________________
263
વડે સંસ્કૃતિની છીછરી સરિતામાં વતુનાં ઘેાડાપૂર આવે, પ્રજાઓના જીવનને તપાવતા સુખ-દુઃખરૂપી કાંઠાઓ ઢંકાઈ જાય. સત્ર સતાષ ને આનંદની હરિયાળી ઊગે.
w's:8:
સ'સ્કારના ભિન્નભિન્ન સ્રોતા છતાં ય સત્તુ ઉદ્ભવસ્થાન એક ભિન્નભિન્ન સ્વરૂપે સર્વે એક જ આશયની સિદ્ધિમાં રમતા હાય. માનવતાના પરમ આરામની સર્વે તપસ્યા તપતા હાય. વિનય, ભક્તિ કે શ્રદ્ધા જેમાં જે જે અશા એછા હાય, તેનામાં તે તે સ્થાન શેાધે અને માનવતાની આબાદીવડે નિજનુ કન્ય સાથે,
નર–નારીના જીવનનું મંગલ જીવન સંસ્કારરૂપે તેમના વંશજમાં ઉતરે, નરના તીક્ષ્ણ સંસ્કારા નારીના જીવન–ગુલાખની રેશમી પાંખડીઓના ઢાંકણુરૂપ બની રહે અને તેમના વંશજો પ્રાય: તદનુસાર જીવતાં શીખે.
સંસારમાં સંસ્કારીજના તે ગણાય કે જેમનાં વિનમ્ર હૈયાંનાં ભાવસભર વાદળા અવનવા તાપે તપતા જગનાને શીતળ છાંયડીરૂપે બની રહે છે. જેમના એલ ત્રિકાળરંગી છતાં સાપેક્ષ દૃષ્ટિએ એલાયેલેા હાય છે, જેના વિચાર–વાણી અને વનમાં માનવકલ્યાણુની પરમ કવિતા તરતી હાય છે. જે પ્રતિપળે વિશ્વના વિશ્વેશ્વરમાં નિજને ભૂલી જવા ભ્રમતા રહે છે. જેના સમગ્ર જીવનની છાપ, થનારી પ્રજાઓના જીવનને જીવાડનારી જીવન્ત તસ્વીર બની રહે છે.
સારા સંસ્કાર, એ અવિકારી આત્માને ઓડકાર છે.
