________________
ખંડ ૨ :
રકપ
વેતામ્બર સંપ્રદાયમાં વધુ વ્યાપક ન બની શકી, ઊલટું વિરોધના સૂર પણ કદાચ ઉડ્યા હોય!
પણ સમયના પ્રવાહની સાથે સાથે અશ્રદ્ધાળુતાને ઝેરી વાવંટેળ સમાજના શિક્ષિત ગણાતા ભેજામાં ફરી વળે. પરિણામ એ આવ્યું કે, આપણા વે. મૂ. પૂજક સંપ્રદાયના વિદ્વાન ગણાતા લેખક, સાહિત્યસેવીઓ કે પ્લેટફેમ ગજવનારા વક્તાઓ; અવારનવાર આપણા બહુમાન્ય આગમ ગ્રન્થને તેમજ ધર્મકથાનુગની ઐતિહાસિક હકીકતોને પિતાની સ્વતંત્ર બુદ્ધિની અસંસ્કારી કસોટીએ કસવા લાગ્યા અને જે જે હકીકતો પોતાની અલ્પપ્રજ્ઞાને ન સમજાઈ કે કલ્પનાબ્રાન્ત અશ્રદ્ધાળુ હદયમાં ન બેઠી તે તે હકીકતને “ઉપજાવી કાઢેલી, નકામી તેમજ ઐતિહાસિક પાત્રોને કલંકિત કરનારી અને અસંગત–આ પ્રકારના આરોપ મૂકી અશાસ્ત્રીય તર્કબાજીપૂર્વક પિતાના મન્તવ્યને તેઓ વધુ પ્રચલિત કરવા લાગ્યા. અને વર્તમાનનાં-કેવળ અધાર્મિક વાતાવરણના કાળમાં તે લોકે પિતાના આ પ્રયત્નમાં ફાવતા ગયા.
તદુપરાંત આજની યૂરોપદેશની પાશ્ચાત્ય સંસ્કૃતિને વણમાગે ટેકો આપણા આ વિદ્વાનો(?)ને મળતો જ રહ્યો; કારણ કે એ લોકોને તે આ ભારતવર્ષમાં આવીને શરૂઆતમાં આ જ કરવું છે કે, “હિન્દુસ્તાનના લોકો પોતાના ધર્મ સંપ્રદાયને, માન્યતાઓને, પોતાની સંસ્કૃતિને કે પિતાની પ્રાચીન રહેણી-કહેણુઓને કોઈ ને કોઈ બહાને તુચ્છકારે, અને અપમાનિત કરી ત્યજી દે”—યૂરોપની શાણું ગણાતી પ્રજાના આ ધીમા ઝેરને શિક્ષિત વગે સારી રીતે પરિણમાવ્યું. આથી