenA prakAzamAMthI je kAMI - AtmAnA UMDANamAM pragaTyuM, tene pU. munirAjazrI, potAnI bhASAmAM ahiM rajU kare che. tyAgadharmanI sAdhanAne sAru sAdhaAtmAoe vivekapUrvaka satvane khIlavavuM joIze. rAganI sAMkaLo prAyaH bahu baLavAna hoya che. virAgamAge gamana karavAne utsuka banelA sAdhakane nehanI-rAganI kaDIbaddha sAMkaLo comerathI jakaDI levAno prayatna kare che. AthI rAgavRtti ane virAgavRtti A baMne vacce tumula yuddha jAge che. khIMcAkhIMcI cAle che. rAgavRtti baLavAna hoya te bhaDake thAya, taNakhA paNa uDe, AjubAju garabaDa, ghaMghATanuM vAtAvaraNa janma, bhIrubahuda kaMpI uThe, AvA avasare sAdhakanI sAcI kasoTI che. satvazIla sAdhaka vivekapUrvaka AnI hAme aDaga UbhuM rahe, aNanama bane, te avazya vijayanI varamALa enA kaMThe AropAya che. keI kAla e nahoto, ke rAga ane virAganI vacce saMgharSaNa, athaDAmaNa ke khIMcapakaDa janmavA na pAmI hoya. virAganA-sAdhanAnA paMthe gati karanAra sAdhaka, satvazIla banI raNazurA senikanI jema jyAre nijanA mArgane kApe che tyAre
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa 2 : 229 pUThe rahelA rAgIjanenI kAyaratA hAlI uThe che, Darapoka manovRtti, te lokonA AtmAne pAmara banAvI mUke che. te loko bhIru banIne sAdhakanA mArgamAM pAchaLa rahIne patharAo pheke che. azruTapakatAM nayanathI vAtAvaraNamAM karuNatA janmAvavAnA bAlIza. prayatna kare che. AvI viSama paristhitimAM sattvazIla AtmA, dhIravRttithI vivekapUrvaka gaMbhIrahadaye, prasannatAne jALavI nijanI sAdhanAnA mArge AgaLa vadhe che. ' pariNAme vairAgyano mArga jayavanta bane che, sAdhaka AtmA nija sAdhyane sAdhI zake che. mumukSu sAdhake nijanI sudhAraNA mATe avazya udyamazIla rahevuM joIe. sudhAraNA mATenI saghaLI pravRttio mumukSu puNyavAne sadAkALa AcaravI, paNa sudhAraNa kevaLa kSaNajIvI na hovI joIe. kAMI karI chUTavAnI vRttipUrvakanI beTI dhamAlarUpa na joIe. sudhAraNa zAzvata, sthAyI ane akhaMDa hovI joIe. nijanI-jAtanI vAstavika sudhAraNa vinA, paranI sudhAraNuM kemeya zakaya nathI. ane sudhAravA mATenA prayane tyAre ja saphaLa ke, jyAre nijane sudhAravA mATe jAgRta banIne prabaLa prayatna thatA hoya. mahAnubhAva! ApaNuM mAnIne jeone tuM sudhAravAne sAru ArIkAIthI pravRttio karavA prerAya che, tenA karatAM ye thoDA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 kalyANa aMze paNa tAruM pitAnuM-nijanuM aMgata hita jemAM samAyeluM che, tene mATe khUba lakSya ApavuM joIe, jethI nijanI vAstavika hitasAdhanA thaI zake. yAda rAkha! jagat mAtrane sudhAravAne are aMgata gaNAtAone tAruM gumAvIne sudhAravAne IjAre te ekalAye nathI rAkhe! e mumukSu bAndhava! tane pitAne be kSaNa bAda e sudhAraNAnA zabdo kahyA pachI, mAnasika anutApa, zArIrika becenI ane niSkriyatA rahetI hoya te evA be zikhAmaNanA zabdo, anyane kahevAnI tAre zI jarUra ? vyartha, mahAmAne dukha thAya, durthAna janma, lAgaNIo ghavAya, arthane sthAne anartha thAya. Ama karavAthI tane ? phAyado? AmAM hAmAnA durgAnamAM tuM ajANe nimittabhUta kAM bane che ? bha. zrI mahAvIra paramAtmAe "mAtA-pitAnA jIvatAM dIkSA nahi levAne " je abhigraha karyo. e paNa e tArakanI ucita kriyA ja hatI. bezaka, A abhigraha mehadayanI hayAtimAM karyo hato paNa ethI te mahAnubhAva AtmA mahAdayane AdhIna banyA nahotA; kAraNake mehAdayane AdhIna banIne karelI kaI paNa kriyA, ucita kiyA kahevAya nahi. jyAre A abhigraha suMdara prakAranA vivekapUrvaka thaye che. bhagavAnane abhigraha levAnI jarUra zI?" AvA prakArane prazna saheje saMbhAvya che. Ano javAba spaSTa che, ane te zAstrIya saMgati pUrvakane che. bha0 nuM mehanIyakarma sapakrama
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 : 231 hatuM. viratinA pariNAmethI kSaya pAme tevI sthitimAM te hatuM. jo Ama thavA pAme te pariNAme mahA anartha janma tema hatuM. AthI ja bhagavAne abhigraha karyo hate. nijanI dIkSAthI, snehavALAM mAtA-pitA niyamAM mRtyu pAmaze A kAraNe mahAanarthane aTakAvavAne mATe ja bhagavAne pote jJAnabaLathI bhAvine jANIne garbhAvasthAmAM abhigraha grahaNa karyo hato. bha0 nA mAtA-pitAnuM AyuSakarma sapakrama hatuM, AthI snehanAM kAraNe teo vahelAM mRtyu pAme ema hatuM. bha. zrI mahAvIra paramAtmA, mAtA-pitAnA mRtyunI sAthe ja abhigrahanI pUrNAhuti thatI hovA chatAM paNa, te pachI be varSathI kAMIka adhika samaya saMsAramAM rahyA te paNa mahAanartha thatuM aTakAvavAne mATe ja rahyA che. jema bha. zrI mahAvIradeve garbhAvasthAmAM abhigraha dhAraNa kayo hate te kevaLa jJAna dvArA mAtA-pitAnuM ati snehavaza vaheluM mRtyu thavAnuM jANIne te mahAanarthane aTakAvavA mATe ja vivekapUrvaka abhigraha karyo hato. e ja rIte mAtA-pitAnA mRtyubAda be varSa rahevAnI je kabulAta ApI te paNa "kuTuMbIjanenA mehathI khIMcAInemehadayane AdhIna thaIne nathI ApI," paNa jJAnathI joyuM ke A avasare je huM pravrajyAno svIkAra karuM te ghaNuM naSTacittavALA ane prANarahita thAya." A anartha thato aTakAvavAne mATe vivekapUrvaka kabulAta ApI che. zrI zAlibhadrajIe dIkSA mATe anumati mAgI tyAre bhadrAmAtAne mUcha AvI. dAsIo bhadrAmAtAne saceta karavA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 kayANa na gaI, paNa zrI zAlibhadrajI tyAM na gayA. bhakti hatI, dayA hatI, paNa dravyadayA nahotI, hatI kevaLa bhAvadayA. zrI zAlige bhadrajImAM vinayaguNa apUrva hate. mAtAnI te sthitimAM zrI zAlibhadrajI vicAre che, A mUcha mArA pratyenA mohanI che. je A vakhate huM pAse jaIza, paMpALavA jaIza, mAtAnuM mAthuM khoLAmAM laI laIza te vAraMvAra mUccha Ave e moha vadhI paDaze ane mAre dIkSA levI che e te nizcita jatyAre eka mUcchamAM kAma pate te ?" anantakALamAM AtmAe ananAM mAtA-pitAne raDAvyAM che, e rUdanane je sAcI rIte rokavuM hoya te atyAre A avasare aDaga banIne, vA jevI chAtI karIne mehanI muMjhavaNane keIpaNa rIte mAre AdhIna na ja banavuM." saMsArane viraktabhAve tyajI denArA mahAnubhAva AtmAonuM hRdaya bezaka vaja jevuM kaThIna bane che, paNa kemalatA to gulAba-puSpanI pAMkhaDIo karatAMye vizeSa hoya che. zrI vItarAga paramAtmAnA tyAga mArganI tarapha dhIratApUrvaka pagalA mAMDanArA AtmAo, keInuM paNa azubha cintavanArA hetA nathI. jaganA saghaLAMye prANIgaNanuM hita IcchanArA teo hoya che. sAcI bhAvadayA teonA hadayamAM ramatI hoya che. paramajJAnI mahApuruSe A mujaba spaSTatA kare che? 'ye cAritragrAhakAste kasyApi azubhacintakA na bhavanti,
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa: 2 : 233 te tu jagajjIvAnAmupari maitrIbhAvaM gatAH, sakalajIvAnAM hitakArakA jagadvandyatAM prAptAH' // zrI dhanAjI zrI zAlibhadrajInA banevI thatA hatA, zrI zAlibhadrajInI sauthI nAnI bena zrI dhannAjInI sAthe paraNAvAI hatI. "zAlibhadra dIkSA levAne taiyAra thayA che, ane AnA abhyAsane sAru roja eka eka patnIne ane eka eka zAne tyAga kare che" A samAcAra benane maLyA. bena zrI zAlibhadrane tyAga yAda AvavAthI mahAdhIna banIne rudana kare che. dhannAjI pUche che: "rudana zA sAru?" zAlibhadranI bene kahyuM: "mAro bhAI vrata grahaNa karavAne taiyAra thayA che, eka ekane tyAga kare che, A kAraNe huM muMjhAuM chuM, mane raDavuM Ave che." dhannAjIe hasIne smita veratAM kahyuM, "tAre bhAI je Ama karato hoya te kharekhara te Darapoka che, vratanA pAlanamAM satvahIna che " zAlibhadranI bena capa thaI. mohano uchALo zamavA mAMDyo. vijJAna ane dharmanuM aMtara. vijJAna buddhi ane gaNatarI upara AdhAra rAkhe che. dharma ane tatvajJAna zraddhA ane aMtarane anusare che. ame potAnI daSTie pratyeka vastuonuM svarUpa nizcita karyuM, jyAre vijJAna tene pitAnI AMkaNIe mApavA nikalyuM, paNa vijJAnanI AMkaNuM nizcita nathI. buddhi ke gaNataraphera ke vikAsanA pariNAme te pharyA kare che ane pariNAma paNa phare che. vijJAne AjasudhImAM zakya vikAsa sAthe paNa mAnavI te vikAsathI zuM ? raLavAne badale khAyuM ghaNuM.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ han@AkA ane prAdhAna ba jijJAsutA e AvakAradAyaka che. vastune hamajavA mATe ya navuM prApta karavA mATe sarala hRdayanA abhyAsI AtmAenI zaMkAo aneka prakAranuM navuM jJAna meLavavAmAM sahAya rUpa bane che. A udezane anurUpa dharma, tatvajJAna ke evA upayogI viSayane aMge praznottarInI zailIe kAMI jANavA jenuM pragaTa thatuM rahe e amArI bhAvanA che AthI te viSayanA jANakAra pU0 vidvAna munivaronI sahAya dvArA A vibhAga samRddha rahe e rIte ame zakya karI chUTazuM. - prazna-devatAo kaI bhASA bole ? uttara-kaMIka prAkRta ane kaMIka mAgadhI bane mizrita (addhamAgadhI) bhASA devatAo bele. pra-vyavahAra ane avyavahArI kene kahevA ? u0-anAdi sUkSama nigoda avyavahArI, bAkI sarva vyavahArI. prasiddha bhagavAnamAM prANa keTalA? u0-zrI siddha bhagavAnamAM cAra prANa hoya, pra-zukalapAkSika ane kRSNa pAkSika ivenuM svarUpa zuM? u0-je jIvano saMsAra paribhramaNa kALa addhapudgala parA vartana bAkI rahela che te zukalapakSapAkSika ane je
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 : 235 chone saMsAraparibhramaNakALa ardhapudagalaparAvartana karatAM adhika te kRSNapAkSika. pra-mana:paryAyajJAna kene thAya ? ugahasthane mana:paryAya jJAna na thAya, sAdhu mahArAjAone ja thAya. pra-upazama ane kSayopazama samyakatvamAM bhinnatA zI? u-upazama samyaktvamAM samyaktva mehanIyane udaya sarvathA na hoya, kSayopazama samyaktvamAM samyakatva mehanIyana vipAkedaya tathA mithyAtva mehanIyane pradezodaya hAya. pra-paramANu ane pradezamAM bheda che ? u0-kaMdhanI sAthe rahela pradeza, judA paDe te paramANu. pro-mithyAtvane guNasthAnaka kahevAno hetu? u0-bhadrakAdi guNone Azrita mithyAtvamAM guNasthAnapaNuM jANavuM. pra-siddhazilA ane alekanI vacamAM aMtara keTaluM ? u-siddhazilA ane alekanI vacce ubheMghAMgulathI eka jananuM AMtaruM che. pra-avadhijJAnathI mana:paryAya jJAnane juduM mAnavAno hetu ? u0-vizuddhi kSetra, svAmi ane viSayanA bhedathI bane para spara bhinna che. pra-vajAdaMDanuM pramANa? u-derAsarajIne jeTaluM vyAsa teTalA ja pramANe vajAdaMDa lAM kare, arthAt derAsarajInI pAchaLanI bhIMta be bAju
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANa nI karAnI bhIMta sahita mApatAM jeTalI lAMkhI hAya teTale lAMkhA daMDa karavA. jo traNa gabhArA hAya tA dareka gabhArAnI jeTalI jeTalI laMbAi hAya teTalA lAMbA-UMcA TruDa karavA. A dhvajAdaMDanuM uttama mApa samajavu. 50-paramANupudgalanA va, gaMdha, rasa, sparzInuM parAvartana thAya ? -paramANupudgalanA varNa, gaMdha, rasa, sparza Adi paryAyAnu parAvartana thAya. pra0-pUjAmAM kevAM ane keTalAM vastro vAparavA 30-je vastro paherIne leAjana athavA laghunIti ke vaDInIti na karI hAya, phATela, dAjhela ke sAMdhela na heAya ane dheyelA temaja dhUpathI pita hAya evAM zuddha vastro prabhunI pUjAmAM puruSAne e ane srIene traNa vAparavAnI vidhi che. pra0-jagatamAM aMdhakAra keTalAM kAraNeAthI thAya? u.1 zrI jinezvara bhagavAnanA nirvANathI, 2 zrI jinezvara bhagavAnanA jJAnanA viccheda thavAthI, 3 pUrvanA jJAnanA viccheda thavAthI ane 4 bAdara agninA viccheda thavAthI, A cAra kAraNe jagatamAM aMdhakAra thAya. pra0--jIva garbhAvAsamAM utkRSTa keTalA kAla rahe ? .60-keAIka jIva siddharAja jayasiMhanI mAphka mAtAnA garbhovAsamAM utkRSTa bAra varSa sudhI rahe. kAika mahApApI, mAtAnA verI jIva vadhAremAM vadhAre mAtAnA garbhamAM khAra varSa sudhI rahI marIne pAche! pharIthI tyAM ne tyAM utpanna thAya tA cAvIza varSa sudhI paNa rahe.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDaH 2: rahae prathA ArAmAM pustake hatA? u0-mathurA nagarImAM zrI jinadAsa zrAvaka aSTamI caturdazInA divase piSadhopavAsa kare che, dharmanAM pustako vAMce che, te sAMbhaLIne temane tyAM rahelA be vRSabhe dhArmika thayA, aMtamAM kALadharma pAmI nAgakumAramAM kambala, sambala nAmanA deva thayA." A hakIkata zAstromAM Ave che. AthI siddha thAya che ke cothA ArAmAM thayelA zrI jinadAsa nAmanA zrAvaka pustako vAMcatA hatA, eTale cothA ArAmAM paNa zrAvako dharmanAM pustaka lakhatA lakhAvatA hatA. pra-AcArAMga Adi aMga sUtronAM upAMge kyA? u0-zrI AcArAMga sUtranuM upAMga zrI aupapAtika, 2 zrI sUtrakRtAMganuM zrI rAja,zrIya upAMga. 3 zrI sthAnAMga sUtranuM zrI jIvAbhigama. 4 zrI samavAyAMganuM zrI prajJApanA. 5 zrI vivAhaprajJapti (zrI bhagavatI ) sUtranuM upAMga zrI sUryaprajJapti. 6 jJAtAsUtranuM zrI aMbudvIpa prajJapti. 7 zrI upAzakadazAMganuM zrI caMdraprajJapti. 8 zrI aMtakRtadazAMganuM zrI kapikA. 9 zrI anuttarapapAtika dazAnuM zrI kapAvataMsikA. 10 zrI praznavyAkaraNanuM zrI puSitA. 11 zrI vipAkasUtranuM upAMga zrI puSpacUlikA. 12 zrI daSTivAdanuM upAMga zrI vahidazA che. pra-kayA kayA guNasthAnamAM kALadharma pAme tathA keTalA guNa sthAnaka parabhavamAM sAthe jAya? u0-trIjuM mizra" nAmanuM guNasthAna bAramuM "kSINameha" guNa sthAna ane teramuM "saMgI" guNasthAna. A traNa guNa
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka9yANa sthAnakomAM vartate jIva kALadharma pAme nahi. bAkInAM agiyAra guNasthAnakomAM vartato jIva kALadharma pAme. te agiyAra guNasthAnamAMthI paheluM ("mithyASTi') guNa sthAnaka, bIjuM "sAsvAdana" guNasthAnaka ane ethuM "avirati samaSTi guNasthAnaka, A traNa guNasthAnake parabhavamAM jIvanI sAthe jAya che ane bAkInAM ATha parabhavamAM sAthe jatAM nathI. pra-zAzvatI pratimAonI UMcAI keTalI? u-UrvakamAM tathA adhelakamAM rahelI zAzvatI pratimAo sAta hAthanI UMcI che ane tichalakamAM rahelI zAzvatI pratimAo pAMcaso dhanuSyanI UMcI che. pra-achaNe keTalA prakAranuM ? u0-1 jJAnanuM ajIrNa mAna, 2 tapanuM ajIrNa ke, 3 kriyAnuM - ajIrNa paraniMdA ane 4 annanuM ajIrNa visUcikA. A cAra prakAranAM ajIrNa che. pra-kayA kayA sUtre pAMcamA ArAnA aMta sudhI raheze? u0-zrI Avazyaka sUtra, dazavaikAlika sUtra, naMdIsUtra ane zrI anugadvAra sUtra. pAMcamA ArAnA cheDA sudhI eTale bhagavAna zrI mahAvIra svAmInA zAsana sudhI vidyamAna raheze. praha-upazama samyakatvane utkRSTa kALa keTale? u0-upazama samyakatvane utkRSTa kALa aMtarmuhUrta che pra-jaghanyathI keTalA AyuSyavALe manuSya narakamAM jAya ? uda-be mAsanI aMdaranA AyuSyavALe narakamAM na jAya, arthAt
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa: 2 H ra0e garbhamAM utpanna thayA pachI be mAsathI uparanA AyuSyavALo manuSya nArakImAM jaI zake. pra-pAMca samyaktvamAM digalika keTalA? u0-upazama samyaktva, kSAyika samyaktva ane sAsvAdana A traNa sabhyatve apagalika che. bAkInAM be kSAyopazama samyakatva ane vedaka samyakatva digalika jANavAM. pra-sAta vikathAo kaI ? u0-strIkathA 1, bhaktakathA 2, dezakathA 3, rAjakathA 4, mRdu kAruNikA kathA 5, dazanabhedinI kathA 6 ane cAritra bhedinI kathA, pra-dharmAnuSThAna kaI dizAmAM mukha rAkhIne karavuM ? u0-dharmAnuSThAna pUrva dizA athavA uttara dizAmAM mukha karIne karavuM joIe. pra-zrI jinazvaranI daSTi dvAranA kayA bhAgamAM rAkhavI? u0-bAra sAkhanA ATha bhAga karavA, temAM uparane je sAtame bhAga Ave tenA pAchA ATha bhAga karavA temAM uparane, je sAtamo bhAga Ave te bhAgamAM daSTi rAkhavI. pra-manuSya lekanI bahAra kaI kaI vastu nathI ? u -nadI, kaha, meghane garava, bAdaraagni, cakravattI, vAsudeva Adi utama puruSa, manuSyanuM janma ane maraNa temaja rAtri, divasa, pakSa mAsAdhirUpa kALa Adi vastuo manuSya lokanI bahAra na hoya.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM pagaluM. ka0 pragati vikAsa ke unnatine A yuga gaNAya che, yuddhamAM vijaya meLavyA bAda, sahu vijayI rASTranAyakonI A eka dhojanA che. sahu ke zANuM vicArakenI pravRttio haMmezA A dizAmAM ja hovI je ke saMbhAgya che, paNa jyAM sudhI keInuM paNa mana, vANu ke kAyadvArA aniSTa karavAnI vRtti ke pravRti jIvanta che tyAM sudhI pragati nahi paNa paDatI che; vikAsa nahi paNa vinAza che. mATe ja mittA ke sAmUpg" A maMtra ja vikAsanA mArge gati karanArane sAruM paheluM pagaluM che. yuddhottara yojanA bAda, rASTranA vikAsa mATe yojanAo ghaDanArA ghaDavaiyAo A hakIktane dhyAnamAM le to kevuM sAruM ? A hakIkata TUMkamAM ahiM jaNAvAI che. vikAsa pragati ke unnati e sahukoI AtmAonI pravRttionuM dhyeya che. e hakIkata na bhUlI zakAya tevI che. AjanI duniyA vikAsanA mArge pagalAM mAMDI rahI che, ema ghaDAte itihAsa besI rahyo che, paNa kahevuM joIe ke, vartamAnanI duniyAne ItihAsa haju satyanI nakkara hakIkatothI ghaNe ja dUra Ubhe che. kAraNa spaSTa che. vikAsa-pragatinI sAcI dizA haju AjanA jagate, jagatanA bhalabhalA sAmrAjyae ke vaijJAnike e joI nathI. jo ke ame e hakIkata kabalIe chIe ke, jagatanA vaijJAnike, tattvajJAnIo ke udyogapatio vikAsanI pravRttione vyavahAru banAvavA rAtadivasa mAthAkUTa janAo ghaDI rahyA che.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 aDaH 2H paNa pariNAma zu' ? javAkha satASakAraka maLatA nathI. hA, ApaNe joI zakIe chIe AnuM pariNAma:-je ApaNI AMkhA svapne paNa jovA IcchatI nathI, jIbha khelavA ke kahevAne saMkeAcAya che, ane kAne sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM dharatIkaMpanA AMcakA anubhavAya che, te kevuM bhayaMkara pariNAma Aje ApaNe joI rahyA chIe, melI ke sAMbhaLI rahyA chIe. kevA jaththara saMhAra; jyAM tyAM IrSyA, asUyA, vaivirAdha, vaimanasyanAM mahApApA; jyAM jue tyAM zAMtinA prakAza cAmerathI guMgaLAi gayA che. azAMtinA aMdhakAre peAtAnI nAgaDamAM AjanI duniyAne jhakaDI nAMkhI che. zuM vijJAnanA maLe vikAsanA mArge pragati karanArA mAnava bhejA enI pravRttionuM A pariNAma iSTa che, jarUrI che ke sala che ? koi paNa vicArazIla mastaka AnA javAma hakAramAM nahi ja Ape. AthI ja amAre kahevuM joie ke, 'AjanA mAnava samAja, vikAsanA nAme adha:patananA gatamAM dhakelAI rahyo che. ene maLelI zaktionA unmAdamAM e bhAna bhUlye khanI cayA che. zaktienA sadupayeAganI ene gama rahI nathI;' mATe je mAnavajAte vikAsa sAdhI mAnavatAmAMthI divyatA pragaTAvavI joie te mAnavajAta Aje mAnava maTI pazu ke rAkSasa anI vikAsanA mArge thI sarakI paDI che. ane Aje cAmerathI narakanI raurava yAtanAo veThI rahI che. alakhata, svAdhInatA meLavavA mathavuM te vikAsanu aMga che paNa e svAdhInatA kSaNika vijaLInA jhamakArA jevI nahAvI
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ jara kalyANu joie. sAcA vikAsa parAdhInatAnI anAdi ananta zRMkhalA tADIne ja prApta karI zakAya che. AtmAnI ananta temaja akhaMDa jJAna jyAtane pragaTAvI janma, mRtyunAM raudramukhA aMdhakAranA pArane pAmI saMpUrNa AtmavikAsa sAdhI javA e ja sAcA vikAsa che. ane A vikAsanA mArge pagalAMe pADavA mATe sarvaprathama jagatanA mAha mUMjhayA AtmAone jAgatA rAkhavAne sAruM' vamAnakAle upakArI mahApuruSAe pharamAvelA mahAmaMtra e che ke; mittI me sababhUesu / zatru ke mitra, sva ke para, bhaluM karanAra ke bhUMDuM karanAra sahukAi AtmAe pratye maitrIbhAva rAkhavA. peAtAnA AtmAnI jema sukhadu:khamAM sarvane jANatAM zIkhavu ane e rIte jIvavuM e vikAsanA mArge AgaLa vadhavAne paheluM pagalu che. sahu kAi A rIte vikAsanA mArge pagalI pADI unnata jIvana prApta kare ! -- tamA ATalu karo ! tame gIta bhale na gAva paNa tame besUra banI rahe nahi. tame phUla bhale na verA paNa gharanI bahAra nIkaLI khIjAonA paMthamAM tame kAMTA vero nahi.tame taMdurastInAM karaNA pheMkavA taiyAra bhale na he! paNa tame Arogyane hAni paheAMcADe evA cALA kare nahi. tamane jIvana sAthe dilagI na heAya te kAMi nahi paNa khIjAenA jIvana para kaMTALAnA ekaLA pADA nahi, temaja tamane bhale dha game meM nahi paNa je karatA hoya tenI ADe AvA nahi!
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 bhakta hRdayanI vedanA pU. munizrI rUcakavijayajI mahArAja [ jhulaNA chaMdu ] asta thAtA prabhu vIra A avanImAM, khelatAM gAtama mArA; mAlyA A samete mane. AdhAra pyArA. 1 nAtha ! ekalA zuM hatI bhIti tuja jatAM AthamyA vizvagagane ravi- jJAnanA, zu thaze ? tamA chavAyeA; nAcaze yUtha kumatitaNuM prazna karazu have kayAM ? jorathI, vicAra|. 2 samA je. 3 gAyama ! ema kahuM keNu khelAvaze ?, elaghu kehune nAtha je; chetaryA te' mane aMtima e paLe, hA, hatA vItarAgI dhiga ho rAgane, vIrane huM bhUlye, bhUlye, te hatA ema karatA thayu keATiza: vaMdanA jJAna hA kayAM hatA ?, vItarAgI; indrabhUtine, hamArI. 4
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ | LLLLLLLLLLLLLLLLL TET | aMtarane nAda rAga bhImapalAsa ] sunanA che te sAvadhAna bane, aMtarakA nAda sunAtA huM, sadI vazamI kI yaha yAdIke, kramazaH kramazaH dIkhalAtA huM. 1 jJAti jAti aura dezameM, saMgaThThana-zakti tUTa gaI, vyApArika dhArmika sthAne me, sabhya-maryAdAe cha gaI. 2 pazudhanakI kale khUba baDhI, dayA dhamakI bAte uDa gaI, sabahI saba laMkA jAyegA, gapa calatI ja hI naIne naI. anyAya anItikA jora rahA, sunatA nahi koI kisIkA kahA julmI yaha sadIkI samAptimeM, sacamuca anItika dhedha vahA. 4 anItikI mIlakata nahi TIkatI, kudaratane karake dIkhAI dIyA, dhamI zraddhALu lokone, nItise kamAnA svIkAra kIyA. 5 AryAvarta prajAjana gabharAtA, kyA hegA? kayA hogA karate, bama mArAkI bhIti hatI, zAnti bhI tanika nahi dila dharate 6 citta-zAnti agara jana cAhata hai, taba dharmazaraNameM A jAnA kayA lakhI laMbI kahanI hai, sunAI dIyA sadIkA gAnA. 7 - zrI atithi
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ @ phUla hA 2 ) pU. muni zrI jitendravijayajI mahArAja hRdayathI varI cUkelI kanyAo patinI pratyeka IcchAone pUrNa karavAmAM tatpara rahe che, "teo je kare te mujaba amAre vartavuM" "je e karaze guNanidhi te ame paNa AdaraNuM" tevI che, te rAgathI patinA zaraNe janAra yuvatio yAvat jabUsvAmijI bhagavAnanI jema dIkSA levA sudhI paNa taiyAra thAya, temAM dharmaraMga bacapaNathI kevI rIte mAtA-pitA dvArA saMskAra apAye haze, e vicAraNIya nathI zuM? dharmaprema emane ema thoDe jhaLakato haze ? - dAMpatya dharmane sArI rIte samajanAra yugala sajana samAjamAM Adarza bane che. temanA AcAra, vicAra, vartana, balavuM cAlavuM vagere evA anupama hoya che, ke jethI saune tenuM anukaraNa karavAnuM mana thAya ! nahiM to chevaTe anumodana te kare ja. ubhayane viveka dharmathI bhIno hoya, pote pitAnI paraspara saMkaLAela pharajene pratiavasare bhUle nahi te hoya. vizvAse thApaNa ApI janAra Ape che, paNa lenAra dAnata bagADe tyAre zuM pApane Dara nahi rahe te heAya? 2.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 kalyANa mAlIkI keAnI ? pArakA mAla upara mAlikI jamAvavAnI icchA e keTalI khurI gaNAya ? vagara mAlikInI cIja uThAvavI e zuM nAnuM pApa haze? tenI pharaja mAtra rakSaNa karavAnI che. tevI ja rIte vArasAmAM AvelI mAla milkata ke dAgInA vagere e paNu AtmA janmatAM kAMi lAvatA nathI. paNa badhuM peAtAnuM mAne che, mAlikI peAtAnI karavA mAMge che, jhaghaDe che, vera paNa khAMdhe che, mAlikInA hakka DhAkI besADavAnA e hane e kAi pUrvaja pAse lakhAvI lAvyeA haze zuM? 3 mAnavAnu ka byakSetra atyaMta vizALa che. e kSetracAra saheaA paNa nathI. ghaNI vicAraNAmAda tenuM rahasya hAtha Ave che. 'huM manuSya zAthI thayA ? ' e vicAraNA Avazyaka che. e mAnava thayA pachI mAnavAne yeAgya karaNI karavI ke dAnavane ceAgya kAryo karavA e paNa mAnavane vicAravAnu rahe che. evA vicAra kare ane sadAcAranuM pUrNa vartana kare, teA te dhanya jIvI mAnaveA, viparIta dekhAya te samajavuM ke mAnavatA thayAM che, tenI mAnava tarIkenI pharajone, mAnava tarIkenA kabyAnA teNe hajI khyAla ja karyA nathI. 4 AtmA ane zarIra e be bhinna vastue che. AtmAnA dharmA e judI vastu che ane zarIranA pudgala dharma e judI cIja che. AtmAne zarIradharma ane Atmadharma e beune samAlavAnA rahe che. have jo AtmA kevaLa zarIra dharmonI rakSA pAchaLa ja pravRtta thayA kare ane Atmadharmo taraph du zya kare teA kevuM ne ? - gharanA chekarA ( AtmA ) ghaMTI cATe, ane ( zarIra ) pADAzIne AMTA ' Atmadharma sAdhavA mATe zarIranI rakSA karavI e hajI ThIka gaNAya paNu zarIra sAca
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 : rA vavAnA bahAne (nAme) dharmahInatA ghUsI na jAya, tenI pUratI kALajI rAkhavAnI jarUra che. dharmasAdhanAnA nAme zarIranA sevaka banI javAya te pariNAma bhayaMkara Ave emAM Azcarya jevuM nathI. nAzaka svabhAvavALA zarIra upara moha rAkhave, e vicAravaMta manuSya mATe anucita ja gaNAya. gaMdhAtI cIjonI koTaDI A zarIra che. e zarIranuM tevuM svarUpa kema svIkArAtuM nahiM hoya? tene uparanI mUchI ghaTADavI na poSAtI hoya, te ja kAraNa haze ke bIjuM kAMI haze! upadezaka ane zrotA-e bemAM-ubhayamAM Azayazuddhi ane jijJAsu vRtti ema bannemAM judAjudA be guNa hoya, to pariNAma uttama Ave. dharmopadeSTA mAthe jokhamadArI meTI che. prAraMbhamAM, madhyamAM tema upasaMhAramAM tyAganuM piSaNa ApavAnI tenI pharaja rahelI che. e tAkAta Ave to ja te upadezaka banI zake. sAMsArika poSaNa karavAnuM tenuM kartavya hoI zake ja nahi. duniyA te pitAne managamatuM levA Ave, paNa upadezake pUrato khyAla rAkhavo jarUrI gaNAya zrotA jijJAsAvRttipUrvaka jinavANI sAMbhaLe che te hitakara nivaDe. lokavyavahAramAM evI mAnyatA pracalita che ke, "mAtA pitAnI pharaja putrAdine pALI poSIne dhaMdhe joDavA ane paraNAvI devA eTalethI mAbApa potAnI pharajamAMthI chUTA thAya che,"--paNa zAstranA hisAbe ke sarvajJa siddhAMtanA hisAbe temAM mantavyabheda jovAmAM Ave che. svArtha mATe to chekare paradeza jAya, tyAre mAbApa gADI para mUkavA jAya, Avaje! vagere
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 kalyANa paNa kahe. paNa sAcI pharaja e gaNAvavI joIe, ke, ApaNe saMsarga ane Azraya pAmI saMtAna je pApanI bhIrutA, guNAnurAga ane saddharmaruci ityAdi uttama guNene bhaMDAra bane te tethI teonI pharaja adA karI gaNAya. je tema teo na kare te putrAdinI pharaja che ke pote uttama guNo keLavI, te uttama mArgamAM pitAnA pUjya evA janmadAtA, mAtapitAne guNamUlaka mArga batAve, ne beu puNyavipAka samo puNya mArga ajavALe ! 00000000000000000000000000000 0000000000000000000000000000000000000000000000 8 - pAzcAtya keLavaNunuM dhImuM jhera rU ApaNuM dezanI ucharatI prajAne ApaNA mahApurUSoe ni:svArthabhAve je je zAstrIya sa, siddhAnto ke nirdoSa vidhi-vidhAne ApaNA upakArI tarIke upadezyA che. tenA pratye azraddhA pedA thatI jAya che, tenuM kAraNa zAstronA vizALa varNana nathI. hAlanA vijJAnanI zreSThatA nathI. paNa kAraNa mAtra hAlanI pazcimAtya keLavaNI ja che. Adhunika zikSaNa saMsthAomAM keLavaNInA nAme evI rIte dhImuM jhera prasarAvavAmAM Ave che ke, jethI ApaNA bhUtakALanI prajAne, tenAM naitika AcAra-vicArene dhArmika ke sAmAjika rIta-rIvAjone kevaLa hasI nAkhavAmAM ja Ajana bhaNele varga DahApaNa mAne che. ' hAlanA pAzcAtya vidvAnanI A eka mutsaddItA che ke, teo vartamAna patromAM ke jAhera sabhAomAM yA zikSaNalayomAM evuM pracArakArya karatA rahyA che ke, jenA pariNAme ApaNA dezanA sudharelA yuvaka-yuvatio, ahiMnA AcAravicAre tarapha aNagamo dharAvatA banI jAya tema ja paradezanA ke badhA AcAra-vicArene apanAvI levAne jaladI utsuka bane !
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAdapUrti nI yo ja nA ne pratyu ra. [ saMpAdakIya ] kalyANanA gata khaMDamAM pR4 15 5ra saMskRta bhASAnA abhyAsI vidvAnone sAru pAdapUrtinI yojanA rajU thaI hatI; jemAM "chellA pada parathI, te padanI sAthe arthathI ane chaMdathI samanvaya sAdhe te rIte traNa pade navA jeDI, ekaleka navo taiyAra karI"-amane mokalI ApavAnI hakIkata hatI. AnA javAbarUpe amane pU. AcAryadevAdi vidvAna munivaronA leke maLI zakyA che. je AbhArapUrvaka ame nIce pragaTa karIe chIe. amane kahetAM duHkha thAya che ke, gata khaMDamAM prajasudhAraNamAM pramAdathI A pAdapUrtinA padamAM eka gaMbhIra khalanA thaI gaI hatI, jethI arthamAM moTo anartha thaI gayo hato. AthI javAba ApanArA abhyAsI vidvAne pAdapUrtinI yojanAne spaSTa rahamajI na zakyA hatA. - gata khaMDamAM Ama chapAyuM che - 'vidvAn prApte'dhikAre nayati viphalatAM yogyakAryAdhikArAt' jyAre Ama chapAvavuM joItuM hatuM 'vidvAn prApte'dhikAre nayati viphalatAM yogyakAryA'vidhAnAt' AvI gaMbhIra bhUla pharI nahi thavA pAme tenI sahu koI noMdha le !
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra50 ka9yANa pU. AcAryadeva zrI vijayabhuvanatilakasUri mahArAja prAjyaprAcInapuNyAd gurucaraNakRpAkalpavallIprasAdAt, . zAstrAbhyAsazrameNa prathitaparamadhIpuSTabhAvaprabhAvAt / rAjJaH zuzrUSayA vA sakaruNamahatAM pUrNapuNyaprasatyA, vidvAn prApte'dhikAre nayati viphalatAM yogykaaryaavidhaanaat||1|| pU. munirAjazrI vikamavijayajI mahArAja. kRtvA nAnAvidheSu prakharamatimatAM grantharAjeSu buddhi, zrutvA zrItyAgamUrti-pravaramunimukhAt nyAyamArgAt vizAlAt / riktaH sacchAzAstrabodhAt api ca virahitaH tathyapakSAdvizAlAt, vidvAn prApte'dhikAre nayati viphalatAM yogyakAryA'vidhAnAt / / 2 pU. munirAjazrI bhadrakavijayajI mahArAja, [ 5. mA. zrI vinayabhuvanatima sUri ziSya ] nyAyAdhIzAdivargaH sadhanajanatAdattalaJcAM gRhItvA, . lakSmIvatkAryakArI niyamitaniyamAn sarvathollaya lubdhH| kAmaM kukSimbhari vai vigatadayamanAH sAmprataM dRzyamAno, vidvAn prApte'dhikAre nayati viphalatAM yogyakAryA'vidhAnAt // 3 maryAdAmAryamudrAM nayavinayakarI sarvato nAzayantI, zikSAM dAtuM pravRtto balikalimalinAM mlecchasaMskArarUpAm / chAtrANAM pAzcimAtyAnukaraNavidhinA zikSako vartamAne, vidvAn prApte'dhikAre nayati viphalatAM yogyakAryA'vidhAnAt // 4 - -
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayana Gaman zrIgaveSaka sAmayikapatrAmAM, pustakAmAM ke anya koI sAhityakSetramAM prasid thatAM upayeAgI lakhANAnA sArabhAgane cUMTI zrI gaveSaka ahiM TUMkANamAM rajU kare che. je je sAhitya A vibhAgamAM ekaThuM karavAmAM Ave che te saraLa, nirdoSa ane saMskAranI dRSTivALu raheze. ahiM prasiddha thatAM lakhANA je je prakAzAmAMthI udhRta thAya che, tenA prakArAkAnA svAmitvahakkane svIkArI kevaLa sAhityapracAranI dRSTie A rajUAta thaI rahI che. 1 zvAsAndhAsane aMge keTaluMka cAra abaja kADI sapata, puna aDatAlIsa lAkha; svAsa sahasa cAlIza sudhI, seA varasAme bhAkha. 1 vamAna e kALame, utkRSTa sthiti joya; ekazata sele vanI, adhika na jIve kAya. sApakrama Ayu kahyo, sApakrama Ayu viSe, mada zvAsa svarameM calata, apa umara hAya khINu; adhika zvAsa cAlata adhika, hINu hAta paravINu. 4 cAra samAdhi lInatara, SaT zubha dhyAna mAra; mauna bhAva eThA jyuM daza, khelata dvAdaza dhAra. 5 2 paMcamakAla mAra; dhAta aneka vicAra. 3
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ para kalyANa cAlata cAlata sAlasa sevatAM, zvAsa khAvIza; nArI bhAgavatAM jANajo, ghaTata zvAsa chatrIza. huM gheADI veLAmAMhe jasa vahata, adhika svara zvAsa; Ayu chIje khala dhaTe, rAga hAye tana tAsa. adhika nAhi melIye, nahi rahiye paDasAya; ati zIghra vicAlIye, jo viveka mana hAya. 8 -zrI cidAnandajI 9 mAnasazAzrunI dRSTie upakAranuM tattvajJAna. upakAranuM paNa eka navuM ja tattvajJAna che. samAjanu vyavahArika jJAna ApaNane ema zIkhave che ke ekagaNA upakAra karanAra upara segA upakAra karavA. paNa A ardhuM ja satya che. kharUM jotAM badalAnA upakAra karatAM upakAranuM satata bhAna vadhu kImatI vastu che. e samajavA bahu udAra hRdaya joIe che. ApaNe evA ghaNA mANase joie chIe jene ApaNe eka cAnA pyAlA pAyA hAya teA badalAmAM ApaNane paNa cA pAya tyAre ja teme nirAMta thAya. pachI ApaNane tenI jarUra hoya yA nahi. upakArane hisAba Ama cokhA rAkhavAnI potAnI takedArI mATe AvA leAkeA gava letA hoya che, paNa je bhAvanAthI e leAkA A hisAba rAkhe che e bhAvanA garva karatA zaramane pAtra vadhAre che. peAtAnA para caDelA upakAra vahelAmAM vahelI take dhoI nAkhavAnI A adhIrAInI pAchaLa e upakAra karanAra taraphanA UMDA tiraskAra che. evA leAkeA potAnA para thaelA upakArane phUlonI mALAnA jevA nathI mAnI zakatA, paNa ete khasanA cepa jevA mAne che, ane banatI tvarAe emAMthI mukta thavA icche che. ane AthI ja upakAra paratve ahiSNu te hAya che. paraMtu kharI mahAnubhAvatA upakAra dhoi nAkhavAnI utAvaLamAM nahi
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 253 khaDa : 2 . paNa potAnA upara upakAra karavAnI sAmA mANusane taka ApavAmAM che. ane upakAra karavAnI AvI taka ApavI e paNa kAMI oche upakAra nathI. kemake je vakhate tame keAtA paNa upakAra svIkArI che e vakhate sAtheAsAtha te tamArA upara upakAra karavAnI sthitimAM hovAnI vAtane paNa tame svIkAra karI che, ane e rIte tame tene Adara Ape che. e Adara e ja tamAre tenA taraphane khalAne upakAra. ethI UlaTu, jo kASTha mitra ke eLakhItA tamArA upakAra svIkAravAnI anicchA batAve to tame khAtarIpUrvaka mAnI zakeA ke te aMdarakhAne tamane peAtAnAthI halakA darajjAnA gaNI tiraskAre che, ane mATe ja tamArA upakAramAM AvI tamAruM varcasva kabUla rAkhatAM acakAya che. AvI rIte khIjAnA upakAramAM na khAvAnA dhyeyavALA mANasA eka taraphathI upakAranI patAvaTa karavAmAM jeTalA kALavALA heAya che, eTalA ja khIjI taraphathI navAM khAtAM na kheAlavAnI paNa kALajI rAkhe che. ane tethI potAnI sarasAi batAvavAnA hetu jyAM pAra paDI zakatA na hoya tyAM kAI para navesarathI te upakAra karI zakatA nathI hotA. pariNAme AvA mANasane jo tame kAI kaTAkaTIne prasage se rUpiyA ApyA hoya te tamArA para hajAra rUpIAne upakAra caDAvavAnA prasaMganI rAha joI raheze--athavA kahA ke tame evI muzkelImAM mUkAe evI duvA paNa mAgaze ! paNa tamAre enA upara upakAra caDAvavAnA prasaMga na AvyeA heya ane tamAre jarUra paDI heAya teA rAtI pAI nahi Ape. ekagaNA upakArane badaleA segA upakArathI vALavAnI vAta samAjane moTA bhAga A arthamAM ja samajatA hoya che. paraMtu je leAkeAnI diSTa upakAra paratve dhaDAI gaI teone upakAra cUkAvavAnI utAvaLa nathI hotI, eTaluM ja nahi paNa upakAra je sthaLethI AvyA hoya tyAM ja pAche vALavAnI vepArI buddhi paNa teomAM nathI hatI. teo upakArane phUlanA gajarA jevI vadhAvI levAnI vastu mAne che, AphatanuM paDIkuM nahi. te upakAranu khAtu rAkhatA nathI. jarUra paDe
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 kalyANa tyAre game tene upakAra svIkArI le che, ane koIne paNa jarUra paDI hoya tyAre bhedabhAva vinA upakAra vece jAya che. eTale vyakti para teonA aneka hisAba eka yA bIjA pAsAmAM adhUrA rahI jAya che, paNa samAja para jotAM samAjamAMthI temane je maLyuM hoya tethI anekagaNuM ApI chUTe che. AvA mANasane tamane relavemAM bheTa thaI gayAM hoya to tame resToranuM bIla cUkavavA mAgatA haze te vagara AnAkAnIe. tamane tema karavA deze. paNa e pahelAM aneka bIla eNe samAjanA virATa copaDAmAM jamA karAvyAM haze ema tame enI beparavAI uparathI ja joI zakazo. ane jagata upara sAro upakAra AvA pahele ekagaNa upakAra karanArA karI jAya che, badalAne sagaNo upakAra karanArA nahi. [ kumAra --harikRSNa vyAsa 3 pitAne jenArAe. mANaso ekalAM paDe ane potAnI ceSTA koI jotuM nathI evI khAtarI hoya te kevA kevA cenacALA kare te ApaNe sau potapotAnA anubhavathI jANatA hoIe chIe. paNa AvI hakIkate ekaThI karavAnA eka zekhIne thoDA sarasa namUnA rajU karyA che. eka mazkare eka sarakasanA aMdhArA bhAgamAM pasAra thato hato. AsapAsamAM koI nathI ema ene khAtarI hatI. rastAmAM eka sthaLe eka meTa arIse hato. tenI sAme AvI teNe potAnI TopI utArI arIsAmAMnI potAnI mUrtine chaTAthI mAna ApyuM ! eka bIje A zakha pitAnA bAgamAM beThe beThe jhADanAM pAMdaDAM soMsaravAM AvatAM sUryanAM kiraNane pitAnI TopImAM jANe pakaDI laI evI rIte bharelI TopI mAthe mUkavA prayAsa karatA hatA. paNa e prayatnamAM saphaLa na thavAthI te gusse thaye, ane tethI TopIne pitAnA goThaNa para pachADI turata mAthA upara mUkI ane vadhArAmAM pAse beThelA pitAnA kutarAne lAta mArI !
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 : papa lIo TolsaTeya eka vakhata pharatAM pharatAM eka patthara para besI ziyALAnI ThaMDImAM tApI rahelA eka kAkIDA pAse AvI caDatAM, temanAthI "kema majhAmAM ? " belI javAyuM ane pachI AsapAsa caranI najarathI joi, kaI nathI enI khAtarI karI, kAkIDA AgaLa pitAnA dilanI vAta karI, "mane majhA nathI, yAra ! " eka thIeTaranI ozarImAM eka khUbasurata strI AvI ane AsapAsa kAI na hovAthI tyAM TAMgelA eka AyanA pAse jaI, kALajIthI kapaDAM tathA bAla ThIkaThIkaka rI svagata bolI "ane chatAM chevaTe marI javAnuM !' eka pAdarInI vAta che. lekIne dabadabAbharI vAtethI gaMbhIra banAvI denAra e birAdara paNa eka vakhata ekalA paDyA tyAre keNa jANe kevA tAramAM AvI gayA ke pagamAMthI bUTa kADhI sAme pheka ane bUTane udezIne bolyAH "le, jA ! tArAthI javAya te jA te khare !" ane pachI thoDI vAre jANe e bUTane paganA virahanI pUrI zikSA thaI gaI hoya ema AstethI belyAH " joyuM ! mArA vagara tArAthI kayAMya jaI zakAya tema nathI ! " evAmAM kaI tyAM AvI caDayuM ane zuM cAle che?' evA enA praznanA javAbamAM pAdarI beH "juone, A je taLIe sAva phATI gayuM che. A leke kevA takalAdI jeDA banAve che !" --navI najare ApaNe deza hiMdustAna hiMdustAnanI kula vastI 1941 nI vastI gaNatarI mujaba 38,89, 77,955 manuSyanI che. hiMdustAnanuM kSetra phaLa 15,81,410 cerasa mAIlanuM che. AkhA jagatamAM dara pAMca manuSyae eka hiMdI hoya che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51 kayANa : hiMdanI vastIne lagabhaga ethe bhAga dezI rAjyamAM rahe che. dezI rAjyonI vastI 9,31,89,244 nI che. vastInA 89 TakA manuSya grAmyajIvana gALe che. hiMdamAM sauthI vadhAre gIca vastIvALo prAMta baMgALA che. tyAM dara mAIle 74ra mANasonI vastI che. hiMdamAM strIo karatAM puruSonI saMkhyA vadhAre che. paMjAba, sarahada prAMta tathA muMbaImAM A pramANu khAsa tarI Ave che. baMgALAmAM khetI karatI vastI lagabhaga cAra karoDanI che. A mANaso pAse sarerAza traNa ekara jamIna che. eka lAkha tathA vadhAre vastIvALA zaheronI saMkhyA 1931 mAM 35 hatI hatI te vadhIne 1941 mAM 58 nI thaI che. zaheramAM rahetI vastInuM pramANa A dasakAmAM nava karoDa eka lAkhathI vadhIne sADAsoLa kareDanuM thayuM che. A vadhAre 81 TakAno che. bIjA koipaNa prAMta karatAM saMyukta prAMtamAM moTAM zaheronI saMkhyA hamezAM vadhAre rahI che. AkhA hiMdamAM, 100 hiMdIo paikI 67 hiMduo, 24 musalamAna ane 6 jaMgalI manuSyo hoya che. briTIza hiMdanA koipaNa prAMta karatAM madrAsamAM khristionI saMkhyA vadhAre che, tyArapachI muMbaI ane paMjAbamAM vadhAre saMkhyA che. hiMdamAM zikSitatAnuM pramANa 1931 karatAM 70 TakA vadhyuM che. puruSomAM zikSitatAnuM pramANa 60 TakA ane strIomAM 150 TakA vadhyuM che. prAMtamAM muMbaI AgaLa paDatuM che. tyArapachI baMgALa Ave che. paraMtu samagra hiMdamAM trAvaNakora tathA kacIna AgaLa paDatA che. baMne rAjyanI ekatra vastInuM pramANa 45 TakA che. puruSonuM pramANa 56 TakA tathA strIonuM pramANa 34 TakA che. A 34 TakAnuM pramANa briTiza hiMdanA koIpaNa prAMta karatAM cAragaNuM vadhAre che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2: 57. hiMdamAM yuropiyanonI saMkhyA 1,35000 nI che eTale ke vastInA dara traNa hajAre eka yuropiyana che. puruSa karatAM strIonI saMkhyA dakSiNa karatAM uttaramAM vadhAre che. AkhA jagatamAM, kadAca soviyeTa raziyAne bAda karatAM, koIpaNa dezamAM hiMda jeTalI vividha prajAo nathI. hiMdu ane musalamAne pachI vastInI moTI saMkhyA khristionI che. A saMkhyA 70 lAkhanI che. vastInI dRSTie baMgALA hiMdane bheTamAM meTe prAMta che. AkhA jagatanA azikSitene trIjo bhAga hiMdamAM che. - upayogitAnA anukramamAM hiMdanAM baMdare nIce mujaba che. kalakattA, muMbaI, madrAsa, raMguna, karAMcI, citoMga ane vijhAgApaTama. . himAlayanA uMcAmAM uMcA zikhara evaresTanI uMcAI zrI rAdhAnAtha sikadAre zodhI kADhI che. dezI rAjyanuM kSetraphaLa 715964 corasa mAIla eTale ke hiMdanA kula kSetraphaLano bhAga che. - - dezI rAjyonI saMkhyA para nI che. hiMdanI 73 TakA vastI khetI upara AdhAra rAkhe che. AkhA jagatamAM amerikAnA yunAITeDa sTeTasamAM vadhAremAM vadhAre rU utpanna thAya che. tyArapachI hiMdane naMbara Ave che. yunAiTeTasa ane hiMda maLIne AkhA jagatanA utpAdananA 60 thI 75 TakA rU utpanna kare che. rUnI nikAsa karavAmAM hiMda bIje naMbare Ave che. hiMdane jagatanI zaNane IjAre che. magaphaLI, eraMDI, aLazI vagere tela biyAM utpanna karavAmAM hiMda ghaNe bhAge pahele naMbare Ave che...
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ rasTa kalayANa hajAre jene chatAM eke jena nathI. dara daza varSe taiyAra thatuM hiMdanuM vastIpatraka eka pramANabhUta dastAveja manAya che. sarakArI amaladAranI sAthe sahakAra sAdhI prajAsevake paNa emAM umaMgathI bhAga le che. e vastIpatraka pAchaLa prajAnA lAkho rUpiyA kharcAtA haze, chatAM so maNa tele aMdhArUM kema rahe che tene eka camakAvanAro dAkhale meraTha jIllAnA baDauta gAmanI vastIgaNatarIne aMge banyo che. - A gAmamAM aDhI traNa hajAra jenabhAIo rahe che. digaMbare che, zvetAmbare che, tema sthAnakavAsI paNa che. traNa-cAra moTA jaina maMdire paNa che. jenA bhAIomAM moTo bhAga keLavAyela ane AgaLa paDatA che. dasa bAra jeTalA yunIvarsITInI DIgrI dharAvanArAo tathA vakIle ane onararI mAsaTeTa vagere paNa che. chatAM chelluM vastIpatraka amaladArIrIte kahe che ke, "baDatamAM eke jena nathI." tyAMnA vatanI eka bhAI lakhe che ke, thoDA divasa upara mane vastIpatrakanA AMkaDAnI jarUra jaNAI. meM mArA nAnAbhAIne sarakArI vastIpatraka joIne khAtrIlAyaka AMkaDA mokalavAnuM lakhyuM. mane javAba maLyo. * AzcaryanI vAta che ke baDautamAM sarakArI vastIpatrakanA AdhAre eke jaina nathI." meM pite e riporTa maMgAvIne joyo che temAM jainanA mathALA nIce mAtra mIMDAM ja bhALyA. pustakanA nAmamAM bhUla nathI ne te pharIthI joyuM. kharekhara e sarakArI riporTa ja hato. have dhAre ke baDautamAM sthAnika jena-saMghanI eka meTI sabhA maLe ane pArlAmenTamAM hiMdI vajIra emarI sAhebane e sabhA viSe koI eka sabhya taraphathI pUchavAmAM Ave te hiMdI vajIra ThaMDe haiye saMbhaLAvI zake che, baDautamAM jemanuM eka paNa ghara nathI. sarakArI vastIpatrakanA AdhAre huM hIMmatapUrvaka kahuM chuM ke baDauta jenenI vastI vinAnuM zahera che. eTale pachI jainasaMdhanI sabhAne koI prazna ja nathI rahete." pArlAmenTanA sabhyone e javAba sAMbhaLI muMgA thaI javuM paDe.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 H cheka nAnuM gAmaDuM heya, raDyAkhaDyA jenenA ghara hoya athavA vepAranA bahAne AvatA-jatA hoya te vastIsaMkhyA barAbara noMdhAya e barAbara che. paraMtu ahIM te bhaNelA-gaNelA jainagRhasthanI sArI evI saMkhyA che, ane vastIpatraka thavAnuM hatuM te pahelAM mahinAo thayAM jene e barAbara sAvaceta rahevuM evI matalabane pracAra paNa Dhola vagADIne karavAmAM AvyuM hatuM chatAM baDautamAM eke jena nathI neMdhAye. sarakAranI najare have daza varasa sudhI bIjI gaNatarI na thAya tyAM sudhI "baDautamAM eke jaina nathI." bIjuM paNa ochuM aMdhArUM nathI. baDautamAM eke zIkhanuM ghara nathI, paNa A sarakArI riporTa kahe che ke ahIM zIkhonI saMkhyA be hajAra jeTalI che. saMbhava che ke khAnuM ja pharI gayuM hoya. eTale ke je vastI nIce jainonI saMkhyA mUkavI joIe tyAM zUnya mUkAIne zIkhanA khAnAmAM jainenI hajAronI saMkhyA cAlI gaI. pariNAme AkhA meraTha jIllAmAM zIkhonI apekSAe jene saMkhyAmAM gaNAyA. baDautanA aDhI-traNa hajAra jenene je vastIpatrakamAMthI bakAta rahyA te bIjA zahera ane gAmamAMthI AvA koNa jANe keTalAya jene bakAta rahyA haze. enI saMkhyA gaNIe te kadAca lAkhonI thavA jAya. sarakArI saMkhyA ane vAstavika jena vastI vacce A rIte meTo goTALe rahevAne. Ane aMge e bhAIe vastIpatraka aMge kAma karanAra adhikArIonI ajJAnatA viSe paNa thoDo nirdeza karyo che. teo kahe che, "lakhanaumAM eka bhAI ke je lekala ophIsamAM kArakunI kare che teo vasatI patrakanI gaNatarI vakhate mArA bhAI pAse AvyA. emaNe gharamAM badhAM mANasonAM nAma lakhyAM. ummara, dhaMdhA, jAti vagere pUchI lakhyuM. dharma viSe pUchavAnI emaNe takalIpha ja na lIdhI. mArA bhAIe kahyuM "munazIjI ! dharmane prazna te Ape pUcho ja nahizuM dharmanuM
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANa khAtuM kADhI nAkhyuM che ?" jevAbamAM munazIjIe jaNuvyuM. emAM pUchavApaNuM zuM hatuM ! hindu lakhI nAMkhyuM che." ' bhAIe Agraha karyo, "e kAma na Ave. hindune badale tamAre mane pUchIne jaina lakhavuM joIe." "jena hindu na gaNAya ! "munazIe potAnA jJAnanuM pradarzana karavA mAMDyuM. Akhare theDI rakajhaka pachI munazIjIe dharmanA khAnAmAM jaina lakhyuM. A neMdha lenArA bhaNelA bhAIo paNa vastIpatraka aMgenI sUcanAothI sAva bInavAkepha hoya che. eTale paNa AvA ghaNA goTALA thavA pAme che. [ jaina taMtrI dha ] dhArmika hariphAInI AvazyakatA pAzcAtya prajAnA saMsarga ane zikSaNanA pratApe Aje bhAratIya janatAmAMthI AtmAbhimAna ane dharmAbhimAna ghaNuM ja zithila thaI gayA che ane tenA lIdhe svAbhAvika rIte ja amArAmAMthI lAgaNIone abhAva thaI gayo che; paraMtu jyAM sudhI amArI ukta sthiti na hatI tyAM sudhI amArAmAM tevI lAgaNIo paNa satata jAgrata hatI, e lAgaNuMenA pratApe ja ame amAruM vyaktitva (Aryava) atyAra sudhI TakAvI rAkhyuM che. jemAM rASTranI bAbatamAM e paristhiti che tema dharmanI bAbatamAM paNa e niyama lAgu paDe che. pUrvanA yugamAM eTale pAzcAtya saMskAra bhASAnA samAgamamAM AvyA pahelAnA samayamAM Arya prajAmAM dharmAbhimAna ghaNuM sAruM hatuM. eka dharmavALA bIjA dharma pratye pitAnI zreSThatA ane mahattA dekhADavA hamezAM prayatna karatA; jemAM rAjA mahArAjAo paNa ghaNI vakhata agrabhAga letA. svayaM nRpatio pitAnA darabAramAM aneka dArzanika ane vAcAla vidhAnane uttama Azraya ApatA ane videzI dArzanika ane vidvAne AvatA tyAre temanI sAthe rasapUrvaka vAdavivAdo karAvatA ane temAM jaya pAma
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 H nArane adhika satkAra karI tene potAnI pravRttimAM uttejita karatA. matalaba ke, pUrvakALamAM dhArmika khaMDana-maMDana ane dArzanika vAdavivAda e eka mahatvanuM kArya gaNAtuM hatuM. A ja paddhatinA baLe aneka dharmo utkarSa ane apakarSa pAmI cUkayA che. AvI paristhitinA lIdhe Aje amArI buddhimAM je e paddhati upayogI nahIM jaNAya ane tema thavAmAM kadAca Adhunika paristhiti ja mukhya nimitta hoya te paNa tethI enI pratiSThA te nyUna thatI ja nathI. mATe tevI vyaktio ane te ItihAsa je upalabdha thAya te temane paricaya karavA-karAvavAnI khAsa AvazyaktA che. [ prakAza. ] che tame dhAre to huM rojanA mAtra be pAInA kharcamAM utha dharma, sAhitya ane saMskArane pavitra saMdeza "rayA dvArA sAMbhaLI zake, 6 sughaDa chApakAma, AkarSaka geTaapa ane . enTIka kAgaLa para kA. 16 peja 38 pharamAomAM 4 khaMDa dvArA mananIya vAMcana, A badhuM chatAM vArSika lavAjama phakta 4-0-0 cAlu grAhake mATe navuM bheTa pustaka che "amRtanAM ghUMTaDA taiyAra thaI rahyuM che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA hArA vahetA vaheMcI. rAjakaraNa, sAmAjika, yA dhArmika; bhUtakAlanI ane vamAna kAlanI deza-paradezanI TIchavAI aitihAsika DIe rajU karavApUrvaka, tene aMgenu samayeAcita yAgya mArgadarzana A kaDikAo dvArA pragaTa thatuM rahyuM che. roITaranA eka sadeza samAcAra ApI jAya che ke, jApAna ane ghAyala amerikA vaccenI laDAI zarU thayA pachI, TheTha 1944 nI Akhara sudhImAM amerikAe lagabhaga 4075000 TananA 14000 jApAnI javAi DUbADyA che. ane 1000 jApAnI vimAne khalAsa karyo che. 817000 ceArasa mAilamAMthI jApAnIone khasekyAM che, Ama karavAmAM amerikAnA 29000 mANasA yuddha kedIo banyA che, ane 30500 thayA che. amerikAnA naukAyuddha khAtAne 94 abaja DaoNlara kula kharca thayeA che. ane amerikAe peAtAnA lazkarI khalamAM eka krADa traNa lAkha TananA jahAja temaja 62 hajAra vimAne bAMdhyAM che--A badhA sahAra, ATale lakhalUTa kharce zA mATe ? kevaLa mAnavIya mahattvAkAMkSA keTakeTale kera vartAve che? e AjanA vizvayudhdhe jagatane medhapATha ApyA che. parasparanI mahattvAkAMkSAomAMthI A bhayaMkara yuddhanA rogacALA phATI nIkaLyA che, ke jenA jIvaleNa cepathI kAi khacI zakayuM nathI. jarmanIe A vizvayuddhamAM 'V' nabara 2' nAmanuM eka rekeTa vimAna upayAgamAM lIdhuM hatuM. jagatanA sarvazreSTha gaNAtA jarmananA vaijJAnikAnI A chellI zeAdha hatI, jenI sattAvAra vigata ApatAM nyusa ejansIo kahe che ke, A zaeNkeTa vimAna, vagara vimAnIe AkAzamAM gati kare che, tenuM vajana Azare 12 Tana heAya che, tenI '
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 H aMdara 2000 ratala dArUgoLa bhareluM hoya che, A vimAnanI gati dara kalAke 3000 mAIlanI gaNAya che. tenI laMbAI 46 phITa ane tene vyAsa pa3 phITane che. tenI pAchaLa telanI be TAMkIo hoya che. A vimAnene bahAranI havAno heja paNa AdhAra levo paDato nathI. jyAM bilakula havA na hoya tevA UMcA sthaLoe paNa A rekeTa kAma ApI zake che. rekeTane jyAre choDavAmAM Ave che tyAre teo sIdhA UMce caDhe che. ane teo 60 mAIla sudhI AkAzamAM jAya che.-jarmanInA jagaprasiddha vaijJAnikonI A saMhAraka zodha, je kevaLa bhayaMkara nAza, khUnarejI, ane saMhAranA mahApApothI jagata paracUropanI dharatI para varSonA varSe sudhI kALo kera varasAvI rahI che, te ja zodhanuM antima Aje jarmanInA pitAnA ja bhayaMkara nAzamAM pariNamyuM che. jarmanIne sarvasattAdhIza eoNpha hITalara, pracAramaMtrI gebalsa, ke jarnala zerIMga, ane hetrI hamalara A badhAne AvI vaijJAnika zo na ja bacAvI zakI e ja kahI Ape che ke, khADe khode te paDe, mATe ja ApaNe Aje pitAnI jAtane vizvavijetA mAnanAra carcAla, sTelIna ane kumenane kahIzuM ke, je ja! saMbhALajo ! khADe davAnuM geraDahApaNa na karatA! tA. 17-5-45 nI akhabArI yAdI, je nyu dilhI khAtAnI hindI sarakAra taraphathI pragaTa thaI che; temAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke, muMbaInA "mAtRbhUmi' patramAM pragaTa thayelA hiMdI vajIra zrI emarI ane ja. jhINA vacce 1944 nA julAIthI okaTombara sudhI cAlelA kahevAtA patravyavahAra tarapha zrI emarInuM dhyAna kheMcavAmAM AvyuM che. javAbamAM hindI vajIra jaNAve che ke, A patra vyavahAra banAvaTI che. A samaya daramyAna ke koIpaNa vakhate pragaTa karAyelA patramAM jaNAvAyelA arthamAM emanI ane ja. jhINAnI vacce koI ja patravyavahAra thaya nathI." AnA anusaMdhAnamAM "mAtRbhUmi'nA taMtrI zrI cImanalAla zAha eka nivedanamAM jaNAve che ke, "ukta patravyavahAra banAvaTI have e zaMkA vinAnI vAta che. e pragaTa karavA badala ame
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ kayANa : kharekhara dilagIra chIe ane je banI gayuM che te badala ame ja. jhINA ane zrI emarInI kSamA mAgavAnI amArI pharaja mAnIye chIe."AnuM nAma mAthuM vAvyA pachI pAghaDI bAMdhavAnuM DahApaNu! bAkI banAvaTanAM bajAramAM AjakAla khUba ja hariphAI cAlu thaI che. sAmAjika, rAjakIya ane dhArmika dareka bAbatamAM tenA nAyakonA banAvaTI akSarenA patravyavahAra dvArA melI ramata ramAI rahI che. lAgyuM te tIra nahitara thothuM. A rIte chApAnI devaDIe caDhIne koIpaNa kSetramAM jAhera AgevAne gaNAtAnI sahAme phAve tema pracAra karavAne A yuga che. kahevAtA vANI svAtaMtryanA nAme kevA gajaba jUThANAo nabhI rahyA che ! samaya ! hArI balihArI ! eka yuddha yAdIdhArA jAhera karAyuM che ke, brITana ane ITAlI madhyenA brITana vimAnee A yuddha daramyAna jarmanI ane jarmana kAnA pradeza para kule 9 lAkha 86 hajAra Tana bomba pheMkyA hatA. jyAre amerIkana vimAnee 8 lAkha 91 hajAra 500 Tana beba pheMkyA hatA. sahuthI vadhu bombamAre gaI sAlamAM eTale 1944 mAM banne sarakAroe karyo hate; jyAre raziyAe karela bombamAro jUdaA rIte lAkho maNanA balbanI agninaSune satata dhasAro karavA chatAM vizvazAMti hajusudhI janmI zakI nathI e zuM sUcave che? yUropanI dharatIne A rIte lehIthI raMgI nAkhanArA vijanmatta mAdhAtAoe hamajavuM joIe ke, jyAM sudhI AsurI lAlasAo, mahatvAkAMkSAo ane nibaLonI chAtI para pagadaMDe jamAvavAnI pApamalina vRttio jIvatI jAgatI raheze tyAM sudhI zAnti, suleha ke vijayanI vAta keLa takalAdI ane pokaLa raheze. eka, pachI jema bIjuM, tema trIjuM vizvayuddha pitAne kALamukho paMjo upADI jagatanI nirdoSa prajAnA lehIne na bharakhI le te rIte hAlanA tabakke dUraMdezIpaNuM dAkhavavAmAM Ave te kevuM sAruM ! cAlu vizvayuddhamAM vijaya meLavyAnI ujavaNInA divase, pArlAmenTanI
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa : 2 : ra5 sabhAmAM bhASaNa karatAM briTIza vaDA pradhAna zrI carcile AyarlenDa ane tenA pramukha davelerAne e bhAvanuM saMbhaLAvyuM hatuM ke, "ApaNI taMga paristhitimAM taTastha rahIne AyalenDe gaMbhIra bhUla karI che, jyAre ApaNuM bhAvi jokhamamAM hatuM, tyAre A rIte rahevuM e kaI rIte egya nathI. ApaNe dhArata te te dezanI A nItine aMta ANa zakata. ApaNuM briTananI salAmatI khAtara tene yuddhamAM khIMcI zakata."AnA javAbamAM dIvelerAe spaSTa zabdomAM brITananA vaDA pradhAnane kahI dIdhuM hatuM ke, "yuddhanA vijayanI ujavaNI karatAM zrI carcAla AyarlenDane nathI bhUlI zakyA. yuddha daramyAna amArA rakSaNa mATe amane je yogya lAgyuM te paddhatiye ame kArya lIdhuM che, "dezane mATe zrI carcila badhuM karI zakata" e vAta sAcI che, eoe ema na karyuM e emane mATe gauravarUpa che, paNa mAre kahevuM joIe ke, je veLA jarmana lazkara eka pachI eka deza chatI TheTha IMglAnDanA nAkA sudhI vijaLI vege pharca karI rahyuM hatuM, amerIkAe yuddha jAhera karyuM na hatuM, te samaya daramyAna briTane je sthiti pasAra karI, tenA karatAM kaparI sthiti AyarlenDe pitAnA dezanI khAtara veThI che ane vijaya meLavyo che. te tenA mATe mahAna gauravarUpa che."--ahuM ane mamanuM tAMDava bhalabhalA DAhyAone kaI rIte nacAvI rahyuM che te zabdonI A sAThamArImAMthI ApaNane jANavAnuM maLe che. saune pota-potAnA dezanI khAtara sadhaLuM karI chUTavAnI dhama pharaja mAnI laIe te A saMhAraka yuddho zuM dhamya temaja ucita gaNI zakAyane ? sAce A Akho uTaDe UMdhI dizAmAM ja jaI rahyo che. jenuM bhAna A DAhyA mutsaddIone rahevA pAmyuM nathI ! mohAndhAnAM gatiridRzI // TekarIo (jApAna)nA eka sTezanamAM eka kutarAnuM bAvaluM che. mANasenA-pratiSThita ane jAhera gaNAtAonA putaLA ke bAvalAe havA saMbhavita che, ane enI pUThe e vyaktinI koI ne koI mahattAne - ItihAsa saMkaLAyeluM hoya che. paNa kutarAnuM A bAvaluM vicitra gaNAya,
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 kalyANuM: tema bAvaluM A bAvalAnI pUThe paNa e asAdhAraNa vaphAdArIne kaDIbaddha ItihAsa paNa vicitra che. A kutare ke jenuM nAma "mIDa" hatuM, te ipIrIyala yunivarsiTInA prophesara "yuena " ne pALele vaphAdAra paheregIra hato. prephesara yunivarsiTImAM jatA tyAre te kutare tenI sAthe sTezana sudhI jato ane sAMje pAcho te pitAnA zeThane levA sTezane jato. paNa eka divasa kutare sAMje pitAnA sAhebane levA Tezane AvyA chatAM prophesara gADImAMthI na utaryA kemake te divase yunivarsITImAM ja prophesaranuM hArTa phelathI mRtyu thayuM hatuM, ane chatAM kutarAe dararoja sAMje gADI para hAme javAno krama cAlu rAkhyo. A rIte satata ATha varSa sudhI kutarAe pitAnI vaphAdArIne dharma bajAvyuM. ane pachI enuM mRtyu thatAM enI vaphAdArInI A vAta samagra jApAnamAM phelAI. janatAnA hRdaya para A vAte evI asara nIpajAvI ke, jAhera phaMDa karI tenA nANamAMthI, jyAM kutaro haMmezA pitAnA sAhebanI rAha jote hato tyAM enuM bAvaluM UbhuM karavAmAM AvyuM-kutarAnI vaphAdArInuM ATaATaluM mUlya AMkanArA mAnavaprANio Aje dhoLe divase bhara bajAre pitAnI vaphAdArIne vecI rahyA che e ochuM zaramajanaka che! pitAnI jAta para asaMkhya--ananta upakAra karanAra dharma, dharmaguo, dharmanI pavitra saMskRti ke upakArI vaDIla varganI vaphAdArI visarI pitAnAM kalpita sukho ke sagavaDonI khAtara aneka prakAranA adharmo, anyAya ane anAcAra AcarI rahelI mAnavajAta AmAMthI thoDe ghaNe badhapATha zIkhaze ne ! keTalIka veLAye evuM bane che ke, "je mANasa amuka vastumAM ghaTita sudhAre karavAno prayatna kare ane sUcanAo kare te kAraNe tenA nAmathI ja AkhI vyavasthA prasiddha karavAmAM Ave che. jyAre sUcanA karanAra pelA DAhyA mANasane A vastu bilakula sammata ja na hoya, ene A hakIkata UlaTI biskula pasaMda ja na hoya. A mATe phrAnsanA ItihAsamAM DaoN. gvIleTIna nAmanA bhalA mANasane aMge banelI hakIkata jANavA jevI che. hakIkata Ama che ke, jyAre kAnsamAM krAnti thaI tyAre A DaeN. vIleTIna,
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ kha:2: 217 * lokapratinidhi sabhAnA sabhya banyA. phrAnsamAM A veLAe meAtanI sajAne lAyaka gunhegArAmAM U~canIcanA bheda rAkhavAmAM AvatA, ane U~cA vanA mANasane talavAranA jhATakAthI mAravAmAM AvatA tyAre nIcA varganA mANasane rIbAvI--rIbAvI phrAMsI apAtI. DA. gvIleTIne A prathA hAme pokAra uThAvI eka evA dhArA pasAra karAvyeA ke meAtanI sajAnA badhA prasaMgeAmAM kAi paNa prakAranA bheda vinA yaMtranI madadathI ja gunhegAranuM mAthu uDAvI devuM jethI tene ochAmAM ochuM duHkha thAya ' A dhArAnA kAraNe tyAranA rAjAe potAnA sarjana ' lUI' pAse AvuM eka yaMtra taiyAra karAvyu, leAkA e yaMtrane ' luTee'nA nAmathI oLakhatA hatA paNa tyArabAda A yaMtranI vakIlAta karanArA pelA dayALu DA. gvIleTInanA nAmathI A yaMtra prasiddha thayuM. mRtyunA dUta jevA AvA yaMtranI sAthe peAtAnu nAma na joDAya e mATe DaeNAM. gvIlATIne tyArabAda ghaNA prayAse karyAM paNa lokeAnA mhAMDhe caDhI gayeluM e bhalA DaeNAkaTaranuM nAma Aje paNu mRtyu daMDanI sajA pAmelA kedIne mRtyunI bhayaMkara yAtanAe najara hAme taravaratI karI rahyu che.-sAce ja duniyA aptaraMgI che, game tene mATe game tevI hakIkatA joDI detAM AMcake khAtI nathI. DAhyAoe mATe ja kahyuM che, duniyAne mhAMDhe gaLaNu nathI ke gaLagaLIne vAto kare. AvI duniyAnI bahumatithI je deravAya tene chatI AMkhe AMdhaLAnI jema deAravAtA ja rahevAnuM. I. sa. 1860 mAM amerikAnA presiDenTanI jagyA mATe e umedavArAmAM eka abrAhama liMkana hateA, tene pratispardhI pAtA mATe mata jItavA tanADa mahenata karI rahyo hatA, e vakhate e pratispardhInA eka zAgide liMkanane Ama janatAnI najare utArI pADavA mATe leAkeAne jaNAvyuM ke, liMkanamAM jo kAi mahattvanI yogyatA hoya te te phakta lAkaDAM phADavAnI che, bAkI tenAmAM kAI uMcca keLavaNI nathI. likana ane tenA anuyAyioe A vAta upADI lIdhI ane * " lAkaDAM kApanAra liMkanane mata Ape.' A rIte li'kananI tarapheNumAM '
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 kalyANa pracAra karyAM. pariNAme enA pratispaniA hAtha heThA paDyA, ane li'kana presIDenTanI cUMTaNImAM jItI gayAvirAdhI ke pratispardhI vanA jorane narama pADavAnA A eka upAya che. teo je kAMI kare ke kahe tene jhIlI lai krodhane ke rASane jItI narama banI rahevu, A ja eka tamArA pratispardhI vane narama banAvavAnA mArga che. tamArA vyaktigata pracArane sheja paNa vajana Apaze te hamajI javuM ke tame hAryAM ane tamArA virodha karanAra jItI gayA. ' C chellA tA. 22-5 45 ne akhabArI saMdezA jagatane saMbhaLAvI rahyo che ke, * vizvayuddha hajI zamsa' nathI, janI hAryuM che paNa jarmanIne khaMDakhAra banAvanAra phAsIjhamanuM jherI tattva hajI jIvatu che. traNe mAMdhAtAe vacce hajI paraspara avizvAsa cAlu che, peAlAMDane savAla ukelAtA nathI, jama nInA kabajAneA savAla ukaLatA paDyo che, AsTrIyA ane TrIesTemAMnI raziyana nIti nathI samajAtI, briTIza senApati phIlDa mArzala elekjhAMDara ane yugesleva senAnAyaka TITA-banne vacce tIkhA nivedane prasiddha thaI rahyA che. bAlkana ane bAlTIka pradeze para patharAelA raziyAne sattAra haju narama paDate nathI ane sAnaphrAnsikAmAM zarU thayelI zAnti pariSadanuM nAva 25-25 rAtri-siA pasAra thavA chatAM hajI kinAre Avyu nathI. ' sirIyA ane khIjA Araba dezane carU ukaLatA paDyo che.--A badhI azAMta paristhiti mATe kANu javAbadAra ? Ane sIdheA ane sAdA eka ja javAba : mahattvAkAMkSA, parigrahavRtti, tema ja verA badalA ver A prakAranuM kinnAkheAra mAnasa : AnA pariNAme yUropanI dharatI para trIjo pANipatane jaMga kyAre pragaTaze e kahevuM azakya che. AjanI laDAInA itihAsa jotAM kahI zakAya ke, khaLa ane hiMsAnA jore kUdatI sattAoe A yuddo UbhA karyAM che. AnI slAme yuddhone jItI levAnA eka ja mAM che. niHzastrIkaraNa ane sainya visarjanaH te ja zAMtinA svapnAe phaLaze ane zAnti janmI, jIvI, sthira thai zakaze.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa: 26 ra9 chellI zodha pramANe jANavA maLe che ke, 14 kalAka ane 47 miniTanA samayamAM laMDanathI karAMcI vimAna AvyuM. te vimAnanuM nAma mecchavITahatuM, ane ene hAMkanAra emImelIsana ane ene pati hate. 456 6 mAIlanuM aMtara ATalA samayamAM kApanAra hindamAM AveluM A paheluM ja vimAna che.--vijJAnanI ATalI badhI pragatie duniyAmAM evI kaI alaukika bheTa dharI che? basa, AvI doDAdoDa, nAzabhAga ane mArAmArI ke kApAkApInA kAmamAM rekarDo toDanAra AvI vaijJAnika zemAM bhAratIya saMskRtinA prAcIna ArSadRSTAone rasa nahoto te sakAraNa che. e ApaNuM RSipuSe buddhi, zakti ane siddhio prApta karanAra tapasvI mahAtmAo hatA. AthI eoe pitAnI zodhadvArA gatamAM jIvADavAne-jIvavAne maMtra Ape. Aje vijJAnanI zodhakhoLAe enAthI UlaTuM maravAne ane mAravAne maMtra zIkhavyuM. ekanA pariNAme jagatamAM dharma, nyAya, pApabhIrutA Adi vadhatuM hatuM, jyAre bIjAnA prabhAve adharma, anyAya ane anAcAro vadhI rahyAM che. hindI sarakAranI 43-44 mAM 284 koDanI Avaka hatI. AmAM naphAkhorInI rakama 78 koDanI jyAre 206 kroDanI gaMjAvara rakama bAkInI prajAnA moTA bhAganI che-yuddhanA A varSo daramyAna rAjA ane prajAnI A dhUma kamANu yuddhamAnasa-jhaghaDAkhora mAnasa UbhuM kare ke sajIva rAkhe emAM navAI nathI. yuddhane dAnava yuddhapriya vAtAvaraNa jIvatuM rAkhavA mATe A rIte lekanAM mAnasamAM pitAnuM varcasva mUkI jAya che. AthI A vAtAvaraNamAM paiso pedA karanAra temaja saMdharI rAkhanArA lebhI mAnava navA vizvayuddhanA vRkSane sIMcIne lIluM chama banAvI rahyA che. AhAra te oDakAra e kahevata mujaba jyAM sudhI yuddhanI napharImAMthI pedA karela pApAnubaMdhI puNyavALuM dhana beThuM che tyAM sudhI IrSyA, vaira, mahatvAkAMkSA, mAnanI bhUkha, lebhane gAcAra, nirbaLane daMDavAnI manavRttio ItyAdi pApa dharatInA paTa para cakravA lIdhA ja karaze, je vikazIla dharmAtmAo haze te ja AnAthI bacI zakaze !
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 kalyANaH 1944nI Akhare, briTIza lazkara kacerIe eka yuddha yAdI mhAra pADI A mujaba potAnI sthitinI cekhavaTa karI che. A yuddha yAdImAM jaNAvyuM che ke, yudghanI zaruAtathI atyArasudhI dezamAM 1 kroDa 30 lAkha makAnamAMthI 45 lAkha makAnone nukazAna pugyu che. 5502 kArakhAnAMone ghaNu nukazAna thayuM che. 10 lAkha 76 hajAra sainikA mAryA gayA che. 57 hajAra nAgarika banalazkarI mANaso maryA che. 1 kreDa 15 lAkha TananA jahAjo nAza pAmyA che. 70 TakA nikAsa vyApAra ghaTyo che. paradeza khAtenI 6 krADa 50 lAkha pAunDanI asakyAmato vecI che. 20 abaja 30 lAkha pAuMDa devuM thayuM che. laDAnI zarUAta thayA pachI briTIza sarakArane ATaATalI nukazAnI veThavI paDI che. jyAre brITIza sarakAra pAse 1944 nA DIsembaranI zarUAtamAM 45 lAkhanuM lazkara, 40 lAkha mazInagana, 8 abaja Tana dArugoLA, 35 hajAra pA, 722 mATA jahAjo, 5022 nhAnA jahAjo, pa hajAra naukA tepA, 102018 vimAnA, temaja 25000 TakA ATalu' lazkarI khaLa, zastra saraMjAma vagere hatuM.-yuddho laDI laDIne ATa-ATalI bhayaMkara khuvArI veThanArA A badhA mahArAjyA, potAnA saMhAraka rAkSasI lazkarI khalathI jagatanI sTAme-pratipakSI rAjyAnI hAme laDavA-jhadhaDavAnuM tyajI de, mahattvAkAMkSAone mAre te ja A badhI nukazAnInuM punarAvartana pharI na thavA pAme! paNa A badhuM banI zakavuM zuM zakya che? hiTalara gayA, himalara gayA ke gAmbalsa gayA; tema ja khIjA nAjhI AgevAne che te nAmazeSa jevA; chatAM paNa sattA ke sAmrAjyanI bhayaMkara bhUkha jIvatI che eTale hiTalara maryA enI ki Mmata nathI, kAraNa ke, dharatInA paTa para haju lAkhkhA ke karoDAnI saMkhyAmAM savAi hiTalaro UbhA che. ane e sthiti che tyAMsudhI pRthvI para zAnti, samAdhi, teAdha tyAdi guNA janmI zaka vAnA nathI. tema ja yuddonu vAtAvaraNa zamavAnu nathI. bhale game teTalu abajonI sa MkhyAnuM lazkarI baLa ke kreDITanane zastra sara MjAma hAya ! IslAma dharmanA jabarajasta pracAraka mahamada payagaMbara 'nA jIvana
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa :2: 1 te sparzatI eka pIlma kAI amerikana z2ImA kaMpanI taiyAra karI rahI che. ' A kahevAtA samAcAra hindustAnamAM vasatI muslIma prajAmAM zrI vaLatAM Thera Thera enA virodha thayA hatA, ane briTIza sarakArane khAsa Agraha karavAmAM AvyA hatA ke, 'mahamada payagambara 'nI phIlmanu kAmakAja amerikana sarakAra baMdha karAve. islAma dharmImAM mAnanArI prajAnI A prAmANika mAgaNIne javAba, muMbai sarakAre dIlhInI sarakAranA saMparkane sAdhI A mujaba ApyA che; chApA jogI yAdI bahAra pADatAM muMbaI sarakAre jaNAvyuM che ke, ' keAI amerikana phIlma ka MpanI mahamada payagambaranA jIvana parathI phIlma utAranAra che'-A rIte chApAemAM AvelA samAcAro tarapha muMbai sarakAranuM dhyAna kheMcAyuM che tethI jaNAvavAnuM ke, muMbai sarakArane sattAvAra rIte jaNAvavAmAM Avyu che ke, yunAiTeDa sTeTasanI kAi paNa jANItI phIlma kaMpanIoe AvI kAi phIlma taiyAra karavAne vicAra suddhAM karyAM nathI '. C potAnA dharma pratyenI sAcI ane prAmANika lAgaNI te A ! dharmAMnA nAyakA pratyenuM hArdika bahumAna A lAgaNImAM raheluM che. islAma dharmImAM mAnanArA te dharmAMnA anuyAyIonI dharma tarIke gaNAtI dareka pravRttiomAM ApaNe .sammata na ja hAI zakIe e kharekhara che; paNa teonI A dhArmika lAgaNInI prAmANikatAne ApaNe jarUra AvakArIe. potapotAnA dharma, dhanAyakA ke dharmasthApakAnA jIvanane vadhu pracAra thAya ema sahu kAI te te dharmamAM mAnanArAenI bhAvanA bezaka hevI joie, paNa peAtAnA te te pUjya puruSonA jIvanane cALA karavA UbhA thayelA e pagAradAra phIlmI sTArA jenAM vanamAM pavitratA, sayama, maryAdA ke saMskAritAnA chAMTA paNa nathI--AvAne ApaNA e pUjya mahApuruSonAM jIvananI sAthe aDapalAM karavAnI chUTa ApaNAthI ApaNI zakti hoya te kema apAya ? mahApuruSonAM jIvananI pravRttionA aDapalA ke cenacALA karanArA A vezyA temaja vITa jIvana jIvanAra strI-puruSone yA temAMthI manaphe
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra7ra ka9yANa : khAtI pagAradAra phIlma kaMpanIone zuM ApaNAthI uttejana ApI zakAya kharuM ke ? enI hAme TheraThera virodha Ubho karI A rIte prAmANika dhArmika vRttine AghAta pahoMcADanArA citrapaTa kema baMdha na karI zakAya ? kharI hakIkata e che ke, hindusamAja Aje arAjaka jevI dazA bhogave che. dharmazraddhA, dhArmikatA ke dharmanI sAcI vaphAdArI ne hindusamAja divase divase bhUlato jAya che. A ja kAraNe bhAratanI bhavya bhUmimAM dhArmika, naitika ane sAmAjika daSTie hindu saMsAre je adha:patanano avaLo rAha svIkAryo che-jANI joIne hindu saMsAranI sAMskArika dRSTine hindusamAje je rIte gumAvI dIdhI che, te na varNavI zakAya teTalI hade duHkhane viSaya che. bhASA, veza, khAnapAna, rIta-rivAja vageremAM gharanuM gumAvI, pArakuM gharamAM ghAlanAra A hindusamAja ja che, ema Ajane racAte ItihAsa belI rahyo che. dhArmika belapaTanA nAme Aje hindu samAjanA mahAna pUjya puruSonI lAja dunIyAnA vilAsI ane nakharAbAja strI-puruSo lUMTI rahyA che. "rAmarAjya" "bharata mIlApa" "zaMkara pArvatI " A ane AnA jevA citro utArI, rAma, kRSNa, zaMkara ke pArvatI, sItA ke draupadI jevA hindu samAjanA pavitra mahAna AtmAnAM nirmaLa pAne nAme, vilAsa, anAcAra, anItimAM gaLADUba DUbelA naTanaTIo kevo svAMga bhajave che e zuM ajANyuM che ? dhArmikatAnI pavitra bhAvanAthI raMgAyelA koIpaNa sahRdaya vicArakane mana A badhuM kSamya hoI zake ? pitAnA mA ke bApano veza bhajavanAra, cALo pADanAra ke tenI haLavI nirdoSa majAka karanArane kyo saputa sahI le ? are pitAnI strInI saheja vivedI majAka karanAranI hAme lAlaghUma AMkha karI enuM vaira vALavA taiyAra thanAra Ajano hindu samAja; pitAnAM dharmanAyakonA pavitra jIvananA cenacALA, majAka ke narma vinoda karanArI-karAvanArI phIlma kaMpanIone dareka rIte uttejI rahyo che! hindu samAjanI A bhayaMkara kamanazIbI che.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa H 2: ra73 mahApuruSonAM jIvananI pavitratA e A rIte, thIeTaranA je para nAcatI vezyAo ane nakharA karatA viTa puruSo pAsethI zIkhI zakAtI haze ? zuM A badhuM zIkhavA tyAM javAya che ke AMkha, kAna, tema ja mananAM tophAnI nAcothI paravaza thaIne tyAM javAya che? sInemAnA paDadA parathI zuM Adarza puruSonAM pavitra guNa ke saMskAra meLavavA tyAM javAI rahyuM che? nahi, taddana khoTuM che. kutuhula, AMkha ane kAnanI caLa, ane tenA vikArane poSavAne sAru moTAbhAge tyAM janArA hoya che ane A rIte dhArmika belapaTanA nAme pitAnI adhArmika pApavAsanAone DhAMkavAnuM pApa hindusamAja dvArA Aje chaDeceka poSAI rahyuM che. jaina samAje, AthI hamajI levAnuM che. teNe pitAnA mahAna pavitra dharmanAyakanAM jIvanane pracAra karavAnA khoTA hAne te pUjya vaMdanIya AtmAonA pavitra jIvananI sAthe aDapalA karanAra ke karAvanArAonI hAme zakti mujaba pratikAra karavAnuM rahe che. e avasara AvavAnA divaso gaNuI rahyA che. dharma pracAranA nAme jene vAstavika dharma ke dharmanA siddhAntanI sAthe levA-devA nathI e eka varga; ke je ApaNA samAjamAM jIve che te AvA cepI rogacALAne bhoga banI ApaNuM pUjya mahAna AtmAone thIeTaranA sTeja para, philmI sTArenA dvArA nave nahi te mATe jAgatA rahevuM! khuzAmatanI balA. khuzAmata ane prazaMsAmAM ghaNuM aMtara raheluM che. khuzAmata svArtha, aprAmANiktA ane lAgaNIzUnyatAmAMthI janme che, jyAre prazaMsA ethI UlaTI rIte che. prazaMsA guNarAgI hadamAMthI janmeluM saMskAra jharANuM che, ane khuzAmata kevaLa khaTapaTI svabhAvanA AtmAne oDakAra che. prazaMsA guNa gaNAya che, ane khuzAmata e AtmAnI khAmI che. AthI saMskArI AtmAoe khuzAmatanI balAthI dUra rahevuM e anivArya che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhvI zrI suSThAnI prAmANika jIvanakathA viSe - satI caritranA kalaMkane bhrama. ~~ ~~~ zrI abhyAsI,~ ~ ~~~ isvIsananI A vIsamI sadInI A eka viziSTa khAsIyata che ke, "kaI paNa dhArmika bAbatene pitAnI TUMkI ane chIcharI buddhimAM na utare Aja kAraNe hasI nAkhI ThAvakI bhASAmAM tenI hAme azraddhAnuM vAtAvaraNa UbhuM karavuM." jaina samAjamAM potAnI jAtane bhaNelAgaNelA tarIke gaNate uparokta prakArane evo varga ubho thayo che, ke je pitAne jaina kahevaDAvavA chatAM jainatvanI maryAdA mUkIne belavA-lakhavAmAM khUba ja chUTa le che. A prakAranA e varganA pracAranI hAme pratikArape prasaMgacita keTaluMka kahevuM e jarUrI che, jethI azraddhAnA e aMdhakAragheryA vAtAvaraNamAM prakAzane pravAha relAvI zakAya. AthI sAdhvIzrI subhechAnAM prasaMgane AgaLa karI jaina zAstronA kathA prasaMge mATe sudhArakavarga taraphathI je azraddhALutAne aMdhArapacheDe pAtharavAmAM AvyuM che, teno javAba ahiM ApavApUrvaka AvA bhayasthAnenI hAme cetavaNarUpe lAlabattI dharavAmAM AvI che. AjathI lagabhaga 25 varSa agAu zrI candrasena jonanA taMtrItva heThaLa prakAzita thatAM "satyeAdaya' mAsikamAM zrI surajabhAnu vakIle mahAsatI zrI suSThAnI aitihAsika kathAnI amuka hakIkatene aMge kalipatatAne Aropa mUkyo hate. maLelI hakIkata je tathya hoya te te vakIla mahAzaya ke taMtrI mahodaya; digaMbara saMpradAyanA hevAne kAraNe A lekhanI asara ApaNA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa 2 : rakapa vetAmbara saMpradAyamAM vadhu vyApaka na banI zakI, UlaTuM virodhanA sUra paNa kadAca uDyA hoya! paNa samayanA pravAhanI sAthe sAthe azraddhALutAne jherI vAvaMTeLa samAjanA zikSita gaNAtA bhejAmAM pharI vaLe. pariNAma e AvyuM ke, ApaNA ve. mU. pUjaka saMpradAyanA vidvAna gaNAtA lekhaka, sAhityasevIo ke pleTaphema gajavanArA vaktAo; avAranavAra ApaNA bahumAnya Agama granthane temaja dharmakathAnuganI aitihAsika hakIkatone pitAnI svataMtra buddhinI asaMskArI kasoTIe kasavA lAgyA ane je je hakIkato potAnI alpaprajJAne na samajAI ke kalpanAbrAnta azraddhALu hadayamAM na beThI te te hakIkatane "upajAvI kADhelI, nakAmI temaja aitihAsika pAtrone kalaMkita karanArI ane asaMgata-A prakAranA Aropa mUkI azAstrIya tarkabAjIpUrvaka pitAnA mantavyane teo vadhu pracalita karavA lAgyA. ane vartamAnanAM-kevaLa adhArmika vAtAvaraNanA kALamAM te loke pitAnA A prayatnamAM phAvatA gayA. taduparAMta AjanI yUropadezanI pAzcAtya saMskRtine vaNamAge Teko ApaNA A vidvAno(?)ne maLato ja rahyo; kAraNa ke e lokone te A bhAratavarSamAM AvIne zarUAtamAM A ja karavuM che ke, "hindustAnanA loko potAnA dharma saMpradAyane, mAnyatAone, potAnI saMskRtine ke pitAnI prAcIna raheNI-kaheNuone koI ne koI bahAne tucchakAre, ane apamAnita karI tyajI de"--yUropanI zANuM gaNAtI prajAnA A dhImA jherane zikSita vage sArI rIte pariNamAvyuM. AthI
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279 kalyANa H AvA leAkeAnI huMziyArI, AvaData ke vidvattA-A badhAnA upayoga koIpaNa dharmAMsa'pradAyanI zAstrIya mAnyatAo temaja AcaraNAone hasI kADhavAnA ja kAryomAM thavA lAgyA. jene sIdhI ane sAdI bhASAmAM vidvattAnI kevaLa viTaMkhanA ja kahI zakAya. AnA samarthanamAM eka ja udAharaNa laie. je prastuta prasaMgane anurUpa gaNI zakAya. 'mahAsatI zrI sujyeSThAne aMge digambara saMpradAyanA surajabhAnu vakIle je vidhAnA karyAM, tenA te vidhAnAne najara samakSa rAkhI; zvetAmbara mUrtipUjaka saMpra dAyanA prasiddha aThavADika 'jaina' patranA taMtrIsthAnethI keTalAka vakhata agAu mahAsatI mujyeSThAnI aitihAsika hakIkatAnI chaNAvaTa karI nIce mujabanAM vidhAne rajU karavAmAM AvyA hatA. 1 'satI sujyeSThA para chUpI rIte bhramararUpe peDhAla vidyAdhare balAtkAra karyAnI'--ghaTanA jaina kathAkArAe upajAvI kADhelI che. satI sujyeSThAnAM jIvananuM A eka kalaMka che. 2 'satyakI vidyAdharane jaina kathAomAM svacchandI tema ja vilAsI cItaryA che' te tadna asaMgata che. 3 sAdhvI zrI sujyeSThAnI kathAmAM satyakI ane umAvezyAnI hakIkata kevaLa banAvaTa che ane tema karIne ApaNAM prAcIna jaina kathAnA lekhakAe zaiva saMpradAyamAM mAnanArAene anyAya karyo che. 4 itara saMpradAyamAM je rIte zivaliMganI pUjA prasiddha che, tene kadarUpI banAvavA mATe satyakI ane umAnA prasaMga upajAvI kADhyo che. jaina jevA jUnA sAMpradAyika patranA ta MtrIsthAnethI jyAre ve, mU. saMpradAyanA pramANika kathAkArA mATe Ama lakhAya tyAre enA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra77 khaMDa : 2 : gya pratikAra the ja joIe.+ ema amAruM mAnavuM che. ve. mU. saMpradAyanA Agame ke zAstromAM pratipAdita thayelA aitihAsika satyenI sAthe A rIte kevaLa vANune vilAsa ke kalamanI kaLA ja khelI levAnI rahetI hoya to ene artha e ja che ke, "jene jema phAve tema lakhI ke bolI zake che, ane dareka bAbato para potAnA abhiprAye rajU karIne te te saMpradAyanI prAmANika hakIkatene temaja ja tenA lekhakone anyAya ApavAnuM bAlIza kArya sahu koIne karavAnI chUTa che ane te paNa vANI svAtaMtryanA bahAne," A eka ajaba nyAya kahI zakAya. mahAsatI sukAnI kathA jyAre prAcIna temaja prAmANika che, to tene hAme je kAMI lakhavuM e kevaLa kalama, kAgaLa ane zAhIne apavyaya karavA jevuM che. te lekhamAM lekhake je lakhyuM che ke, "zrI suSThAnuM kalaMka dUra karavA jatAM jena kathAkAroe kalipata prasaMge goThavyA che." lekhakanuM A vidhAna che. mU. saMpradAyanA dharmakathAnuganA sAhitya para eka bhayaMkara Are parUpa che. lekhaka mahAzayane A vastu khyAlamAM rahI hoya ema jaNAtuM nathI. - sAdhvI zrI suSThAnA jIvanamAM banI gayelI "peDhAlavidyAdharanA balAtkAranI" hakIkata, karmAdhIna saMsAranI e eka vicitratA kahI zakAya. A prakAranI vicitratAone bacAva + lekhakanAM A bhaktavyamAM ame sammata chIe. amAruM paNa A ja kahevuM che. kalyANanA gata varSanA prathama-dvitIya saMyukta khaMDamAM haLavI kalamena zirSaka taLe "vidvattAnI viTaMbanA mAM A hakIkatane aMge haLavA zabdamAM ame pratikAra karIne jaina samAjanA zraddhALu vargane "jAgatA rahejonI Tela pADI che.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra78 kalatrANaH zrI jainadarzana kadi karatuM ja nathI, karavAnuM rahetuM nathI. paNa karyajanita e viSamatAone jagatanI samakSa jaNAvavA e jaina zAstrono hitakara kartavyadharma che. ke jethI saMsAravarti AtmAo mArgane pAmI, ArAdhanAne sAdhI mohanI mUMjha vaNamAMthI mukta banI zake. anAdi anaMta saMsAramAM ghaNA banAve evI vicitra rIte bane che, ke je aNadhAryA ane eka rIte Akasmika kahI zakAya. paNa ene asaMbhavita kahevA e nakkara ane jagaprasiddha satyane nakAravAnuM sAhasa kahevAya. sAdhvIzrI sujyeSThA, peDhAlavidyAdhara, satyakI ane umA A pAtrone aMge jaina kathAnuganA sAhityamAM je varNana AlekhAyuM che. te koIpaNa vivekI vicArakane heje hamajI zakAya tevuM saraLa, vyavasthita ane avisaMvAdI che. AvI AvI aneka hakIkata che ke je zAstrIya itihAsanA vizALa bhaMDAramAM zodhatAM ApaNane maLI rahe che. je eka vakhata ApaNuM sthaLabuddhiye atathya samajAya, jyAre e ja vAte saMyoge palaTAtA athavA enuM rahasya samajAvanAra mArgastha mahApuruSone satsaMga maLatAM tathya jaNAya che. sujyeSThAnI hakIkta zAstrIya daSTiye TUMkamAM A mujaba che. ceTakanI suzIla putrI sujayeSThA dharmaparAyaNa ane daDha. zraddhALu zrAvikA hatI. zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnI e ananya upAsaka hatI. magadhanA mAlIka zrI zreNika sujayeSThAnAM rUpavarNane sAMbhaLI tenA pratye rAgAtura banya hato. pitAnA aMta:puramAM suyeSThA mukhya paTTarANI pade Ave e jevAne zreNika khUba ja utsuka hatA. suceSThAne paNa magadhanA samrA zreNika pratye anurAga hato. paNa ceTaka mahArAjAne
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ raH khaMDa : 2 : A hakIkata racatI na hatI. chUpI rIte sujAne rathamAM besADI rAjagRhI laI javAne zreNike yukti amajAvI. cAra buddhinA bhaMDAra abhayakumAra maMtrInA buddhibale rAjA zreNika sukAne meLavavA taiyAra thaye. ane potAnA aMgata sanya sAthe teNe ceTakanI rAjadhAnI tarapha prayANa karyuM. chUpI rIte sujyeSThAnuM apaharaNa karI javAnI tenI cejanA hatI, paNa bhavitavyatA koI judI rIte banavAne sarajAI hatI. zreNika mahArAjanI sAthe javAmAM sukA taiyAra hatI. benanI sAthe magadhanA mAlIkanA aMtaHpuramAM javAne tenI bahena celUNA paNa utsuka banI. teo mahArAjA zreNikanA rathamAM khAnagI rIte goThavAI gayA. ceTakanI be putrIonuM apaharaNa karI magadhane tAraNahAra zreNika cerI-chUpIthI vizAlInA khAnagI rastethI pasAra thavAne sajaja thaye paNa eTalAmAM suchAne pitAnA AbhUSaNono DAbaDe yAda AvyA. te levAne e ratha parathI nIce utarI potAnA AvAsamAM pAchI gaI. zreNika adhIra banyA hatA. suSThAne AvatAM vAra thaI eTale zreNika ne ratha tenI rAha joyA vinA rAjagRha tarapha vidAya thayA. pAchaLathI sujhA AvI. mArgane zUnya jotAM tene haiyAmAM phALa paDI. e khinnavadane pAchI vaLI, magadhanA paTTarANa pade suSThAne sthAne tenI bahena celUNuM AvI. AzAmAM niSphaLatA maLatAM suSThAnuM mana saMsAra parathI UThI gayuM. kramaza: ene vairAgya daDha thato gaye. vivekazIla subhecchAe bhagavAna zrI mahAvIradevanA sAdhvIsaMghamAM sAdhvI jIvana svIkAryuM. pavitra sAdhvIzrI sujhA vairAgya raMgathI pUrepUrA vAsita hatA. emanAM manane calita karavAnI deva-devendronA pralobhanamAM paNa zakti na hatI.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANa eka veLA vidyAdhara peDhAlanI dRSTi sAdhvI sujyeSThAnAM zarIrasaundarya para paDI, peDhAlanu hRdaya pApI hatuM. kAmivakAra enI AMkheAmAM nAcI rahyA hatA. tyAganI mUrti samA sAdhvIjInI pavitratAne lUTI levAne e sajja banyA. vidyAzaktithI bhramararUpe eNe sAdhvIzrI sujyeSThAnA dehanA saMsa karyAM. ceAnImAM eNe vIryasakramAvyu ane e rIte eNe peAtAnI bhAgalAlasAne tRpta karI. sAdhvIjI A hakIkatathI sAva ajANa hatA. sujyeSThAne je garbha rahyo te jIva krame vidyAdhara satyaki tarIke prasiddha thayA. 280 enA bAlyakAla sAdhvIjIonA pavitra saMsamAM vyatIta thayA. yuvAna vaye saki paNa tenA pitA peDhAlanI jema vidyAsiddha banyA. indriyeAnI ucchva khalatAne AdhIna banI eNe peAtAnAM jIvanane anAcAranAM pApothI malina banAvyuM. enA anAcArAnu malina pApa vidyAthI DhaMkAyeluM ja rahetu. e nagarajanAne lUMTateA, trAsa ApatA chatAM peAtAnI vidyAzaktithI e huMmezA ajeya rahetA. AthI rAjA-mahArAjAe enu kAsaLa kADhavAmAM saphala na anyA. anta umAvezyAe enI zaktinI haeNAme chalaprayAga ArayeA. rAjyanI ene pUrepUrI sahAya hatI. AthI vaizyA saphala anI. ante satyakInI paravazatAnA lAbha lai, viSayakrIDA karatA Aya te avasare satyakIne vIMdhI nAkhavAnA eNe ceAjanA karI. rAjapuruSAe A rIte vidyAdhara satyakIne vIMdhI nAkhyA. peDhAlanA vidyAdhara putra satyakI A rIte mRtyu pAmyA. 2 sujyeSThAnA jIvanaprasaMgeAnI uparIkta TUMkI neAMdha parathI
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2H 28 hamajI zakAya tema che ke, sunveSAnA pavitra jIvanamAM aneka prakAranI viSamatAo pUrvakRta azubha karmanA udaye karma vivazatAnA yege janmavA pAmI hatI. jene aMge "satI caritranuM kalaMka" kahevAmAM Ave che te ghaTanAo ane te parathI UbhI karAtI zaMkAo A pramANe che - 1 satI supechA para balAtkAra thayo te te satI tarIke vizuddha, nirmala ane nirdoSa kema hoI zake? Ama karavAthI te vyavahAra mAgane lepa thaI jaze. dareke dareka AtmAo A rIte pitAnAM patanane mananI zuddhi ke pavitratAnA bahAnA heThaLa chupAvI nahi zake ? to zA mATe sujyeSThAnuM patana na svIkAravuM ? 2 peDhAla vidyAdhare bhramaranA rU5dvArA sAdhvI sujyukAnA zarIra para baLAtkAra karyo, temaja nimAM vIryasaMkrama karyo, AthI sukAne garbha rahyo. A badhuM kaI rIte banI zake ? hAlanA vijJAnanA yugamAM A badhuM zuM baMdhabesatuM che ? 3 satyakIne bAlyakAlathI sAdhvI suSThAne satsaMsarga niyamita maLato rahyo che, to A rIte suzIla ane viduSI sAdhvI saMghanA pavitra paricayane jene bAlyakAlathI lAbha malyo che te satyakI vidyAdhara ATale anAcArI, uddhata ane svacchaMdI kema hoI zake ? 4 satyakI ane umAvezyAne prasaMga, zaiva saMpradAyanA zakara ane umA-pArvatInI jIvanaghaTanA parathI upajAvI kADhelo kAM na hoya? zaMkaranI pUjAnA aitihAsika prasaMgane satyakI ane umAnA banAvathI halake pADavA mATe A kathA kAM goThavI kADhI na hoya ? A badhI zaMkAo, jijJAsubhAvanI hoya te te avazya
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANa : kAipaNa prakAranA pUrvagraha vinAnI hAvI joie. A prakAranI zaMkAe kadAca janme tA paNu jaina darzananAM tAttvika siddhAntAnI vAttA para jene hRdayapUrvakanA zraddhAbhAva che evA AtmAe saraLatAthI humajI, satya hakIkatAne kabUlI le che. A sthitinA prAmANika AtmAone uddezIne ja teone sAcu mArgadarzana karAvavA mATe A prayatna thai rahyo che. 201 uparIkta zakAonA zAstrIya javAba A pramANe che. 1 vidyAdhara peDhAle sAdhvI sujyeSThA para balAtkAra karyo, te mAhanu mahAnATaka ja kahI zakAya, vidyAzaktinA ceAge nira'kuza banelA peDhAle avasara pAmI sAdhvI sujyeSThAnA zarIrasAndramAM mUMjhAi temanI anicchAe ane ajANatAM A pApa karyuM. anya kAi rIte peAtAnI dhArelI murAda sala thAya tema nathI. ' Ama mAnI eNe peAtAnI pAsenI vidyAnA A rIte durupayoga karyAM. vidyAsiddha AtmAe mATe A sheje saMbhAvya che; kAraNa ke meAhAdhIna AtmAone viveka, vicAra ke dIrghadaSTipaNuM hetu nathI. ( peDhAlane balAtkAre A rIte sujyeSThAnI sAthe kAmakrIDA karavAnI je sthiti UbhI thai e ja hakIkata ApameLe kahI jAya che ke, * sujyeSThAnuM mAnasika patana thayuM ja nathI. enI pavitratA, mananI nirmaLatA temaja aDagatA akhaMDa hatI e ni:saphreMDa che.' , jo ke, rAmA zaktizAlI AtmAnI pApavRttinA ceAge " sAdhvI sujyeSThAnuM kAyika patana thayuM. pazu A rItanu kAyika patana e patana tarIke kAipaNa rIte samedhI zakAya ja
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2H 23. < nahi. bAhya vyavahArathI paNa sAdhvI sujyeSThAnA taraphathI jANatA ajANatA paNa vrata-niyamAnI zAsrIya maryAdAne sheja paNa kSati pahoMce tevu kAipaNa prakAranuM vartana thayuM ja nathI, ke jethI ema kahI zakAya ke mana:zuddhi para bhAra mUkavAthI vyavahAra mAnA leApa thai jaze. ' A tyAre ja kahevAya ke, jyAre sujyeSThAnAM peAtAnAM jIvanamAM saMyamanI-brahmacarya nI, eka paNa vADa irAdApUrvaka laghAi hAya. khIjuM: jaina zAsana Atma pariNAmamAM mAnanAra leAkeAttara dharmImA che. keTalIye veLAye khAdyathI azuddha dekhAtI pravRttie, AtmAnI zubha, zuddha ane UrdhvagAmI pariNatinI draSTiye dha ane ucita gaNAya che. udAharaNa tarIke, kAzAvezyAnI citrazALAmAM cAturmAsane mATe rahelA sthUlabhadrajIH zrI sthUlabhadrajI pavitra ane niravadyajIvI mahAna tyAgI che. chatAM keAzAvezyAne tyAM tenI citrazALAmAM cAturmAsa vyatIta kare che. bAhya rIte vyavahAranI maryAdA nathI jaNAtI chatAM te mahApuruSane mATe A hukIkata 'AgamavyavahArI 'tarIke dha gaNI che. taduparAMta gurumahArAja zrI Asa...bhUti mahArAjAe A kArya mATe anujJA ApI. AthI A dRSTAnta laine vyavahAra mAneA leApa na thaI zake. jyAre bAhya pravRttiomAM zuddhi, nirmaLatA ane nirdoSatA jaNAtI hAya, chatAM AtmapariNAmanI azuddhi ke patana sthitinI dRSTie e AtmAne adhAtimAM janAra tarIke oLakhAvAya che. jema zrI prasannacaMdra rAjarSinI bAhya pravRtti dareka rIte zama, sa Mvega ane sudhyAnamaya hAvA chatAM zreNikanA javAkhamAM bha. zrI mahAvIra deve e bAhya pravRttine gANu banAvI, te rAja
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 SinA mAnAsika durdhyAnane ceAge mRtyu pAme teA sAtamImAM jAya , kalyANa rAjarSiM prasannacandra hamaNAM A mujaba pharamAvyuM. 6 A badhI vigata e hakIkatane spaSTa kare che ke, jJAnI mahApuruSAe yeAgya AtmAeAnA hitane anulakSIne je hakIkatA nirUpI che te saghaLI hakIkatAne vyavahAramA nA lApa na thAya te rIte susaMgata karavI. ' jaina zAsanamAM mAnanAra saraLa ane pApabhIru athI AtmAonA A AcAra che. A hRSTiye sAdhvIzrI sujyeSThAnA prastuta prasaMgamAM sheja paNu vyavahAra mArga nA lApa thatA nathI.' A kAraNathI jyAre viziSTa jJAnI mahAtmAne A prasaMgane aMge pUchavAmAM AvyuM che tyAre eka ja javAba maLyA che ke, ' sAdhvIzrIsujyeSThA pavitra che. ' 6 kathA prasaMgeAmAM viziSTa jJAnIonA AvA javAkhethI je leAkeA, vyavahAramA nI maryAdAe teADavAnI tarapheNamAM A ghaTanAone geAThavavAnA prayatna kare che te amane bhaya rahe che ke, sAthe AvA varga zrI jaina zAsananI ArAdhanAnA vAstavika mArgathI svayaM vaMcita raheze ane anyAne vaMcita rAkhaze. ' kAraNa ke, jaina zAsananA dharma kathAnuAgamAM AvA prasaMgeA eka nahi, e nahi paNa saMkhyAbaMdha maLI raheze ke jemAM 'jene vyavahAramA nA irAdApUrva ka apalApa karavA che te leAkeAne sagavaDa maLI jaze. zrI jINu zreSThonA prasaMga e paNa kAMika AvA che. dAna denAra abhinava zreSThI karatAM dAna devAnI bhAvanAvALA paNu dAna nahi dai zakanAra jINu zreSThInI mahattA, te kAle viziSTajJAnI mahApuruSe nagaranA dharmAtmAenI samakSa kahI che. AthI zu vyavahAra mAgaeNnA-eTale ke, dAnadharmanI pravRttinA leApa thaI jatA haze ke ? 9
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ kha'Da : 2: mATe sAdhvIzrI sujyeSThAnA A prasaMgamAMthI 'anucitatA ke mAlApa jevuM kAMi ja nathI, ema jene saraLatApUrvaka humajavu hAya tene sheje hamajI zakAya tema che. 2 peDhAla, vidyAsiddha puruSa hAvAthI peAtAnI kAmanAone pUrNa karavAne mATe teNe sAdhvI zrI sujyeSThA para balAtkAra karyA e hakIkata susaMbhavita che. jenI pAse je zakti hAya te zaktinA upayAga te AtmA peAtAnI vRttione peASavA mATe kare e eka sAmAnya niyama che. AthI * bhramararUpe peDhAle, sujyeSThA para A rIte je malAt bhega bhAgavavAne prayAsa karyo che' e hakIkatamAM sheja paNa atizayeAkti jevu che ja nahi. nahitara sujyeSThAne eka pavitra, nirdoSa ane niravadyajIvI tarIke vaMdanIya mAnanArA kathAkAra mahApuruSe sujyeSThAnAM jIvanamAM AvI AkSepa karanAranI daSTie 'kalaMkarUpa ' lAgatI hakIkatA zAmATe gAThave ? paNa kharI hakIkata AnAthI jUdI che. jaina kathAkArA, e navI upajAvI kADhelI hakIkatA geAThavIne aitihAsikatAnA bhAne banAvaTI-asaMbhavita kathAonuM Alekhana karanArA purANakAro nathI. paNa jaina kathAkArA tA pApabhIrutAthI anAdi ananta saMsAramAM banI gayelA anAvAne haiya, jJeya ane upAdeyanI spaSTatApUrvaka rajU karanArA prAmANika kathAkAra che. " sujyeSThAnI cenimAM vIryasakrama thavA ane te dvArA sujyeSThAne garbha rahevA '-A hakIkata jaina kathAkArAe navI upajAvI kADhelI che ja nahi. je je ghaTanAo banI cUkI che, te te hakIkatAne te te svarUpe rajU karavI e ja jainakathAkArAnA naitika dharma che, AthI " " kema ? A A prazna ja
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja kalyANa : asthAne che. hAlanA vaijJAnika yugamAM A badhuM saMbhavI zakatuM kadAca na paNa hoya, chatAM AnI prAmANiktAmAM amane saheja paNa zaMkA jevuM rahetuM ja nathI. - A yugamAM, "TayubadvArA yonImAM vIryasaMkrama thavAnI ane tenA vege strIne garbha rahyAnI temaja putrajanma thavAnI hakIkato pUravAra thayelI vartamAnapatranA pAne atyAra agAu caDhI cUkI che."+ ane "bhalabhalA vaijJAnikonA akhatarAo dvArA prAmANika tarIke TharelI Aje ApaNe sAMbhaLI rahyA chIe." to suSThAnA jIvanamAM karmanI viSamatAnA ge banI gayelI tathya hakIkatone kathAomAM gUMthanArA jainakathAkAro ke jene asatya uccAravAnuM kAMI prajana rahyuM nathI, teone A vIsamI sadInA kAlamAM aprAmANika kahevA sudhInI dhRSTatA karavI e khare ja sahRdaya vicArakathI na hamajI zakAya tevI hakIkata che. bAkI amane lAge che ke, prAcIna sAhitya pratye vahemI ane zaMkAbharI najare jonArA mAnasavALAonI eka vANI ke kalamanI cAlabAjI che. 3 trIjI zaMkA sAdhvI zrI sujyeSThAnA putra satyaki vidyAdharanA jIvanane aMgenI che. "jenakathAkAroe satyakine uddhata svachaMdI ane anAcArajIvI kahyo che, paNa sAdhvI zrI suyeSThA jevI pavitra mAtAne putra ane temanA saMsargamAM rahI bAlyakAlathI agIAra aMganA zratane jANanAra satyaki + tAjetaramAM yuropanA eka vaijJAnika DokaTare, eka strI para A akhataro karyo hato. je saphaLa thayo hato. te strI Aje vagara puruSasaMge putra-putrI yugalanI mAtA banI che temaja hAla te strI ane te putra, sazakta taMdurasta ane nirogI che.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa : 2 H 200 Ave! kema hAi zake ? kathAmAM AvatI A hakIkata zuM saMbhAvya che ke ?' AnA javAba spaSTa che. jema sakinA AvA avaguNuMAnu varNana jainakathAkArAe karyuM che tema tenA ceAgya guNAnuM paNa niSpakSa rIte varNana karyuM che. te zraddhALu, guNAnurAgI ane jinezvara deva pratye akhaMDa bhaktivALA hatA. A rIte ene aMge jainakathAkArAe jaNAvyu che. bAkI jaina zAstrakArAnI sAmAnya rIte e paddhati che ke * koipaNa eka vyakti ke vyaktionA jIvanamAM je je prasa`ge ucita ke anucita banI gayA hAya, tene yAgya zailIe niSpakSa rIte uMcApAdeya-tyAjyAtyAyanA vibhAgapUrNAMka rajU karavA. AthI satyakinA jIvanacaritranI hakIkatane jainakathAomAM jevI rIte varNavI che te taddana prAmANika ane anI gayelI satya ghaTanAo che. pUrvadhara zrI umAsvAti mahArAjA paNa sakinAM jIvananI uparAkta sthitine aMge A mujaba jaNAve che. sparzanendriyaprasaktacittaH siddho'nekavidyAbalasaMpanno'pyAkAzago'STAGgamahAnimittapArago gArgya satyaki nidhanamAjagAma / [ zrI tavA sUtra-bhASya. ] bhAvAtha --siddha, aneka vidyAnA khaLanI saMpattivALA, AkAzagAminI zakti dharAvanAra, aSTAMga mahAnimittonA pAragAmI, AkAzamAM javAnI zaktivALA gava'zanA satyaki sparzendriyamAM bahu Asakta thavAthI nAza pAmyA. satyakInI kathA A rIte bhASyakAra zrI umAsvAti vAcakanA kAlamAM paNu eTale ke AjathI 1800-1900 varSa
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka9yANa : pUrve paNa ItihAsa prasiddha hatI. teoe paNa A hakIkata prAcIna zAstra parathI neMdhI hoya, ane saMbhavita che ke tyArabAda emanI pachInA prAmANika kathAkAroe kathArUpe gUMthI heya. eTale ke suyeSThA ke satyakinI hakIkata keIpaNa jenakathAkAroe kapita ghaDI kADhI che tema kahI zakAya tema nathI ja, alabata satyaki vidyAdharanI mAtA sAthvI suSThA nirdoSa ane pavitra saMyamadhArI hatA, paraMtu tene pitA peDhAla laMpaTa hovAthI tene vArasa temAM kAM na utare? A rIte pitAne vAraso saMskAra dvArA putromAM utaryAnA aneka daSTAMta bhUtakAlanA ItihAsamAM seMdhAyelA che. vartamAnamAM seMdhAI rahyA che. jemAM mAtA nirdoSa saraLa ke pavitra hovA chatAM putra AnAthI viparIta sthitinA hoya che. - satyaki agiyAra aMge sAdhvIonAM mukhathI sAMbhaLIne , bhaNI jAya te bane. paNa durgatimAM laI janArA koI pUrva pApakarmano udaya tenA jIvanane anAcAranA mArge vALe emAM karmanI viSamatAne mAnanAra koIpaNa zraddhALu jenane navInatA lAge ja nahi! samartha pUrvadharo paNa pramAdana ge nigodAdika gatimAM cAlyA jAya che, te pachI satyaki vidyAdharane mATe A vastu asaMbhAvya nathI. rAjA zreNika ane kRSNavAsudeva jevA, zrI tIrthakara denA ananya bhakatone paNa jaina zAstrakAroe narakanA atithi tarIke varNavyA che. kahevuM joIe ke, jaina zAstrakAronI A eka anupama viziSTatA che ke teo aitihAsika ghaTanAone
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 H niSpakSapAtabhAve rajU karavA dvArA kevaLa satyanI ja sevA karanArA hoya che. AthI te zAstro ane tenA racanArAonI prAmANikatA mATe zaMkA lAvavA jevuM rahetuM nathI. 4 satyakinI ane umA vezyAnI ghaTanAne aMge ziva saMpradAyane utArI pADavAnI je zaMkA jainapatranI taMtrI neMdhanA lekhake karI che, te hakIkata vadhAre paDatI che. bezaka satyaki ane umAnI ghaTanA zaMkaranAM jIvananI hakIkatAnI sAthe, zaMkaranA jIvanamAM banI gayelA aitihAsika banAvAnI sAthe maLatI Ave che. ane kadAca AthI ema mAnIe ke, vaidika anuyAyIonI zaMkara vizenI A hakIkto satyakI karatAM kAMIka prAcIna hoya; paraMtu zaMkaranA jIvananI ghaTanAmAM yuga yuganI ghaNI mAnyatAonuM mizraNa thayeluM che e hakIkta spaSTa che. zaMkara-sadAzivanA jIvananI ghaTanAo jeTalI maLe che . teTalI saghaLIe eka kALamAM banI hovAnuM pramANika rIte siddha nathI ja. zaMkaranAM jIvanane A bhAga satyakInA banAva pachI astitvamAM ke pracAramAM AvyuM hoya e zuM saMbhAvya nathI ? AvI rIte aneka prasaMgamAM banyuM che. AthI zaiva saMpradAyavALAone utArI pADavAne Arepa jene kathAkAre upara karavo e AjanA kahevAtA lekhakanuM eka prakAranuM sudhareluM vedIyApaNuM che ema amane lAge che. aitihAsika jaina kathAkAe A rIte pitAnA graMthamAM je je aitihAsika banAvonI ne prAmANikapaNe karI che, tene tevA prakAranA prabaLa zAstrIya pramANenI sAmagrInA abhAve kevaLa kalamanA kuhADA dvArA A rIte hacamacAvavAnA
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalayANu che prayatna karavAmAM vidvattAne sadupayoga nathI paNa maLelI AvaDatane bhayaMkara durupayoga che. kAraNake, A rItanA pracAranA pariNAme sAmAnya bALa jIvonI manovRtti prAmANika jena kathAkAronI pratyeka racanAo upara vahemI ke zaMti banatA; paraMparAe jaina dharmanA kathAnuyeganA sAhitya mATe azraddhA pedA thaze. mATe amAruM mAnavuM A che ke, "vicAraka lekhakoe prAcIna, aitihAsika dharmakathAomAM AvatA prasaMgonI sAthe potAnI buddhithI vANI ke kalamadvArA aDapalA karatAM saMbhALavAnuM che. kemake, Ama karavAmAM mahesuM jokhama che. " jaina dharmanI kathAomAM AvatA banAvo ke kathAnugamAM AvatI hakIkato, jena kathAkAroe kalpita ke upajAvI kADhelI hotI nathI. paNa molika sAhityamAMthI saMzodhana karI paraMparAgata vArasAmAMthI ke pUrva yAdI parathI taiyAra karelI sAcI hakIkata hoya che. mATe zAstrIya kathAonA prasaMgane viSe ekadama zaMkAnuM vAtAvaraNa jaina samAjanA zraddhALu varganA haiyAmAM pedA karavuM e AtmAnA zraddhA prANane cUsI lenAruM dhImuM jhera che. amane lAge che ke, sAdhvI sujhAnA caritramAM jaina kathAkAroe prAmANikapaNe varNavelI hakIkatono meLa zAstrIya zilIe besADavAnI azaktithI, jainapatranI taMtrIneMdhamAM tenA lekhake, A rIte sujyeSThAnAM jIvananI te te hakIkatone satI caritranA kalaMka" tarIke ThekI besADI che. - Ama karavAthI teoe zraddhALu AtmAonI jena zAstro paranI bhakti ke bahumAna vRtti para kArI ghA karyo che ane te hakIkate, hityamAMthI saratI sAcI
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa 2 : ra92 kaI rIte saMtavya na lakhI zakAya. jena ve. mu. pU. saMpradAyanA vicAraka lekhake potAnA ja saMpradAyanA dhArmika sAhitya para kalama dvArA A rIte anicchanIya AkSepa kare ane enA pratyenI zraddhA ke nirmaLa vAtAvaraNane kaluSita karavAnA prayatno kare te tene aMge tene pratikAra karavAne zaktizALI vyaktioe pitAnI zakti dvArA taiyAra rahevuM joIe ema amane lAge che. AthI ja A take ame amArI hamaja, zraddhA ane zakti mujaba A lekhamAM lekhaka pratyenI koI paNa prakAranI aMgata rAga-dveSanI vRtti vinA saraLabhAve pratikAra karavA prayatna karyo che. AzA che ke, "jaina" nI taMtrI naidhanA vidvAna lekhaka, sihArdabhAve lakhAyelI amArI A hakIkatane saraLatAthI vAMce-vicAre to amAre A prayatna saphala thaye ema ame mAnIzuM. avaLA mAge janArAo avaLA bhAge janArAo, bhale Aje duniyAne potAnI karavAnA manasUbA ghaDe, paNa jemano mArga avaLo che, jemano ghATa svArthano che, teo itihAsanI eka ghaDIe jarUra thaMbhI javAnA che. emane thaMbhAvaze mAnavatAne pakSa. emanA kadamane rekI pADaze jIvananAM udAra tA. eTale Aje dekhItI rIte mANasAInI kiMmata bhale ochI lAgatI hoya, paNa enI . | kiMmatanI jANa Aje nahi to AvatI kAle jarUra thaze..
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikSaNa ane zikSaNAlayA zrI sAmacaMda zAha zuM lakhavuM ? ' evA vicAramAM hatA. posTamene tyAM te TapAla pheMkI. temAM aMgrejI keLavaNI pracAraka saMsthAnA eka riporTa hatA. e ripene hAthamAM letAMveMta ja sadarahu viSaya upara lakhavAnI manISA jAgI. viSaya suMdara cUMTAyeA che paNa tenI ATITI ukelavI muzkela che. Aja sudhImAM dhaNA samAjanAyakAe ane keLavaNIkAroe vamAna zikSaNa upara bhASaNA ane lakhANeA dvArA prakAza pheMkayA che. lagabhaga ghaNAkharA keLavaNIkAro ekamata thayA che ke, Aje apAtu zikSaNa jIvanane asAha ane avyavahAru che. jenA pariNAme jIvanamAM jaDatA, svacchaMdatA ane ucchva khalatA vadhe che. chatAM dharanu gApIcaMdana karI samAja tevI saMsthAone pASavA taiyAra rahe che e ja eka Azraya che. dhaNI sasthA aMgrejI keLavaNInI poSaka hovA chatAM dhArmikatAnA DALa karI nikA pAse paisA kaDhAvavAneA nuskA ajamAve che. jyAre tenA AMtara vahivaTamAM ke AMtarika kAryavAhImAM mAthu mArI jarA U~DA utaravAnI zrIma Mte| takalIpha le tyAre khyAla Ave tema che ke samAjanA dravye siMcAtI saMsthAe samAjanuM ke samAjanA bALakAnuM zuM bhalu karI rahI che ? je jJAna ke zikSaNa jIvanamAM saMskAra na arpe te jJAnane jJAna ka rIte kahevu ? saDelA zikSaNanu Aparezana na thAya ke kAyapalTA na thAya tyAM sudhI te zikSaNa, saDAne ghaTADavAne badale vadhAraze. dezamAMthI utpanna thayelA nANAne upayega paradezIya jJAnamAM ja dhaNA bhAge thAya che. A saMskRti ke A zikSaNa mATe nahivat thAya che. paradezIya jJAna pAchaLa hiMdanA 30 thI 40 karoDa rUpiyAnA vaSe kharca thAya che. jaina samAja ja varSe dahADe gurukuLa, AzrameA, kherDIMge ane vidyAlaye| vagere calAvavAmAM lAkhA rUpiyA kharce che. paNa e
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa : 2 H 23 saMsthAnA phAla meTe bhAge deva, guru ane dharmAMnI ni MdA karanArA utare che ane ethIja dharmI jate evI saMsthAothI dUra rahe che, rahevA mAge che. jene ucca keLavaNI mAnavAmAM Ave che te keLavaNInI zarUAta sane 1857 mAM muMbai, madrAsa ane kalakattAmAM yunivarsITI sthApavAdvArA thaI. Aje te ucca keLavaNInu ceAmera sAmrAjya phelAyuM che. lAkhAnI sakhyAmAM vidyArthIe yunivarsITInI parIkSA Ape che ane uttI paNa thAya che paNa eka baMgALI lekhakanA lakhavA mujaba " vamAna zikSAnA pariNAme bhAratavarSanA 95 TakA yuvA nAstika bane che. '' bhAratavaSa mAM aMgrejI keLavaNInI zarUAta karAvanAra jo kAi hoya to mekeAlA [ Macaulay ] che. ekAlee potAnA pitA upara eka patra 1836 mAM lakhyA hatA temAM lakhyuM hatu ke " a MgrejI zikSaNuthI hinduo upara Azcaryajanaka asara utpanna thai che. je kAi hindu aMgrejI zikSaNu grahaNa kare che te dhArmika tattvA upara zraddhALu ke bhakata rahetA nathI. e agrejI zikSaNane prabhAva che. mArA vizvAsa che ke amArI zikSaNa paddhatithI AjathI 30 varSa pachI aMgAlamAM pratiSThita kuTummAmAM paNa koi vyakita mUrtipUjaka nahi rahe. A pramANe aMgrejImAM tenA khApa upara patra lakhI hindue upara aMgrejI keLavaNIthI thatI asarane khyAla ApyA che. mekAlAe te vakhate keLavaNInI asaranuM je khyAna Apelu che te Aje ApaNe pratyakSa rIte joI rahyA chIe ke 1 tarka vitarka jIvanamAM vadhu paDatuM sthAna lIdhu che. 2 zraddhAvAda naSTa thai buddhivAda AgaLa Avye che. 3 A saMskArane dUra karI svacchaMdAcArane zIkhavyA che. 4 tyAga, tapa ghaTayAM che ane meAjazekha ane ezaArAma vadhyA che. 5 de, guru ane dhama uparathI zraddA UDI gai che ane je te svArthI mANasA ane samayadhama pratye rucI vadhI che.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 kalyANa : 6 vinaya, viveka, maryAdA ane lajjAne gumAvI che ane icchA mujaba vartavAnuM zIkhavyuM che. 7 gharamAM, gAmamAM, dezamAM ane samAjamAM AgaLa AvavAne meAha jagADayA che. 8 sa Mpa zIkhavavAne badale jhadhaDatAM sArI rIte zIkhavyu che. 9 naitikatA, dhArmikatA ane saMskArita vinAnuM zuSka rIte vatAM zIkhavyuM che. 10 sayukata kuTumba sAthe rahevAnu mUkI ekalavAyA jIvana jIvavAte menIyA lAgu paDayA che. 11 nATaka, sinemA ane resTorAM vageremAM jatAM karI saMskAranA dhAmeAmAMthI pAchA haThAvyA che. 12 atyAcArI, anAcArI ane vikArI vicArane janma ApyA che ane AhAra-vihAra ane vicAramAM svacchaMdI banAvyA che. 13 tana, mana ane dhanane mATe bhAga levA chatAM zAririkatAne mAnasikatAne ane ArthikatAne meTA dhakko pahoMcADayA che. A badhuM AjanI keLavaNInu [ meDana ejyukezana ]nuM pariNAma che. chatAM te keLavaNInA mAha choDAtA nathI, e paNa eka jAtanI du:khanI khInA che. janatA mAne che ke vartamAna keLavaNI jIvananuM ghaDatara karI zake tema nathI; UlTI AryaMtvanA je saskAro hoya tene paNa sAthe letI jAya che chatAM te keLavaNInA pracAra ghaTayeA nathI balke vadhyA che. pAzcimAtya keLavaNIthI ApaNe Aja sudhImAM dhaNu gUmAvyu che. tene nirdeza sAmAnyataH upara karyAM che; bAkI te keLavaNIe hindustAnamAM pAzcimAtya saMskRti ane raheNI-karaNI utArI che ane bhALI prajAe tenu anukaraNa ane anuzaraNa lai potAnuM je sAcuM dhana hatuM te gumAvyuM che. khAvA-pIvAmAM, paheravA-oDhavAmAM, AcAra-vicAramAM,
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 : 95 bolavA-cAlavAmAM ane rahevA-karavAmAM badhI jagyAe pAzcimAtya saMskRtinI chAyA paDI che. - te pazcimAtya saMskRti mATe laMDananI yunivarsITInA eka vakhatanA prophesara ikabAla jaNAve che ke, - tumhArI tahejhIba khuda apane khaMjarase ApahI khudakuzI karegI, je sAkhe nAjhaka pi AzIyAnA banegA nA pAyAdAra hogA; dayAre magarIbaDe rahanevAle khudAkI bastI dukAM nahi hai, kharA jisetuma samajha rahe ho o aba jhare kama ayAra hogA. arthAta-pazcimavAsIo ! tamArI saMskRti pitAnA ja khaMjarathI AtmahatyA karaze; kAraNa ke nAjuka DALI para bAMdhelo mALe kayAM sudhI TakI zakaze ? A jagata, A sRSTi kaMI dukAna nathI, jene tame zuddha senuM samaje che te khoTuM ja che. zrI IkalAba paNa pazcimavAsIone uddezIne kahe che ke tamArI saMskRti te sAcuM sonuM nathI paNa khoTI pILI dhAtu ja che chatAM ApaNAM hiMduvAsIo e khoTI pILI dhAtune senuM mAnI vaLagI paDayA che paNa jyAre vAstavika bhAna Avaze tyAre pastAvAno pAra nahi rahe. eka vidvAna anubhavI kahe che ke " dinapratidina vadhatI jatI barDage, Azrama ane bhavanathI je koI vidyAnI sArthakatA samajatA hoya te te kharekhara bhUla khAya che." chatAM divasa Uge navA makAnanAM khAtamuhUta thatAM jAya che, samAjane bahoLo bhAga te keLavaNI pratye vaLela che eTale jaldIthI mULa sthAne AvavuM muzkela che chatAM eka kALa evo Avaze ke samAjane pUrvabhUmikA upara Ave ja, chUTake che, ane te vinA utkrAMti kaho ke unnati kaho paNa te AvavAnI nathI. nA vidyA yA vimuttara A saMskRta vAkaya ghaNAoe vAMcyuM haze ane lakhavAmAM upayoga paNa karyo haze paNa tenAM sAcA rahasyane kaI utAratuM hoya evuM jovAmAM AvatuM nathI. ghaNI vakhata keLavaNInI
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANa : saMsthAonA rIporTa upara A vAkyane upayoga karavAmAM Avyo hoya che. paNa te saMsthAonA vyavasthApaka mahAzayone pUchIe ke tevI zikSA ke vidyA saMsthAmAM apAya che ke kema ? te mane lAge che ke teone mauna ja pakaDavuM paDe. Aje bhaNatara vadhyuM haze ane bhaNanArAo paNa vadhyA haze paNa te badhA uDatA popaTa jevA che je jJAna jIvanane saMskAritva na banAve te jJAna lakhuM ane jaDa che. A mATe eka oNlaranuM nIcenuM vAkaya ApaNane kahI jAya che ke, The great aim of education is not knowledge but action. vIsamI sadInA mahAna sAdhu pU. AcArya zrI vijayAnaMdasUri - - - jene ApaNI AsapAsamAMthI sthUladehe vidAya thaye Aje 49 varSone | kALa vItI gayo, te mahAna jainAcArya zrI AtmArAmajI mahArAja; Aje paNa emanA yazedehe ApaNI samakSa che. e puNya puruSanA jIvananI sarvadezIya mImAMsA karatAM kahevuM joIe ke, sAce te "vIsamI sadInA eka mahAna sAdhupuruSa hatA. " kAraNa ke, nAnache paNathI ja pedA thayelI emanI vicArazaktioe, teonAM samagra jIvanane eka ( Adarza sAdhunA rUpamAM pheravI nAMkhyuM hatuM. saMkaTa samaye dherya, krodha pedA thAya tevI paLee e zAnti, ane bhala- bhalAne AMjI nAkhe tevI nirabhimAnatA A badhA guNo te sAdhupuruSanAM jIvanamAM pagale pagale jovAya che. bhUla lAgI ke saraLatAthI kabUlavI, sAcuM lAgyuM ke satyapremI banI svIA kAravuM, ane evA avasare dunyavI mAnApamAnathI udAsIna banI rahevuM A jo zakti temAM koI ajaba hatI. -sUrijInI 49mI svargasaMvatsarInA prasaMge eka ardhAjali 2001 jeTha suda 8 sema.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ purAhitanA traNa mitrA, : zrI paMkaja : ajJAna ke mehanI e ajaba lIlA che ke, tene AdhIna banelA AtmAe peAtAnA hita ke ahita; mitra ke zatru tyAdine vivekapUrvaka jANI zakatA nathI. zarIra, kuTuba ane dha : A traNemAMthI sAcI sahAya karanArA dhane jagatanA jIve potAnA pAramArthika mitra tarIke oLakhI zakatA nathI. jethI tenA pratye bilkula upekSA rAkhe che. jyAre zarIra ke kuTuMbane peAtAnuM sa`sva mAnI saMsAranA A svAdhelA AtmAe te bannenI sevAnI khAtara divasa-rAta susajja rahe che. AvA leAkAte pelA rAjamAnya sAmadatta purAhitanI jema ApattinI kaparI veLAye pazcAttApane avasara Ave che. jemAM enA traNa mitrAmAMthI e mitrA ene dagA Dhe che, ane eka mitra vaphAdAra rahe che. purahitanA e traNa mitrAnI kathA TUMkamAM A pramANe che. pRthvInA mukhamaMDaLarUpa kSitipratiSTha nAmanuM nagara hatuM. saghaLA zatrugaNane netA rAjA jitazatru e nagaranA zAsaka hatA. sAmadatta nAmanA purAhita te rAjAne ati priya hatA.. te purAhita sUryanI peThe saghaLIe kriyAomAM rAjAne sAkSIrUpa hatA. rAjyanI ane rAjAnI saghaLIya pravRttienI javAkhadArI tene zIre hatI, tenuM Adhipatya badhe eka sarakhuM hatuM. e sAmadatta purAhitane traNa mitrA hatA. ekanu nAma sahamitra, khIjAnuM nAma mitra ane trIjAnuM nAma praNAmamitra, sahamitra dareka kAryamAM sAthe rahevAvALA hatA. khAvAmAM
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 kalyANa : pazu sAthe, pIvAmAM paNa sAthe, besavA, uThavA, haravA ane pharavAmAM paNa sAthe ja. purAhita kSaNa paNa A mitranA virahane sahavA mATe asamartha hatA. pamitra e bIjAnakharanA mitra hatA. saghaLAe parvamAM e sAthe ne sAthe rahetA. parvanA divaseAmAM ane utsavanA divaseAmAM e na hAya e kadI khanatu nahi. A e uparAMta eka trIjo mitra hatA. tene purAhita praNAmamitra kahIne khelAvatA. praNAmamitraneA ane puraiAhitane jyAre jyAre meLApa thAya tyAre paraspara praNAma pUratA ja meLApa. A traNa mitrA dvArA purAhita potAnI jAtane sukhI mAnatA hatA. sadAkAla A mitrAthI e purAhita garvita rahetA. A traNa mitrAnA maLe ene mana kadI kAipaNa prakAranI ApattinI saMbhAvanA paNa naheAtI. traNa mitranA rAgamAM traNa leAkanA sAmrAjyane paNa te tuccha gaNutA. uparokata traNa mitrAmAM sahamitranI maitrImAM te khUba gADhapaNe rakta hatA. enA vinA kSaNu paNa ene cena paDatuM nahi. dareka kriyAomAM e sAthe ja hAya, A prakAre te bannene vyavahAra hatA. bIjA pamitra pratye purAhitane sAmAnya rIte ghaNe| ja alpa AdarabhAva hatA, chatAM paNa ghera jyAre jyAre utsava AdinA kAryo Ave tyAre e pUrva mitra avazya ane tyAM hAya. e hAya tA ja mArA utsaveA dvIpe, Ama e purAhita mAnatA. praNAmamitra pratye praNAma pUratA ja saMbaMdha hatA. AthI ghera AvavAnA ke anya tathA prakAranA gADha saMbaMdha tenI sAthe na hatA.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 H kapaTInuM dhyAna, hAthInA kAna ane kAmIne rAga jema sthira hotuM nathI tema rAjAne neha sadAkALa mATe sthira rahetuM nathI. eka veLA A purohitane pApodaya jAge ane koIpaNa kAraNathI rAjAne tenA pratye avizvAsa thayo. keIka gunhAnI zaMkA jaNAtA rAjA jitazatru, pitAnA eka veLAnA mitra gaNAtA purohita para che. ane purohitanA gunhAne moTuM rUpa ApI tene mRtyudaMDanI zikSA pharamAvI. purohite rAjAnI pAse ghaNI AjIjI karI, chatAM rAjA potAnA nizcayamAM jarAe Dage nahi. koIpaNa upAya rahyo nahi, tyAre purohitane mitro yAda AvyA. haiyAmAM dhIraja AvI. e sahamitra pAse gaye. rAjAnA kopanI kathA kIdhI. "A mArI kaphoDI hAlatamAM mAre mATe tuM ja AzrayasthAna che." ema teNe pitAnA mitrane jaNAvyuM. khare ja Apatti kAlamAM ja mitranuM mitrapaNuM jovAya che. parvamitra A sAMbhaLI rahyo. teNe dhIThThAIthI nirlajaja paNe purohitane kahI dIdhuM, "ApaNuM banenI mitratA kharI paNa te kaI Apattine kALa na Ave tyAM sudhI. tuM Aje rAjyane gunhegAra che, rAjya gunhegArane mArA gharamAM huM rAkhuM te huM ApattimAM mukAuM. kevaLa tArA sAruM huM mArA kuTumbane anarthamAM nahi nAkhuM." A sAMbhaLI purohita ThaMDogAra thaI gayo. jenA taraphathI rakSaNanI moTI saMbhAvanA rAkhI hatI tene A uttara. "hA! have huM kayAM jAuM? jene meM mArA prANanI jema sAcave te mArA mitrane Aje A javAba, have anya mitranI AzA ja beTI" A vicArathI purohitanA hozakoza UDI gayA.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANuM ? enA paga DhIlA thaI gayA. paNa kAMIka ne kAMIka AzAthI eNe parvamitranA ghara tarapha pagalA bharavA mAMDyAM. parvamitrane pitAnA mitra purohita pratye kAMIka sadabhAva hate. chatAM pote rakSaNa ApavAmAM asamartha hatuM. teNe mitratAthI atithidharma sAcavyuM. praNAmapUrvaka purohitanuM bahumAna karyuM, paNa tene Azare ApavAnI potAnI azakti batAvI. A rIte bane mitra pAsethI nirAza thayela purohita duHkhI hRdaye tyAMthI cAlI nIka. ApattinI bhayaMkaratA ane sahakArane abhAva e be vastu purohitane pIDA karI rahI hatI. duHkhamAM sau chellAmAM chellA nehIne yAda kare che. je nehI pAsethI leza paNa AzAnI saMbhAvanA na hoya tenI pratye paNa duHkhamuM mAnavI AzAthI daDe che. purohita chelle praNAmamitranA ghara bhaNI gaye. praNAmamitre tene sArI AvakAra Ape. khUba ja AgatAsvAgatA karI ane ahiM AvavAnuM kAraNa pUchyuM. udvignamane purohite potAnI hakIkata kahI saMbhaLAvI. ane dayAmaNuM vadane mitranI tarapha e AzAbharI mITa mAMDI rahyo. purohite pitAnI karmakathanI kahI saMbhaLAvI. A sAMbhaLIne praNAmamitra khuza thayA. "A amUlya avasara che."--Ama mAnI game te rIte mitranuM rakSaNa karavuM ema teNe manamAM nizcaya karyo. teNe purahitane kahyuM, "tuM jarAe DarIza nahi. tArA upara AvelI AphatanA A avasare jyAM sudhI huM jIvuM chuM tyAM sudhI tAruM aniSTa karavAne kaI samartha nathI." Ama kahIne purohitane te nirAbAdha sthAne mUkI AvyA. ane potAnA mitra puro
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakSaNa karyuM, jenA - satya A prakAre ne khaMDa : 2 : 3 hitanuM A rIte ApattinA avasare teNe rakSaNa karyuM, pitAnI mitratAnuM sAcuM mUlya A prakAre teNe cUkavyuM. vAcaka! hareka paLe hareka kriyAmAM potAnA karatAM paNa adhika rAkhavA chatAM paNa sahamitre ane parvamitre purohitane jarAe Azraya na Ape. evA mitrone vizvAsa koIpaNa DAhyo mANasa rAkhI zake nahi. Aje ApaNe A be mitronI peThe pAgala banyA chIe ane ApaNI AtmaciMtA karyA vagara te baMne mitronI kevaLa sAravAra karavAne tanmaya banI gayA chIe. sahamitra e A vinazvara jaNAto ApaNe deha che. purohita e ApaNe jIva che ane parvamitranA sthAne kuTuMba parivAra che. je zarIranA . piSaNa mATe AtmAnI paNa darakAra karyA vagara, puNya pApanI paNa paravA karyA vagara, jJAninAM vacanane paNa avagaNIne temaja kuTumba ane parivArane paNa tara cheDI ApaNe badhuM karI chUTIe chIe. te zarIra pUrva kRta karmone vipAka bhegavavAnA avasare AtmAne jarAe anukUla banyA vinA sahAya karavAne badale dago daI nAza pAme che. ane AtmAne vinA sahAya Apattio bhegavavI paDe che. A vakhate pApapuNyano vicAra karyA vagara, aneka pApane AcarI je kuTumbanuM piSaNa karyuM hatuM te kuTumba paNa pAMcasAta ke so-baso pagalA mUkI AvI pAchA pharI pUrvanI rIte ja moja-majhA bhegave che. parvamAM, utsavamAM jAtanI paNa paravA ryA vinA saune madada karanAra jIvane keI ja madada karatuM nathI ane gharamAMthI vinA sahAye nIkaLavuM paDe che. A
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 kalyANa rIte parvamitra sarakhA saghaLAM parijana che. phakta paralokamAM jatA jIvane praNAmamitranI mAphaka kavacita kavacita ArApAyale dharma sahAyaka bane che. chatAM paNa samagra jIvana e dharma mitranI ArAdhanAthI parAbhukha banI sahamitrarUpa zarIranI ane parvamitrarUpa parijananI ArAdhanAmAM uttama prakAranuM mAnavajIvana pUrNa karI A mehamUDha jIva aMte azaraNa banI durgatigAmI banI jAya che. AthI saue A traNa mitrone oLakhI hitAvaha mitranI ArAdhanAmAM sajaja banavuM joIe, jethI purohitanA jevI dazA pharI banavA na pAme. magarUpa parikha banI jAya che e narakAvAsanI moja vartamAna gujarAtI navalakathAkAro chellI sadInA yuropIya navalakathAkArane anusarI pitAnI navalemAM nIti, dharma ityAdinI hAme ceDAM kADhe che. pavitra ke vIrapUrvajonA cAritranI manapasaMda chaNAvaTa karI, nAstiktA, lagna pratyenI taraMgI bhAvanA vagere viSayane sparzavAmAM mahattA mAnI rahyA che. AnI hAme yurepanI prasiddha lekhaka eDavarDa lITalITana kahe che ke, "je A phezanane rokavAmAM nahi Ave te mRtyu pachInA narakAvAsanI uDAvI mUkavAmAM AvelI mAnyatAne badale che A janmamAM ane A lekamAM ja tenAM darzana thaze.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ yuddhavirAma ane vizvazAMti zrI somacaMda zAha bITana, amerikA ane raziyAnA baLa sAme jarmanI chevaTa sudhI yuddhanA mekhare UbhuM rahyuM. cha varSanA vahANAM vAyA pachI jarmananA movaDIone lAgyuM ke have ApaNe lAMbo vakhata TakI zakIe tema nathI. jo ke jarmanIe prAraMbhamAM jema ThIka-ThIka batAvyuM paNa e jemane ubhare alpakAlIna hate. jyAre ema jANyuM ke have parAjaya najIkamAM che tyAre jarmanIe mitra rAjyanA khata-patrakamAM binazaratI zaraNAgati svIkArI mahuM mArI ApyuM, ane e rIte jarmanI sAthenuM yuddha tA. 7mInA roja khatama thayuM. pAMca varasa, chamAsa ane 7 divasa sudhI yuropanI bhUmi upara yuddhanI tAMDava lIlA cAlI. e tAMDavamAM Aja sudhImAM jagate ghaNuM gumAvyuM che. lAkhonI saMkhyAmAM mAnavonI kUra ane kAramI rIte kataleAma thaI che. abajonI saMkhyAmAM dravya vyaya thayela che. puSkaLa kAcA mAlane te nimitte upaga thayo che. itihAsa kahe che ke, sane 1914 nI laDAI paNa ATalI ghAtakI ane karuNa na hatI. jagatanuM kaI paNa rAjya ke jagatane kaI paNa mAnavI A vizvayuddhathI para nahi rahI zakaye heya. A vizvayudhdha pratyeka mAnavInA jIvana vyavahArane asara pahoMcADI che. cha varSanI khuvArInA AMkaDAo jyAre bahAra paDaze tyAre sahRdayI mAnavInuM hRdaya jarUra ghavAze. pArAvAra duHkhane anubhavaze. e AMkaDAo eTalA moTI haze ke somAtmaka le
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 kayANa 1 e vAMcI zakaze ke kema e eka zaMkA che. AvAM moTAM vizvayudhdha e aneka pApanuM ane duHkhanuM pariNAma che. paNa A kaNuM samajI zake? Arya bhAvanAthI ke Arya saMskArathI jenuM hadaya vAsita hoya te ja. AryanI gaNatarImAM lekhAte hevA chatAM paNa jenuM hRdaya ane mAnasa gIro mUkAyuM hoya tene yuddha utpattinI pUrva bhUmikA jaDavI muzkela che. yudhdhArara vizva-zAMti najIkamAM kalpavI te paNa utAvaLa che kAraNa ke dezanI ane hakkonI vaheMcaNamAM haju aneka muzkelIo ADe AvI UbhI che. yuddhanA abhyAsIo ane akhabAranavezanI kalame haju kAMI juduM ja kahe che. trIjA vizvayuddhanI AgAhIo atyArathI ja thaI rahI che to pachI zAMtinAM valakhAM mAravAM e dhUmADAmAM bAcakA bharavA jevuM che. kahevuM joIe ke, AkhAye jagatanA pratyeka mAnavIne herAna-parezAna kaI paNa karatuM hoya to amaryAdita IcchAo ane lobhanI aparimita bhUkha. A lekha lakhAya che tyAM sudhI te haju sAnaphrAnsIska pariSada cAlu che. vATAghATenI patAvaTa jUnanI paMdaramI sudhI kalpavAmAM Ave che. paraspara eka bIjA sAmrAjyanA sattAdhIzenI kheMcatANa cAlu che. pariSada hema-khema rIte patI jAya ane adhAMnAM mana saMteSAya te te trIjA vizvayuddhanI AgAhIo beTI paDaze, nahitara Aje nahi te AvatI kAle paNa trIjA vizvayuddhanI zarUAta haze ane te yuddha kevuM dArUNa ane hatyAkAMDavALuM haze te te te vakhatanA itihAsakAro kaheze. Arya prajAnI manISA te aMtarathI teja hoya ke "jagata AvAM hatyAkAMDI yudhdhothI kayAre mukta bane ane jagata para
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa: 2 : 305 kayAre nIrava zAMti patharAya " paNa koInuM dhAryuM banyuM nathI, banatuM nathI, paNa saMskArI mAnavInA hRdayanI bhAvanA te te ja hevI joIe. yuddhanA pariNAme dareka rAkhyuM ane dareka mAnavIe e chevatte aMze aneka prakAranI khuvArIe, muzkelIo, athaDAmaNe ane saMkaDAmone veThI che. te paNa be-pAMca divasa nahi paNa mahinAo ne mahInAo sudhI veThI che. yuddha-virAma jAhera thaye tyAre aneka mAnavIonAM hRdaya zAMti anubhavatAM banyAM ane eka bIjAne paraspara kahevA lAgyAM ke, "jenI ghaNA divasathI rAha jotAM beThAM hatAM te zAMti have maLaze? ane e rIte prajAe me nI tA. 9-10 ane 14 nA divasone vijaya divasa" tarIke ujavyA. paNa haju jApAna sAthenI laDAI cAlu che ane e laDAI paNa vadhu vakhata na Take ema ApaNe to IcchIe. joke jApAna briTana sAme TakI zake ke na TakI zake e vAtane paNa bAjue rAkhIe paNa ApaNe te eka ja prazna vicAravAno rahe che ke, jagata je azAMtimAM baLI-jhaLI rahyuM che, kAramI vedanAomAM sabaDI rahyuM che ane duHkhanA DuMgarAmAM je bhaTakI rahyuM che tenAthI tene kema jaldI bacAva thAya ane jIvana vyavahAra kema saraLa bane e jovAnuM, jANavAnuM ane vicAravAnuM che. nAhaka yuddhane laMbAvI pAyamAlIne vadhu taravA jevuM che ane ethI DubatAM phiNane vaLagavAnuM cheDI daI jApAna sudhInA rAha upara jadI AvI jAya te vartamAnamAM te jagata zAMtine anubhave."--ema ApaNane kadAca lAge. paNa vAta e che ke, AkhA yuropanuM taMtra jaDavAda ane vaijJAnikaLyA upara khaDuM
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 kalyANa : karavAmAM AvyuM che ane ethI ja A du:khanI paraMparA vadhatI jAya che ema kahevuM joIe. kAraNa ke yuddha jevA kAramA re jaDavAdanA mULamAMthI phATI nIkaLe che. e jaDavAdanuM jagata parathI astitva nAbUda thaze tyAre ja kharekharI zAMtinuM jagata bhAgI banaze. te vinA te thIgaDA mArI calAvavA jevuM che. vaira ke vaimanasya, zamyAM nathIkevaLa yuddha zamyuM che eTalA mAtrathI saMtoSa mAnI zakAya nahi. kharI rIte vera-virodhane zamAvavAthI ApoApa yuddha jevA kopa nAbUda pAmaze. vartamAnamAM je vaijJAnikayuge che ane zastro UbhAM karyA che ane je saMrakSaNanAM sAdhana manAya che te ja mAnavabhakSI banyA che. eTale kharI rIte A yuga parivartana mAge che. caNatara ja navesarathI karavAnI jarUra che. bAkI te saMrakSaNanuM sAdhana e ja jagatanuM mAraNa banyuM che ane banaze. mATe ja AjanuM yuddhavirAma e sAcuM virAma nathI ane AjanI upajAvI kADhelI vizvazAMti e kharI zAMti nathI. kAraNa ke haju sAmrAjyavAdI mAnasa te tevuM ne tevuM saLagatuM beThuM che. kalyANane AgAmI khaMDa kalyANanA cAlu varSane AgAmI khaMDa trIje, zrAvaNa sudi pUrNimAphe nA divase prasiddha thaze; AthI A khaMDamAM pragaTa karavAnA lekhe 6 asADa sudi 13 sudhImAM amane maLI jAya te rIte mokalavA amArA mAnanIya lekhakoe kRpA karavI. A mudata bAda AvelA lekhe, zrAvaNanA khaMDamAM pragaTa na thaI zake che te mATe ame jokhamadAra nathI. vya. prakAzana maMdira.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ navAM pustako avalokana jyoti:kapalatA bhAga 1-2H lekhaka : munizrI zAtivimaLajI mahArAja. prakAzaka : amRtahimmata granthamALA: khAnapura. tiSa, zakuna ane sAmudrika ityAdi zAstranA sArane A bane bhAgomAM lekhaka munizrIe saMgRhIta karyo che. vidvAna munizrIne A viSanuM paddhatisara talasparzI jJAna kadAca hoya e bane, paNa A pustamAM je rIte chUTIchavAI vastuo rajU karavAmAM AvI che, te parathI ema kahI zakAya ke, lekhanakArya karatAM kevaLa saMgrAhakanI jema ukta munizrIe AmAM saMgraha pragaTa karyo che. ukta bane bhAgomAM ekaMdare sAra saMgraha karavAmAM AvyuM che. A daSTiye pustakanAM prakAzananI pAchaLa vidhAna munizrIe ThIka mahenata lIdhI che. paNa A zilIe AvA viSayonA adhUrA grantha pragaTa karavAthI AnA abhyAsIne rItasaranuM jJAna na thaI zake, ema amane lAge che. pustakamAM saMgRhIta thayelA viSaye evA che ke, kutUhalavRttie A pustakone joI javAnuM paNa saheje mana thAya. chatAM je A mahenata pratyeka viSayanuM paddhatisara zAstrIya dRSTiye uMDANathI nirUpaNa karavAmAM thaI hatI te tenA khAsa abhyAsIne sacoTa ane rItasarane sUkSmabodha thaI zakata. bIjuM: A pustakamAM zakuna, sAmudrika temaja phalAdezanA je je viSaye varNavyA che te varNanamAM A rIte chUTuM chavAyuM rajU karavAthI lAbhane badale hAni thavAne kadAca vadhu saMbhava rahe! kAraNa ke, jyotiSazAstra temaja zakuna Adi zAstrane sAra saMgRhIta karanArane mAthe vadhu
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 kalyANu javAbadArI rahe che. AvA pustakAne vAMcI je te mANasa AnA parathI A viSayanA adhakacarA jJAnathI jyAM tyAM tenA klAdezane anubhavavA mATe utAvaLA banI jaze ane tema karatAM tene sAceA mama, tenuM UMDANu ke paddhatisaranA jJAnanA abhAve jo kAi bAbateAmAM enAthI viparIta jaNAyu, eTale A vAMcanArA te pothIpaDita, AvA viSayanuM sAdyanta nirUpaNu karanArA te te avisavAdI zAstronI prAmANikatA mATe jarUra zakAzIla khanaze. taduparAMta H - vartamAna kAlamAM phalAdeza, sAmudrikazAstra, zakunazAstra ItyAdi viSayAnA pracAramAM pU. ni Mtha munivarIe rasa letA banavuM ke nahi ?' e eka vicAraNIya prazna che. hA, khezaka; e viSayAnu talasparzI jJAna ee avazya meLave, te paNa peAtAnA adhikAra pramANe ane potAnA AtmakalyANane, niHspRhatA guNane, temaja munipaNAnI ucita maryAdAone sheja paNa AdhAta na Ave te rIte ja. parantu A viSayAnA pracAra e kAIpaNa rIte IcchanIya nathI, A amArI namra mAnyatA che; kemake AvA viSayAne jana samAjamAM mhALe pracAra thavAthI atha ane kAmanI eSaNAmAM gaLADUba DUbelI AjanI duniyA, tyAgI munivarane potAnA AtmakalyANanA pavitra mAga parathI kyAre khaseDI nAMkhaze e kahI zakAya tema nathI. A hakIkata amane peAtAne je lAge che te pramANikapaNe jaNAvavu joie, Ama mAnIne jaNAvI che. jo AmAM zAstra dRSTiye amArI samajaphera thatI hoya te| amane te viSayanA vidyAnA avazya mArgadarzana Apaze. bAkI, ame prAmANika paNe mAnIye chIe ke, pU. tyAgI vidyAna munivara| A viSayamAM khUba rasa letA thavAthI; pAtAnA jJAna, dhyAna, tapa, vairAgya Adi guNAthI pariNAme hArI jaze ! ane gRhasthAnI sAthe AvA viSayeAnI vAta-citAthI tene paNa dharmaprAptimAM nimittaAlakhana khanavAne badale atha ke kAmanI prAptimAM sahAyaka anavAnA prasaMga kadAca AvI lAge !
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 : 39 A eka cetavaNarUpa hakIkata che. seMkaDe be pAMca munivaramAM ja haju A viSayane pracAra thayo che. paNa je AgaLa para AnAthI sAvadha nahi rahevAya te A cepa, tyAgI munivarenA saMyamaguNane nAzaka banaze. e nirvivAda vAta che. paNa AthI A badhA viSayano talasparzI abhyAsa, pU. vidvAna, munivaree na karavo joIe ema amAruM kahevuM nathI; kAraNa ke, ame te mAnIe chIe ke, "jagatane pratyeka viSayone talasparzI abhyAsa, jaina tyAgI munivaree karavo ja joIe. duniyAnI dareka bhASAo, jagatanuM vaijJAnika zAstra, jagatanAM badhAM dharmadarzane temaja jagatanI rAjakAraNI, sAmAjika ane vaiyaktika samazyAo A saghaLAyanuM paddhatipUrvakanuM sacoTa jJAna jaina munivarene tevuM Avazyaka che. Ama karavAthI, jaina munivara dvArA jaina saMskRtine saMdeza, vizvanA pratyeka pradezamAM sAkSAta temaja paraMparA pracArane pAmI zakaze. kAraNa ke, jena saMskRtinI mahattAno khyAla jaina munivare ja jagatanI saMskRtibhUkhI prajAne ApI zakaze. paNa jyAre te tyAgI munivare, pitAnI vidvattAne sadupayoga jaina-jainetara dharmadarzananA abhyAsanA mArge kare. A kAraNe amAruM mAnavuM che ke "dareka dareka viSayo jevAM ke, zilpa, sAmudrika, tiSa, zakuna, praznazAstra, saMgIta, maMtravidyA ke taMtrazAstra ItyAdinuM saLaMga ane paddhatipUrvakanuM zAstrIya jJAna meLavavuM e AjanA yugamAM. pUtra tyAgI munivare mATe khUba ja Avazyaka che. paratu te te viSayanA adhikArI tarIkenI te te munivarenI gyatAne, gItArtha gurudeva sthAnIya munivaree zAstrIya rIte niSpakSapAtabhAve tapAsyA pachI te te viSayanA abhyAsane mATe potAnA nizrAvartI vidvAna munivarene anujJA Ape che te viSayanA jJAnane sadupayoga thAya. Ama je thAya te amAruM mAnavuM che ke, jaina zramaNa saMsthAnuM bhUtakAlIna gaurava pAchuM jIvanta bane tathA jaina saMskRtine vijayadhvaja samasta saMsAramAM digaMtavyApI banI avirata pharakato rahe.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka9yANa : nUtana stavana sajhAya saMgraha - kartAH AcAryadevazrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja. prakAzakaH kezavalAla vajecaMda kApaDIyA khaMbhAta. pU0 kavikulakirITa jenarana vyAkhyAnavAcaspati AcAryadevazrInI A kRti, vartamAnakAlamAM svAdhyAyanA athi AtmAo mATe khUba ja upayogI che. pUi AcAryadevazrInI naisargika zaktinuM A eka nirmala ane zraddhAbhInuM pavitra jharaNuM che. atyAra agAu pUjya sUridevazrInA stavana-sajhAyanA AvA aneka prakAranA saMgrahe pustakAkAre pragaTa thayA che. e ja hakIkata kahI Ape che ke, pU. AcAryadevazrInI A prakAranI kRtio mATe janatAnI keTalI badhI UMDI bhUkha che. vartamAnayugamAM je ke, cAlu rAganA aneka stavanasaMgraho bahAra paDyA che, chatAM pUsUri devazrInI A prakAranI tvanAdi kRtiomAM A eka khAsa viziSTatA che ke, teozrInI racanAo, svataMtra, maulika ane bhAvapUrNa temaja arthagaMbhIra hoya che. jyAM nisargika zakita ke phariNA hoya che tyAM ja Ama banavA pAme che ane AvI ja kRtio jarUra lakAdarane vadhu prApta karI zake che. paramAtmAnA guNa gAvAnI A zilI, vartamAna vAtAvaraNamAM bAlamAnasane khUba ja anukUla che. pUva sUridevazrIne A amUlya saMskAravAraso teo zrImadanA vidvAna antavAsiomAM paNa sArI rIte utaryo che, e paNa eka AnandanI vAta che. pU0 AcArya devazrI, A rIte vividha mArge janakalyANakArINI potAnI zaktione sadupayoga karavAdhArA AbAlagopAla janatA para niraMtara upakAranI amIvRSTi varasAvatA rahe ! gauravagAthA lezrI atithi, praha caMdulAla jamanAdAsa chANI. zrI atithinI ane khI kalamathI lakhAyeluM A jIvanacaritra suMdara,
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa : 2 : 311 saraLa ane bhAvavAhI banyuM che. svargIya AcAryadeva zrImad vijayagaMbhIrasUrIzvarajI mahArAjanA jIvanaprasaMgonI gauravagAthA dhArAbaddha zailIye ucita bhASAmAM A pustikAmAM rajU thaI che. A pustikAmAM je rIte sva. AcArya devazrInI jIvanakathA vaNI levAmAM AvI che te rIte guNAnurAgI vargane paNa surucipUrvaka vAMcI javAnuM mana thayA vinA rahe nahi. zrI siddhahemalaghuvRttiH avacUripariSkAreNa sametA. pra labdhisUrIzvara jaina granthamAlA gArIyAdhAra [ kAThIyAvADa ] mUlya 0-10-0 kalikAlasarvajJa AcAryadeva zrImad hemacandrasUrIzvarajI mahArAjanA svapajJaladhuvRtti vyAkaraNa para, pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA praziSya vidvAna munirAja zrI jitendravijayajIe avacUripariSkAranI je saraLa racanA karI che, te A granthamAM pragaTa thaI che. DemI 8 peja phAramavALI 22 pejanI A pustikAmAM pahelA adhyAyanA pahelA padanI avacUrIne pariSkAra prasiddha thayela che. ekaMdare; kalikAlasarvajJa AcAryadeva zrImad hemacandrasUri mahArAjanA vyAkaraNa-laghuvRttine TUMkamAM hamajanArane mATe A pariSkAramAM tenA saMpAdaka pU. munirAjazrIe anukULatA karI ApI che. eka eka pAdanI avacUrina pariSkAra A rIte chUTI chUTI pustikAdvArA prasiddha thAya tenA karatAM samagra adhyAya pariSkAra saLaMgarIte prasiddha thAya te abhyAsIone vadhu anukULatA rahe ema amane lAge che. A granthanuM prakAzana ke saMpAdanakArya khUba parizramapUrvaka cIvaTathI thayuM che. granthanA prakAzana pUThenI zakti, samaya temaja zramanA vyayanI apekSAe A pustikAnuM mUlya daza AnA e taddana najIvuM che. dareke dareka vyAkaraNanA abhyAsIoe temaja pustaka bhaMDAranA vyavasthApakoe A pustikA vasAvI levA jevI che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ MZUES12 jagatane nakazo Aje khUba ja palaTAI gayuM che. gaIkAla sudhI dharatInA paTa para patharAyelI mahAna sattAone paDakAranArA hiTalara, gebesa ke himalaranI tripuTIne yuga have AthamI gaye che, e ja kaho Ape che ke, "ghamaMDa ke gumAna, TakAvyA keInA TakayA nathI, game teTalA tophAna, dhamapachADAo ke kolAhala macAvavA chatAM anta pApa eka divase avazya pakArI uThaze." chedalA varSothI duniyAnA takhtA para bhajavAI gayeluM nATaka khUba ja karuNa, temaja nirAzAmaya hatuM. bhUtakALane e itihAsa vAMcatA, sAMbhaLatA haju kaMpArI chUTe che koNa jANe A mehaghelI duniyAne AvatIkAlane itihAsa have ke bhayaMkara haze! AMtararASTrIya jagatamAM vijaLI vege banatA A badhA banAvo ApaNane cetave che. cetajo ! saMbhALaje ! je je ! bhAnabhUlA banI mArgane cukatA nahi. bhalabhalA sAmrAjyanA mAlikone paNa garva ghaDInA chaThThA bhAgamAM gaLI gaye, te tame koNa mAtra ?" A cetavaNuM sAce arthagaMbhIra che. pRthvInA paTa para chellA divasomAM ghaNuM ghaNuM banI gayuM. hindustAnanI dharatIe ghaNuM navuM jANyuM, anubhavyuM, yAvat jaina samAje paNa A divasomAM aneka prakAranI kaDavI-mIThI
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaMDa : 2 H 313 anubhavI che, jenI A rIte ATalI TUMkI nedhalevAne avasara lyANanA saMpAdaka tarIke amane Aje maLe che. - kalyANanA bIjA varSane bIjo khaMDa Aje vAcakonI samakSa rajU thAya che. phezna pUrNimA pachI. lagabhaga traNa mahinAo bAda [ adhika citrane gaNatarI bahAra rAkhe che ] Aje jeThanI pUrNimAe kalyANa, potAnA bIjA khaMDadvArA vAcakonA hAthamAM Ave che. je veLA jagata ane jagatanI dareke dareka prajA dharatIkaMpanA AMcakA anubhavI rahI che. kalyANanA prakAzanamAM amane rasa che, ethI ja AnI pUche ame amArI zaktio ucita rIte khacI rahyA chIe, jemAM AmaMDaLanA mAnada sabhyane sahakAra khUba ja yAdagAra banI raho che. dinapratidina kalyANanI sAhitya pravRttio vizeSa rIte vikasatI thaI zake te karavAne ame IntajAra chIe, ane te mATe ame zakaya karI rahyA chIe. lekhake, zubhecchake temaja sahAyakonI mahAmUlya sahAyathI amArI pravRttio vegavALI banI rahI che e amAre mana mairavane viSaya che. svacchatA, sughaDatA ane AkarSakatA ItyAdi bAhA rUparaMgathI temaja suMdara keTinA saMskArI lekhenI Ansara sAmagrInA kAraNe abhyantara rUparaMgathI kalyANanuM A prakAzana "sAce saMskAravAMchu sAhadaya abhyAsI vAMcakonA hRdayane jItI zakayuM che" ema comerathI amArA para AvatA mAyALu patra dvArA ame jANuM zakayA chIe. - jaina-jainetara samAjanAM zikSita vargane dharma, sAhitya ane saMrakArano saMdeza ApanAruM A prakAzana, A rIte vadhu
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra4 kalyANa. ne vadhu pragati karatu rahe e jovA-jANavAne ame atizaya Atura chIe. lekhake, vAcakeA, zubhecchako ke jeoe amArI sAhatyapravRttine atyArasudhI amInI draSTithI nihALI, pALI ane pASI che teonA zubha AziSarSAthI amArA katta vyamAge ame AgaLa kUca karIzu. A amAre aDaga Atmanizcaya che. A prasaMge amAre eka spaSTatA karavI jarUrI che ke, jaina zvetAmbara mUrtipUjaka soMpradAyamAM amane pUrNa zraddhA che. e saMpradAyanA ame upAsaka chIe. enA parApUrvathI cAlI AvatA prAmANika ane zAstrIya pratyeka rIta-rivAjone ame sanmAnanI dRSTiye joie chIe. chatAM jaina samAjamAM pracalita AnAthI anya kArya paNuM sAMpradAyika mata, matAntare, rItarivAjo ke pakSAne ame aMgata dveSa, irSyA yA tejodveSathI jovAmAM DahApaNu mAnatA nathI. taduparAMta ame je saMpradAyamAM chIe te saMpradAyanA aneka pakSeA ke samudAye je rIte vaheMcAyA che te te matabheddA je rIte vartamAnakALe cAlI rahyA che. tene aMge kalyANunA saMpAdaka tarIke, te te matAne sheja paNa sparzIvAnI ke te nAjuka praznone cheDavAnI nIti ame rAkhI ja nathI. kalyANunA saMpAdanamAM atyAra agAu je nIti ame svIkArI che tene ja saMpUrNa paNe vaphAdAra rahevAnA amArA aphara nizcaya che. vartamAnanA mata-matAntarAmAM kAi paNa pakSa ke je satya hoya te pazu te pakSanA ke te samudAyanA ja anIne tenA ja thaIne rahevu te amane AjanA saMcAgAmAM pAlave tema nathI. tema rahevAmAM kalyANanI pratiSThA, tenuM kAryakSetra, tenA uddeza-A badhu jokhamamAM mUkAvAnA vartamAna saceAgamAM amane pUrepUrA bhaya rahe che. AthI A take ame
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDa : 2: kahIzu ke, jaina saMskRtinI sevAkAje prakAzananI pravRttie keAinI zeha, athavA koI paNa pakSanI dakhAmaNI, kadi paNa nahi ja gUMgaLAya. A prakAzananI pUThe jeonA mahAmUlya sahakAra che te badhA saskAravAmbu dharmAtmAene amArI A nIti viSe krI ame amAruM A nivedana rajU karI daIe chIe, ane jaina samAjanA pU. AcAryAdi vidvAna munivarIne temaja vicAraka lekhakeAne A take ame AgrahapUrvaka vinaMti karIe chIe ke, Apa sahu; ApanA lekhA, mArgadarzana, salAha ke sUcanA vinA sakAce kalyANumAM meAkalI ApI amArI A pravRttine uttejana ApavA Apa ApanAthI manatuM badhuM karazeA. : 315 : mathatA amArA A zarama ke dAkSiNyatAthI ADakhIlI ke naDatarathI phAine hajI paNa amArI nIti-rIti viSe bhrama hAya te teoe kRpA karI haeNmajI levuM ke, jaina samAjanA ziSTa ane saskArI prakAzana kalyANanA saMpAdananI javAbadnArI mAthe lenAra tarIke amane amArI pAtAnI badhI pharajonA pUrNa khyAla che. AthI kalyANunA saMpAdaka tarIke kAI paNa paLe kAI paNa prakAranA nAjuka praneAne hAtha dharI, kalyANanuM leAkapriya prakAzana aLakhAmaNuM banAvavAne ame taiyAra nathI. AthI AjanA taraMga vAtAvaraNamAM eka ja saMpradAyanA kAi paNa pakSa, mata ke vAdavivAdanAM praznonI chaNAvaTathI A amArU prakAzana haMmezA dUra raheze, hA bezaka, matabhedo udmarUpa na le, samAjanI zAnti na jokhamAya'--A badhuM lakSamAM laI janakalyANakara ucita kabyakSetre vicaravAmAM ame kardi pAchA paDIzu nahi. paristhiti ATalI badhI spaSTa haiAvA chatAM, jee kevaLa
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 10 kalyANa : lAgaNavivaza banI amane ekapakSIya tarIke halakA pADavAnI pravRttio potAnA pracAraka sAdhano dvArA kare che teo pratye anukaMpA tema ja upekSA rAkhI ame amArA mArge Agekadama bharatA rahyA chIe ane bharatA rahIzuM. ame hamajIe ke, AvA eka prakAranA lAgaNIvaza varganA A rItanA bejavAbadAra pracAranI jaina samAjanA ziSTa, saMskArI ane vicAraka vargane pheTI keDInI paNa kiMmata nathI. AthI ame mAnIe chIe ke AvA pracArake amArA mArganuM-kartavyanuM amane bhAna karAvavApUrvaka jAgrata rAkhanArA amArA hitabadhue che. zAsanadeva! amArAM kartavya kSetramAM AvatAM vidane, upadrava ke tephAnenI AMdhI hAme aDelapaNe gaMbhIratAthI AtmazraddhApUrvaka AgaLa maMjhIla kApavAnuM sAmarthya amane Apo ! 2001 ) 4 pUrNimA | semacaMda zAhanAM nehavaMdana pAlItANu. U gata khaMDanI azuddhionuM saMzodhana kalyANanA phAlgananA pu. 2 khaMDa 1 mAM, je keTalIka azuddhio pramAdavaza rahI gaI che, tene aMge keTalAka abhyAsI vAcake taraphathI amAruM dhyAna kheMcavAmAM AvyuM che, tenuM saMzodhana A pramANe che- 5. 33 para "64 prahara, " jyAM jyAM chapAyuM che, tyAM tyAM "16 prahara " hamajavuM. pR. 77 ane 83 para jyAM "19mA zataka' chapAyuM che tyAM "vIsamA zataka" hamajavuM. pR. 125nI 13 mI paMktimAM "saMta" chapAyuM che tene sthAne asaMtoSa" hamajavuM. mudraka: zAha gulAbacaMda lallubhAi-zrI mahedaya presa-bhAvanagara
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabdazAstranA jijJAsuo mATe apUrva grantharatna zrI labdhisUrIzvara jaina granthamALA. pu5 3. zrI siddhahemalaghuvRtti | no 8 avacUri pariSkAra zrI "siddhahemacandra'-vyAkaraNanI mahatA zabdazAstranA abhyAsIone vidita che. A vyAkaraNa bahu gaMbhIra arthathI garbhita che. sUtronAM artha, sUtrAMtagata padanAM phaLa, sugamatAthI gamya nathI. paNa bahavRtti tA bahata ja che. te prAthamika abhyAsIo mATe to asAdhya che. eTale svayaM granthakAre ja prAthamika abhyAsIo mATe ladhuvRttinuM sarjana karyuM che. paraMtu kAlAnusAra tenuM paNa tattva samajavuM durgama banyuM che ane vizeSa khulAsAnI apekSA temAM rahe che. Aja sudhI aneka vidvAnoe TIkA TIppaNIo dvArA enuM prakAzana karyuM che, paraMtu koI paNa prakAzana te sUtravRttanAM marmanAM AviSkAramAM samartha thayuM nathI. A pariSkAramAM aneka granthanI sahAyatAthI kartAnA bhAvane AviSkAra karavAno prayatna karavAmAM AvyA che. sUtromAMthI nIkaLatA nyAyAnuM jJAna ane pravRttionI samaja A pariSkArathI prApta thAya che. eka eka padanI pustikArUpe A pariSkAra abhyAsI ane abhyAsa karAvanArAonA hAthamAM zAbhI te teone prANapriya banaze. prathamAdhyAyanA prathama pATanI kiMmata mAtra 0-10-0 turata maMgAvo: zA. umedacaMda rAyacaMda che. jaina derAsara pAse, mu. gArIAdhAra | vAyA dAmanagara-(kAThIyAvADa)