________________
२००
કલ્યાણ ઃ
માતાના સ્વર્ગવાસ બાદ ધાવમાતા સુનદાની સાથે અવતીથી મધમાં લાવવામાં આવ્યો. રાજા અશાક તિષ્યરક્ષિતાના સૌય અને પ્રેમમાં અત્યન્ત અન્ય બન્યા. તિષ્યા પણ અભિમાનના તાનમાં તીવ્ર તણખાથી ખળી-જળી રહેતી. અને સ્વતંત્રપણે સધળું ય વર્તન નિરકુશ રાખતી. મહારાજા પોતાના પ્રેમમાં પૂરેપૂરા અધ છે, એમ નિશ્ચય થતાં તેને લાભ લેવા રાણી તિષ્યરક્ષિતાએ સ્વપુત્ર મહેન્દ્રના માટે યુવરાજ પદવીની માગણી કરી. વિચક્ષણુ અને ન્યાયી મહારાજાએ એને જવાબ ખુલ્લી રીતે નકારમાં જ વાળ્યે. અને સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું કે, ‘ યુવરાજ કુણાલને ગાદીને માલીક બનાવી, મ્હારે મારી ફરજ અદા કરવાની છે, અને એજ સત્ય ન્યાય છે, તેમજ તે વીર અને રાજ્યેતખ્તને પૂરેપૂરા લાયક છે.’ આ સમયે પટ્ટરાણીને પુત્ર મહેન્દ્ર પાંચ વર્ષાંતે હતા.
રાજપુત્ર કુણાલ ઘાટદાર સુંદર ચહેરાવાળા, અસાધારણ કાંતિવાળા અને અસીમ તર્ક ન્યાયમતિથી દીપતા હતા. બાલવયથી તેનામાં નૈસર્ગિક સંગીતકલાની બક્ષીસ હતી. એટલે તેને સીતાર પર પેાતાનેા કાબૂ જમાવ્યેા હતેા, સીતારની તારાના મીલનથી મધુરસ્વરે ગીતે ગાને રાજપુત્ર કુણાલે રાજા અને અખિલ રાજકુટુંબને મુગ્ધ કર્યુ હતુ. અને સૌ કાઇનેા પ્રીતિપાત્ર બન્યા હતા. રાજપુત્રના શરીરને બાંધે, સંગઢ઼િત અને ખડતલ હતે. તેની ચૌદ વર્ષની વયમાં પણ તે મહારથી યુવક જેવા દેખાઇ આવતા.
રાજકુમારના સંગીતથી રાજમહેલ ગૂંજી ઊઠતા. શાકનુ વાતાવરણ રાજમહેલમાં સ્પતુ જ નહીં. પણ તિષ્યરક્ષિતા તેની પ્રપંચ અને ચાલબાજીની ચિતવનામાં જ રહેતી. આત્તધ્યાનની નદીમાં ડૂબકી મારનારાઓને ખાદ્ય આનદી અને સતોષી વાતાવરણ કારમુ ભાસે છે. કાઇપણ ઉપાયથી જો કુણાલ રાજ્યગાદીને નાલાયક ઠરે તે! જ મારા પુત્ર રાજ્યના અધિપતિ બને. બાકી તેા મ્હારી આશાએ હતપ્રહત થએલ છે. રાજ્યમહેલમાં પ્રપ ંચ, ખટપટો, કાવત્રાંએ અને ભેદ નીતિએ અમેધ શસ્ત્રની જેમ સફલતાને સધાવે છે.' આવી દુર્ભાવના
C
