Book Title: Dwadash Parv Vyakhtyana Bhashantaram
Author(s): Jinduttsuri Gyanbhandar
Publisher: Jinduttsuri Gyanbhandar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020325/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prAcIna-pustakoddhAra-phaNDa granthAGkaH 23 // dvAdazaparva vyAkhyAna-bhASAntaram // gyanmandin@kobatirth.org zrImajjainAcAryazrIjinakRpAcandrasUrIzvarajI mahArAjasAhebake sadopadezaseM-nAgapura-vAstavya zreSThIvarya zrIsahasakaraNajI-zubhakaraNajI-hemakaraNajI-maroTIke dravyasahAyaseprakAzaka-zrIjinadattasUrijJAna-bhaMDAra-sarata-javherI-pAnAcaMda-bhagubhAI. mudrayitA-rA. rA. rAmacaMdra yesU zeDage mohamayI kolabhATavIthyAM 26 / 28 nirNayasAgaramudraNAlaye. vikramasaMvat 1983. sana 1926. mUlyaM 1 ruupykm| E PR For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Printed by Ramchandra Yesu Shedge, at the Nirnaya Sagar Press, 26-28, . Kolbhat Lane, Bombay. 104-- Published by Javeri Panachand Bhagubhai Shri Jinadattasuri Jnan Bhandar, SURAT. For Private and Personal Use Only * Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // zrIjinadattasUri pustakoddhAra phaNDa granthAGka 23 // upAdhyAya zrIkSamAkalyANagaNikRtasaMskRtopari hiMdIbhASA'nvitaM atha zrIcAturmAsikavyAkhyAnaM praarbhyte| HLOROCRACRECRAC zlokaHsmAraM smAraM sphurajjJAna, dhAmaM jainaM jaganmatam / kAraM kAraM kramAmbhoje gaurave praNatiM punaH // 1 // nibaddhAMprAktanaiHprAjJairvIkSya vyAkhyAnapaddhatim / likhyate lezatovyAkhyA caaturmaasikprvnnH||2||yugmm||3 | artha-dedIpyamAna jJAnakA dhAma aura jisase jagat jAnA jAtA hai aise jainazAsana-jaina-siddhAntakA vAraMvAra smaraNa kara aura guruke caraNakamaloMmeM namaskAra kara ||1||praaciin paNDitoMne racIhuI vyAkhyAnapaddhatiko dekhakara cAturmAsika parvakA lezamAtra vyAkhyAna likhatA huuN||2|| yahAM parvAdhikArameM ASAr3ha 1 kArtika 2 aura phAlguna3caumAsoMmeM haraeka cAturmAsika parva Anese sApekSa-vyavahAra-nizcaya sahita zrIjinazAsanako jAnakara ekA cA. vyA." % COM For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAtumAsika // 1 // ntavAdako dUra karaneke lie Avazyaka zAstrameM khaa| zuddha mudrA aura zuddha-rUpaka-lakSaNa cauthebhAMgeke tulya dravya-bhAva-ta. vyAkhyAliGga-sahita icchA karanevAle sthAdvAda-rucI dharmArthI prANiyoMko samyag dharma-kArya karanA caahiye| yahAM 4 bhAMge nam kahe haiM so dikhAte haiN|-1 azuddha-rUpaka azuddha-mudrA, yAne sikkemeM cAMdI khoTI hoya aura chApa bhI khoTI hoya, yaha da pahalA bhAMgA hai, isameM carakaparibrAjakAdika jAnanA, jinhoMkA jJAnAdika guNabhI azuddha hai, aura veSabhI azuddha hai hai| 2-azuddha-rUpaka zuddha mudrA; isameM pAsatthA vagairaha jAnanA, jisake jJAnAdika guNa zuddha nahIM hai kintu veSa zuddha hai| 3-zuddha-rUpaka azuddha mudrA, jinhoMkA jJAnAdika guNa zuddha hoya aura sAdhukA veza na hoya, aise anta8|rmuhUrta taka dravyaliGga ko nahIM grahaNa karanevAlA pratyeka buddhAdi jaannaa| 4-zuddha-rUpaka zuddha-mudrA-dravyabhAvadAliGgazuddha aise sAdhu jAnanA, jinakA jJAnAdika guNa zuddha hai aura veSa bhI zuddha hai| ina 4 bhAgoMmeM cauthA bhaaNgaa| zuddha honese aGgIkAra karane yogya hai| | aba zrAvakoMkA prathama sAmAnya prakArase kiJcit karttavya kahatehaiM-jisakA anta muzkilase hotAhai aise ananta bhavabhramaNase DaranevAle aura jainamArgakA anusaraNa karanevAle zraddhAlu (zrAvakoM) ko niraMtara bahuta sAvadya byApArako varjanA cAhiye; vizeSakara phAlguna Adi mahinoMmeM tila vagairaha dhAna na rakhanA cAhiye, kyoMki usameM bahuta trasa jIvoMkI utpatti aura vinAzakA sambhava hai / aura, Ama-pramukhakA AcArakA, jaba jIva-saMsakta ho tava ACCORECA CA- For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tyAga karanA, jIva- mizrita mahuDA - bIla vagairahake phaloMkA aura aranI vagairake phUloMkA tyAga karanA cAhie / | varSAkAlameM candalevA vagairaha patra - sAka, bahutase sUkSma trasa jIvoMse mizrita honeke kAraNa, nahIM khAnA cAhie / yogazAstrameM hemAcAryajIne gurjarAdi dezoM meM mahAjana - prasiddha kahA hai ki phAlgunakI paurNamAsIse lekara kArttika paurNamAsI taka patra-sAka nahIM khAnA; aura atyanta pakAhuA yAne naramahogayA calita - rasa aise kAkaDI bagairahakA phala jIvAzraya honese varjanA; aura chidrasahita, nahIM pakA huA phala bhI, andara jIvokA sadbhAva honese choDanA / isa prakArase aura bhI ajJAtaphala tathA sarva abhakSyavastuoMko tyAganA cAhie / uktaM ca"ajJAtakaM phalamazodhitapatrazAkaM, pUgIphalAni sakalAni ca haTTacUrNam / mAlinya sarpiraparIkSakamAnuSANAmete bhavanti nitarAM kila mAMsadoSAH // 1 // " artha- manuSyoM ko ye cIjeM khAnese nizcaya mAMsa-doSa lagatA hai / jisakA nAma koI nahIM jAne aisA phala 1, nahIM sodhA huA patra - zAka 2, akhaNDa sopArI vagairaha phala 3, vikatAhuA dukAnakA ATA 4; nahIM parIkSA | kiyAhuA mailAghI 5, ina padArthoMko khAnese mAMsakA doSa hotA hai // 1 // aura jo jo dravya grISmAdika kAlameM zIghravinAzI hoya, ve bhI upayogasahita varjaneyogya haiM / sajjanoMko niravadya hI grahaNakaranAcAhiye / For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAtu mAsika vyAkhyAnam. aba vizeSakarake isa caumAsAparva meM zrAvakoMkA kartavya dikhAte haiM "sAmAyikAvazyakapauSadhAni, devArcanasnAtravilepanAni / brahmakriyAdAnatapomukhAni, bhavyAzcaturmAsikamaMDanAni // 1 // " artha-bhavyo ! ye sAmAyikAdika dharma-kRtya cAturmAsikaparvakA maMDana alaGkArabhUta haiM, ye tumhAre sevanakaraneyogya hai, aisA jAnanA / yadyapi caumAse tIna hai, tobhI jisako uddezakarake vyAkhyAna kiyA jAya usakA nAma lene meM doSa nahIM hai| yahAM koI puruSa sAmAyika kare. koI pratikramaNa kare.koI pauSadha kare. koI deva-pUjA-snAnavilepanAdika kare, koI brahmacarya pAle, dAna deve, tapa tape, bhAvanA bhAve, yaha saba yathAzakti karanA isameM koI virodha nahIM hai| yahAM pahale tithiyAM dekhanI caahiye| ve tithiyAM 3 prakAra kI hotI hai so dikhAte hai,-"cauddasaTTamuhiTThapuNNamAsiNitti" aise sUtrakRtAGgAdikasiddhAntake pAThase mahInemeM 2 caturdazI 2 aSTamI, 2 amAvasyA aura porNamAsI ina tithiyoM meM cAritraArAdhanA zIlAMgAcAryAdi gItArthoM ke aGgIkAra karanese uddiSTa zabda karake jinakalyANaka-tithiyo aura paryuSaNA-tithiyoMkA bhI grahaNa karanA / dUja 2, pAMcama 2, igyArasa 2, ina jJAnatithiyoM meM jJAnako ArAdhanA aura darzana-tithiyoM meM darzanako aaraadhnaa| isakathanase samyagdRSTiyoMko mithyA For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7/tvakA parihAra kara devapUjA, gurusevA; jainAgamakA sunanA, dharmakRtyakA anumodana-tIrthayAtrAkA karanA, jina kalyANakabhUmikA sparzanAdikakara nirantara samyaktva nirmala karanA cAhiye / AvazyakaniyuktimeM kahA hai ki|"jammaM dikkhAnANaM, titthayarANaM mahANubhAvANaM / jattha ya kira nivvANaM, AgADhaM daMsaNaM hoii"||1|| hai artha-jahAM tIrthaMkaroM ( mahAnubhAvoM ) kA janma huA hai aura hIkSA huI hai aura kevala jJAna utpanna huA hai, aura jahAM mokSa huA hai vaha sthAna pharasanese samyaktva majabUta hotA hai / yaha prasaMgase kahA hai| yahAM caumAsA cAritra tithI honese cAritrakA vizeSa ArAdhana karanA / aba pahale samAyikakA kharUpa kahate hai, sama, raaghai| dveSa-rahita jIvake, Aya jJAnAdikakA lAbha-prazamasukharUpako, samAya kahiye / vahI sAmAyika hai ki manavacana kAyAkI sAvadya ceSTAkA parihArakara muhUrtataka sarva vastuoMmeM sama pariNAma rakhanA / uktaM ca __niMdapasaMsAsu samo, samoya mANAvamANakArIsu / samasayaNapariyaNamaNo; sAmAiyasaMgao jIvo // 1 // " "jo samo savvabhUesu, tasesu thAvare suya |tss sAmAiyaM hoi, imaM kevalibhAsiyaM // 2 // artha-sAmAyika-sahita jIva nindA-prazaMsAmeM sama hoya, aura mAna apamAna karanevAle para bhI sama pariNAma For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit cAtumAsika AISHAHANSASSARISSA rakkhe, khajana-parajana para bhI sama bhAva rakkhe // 1 // jo trasa-thAvara sarvaprANiyoMpara sama pariNAmavAlA hoya tisako vyAkhyAsAmAyika hotA hai yaha kevalIkA kahA huA hai // 2 // aura sAmAyika meM rahA huA zrAvaka gRhastha hai to bhI nam. sAdhu-tulya hotA hai| kahA bhI hai "sAmAiyaMmi u kae, samaNo iva sAvao havai jahmA / eeNa kAraNeNaM bahuso samAiyaM kujjA // 1 // artha-sAmAyikakarane se zrAvaka sAdhuke jaisA hotA hai, isa kAraNa se bahutavAra sAmAyika karanA / yahA~ eka5/dezIya upamA hai, jaise talAvasamudra ke jaisA hai, anyathA sAdhuke 5 mahAvrata hote haiM aura zrAvakake pAMca aNuvrata hote haiM sAdhuko 20 vizvA dayA hotI hai aura zrAvakako 11 vizvA dayA hotI hai ityAdi / isI kAraNa se hai sAmAyikameM rahe hue zrAvakako tIrthakara devakI snAtra pUjAdikakA bhI adhikAra nahI hai, kyoM ki sAmAyikarUpa bhAvastavako prApta honese dravya-stava karanA aghaTita hai| aura sAmAyika durlabha hai; yathA // 3 // "sAmAiyasAmaggiM, devAvi ciMtaMti hiyayamajjhammi / jai hoi muhuttamegaM, tA ahma devattaNaM sulahaM // 1 // SANSKRRAKASKAR For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir __ artha-sAmAyika kI sAmagrI eka muhUrta mAtra bhI jo hamako mile to hamArA devapana saphala ho aisA devatA * bhI cAhate haiM-arthAt dezavirati yA sarvavirati sAmAyika indrAdika devatA nahiM karasakate haiM, aisA sAmAyika 8|durlabha haiN| yahAM sAmAyika ke karanevAle zrAvaka do prakArake hote haiN|-Rddhimaan aura Rddhirahita / inameM jo|| Rddhirahita hoya so sAdhuke pAsameM 1, jinamandirameM 2, posahasAlAmeM 3, athavA apane gharameM nirvighna ThikAne sAmAyika kre,| ora jo rAjAdika RddhimAn hove vaha baDe ADambarase sAdhuke pAsa upAzrayameM Akara sAmAyika kare / arthAt vidhise sAmAyika uccAra kara pIche 'iriyAvahi' paDikkama, aisA Avazyaka bRhadavRttiA| dikameM kahA hai| isa kAraNase ki aise baDe loga bhI sAmAyika karate haiM yaha dekhakara lokameM jinazAsanakI baDI prabhAvanA hotI hai / aba sAmAyikake nAma kahate haiM, gAthA "sAmAiyaM 1 samaiyaM 2, sammaMbAo3 samAsa 4 saMkhevo 5 / aNavajaM 6 ca pariNA 7 paccakkhANe 8 ya te aTra // 1 // artha-sAmAyika nAma samabhAva 1, samayika arthAt samyak sarvajIvoMmeM dayApUrvaka pravRtti 2, samyaga bAdarAga dveSa aura bhaya parihAra kara yathAvasthita kahanA 3, samAsa-thoDe akSaroMse karma-nAzaka tatva-bodha 4, saMkSepa-TU CCCCCCCCCCCCCCESSAY For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAtu mosika vyAkhyAnam. NUSAIGALASAMACLASSAGAR thoDe akSara aura mahA-artha aisI dvAdazAMgI 5, anavadya-niSpApaAcaraNa 6, parijJA-pApatyAgakara sarva prakArase vastutatvakA jJAna honA 7, pratyAkhyAna-choDane yogya vastukA tyAga, sAmAyikake ye ATha nAma kahe haiN| ___ aba inhoMkA kramase 8 dRSTAnta kahate haiN| unameM pahalA damadanta rAjariSikA dRSTAnta kahate haiM, jaise__hastizIrSa nagarameM damadantanAmakA rAjA thaa| usako eka dina hastinApurake khAmI pANDavoM aura kaurvoNke| sAtha sImAke nimitta mahAn vivAda huaa| kaI dinoMke bAda damadantarAjA jarAsaMdha prativAsudevakI sevAmeM jAnese pANDava-kauravoMne usakA deza bhaaNgaa| yaha bAta sunakara krodhAtura damadanta rAjA jaldI bahutasenAlekara hastinApurapara caDhakara AyA / vahAM donoMkA paraspara mahA-yuddha huA, parantu daivayogase pANDavakaurava bhaga gae / damadanta rAjA vijaya prApta kara apane nagarako AyA / bAdameM eka dina damadanta rAjA sandhyAke samaya hai paJcavarNake bAdaloMkA svarUpadekhakara bairAgya-prAptahuA-saMsArako asArajAnakara arthAt bAdalake jaisA anitya mAnakara usane pratyekavuddha paNese dIkSAgrahaNakI ! usake bAda grAmAnugrAma vihAra karate hue ve anyadA hastinApura Ae aura daravAjeke bAhara kAyotsargameM rahe / taba bagIceko jAtehue pANDavoMne mArgameM usa hai muniko dekhA aura logoMse pUchA to jAnA ki ye damadantarAjaRSi haiM, taba jaldI ghoDoMse utarakara vidhi-yukta vandanA kara usake donoM prakArake balakI prazaMsA kiyA-yaha muni jaba rAjya karate the taba hamako bhI jItA | For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SANSARSHURAKASERECTOR thA aura aba karmarUpa baDe zatruoMko jItate haiM; dhanya he yaha mahApuruSa, ityAdikazlAghAkarate aagecle| thoDe hI samayake bAda vahA~ kaurava aaphuNce| unhImeMse duryodhanane damadanta rAjaRSi jAna kara bahuta durvacanoMse tiraskAra kara unake sAmane vIjorekA phala pheMkA aura Age calA gayA / bAda "yathA rAjA tathA prjaa|" isa nyAyase pIche calate hue sainyane kASThapASANAdikake pheMkanese munike cAroMtarapha UMcAsA cotarA banA diyA / / |pIche lauTate samaya pANDavoMne munike ThikAne baDA cotarA dekhakara logoMse pUchane para vaha saba kauravoMkA kiyA huA durAcAra jAna kara jaldI vahA~ Akara pASANAdika dUra kara damadanta rAjaRSiko namaskAra kara ve apane ThikAne gae / isa prakArase pANDavoMne satkAra kiyA aura kauravoMne apamAna kiyA tobhI usa munIndrane donoMpara , samabhAva dhAraNa kiyA, kiMcinmAtra bhI rAga dveSa nahI kiyA, isa prakAra yaha samabhAva para damadanta rAjaRSikA / dRSTAnta kahA // 1 // __ aba dayA-pUrvaka pravRtti para maitArya kA dRSTAnta kahate haiM;-maitArya muni pUrva-bhava-Acarita karmake prabhAvase rAja gRha nagarameM cANDAlake kulameM utpanna huaa| cANDAlanIne janmasamaya-meM hI usako mRtavatsA roga dharanevAlI dhanadatta seThakI strIko gupta rUpase dediyaa| vaha bAlaka seThakai hI gharameM bar3A huA / kramase yauvanAvasthAmeM pUrva-3 bhavake mitra devatAke sAhAyyase 8 seThoMkI kanyA aura eka zreNika rAjAkI kanyAke sAtha pANigrahaNa kiyaa| For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAtu. mAsika vot bAraha varSake bAda devatAke vacanase zrImahAbIra khAmIke pAsa dIkSA lekara ve bahuta dezoMmeM vihAra karate hue ekadA vyAkhyArAjagRha nagarameM bhikSAke liye phire hue sonArake ghara para Ae / vahAM sonAra muniko dekhakara bhikSA lAneko nam |gharake bhItara gyaa| pIche se vahA~ paDe hue zreNika rAjAke devapUjAke vAste banAye huya eka sau ATha (108) soneke javoMko eka kauMcapakSI Akara khA gayA aura divAlapara jA baiThA / utanemeM sonAra zuddha AhAra lekara munike pAsa aayaa| itanemeM soneke javoko vahA~ para na dekha usa sAdhuko hI cora vicAra kara kahane lagA ki aho sAdhu ! yahAM rahe hue java kisane liyo so kaho ? taba sAdhune vicArA ki jo 'pakSIne khAyA' aisA kahuMgA to yaha sonAra mere bacanase isa krauMcakI hatyA kregaa| aisA vicAra kara munine mauna dhAraNakiyA taba atyaMta krodhita hue sonArane gIlI bAdhase munikA mastaka bAdhaM diyA aura unheM dhUpameM khaDe kara diye / usase unako 3 6 itanI baDI vedanA utpanna huI ki unakI AMkheM bAhiranikalaAI / to bhI munine to zuddha bhAvanAkA hI Azraya liyA / antameM ve antakRt kevalI ho kara mokSa gae / isa tarahase prANAnta upasargameM bhI metArya munine jIvadayA hI manameM bicArI, magara aura kucha nahiM vicArA / isItarahase oroMko bhI AcaraNa karanA |cAhie / isa prakArase yaha samayikapara metArya munikA dRSTAnta kahA // 2 // aba satyavAdapara kAlakAcAryakA dRSTAntakahate hai, jaise-turmiNInagarImeM kAlakAcAryakA bhAnajA datta t // 5 // er For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi nAmaka purohita, chalase apane rAjA jitazatruko kArAgRhameM DAlakara, Apa rAjya karane lgaa| anyadA mAtAkI preraNAse datta AcAryake pAsa jAkara unmatta bhAvase aura dharmakI IrSyAse krodhake sAtha zrIguruse bolA, yajJakA 8 kyA phala haiM, vAda AcArya dhairya avalaMbana karake bole yajJa hiMsArUpa hai aura hiMsAkA phala naraka hai yaha satyahI kahA, taba datta bolA isakI kyA pratIti haiM, AcArya bole, teM sAtaveM dina kuMbhIme pakegA Uparasai kuttA khaavegaa| vAda datta bolA isameM kyA pratyaya hai, AcArya bole usa dina tere mukhameM akasmAt viSThA paDegI, taba huMkArasahita datta bolA teM kaise maregA, AcArya bole meM samAdhise marUMgA aura sadgatijAuMgA, vAda apaNe subhaToMse AcAryakuM rokake datta ghara jAke pracchanna rahA, matibhramase datta sAtaveM dinako AThavA dina mAnatA ghoDepara savAra hoke Aja AcAryake prANoMkI sAMti karake AIM asA vicArake calA utane eka mAlI kAryAkulasai rAjamArgameM malotsarga karake phUloMse Dhaka diyA usI mArgameM datta AyA taba ghoDeke khurase uchalake viSThA mukhameM 8 paDI usake khAdase camatkAra pAyA sAtavAM dina mAnatA khedAtura hoke pIchA palaTA taba isakA durAcArase khedAtura bhayA mUla mantriyoMne jitasatru rAjAkuM piMjarese nikAlake pATapara baiThAya dattakuM chalase pakaDake rAjAkuM diyA rAjAne kuMbhImeM DAlake nIce agnijalavAke Uparase kuttA choDake kadarthanA karavAI datta marake naraka gayA, AcAryakA bahuta satkAra kiyA / itane kahanese satyavAdapara kAlikAcAryakA dRSTAMta kahA // 3 // For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cAtumAsika // 6 // 64 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samAsapara cilAtiputrakA kathAnaka kahate hai / rAjagrahanagara meM dhanadattaseTha thA usake 4 putra aura 1 susamA nAmakI putrI thI cilAtinAmakA dAsa thA ekadA dAsako susamAputrI ke sAtha durAcAra karate dekhake dAsakuM nikAla diyA taba cilAtiputra coroMkI pallImeM jAke rahA ekadA coroMkI ghADa leke rAjagRha AyA seTake ghara meM praveza kiyA coroMne dhana liyA cilAtiputra susamAkanyA ko leke calA seTha putroM sahita pIche calA seThakoM najIka AyA dekhake susamA kanyAkA mastaka kATake ekahAthameM khaDga dUsare hAthameM mastaka leke parvatapara caDhA seTha yaha rUpa dekhake khedAtura hoke pIchA palaTA cilAtiputra Age jAtA huvA kAusagga meM rahA munikoM dekhA aura bolA re muNDa dharma kaho anyathA isa khagase terA vi mAthA kAhUMgA, taba muni namo arihaMtANaM kahake AkAza mArgase jAte hue 1 upasama, 2 viveka, 3 saMvara, yaha tIna padAtmaka dharma he kahake gaye vAda cilAtiputra tIna padoMkA | artha vicArA apane meM ekavipadakA artha nahi dekhatA munike ThikAne kAusaggameM khaDA rahA tIna padakA artha hAsila karatA rahA lohike gaMdhase lAlakIDiyoMne zarIra cAlaNIprAya kIyA tIsare dina kAla karake devaloka gayA | itane kahanekara samAsapara cilAtiputrakA dRSTAnta kahA // 4 // aba saMkhepa sAmAyakapara laukika cAra paMDitoMkA dRSTAntakahate haiM | vasaMtapura nagarameM jitazatru rAjAkI ekadA zAstrazravaNakI icchA bhaI 4 paMDitoMse kahA taba paMDitoMneM 4 lAkha loka banAke rAjAse kahA taba rAjA bole For Private and Personal Use Only vyAkhyA ma. // 6 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir %*OM % EWik% yaha to bahuta grantha hai itanA suNanemeM bahota kAla cAhiye inoMkA sAra thor3e meM kaho, taba cAro paMDitoMne sArabhUta eka zloka banAke rAjAko kahA| jIrNe bhojanamAtre yaH kapilaH prANinAM dayA / vRhaspatiravizvAsaH paJcAlaH strISu mAIvaM // 1 // vyAkhyAH -Atreya nAmakA paMDitane kahA ki pahale kA bhojanapAcanahonese phira bhojana karanA yaha vaidyaka zAstrakA sArahe 1, kapila nAmakA vidvAna bolA ki sarva prANiyokI rakSA karanA yaha dharmazAstrakA paramArtha hai 2, bRhaspati nAmakA paMDita kahatA hai ki kisIkA vizvAsa karanA nahIM yaha nItizAstrakA rahasya haiM 3, paJcAla nAmakA vidvAna bolA ki strIyoMse mRdutA rakhanI unhoMkA anta lenA nahIM yaha kAmazAstrakA sAra hai 4, aise thor3e akSaroM karake bahuta arthoM kA kahanA aisA dvAdazAMgIrUpa saMkSepa sAmAyika jAnanA // 5 // | aba niSpApa AcaraNa para dharmaruci sAdhukA dRSTAnta hai,| jaise "dharmaghoSa AcAryakA ziSya dharmarucisAdhu campA nagarImeM AhArake liye phiratA huA nAgazrI arthAt (rohiNI) brAhmaNI ke gharameM praveza kiyA usane kuTumbake nimitta mITheke bhramase banAyA kar3ave tumbekA sAga jaharake sadRza jAnake duSTabuddhise sAdhuko diyA sAdhune sarala svabhAvase grahaNakiyA, apane ThikAne Ake guruko dikhAyA, taba gurune usa AhArako dekhake kahA bho mahAnubhAva ! yaha zAka viSaprAya hai isaliye nirvadyasthAna jAke paraThAvo, taba dharmarucisAdhu gurukI AjJAse meM % % cA. dA. 2 % % LEAR For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C cAtumAsika nam. RECERESCREECCADRECAUSAKASE nirvadya bhUmIpara jAke jitane zAka paraThAne lagA utane to usa sAkameMse eka vindu uchalake girA usake 8vyAkhyAgandhase bahuta kIDiye ikaDhi bhaI aura gandha letehI mara gaI taba aisA bahuta kIr3iyoMkA maraNa dekhake pApase DaranevAle sAdhune jIvadayA vicAratA huA sarva jIvoMke sAtha kSAmaNA karake vahAM rahA huA ApahIne vaha kar3ave tumbekA zAka khAyA, parantu aura jIvoMkI hiMsAke bhayase paraThAyA nahIM bAda zIghra marake sarvArthasiddha meM gayA, TrAniSpApa AcaraNapara dharmarucikA dRSTAnta kahA // 6 // | aba pApa tyAgakarake vastutatvakA jJAna, usameM ilAputrakA dRSTAnta kahate haiM / jaise "ilAnagarameM dhanadattaseTha hai usake ilAdevIkA sevana karanese ilAputra nAmakA putra huA baha ilAputra ekadina vahAM Aehue videzI naTavoMkA nATaka dekhatA huA atisundararUpavAlI naTaputrIko dekhake pUrvabhavake snehase usameM anurakta huA, bAda yaha Ake pitAse bolA aho pitAjI mere ko naTavekI putrI paranAvo nahitara meM maranekA zaranAkarUMgA parantu aura kanyAko pAnigrahaNa sarvathA nahIM kruuNgaa| taba pitA usakA bahuta Agraha jAnake koI prakArase manA // 7 // karaneko nahI samartha huA taba vo naTaveke pAsa jAke putrI maaNgii| naTaveneM kahA jo hamArI kalA sIkhake bahuta dhana kamAke hamArI jAtiko poSe taba hamArI putrI paraNe seThane naTakA vacana sunake ilAputrase kahA taba ilAputra naTakA vacana aGgIkAra karake haThase gharase nikalake naToM meM milA |vaad kitaneka kAlameM naToMkI saba kalAmeM | For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nipuNa hoke venAtaTa nagarameM AyA vahAM rAjAko kalAdikhAneke liye Apa vAMsa para car3hake nAcatA huA naTaputrI vAMsake pAsa meM khar3I bhaI gAtI thI taba usa naTaputrI ko dekhake rAjA calacitta hoke vicArane lagA ki jo yaha ilAputra vAMsase paDake marajAya to isa kanyAkA meM pANigrahaNa karUM bAda ilAputra saba kalA dekhAya ke vAMsase utarake dAnalene kI icchAse rAjAke Age khar3A rahA taba rAjA vole vyagratA karake maine nATaka nahI dekhA | isaliye aura bhI nATaka karo taba ilAputrane dhanakI vAMchAse aura bhI nATaka kiyA parantu rAjA to usakA | maranA cAhatA huA aura bhI vaisAhI kahA taba tIsarI vakta vasapara car3hake nATaka karatA bhayA usa avasara meM eka zrImanta seTake ghara meM eka sAdhu AhArake vAste gayA taba sarva alaGkAroMse zobhita atyanta sundara sarIra hai jisakA aisI seTakI strI jaldIse uThake Anandasahita bandanA karake modakoMse thAlabharake sAdhukoM pratilAbhe sAdhubhI adhodRSTijisakI aisA itthaM itthaM yAne yahahi dAna denekA vidhi hai aisA zabda uccAraNa karate hue dAna lete hai yaha svarUpa vAMsapara car3he hue ilAputrane dekhA taba yaha Apa naTavImeM lagA huA hai citta aisA unhoMkA | nirvikAra bhAva dekhanese jaldI hI vairAgya pAyA anityAdibhAvanA bhAvatA huAM kevala jJAna prApta bhayA devoMne vahAM mahotsava kiyA / vaMzahI siMhAsana hogayA taba vaha svarUpa dekhake rAjAdika bhI pratibodha pAe itane kahanekara parijJApara ilAputrakA dRSTAnta kahA // 7 // For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cAtu mAsika // 8 // *%% www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aba pariharaNIya vastu tyAgameM tetalI putrakA dRSTAnta kahate haiN| jaise "tetalI puranagara meM kanakaketunAmakA | rAjA thA vaha rAjyake lobhase jAtamAtra putroMkA vinAza karatA thA arthAt vikalAMga kare usa rAjAke tetalI putra nAmakA pradhAna thA / usake poTilAnAmakI strI thI vA pahale to pradhAnako vallabha thI parantu pIche apriya | hogaI / eka dina AhArake vAste usake gharameM eka sAdhvI AI mantrIkI strIne namaskAra karake bhartArako vazI karanekA upAya pUchA, taba sAdhvI bolI ki dharmasevanakara isase sarva vAMchita arthakI siddhi hove hai taba mantravI kIstrI saMsArase virakta huI dIkSA lenekI vAMchAse patiko pUchA mantravI bolA ki dIkSA grahaNa karo parantu jo tuma devapada pAve to mujhebhI pratibodha denA usane bhI patikA vacana aGgIkAra kiyA, bAda vA poTilA strI dIkSA leke AyukSaya se samAdhise marake devapada prApta bhaI / aba maMtravIne eka rAjA kA putra jAtamAtra hI chAnAleke apane gharameM hi rakhA thA vaha kumara bar3A huA taba kanakaketu rAjA paraloka jAnese maMtrIne usa kanaka - dhvaja kumarako rAjya meM sthApana kiyA rAjAne sarva kArya mAvIko sauMpA taba mantravI rAtadina rAjya kArya meM mana huA thakA kabhI bhI dharmakArya nahIM karatA thA usa avasara meM devabhava prAptabhaI poTilAne mantravIkA vaha svarUpa | dekhake pratibodhaneke liye rAjAdika sarvalogoMko viruddha kiye taba rAjasabhA meM gae hue matrIne kahIMbhI Adara nahIM pAne kara apamAnapAyA huA jaldI ghara Ake apane kumaraNakI zaGkAse apane hAthahIse bahuta marane For Private and Personal Use Only vyAkhyAnam. 112 11 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir COCALOCALASSOCIECAUSE ke prayoga kiye parantu devane sarva niSphala kiye taba maMtravI udAsa hoke rahA usako deva pragaTa hoke bolA ki 6 aho maMtravI ! saMsArakA aisA hi kharUpa hai paramArthase koI bhI kisIkA khajana nahIM hai ityAdika vacanoMse hai pratibodha deke deva apane ThikAne gayA maMtravI bhI sarva dhanavagairahakA tyAga karake zIghra dIkSA leke usI nagarake 3 udyAnameM kevala jJAnapAke mokSagayA, itane kahanekara pratyAkhyAna para tetalIputrakA dRSTAnta kahA // 8 // sAmAyika padakA prathama vyAkhyAna kahA6 aba Avazyaka padakA vyAkhyAna kahate haiM ubhaya kAla avazya jo kiyA jAve so Avazyaka kahiye pratikrama-2 hai NakA nAma hai usakA phala to yaha hai ki AvassaeNaeeNa, sAvao jaivi bahurao hoI / dukkhANamaMtakiriyaM, kAhi acireNa kAleNa // 1 // PL vyAkhyA-zrAvaka yadyapi bahuta pApayukta hove hai tathApi isa paDikkamaNa karake thor3e kAlase dukkhoMkA vinAza 6 karegA aura bhI suno Avassaa ubhayakAlaM, osahamiva je karanti ujuttaa| jiNavijakahiyavihiNA, akammarogAya te huMtI // 2 // For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cAtumAsika // 9 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha - zrAvaka upayoga sahita huA thA ubhaya kAla prabhAta aura saMdhyAkAlameM tIrthakara mahArAjarUpa vaidyane kahA | vidhi karake samyak prakArase auSadhake jaisA Avazyaka ( pratikramaNa ) kare vaha karma rogarahita hotA hai pratikramaNa niyama meM sAjanasiMhakA dRSTAnta hai / vaha isa prakAra se hai "sAjanasiMha seTha donoM vakta pratikramaNa karatA thaa| pratikramaNa nahIM karUM to AhAra nahi karUM aisA niyamavAlA thA, eka dina pirojapAtasAhane koika aparAdha honese kArAgRha meM DAlA to vahAM rahA huAbhI seTha paharedAroM ko 50 sonaiyA hamesA deke nirantara pratikramaNa kIyA anyadA do ratna kI parIkSA ke vicArameM pAtasAhane sAjanasiMhako bulAyA taba sAjanasiMhane kahA mahArAja ? jagatameM do ratna to ye haiM aura tIsarA ratna Apa haiM aisA sunake pAtasAha prasanna hoke seTakA satkAra karake chor3A taba urehue ArakSakone sonaiye seTako pIche diye taba seThane sonaiyA una paharedAroM ko hI vApisa deke bola aho yaha kitanA dhana haiM jisa kAraNase tumhAre sahAyase maiMne amUlya pratikramaNa kiyA hai" itane kahane kara pratikramaNa niyamapara dRSTAnta kahA // 1 // ava poSadha padakA vyAkhyAna karate haiM dharmakI puSTi dhAraNa kare so poSadha kahA jAve vaha poSadha cAra prakArakA hai ( 1 ) AhAraM pauSadha ( 2 ) sarIra satkAra pauSadha ( 3 ) gRha vyApAra poSadha ( 4 ) abrahma pauSadha yAne For Private and Personal Use Only vyAkhyAnam. // 9 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AhAra 1 sarIra satkAra snAnAdi 2 gharakA vyApAra kAma karanA 3 abrahma kusIla sevanA ye cAroMkA tyAga 4 | prakArakA poSadha kahA jAve usakA phala yaha hai / posahiyasuhebhAve asuhAi khavei natthi saMdeho / chiMdei nirayatiriyagai, posahavihi appamatteNaM // 1 // FI artha-pauSadhasahita zubha bhAvameM rahA huA azubha karmakA kSaya kare hai isameM sandeha nahI hai narakatIyaMcagatikA cheda kare hai narakatiryaMcameM nahi jAve poSahakA vidhimeM apramAdi bhayA thakA 1 poSadhavrata sthirameM kAmadevakA dRSTAnta kahate haiM jaise "kAmadeva zrAvaka poSahameM rahA huA thA indrane prazaMsA kIyA mithyAtvI deva pizAca hAthI 2 aura sarpakA 3 rUpa karake bahuta prakArase DarAyA upasarga kiyA to bhI mana vacana kAyAse bilakula calA nahi taba vaha deva 6 prasanna hoke namaskArapUrvaka stuti karake apane aparAdhakI kSamA mAMgake indrakI karIhuI prazaMsA kahake apane ThikAne hai gayA iti // aba devArcanasvAtravilepanAniisakA vyAkhyAnakahatehaiM devazrIjineMdra uNukIpratimAkA vAsakSepasai puujnaa| mAtra jalAdise aura vilepana caMdanAdikase karanA ye 3 padoM karake sarva pUjAkA prakAra sUcana kIyA pUjAkA dAphala phalasAra payannA sUtrameM isa prakArase kahA hai "sayaM pamajaNe punnaM, sahassaM ca vilevaNe / sayasAhassiAyamAlA, aNaMtaMgIyavAiyaM // 1 // For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cAtu rmAsika // 10 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha- zuddha bhAvase mana vacana kAyA karake traza jIvakI rakSA karaneke liye prabhUkI pratimAko pramArjana kare vaha so 100 upavAsa jitanI nirjarA pAve yaha bhAvapradhAna nirdeza hai / vilepana karatA huA 1 hajAra 1000 upavAsakA phala pAve / zuddha bhAvase vidhisahita puSpakI mAlA caDhAtA huA 1 lAkha upavAsakA phala hove hai / aura gIta vAditra karatA huvA prabhukI stuti karatA huA anaMta upavAsakA phala pAve hai / arthAt bhAvastava karatA huA puNyADhya rAjA aMtakRta kevalI hoke mokSa gyaa| yahAM nAgaketu tathA dhanadatta seTha vagerekA dRSTAnta | hai so jAnanA // aba brahmakriyA 1 dAna 2 tapa pramukha 3 ina 3 padakA vyAkhyAna karate haiM - brahmakriyA brahmacarya sudarzana seTha vagerahake sadRza pAlanA brahmacarya kA phala yathA-- "jo dei kaNayakoDiM - ahavA kArei kaNayajiNabhuvaNaM / tassa na tattiya punnaM - jattiya baMbhavaedharie // 1 // artha- jo nitya kroDa sonaiyA dAna deve athavA sonekA jinamaMdira karAve usakA utanA puNya na hove jitanA ki brahmacarya ke pAlane se hove hai // 1 // tathA dAna abhayadAna 1 supAtradAna 2 anukampAdAna 3 ucitadAna For Private and Personal Use Only vyAkhyAnamU. // 10 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ACANCERCRACCALCCACADC |4 kIrtidAna 5 ye 5 prakArakA usameM abhayadAna-supAtradAnakA mokSarUpa phala hai aura 3 dAnakA bhogaprAptirUpa phala hai-yahAM abhayadAnapara dRSTAnta hai / jaise rAjagraha nagarameM sabhAmeM baiThe bhae zreNika rAjAne pUchA ki isa vaktameM 7 hai isa nagarameM kyA vastu sulabha haiM aura khAdiSTa hai taba kSatriya bole mahArAja mAMsa sulabha hai aura khAdiSTa hai taba abhayakumArane vicArA ki ye loga nirdayI hai aba dUsarI vakta aisA nahIM bole vaisAhI karUM vAda rAtrimeM sarva kSatriyoM ke gharoM meM abhayakumAra pRthak 2 jAke volA aho kSatriyajanoM ! rAjakumArake zarIrameM mahAvyAdhi utpanna huI hai, jo manuSyasaMbaMdhI kalejekA 2 TAMka mA~sa diyA jAve to vaha jIve, aura koI bhI upAyase jIve nahIM aisA vaidyane kahA hai isa kAraNase tuma loga rAjAkI AjIvikA khAte ho so ye kArya tumhIMko karanA hogaa| taba 1 kSatrI volA 1 hajAra sonaiyA lo magara mujhe choDo abhayakumArane sonaiye liye eka rAta bharameM ghara 24 phirake lAkhoM sonaiye ikaTThe kiye / prabhAtameM rAjasabhAmeM vaha dhana kSatriyoMko dikhAyA aura aise kahA ki are loko ! tuma kahate the ki mAMsa sulabha hai magara Aja to itane dravyase bhI manuSyake kalejaikA do TAMka mAMsa nahIM milA taba kSatriya lajita hue abhayakumArane unako mAMsa khAnekA tyAga karAyA isa arthameM zloka hai| "svamAMsaM durlabhaM loke, lakSaNA'pi na labhyate / alpamUlyena labhyeta, palaM parazarIrajaM // 1 // CSCROCOCOCCALCCALCALGAOCOCAL For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit cAtu artha-apanA mAMsa lokameM durlabha hai. ki lAkhoM sonaiyoMse bhI nahIM mile auroMkA mAMsa thor3I kiMmatase mile vyAkhyA. mAsika- arthAt vicAre pazuvoMkA mA~sa sulabha hai isa prakArase auroMko bhI abhayadAnakI buddhi dhaarnii|| nam. tathA-tapaduSTakarmoMkA vinAzakaranevAlA saMpUrNalabdhiko utpannakaranevAlA vAhya abhyaMtara bhedase 12 prakArakA hai karmoM kI nirjarA karane meM pradhAna tapa kAraNa hai tapa dRDha prahArIke jaisA bhavya prANIko aMgIkAra krnaa| di tapomukhAni-yahAM mukha zabda Adyartha honese bhAvanAdikakA grahaNa karanA vaha bhAvanA bharatacakrIke jaisI *bhAvanI itaneM kahane karake brahmakriyAdika 3 padakI bhAvanA kahI aura isa caumAse parvameM dharmArthI prANiyoMko AtmanindA karanI, paraniMdA nahi krnii| yahAM citArekI putrIkA dRSTAnta hai, jaise kAMcanapurake svAmI jita4 zatru rAjAne eka navIna sabhA karAI aura usameM citra karAneke liye maMtrIne citAroMko sabhAmeM bhAga beMcake diyaa| unameM eka buDhA citArA thaa| usakI putrI jaba bhojana lekara Ave taba vaha kAyaciMtA karaneko jAve . taba pIche rahI lar3akIne eka mora likhA rAjA jaba sabhA dekhane AyA taba usa morako jItA samajhake paka18|r3aneko hAtha DAlA taba kanakamaMjarI citArekI putrI hasake bolI, aho tIna to dekhe magara cauthA bhI milaa-18|||11|| rAjAne pUchA, yaha kyA kahA taba vA bolI mahArAja ! eka to maiM rasoI leke AtI thI taba bAjArameM eka *AdamI ghor3A dauDAtA jAtA thA vahAM puNyayogase meM bacI vaha pahalA mUrkha 1 / dUsare mere pitA jaba maiM bhojana AAAAAAAAACHARIAS For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit HotROR leke AUM taba jaMgala jAve yaha dUsarA mUrkha 2 / tIsare rAjAke maMtrI bhI mUrkha hai ki jisane sabhIko jagaha barAbara dii| aura citAre to putrAdikaparivAravAle haiM aura merA pitA to akelA hai aura vRddhabhI hai koI| sahAyaka nahIM unako sarIkhA bhAga denA yaha tIjA mUrkha hai| cauthe ApahI mUrkha ho mere likhehuve morako pakar3aneko hAtha DAlA ki jisase a~guliyeM dukha gaI 4 / isa cAturIse raMjita huvA rAjAne usa kanakamaMjarI sAtha pANIgrahaNa kiyaa| bAda rAtrimeM rAjAratikrIr3Akarake jaba sotA taba pahale kI saMketa kIhuI dAsIne pUchA he khAmini ! koI kathA kaho, taba rANI bolI eka nagarameM eka hAthakA maMdira jisameM 4 hAthakI pratimA taba dAsI volI yaha kaise bane / rANIne kahA Aja to nIMdaAtI hai vAste kala khuuNgii| dUsare dina rAjA aurabhI kathA sunaneko AyA jaba soyA taba hI dAsIne pUchA kalakI kathAkA kyA paramArtha hai ? rAnI bolI eka hAthakI deharImeM cArabhujAvAlI kRSNa-31 hajIkI mUrti thI? aura kathA kaho ? taba rAnI bolI eka strI ghar3emeM ratna rakhake Upara maTTIkA khAmaNa lagAke aura hai vaha pAnI lene gii| pAnI leke jaba AI taba dUrase hI ghaDeko dekhake bola uThI ki mere ratna kisane nikaalliye| dAsI bolI ki khAmini ! ghar3A ughAr3esivAya kaise jAnA ? taba kanakamaMjarI bolI ki kala kahUMgI / tIsare / dina phirabhI rAjA Ake soyA aura dAsIne pUchA taba rANIne kahA vaha ghar3A kAcakA thaa| bAda aurabhI 31 dAsIne kahA kathA kaho taba rANI bolI ki eka gAMvameM eka brAhmaNa rahatA thaa| usake 4 lar3ake the aura eka For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAtu- lar3akI thii| jaba putrI varayoga huI taba cAro bhAI sagAI karanekoM gae / cAra ThikAne saMbaMdhakarake Ae taba vyAkhyA mAsikacArahi vara parananeko Ae brAhmaNakI kanyA bolI maiM kisako parakheM aura 4 hi ApasameM lar3ane lage taba usa : nam. // 12 // kanyAne citAmeM praveza kiyA taba 1 vara to usake sAthahi jalagayA 1 viraktahoke yAtrAko calA gayA 1 usakI 8 haDIyo leke gaMgA ko gayA 1 vAhiM jhupaDI banAke rahA jo virakta hoke gayA thA usako 1 siddhi milgii| | usane Ake usa kanyAko jItI karI jo sAtha meM jala gayA thA vaha bhI jItA huvA gaMgA gayA thA vaha bhI AgayA| 44 cyAroM vivAda karane lage kanakamaMjarI bolI kisako vyAhegI vA kanyA, dAsIne kahA ApahI kaho rANI bolI Ajato nIMda AtI he kala kahUMgIrAjA aurabhI dusare dina AyA taba dAsIne pUchA bAI kathA kA bhAvArtha to kaho taba rANI bolI ki jisane kanyAko jIvAI vaha to pitA aura jo sAthahi jalA thA vaha usakA bhAI ( sAthahi pedA honese) jo gaMgA gayA thA vaha usakA putra aura vAMhi rahA thA vaha usakA pati huA kAraNa kI jo seve so paave| aisI kalpita navI navI kathA kaha ke cha mahine taka rAjAko apane mahalameM bulAyA taba rAjAne bahuta mAnakIyA to bhI vA to niraMtara madhyAnameM ekAMta beThake pitAke gharasaMbaMdhI sAmAnya vastra paherake AtmaniMdA kare he Atman ! yaha rAjamAna athira he ahaMkAra karanA nahi tere pitAke gharasaMbaMdhI to yaha riddhi he ityAdi vacanoMse AtmaniMdA karatI thI taba chala dekhatI huI zokoMne rAjAse kahA kI yAto Apake Upara kAmaNa karatI he tava rAjA parIkSAke CAR-ANKOREGACK For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir CROREGARDSCARSAGAR liye 1 dina akasmAt Ake AtmaniMdAkaratIhuIdekhake saMtuSTamAnahuvA paTarAnIkarI auroMkAapamAna kiyaa|" isaprakArase dharmArthiyoM ko AtmaniMdAkaranI // 5 aura bhI caumAsAparvaArAdhanekI icchAvAle bhavyAtmAvoMko isadinameM apane 2 aticAraAlovanA guruvAdikake sAmane micchAmidukkaDaMdenA vahAM sAdhuvoMke caraNasittarI (70) karaNasittarI (70) milane se ekasocAlIsa 140 aticArahotehe so nAmamAtralikhatehe vrata 5 zramaNadharma 10 saMjama 17 vaiyAvacca 10 brahmagupti 9 |jJAnAdi 3 tapa 12 kapAyanigraha 4 ye 70 bheda caraNakeheM. piMDavizuddhi 4 samiti 5 bhAvanA 12 pratimA 12 iMdriyanirodha 5 paDilehaNa 25 gupti 3 abhigraha 4 ye 70 karaNake bhedahe inameM jo aticArahuvehoya usakA micchAmidukkaDaM, zrAvakoMketo 124 aticAra hotehe so likhatehe gAthA paNasaMlehaNa (5) pannarasakamma (15) nANAiaTTapatteyaM 24 / / bArasatava (12) virayatigaM (3) paNasamma (5) vayANapatteyaM (60) // 1 // vyAkhyA-saMlekhanAke 5 aticAra kahatehe, (1) yahAM isatapake prabhAvase manuSyarAjAdikahoUM yaha (ihalo SASARACTERECHA R cA. vyA. 3 For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAtumAsika // 13 // kAzaMsA kahiye) (2) isaanuSThAnaseparalokameM iMdrAdikahoUM (yaha paralokAzaMsA) (3) mene anazanakiyA| vyAkhyAlokoMmeM pUjyahuM isase bahutakAlatakajIyU~ to ThIkahai ( yaha jIvitAzaMsA) (4) anasana kIyAhe magara koI nam. hai pUjatAnahihe AdhivyAdhI se pIDitahonese jaldImarUM to ThIkahe (yaha maranAzaMsA)(5) rUpa 1 zabda 2 kAma kahejAve gaMdha 1 rasa 2 sparza 3 bhogakahejAtehe ye mere prazastahove aisIicchA (kAmabhogAzaMsA ) saMlekhaNAkarake aisAvicAre to aticArahotAhe. inhoMmeM jokoI tInakAlasaMbaMdhIaticAralagA hove usakAmujhe micchAmidukkaDaM | hai hovo aisA saMghAdisamakSakahanA aise AgebhI khnaa| ___ aba 15 karmAdAnake aticArakahatehaiM (1) AjIvikAdinimitta kASThajalAke koyalAkaranA iMTA~ cUnA vagerahapakAnA aura vecanA ( yaha iMgAlakarma) (2) vRkSAdikoMke patrapuSpAdikakATake vecanA (vanakarma) (3) gADI gADoMke aMga nayebanAke vecanA ( sakaTakarma) (4) gADe belavagairaha bhAr3edenA vo (bhATakakarma) (5) prahala kuddAle Adika se jamInakhodanA pASANavagerahaghaDanA jabavagerahadhAnabhaMjanA (sphoTakakarma (6) phelesehi| mlechAdikoMko dravyadeke hAthIke dAMta vagerahamaMgavAke becanA athavA ApaAkarameM jAke leAnA aura vecanA // 13 // (daMtavANijya) (7) lAkha nIlI maNasilAdika sulehuve dhAna vagerahakA vecanA ( lAkSAvANijya) (8) madirAmAMsa ghI telAdi rasoMkA vecanA ( rasavANijya) (9) jisake khAnese marajAya usako jahara kahate hai| For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir usakAvecanA aura zastrAdikako vecanA (viSavANijya) (10) dvipadacatuspadAdikAvecanA (kezavANijya) (11) tila selaDI vagerahakA kohacalavAnA (yaMtrakarma) (12) vRSabhAdikako aMgahInakaranA vRSaNaccheda karanA kAna6 vagerahakATanA (nirlAnchanakarma ) (13) kSetravagerahameM agni lagAnA yA jaMgalajalAdenA ( davadAnakarma ) (14) / hai gahuvaMgarehabohane ke liye sarovara AdikA sukAnA (saradahatAlAvasopaniyAkarma) (15) kuzIliye dAsa dAsiyoMko poSake bhADAleke AjIvikAkaranA ( asatIpopanakarma ) ye 15 karmAdAna ke aticAra kahe. | aba jJAnake 8 aticArakahatehai jaise akAlavelAmeM athavA manAkiyehuedinoMmeM zrutakA adhyayanakaranA 1 guru aura jJAnakAupakaraNa aura pustakAdikoM ke pA~vaAdikAsaMghaTAkarake avinayakaranA 2 tathA inhoMkA bahumAna 5 nahikaranA 3 upadhAna yogAdivinA zrutaadhyayanakaranA 4 jisake pAsameM zruta adhyayana (sUtrapaDhA hove ) hai kIyA usako guru nahi kahanA 5 devavaMdana pratikramaNAdikameM azuddhaakSaroMkA paDhanA 6 vahA~hi azuddha arthakA paDhanA 7 devavaMdanAdika meM sUtraarthakA azuddhapaDhanA 8 ye jJAnake 8 aticArakahe, aba darzanake 8 aticArakahatehaiM| 6 jaise devagurU dharmakeviSayameM AzaMkAkaranA 1 sarvamataacche haiM aisAvicArakaranA 2 dharmakephalameM saMdehakaranA 3 mithyAdRSTiyoM kA mahatvadekhake usaparatIvarAgakaranA 4 sAdhvAdikoM ke guNoMkI prazaMsA nahi karanA 5 nayepratibodhe / ROSSISTESSORIES For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cAtu mAsika // 14 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir huve zrAvakAdikako sthira nahi karanA 6 sAdharmiyoMkA vAtsalya nahi karanA 7 sAmarthyarahate jinazAsanakI 6 prabhAvanA nahi karanA 8 ye darzana ke 8 aticArakahe, atra cAritra ke 8 aticArakahate haiM 5 samiti iryAsamitiAdika aura tInagupti manoguptiAdika ko barAvaranahipAlane meM cAritrake 8 aticArahote he tathA upavAsAdika 6 bAhyatapa prAyazcittAdi 6 abhyaMtaratapako yathoktanahikarane se tapake 12 aticAra hote haiM. manovIrya 1 vacanavIrya 2 kAyavIrya 3 inhoMko devavaMdana pratikramaNa svAdhyAya dAnazIlAMdika meM nahiphoMranese vIryake 3 aticArahote he aura samyaktva ke 5 aticAra tIrthakaroM ke kahe huve padArthoM para zaMkAkaranA ( saMkA ) 1 aura anya anya matoM kI abhilASA (kAMkSA) 2 dharma ke phala meM saMdeha karanA (vitigitsA) tathA mala malIna vastra sarIkhAle sAdhuvoM ko dekha ke jugupsA karanA (vitigitsA) 3 mithyA dRSTiyoM kI prazaMsA kare so (kuliMgI prazaMsA ) 4 mithyA dRSTiyo ke sAtha paricayakaranA ( kuligisaMstava) 5 aba 12 vratoM ke 60 aticAra kahatehe. vahA~ pahelAsthUlaprANAtipAta viramaNa vratake 5 aticAra jaise (1) nirdayapane se pasuvagerahako lakaDIse pITanA (vadha) (2) DorI vageraha se majabUta bAMdhanA (baMdha) ( 3 ) ( kAnavagaraha kATanA vRSaNachedakaranA / chabicheda ) chabisarIrausakA chedanA aisIvyutpatti honeseM ( 4 ) beloM parajAdaha bhAralAdanA ( atIbhAra ) ( 5 ) baila vagerahako vaktapara annajalacArA nahi DAlanA - ( bhakta pAnavyavacheda ) sthUlamRpAvAdaviramaNatrata meM paMca aticAra jaise ( 1 ) tai corahe jArahe ityAdi dUsare ko For Private and Personal Use Only vyAkhyAnam. // 14 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AACAR ASALCHAKAASCRECORECAUSA vinAvicAre bolanA( sahasAbhyAkhyAna) (2) ekAMtameM rahehuvedekhake yeto rAjaviruddhavicAratehe aisA kahanA ( rahobhyAkhyAna,)(3) vizvAsuka strI athavA mitrone jochAnAkahAhe vo auroMke Age kahadenA (khadAra maMtrabheda )! (4) kaSTameMpaDAhuvA koI pUche usakojhUThakahadenA (mRSopadeza) (5) kUDAlekhalikhanA vadikIsudi karanA sudikIvadikaranA (kUTalekha) aba sthUla adattAdAna viramaNavratake 5 jaise aticAra (1)corakI lAIhuvI vastu lenA (stenAhata ) (2) coroko saMbalAdikadeke sahAyakaranA (stenaprayoga) (3) ghIvagerahameM vesIhivastucaraTU bIvagerahamilAnA (tatpratirUpakSepa) (4) (virodhirAjyameM lAbhavAste vastuvecanekojAnA) viruddhagamana (5) lokaprasiddhatolamAna jAdA kama karanA lenekA aura denekA aura so (kUTatulAkUTamAna) aba sthUlamaithunavratake)5aticAra (1) vidhavA vesyA kanyAmeM gamanakaranA (aparigrahitAgamana) (2) bhADAdeke thoDedinatakaapanIkarake usameM gamanakaranA ( ItvarIgamana) (3) aMgastrIpuruSacinha usaseorastanakakSAurUvagerahaanaMgame krIDA karanA) anaMgakrIDA (4) apanAlaDakAlaDakIyoM ke mAphaka auroMkA laDakAlaDakIyoMko paranAnA (paravivAhakaranA (5) kAmabhogoMme bahutaabhilASArakhanA (tIvrAnurAga) aba sthUlaparigraha parimANa vratake 5 atIcAra jaise gaNima 1 dharima 2 meya 3 parichedya 4 cArabhedase cAraprakArakAdhana aura sAlI gahuM vagerahadhAnyako sastA jAnake sahIkarake leve aura niyamakImaryAdAtaka vahAMhirakhanA 1 kheta gharakIvIcakIdivAladUrakarake (1) eka RCSCRECASS* For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAtu mAsika // 15 // SASSASSASSARISSASI karanA 2 pUrNaavadhImeM leDhuMgA aisIbuddhiseM, sonA rUpAvagere strIko denA 3 ore thAlIvagere 10 toDAke 5 karanA vyAkhyAda vagere 4 pahale sAmAnyaprakArase niyamakarake pIche garbhasahita dvipadacatuspadakA grahaNakaranA, aba chaThedizAparimANa nam. nAma guNavatake 5 aticAra jaise UryadizI adhodizI tiryadizI pramANa atikramaNa karake, aura vastu maMgAne aurabhejanekarake 3 atIcAra, auradizIkAyojana aura dizImeM milAnese kSetravRddhI 4 dizIkAparimANa kiyAhuvA bhUla jAve so smRtiaMtardhAna 5, avasAtamA bhogopabhogaparimANavratameM 5 aticAra jaise sacittabhakSaNakAniyama-15 kiyA athavA sacittakAparimANakiyApuruSa dADamaAdi jo sacittavastukokhAve 1 pakAhuvAAmraphalAdi guThalI sametacUsanA 2 nahichAnAhuvA ATAvagerahakAkhAnA appolakahAjAve 3 pUMkhavagareha duppolakAkhAnA 4 jisase 6 tRptinahove aisIauSadhIkhAnA 5 aba (8) AThamAanarthadaMDaviramaNavratake 5 atIcAra jaise. kAmoddIpakazAstrakA abhyAsakaranA (kaMdarpa)1 mukhanetrabhuve vagere kI vikArapUrvaka bhAMDavat ceSTAkaranA (kaukucya)2 gAlIvagerahaasaMbaddha vinAbicArebolanA ( maukharya) 3 ukhala mUsala ghaTTI vagareha ekaThaikarake rakhanA (saMyuktAdhikaraNa) 4 snAnAdikake samayameM jAdA telamaTTIvagarehakI sAmagrImaMgAnA sarovarAdikame nAhanA pRthivyAdikakI virAdhanA // 15 // karanA ( bhogopabhogAtireka 5) aba navameM sAmAyikavratake 5 aticAra jaise manameM pApavyApAravicAranA (manoduHpraNidhAna)1 vikathA For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ROACHARACROSS karanA ( vAgduHpraNidhAna ) 2 nahi paDilehe huvesthAna meM hAtha vagareha rakhanA ( kAyaduHpraNidhAna ) 3 sAmAyika karake mUhurtataka suddhabhAvameM nahirahanA ( anavasthAna ) 4 mene sAmAyakakiyA yAnahiso (smRtivihInatA)18 5 aba 10 meM dezavagAsIvratameM 5 aticAra jaise dUsarekU kahe terekuM yahapadArthalAnA aisAkahake abhigrahadezase bAharakA vastumaMgAnA ( Anayanaprayoga) 1 teM merA yahavastu gharavagarehameM pahucAnA aisAkahake apane pAsakIvastu / abhigRhItadezase aura ThikAnebheje (prezyaprayoga) 2 koIkAryakevAste AtAdekhake apanA kAryakarAnekeliye zabdakaranA (zabdAnupAta) 3 usItaraha dUsarekuM apanArUpadikhAke kAryakaranA (rUpAnupAta) 4 abhigrahahai dezasevahira kAryajanAnekuM kAMkarAvagerahaphekanA) pudgalakSepa) 5 aba 11 meM poSadhavratameM 5 atIcAra jaise nahi hai paDilehehuve yAThIkanahipaDilehehuve sijhAvagaireha kA sevanA 1 nahipramArjana kIyA huvA yA ThIka nahi pramArjAhuvA sijhAdikakA sevanA 2 nahipaDilehihuIbhUmIpara uccAra prazravaNakA paraThAnA 3 nahi pramArjIhuIbhUmIpara malAdikakAparaThanA 4 prabhAtasamaya amukaAhArakarUMgA aisAvicAranA 5 aba 12 meM atithisaMvibhAgavratameM 5 aticAra jaise sAdhuko AtAhuvA dekhake nahidenekI buddhise deneyogyadravyako sacittapararakhanA 1 sacittaphala8|dikase deneyogyavastukoDhakanA 2 modakavagarehaapaneheM aura dUsarekA kahanA 3 jo isanirdhananeMdiyA to kyAmeM takamahuM aise abhimAnasedenA 4 AhAralAke bhojanakaratehuve sAdhuvoMkI nimaMtraNAkaranI jaise merAabhigrahabhI AAAAAAAAAACAR For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAtumAsika nikArakaDe sarva milAne mArA // 16 // nahijAve aura vastubhI nahileve aise abhiprAyase 5 isaprakArase 12 vratake 60 aticArakahe sarva milAnese vyAkhyA4|124 aticArahotehe inhoMmeM jokoIaticAralagehove unhoMkA mujhe micchAmidukaDaMhe aisA saMghAdisamakSa 8 nam. hai kahanA usase sarva iSTArthakIsiddhihuve. itanekahanekara caumAsIvyAkhyAnapUrAhuvA. agretnvrttmaanyogH|| ___ aba aTThAIkA vyAkhyAnalikhateheM. zloka-zAntIzaM zAntikAraM-natvA smRtvA ca mAnase / aSTAhnikAyA vyAkhyAnaM-likhyate gdybNdhtH||1|| artha-zAntikekaranevAle zrIzAntinAthasvAmIko namaskAra karake aura manamesmaraNakarake aTThAIkA vyAkhyAna gadyabandha lokabhaSAmeM likhatAhuM // 1 // yahAM pavAdhikArameM sampUrNaduskarmadUrakaranevAlA nirmaladharma // 16 // 6 kAryakiyejAMyeM jisameM aisA isabhavameM parabhavameM bahutasukhahovejisase aisA zrIpaSaNAparvaAethake sampUrNa deveMdra asureMdra ekaDehoke zrInaMdIzvaranAmake ADhamedvIpameM dharmamahimAkaraneke lIye jAtehe vahAM naMdIzvaradvIpake ACCASCCCCCCCCCCCCES For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir madhyabhAgameM cAradizAmeM 4 aMjanavarNA aMjanagirIparvatahai unhoMmeM ekekake (4) cAradizAomeM 4 vAvaDIyeMhe | vAvaDiyoMke madhyamAgameM svetavarNavAlA ekekadadhimukhanAmakAparvatahe aura dodovAvaDIke aMtarameM vidizAmeM dodo| dalAlavarNavAle ratikaraparvatahe aise ekeka aMjanagirIke cotarpha 4 dadhimukhagirI aura 8 ratikaraparvatahe ye 5 milAnese 12 bhaai aura teravA aMjanagirI isa prakArase 4 aMjanagirIkAparivAramilAnese 52 parvatabhaye unhoMke alaga alaga nAmakahatehe aMjanagirI 4 dadhimukhagirI 16 ratikaraparvata 32 UnhoMpara ekeka jinabhuvanahe aise 52 jinabhuvanahe unojinamaMdiroMmeM 124 jinapratimAhe ekekeme, sabamilAnese cosaThaseaDatAlIsa (6448) jinabiMbahe vesavajinacaitya 4 darvAjoMkarakesahitasAkhatehe pradhAnatoraNadhajA patAkAdika se sobhita aura atyaM-| tasaMdarahe vahAM deveMdra devadeviyose sahita pravardhamAnabhAvase aTThAhimahotsavakaratehe jala caMdana puSpa dhUpAdi | dravyoMse jinabiMbapUjatehe jinaguNagAtehe nATikakaratehe isaprakArase 8 dina mahotsavakarake apane sthAnajAteheM| isItaraha zrAvakoMkobhI zrItIrthakaramahArAjakA kahAhuvA yahapa!SaNAparvaAnese dharmameM yatnakaranA tathA isa paryuSaNAparvameM zrAvakokA kRtya kahatehe yathA AzravakaSAyarodhaH, kartavyaHzrAvakaiH zubhA''cAraiH / sAmAyikajinapUjAtapovidhAnAdikRtyaparaiH // 1 // For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cAturmAsika // 17 // www.kobatirth.org artha- zubhaAcArahe jinhoMkA aise zrAvakoMko AzravakaSAyako rokanA kaise zrAvaka sAmAyika jinapUjA | tapapramukhakRtya meM tatpara vahAM AzravapAMcahe prANAtipAta 1 mRSAvAda 2 adattAdAna 3 maithuna 4 parigraha 5 inhoMko rokanA arthAt tyAgakaranA isakahanekara pahale beiMdriyAdikatrasajIvoMkIvirAdhanAzrAvakoMko | sarvadAnoM meM abhayadAnahizreSTha suyagaDAMga meM kahA varjanI dANA sihaM abhaya pahANaM Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arthAt dAnoMmeM abhayadAnapradhAnakahAhe aura jagaha bhI kahA hai | dIyate mriyamANasya -koTijIvitameva ca / dhanakoTiM na gRhNIyAt - sarvojIvitamicchati // 1 // artha-maratehuvekoM kroDadravyakoIdeve koI jIvitavyadeve taba kroDadhana nahileve kiMtu sarvajIvitavyakIvAMchAkare 1 aurabhIkahAhe | yodadyAtkAMcanaM meruM kRtsnAM cApi vasuMdharAm / ekasya jIvitaM dadyAt nahi tulyamahiMsayA // 2 // artha- jo meruparvatajitanA sonAdeve athavA sarvapRthvIkA dAnadeve aura 1 maratehuve jIvako bacAve to ahiMsAketulya merUparvatajitanAdhana aura sarvapRthvIkAdAna na hove 2 isakAraNase abhayadAnako pradhAna For Private and Personal Use Only vyAkhyAnam. // 17 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zavatANekevAste kathAnakakahatehe jaise vazaMtapuranagarameM aridamananAmakA rAjA usake 5 rANiyoMthI unhoM meM 5 1 durbhAganIthI 4 atyaMtavallabhathI ( kathAMtarame 500 rANIbhIkahatehe ) ekadA 4 rANIsahitarAjA mahela ke jharokhemeM beThehuve anekaprakArakI krIDAkaratethe usaavasarameM 1 corako rAjamArgameM lejArahehe vo kesAhe kaMThameM kanerakImAlAhe lAlavastrapaharAehe raktacaMdanakAvilepanakiyAhe Age DiMDimavAditravAjarahAhe | isaprakArasenAnAprakArakI viTaMbanAhotIhuI dekhake rANIyoMnepUchAkI isane kyAakAryakIyAhe taba 1 rAjapuruSane kahAki isane paradravyaharanakarake rAjaviruddhakIyAhe taba utpannabhaIkRpAjisako aisI 1 rAnI rAjAse kahanelagI hekhAmin jo Apane merekU pahalevaradenAaMgIkArakIyAthA so isavakta denAcAhiye jisase meM isacorakA 1 dina upakArakarUM taba rAjA kathaMcit aMgIkArakIyA taba usarAnIne usacorakuM nAnAdikakarAke ekahajArasonaiyA kharacakarake grahaNoMse susobhitakIyA bAda dUsaredina dUsarIrAnIne rAjAkI hai AjJAleke dasahajArasonaiyAkharcakarake usacorakA satkArakIyA usake bAda tIsaredina tIjIrAnIne lAkha sonaiyAkharcake corakAupakArakIyA cothedina cothIrAnIne kroDasonayekharcake corakIbhaktikarI taba pAMcavedina pAMcamI durbhagArAnI rAjAkepAsa Ake vinayaseMnamrahoke dInavacanose rAjAko vinatIkarI 8 hekhAmI ? meMdurbhAginIhuM isalIye maiMne ApakepAsakabhI mAgAnahi isavakta isacorako jIvitadAna meM Apake - - For Private and Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cAtumAsika // 18 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAsa mAMgatI huM taba rAjAbhI usakevinayase raMjitahoke usacorako jIvitadAnadeke rAnIko soMpadiyA rAnI usacorako apanegharalejAke sAmAnyabhojanakarAke kahA meneM terekuM jIvitadAnadiyA aura aba corIkaranAnahiM taba yaha cora bahutakhusIhuvA tava sokoM isake kahanelagI arI teneM to isakA kuchamI satkAra nahikIyA hamaneto lAkhodhanakharcake isa kA satkArakIyAhe usavakta unhoke parasparaupakAra kevisa yameM bahutavivAda honese rAjAne corako bulAke pUchA kI terAupakAra kisane jAdAkIyA corabolA he mahArAja 4 dina taka maiMne maranekebhayase kuchabhI bhojanAdikakAsukha nahimAnA Aja isa mahArAnIkemukhase abhaya - dAna sunanese paramasukhakA anubhavakaratAhuM isIkAraNase hemahArAja ? Aja 5 mIrAnIkA sabase jAdA upakArahe aisAsunake rAjAdikone pAMcamI rAnIkI prazaMsA karake paTarAnIkarI," isakAranase sarvadAnoMme abhaya dAnazreSThakahA isIse suzrAvakoM ko isaparyuSaNAparvva meM khAMDanA pIsanA vastradhonA vageraha AraMbhavarjanA telI lohAra bhaDabhuMje ora bhI kaThorakarmakaranevAlose vacanase yA dhana kharca ke bhI AraMbhachoDAnA saktipramANe kaidImI choDAnA amArIghosaNAkarAnA jisakisaprakArase jIvarakSA karanA ? dUsareAzrava ke tyAga meM mRSA vacanaisaparvva meM nahikahanA gAlIpramukha nahidenA sarvathAvacanasuddhikaranI 2 tIsare Azrava ke tyAga meM caurIkA sarvathA tyAga - karAnA dravya prANIyoMkA vAhyaprANarUpa honese usakA lenA maranerUpakaSTakA hetu hai 3 cothe Azravake tyAgameM paryuSaNa For Private and Personal Use Only vyAkhyAnam. // 18 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hAparva meM brahmatratapAlanA sarvathA strIsaMgavarjanA parakhIsevanato dono loka meM viruddha honese sarvathA nahi karanA 4 6pAMcaveAzravake tyAgame dhanadhAnyAdinavaprakArake parigrahakAniyamakaranA parigrahakItRSNA aparimita nahi dhAranI icchAparimAna karanA 5 aura isa parvRSaNAparvameM kaSAyarodhakaranA kaSAya cAra (4) he krodha 1 mAna 2 mAyA 3|| pralobha 4 ihoMkA tyAga karanA dazavaikAlikameM kahA bhI he koho pIIpaNAsei mANo viNayanAsaNo / mAyA mittANInAsei lohosabaviNAsaNo // 1 // 8| artha-krodhake udayase laDAI hotIhe bahutakAlakI prItIkA nAsa hotA he 1 mAnake udaya se vinaya kA nAsa hotA he zreSTha dhyAnameM rahe huve muniko abhimAnase kevalajJAna kI prAptImeM aMtarAya huvAhe jaise bAhubali rAjarSi 12 mahinetaka kAusaggameM khaDe rahe tathApI kevalajJAna nahi huvA jaba mAnachoDA tabhI kevalahuvA 2 mAyAke udayameM mitratA nahi rahehe 3 lobhato sabakA nAsa karanevAlAhe 4 mAyAlobhake udayameM to bahutadoSahovehe isase 4 kaSAyoMkA tyAga karanA isaliye zubha AcArahe jinhoMkA aise zrAvakoM ko Azrava kaSAyakA rodha haikaranA aisA kahA aura isa parva meM jo kartavyahe vahI zrAvaka vizeSaNadvArA kahatehe, kaise zrAvaka sAmAyika jina pUjA aura tapa inhoM kA karanA unameM tatpara isakahanekara isa parvameM suzrAvakoMko sAmAyakakaranA sAmAyaka CASGACASEARCACANCERCASCAR DASGACHERECORRC cA.vyA.4 For Private and Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aDhAhikA vyA. MEA paryuSaNAdhikAra NALORERAKASARO kA kharUpa yahahe-'samatA sarvabhUteSu, saMyamaH zubhabhAvanA / AtaraudraparityAga-staddhi sAmAyikaM vrataM // 1 // ' arthasarva prANiyoMpara samapariNAmarakhanA sAvadyase nivRtta honA zubhabhAvanAbhAvanI Artaraudra dhyAnakA tyAgakarane se sAmAyaka vrata hotAhe // 1 // aurabhI kahAhedivase divase lakkhaM dei suvaNassa khaMDiNaM ego / ego puNa sAmAIyaM, karei na pahuppae tassa // 2 // | artha-roja roja lAkhakhaMDIsonekA dAna denevAlA aura eka sAmAyaka karanevAlA unameM dAnadenevAlA sAmA yakake phalako nahipahuMce // 2 // Adipadase poSadhagrahaNakaranA poSahakA phalato yahahe gAthAhai poSahi ya suhe bhAve,-asuhAiMkhavei ntthisNdeho| chiMdai niraya tiriya gaI-posahavihi appamatteNaM // 1 // artha-zubhabhAvase poSahakarane se azubhakarmakA kSayahotAhe isameM saMdehanahi popahakIvidhimeM apramAdI honese narakatIyaMcagatikA chedakare / arthAt naraka tithaMca gatI meM nahi jAve poSadhakI sakti nahi hove to isa parvameM suzrAvako ko yathAsakti tIrthaMkaroMkI dravyabhAvapUjAkaranI pUjA kA phalayahahesayaM pamajaNe puNNaM,-sahassaMcavilevaNe / sayasAhassiyAmAlA, aNaMtaM gIyavAiyaM // 1 // artha-tIrthakarakI pratimAko morapIchAvagerehase trikaraNazuddhiseM trazajIvoMkI rakSAkevAste pramArjanakare so For Private and Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upavAsa kA phala pAve, kesara caMdana aMbara kastUrI vageraha kA vilepana kare to hajAra upavAsa kA phala paave| vikakharamAna sugaMdha puSpoMkI mAlAcaDhAne se lAkhaupavAsa jitanI nirjarA kare-gIta vAditrAdibhAvapUjA karane se anaMta upavAsa jitanAphalapAve // bhAvapradhAnanirdezahe AvazyakaniyuktimeM dravyapUjAkAphalasaMsAra paritta kahAhe hai 1 mana vacana kAyAkI zudhIkarake paryuSaNA parva meM snAtra pUjA vageraha karanA usa avasarameM bhagavAna kI chamasta 1 TU kevalI 2 siddhakharUpa 3 ye tIna (3) avasthA vicAranI kahAhe havaNacaNehiM chaumattha-vatthapaDihAregehiM kevliiy| paliyaM vussaggohiya-jiNassa bhAvijjasiddhattaM // 1 // PI artha-lAtravilepanAdi pUjAkaratevakhata chaprasthaavasthA bhAvanakaranI jaise merusikharaparadeveMdratIrthakarakA mAtrakarahe vo vicAranA caityavaMdanakarate vakhata chatracAmarAdiprAtIhAryayukta samavasaraNameM rahe huve tIrthakarakI kevalIavasthA vicAranI kAusaggakaratI vakhata siddhaavasthA vicAranI 1 // dravyapUjAkI sAmagrI yadi nahove to bhAvapUjAto avazyakaranI prabhAtameM zrIjinamaMdirajAke zuddhabhAvase bhagavAnakA darzana karanA bhagavAnakI mudrA dekhake bhagavAnakA guNasmaraNakaranA bhagavAnake darzana vagerahakA phala yaha he darzanAt duritdhvNsii-vNdnaadvaaNchitprdH| pUjanAtpUrakaH zrINAM-jinaH saakssaatsurdrumH||1|| A%ESCORECORRECre karanA bhagavA zrIjinamaMdirAvasthA vicAratIhAryayukta samaya jaise merusikhAparalla bhAvi For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aTTAhikA vyA0 paryuSaNAdhikAra // 20 // artha-tIrthakarakA darzana karanese pApakA nAza hotAhe aura namaskAra yAstuti karanese vAMchitake denevAlehe pUjanese lakSmIko pUrNa karanevAlehe isavAste tIrthakara sAkSAt kalpavRkSa he // 1 // aura bhI tIrthaMkarake darzanasehi bahotase bhavyoMke bodhabIjakI prAptihovehai Ardrakumarake jaisA vaha vRttAMta yaha he-jaise isa bharatakSetrameM samudrake kinAre |ArdrakanAmakA yavanadesahai usameM ArdrakapuranAmakA nagarahe vahAM ArdrakanAmakA rAjAbhayA usake ArdrakA nAmakI paTarAnIthI unke ArdranAmakA putrathA vaha kramase yovanAvasthAko prAptabhayA khecchAse manojJabhogabhogavatA sukhase rahe usaAIka rAjAke zreNika rAjAke sAtha paraMparAgata paramaprItithI ekadA zreNikarAjA bahuta bheTaNA tayAra karake Ardraka rAjAke pAsa apanA maMtravI bhejA vo gaMtravI bhI kitanehi dinoMse AIkanagara gayA AIka rAjAne bahuta Adarake sAtha saMbhASaNakarake usake diye huve bheTaNeko grahaNa kiyA aura pUchA merAbhAI zreNika rAjAke kuzalahe ! taba maMtravIne bhI vahAMke saMpUrNa kuzalakA samAcAra kahanekara rAjAkemanameM paramaAnaMdasaMpAdana kiyA usa avasarameM Ardrakumarane rAjAse pUchA ahopitAjI! koNa vaha zreNikahe jisake sAtha ApakI aisI prItI 4Avartehai taba rAjA bole vaha magadhadesakA rAjAhai usamagadhezazreNika rAjAke aura merekulameM paraMparAgata prItIhe aisA pitAkA vacana sunako Ardrakumara bhI maMtravIse bolA aho maMtravI ! tumhAre rAjAke sampUrNaguNayukta koI| putra bhI hai jisake sAtha meM bhI maitrI karanekI manasA karUM maMtravI bolA zreNikarAjAke abhayakumAranAmakA ALSCRECRACACACCIA AGRA For Private and Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ** putrahe vaha sarvakalAnidhAna sarvavuddhikA samudra 500maMtravIyoMkA khAmI mahAdayAvAna mahAdAtAra atyaMta vicakSaNa nirbhaya dharmakA jANanevAlA kRtajJahe jAdA kahanekara kyA aise jagatame koIbhI guNa nahi he jokI abhayakumarameM nahi hoM. isa prakArakA maMtravIke muhase sunake pitAkI AjJA leke maMtrabIse bolA. merekuM pUche sivAya deza jAnA nahi aura deza jAte huve abhayakumArako sneha vRkSAke bIjatulya merA vacana sunanA. bAda maMtravIbhI ArdrakumArakA vacana sunake |aMgikArakarake rAjAne visarjana kIyA chaDIdArake batAe huve sthAnapara gayA-atha anyadA AIkarAjA pradhAna hai motI vageraha bheTanA deke apane maMtravIko zreNika rAjAke maMtravIke sAtha rAjagrahabhejA taba ArdrakumArane bhI abhaya kumArake vAste motI mUMgA vageraha pradhAna vastukA bheTanA maMtravIke sAtha bhejA taba vahabhI rAjagraha pahocA zreNika rAjAkuM abhayakumArako bheTanA diyA aura maMtrIne abhaya kumArase kahA ki Apake sAtha ArdrakumAra maitrIkaranA cAhatAhai taba jinazAsanameM kuzala aise abhayakumArane vicArA ki nizcaya vaha rAjakumara virAdhitazramaNapanese anAryadesameM utpannahuvAhe paraMtu vaha rAjaputra mahApuruSa niyamase Azannabhavyahe tisakAraNase abhavya dUrabhavya 8 kI to mere sAtha mitrAIkaranekI icchA nahi hotIhai isaliye koi tarahase usako dharmamArgameM pravartAvu vahAM yaha upAyahe bheTaNe ke chalase ! jo vahAM jina pratimAbhejeM to unake darzanase jAtIsmaraNajJAnautpannahove aura merI iSTasiddhI hove aisA upAya vicArake chatra cAmara siMhAsanAdikase virAjita ratnamaI zrIriSabhadevakhAmIkI pratimA HOGANISASI For Private and Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra aTThAhikA vyA0 // 21 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir peTImeM dharake unhoMke Age sampUrNa dhUpAdika devapUjAkA sAmAna rakkhA bAda paTI baMdha karake tAlAdeke abhayakumArane usapara apanIchApalagAke kitaneka dinake bAda zreNikarAjAne ArdrakarAjAke puruSako priyaAlApapUrvaka bahuta bheTanA deke bhejA tava abhayakumArane bhI vA peTI deke amRta tulya vacanoMse esA bolA yaha peTI Ardrakumarako denI aura usa mere bhAIko aisA vacana kahanA ki tumako yaha peTI ekAMta beThake kholanA isakI aMdarakI vastu Apahiko dekhanI aura kIsIko nahi dikhAnA bAda abhayakumArakA vacana aMgIkAra karake vaha puruSa apane nagarajAke bheTanA svAmIko aura kumarako diyA aura ArdrakumArakoM abhayakumArakA zaMdesA kahA bAda ArdrakumAra ekAMta meM baiThake usa peTIko ughADake aMdheremeM udyota karanevAlI zrIriSabhadevakhAmIkI pratimAko dekhake vicArane lagA aho ! kyA yaha uttamadehikA AbharaNahe to kyA mastakapara paharAjAtA hai yA kaMThameM hRdayameM yA aura ka~hi paharAjAtAhe aisA vicArakara usItarahase kIyA paraMtu kahibhIThaharA nahi tava vicArakarane lagAki meneM pahale aisA ka~hi dekhAhe aisA mAluma hotAhe paraMtu yAda nahi AtA hai kahA~ dekhAhe isaprakAra se atyaMta vicAra karatehuve ArdrakumArako jAtIsmaraNa janita mUrchA utpanna bhaI tadanaMtara utpannahuvA he jAtIsmaraNajisako aisA kumara cetanApAke ApahI apane pUrvabhavakI kathA vicArane lagA - isa bhavase ( 3 ) tIje bhavameM magadhadesa meM varzatapuranagara meM sAmajIkanAmakA kuTuMbI thA mere baMdhumatI nAmakI strI thI ekadA susthita AcArya ke pAsa meM dharma sunA strIsahita pratibodha pAyA gRhastha For Private and Personal Use Only AdrakumAra kathA // 21 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAsase virakta huA AcAryake pAsa dIkSA liyA kramase guruke sAtha vihAra karatAhuvA 1 pattanameM AyA baMdhumatI sAdhavI bhI aura sAdhavIyoMke sAtha vahA~ AI ekadina baMdhumatI sAdhavIko dekhanese pUrvAvasthAke bhogayAda Ae taba usapara hai merA rAga vadhA vaha vAta meneM aura sAdhuse kahI usa sAdhune pravartanIse kahA pravartanIne baMdhumatI se kahA tava baMdhumatI khedA turahoke pravartanIse bolI jo yaha gItArtha bhI maryAdA ulaMghe to kyA gatI hogI jo yaha mujhe dezAMtaragaI sunegA to bhI rAga nahichoDegA isalIye hebhagavati meM nizcaya marana aMgIkArakarUM jIsase isakA aura merA zIyala khaMDita nahove aisA kahake baMdhumatI sAdhavI anazanakarake zruddhabhAvase prANa tyAgakarake devagatI pAyI vAda baMdhumatIkomarI sunake mene vicArAkiyA mahAnubhAvA nizcaya vratabhaMgakebhayasemarI aura meMbhagnavratahuM isase mujhe bhI jInAacchAnahi / tava menebhIanazanakIyA aura prANatyAgakarake devatAhuvA vahAMse cavake meM yahAM dharmahIna anAryadezameM utpannabhayAhUM isavakta jo mujhe pratibodhAhe vaha merAbhAI auraguruhe koI bhAgyodayaseM abhayakumarane mujhe pratibodhAhe paraMtu abataka meM maMdabhAgyahuM kI abhayakumarako nahi dekhasakuMDaM isakAraNase pitAkI AjJA ileke AryadezajAUMgA jahAMkI merA guru abhayakumArahe aisA maNoratha karatA huvA riSabhadevakhAmIkI pratimAko 6 pUjatAhuvA ArdrakumAra rahanelagA ekadA kumarane rAjAse vInaMtIkIvI hepitAzrI ! meM apane mitra abhayakumarako 6 dekhanAcAhatAhuM rAjAbolA heputra vahAM tumako jAnekI icchA nahikaranI apane svasthAna sthitakI zreNikarAjAke +SACCESSASACHCCCCESSAR mahAnubhAvA nizcaya pratAyuddhabhAvase prANa tyAgakara jAsase isakA aura merA zAragaI sunegA For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir adrAhikA vyA0 kathA // 22 // * ASSUSTICIAS sAtha maitrIhe yahAMkA koI vahAM gayA nahi ora vahAMkA yahAM AyA nahi, taba pitAkI AjJAse baMdhAhuvA AdrakumAra abhayakumarase milanekI icchAhe jisako aisA ArdrakumAra manase rahA nahi kAyAsegayAnahi aura AzanameM 81 beThane meM sone meM calanemeM aura kAryameM abhayakumAraAzrita dizAko dekhai pAsame rahanevAloMsebhI pUche kaisA magadhadezahe| kesA rAjAhe vahAM jAnekA koNasAmArgahe. usaavasara rAjAne vicArAkI kabhIne kabhI yaha merA kumara mujhe | vinA pUchehI abhayakumarake pAsa jAvegA vAste jatanakaranAcAhiye bAda rAjA (500) pAMcasai sAmaMtoMko esI AjJAkIvI ki yaha kumara kahiM jAve to tumako rakSA karanI jAnenahiM denA taba pAMcasai (500) sAmaMta dehakIchAyAkejaise kumarake pAsahi haravakta rahanelage aura kumara bhI apane AtmAko baMdhAhuvA jAnake abhaya 8 kumarake pAsajAnA aisA cAhatAhuvA niraMtara ghoDA phirAnAsarukIyA 4 sAmaMtabhI ghoDoMpara savArahoke aMgarakSAke vAste sAtha#hi rahe kumara bhI ghoDA phirAtAhuvA unhoMse kucha Agetaka jAtAhe aura pIchA AtAhe Apa isaprakAPArase unhoMko vizvAsa utpannakarake anyadA Ardrakumara apane pratitIvAle puruSoMke pAsa samudra meM jahAja taiyArakarAke ratnAdikase bharAyA aura jinapratimAbhI usame rakhavAI aura ApaghoDe khelAneke liye calA ghoDA phirAtAhuvA // 22 // dUrajAke jahAjameM beThake AryadezagayA bAda jahAjase utarake pratimA abhayakumArakoM bhejake sAdhukAveSa grahaNakIyA aura jitane sAmAIkaucaranAsarukaratAhe itanemeMhi AkAsameM devatA bolI aho kumara ? yadyapituma sAtvikaho For Private and Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tathApi isavakta dIkSAlenAnahi abhItaka tumAre bhogakarmahe vo bhoMgavake avazara meM dIkSAlenA kyoMki bhogyakarma tIrthakaroM ko bhI avazya bhogavanA hotAhe isalIye saMjama grahaNakarake tyAgakaranA acchAnahi jaise usa bhojana se kyA prayojanahe kI jo khAke vamanakIyA jAve. aisAbahutamanA karanepara bhI usake vacana nahimAnatAhuvA saMjama grahaNa kIyA vo pratyekabuddhamuni tIkSNa vratapAlatAhuvA bhUmaMDala meM vicaratAhuvA anyadA basaMtapura pattanajAke koI devakula meM kAusagga meM rahA - idhara se usanagara meM devadattanAmakA bar3A seThathA usake dhanavatInAmakI strIthI vAda vaha baMdhumatIkA jIva devalokase vyavake adbhutarUpavatI zrImatInAmakI unhoke putrI huI vAdhAyoMkarake pAlyamAna aisI kramase dhUlIkI krIr3Ayogyavaya prApta bhaI ekadA prastAva meM usadevakulameM nagarakI kanyAyoM sahita zrImatI kanyA | bhI pativaraNakrIr3A karane ko AI taba saba kanyA bhartArako varo aisA bolIM taba koI kanyAne kisako varA 2 aise saba kanyAyone apanI 2 icchAse vara aMgIkAra kiyA taba zrImatI bolI he sakhiyo maiMne to yaha pUjya varA hai / usa vakta meM sAdhu vRtaM sAdhuvRtaM aisI devatAne vANI karI aura garjAravakaratIbhaI vAhI devI vahAM ratnavarasAyA arthAta dIkSA lene ke | samaya jisadevIne manA kiyAthA usIdevIne yahAM ratnoMkA varasAta kiyA taba zrImatI gAjanese DarI bhaI usamunike pago meM par3I / vaha sAdhu kSaNamAtrarahake vicAratAbhayA yahAM rahate mereko anukUla upasargabhayA isakAraNa se yahAM nahIM rahanA aisA vicAkara muni anyatra gayA taba asvAmika dhanakA mAlika rAjA hove hai aisA nizcayaka For Private and Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kathA aTThAhikA rake ratnaleneko rAjA vahAM Aye rAjapuruSoMne usa dravyake ThikAne bahuta sarpa dekhe devatA bolI yaha dravya isa kanyAkA AdrakumAra - vyA0 hai vara khIkArakaranemeM maiMne diyAhai aisA sunake rAjA udAsahoke apane ThikAne gaye // usake anantara vaha saba dhanazrImatIkanyAkA pitA devadatta seThane liyA vAda kitane kAlase zrImatIke pANigrahaNake vAste bahuta vara Aye // 23 // 6 vaha kharUpa pitAne putrIse kahA // taba zrImatI bolI he pitAjI jo maharSi maiMne varAthA vohI merA bhartArahai usake hai varanemeM devatAne jo dravya diyA vaha dravya letehuye Apane bhI vaha mAnAhI hai isaliye usamuni kevAste merI kalpanAkarake aurako denI yogya nahIMhai // kahA bhI hai sakRjalpaMti rAjAnaH, sakRjjalpaMti sAdhavaH // sakRtkanyA pradIyaMte, trINyetAni sakRtsakRt // 1 // hai arthaH-rAjA loga ekahI jabAna bolatehaiM sAdhu bhI ekahI javAna bolatehaiM / kanyA bhI ekahIvakta dIjAtIhai / ye tIna ekahI vakta hotehaiM, yaha sunake seTha bole vaha muni to bhramarake jaisA eka ThikAne nahIM rahehai kaise mile aura yahA AvegA yA nahI AvegA AyAhuAbhI kaise jAnAjAve kyA usakA pahacAnahai taba zrImatIbolI| hetAta maiMne usadina gAjaneke bhayase muni ke carNameM lagIbhaI pahacAna dekhAhai isaliye aba aisAkaro yahAM jo jo hai| muniAve unakA niraMtara maiM darzanakarUM taba seThabole isanagarameM jo koI sAdhu Ave unhoMkoteM apane hAthase For Private and Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SASARDARRORS RESS bhikSAde jisase saboMkA darzanahovegA usake bAda zrImatI bhI niraMtara usItaraha kiyA munikA lakSaNadekhanekI icchAvAlI muniyoMke carNo meM vandanAkare bAda vArahaveM varSa meM vaha mahAmuniH dizAbhUlagayA vasaMtapurapattaname aayaa| usa munikA lakSaNa dekhanese zrImatIne pahicAnA taba zrImatI usa RSisevolI henAtha usadevakulameM maiMnejo | varAthA vaha merA vara tumahI hoM mere bhAgyasehI yahAM AyehomaiM mugdhAhUM mereko chor3akara kahAM jAogA jaba tuma cale gayethe usadinase leke mere mahAduHkhase itanA samayagayA isaliye prasanna hoke mereko aMgIkArakaro // aiserahate bhI jo mereko nahIM pANigrahaNakaro to maiM agnimeM pravezakarake tumako strI hatyAkA pApa deuMgI // taba aurabhI usakA pitA pramukha mahAjanone vivAhake vAste prArthanA karI taba usasAdhune vratAraMbhake samaya devIne manAkiyA / thA vaha vacanakA smaraNa kiyA vAda bhogyakarmakAudaya vahI eka karjA usako chur3Aneke vAste zrImatIko pANigrahaNa-18/ karI vAda zrImatIke sAtha bahutakAlataka bhogabhogavatA usake kramase putrahuA vaha kramase bar3AhotAhuA rAjasuka-1 sadRzabolanelagA tava ArdrakumAra harSitabhayA zrImatIse bolA aba tere putrakA sahAyaho maiM dIkSAleuM taba buddhinidhi / zrImatI putrako avasara batalAnekeliye sUta kAtane vaiThI taba sUta kAtatIhuI apanI mAtAko dekhakara bAlaka bolA he aMba vaha pAmara logake yogya kyA karma AraMbha kiyA zrImatI bolI he putra terA pitA tujhako aura mujhako chor3akara dIkSAlegA, terApitA jAnese patihIna mereko isacarkhekAhI zaraNAhaiM taba bAlaka bAlakapanese manamanAkSaroMse bolA maiM RRCASEARCRORAMAGAR For Private and Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avAhikA vyA0 C A- // 24 // bAMdhake rakkhUgA merA pitA kaise jAvegA aise kahake sUtake taMtuose aMdara sotAhubA pitAkA paga bAMdhA mukhase aisA AdrakumAra bolA he mAtaH dhIrI hovo maiMne aisA bAMdhA hai ki kabhI nahIM jA sakegA ArdrakumArabhI usabAlakakAvacanasamUha- kathA sunakara putrake snehase aisA bolA he putra jitane taMtuoMse merapega bAMdhe haiM utane varSa aurabhI gharameM rahUMgA vAdaginake baMdhana tor3e bAraha baMdhana bhaye bAraha varSataka gharameM rahe // bAda pratijJA pUrNa bhayoke anantara ArdrakumAra vairAgyase pUrNa mana jisakA rAtrike pazcima praharameM aisA vicAratA bhayA maiMne pUrvabhavameM manasehI vratabhaMgakiyA usase maiM anAryapanA pAyAhUM isabhavameM vrataleke choDadiyA aba kyAgati merI hogii| avI bhI dIkSA leke tapase AtmAko zuddhakarUM aisA vicArake prabhAtameM zrImatI aura apane putrako bulAke unhoMkI AjJAleke sAdhukA veSa aMgIkAra 6 kara gharase nikalA bAda rAjagrahanagara jAtA huA bIcameM corIse AjIvakAkartAhuA pAMcasai apane sAmantoko hai dekhA unhoMne pahacAnake bhaktise bandanAkiyA ArdrakumAra munine unhose kahA tumane mahApApakAkAraNa yaha vRtti kyA aMgIkArakarI unhoMne kahA he prabho hamako Thagake jaba tuma cale Aye tabase lajAse rAjAko mukha nahIM dikhAyA tumhArI gaveSaNameM lagehuye pRthvIpara paribhramaNa karate huye corIkI vRttise nirvAhakartehaiM taba // 24 // TU munibole tumane ayuktavRttiaMgIkArakarI koI puNyayogase yaha manuSyabhavapAke varga apavargakA denevAlA dharmahI sevanA aura hiMsA asatya, caurI, abrahma, parigrahakA tyAgakaranA hebhadro tuma khAmIke bhaktaho maiM pahalekejaisA hai ACCRERAKASAX For Private and Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cA. vyA. 5 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | tumhArA khAmI huM, isaliye merAhI mArgaaMgIkArakaro / taba vaha logabole pahale Apa hamAre khAmIhIthe abato guruho jisakAraNase Apane hamako dharmabatAyA aba hamArepara dIkSA dekara anugrahakaro taba munineH dIkSAdiyA | unhoke sAtha zrImahAvIrasvAmIkoM vaMdanAkaraneko rAjagraha nagara ke sAmane cale mArga meM jAte huve gozAlA sAmane | milA vivAda karane lagA bhUcara khecara hajAroM ikaTThe huye, kautukadekhaneko, bAda gozAlA bolA tumhArA tapa vagaira| hakA kaSTa vyarthahI hai jisakAraNa se zubhAzubha phalakA kAraNa niyatihI hai taba muniH bole pauruSaH bhIkAraNamAno | jo sarvatra niyatihI kAraNa mAne to vAMchitasiddhikeliye sarvakriyAvRthA hove | vahI dikhAte haiM he niyativAdin | sarvadA apane ThikAnehI kyoM nahi rahatA hai bhojanAdi avasara meM bhojanAdikake vAste kaise udyama karatA hai aise svArthasiddhiH | ke arthaH niyati jaisA pauruSaH bhI ThIka hai arthaH siddhiH meM niyatiseM bhI pauruSa adhika hotA hai | jaise AkAzase pAnI varasatA hai parantu jamIna khodanese bhI nikalatA hai isakAraNase niyati balavAna hai parantu niyati se pauruSa atyanta balavAna hai | isaprakArase usamuniHne gozAleko niruttara kiyA taba jaya jaya zabdakarate huye vidyAdhara vagairahaHne usamahAmuniHkI prazaMsA karI bAda ArdrakumAraH RSiH hastitApasAzrama ke samIpameM Aye | usa Azrama meM rahehuye tApasa eka | bar3e hAthIko mArakara usakA mAMsa khAtehuye bahutadina vyatIta kareM unhoMkA yaha kahanA hai ekahIhAthIko mAranA ThIka hai jisakAraNa eka jIvako mAranese bahutakA nirvAhahove hai | mRgaH tittaraH matsyaH vagairahaH aura dhAnyase bahu // | For Private and Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aTThAhikA vyA0 kathA // 25 // SASAROSHASTROLOROSESS tasA jIvoMse vaisA nirvAhanahIM huvehai / isaliye dhAnyAdikhAnA yuktanahIMhai bahutapApahonese // tava una AdrakumAra mithyAdharmaniSTha tApasoMne mAraneke liye eka bar3A hAthIko bAMdhAhai // jahAM sAMkaloMse baMdhA huA vaha hAthI thA usamArgase dayAke nidhAna vaha muniH gaye taba hAthI pAMcasai munisahita bahuta loga namaskArakarehai jinoMko aise unamuniko dekhake vaha laghukarmahonese vicAratA bhayA meM bhI inamuniHko namaskArakarUM jo baMdhAnahIM hoto |maiM to baMdhAhuAhUM kyAkarUM // aise vicAratehue hAthIkI sAMkalAM usamahAmuniHke darzaname jaldITUTagaI // 6 bAda vaha hAthI baMdhanarahitahuA usamahAmuniHko namaskAra karaneko jaldI AyA // tavaloka muniHko mArA mArA aisA kahate hue bhAga gaye // muniHto vAhIM khar3e rahe // hAthI bhI kuMbhasthalako namAke muniHko namaskAra kiyA // sUDa prasAraNakarake muniHke cau~ko sparzake paramasukhaprAptahuA bAda vaha hAthI uThake bhaktiHse muniHko | dekhatAhuA vyAkulatArahita bhayAaisA aTavImeM pravezakaragayA taba atiadbhuta muniHkA prabhAvadekhake bahuta hai krodhakarake tApasa ArdrakumAra ke pAsameM Aye // taba ArdrakumaramuniHne unatApasoMko pratibodhe bAda tApasa vahAMse bheje huye bhI mahAvIrasvAmIke samavazaraNameM jAke dIkSAliyA bAda seNikarAjA bhI hAthIkA chUTanA aura taap-P||25|| soMkA prativodha sunake abhayakumAraHsahita AyA // mahAmuniko bhaktise vaMdanAkartAhuA, rAjAko dharmalAbharUpa 3 AzIrvAda diyA // bAda zuddha bhUtalapara baiThAhuA muniko rAjAne pUchA he bhagavan hAthIkI sAMkaloM TUTI isase | octors For Private and Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | merekoM bahuta Azcarya huA // muniH vole hemahArAja hAthIkI sAkalA iMTanI muzakilanahIM hai kiM tu kathA sUtakA taMtU TUTanA mereko muzakila mAlUma hove hai taba rAjAne pUchA hekhAmin yaha kaisA taba muniHne saba apanA vRttAMta kahA // bAda ArdrakumAraH muniH abhayakumAraH se bole || he abhaya ? taiM merA niSkAraNaupakArI dharmabhAIhuA || he | mitra ? taine bhejI tIrthakara kI pratimA dekhanese maiMne jAtismaraNapAyA aura jainadharma meM anuraktabhayA / aise upAya binA mereko jainadharmakI prApti kahAMthI anAryarUpamahAkIcaDameM phasAhuA taiMne merA uddhAra kiyA tere prasAda|sehI mere cAritrakI prAptiH huI // tava zreNikarAjA abhayakumAraH vagairahaH sabaloga muniHko vaMdanA karake saMtuSTamAna | aise apane ThikAne gaye // taba muniH rAjagRhanagara ke samIpa meM samavasare zrImahAvIrasvAmIko namaskAra karake aura | bhagavAna ke carNakamalakI sevAkarake apanA janma saphalakarake kramase AyuH sampUrNakarake mokSagaye // itane kahanekara | zrIjinadarzana mahAtmapara ArdrakumArakA dRSTAnta kahA | aura bhi paryUSaNAparva meM jo kartavya hai vaha kahate haiM // tapovidhAnAdi yathAzakti tapameM yatna karanA // upavAsa, velA, telA, vagairahaH tapakaranA // tapakarteko jo koI snehake vasase manA - kare tathApi tapalopabuddhiH nahIMdhAraNI zrIbharatacakravartIkA putraH sUryayazArAjAke jaisA, usakA kathAnakaH yaha hai // | ayodhyAnagarI meM sUryayazAnAmakA rAjAthA vaha tIna khaMDakA khAmI, nItivAna akhaMDa AjJA jisakI duSTavairiyoMko apane | vazakiyA jisane aisA indrakAdiyA mukuTamastakapara dhAraNa kiyA usa mukuTakehI prabhAvase usarAjAkI devasevA karatethe // For Private and Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aTTAhikA usa rAjAke rAdhAvedhakepaNase prAptabhaI kanakavidyAdharakI putrIjaizrInAmakI paTarAnI thI aura bhI usarAjAko bahutasI sUryayazAvyA0 rAniyoMthI // sUryayazArAjA cAraparvI aSTamI, caturdazI vizeSakarake upavAsavagairahaH pacakhAna pauSadhAdika tapakarake rAjA kathA |AradhatA bhayA // jIvitake Adara jaisA parvAdara isarAjAkemanameM atyanta vallabha hai // usase yaharAjA jIvatavya sebhI parvakI rakSA jAdAkarehai |uske anantara ekadA prastAvameM saudharma indra sudharmAsabhAmeM baiThAhuA jJAnase sUryayazA | rAjAkA parvArAdhanameM nizcayajAnakara camatkAraH pAyAhuA mastaka dhUnatA bhayA / taba urvazIdevI jagatko vaza-| karanekI zaktidhAranevAlI akasmAt devendrakA zirakampadekhakara bolI ki he khAmin isavaktameM Azcaryajanaka nATaka vagairahaH-koI kAraNa nahIM dIkhatAhai to kAraNavinA svAmIne prasannahoke mastakakA dhUnanA kaisAkiyA // arthAt kisakAraNase yaha shirHkmphuaa| taba devendraH bolA isavakta maiMne jJAnadRSTise bharatakSetrameM zrIRSabhaHdevakhAhai mIkA pautra bharatacakravartIkA putraH ayodhyAkA khAmI zrIsUryayazAnAmakA rAjA sAtvikoM meM ziromaNi dekhA // vaha rAjA aSTamI, caturdazIparvake tapame bahutaprayatna karanevAlA hai|devbhiinhiiN calAsakate ||jo sUrya pUrvadizAko choDakara pazcimadizAmeM Uge aura meruparvata vAyu se kAMpe athavA samudraH maryAdAchoDe kalpavRkSaH niSphalahove tathApi yaha hai rAjA kaNThagataprANaH hovetobhI tIrthakarakI AjJAke jaisA apanAnizcayachoDenahIM bAda urvazIdevI indraHkA pravacana sunake kuchamanameM vicArake uttaradiyA // hemahArAja yuktAyuktake jAnanevAle Apaho // manuSyoMme aisA For Private and Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RotorORTOR nizcaya kyA prazaMsateho jo sAtadhAtuoMse niSpanna huA zarIra annase jInAjisakA vaha devoMkarake acAlya aisA kauna mAne mere gAnarasake pUrakarake kinhoMkA viveka pramukha guNanahIM naSTahove apituhovehI // vahAMjAke sUryayazArAjAko TU maiM jaldI vratase bhraSTakarUMgI // aisI pratijJAkarake raMbhAsahita urvazIhAthameM vINAdhAratI vargase pRthvIpara utaratI bhii|baad ayodhyAnagarIke najadIka udyAnameM zrIRSabhadevaH khAmIke maMdirameM mohotpAdaka atiadbhuta rUpabanAke gAnA kartI bhaI // unake gAnese mohitahuA pakSI, mRgaH, sAdika Ake citralikhitake jaise athavA pASANaghaTita jaise nizcalanetrarahatebhaye // idharase zrIsUryayazArAjA ghor3AphirAke pIche AtAhuA mArgameM unhoMkI atyantamadhurahai gAnekI dhunI sunatAbhayA taba ghor3A, hAthI, pyAdala, pagamAtrabhI calaneko samarthanahIMhuA // yaha kharUpadekhake rAjA | | maMtrIse AdarasahitavolA aho maMtrI saMsArameM gAnajaisA sukhadAI koInahIM dIsehai / jisakevazase yaha pazubhI mohita huyehaiM // nAdase deva, dAnava, rAjA, strIvagaireha savaprAyaH vasahovehai / isaliye apanebhI zrIRSabhadevaHsvAmIko namaskArakaraneko usamaMdirameMjAveM vahAM gayebhaye yaha gAnekAkhAdabhI paaveNge||aisaa vicArake usagAnase mohitahuA rAjA maMtrIsahitaH jinamaMdirameM gayA // vahAM hAthoM meM vINAdhAratI gItadhvanikartI zrIkAmadevakI strIjaisI divyasauMdaryavAlI aisI dokumArikA dekhake // snehakecakSuDAle aise kAmabANoMse hRdayameM vIMdhAhuA rAjA vicAratAhuA // inhoMkA yaha adbhutarUpa kisapuNyavAnke bhogakevAste hogA // taba rAjA vAraMvAra unhoko dekhatAhuA zrIyugAdIzake For Private and Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit aTTAhikAcaraNoMmeM namaskArakarake maMdirase nikalA bAhirake pradezameM baiThA unhoMkA kula vagairahaH jAnaneko maMtrIse AjJAdiyA sUryayazAvyA0 maMtrIbhI rAjAkI AjJAse unhoMke pAsameM jAke amRtakejaisImIThIvAnIse vulAke isaprakArase bolA he kanyake tuma rAjA kathA hai kaunaho kaunatumhArA patiH hai yahAM kisavAste Agamana huAhai yahasarvavRtAntakaho bAda maMtrIkA vacanasunake // 27 // unhomeM ekabolI hama maNicUDavidyAdharaHrAjAkI putrIhaiM bAlyaavasthAsehI kalAhImeM AdaravatIhuI kramase yauva8/naavasthA prAptabhaI hamako dekhake hamArApitA varakI ciMtA karanelagA hama apane zarIrakApatiHko nahI prAptahotI. bhaI ThikAne ThikAne tIrthakaroMke caityoMko namaskArakartIhuI apanAjanmasaphalakarehaiM // vAraMvAra manuSyabhava kahAMhai yaha ayodhyAbhI tIrthabhUmi hai isase yahAM zrIbharatacakravartIkA karAyAhuA maMdirameM zrIyugAdidevako nama|skArakaraneko hamArA AgamanabhayA // aise kahati bhaIko maMtrI kahatAhuA isa sUryayazArAjAke sAtha tumhArA / saMbaMdhazreSThaHhai jisakAraNase yaha rAjA zrIRSabhadevaHkhAmIkA pautraH hai // aura bharatacakravartIkA putraH hai sarvaHkalAhai saMpUrNa, saumya, sadguNI, balavAn hai isaliye nizcaya zrIRSabhadevakhAmI tumhAre UparasaMtuSTamAnahuyehaiM jisa kAraNase sUryayazAvarakI akasmAt praaptihuii| maMtrIne aise kahA taba vaha kanyA bolI hama khAdhInapatiHko chor3akara // 27 // anyapatikA Azraya nahIM kareM taba amAtyaH rAjAkIAjJAse unhoMse bolA tumhArA vacana anyathA kartAhuA hai rAjAko maiM manAkarUMgA // maMtrIne aisA kahanepara usIvakta zrIyugAdideva ke maMdirake sAmane unhoMkA pANigraha SANELECRECORECAX rAjAkIAjJAse unhAvaha kanyA bolI hama sAdhASTamAnahuyehaiM jisa-3 For Private and Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir suna hamAre pitAkA kahA nnotsvhuaa|| bAda unhokesAtha prItirasase khIMcAhuA hRdaya jisakA aisA sUryayazArAjA saMsArameM unhoMkesAtha | bhogahIko sAramAnatAbhayA rAtadinaunhoMke sAtha nAnAprakArake bhoga bhogavatAhuA aura kAma bhUlagayA aisA sukhase kAlagamAve bAda ekadA saMdhyAsamayameM una striyoMkesAtha sUryayazA rAjAgavAkSameM gayA taba aholoko kallaaSTamI parva honevAlAhai isase usake ArAdhanemeM AdarasahitaH honA // aisA paTaha udghoSaNaH una kapaTastriyoMne sunake avasara jAnake raMbhA nahIMjAnatIhove vaisI rAjAse Adarasahita paTaha vAjanekA kAraNa pUchA tava rAjA bole he raMbhe suna hamAre pitAkA kahAhuA caturdazI, aSTamI, parvahai // aura amAvAsyA, paurNamAsI doaTThAi, tIna caumAsA, aura payUSaNA vArSika parvahai / yaha aurabhI jJAnaArAdhanakeliye paMcamIvagairahaH parvakahehaiM ina parvadinoM meM kiyAhuA dharma varga:mokSasukhakAdenevAlAhovehai / isaliye cyArapavoM meM savagharakAvyApAra chor3akara dharmakArya 4 karanA aura snAna, strIsaMga, lar3AI dyUtakrIr3A, dUsarekA hAsya karanA, mAtsaya, krodhAdiHkapAya pramAdAdikuchabhI nahIMkaranA pyAroMparabhI mamatA nahIMkaranA // parameSThInamaskArasmaraNAdiHzubhadhyAnavAn honaa|| sAmAyika, Avazyaka pauSadha, velA, telA vagairahaH tapa karanA tIrthakarakI pUjA karanA isaprakArase yaha parvaH ArAdhatAhuA prANI puNya 3 upArjana kare // vAda kramase karmakSayakarake mokSajAve // isakAraNase hestrI saptamIauratrayodazIko logoMke 3 jAnanekeliye yaha paTohodghoSaNamerI AjJAse hotAhai // vAda urvazI yaha rAjAkAvacanasunake rAjAke nizcayase // yaha aurabhI jJAnaArAdhayArapayoMmeM savagharakAvyApAra pramAdAdikuchabhI / CASSAGACADAGA RRCHARANG karanA pAsavagairahaH tapa karanA tIrthakarakI Fan isakAraNase hevI saptama rAjA nizcayase | For Private and Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aTTAhikA camatkAraH pAIbhaI mAyAvacanaprapaMcakarake bolI henAtha yaha manuSyaHbhava yaha rUpa aura yaha rAjya saba tapaH| sUryayazAvyA0 klezAdikaHse kaise viDaMbitakaroho // icchA mAphaka sukhabhogavate rho| vAraMvAra manuSyAbhava kahAM milatAhai // rAjya-rAjA kathA hai pradhAnabhoga kahAMhai // usake anantara kAnoM meM tapAyA huA kathIrake tulya usakA vacana sunake rAjA bolA are // 28 // are dharmakI niMdA karanese malIna khabhAvavAlI adhamA yaha terI vANI thoDI bhI vidyAdharake kulAcAra yogyanahIM hai| terI saba cAturIko dhikkAra hovo // terA rUpa aura terI vaya usako bhI dhikkArahovo jisakarake taiM jinapUjAdizo-2 bhanadharmakRtyakI niMdAkarehai aura manuSyatva, sadrUpa nirogatA, rAjyAdikatapase milehai / vaha tapa kauna kRtajJanahIM kare jonahIM ArAdhe vaha kRtaghnahI hove // are dharma ArAdhanase zarIrakI viDaMbanA nahIMhove // kiMtu dharmavinA kevala viSayoMkarake viDaMbanAhI hai isa kAraNase yatheccha dharma karanA vAraMvAra manuSyabhava kahAM hai vratakodhAranevAle hamRgasiMhAdi pazubhI aSTamI aurapAkSikake dina ahAra nahIM levehai to maiM kaiseleU unhoMke jAnapaneko * dhikkAra hovo jo sarvadharmakA kAraNaparvArAdhananahIMkartehaiM // zrIRSabhadevaHkhAmIne kahA yaha uttamaparvahai / vaha maiM kaMThagata prANa hoU tathApi tapavinA parva vRthA nahIM karUM he stri merArAjya jAvo prANa naSTahojAvo paraMtu el // 28 // parvatapase maiM bhraSTahoUM nahIM // aisA krodhAtura rAjAkA vacana sunakara urvazI moha mAyA kartIbhaI aura bolI hai he khAmin Apake kAyakleza mata hovo / maiMne to premarasase yaha vacana kahA isaliye krodhakA avasaranahIMhai pahale For Private and Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tohama pitAke vacanase vimukha bhaI khacchandacArI rAjAko nahIM varA isavakta meM pUrvakarmake paripAkase tumako bhartAraH | kiyA hai | isase hamAre saMsArakA sukha aura brahmacaryaH saba akasmAtagayA // jo svAdhIna puruSa strIkA yogahove taba saMsArikasukha hoya hai nahIMto rAtadinakAyogajaisA viDaMbanAhI hoyahai // he khAmin pahale zrIRSabhadevaH svAmIke Age tumane to merA vacanakaranA aMgIkArahI kiyAthA maiM koI vakta tulAparIkSAkeartha tumArepAsa kucha mAgatI paraMtu Apato hAhA iti khede thoDe kAya ke vAste krodha vaza hogaye // he nAtha mai zIla aura sukhase ( donose) bhraSTabhaI isaliye mereko agniHkI citAmeM hI pravezakaranAkalyANakArI hai | aisA urvazIkAvacanasunake unhoMmeM magnamana jisakA aisA rAjA apane vacanoMko yAda kartAhuA bolA // hepriye ! zrIRSabhadevaH khAmIne jo kahA aura bharatacakravartIpitAne jo kiyA usaparvakA nAza unhoMkA putra hoke maiM kaisA karUM he hariNA kSi 1 / merI saba pRthvI, bhaMDAra aura hAthI, ghor3A vagerehaH saba taiM grahaNakara // paraMtu jisase sukhahove hai aisA dharmakA nahIM karanA vaha akRtya mere pAsa mata karAva arthAt dharma nahIM choDUMgA / bAda urvazI bhI thoDI hasake komala vANI se bolI || he rAjan ? Apa jaiseM kA satya vacanahI sadAcAra hai jisakAraNese jisapApIne apane aMgIkAra kiye hubekA vighAtakiyA vaha apavitra kahAjAve // usake bhAra se pRthvI bhI takalIphapAvehe // he nAtha ? jo tumase itanAhI kArya nahIM siddhaH hove to rAjyAdikaH denA kaise siddhahogA | tujhAre vAste maiMne pitA vidyAdhara For Private and Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avAhikA rAjAkA aizvarya chor3adiyA isase rAjyAdikaHkA kyA karUM aba he khAmin jo parvabhaMga nahIM karo ho // to sUryayazA. vyA0 tU mere Age zrIyugAdidevakA maMdiragiravAo aisA urvazIkA vacana sunatehI rAjA vajAhatake jaisA mULaprAptahoke darAjA kathA caitanya naSTa ho gayAho aisA pRthvIpara girA usIvakta maMtrIke AjJAse Akulaaise parivArake logone zItalajalAdi chaaNtt||29|| nese havAvagairahaH karanese rAjAko sAvacetakiyA vAda sUryayazArAjA apane sAmane baiThI bhaI urvazIko dekhake 6 kupita ho ke bolA he adhame yaha terA AcAra vacana karake mere sAmane apanA adhamakulapanA vatAvehai jisakAra-18 hai Nase AhArake jaisA udgAra hove hai taiM vidyAdharakI putrI nahIM hai kiMtu cAMDAla kI putrI mAlUma hove hai| maiMne maNike bhramase kAcakA TukaDA grahaNakiyA // jo deva tInalokakAkhAmI tInalokakarake baMdita aise parame||zvarakA maMdira koI girAsake hai aisA kabhI hosakehai // kiMtukabhI nahIM hove // isase he strI maiM apane vacanose baMdhAhu- AhUM anRNIhonA cAhatA huuN| isaliye dharmakA lopavinA aura mAMga" parva lopa, caityakA vinAza, maiM sarvathA nahIM karUM // aisA rAjAkA vacana sunake urvazI bhI thoDI hasake aura rAjAse bolI // he nAtha aura mAMga aura mAMga aisA ApakA vacana dUra jAo // jo yaha tuma nahIM karo ho taba apane putrakAmastakakATake jaldI mereko // 29 // deo|| bAda rAjA vicArake kahate bhaye he sulocane merA putra merese utpnnbhyaahai|isliye merAmastaka tere hAthameM hai // putrakA mastaka denA kyAbar3IvAtahai maiM apanAmastakadeUM // aisA kahake rAjA hAthame khaDga leke For Private and Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jitane apanA mastaka kATaneke liye udyamavAn huA // utane urvazIne khagakI dhArAbAMdhI parantu rAjAkA satva nahIM |bAMdhasakI // bAda rAjA khagakI dhArA bandha honese udAsabhayA aisA kaNThanAlakI viDaMbanAkaranevAlA nayA 3 dAnayA khA letA huA paraMtu yaha rAjA thor3AbhI satvase nahIM calA vAda unadono striyoMne apanArUpa pragaTakarake atyantaAdarase jaya jaya zabda kahatIhuI // aura isaprakArase bolI // jaya tvaM RSabhasvAmikulasAgaracandramAH // jaya satvavatAM dhuryaH jaya ckriishnNdnH||1|| FI arthH|| zrIRSabhadevaHkhAmIkA kularUpasamudra ke ullAsakaraneme candramAHsadRza aura satvavAloMme pradhAna aisA he | prabho jayavaMtA hovo // he cakrIzanaMdanaH jayavaMtA varto // aho iti Azcarye ApakA dhairya Azcarya kaariihai| tulArA manakAnizcayabahutahI dRDhahai / jisane apane vinAzame bhI apanevratakA tyAga nahIMkiyA // he mahArAja devendraH da apanIsabhAmeM devoMke Age Apake atulasatvakI vizeSa prazaMsA krii|| hama nahIM mAnatIbhaI khargase AI ApakoM|8 nizcayase calAnA prAraMbha kiyA // paraMtu Apako koI bhI calAne ko samarthanahIMhai hejagatprabhu kulAvataMsakaH? he vIra| ApahIse yaha pRthvI ratnagarbhA aisA satya nAma dhAratIhai / isaprakArase rAjAkI stutikaratIthI utane vahAM devendraH / 4 AyA // jaya jaya zabda uccAraNa kartAhuA puSpoMkI vRSTi karI // taba pratijJAse bhraSTabhaI urvazIko indrane upahA-18 sasahita dekhii| taba indraHke Age rAjA kA guNa kahatIhuI // indraHbhI sUryayazA rAjAko pradhAna mukuTa kuMDala, *********** OM For Private and Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ahikA vyA0 // 30 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMgada, hAra deke urvazI aura raMbhAke sAtha svargagayA // sUryayazArAjAbhI satyapratijJAvAlA harSitabhayA aisA | nItise pRthvI pAlatA bhayA // bAda sUryayazA rAjA bharatacakravartIke jaisA pRthvIko jinamaMdiroseM zobhitakaratA huA // tIrthayAtrAkarake janma pavitrakaratAhuA || zrIyugAdideva ke carNasadRza niraMtara caturdazI, aSTamI parvakA ArAdhanakaratA huA || aura vratadhArI zrAvakoMko apanegharameM nityabhojanakaratAhuA // pahale bharatacakravartIne kAMkiNI ratnakI tIna rekhA karake zrAvakoMko aMkita kiye the / sUryayazA rAjAne to sonekI | upavIta karake zobhita kiye | usa rAjAke pradhAna AcAravAle bahuta kumara the | jaise zrI RSabhadevaH khAmIse ikSvAku -- | vaMza huaa| vaisA sUryavazA rAjAse sUrya vaMzakI utpatti bhaI / usakI sozAkhA haiM / usI taraha zrIbAhubalIkA putraH soma| yazArAjAse candravaMza bhayA / usakI mI sauzAkhA nikliiN| sUryayazA rAjA ekadA prastAva meM pitA ke jaisA ArIsA bhavanameM | apanA rUpa dekhatAbhayA // saMsArako asAra vicAratA bhayA / kevala jJAnapAke bahuta bhavyo ko prati bodhake mokSagayA itane kahanekara apane niyama dRDhapAlane meM sUryayazA rAjAkI kathAkahI // bhavyaprANiyoM ko paryuSaNA, aTThAI parvame isI prakArase dharma kArya karake parva ArAdhanA jisase isa bhava meM parabhavameM sarva vAMchitakIsiddhiH hove // agretanavartamAnayogaH // iti paryUSaNA aTThAIkA vyAkhyAna sampUrNa bhayA // For Private and Personal Use Only sUryayazA rAjA kathA 11 30 11 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cA. vyA. 6 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir atha dIpamAlikAvyAkhyAna likhate haiM // zrIvAmeyaM jinaM natvA, stambhanakapurasaMsthitam / dIpAlIkAyAH vyAkhyAnaM, likhyate lokabhASayA // 1 // zrIstambhanA pArzvanAthasvAmIko namaskAra karake divAlIkA vyAkhyAna lokabhASAse likhatA hUM // isa jambUdvIpakA bharatakSetrakA madhyakhaMDa meM mAlavanAmakA deza hai | usameM alakApurIke tulya ujjainInAma| kI nagarIhotIbhaI | usa nagarImeM sUrya ke jaisA tejakhI rAjaguNasahita // saMprati nAmakA rAjA hotAbhayA / vAda ekadA prastAva meM ujjainI nagarImeM chattIsaguNoM karake virAjamAna Aryasusthita ( suhasti ) sUrinAmake AcArya grAmAnugrAma vicarate aise jIvitakhAmI zrImahAvIrakhAmIkI pratimAke darzana keliye Aye // rathayAtrAkA utsava meM | AcArya sAthameMthe saMprati rAjAne dekhA // jAtiHsmaraNa pAyA // bAda rAjA AcArya ke pAsameM Ake bahutabhaktipUrvaka zrIgurUko namaskAra karake hAthajoDake AcArya se bolA // he mahArAja mereko jAno ho aisA pUMchanese guruvole herAjan tumako kauna nahIMjAne || bAda rAjA aura bolA / he jJAnasamudra jJAnadRSTise Apa mujhe pahacAnate haiM yA nahIM // tava AcArya upayoga deke voleki he narendra taiM pUrvabhava meM saMvegavAna hamArA ziSya thA // uttamadIkSA ke | prabhAvase rAjA bhayA hai | yaha sampadA pAI hai | aisA gurUkAvacanasunake AcAryapara bahutaprItiH jisakI For Private and Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIpamAlikA vyA0 // 31 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | aisA rAjA bolA he prabho maiM daridrI ekabubhukSitane yaha rAjya pAyA | vaha sarva ApakA prasAda hai | anyathA mere - ko rAjya kahAM thA / isaliye yaha rAjya Apaleo || jisase maiM anRNIhoUM // aisA rAjAkA vacanasunake | AcArya bole | ki henirmalabuddhe rAjendra hamAre rAjyakI vAMchA nahIM hai / hama to zarIra meM bhI nispRha haiM | rAjyase hamAre kyA prayojana hai | parantu yaharAjya tumane puNyasepAyA hai / isase henarAdhIza sukRtakaranemeM udyama || karanA // nirmalasamyaktvapAlanA zrItIrthaMkarakI niraMtarapUjA karanI || aura susAdhu nigrantha pAMcasamiti tInaguptI guptasattarahaprakArakA saMyama pAlanevAlA bayAlIsadoSarahita AhAralenevAle bhavyajIvoMkA upakAra karanevAle aise muni rAjoMkI sevA karanI // dAnAdi cAra prakArake dharma ArAdhanemeM udyama karo | yaha dharma vizeSakarake parvameM ArAdhanA // jo nitya paripUrNanahIM ArAdhAjAve tA // manuSyabhavakA sAra dharmasevanahI hai | aisA gurUkA vacana sunake rAjA bolA // ki he prabho jainazAsaname saMvatsarI vagairahaH // samasta parva prasiddha hai / una patrakA | mahimA zrAvaka bahuta mAne haiM | parantu divAlIparva laukika aura lokottara mAnate haiM // so kahAM pravartamAna | huA | isa parva meM pradhAnavastrabhUpaNavagairahaH manuSyAdi paharate haiM vRSabhAdipazuoM ko zRGgArate haiM // ghara vagairahaH kA | saMskAra karate haiM / usakA kyA kAraNa hai / aisA rAjAne pUchA // bAda gurU bole / he rAjan isa parvakA kharUpa taiM ekAgracittahoke suna // zrImahAvIrakhAmI prANatanAma dazamA devalokakA puSpottaranAmakavimAnase vyava For Private and Personal Use Only AryasuhastisUri saMpratirA jAko ka0 vIracaritra // 31 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ke ASADhazudichaThake (6 ) dina mAhaNakuNDagrAmanagarameM RSabhadattabrAhmaNakI devAnaMdAbhAryAkI kukSimeM uttarAphAlgunI nakSatrake sAtha candrakA yoga Anese utpanna bhaye // taba devAnaMdAbrAhmaNIne caudai (14) svapnA dekhaa| so kahate hai / siMha 1 hAthI 2 vRSabhaH 3 lakSmI 4 puSpamAlA 2-5 candra 6 sUryaH 7 dhvaja 8 pUrNakalazaH 9/ padmasarovara 10 kSIrasumudraH 11 deva vimAnaH 12 ratnarAziH 13 nirdhUmaagniH 14 yaha 14 khannA kramase dekhA vAda Azvinavadi trayodazI (terasa ) ko indrakIAjJAse haraNegameSIdevane kSatriyakuNDagrAmanagarameM siddhArtha rAjAkI trisilArAnIke kukSimeM madhyarAtrike samaya saMkramaNakiyA // vAda caitrazudi terasako AdhIrAtrike samaya vIraprabhukA janmabhayA // usasamayameM 56 dizikumAriyoMkA AsanakampitabhayA // avadhijJAnase prabhukA janma jAnake atyantaharSitabhaI / Ake janmakArya sUtikarmAdi kare // vAda 64 devendroMkA Asana kAMpA // taba 4.64 indra avadhijJAnase prabhukA janma jAnake bahutaAnanda pAye aura apane apane vimAnameM baiThake 63 indra merudazikharapara Aye saudharma indraH prabhuke janmasthAna Ake pradakSiNA deke tIrthakara tIrthakarakI mAtAko namaskAra karake | mAtAko avakhAminI nidrAdeke prabhuko leke meruparvatapara gayA // 64 indroMne snAtramahotsavakiyA bAda mAtAke pAsameM rakhake nidrA dUrakara apane ThikAne gaye, jisadinase prabhu garbha meM AyA usa dinase rAjA dhana, dhAnya varNa ratnAdikase vRddhiprApta bhaye // vAda guNaniSpannasarvakhajanoMke sAmane mAtA pitAne bAraveM dinameM For Private and Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIpamAli- vardhamAnakumAra nAma kiyA aura devoMne anaMta satvadharmAdiguNadekhake mahAvIra aisA nAma diyA // vAda bar3ebhaye,ITI AryasahakA vyaa0| vAda bhoga samartha jAnake mAtApitAne bahuta harSake sAtha yazomatI nAmakI rAjakanyA paraNAI // prabhukA supArtha | |stisUri nAmakA kAkA naMdIvardhana nAmakA bar3A bhAI sudarzanA nAmakI bahana aura yazomatI nAmakI strI aura priyadarza-16 sNprtiraa||32|| nA nAmakI putrI hotI bhaI // zrImahAvIrakhAmI 28 varSa gharameM rahe // bhagavAn pahale garbhahImeM abhigraha kiyA thA|jAko ka0 mAtApitA jIte bhaye dIkSA nahIM leUMgA // mAtApitA devaloka jAnese abhigraha pUrNa bhayA jAnake prabhu dIkSA-15 leneko udyamavAn huye // taba naMdivardhana rAjAke Agrahase aura bhI 2 varSa gharameM rhe| vahAM saMvatsarI dAna diyaa| vAda lokAntika deva Ake jAnate bhI bhagavAnko dIkSAkAavasarajanAyA // aho khAmI dharmatIrtha pravartAyo / aisA devoMkA vacana sunake prabhu 2 upavAsa karake caMdraprabhAnAmakI pAlakImeM baiThake devamanuSyoMke parivArasahita kSatriyakuMDanagarase nikalake jJAtavanasaNDa udyAnameM Ake pAlakIse utarake migasaravadI 10 ke pichale praharameM 8 ekAkI eka devaduSya vastrasahita dIkSA liyaa| usa samaya cauthA manaparyavajJAna utpannahuA bAda dIkSAleke prabhu anyatra vihAra karagaye // dIkSAke dinase dUsare dina kollAka nAma grAmameM bahulabrAhmaNake gharameM paramAnnase | // 32 // dapAraNA kiyA // vahAM pAMca divya pragaTa bhaye // sADhA bArahakaroDa sonayyoMkA varSAda devoneM kiyA // anaMtara kramase 8 vihArakaratebhaye // vIraprabhuko gvAliyA, sUlapANiyakSa caNDakozikasarpa saMgamadeva kaTapUtanA, vyaMtarI vagai ANGACARROCCA For Private and Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rahane bahuta upasarga kiyA tathApi prabhu dhyAnase nahIMcale // meruke jaise niSkampa rhe|| zrIvIraprabhuke caumAsI, chamAsI, domAsI vagairaha tapakartebhayeko pakSa adhika sADhe 12 bAraha varSa gaye // usasamayameM jambhikA grAmake pAsa, RjuvAlukA nadIke kinAre zyAmAka kuTumbIke khetake pAsameM sAlavRkSake nIce godohAsana rahehuye do upavAsasahita vaizAkhazudi dazamIke dina pichale praharameM zukladhyAnadhyAtebhaye aise zrImahAvIrasvAmIko 4 ghAtIkarmakA |kSaya honese kevalajJAna kevaladarzana utpanna huA // vAda gyArasake dina pAvApurI nagarIke bAhara mahazenavanameM cAra danikAyake deva ikaTThe hoke samavasaranakiyA // indrabhUtvAdigyArahagaNadhara sthApe // tIrthapravartamAna huA // bhagavAn mahAvIrasvAmIke caudaha hajArasAdhUbhaye // candanavAlApramukha chattIsa hajAra sAdhaviyAM bhaI zaMkhazatakAdi eka lAkha (100000) 59 hajAra zrAvaka bhaye sulasArevatIpramukha tIna lAkha ( 300000) 18 hajAra zrAvikA bhaI // ava prabhuke caumAsoMkI saMkhyA kahate haiM dIkSAke anantara pahalIcaumAsI astigrAma zUlapANIyakSake hai maMdirameM kiyA // 3 tina caumAsI caMpAnagarImeM karI // vizAlAnagarI aura vANIyagrAma nagarameM bAraha (12) caumAsI karI // rAjagraha nagarameM nAlandaka pADemeM caudaha (14) caumAsI rahe / mithilAnagarIme chai (6) 6 caumAsI bhagavAn karI // bhadrikAnagarImeM do (2) caumAsI AlambikAnagarImeM eka (1) caumAsI anArya dezameM eka (1) caumAsI sAvatthInagarImeM eka (1) caumAsI pAvApurInagarImeM hastipAla rAjAkI sabhAmeM AUCAREERAR HOCOCCCCAKCANCIENCIENCACK For Private and Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIpamAli- aMtima caumAsI rahe // zrIvIraprabhu apane AyuHkA aMta jAnake bhavya logoke upakArake vAste 16 praharataka dezanA punyapAlakA vyA0 diyA usa avasarameM puNyapAlarAjA prabhuko vAMdaneke vAste AyA // zrIvIraprabhuko vaMdanA karake hAtha joDake ke svapnakA // 33 // athe prazna kiyA // he prabho AjarAtrimeM maine ATha (8) svapnA dekhA so Apake sAmane kahUM // jIrNazAlAmeM rhaa| huA hAthI dekhA 1 baMdaracapalatAkaratAhuAdekhA 2 kSIravRkSa kAMTose vyAptadekhA 3 kAgalAdekhA 4 marAhuA siMha bhaya karatAhuA dekhA 5 apavitrabhUmimeM (ukaraDA) kamalaUgAhuAdekhA 6 khArIjamInameM bIjavAte hai huye dekhA 7 sonekA kalaza mlAnadekhA 8 rAjAne khapnoMkA phala pUchA taba prabhu bole herAjan ina khapnoMkA phala | ekAgracittase suno // pAMcave AremeM duHkha, daridra, roga, zoka, bhayAdikase vyApta gRhasthAzrama jIrNazAlAsadRza hogaa| jisameM gRhastharUpa hAthI rakta hoke rahegA // aura duHkhako sukhkrkemaanegaa| parantu uttama sukhadenevAlI vRtazAlA nahIM aMgIkArakaregA // yaha pahale khanekA phala 1 aura pAMcave AremeM bandarake jaise capalakhabhAvavAle alpasatvajIva jJAnakriyAmeM Adara nahIM karege // aura sAdhuoMkAbhI zithilAcAra hogaa| aura jo dRDhavrata dhAraNevAle dharmakArya meM zikSA deveMge unhoMkA hAsya karegA // jaise grAmINaloga nagarake logoMkA hAsya 81 kare hai vaisA karegA yaha dUsare khanekA phala // 2 tathA jJAnakriyAmeM bhaktimanta, jainadharmakI unnatikaranevAle sAta kSetrameM dhana kharcanevAle guNavantasAdhuoMke bhakta aise kSIravRkSake sadRza zrAvakoMko veSadhArI, ahaMkArI guNa RECENGALORCAMERA For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AMSUGARCAME vAn sAdhuke dveSI susAdhuoMkI pUjAko nahIM sahatehue aise veSadhArI kaMTakatulyarokegA 3 tIsare khanekA 6 phala // jaise khacchajalabharIbhaI vAvaDIko dekhake kAkaprIti nahIMkarahai aise jJAnakriyAyukta sAdhuoMko | apane gacchameM dekhakebhI sAdhu prIti nahIM kareMge // parantu jisa gacchameM zithilAcAravAle sAdhu haiM vahAM jaaveNge| apaneko paMDita mAnate hue aise 4 yaha cauthekhanekA phala // jAtismaraNavagairaharahita mRtasiMhatulya jinazAsanakA parAbhava nahIM hogA parantu paradarzanI bhaya kareMge // 5 yaha pAMcavekhanekA phala // jalAzayameM kamalakI utpattiyukta hai apavitrabhUmimeM nahIM utpannahovehai // isItarahase dharmakI utpattibhI uttama kulameM yukta hai| adhamakulame yuktnhiiN| parantu dharmakIutpatti kAlaprabhAvase uttamakulameM kamahogA adhamakulameM dharma kArya karanevAle vizeSa hoMge 6 chaTe khanekA phala jaise koI maMdabuddhi khetIkaranevAlA dhAnako khArI jamInameM vAve vaisA mUrkhapuruSa pAtraapAtrako nahIM dekhake pAtrakI buddhise kupAtrako dAna degA yaha 7 sAtaveM khAnekA hai phala // aba AThave khapnekA phala kahate haiM soneke kalazasarIkhA jJAnAdiguNayukta sAdhu thoDe hoyaMge unhoMkI / pUjA prabhAvanA vizeSa nahIM hogA parantu jo bAhya ADaMbaravAle jJAnakriyArahita sAdhvAbhAsoMko loga puujeNge| gItArtha sAdhubhI hInAcAriyoM ke sAtha milake caleMgeM // jaise bahuta gaihale logoMko dekhake sajanaloga unhoMmeM milA| huA jAnate bhI apane jIvatavyakI rakSAke vAste gahalA bhayA vaisA, vaha kathA kahate haiM pRthvIpuranagarameM pUrNa ANGACADARASAGAR R ICA For Private and Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir punyapAlake svAmakA artha dIpamAli. bhadra nAmakA rAjAthA usake mahAbuddhinidhAna vicakSaNa sarvakAryameM kuzala suvuddhinAmakAmaMtrIthA // ekadA kA vyA. haprastAvameM rAjasabhAmeM lokadevanAmakA naimittiyA AyA // taba maMtrIne pUchA henaimittakacUDAmaNeH! AgAmi * kAlakA zubhAzubha kaho // taba naimittiyene apanA nimittazAstra dekhake kahA he maMtrIzvara ! Ajake dinase eka mahIneke bAda meghavRSTi hogI // usakA jala jo pIvegA vaha manuSya gahalAhojAyagA // usake bAda kitanedina jAnese zubha vRSTi hogI // vaha jala pInese saba acche hojAyaMge // aisA naimittiyekA vacana sunake rAjA aura hai maMtrIne nagarameM udghopaNA karAI // saba logoMko pAnIkA saMgraha karanA // eka mahIneke bAda varmAta hogA usakA pAnI pInA nahIM // bAdameM saba logoMne rAjavacana sunake pAnIkA saMgraha kiyA // vAda naimittiyeke kathanAnusAra 4 varSA huI // taba saba logoMne varSAkA pAnI piyA nhiiN| kitane dina gayoMke bAda pAnI pUrvasaMgrahIta khuTanese rAjA hai aura maMtrIko chor3ake saba sAmantAdikane naI varSAkA pAnI piyA // usase saba zaharake loga gahale ho gye| saba loga ikaTThe hoke nagna ho gaye nAMce hase aura kuceSTAkare // rAjA maMtrIvinA sabaloga vaisA karatAhuA aura rAjA maMtrIko vaisI ceSTA karatAhuA nahIM dekhake vicArane lage rAjA maMtrI gahale hogaye haiN| aba apanA kAma | kauna karegA isaliye rAjA maMtrIko uThAkara dUsarA rAjA maMtrI karanA // aisA gahalA logoMkA vicAra jAnake maMtrIne rAjAse kahA ye loga apaneko uThAdeMge aura dUsarA rAjA maMtrI kareMge, gahale loga haiM kyA vizvAsa hai prANoMse SAMROCCURRECASALUSARESS |34 // For Private and Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AIGARSAIRAA rahitabhI karadeM // taba rAjA maMtrIse bole koI upAya karo jisase apanI rakSA ho taba vicArake maMtrIne kahA he mahArAja aura koI upAya nahIM hai apane jAnake gahale hojAveM taba rAjya rahegA aura koI upAya nahIM hai| taba rAjA maMtrI apanI rakSAke vAste jAnake gahale hoke una logoMmeM jA mile // kitane dinake bAda suvRSTibhaI taba navIna jalake pInese saba loga svasta bhayA / isI prakArase duSamakAlameM kriyAvAna gItArtha sAdhubhI apanA nirvAha karaneke liye zithilAcAryoMke sAthamilake raheMge taba unake samayakAnirvAha hoMgA aisA AThave khapnekA phala sunake puNyapAla rAjA grahasthAzramase virakta hoke zrIvardhamAnakhAmIke pAsa dIkSA leke cAritrapAlake mokSa | hai gayA // vahAM kaIka zrIbhadrabAhukhAmIne kahe hue svapnoMkA vyAkhyAna kare hai // sUtra // PI teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pADalipure nAma nayare hotthA jahANaM caMpA tahAbhaNiyavA tatthaNaM pADali pure nayare pADalanAma vaNasaMDe hotthA, tatthaNaM pADalipure candagutte nAma rAyA hotthA teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM candagutta nAma rAyA samaNovAsago abhigayajIvAjIvo jAva aTrimijA pavayaNa rAgaratto aha aNNayA kayAvi pakkhiyaposahammi paDijAgaramANassa sui pattesu ohIramANe ohIramANe // solasa suviNAdiTThA pAsittA, ciMtA samuppannA aha kameNadivAyarauTThiye posahaM N HORAS For Private and Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIpamAli kA vyA0 // 35 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pArei / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM saMbhUyavijayasIsse bhadrabAhunAmagaNahare jugappahANe gAmAzugAmaM viharamANe paJcasayasamaNa parivAriyA pADalipure pADalivaNasaMDe samosArie, rAyA Agao // jahA koNie paMca viheNaM abhigameNaM vandaNeNaM solasasumiNANaM atthaM pucchai bhaya! araNI dhammacintAevaTTamANassa pacchime samaye solasasumiNA diTThA - tattha paDhame sumi // kapparukkhassa sAhA bhaggA 1, bIe akAlesUro atthamio 2 taie caMdo sayacchidI bhUo 3 cautthe bhUyA nacaMti 4, paMcame dubAlasaphaNo kaNhasappo diTTho 5, chaTTe AgayaMvimApaDiyaM-diTThe 6 sattame asuiThANe kamalaMsaMjAyaM 7 aTTame khajjoo ujjoyaM karei 8, navame mahAsarovaraM sukaM dakSiNAdisAo thovajalaM labhanti 9 dasame sunaho suvaNNapatte pAyasaM bhakkhei 10 ikArasame hatthiArUDho bancaro diTTho 11 duvAlasame sAyaramajjAyaM muMcai 12 terasame mahArahe vacchAttAdiTThA 13 caudasame mahaggharayaNaM teahINaMdiTTaM 14 panarasame rAyakumAro basahArUTho diTTho 15 solasame gaya kalahajuyalA jujjantA diTThA 16 eeNaM sumiNANusAreNa sAsaNe kiM For Private and Personal Use Only caMdraguptake dukhamokA artha // 35 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A5%255 kiM bhavissai ! ii candra guttassa rAyassa vayaNaM succA bhaddabAhugaNaharo yugappahANo bhavodahi tArago candaguttassa saMghasamakkhaM bhaNai candaguttA sumiNAnusAreNa atthaM kahemi taMjahA arthaH-usakAla usasamayameM pADalipuranAmakA nagarathA // usakA varNana caMpAke sadRza jAnanA // usa pADa-15 lipuranagarameM pADalanAmakA bagIcA hotAbhayA aura candraguptanAmakA rAjAthA // zrAvakapanA pAlatAthA // sAdhuoMkI sevA karanevAlA jIvAjIvAdipadArthoM kA jAnanevAlA yAvata hADahAr3ake aMdarakI mIjIpravacanake 6 rAgase raMgIbhaI aisA, anyadA prastAvameM pakSIke dina pozaha kiyA rAtrimeM sotA bhayA solaha (16) khannA dekhA| aura jagA vicAra utpanna huA ki khapnoMkA kyA phalahogA bAdameM sUryodayahuA // posahapArA isakAla isa samayameM zrIsaMbhUtavijayaAcAryake padameM virAjamAna zrIbhadrabAhukhAmI gaNadhara yugapradhAna pAMcasai (500) sAdhuoMke parivArasahita grAmAnugrAma vihAra karatehuye pADalipura nAma nagarakA pADalavanasaNDaudyAnameM samosare / candagupta rAjA kauNikAjAke jaisA RddhikA vistArakarake bAMdaneko AyA pAMcaprakArakAabhigamana sAcavake mana, vacana, kAyAkA, ekatvakarake AcAryako vandanA kiyA // aura zuddhapRthvIpara baiThA AcAryane dezanA diyA sunake bahuta harSita huA aura solaha (16) khapnoMkA artha pUchA he bhagavan AjarAtrimeM dharmakA vicAra karatA huA maiM sotA pazcimarAtrimeM solaha ( 16 ) khanAdekhA pahelekhanameM kalpavRkSakIzAkhA TUTI // 1 dUsare EKASS-1555 For Private and Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit dIpamAlikhapnameM akAlameM sUrya astahogayA // 2 tIsarekhanameM candramAmeM sau (100) chidra dekhe 3 cauthekhanameM bhUta caMdraguptake kA vyA06nAMcate bhaye dekhe 4 pAMcameM svapnemeM bAraha (12) phaNavAlA sarpadekhA 5 chaTe svapnameM vimAnaAke giragayA 6 dusvapnokA hai sAtaveM svapnameM apavitrasthAnameM kamala UgA // 7 AThaveM svapnameM khadyota prakAza kare 9 naveM svapnemeM bar3Asarovara / artha sUkhA huA usake dakSiNa dizAmeM thor3A pAnI 9 dazaveM svapnameM kuttA soneke thAlameM khIra khAtA huAdekhA 10 // gyArahave svapnameM hAthIpara beThA huA vAnarA dekhA 11 bArahaveM svapnemeM samudramaryAdAchoDatA huA dekhA 12 // | terahaveM svameM rathabar3Ahai choTe bailajotehue hai 13 caudahaveM svapnameM bahutakImatakA ratna kamatejavAlAdekhA // 14 pannarahaveM svapnemeM rAjakumara vRSabha paracaDhAhuA dekhA 15 saulahaveM svapnemeM hAthIke bacce paraspara yuddha karatehue 2 dekhe // 16 he bhagavan ina svapnoMkA kyA phala hogA aisA candragupta rAjAkAbacanasunake bhadrabAhusvAmI gaNa-18 dhara, candragupta rAjAko, saMghasamakSa svapnoMkA phala kahA // he candragupta svapnoMke anusArase arthakahatAhUM solaha (16) svapnomeM pahalA svapna kalpavRkSakI zAkhA DhUMTIbhaI dekhI usakA phala duHSama kAlameM rAjA koI dIkSA | levegA nahIM // 1 dUsare svapnameM sUrya akAlameM asta huA dekhA usakA phala kevalajJAna viccheda hogayA // 2 tIsare ra svapnameM candrameM sauchidra dekhA // usase dharmameM aneka mArga ho jAyagA // 3 cauthe svapnameM bhUta nAMcate hue dekhe usase hai kubuddhiloga bhUtake jaise nAMceMge 4 // pAMcave svapnemeM bAraha (12) phaNakA sarpa dekhA // isase bAraha (12) 1-1-HASRCRACCCASEX For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varSakA durmikSaH par3egA // 5 pUrvazrutaH vagairahaH viccheda hojAyagA bhikSukaH caityadravyake dhAranevAle zithilAcArI bahutase hoveMge / aura jo sAdhudharmapAlanevAle dakSiNa pazcima dizAmeM raheMgeM // 5 chaTekhapnameM vimAnagirAhuA dekhA usase jaMghAcAraNa, vidyAcAraNasAdhu bharataairavata kSetrameM nhiiNaavegaa|| 6 sAtaveM khapnameM kacaremeM kamalaugAhuA dekhA usase dharmacAravarNo meM vaizyavarNameM bahutakarake rahegA sUtraH ruciH jIva alpahovegeM // 7 AThaveM khapnameM khajavA (AggiyA) udyotakaratAhuA dekhA usase jinadharmakA udaya, pUjA, satkAravizeSa nahIM hogA aura kudarzaniyoMkI pUjAhogI // 9 navame khapnameM sUkhA sarovaradekhA usase jahAMjahAM jinakalyANakahai vahAMvahAM dharmakI hAnihogI // x prAyaH jainiyoMkA kula vahAM nahIMhogA // 9 dazaveM khapnameM soneke thAlameM kuttA khIrakhAtA huA dekhA usase uttama kulakI lakSmI madhyama aura nIcakulameM jaavegii| nIca jAtivAle dhanavAna hoveNge|| uttama nIcokI sevaakreNgeN| 10 gyArahaveM khapnameM hAthIpara baiThAhuA vAnarAdekhA usase durjana sukhIhoveMge rAjyakareMge ikSvAkuvaMzIya sUrya caMdra vaMzIya rAjAoMkI hAni hogI // 11 bArahaveM svapnameM samudra maryAdA choDatAhuA dekhA // usase rAjA anyAya kareMge / kSatriya vagairahaH maryAdAmeM nhiiNrheNge||12 terahaveM svapnameMbar3erathameM choTevachar3eM jote hue dekhe usase vRddha avasthAmeM bhI cAritranahIMleMge // vatsa tulya choTI umaravAle sAdhu hovegeN| vairAgyabhAvase cAritragrahaNa kareMge vahabhI prmaadiihoNge| 13 caudahaveM khapnameM bahutakImatakAratana tejahInadekhA usase bharata,aivatakSetra meM sAdhu asamAdhIkaranevAle kalaha karanevAle bA.vyA. 7 For Private and Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 %95 vyAkhyA // 37 // 4 upadrava karanevAle hoveNge||thodd'e sAdhu hoyeMge bahutase veSadhArI hoveNge||14 pandrahaveM khapnameM rAjakumAraH vRSabhaHpara baiThA- paMcama 4 huA dekhA usase kSatriya mithyAtvavAsita hoveMge khadharmakA tyAgakareMge // 15 solaveM khapnameM hAthIke bacce yuddha karate | ArekA dAhue dekhe usase sAdhu alpasnehavAle kitaneka parasparaIrSA karanevAle, kalahakaranevAle hoveMge gurUkI sevAkaranevAle svarUpa thoDe hoveNge|| 16 isaprakArase khapnoMkAarthasunake candraguptarAjA dharmadhyAnakaratAhuA aMtameM anazanakarake vargagayA // itane kahanekara solahakhapnoMkA vicArakahA aisAprabhuHkA vacanasunake gautamasvAmI Azcarya yuktahue aise prabhuko vandanAkarake bhAvikharUpapUchA / / aho khAmin he lokAlokaprakAzaka pAMcaveM chaTe ArekAkharUpa kRpAkarake kaho / prabhukahatebhaye he gautama sAvadhAnahoke suno mere nirvANase tIna (3) varSa sADheAThamahInA jAnese cauthA ArA utaregA aura pAMcavAM ArA lagegA bAda mere nirvANase bAraha (12) varSa jAnese te mokssjaavegaa| bAda mere nirvANase (20) vIsavarSa jAnese sudharmAkAnirvANahogA // aura mere nirvANase cauMsaTa (64) varSa jAnese hai jambuHkhAmI mokssjaavegaa|| taba (10) dasa vastukA vicchedahogA AhArakazarIra 1 manaparyavajJAna 2 pulAkalabdhi 3 paramAvadhijJAna 4 kSapaka zreNI 5 upazamazreNI 6 kevalajJAna 7 parihAravizuddhiHsUkSmasaMparAya yathAkhyAtacAritra 68 siddhigatiH 9 jinakalpIpanA 10 ye dazavastu jambukhAmIke nirvANase vicchedhogaa|baad duHpama kAlake prabhA-13 6 vase caudaha (14) pUrvadhArI jambUskhAmIkA pratibodhAhuA zrIprabhavakhAmI paTTadharahogA // unhoMke paTTameM caudaha jambuHkhAmI mAnakSapakazreNI 50 ye dazavastu jambulA zrIprabhavasAmI For Private and Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | (14) pUrvadhArI dazavaikAlikasUtrakartA manakapitA zrIsayyambhavasUri hogA | unhoke paTTameM caturdaza (14 ) pUrvadhArI yazobhadrasUri hogA / unhoM ke saMbhUtivijaya 1 bhadrabAhu 2 nAmake do ziSya caturdazapUrvadharahogA // bAda mere nirvANase ekasausattara (170 ) varSajAnese anekazAstrakA karanevAlA bhadrabAhusvargajAvegA // bAda mere nirvANase do saipandraha ( 215 ) varSa jAnese caudaha pUrvadhArI saMbhUtvijayakAziSya zrIthUlabhadra devalokajAvegA // taba pahalAsaMghayana vajraRSabhanArAca nAmakA vicchedahogA | aura sUtrase cAra (4) pUrva e UparakA yAnI gyArahavAM (11) bArahavA ( 12 ) terahavAM (13) caudahavAM ( 14 ) ye cArapUrva mahAprANAyAmadhyAnaviccheda hogA // mere nirvANa se (222) ujjainInagarI meM saMpratinAmakArAjA hogA vaha rAjA AryasuhastisUriH ke upadeza se jAtiH smaraNa| jJAna pAyake jainadharma aMgIkArakaregA apane bhujAkebalase tInakhaMDakAkhAmI hogA // dAnI, nyAyI, dharmakAjAnanevAlA, parAkramI hogA aura jinamandiroMkarake pRthvIzobhitakaregA | aura vaha rAjA anAryadezameM logoMke upakArakeliye // | samyaktvadhArI jIvAjIvAdinavatatva ke jAnanevAle aise logoM ko bhejake anAryoMko dharmakA upadezakarAvegA // bAda gItArthasAdhuoM ko mlecchoMke dezoM meM vihArakarAvegA / isaprakAra se dharmakI sarva dezo meM pravRttiH karAvegA / aisA dRDha dharmI saMprati rAjA anukramase dharma ArAdhake svarga jAvegA | bAda mere nirvANase cArasaisattara ( 470 ) varSa jAne se | ujjainI meM vikramAdityarAjA hogA // zrIsiddhasenadivAkarakA upadeza sunake samyaktva dhAraNa karegA // jinazAsanakI For Private and Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paMcama 15 ArekA svarUpa dIvA0 unnati karegA usake satvasesiddha agnivetAlAdi aneka deva sahAyabhUtahoMge sonekA porasA vagerehaHsiddhahogA // vyAkhyA0/6 dhairyAdiguNasahitavikramAdityakI ThikAneThikAne deva aura manuSyaprazaMsAkareMge aura vikramAdityarAjA saba logoMko dAnasanmAnAdika karake anRNIkaregA // aura apane nAmakA sNvtsrprvrtaavegaa|| mahAvalavAn , prajApAlakaH, prduHkh38|| nivArakaH parastrImahodara aisA vikramAdityarAjA hogA // bAda mere nirvANase pAMcasecaurAsI (584) varSa jAnese vajrakhAmI antimadaza (10) pUrvadhArI hogA // dazamA pUrvaAdhAvicchedahogA // nirvANase 609 varSa jAnese 8 hairahavIrapuranagarameM digambaramata utpnnhogaa|| bAda chaise solaha 616 varSa jAnese puSpamitraAcAryake sAtha navamA pUrva vicchedahogA // chaisai vIsa (620) varSa jAnese AcAryAdika prAmAdikameM rahegA // vikramAdityase ekase paitIsa (135) varSa jAnese sAkhIrAjA // zAlivAhanahogA // vikramase pAMcasai pacAsI (585) varSa jAnese anekagraMthakartA, mahAprabhAvaka haribhadrasUri hogA // mere nirvANase 913 nausai terahaveM varSa meM kAlikAcArya bhAdavAsudIpaMcamIse caturthIko merIAjJAse paryuSaNAparvakaregA // aura jisako indra Ake vandanA karegA zrIsImandharaHkhAmI prazaMsAkaregA // merenirvANase bArahasaisittara (1270) varSa jAnese vappabhaTTasUri hogA // sarvavidyAvizArada unhoMke upadezase gopaparvatapara AmarAjA jinAlayakarAvegA // sAr3hetInakaror3akharNamudrAkI pratimA sthApegA // merenirvAmANase terahasaivarSa ( 1300) varSa jAnese bahuta mtbhedhogaa| bahuta mohake kAraNase viSamakAlake prabhAvase aneka SAKARA // 38 // MATL For Private and Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gaccha bhedahogA // kaIkaahaMkArI hoMge kaIka dharmakriyAmeM zithilacaityavAsIhoveMge // suvihita anuSThAna karanevAle 18 sAdhu thor3e raheMge gacchavAsI sAdhu paraspara kleza kareMge // aura isaavasarapaNImeM daza (10) accherAbhayA so|8| kahate hai zrImahAvIrakhAmIke samavasaraNameM gozAlene upasarga kiyA 1 garbhApahAra 2 strItIrthakara (3) bhagavAn mahAvIrakhAmIkI prathama dezanA khAlIgaI 4 zrIkRSNavAsudevaamarakaMkAgayA 5 caMdrasUryamUlavimAnameM baiThake Aye 6 harivaMzakulakI utpattibhaI 7 camarendrakA utpAtaH 8 ekasamayameM utkRSTiH avagAhanAvAlA 108 mokSa gayA // 9 asaM6 yatikI pUjA 10 ye daza (10) vastuanaMtakAlajAnese hovehai / isaliye duHSamakAlameM dazamaAzcaryakI pravRttiH jAdAhogI // aura bahuta loga krodhI, mAnI, mAyI lobhI, kAmI hogA // maryAdAchor3egA // dharmabuddhikA nAza hogaa|| lokavaka aura mUrkha hoveMge jaise jaise kAla hInaAvegA vaisA vaisA logoMkIdharmase buddhI hIna hovegI / 6 loga paropakAra aura dharmarahita hoMge // bar3enagara grAmasadRzahoveMge grAmazmasAnaH sadRza bhayaMkara hovegaa|| rAjA ra hai prajApAlane meM yamarAjAke sarIkhA hovegA // aura he gautama dhanavAn vyApArI uttama kulake prAyaH nirdhana hoveMge // nIcakulake vyApArI prAyaH dhanavAn hoveMge // aura devatAdarzana nahIMdeveMge manuSyoMko jAtiHsmaraNajJAnAdi prAyaH nahIM hoveMge // manuSya lajA maryAdArahita hoveMge // pRthvIparaduSTa jIva bahuta hoveMge // aura loga parasparavighna dekhake 4 saMtoSapAveMge // logoMkA pApakaranemeM cAra jaisA hAtha hogA aura dharmakaranemeM pramAdI hoveMge // apane kAryakeliye %ANSARASA%ACTS For Private and Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 khuzAmadakareMge kArya hueke bAda zatru banajAveMge // aura he gautama // loga auroMko takalIphakaranemeM tatpara hoveMge // paMcama vyAkhyA aura paMcamakAlasambandhI jIva mahAnirdayI dIrgharoSavAle bhadrakajIvoMko tthgegaa|| dharma mUrtimanta thor3A hogaa| pApa ArekA karanevAle bahuta hoveMge atyantalobhImithyAtvI, abhimAnI, anAcArI, anyAyI bahuta loga hoveMge // aura he svarUpa // 39 // gautama kulabahuAM kulamaryAdArahita vezyAsadRzahoMgI // rAjA prajApara bahutadaMDakaregA // pRthvIpara timiGgalanyAya ThahogA caura ke kula caura hovehai / parantu rAjAbhI caurasadRza hoveMge // logoMkA dhana leke daridrIkareMge // aura he||1|| gautama paMcamakAlameM logoMko agnise bahuta upadrava hogA gAya vagairahaHjIvoMkA bahuta vadha hogaa| jinamaMdira par3eMge hai aura duHkha, dAridra, upadrava janamArIpramukhase pRthvI zUnyavat hojAyagI dezabhaMga hogA loga preta sdshhoveNge| rAjA lobhI hogaa| loga avivekI, mUrkha, kalAhIna hoveNge|| dAtAra daridrI hoMge kRpaNa dhanavAna hoMge pApI bahuta hoMge 6dharmI kama hoMge dharmiyoMkA AyuHthoDA hogA pApiyoMkA AyuHjAdA hogA // rAjA loga hIna bali hoge nIca kulake balavAna rAjA hoveMge uttama kulavAle nIcakulavAloMkI sevA kareMge sajana manuSya duHkhI hoMge durjana manuSya sukhI hoMge isaprakArase he gautama pAMcave kAlakA kharUpa jAno // aura lokameMbhI kaliyugakharUpa isaprakArase kahAhai 3 dvApara yugameM rAjA yudhiSThirabhayA ekadinavanameM gayA // vahAM bar3IgaUchoTIgaUkA stanapAnakaratIbhaI dekhI // brAhma- // 39 // dANase pUchA yaha Azcaryahai // taba brAhmaNa bolA he mahArAja kaliyugameM hInasatvamanuSya dhana binA duHkhIhoveMge For Private and Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAtApitAdhanavAnako kanyAdeke dhanaleke apanAnirvAha kareMge yaha sunake Agecale // dekhate haiM tIna sarovarapaMktisehaiM unhoMmeM pahale sarovarakAjala uchalake tIsare sarovarameM giratAhuA dekhA // brAhmaNase pUchA / brAhmaNa bolA mahArAja AgAmikAlameM jaise pahalesarovarakA jala dUsareko chor3akara tIsare par3atA hai vaisA logaapane sambidhiyoMko chor3akara dUsare logoMse prItI kareMge // rAjA Age cale dekhate haiM jalase bhIjIbhaI vAlukAkA logarassA banAte haiM parantu nahIMbanatA hai TUTa jAtA hai / yaha kharUpanAlaNase pUchA // brAhmaNa bolA he rAjan kRSIkAra loga bahutakaSTase kali-13|| yugI dhana upaarjnkreNge| vahadhana cora agniHrAjA vagairaha kebhayase logoke anyatrajAnesebhI calA jAyagA // rAjA |Age cale kuekekoThese pAnI nAlImeM hokara kuemeM giratAhuA dekhA AzcaryapAke rAjAne pUchA brAhmaNa bolA hai| mahArAja kRSI vyApArAdika mahAklezase loga dhanakamAvegA so rAjA le legA // satayugameM rAjA apanA dhana dekara prajAko putra jaisA pAlatAthA kaliyugameM rAjA prajAke pAsase dhana legA yaha viparItahogA rAjA Agecale vanameM eka baDApekA vRkSadekhA usake pAsa eka kAMToMvAlA vRkSa hai usakobahuta loga sugaMdhacaMdana vagairahaHse pUjate haiN| aura sugaMdhapuSpa sahita zAkhA prazAkhAse zobhamAna caMpeke vRkSako koI nahIM pUjatA hai yaha Azcaryadekhake brAhma-2 Nase pUchA // brAhmaNa bolA he narendra loga kaliyugameM guNavaMta uttama AcAravAle puravoMko chor3akara pApIdurjananIMca 5 loMgoMkI pUjA kareMge // aisA sunakara rAjA Agecale eka bar3IzilAvAlAgrase baMdhIbhaI AkAzameM laTakatIbhaI dekhI SRKESTRAGRA For Private and Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA 0 // 40 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAjAne pUchA brAhmaNa bolA he lokanAtha kaliyuga meM pAparUpa zilA dharmarUpa vAlAgra se TiratIbhaI rahegI // jaba dharmarUpa bAla TUTegA taba samakAlamanuSya saMsArasamudra meM DUbeMge rAjA Agecale phalakevAste vRkSakopIr3Akarate hue loga dekhe || brAhmaNasepUchA brAhmaNa volA kaliyugameM pitA putraH phalakevAste vRkSasarIkhA kaSTasahegA || rAjA Age cale eka sone ke kar3Aha meM mAMsapacatAbhayAdekhA // brAhmaNase pUchA brAhmaNa volA apanAhitakaranevAlA kuTumbako loga | chor3egA aura logoM kesAtha maitrI kareMge uttama logoMkA paricayanahIkareMge nIcakA paricaya kareMge | rAjA Agecale loga sarpako pUjate haiM garur3ako nahIM pUjate // brAhmaNase pUchA // brAhmaNa bolA dayArahita adharmI loga sarpatulya unhoM kA bahuta loga Adara satkAra kareMge || garur3ake sadRza guNavAna uttamadharmajJapuruSoMkI niMdA karegeM // rAjA Agecale // eka gAr3Ike hAthI jor3e huedekhe aura eka gAr3Ike gadhejor3e hue dekhe || unhoMmeM hAthI paraspara nahIM milate hue caleM aura gadhe paraspara milate hue caleM aisA dekha ke brAhmaNase pUchA brAhmaNabolA kaliyuga meM uttamakulake logaparaspara virodha ora IrSA kareMge | aura nIca kulake loga nItiH se calanevAle paraspara snehayukta hoveMge // prAyaH nIca kula meM utpanna bhaye rAjA hoveMge // hAthIke sarIke uttamakulameM utpanna hue dAsahoveMge anyadA pAMcapAMDava vanavAsameM rahethe // taba yudhiSThirarAjA cArabhAiyoM ko rAtriH ke cAraprahara meM paharepararakkhA | pahale pahara meM bhIma jAgatA hai cArabhAI sote haiM / taba kali| rUpa pizAca Ake bolA bho bhIma ma terebhAiyoM ko mArUMgA taba bhImakrodhAturahokara kalipizAcako mAraneko // For Private and Personal Use Only paMcama ArekA svarUpa // 40 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | daur3A kalikesAtha yuddhakaranelagA kaline bhImako lIlAse jItaliyA | dUsare praharameM kalipizAcane usI taraha arjunaHkojItA // tIsare paharase nakulako jItA || cauthe praharameM sahadevabhI jItAgayA || bAda cAro bhAI parAjayapAke | sogayai // bAda yudhiSThirajAge taba kaliH pizAca Ake bolA he rAjan tumhAre sAmane cAroM bhAiyoM ko mArUMgA / aisA pretakA bacana sunake yudhiSThirAjAne bilkulakodha kiyA nahIM aura pIchA uttarabhI nadiyA sarva kalyANakI karanevAlI | sarvaprANiyoM se prItiH utpanna karanevAlI sarva dharma meM pradhAnaaisI kSamAkarake rahA | taba kalipizAcabhI zAMtabhayA / rAjAkI muTThI meM AyA bAda sababhAIuThe rAtrikAvRtAntakahA taba rAjAnemuTThI ughAr3ake apane basabhyA pizAcako | dikhAyA | rAjA bole kSamAke prabhAvase yaha mere vasa huA hai tumane krodha kiyA isase hAre aise ekase ATha (108) dRSTAMta laukikapurANAdikameM kaliyuga ke varNana meM kahe haiM / puna he gautama pAMcave Arake manuSyomeM prAyaH lajjA nahIMhogI niSkalaMka kulavAle thor3e hoveMge // samyaka vastuvoMkI pRthvIparahAniH hogI || choTelar3ake aura | javAnoMkA maraNa jAdAhogA // mAtApitAkA bar3A AyuSya hogA // trAhmaNa zastra dhAranevAle vedapATha SaTkarmava|rjitvahutase hoge // khadharmaniSTha thoDe hoMge putra mAtApitAkA vinaya nahIM kareMge duHkhadeveMge bahuAM sAsuoM kA vinaya nahIM - | kareMgI // sAsu kArya kahanepara vaha roSakarake sarpiNike jaisI pratyuttara vacanarUpa DaMka devegI // sAsu kAlarAtriH tulya bahUkI niMdA karegI | jaise logoMko kAlarAtriH durdadhyaho ye hai vaisA sAsuHbhI bahuoM ko tADanatarjanakaratI durladhya For Private and Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org // 41 // dIvA0 hogI // apUjya loga pUjA pAyeMge // aura satkArake yogyaguNavAn logasatkAra nahIM pAyeMge // ziSyaguruoMkA vinaya-|| paMcama nahIMkareMge // gurUbhI ziSyoMkoM hitazikSAdiupadeza nahIMdeveMge // aura maMtra taMtra auSadhiH, jJAna, ratna, vidyA, dhana, ArekA hai AyuH, phala, puSpa, rasa, rUpa, saubhAgya, saMpadA, saMdhaina balavIrya, yaza, kIrtiH, guNa zobhA vagairahaH padArthoMkI pAMcave svarUpa AremeM hAnihogI // jJAnAdidharmahIna hogA vastuoMkA pramANa vagairahaH loga viparItakareMge // loga dharmameM mUrkha ho jAyaMge // devoMmeM devatva satiyoMmeM satitva jJAniyomeM vairAgya praayHalphogaa|| tapasvI vAMcchAsahita tapa kareMge satya, zauca, tapa, kSamAdi dhamAkI hAni hogii|| pRthvIpara phalavagairahaH kama hovege aura bhagavAn kahate haiM he gotama mereniP Nase paMdrahasaipacAsa ( 1550) varSa jAnese gurjara dezameM aNahilapATananagarameM caityavAsiyoMkA matakA nirAkaraNa4 karanevAle zrIvardamAnasUriH aura unhoMke ziSya jinezvarasUriH suvihitamArgake pravartAvanevAlehovege // kharataraaisA : F(viruda ) paaveNge| unhoMke ziSya zrIabhayadevasUriH stambhanakatIrthake pragaTakaranevAle navAMgavRtikAra hoNge| haiunhoMke pautraH zrIjinadattasUriH dAdAkarake prasiddhahoveMge // bahuta zrAvakakA kulapratibodhege // mere nirvANase . (1669) varSajAnese zrIkumArapAlarAjA hogA caulukyakulameM caMdaHsamAna mahAstravAn akhaMDa jinAjJAkA dhAra- // 41 // hanevAlA parAkramI, dAna; kIrtiH, guNayukta, nyAya, viveka, dhairyasahitaH sattvaguNase advitIya hogA // uttaradizimeM | yavana dezataka pUrvadizimeM gaMgA paryaMta dakSiNa pazcimameM samudraparyaMta dezoMko sAdhegA gyArahasai (1100) hAthI daza ***CASAS REGA For Private and Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hajAra ( 10000 ) ratha gyAraha // ( 1100000 ) lAkha ghor3A ( 1800000 ) aThArahalAkhapyAdA itanIsenA | hogI kumArapAla rAjA ekadA prastAva meM vajrazAkhA meM devacandrasUriH keziSya zrI hemacandrasUriH ko namaskArakaregeM // aura dharmopadezasunakara samyaktvasahita zrAvaka ke bAraha ( 12 ) vrata aMgIkAra karegA || devaguruko namaskAra kiye | vinA bhojananahIM karegA // dRDhavratake pAlanevAlA pRthivIko jinaprAsAdoMse maMDita karegA || ekadA prastAvameM zrIhe - |mAcArya ke mukha se tIrthoM ke adhikAra meM zrIjIvitasvAmI kI mUrtiH kA sambandha sunake apane puruSoM ko bhejake vaha pratimA| maMgavAvegA // paTTana meM jinamaMdirameM sthApegA | pratimAkI pUjA ke vAste udAI rAjAne jo grAmAdikadiye the, utanAhI grAma kumArapAlarAjA devegA || niraMtaravizeSapUjAkaregA // sadAsaMtoSI, caumAse meM akhaMDa brahmacaryapAlanevAlA aTA| rahadezameM amArIpaTaha vajavAvegA | usake rAjya meM koI jUMlIkhabhI nahIM mArasakegA varSAkAlameM isakI senA kahAbhI nahIMjAvegI jIvarakSA meM bahutahI vicakSaNa hovegA // paMcamakAla meM kumArapAla jaisA koI dharmI rAjA nahIM hovegA aura | gautama pAMcaveM Are meM kalahakaranevAle bhavavRddhikaranevAle asamAdhike sthAna anirveda karanevAle aise sAdhunAmake dhAranevAle pAMcabharata, pAMcaairavata kSetrameM hoMge aura maMtrataMtrayaMtrAdikameM nityaudyama karegA || AgamakA artha jAnane vAle thoDehoMge || siddhAMtakA abhyAsa koI biralA karegA | jyotiSa, vaidyaka vagairahapar3heMge || upakarNa vastrapAtrAdika upakarNake liye varSAkAlameMaprItikareMge || rAjA prajAkepAsameM jabaradastI daMDa legA | vaisA sAdhu zrAvakake pAsa meM For Private and Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 5940-26 paMcama ArekA svarUpa jabaradastIse upakarNaleMge // bahutase muMDa hoveMge // thor3e sAdhu hoveMge // aura he gautama pAMcaveM AremeM mleccharAjA vyAkhyA0 balavAnahoveMge // uttamarAjA hIna balahoveMge // aura he gautama mlecchakulameM pATalipuranagarameM kalaMkI rAjA hogaa| // 42 // pATalipuranagarakA rudrapura aura caturmukhapuranAma sthApegA prasaMgase kalaMkI rAjAkA kharUpakahatehaiM // yazanAmakA cAMDAla yazodAnAmakIstrIkI kukSimeM utpanna hogA 13 mahInA garbhAvAsameMrahake caitrasudI aSTamIkI rAtrimeM makara - lagnake chaThe aMzameM candranAmayogaAnese azlesAnakSatrake pahalepAdameM maMgalavArake dina kalaMkIkA janma hogA // kramase 3 |3 hAthakA zarIra pIlekeza aura pIlenetra hoMge // tIkSaNakhara mahAvidyAvAn dIrghahRdaya dharmabuddhirahitaH jJAnAdi guNa-11 bhArahita hogA laukika kalAmeM bahutahI kuzala hogA // usakepAMcaveMvameM udaravyathAhogI // sAtaveMvarpameM agni pIr3A hogI // gyArahavarSamedhanaprAptiH // aThArahaveMvarSa meM kArtikasudI 1 zanivArako khAti nakSatra tulakA candramAHvandananAmakA dinasiddhiyoga bavakarNa rAvaNamuhUrtameM rAjyAbhiSeka hogaa|| AnandanAmakA ghor3A durbhASaka nAma bhAlA mRgAGka nAmakAmukuTa daityasUdananAmakA khaDgahogA usa kalaMkIrAjAke // kaTipradezameM candrasUryakA lAJchana hogA aura kalaMkI. rAjA (19) unnIsaveMvarSa meM apane bhujabalase AdhebharatakA rAjya karegA // ikkIsaveM (21) varSameM AburAjAkI putrI prnnegaa|| aurabhI bahutasI rAniyAM hoMgI unhoMke sAtha bhogabhogAyatA cAra putra hogA // datta 1 vijaya 2 muMja 3 aparAjita 4 kalaMkIrAjAkIpATalipurameM rAjadhAnI hogI aura kalaMkIrAjA vikramAdityakA saMvatsarauThAkara prajAko 1-MECASC-CGLCALCCACOCA // 42 // For Private and Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SAMAKASCARSAMACHAR bahutasA dhanadekara aura sabako anRNIkarake apane nAmakA saMvatsara pravartAvegA pATalipurakA kalaMkIpura aisA dUsarA nAma karegA datta nAmako pahale putrakI rAjagraha nagarameM rAjadhAnI hogI // usanagarakA datta puranAma hogA // vijaya kuMvarakI aNahalapattanameM rAjadhAnIhogI usakA dUsarAnAma vijayapurahogA // muMjakI ujainImeM rAjadhAnI-18 hogI aparAjitakI aura dezameM rAjadhAnI hogii| kalaMkIke rAjyameM mleccha aura kSatriyoMke rudhirase pRthvI snAna karegI kalaMkI rAjAke 99 lAkha sonekA bhaMDArahogA // caudahahajAra (14000) hAthI hogA // satAsI lAkha 14 hajAra pAMcasai ghor3A (8714500) 5 karoDa (50000000) pyAdA dAsAdikakI toM bahutasaMkhyA hogii|| nabhakhelanAmakA trizUla pASANamaI ghor3A car3haneke vAste hogA // kalaMkI kitane vakta bAda duSTAdhyavasAyavAlA atyanta kasAI hogA // jaba kalaMkI rAjyakaregA taba mathurAmeM kRSNavalabhadrakA maMdira giregA // bahutaupadrava, durbhikSa, rogoMse manuSya pIDA pAvegA pAMca stUbhImeM bahuta dhana hai aisA logoMke mukhase sunakara AnaMda rAjAkI banAI bhaI sone maI pAMca stUbhikA kalaMkIrAjA khudAvegA saba dhana nikAlegA usameM gAyake rUpavAlI lavaNAdevIkI mUrtiH pASANamaI pragaTa hogI usamUrtikoH rAjA vagairahaH sabaloga ikaTThe hoke nagarakecauhaTTemeM sthaayeNge|| koI avasara sAdhu gocarIkevAste bajArameM jAveMge taba sAdhuoMko dekhake devatAke prabhAvase vaha mUrtiHsIMgoMse mAraneko udyamavAna hovegI taba gItArthasAdhu ikaTehoke vicaarkreNge| yahAM jalakA upadrava bahuta hogaa| aisA jAnake suvihita kriyAke ENRSCIENCERCRABAR cA. vyA.8 For Private and Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 43 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAranevAle sAdhu savavihAra kareMge | aura jo AhAra pAnIke lolupI gItArthakA vacana nahIM aMgIkAra kareMge avivekI aise vAMhI raheMge // bAda sattaraha (17) dinataka varSAt hogA // bahutavarSAt honeseM kalaMkIrAjAkA nagara jalase | AcchAdita hojAyagA || gaMgAkA jala nagarakejalakesAtha ikaTThA hojAyagA // kalaMkInagarase bhAgake kahIM UMcesthala meM | jAkerahegA | jalakA upadrava zAMtahonese navIna nagara basAvegA // jalake pravAhase nandarAjAkI banAI bhaI nava sonekI | DuMgarI pragaTahogI | unhoMko dekhake bahuta lobhI hogA // pahale jo manuSya kara nahIM dete the unhoM ke pAsa kara legA aura | karadenevAle unhoMpara bahutakara lagAvegA // bahuta prakArakA navIna kara karegA // dhanavAnoMpara jhUThA kalaMka dekara unhoMse dhanalegA aneka prakArakA chalakarake logoMkA dhana haraNa karegA / taba saba loga nirdhana hojAveMge // cAMdI sonA vagairahaH saba dhana naSTahojAyagA / taba carmamaI dAma caleMge // vaizya, pASaMDI, sarva darzaniyoMke pAsakara legA / kalaMkI ke rAjyameM logoM ke gharoMmeM dhAtumaya pAtra nahIMrahegA / taba vRkSoM ke pattoM meM loga bhojana kareMge // aura kalaMkI rAjA mArga meM jAte hue sAdhuoMko dekhake lobhI bhayA aisA bhikSAkA chaTTAM bhAga mAMgegA | taba saba sAdhu ikaTThehoke | | zAsanadevatAkA ArAdhanake liye kAusagga kareMge | taba zAsanadevI pragaTa hoke sAdhuoM ke bhikSAke chaTThA bhAga mAgate hue rAjAko nivAraNa kareMgI / rAjA veSadhAriyoM kA veSa chur3AdegA aisA mahAduSTa hogA | aura kitane kAla gae bAda bhikSAkA chaTTAbhAga aura mAgegA / taba dhanake vAste AcAryAdi saba sAdhuoM ko ikaTThA karake vADemeM rokegA // taba For Private and Personal Use Only paMcama ArekA svarUpa // 43 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir savinaAcAryaHpramukha saMghasahita zAsanadevatA ArAdhanArtha kAusagga karegA saMghake kAusaggase zAsanadevatA I aavegii|| yuktiHse rAjAko upadeza devegI tathApi nahIM mAnegA // usa samaya indrakA Asana calegA / taba indra vRddhaHbrAhmaNakA rUpa karake jahAM kalaMkI rAjA siMhAsanapara baiThA hai vahAM aavegaa| bAda kalaMkIrAjAko kahegA aho rAjendra ina niraaparAdhI sAdhuoMko kyoMrokA hai // inhoMne tumhArA kyA aparAdha kiyA hai // taba rAjA kahegA aho brAhmaNaH saba darzanIya mereko kara deve hai parantu yaha jainIbhikSuH bhikSAkA chaTThA bhAga nahI deve hai| 4 isase maiMne inhoMko rokA hai| taba indraH kahegA ye sAdhuH haiM ye bhikSAbhojI haiM inhoMse chaTThA bhAga lenese tumhAre kyA vRddhi hogI // isase inhoMke pAsa tumako bhAga nahIMmilegA // inhoMke pAsa kucha nahIMhai // inhoMkA yaha vyavahAra nahIM hai bhikSAmeM bhAga devai aura tuma bhikSAkA bhAga mAMgate ho tumako lAja nahIMAtI // inasAdhuoMko chodd'do|| anyathA tumako bar3A kaSTa hogA // aisA indraHkA bacana sunake bhI nahIMchoDegA // taba bhAdavA sudIaSTamIko jyeSThA 3 nakSatra meM indraHkrodha karake capeTeke prahArase kalaMkIko maaregaa|| kalaMkI86 varSakA sarva AyuH pAlake naraka jAvegAbAda hai kalaMkIke putraH dattako dharmopadeza deke indrarAjyameM sthaapegaa||devguruu saMghako namaskAra kraavegaa|| indra apane ThikAne meM jaavegaa| bAda dattarAjA pitAke pApakA phalajAnake dharma karanemeM tatpara hogA // tIrthaMkaroMkI pUjA nitya karegA // sadgurUkI sevA karegA / jinamaMdiroMse pRthivI zobhita kregaa| zatrujayatIrthakI saMghasahita yAtrA karake sattarahavAM Antonio For Private and Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 paMcama ArekA svarUpa // 44 // GEOGACASSACRECOR uddhAra karAvegA yahAM kalaMkIke adhikArameM zatrujayamahAtmya triSaSTizalAkA caritravagairaha, zAstroM meM saMvat vipaI kitaneka vikalpa haiM so bahuzruta jAne // mahAnizIthasUtrameM zrIprabhasUriyugapradhAnake vaktaseM kalaMkI 8 rAjA hogA aisA kahA hai isa vacanase bhagavAnke nirvANase dazahajAra pAMcasai trAnave (10593) varSameM AThaveM 6 udayameM saMbhava hai // graMthAntarameM prAtipadAcAryaH likhA hai // iti // aba pAMcaveM AremeM caturvidhasaMgha sAdhuH, sAdhvI zrAvakaH zrAvikAkI saMkhyA kahe haiM // gyAraha lAkha solaha hajAra (1116000) itanA rAjA pAMcave AremeM 5 jinamatake bhakta hoveMge // eka karoDa jinazAsanake prabhAvaka matrI hoveMge // aura pAMcave AremeM zrIsudharmAkhAmI pramukha do hajAra cAra (2004) yuga pradhAnapadake dhAraka mahopakArI aacaaryhoge| unhomeM sudharmA khAmI jambU khAmI usI bhavameM mokSa jAveMge aura (2002) AcArya ekAvatArI hoveMge // aura yugapradhAnasadRza AcArya prANiyoMke mohaandhakAra dUrakarane meM sUryasadRza gyAraha lAkha gyAraha hajAra solaha (1111016) aurabhI AcAryaH cAritrake pAlanevAle hoveMge // tetIsalAkha 4 hajAra cArase unnIsa (3304419) itane madhyamaguNa hai dhAri AcAryAH hoMge aura pAMcave AremeM pacapanakaroDa pacapanalAkha pacapanahajAra pAMcasai pacIsa (555555525)1 itane adhamAcAryaH hoMge // pacapanalAkhakaroDa pacapanahajArakaroDa cavAlIsakaroDa itane upAdhyAyavAcanA-5 cAyaHhoMge aura sattarahalAkhakaroDa aura navahajArakaroDa ikasauikkIsakaroDa ekalAkha sAThahajAra itane sAdhu CAGAR // 44 // For Private and Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hoyeMge // aura pAMcaveM AremeM dazakaroDAkaroDa vArahasaikaroDa vAnavekaroDa battIsalAkha ninnAnave hajAra ekasau itanI sAdhviyAM hoMgI // aura solahalAkha tInahajArakaroDa tInasattarakaroDa caurAsIlAkha itane zrAvaka hai hoMge aura paiMtIsalAkhakaroDa bAnavahejArakaroDa pAMcasaivatIsakaroDa itanI zrAvakA hoMgI // pAMcaveMAremeM saMghakA pramANa kahA // yahAM kitaneka AcArya aisA kahate haiM // pAMcabharata pAMcaeravata kSetrake saMghakA yaha pramANa hai // kitane AcArya kahate haiM pAMca bharatake saMghakA yaha pramANa hai // koI AcArya kahate haiM ekabharatake 2 saMghakA pramANa hai // tatvajJAnI gamya hai // aura pAMcaveM Areke aMtameM duppasahasUri AcArya hoveMge // khargase cyavake AveMge bAraha varSataka ghara meM raheMge // cAra varSa sAmAnyasAdhu padameM raheMge aura cAravarSa AcAryaHpadameM rahake vIsa(20) varSakA AyuHpAlake anazanakarake saudharmadevalokameM deva hoNge| kaise duprasahasUri dazavaikAlika 1 jItakalpa 2 Avazyaka 3 anuyogadvAra 4 nandI 5 sUtroMke dhAranevAle indrAdikoMne namaskAra kiyA jinhoMko do do upavAsakarake | pAranA karanevAle aMtameM tIna upavAsakarake varga jAveMge // svargameM eka sAgaropamakA Ayubhogavake bharatakSetrameM janmapAke dIkSAleke kevalajJAnapAke mokSa jaaveNge|| vIsa hajAranausai varSa tIna mahInAM pAMcadina pAMcapahara eka ghaDI do pala ikatAlIsa akSara itane kAlaparyanta dhrmrhegaa||aur ninnAnave varSa ATha mahInA cauvIsa dina dopahara pAMca ghaDI sattAvana pala unnIsa akSara itane kAlameM jinadharma thoddaarhegaa|| pAMcaveM Areke aMtake dina zruta, 1 sUriH, 2] For Private and Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 45 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMgha, 3 dharma 4 pUrvAnha meM viccheda hogA || vimalavAhanarAjA sumukhamaMtrIrAjyanItidharma madhyAnhameM viccheda | hogA | agniH saMdhyAsamaya viccheda hogA || pAMcave Areke aMta meM duprasahasUri phalguzrI sAdhvI nAgilazrAvakaH satya | zrIzrAvikA ye caturvidha saMgha hogA || pAMcave AremeM dharma pravartegA | isakahane kara pAMcaveM AremeM dharma nahIM hai| aisA jo kahegA usako saMghase bahira karanA / isa prakAra se ikkIsahajAra varSapramANe pAMcavAM ArA hogA // bAda itanehI | pramANakA chaTTAArA hogA / usakA kiMcitsvarUpa kahate haiM // dharmatatvakA nAza hojAyagA / hAhAkAra hogA loga pazuke jaisA pitAputrIkI vyavasthArahita hogA | bahuta dhUlI sahita atikaThora aniSTa havA calegA / / dizAoM meM dhUma ho jAyagA // candramAseM bahutazIta paDegA // sUrya bahuta tapegA || atyanta zItoSNa se vyAptaloga duHkhapAveMge // bhaSma 1 | pASANa 2 anikA kaNA 3 khAra 4 viSa 5 mala 6 bIjalI 7 inhoMke sAta meghavarSegA // ekaeka meghakI sAtasAta | dinataka varSA hogI | jisase kAsa, khAsa 1 zUla, kor3ha 1 jalodara, jvara mAthekA duHkhanA ityAdi manuSyoM ke mahAroga hogA | aGgArasadRzapRthvI hogI // nadI, parvata gartA vagairaha jalase barobara hoveMge // tiryaJca jalacArI thalacArI duHkha se raheMge // kSetravana, ArAma, latA, vRkSa, ghAsa kSayahojAyagA // vaitADhya parvata RSabhakUTa, gaMgAsiMdhunadIko choDake sarva naSTa hoveMge // bharatakIbhUmi bahuta dhUliH jisameM aMgArabhUta bhasmabhUta hogI / eka hAthake zarIravAle kaThora aMga duSTavarNa kaThoravacana roga se pIDita krodhI cIpaDI nAsikA nirlajja vastrarahita manuSya aura striyAM hoveMge // manuSyoMkA For Private and Personal Use Only paMcama SaSTha ArekA svarUpa // 45 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vIsa varSakA utkRSTa AyuH striyoMkA solahavarSakA utkRSTa AyuH cha varSakI strI garbha dhAregI duHkhase prasava hogA // bahuta putra putrI janmegA // rathakA docakroMke pramANake barAbara gaMgAsiMdhunadI bahegi // thoDA pAnI bahuta macchakacchavagairahaH aura vaitADhya parvata meM nadiyoMke donoM kinAre bahuttara vila haiM unhoMmeM manuSya raheMge ekaeka nadI ke kinAre nau nau vila haiM / unhoMmeM tiryaJca manuSyoMkA bIja mAtra rahegA | mAMsAhArI, nirdaya nirvivekI chaTThe AremeM prAyaH durgatiyAne | naraka tiryaJca gatiHpAnevAle manuSya hoveMge // vilavAsI manuSya dina meM bahuta tApa par3ane se rAtri meM bahuta zIta paDane se nhiiN| | nikala sakeMge / saMdhyAsamaya nadImeM Ake matsyAdikako leke sthala meM rakkheMge dina ke tApa rAtrikeH zItase pake hue matsyA| dikako lejAkara khAveMge // usakAlameM puSpa, phala, anna dahIvagairaha : kucha nahIMrahegA | seja Asana vagairahaH bhI nahIM | rahegA / aisA pAMcabharata pAMcaairavata daza kSetroMme duHSama duHSamakAla hogA | Age chaTThe Areke sarIkhA utsarpaNIkA | pahalA ArA hogA / ikkIsa hajAravarSa pramANakA pahalA ArA jAnese ikkIsa hajAravarSa pramANakA dUsarA ArA hogA taba | puSkarAvarta megha varSegA // sAta dinataka usase pRthvIkA tApa naSTahogA / dUsarA kSIrodanAmakA megha varSegA usase pRthvI dhAnyaniSpatike yogya hogI / tIsare ghRtodakamegha ke varSanese pRthvI sacikkaNa hogI | cauthA zuddhodaka meghavarSanese dhAnyAdikakI niSpatti hogI / pAMcavA rasodakameghavarSanese pRthvI meM rasotpattihogI / yaha pAMca megha sAta sAtadina varSege | aise paiMtIsa dinatakamegha varSegA / taba vRkSaH, auSadhi, latA, dhAnya vagairaha ApahIse ugeMge bharatakI For Private and Personal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit dIvA0 vyAkhyA0 bhA0 // 46 // pRthvI bahutahI suMdara hogii|bilvaasii manuSya biloMse nikleNge|pusspphlaahishit vRkSAdi dekhakara aisAkaheMge mAMsa dUsare tInahIM khAnA // dhAnyapuSpa phala vagairehaH khAnA aisA paraspara kahake dhAnyAdi khAveMge // jaisA jaisA kAlaAyegA sare A0 vaisA vaisA rUpa saMghaNa AyuSya bddh'egaa| sukhakArI vaayuHclegaa||Rtu sarva sukhdaaiihoNgii|| tiryazca manuSya rogarahita hoNge|| dUsare AremeM madhya khaMDa meM sAta kulagara hoveMge // vimalavAhana 1 sudAma 2 saMgama 3 supArtha 4 datta 5 sumukha 6 samuci 7 ye sAta kulagaroM meM pahale kulagara vimala vAhana jAtiHsmaraNapUrvaka rAjyake vAste gAma nagara vagairaha basAvegA // aura bhI hAthI ghor3A vagairaha kA saMgraha karegA // zilpa, vyavahAra, lipi gaNatAdika logoMko sikhAvegA agni utpanna hogA vimalavAhana rAjA loMgoMko rasoIvagairahaHbanAnekA upadezakaregA // dahI dUdha, ghI vagairahaHkA saba vyavahAra hogA // asimasiHkasiHse loga AjIvakA kreNge||yh vyavahAra dUsare AremeM hogaa| pAMcaveM Arake sarIkhA dUsarA ArA jAnanA // parantu pAMcaveM AremeM utaratA kAla hove hai dUsare AremeM car3hatA 8 kAla hove hai itanAhI vizeSa hai ||vaad tIsarA ArA lgegaa| usakA nayAsI pakhavADA jAnese zata dvArapuranagarameM samuci rAjAkI bhadrAnAmakImahArAnIke caudaha svapna sUcita zreNikarAjAkA jIva pahalA tIrthakarapadmanAbhanAmakA putra W // 46 // hogA janmamahotsavavagairahaH mahAvIrakhAmIke sarIkhA jAnanA // kaise padmanAbha tIrthakara sAtahAthakA zarIra soneke jaisAvarNa siMhakA lAnchana vahatara varSakA Ayuaise pahale tIrthakara hoveMge bAda pahaleke sahita tIrthakaraprAtilo For Private and Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir likhate haiM zreNikarAra kauNika rAjAkA kArtikakA jIvajIva NAGARI HIRONICATECONORG myase teIsatIrthakara tIsare AremeM hoMge // aura cauvIsamAM tIrthaMkara bhadraMkara nAmakA cauthe AremeM hogaa| aba bhAvI covIsa tIrthaMkaroM kA nAma likhate haiM zreNikarAjAkA jIva padmanAbhakhAmI pahalA tIrthakara 1 zrImahAvIrasvAmIkA kAkA supArzvakA jIva zUradeva nAmakA dUsarA jinezvara2 kauMNika rAjAkA putra udAIkA jIva supArtha 3 poTTilaaNagArakA jIva cauthA khayaMprabha 4 dRr3hAyu zrAvakaHkA jIva pAMcavAM sarvAnubhUtiH 5 kArtikakA jIva chaTTA devazruta 6zaMkha zrAvakakA jIva udaya nAmakA sAtavAM tIrthakara 7 AnandakA jIva AThavA peDhAla 8 sunandakA jIva navamApoTTila 9 zatakakAjIva zatakIrtinAmakA dazavAMtIrthakara 10 devakI rAnIkA jIva gyArahavAM suvratanAmakA tIrthakara // kRSNavAsudevakA jIva amama nAmakA bArahavAM tIrthakara 12 satyakIvidyAdharakA jIva niSkapAyanAmakA terahavAM tIrthakara 13 balabhadraHkA 6 jIvaniSpulAkacaudahavAM tIrthakara 14 rohiNIkA jIvanirmama pandrahavAM tIrthakara 15 sulasAkA jIva citraguptanAmakA hai solahavAM jinezvara16revatIzrAvikAkA jIvasamAdhi nAmakA satarahavAM tiirthkr||17|| saddAlakAjIva aThArahavAM samvara la tIrthakara // 18 dvipAyanakA jIva unnIsavAM yazodharatIrthakara // 19 kaSAyakA jIva (kRSNanAmakA koI ) vIsavAM 8 vijayatIrthakara // 20 nAradakA jIva mallInAmakAikkIsavAM tIrthaMkara21aMbaDakA jIva vAIsavAM devatIrthakara22ambaDa , zrAvakaHkA jIva anaMtavIryanAmakA teIsavAM tIrthakara 23 khAtiHkA jIva cauvIsavAM bhadraMkara nAmakA tIrthakara hogaa| 24yaha AgAmikAlameM cauvIsa tIrthaMkaroMkA AyuH, kalyANaka, aMtara, lAJchana, varNa vagairahaH pazcAnupUrvIse hogaa| AAAAAOSATORISCOS For Private and Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit dIvA0 vyAkhyA // 47 // vartamAnacauvIsIke jaisA zrImahAvIrasvAmIke jaisepahale tIrthaMkara // pArzvanAmakhAmIke jaise dUsare tIrthakara yAvata: tIsare A. RSabhadevakhAmIke jaise cauvIsame tIrthakara hoMge aba bhAvicakravartI kahate haiN| dIrghadaMtaH1 gUDhadantaH 2 zuddhadantaH 3 bhAvA * zrIcandraH4, zrIbhUtiH 5, zrIsomaH 6 padmaH 7 mahApadmaH 8 kusumaH 9, vimalaH 10, vimalavAhanaH 11, riSTaH itya cakravartI paranAmA bharato dvAdazaH 12 // aba vAsudevoMkA nAma kahate haiM // nandI 1 nandamitraH 2 sundarabAhuH 3, mahAbAhuH pramukhanAma 6|4, atibalaH 5 mahAbalaH 6 balaH 7 dvipRSTaH 8 tripRSTaH 9||ab baladevake nAma kahate haiN||jyH 1, vijayaH, 2 bhadra hai 3 suprabhaH 4, sudarzanaH 5, nandaH 6, nandanaH, 7 bhImaH 8, sNkrssnnH9|| aba prativAsudevake nAma kahate haiN| tilakaH 1 lohajaMghaH 2 vajrajaMghaH 3, kezarI 4 baliH 5 prahlAdaH 6 aparAjitaH7 bhImaH 8 sugriivH9|| yaha tresaTha zalAkA 6 puruSoMmeM ikasaha puruSaH tIsare AremeM hoveNge|| eka tIrthaMkara cauvIsavAM 1 cakrIvartI bArahavAM yaha dopuruSa cauthe AremeM 8 hai hoveNge| ina donoMkA caurAsIpUrvalAkhavarSakA AyuHhogA bAda kalpavRkSoMkI utpatti hogii| manuSya yugaladharmI hojaajaayNge||piicheke cauvIsaveM tIrthakara AgekepahiletIrthakarainadonoMke aThArahakaroDAkaroDa sAgarakA aNtrhogaa||ch (6)| ArA yugaliyAkA jAvegA // utsarpiNI apasarpiNI kAla ikaTThA karanese 20 kroDAkroDa sAgarakA kAlacakra hovehai| laa||47|| aise kAlacakraanantagaye aura isabharatakSetrameM anaMta jaaveNge| isaprakArase zrImahAvIrakhAmI gautamakhAmIko bhavipyata kAlakA sarUpa kahake usadinakI rAtriHko apanAnirvANajAnake gautamakhAmIkA merepara jAdA sneha hai isIse ASSACROSESS For Private and Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kevalajJAna nahIM hove hai isavAstai gautamasvAmIko bhagavAnane aura grAma meM devazarmA brAhmaNako prativodhaneke liye | bhejA / aba prabhukA parivAra kahe hai apane hAthase dIkSA diye bhaye caudahahajAra ( 14000 ) sAdhuH chatIsa hajAra sAdhvI ekalAkha unasaTahajAra zrAvaka ( 159000 ) tIna lAkha aThAraha hajAra zrAvikA ( 318000 ) tInasaicaudaha caudaha pUrvadhArI terahasai avadhijJAnI sAtasai vaikrIyalabdhidhArI muniH sAtasai ( 700 ) kevalajJAnI pAMcasai ( 500 ) vipulamatiH // cArase ( 400 ) vAdI AThase (800) anuttara vimAnagAmI isaprakAra se samasta sAdhuH sAdhvI sahita zrImahAvIrakhAmI do upavAsasahita bhagavAn tIsa 30 varSa grahasthAzrama meM rahe sADhebAraha varSa aura eka pakSa chadmastha avasthAmeM rahe || kucha kamatIsa varSa kevalaparyAya meM rahe saba AyuH bahutara varSakA pAlake kArtika vadI amAvasakI rAtrike cauthe pahara meM khAtinakSatra meM dUsare caMdasaMvatsara meM prItivardhanamAsa naMdivardhanapakSa upazama dina devAnaMdA rAtriH sarvArthasiddhaH muhUrta nAgakaraNa meM padmAsana baiThe hue cauthe ArekA 3 varSa sADheATha mahInA bAkI rahane se isasamaya meM indrAsana kAMpA | avadhijJAnase indraHprabhukA nirvANa kalyANakA samaya jAnake AyA // AMsU DAlatA huA hAtha joDake bolA // garbhe janmani dIkSAyAM, kevale ca tava prabho ! / hastottaraM kSaNe'dhunA tadgantA bhasmako grahaH // 1 // artha :- he prabho Apake cyavana 1 garbhApahAra 2 janma 3 dIkSA 4 kevala 5 ina pAMca kalyaNakoM meM uttarA phAlgu For Private and Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 vyAkhyA nirvANasvarUpa // 48 // CAMERCEDESCREENERGRAM nI nakSatra thA isa vaktameM bhasma graha ApakI janma rAziHpara AyA hai isa kAraNase he svAmin he karuNAnidhAna eka kSaNa mAtra Ayu bar3hAvo kAraNa ApakI janma rAziHpara bhasma graha AyA hai vaha do hajAra (2000) varSa rahegA isase jinazAsanakI pUjA prabhAvanA kama hojAyagI isa liye doghar3I AyuSa bddhaao|| ApakA dRSTipAta honese bhasma grahakA teja niSphala hojAyagA taba bhagavAn bole he indraH yaha kabhI bhayA nahI hove nahIM hogA| nahIM // AyuHkI vRddhiH koIkarasake nahIM // bhAvi padArthakA nAza nahIM hai bhasma grahake utaranese devatA bhI darzana devagA // vidyAvanta bhI Apase prabhAva dikhAyegA jAtiH smaraNAdika bhI hogA bAda unnIsa hajAra ( 19000) varSa dharmapravartegA // duHkhamAkAlaparyaMta aisA kahake bhagavAn apanA nirvANasamIpa jAnake pacapana (55) puNyaphala vipAka adhyayana pacapana (55) pApa phala vipAka adhyayanakahake chattIsa (36) prazna vinA uttara kahake (uttarAdhyayana) pradhAna nAmakA adhyayana marudevAkhAminIkA adhyayana kahatAhuA bhagavAn zailezI karaNa kiyA // usa vaktameM svAmIkA nirvANa samIpa jAnake saba surendra asurendra parivArasahita Aye // prabhu pAMcalaghuakSara uccAraNa pramitakAla ayogI caudahavAM guNaThAnA sparzake zukladhyAna dhyAte bhaye eraNDaphalavat UrdhvagatiH karake mokSagaye // usa samayameM anuddhari, kunthuvA jIvoMkI rAzi utpanna bhaI taba sAdhuoMne vicAra kiyA ki Ajase saMyamapAlanA muzkila hogA aisA jAnake anazana kiyA // usadina navamalakI navalecchakI jAtivAle kAzI kozala dezake SACCIENCE // 48 // SHARE For Private and Personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cA. ghyA. 9 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aThAraha (18) gaNarAjAne amAvasa ke dina upavAsa karake pauSadhatrata aMgIkAra kiyA thA / usa rAtriH meM bhAvaudyo |takaranevAle tIrthakara mokSagaye jAnake apane gharoMse ratnamaMgavAke dravya udyotakiyA pauSadhapArA jisa rAtri meM tIrthaMkara | mokSagaye usarAtri meM devoMke jAne Anese vaDA udyota huvA | usa avasarameM devoMke mukhase zrImahAvIra svAmIkA nirvANagamana sunake zrIgautamakhAmI manameM vicAra kiyA ki aho bhagavAnane jAnatebhaye mereko dUrakiyA bhagavAnne jAnA merepAsa kevalajJAna mAMgegA | bAlakake jaisA kadAgraha karegA || parantu he svAmin maiM aise Apako nahIM | jAnethe // kevalajJAna dete to Apake kyA nyUna hojAtA | ApakA maiM sevaka thA | Apane loka vyavahArabhI nahIMpAlA | aba merA saMzaya kauna dUrakaregA | maiM kisako prazna karUMgA // hegautama hegautama aisA mujhe kauna kahegA // aise vakta apane jo hoveM unhoM ko dUrase bulAe jAte haiM / Apane mereko dUra bheja diyA / he prabho mereko kevalajJAnakI tRSNA nahIMthI | kevala Apake darzanahIkI tRSNA thI | aba ApakA darzanadUra hogayA / aisA vilApa kartA huA gautamakhAmIne vicAra kiyA || hejIva teM mohakevazase gahalA huA hai | bhagavAn vItarAga hai taiM sarAgI hai // vItarAgake sAtha seha kyA kAma Ave || eka pakSakI prItiH kaise bane / dvAdazAGgIkA jAnanevAlA hote bhI haiN| mohake vazapar3A hai jagatameM koI kisIkA nahI hai saba jIva apaneapane karmoM ke phalabhogavate haiM // ityAdivicArakarte bhaye gautamakhAmIne kSapaka zreNI karake kevalajJAna pAyA / jisa rAtrimeM prabhu mokSagaye usa rAtrimeM bhAva udyota jAnese For Private and Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 logoMne apane 2 gharoM meM ratnake dIpakoMseM dIvAlIkarI // tabase lokameM kArtika mahIne meM divAlIparva vartamAnahuAta nivANavyAkhyA0 pahale zrAvaNamahIne meM divAlIparva thA jisarAtrimeM vIraprabhu mokSagaye taba saba saMgha udvegapAyA // saMghakA mukhakamala svarUpa damlAna hogayA // bAda gautamakhAmIko kevalajJAna utpanna honese samasta saMghako AnaMda huaa|| causaTa indraH prabhukA nirvANa mahotsava karake prabhuke zarIrakA saMskAra kiyaa| taba indrAdikadeva dAr3hAvagairahaH leve|| kaIkadeva dAMtavagairahaH ko leve // kaIka bhasmagrahaNakare asaMkhyAtAdevone vahAMkI bhasmI dhUliH vagairahaH lenese vahAM eka sarovara hogayA // daindrane vahAM prabhuHkA caraNa sthApita kiyA // bAda prAtaHkAlameM gautamakhAmIke kevalajJAnakA utsavakarake sabadeva i-15 kaTe hokara nandIzvaradvIpameM aTThAI mahotsavaHkarake apane apane ThikAne gae // dUsare dina sudarzanAbhaganI zokadUrakarAnekeliye naMdivardhanarAjAko apaneghara bhojanakarAyA // tabase lokameM bhAIbIjaparvabhayA // pahale logoMne ratnamaI dIpakakIethe bAda sonemaI rUpamaI kramase pAMcaveMAreke prabhAvase maTTImaI dIpakakarate haiM / aisA AryasuhastisUrine saMpratirAjAse kahA herAjan yaha divAlIparva saba paryoM meM uttama kahAhai / laukika aura lokottara yaha parva mAnA jAve hai| jaise vRkSoMmeM kalpavRkSa devomeM indra rAjAomeM cakravartI nakSatroMmeM candramAH tejakhiomeM sUrya sarvadhAtuoMmeM| // 49 // suvarNa kASThameM candana banoMme nandanavana pradhAnahai vaisA saba poM meM divAlIparva zreSTha hai // divAlI ke dina zrIvIraprabhu mokSagayehaiM // aura gautamakhAmIko kevalajJAna utpannabhayA hai / isa kAraNase he mahArAja yaha divAlIparva sarvasiddhike dene ve For Private and Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie vAlAho // aisA sunake saMpratirAjA AcAryaHko vandanA karake apane gharagayA // yAvajIvaparvaArAdhake sadgati gayA // isItarahabhavyoMko isa parvakA ArAdhana karanA // chaThThapauSadhasahita karanA mahAvIrakhAmIkA guNa smaraNa karanA // divAlIkI rAtrimeM jAgarana karanA // divAlIke prabhAta sthApanAcAryaHkI pUjAkaranA gautamakhAmIkA ekAsanA karanA // ityAdiparva ArAdhanakaratebhaye bhavya jinAjJAke ArAdhaka hovehai // iti divAlIvyAkhyAnasampUrNa // atha jJAnapaMcamI vyAkhyAna likhate haiN| zrImatpArzvajinAdhIzaM, surA'suranamaskRtam / praNamya parayA bhaktyA sarvAbhISTArthasAdhakam // 1 // kArtika zuklapaJcamyA, mAhAtmyaM varNyate mayA |bhvyaanaamupkaaraay yathoktaM puurvsuuribhiH||2|| arthaH-devadAnava jinhoko namaskAra karate haiM aura sarvavAMchitake sAdhanevAle aise zrIpArzvanAthakhAmIko utkRSTa bhaktiHse namaskAra karake bhavyoMke upakArakeliye jaisA pUrvAcAyoMne kahAhai // kArtikasudIpaMcamIkA mAhAtmya usItaraha maiM kahatAhUM // jagatameM jJAna utkRSTahai // sarvaprayojanoMkA sAdhanevAlA aniSTa vastu ke vistArakA nivAraka jJAna kahAhai // jJAnase muktiH pAvehaiM / aura devalokakA sukha to sulabha hai / isaliye jJAna kalpavRkSake sadRza hai / For Private and Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jJAnapaMcamI vyAkhyAna. bhavya paMcamIke ArAdhanase jJAna pAvehe // nizcaya isakAraNase pramAdako choDakara vidhiHse paMcamIkA ArAdhana karanA // dIvA0 guNamaMjarI aura varadattakuMvarane jaisebhAvase paMcamIkA ArAdhana kiyA // so yahAM unhoMkA dRSTAnta kahate haiM / vyAkhyA | zrIjambUdvIpake dakSiNArdhabharatakSetrameM padmapuranAmakA ngrthaa| usameM prasiddha kIrtiH jisakI aisA ajitasenanAmakA // 50 // 1 rAjA hotA bhayA // yazomatinAmakI paTarAnI unhoMke rUpa lAvaNyase zobhita varadattanAmakA putra huA // kuMvarajaba AThavarSakA bhayA taba rAjAne paMDitakepAsa paDhAnekeliyerakkhA // parantu kuMvarako akSaramAtrabhI nahIM Ave // adhyAdUpakakA udyama niSphalahuA ||jb akSara mAtrabhI nahIMAve to zAstrakI kathA to dUra rahI // kramase yauvanapAyA taba pUrvakarmake udayase kor3ha bhayA // sukha nahIM pAve // rAjArAnIvagairaha duHkhIhue // bahuta upAva kiyA parantu koIguNa nahIMhuA // aura usInagarameM sAtakaroDa sonaiyoMkA svAmI jinadharmameraktaH prasiddhaH siMhadAsa nAmakA seTharahe // usake gharameM kapUrake jaisA nirmala sugaMdhitaguNa jisakA aisI karpUratilakA nAmakI strI unhoMke guNamaMjarInAmakI putrI janmasehI rogase pIDita aura vacanase mUkAyAne mUMgI bahuta auSadha kiyA parantu rogakI zAMti bhaI nahIM // yauvanaavasthAmeM kAI parNe nahIM // solahavarSakI bhaI // usako dekhake mAtApitA vagairahaH saba vajanaduHkhI bhaye // usa nagarake udyAnameM ekadA cArajJAnake dhAraNevAle vijayasenasUri AcAryaAye // taba saba nagarake loga kuMvarasahitarAjA aura kuTumbasahita siMhadAsaseTha vandanA karaneko Ae // rAjA vagairahaH AcAryako vandanA namaskArakarake yathAyogyasthAna baiThe AcAryane dharmadezanA prAraMbhakarI // SEXKXSCRESCORRCASCIENCR For Private and Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AACANCRECRUARCORRECEM jJAnasyArAdhane ytno'dhyynshrvnnaadibhiH| bhavyairvidheyaH satataM nirvANapadamicchubhiH // 1 // arthaH-bhavyoko adhyayana zravaNAdi karake jJAnake ArAdhanameM niraMtara yatna karanA nirvANapadakI icchA karanevAle aise // 1 // manasebhI jo jJAnakI virAdhanAkare vaha manuSya vivekavarjita zUnyamana hove // aura jo durbuddhi vacanasejJAnakI virAdhanA kare vaha janmAntarameM mukharogI mUkapanA niHsaMzaya pAve // jo kAyAse yatnavarjita AzAtanA kare vaha janmAntarameM duSTakoDha vagairahaH rogoMse pIDitahove // manavacanakAyAke yogase jo mUrkha jJAnakI virAdhanA karehai / karAvehai / unhoMke putraH kalatramitradhanadhAnyAdikakA vinAzahovehai // AdhivyAdhikA saMbhava hovehai // isase aho-2 hai bhavyo jJAnakI ArAdhanAkaranA virAdhanA karanA nahIM // ityAdidezanA sunake siMhadAsaseTha AcAryako vaMdanA karake bolA // he bhagavan kisa karmase merI putrIke zarIrameM janmase rogabhayA // guru bole hemahAbhAga karmoMse kyAnahIM saMbhavehai 8 apitu sarvasaMbhavahai / isakA pUrvabhava suno // dhAtakIkhaMDake bharatakSetrameM kheTakanAmakA nagarathA vahAM jinadevanAmakAseTha aura usake suMdarInAmakI strI thii| unhoMke pAMca putra hue AzavAla 1 tejapAla 2 guNapAla 3 dharmapAla hai 4 dhanasAra 5 cAra putrIbhaI lIlAvatI 1 zilAvatI 2 raMgAvatI 3 maMgAvatI 4 ekadA jinadevaseThane pAMcoMputroMko 4 paMDitakesamIpameM vidyAkalA grahaNake vAste rakkhA // 3lar3akA cApalyakareM kIr3AkareM // adhyayana kareM nahIM paMDita BREARCRASASAKAC%CE% For Private and Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 51 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaba unhoM kI tADanA kare taba rotehue gharaAkara mAtA se ApanA duHkha kaheM // taba mAtA bolI par3hane se kyAprayojanahai | kahA bhI hai | paTanA'pi martavyaM zaThenA'pi tathaivaca / ubhayormaraNaM dRSTvA kaNThazoSaM karoti kaH ! // 1 // arthaH- par3he jisakobhI maranA hai nahIMpaDhe jisakobhI maranA hai donoMkA maraNadekhake kauna kaNThazoSa kare | | dohA - aNabhaNiyAM ghoDe caDhe bhaNiyAM mAMge bhIkha / bhUlacUka bhaNanA nahIM yahI gurUkI sIkha // paMDitako olaMbhAdiyA IrSAse pustakapATI vagairaha ko jalAdiyA / aura putroMse kahA paDhaneko jAnAnahIM // | seTha vaha vicAra jAnake strI se bolA he bhadre mUrkhaputroM ko kanyA kauna devegA aura vai vyopAra kaise kreNge| isa kAraNa kahA hai| mAtA vai pitA zatrurvAlo yena na pAThitaH / na zobhate sabhAmadhye haMsamadhye bako yathA // 1 // vidvattvaM ca nRpatvaM ca naiva tulyaM kadAcana / khadeze pUjyate rAjA vidvAn sarvatra pUjyate // 2 // arthaH- jinhoMne apane putrako nahIM paDhAyA hai usa putrakI mAtA vairanI hai // pitA zatru hai vaha murkhaputra paMDitoMkI sabhA meM nahIMzobhe hai | jaise haMsoM kI sabhA meM baka nahIMzohai // 1 // aura vidvAn aura rAjA kabhI bhI nahIM sahaza hote haiM // kAraNa rAjA apane dezameM mAnA jAtA hai | paradezameM koI jAne nahIM vidvAn khadezaparadeza meM satkAra For Private and Personal Use Only jJAnapaMcamI vyAkhyAna. // 51 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir CRECENGACASSARKARMA pAtehai // 2 // aisA seThakA vacanasunake suMdarI bolii|| Apa kyoM nahIM par3hAtehaiM // putra pitAke AdhIna hote hai // putrI mAtAke anugAminI hovehai // aisA kahake seThako cupakA karadiyA seTha maunadhArake rahA // bAda pAMco lar3ake baDe hue // yauvanaavasthA paaii|| parantu kanyA koI deve nahIM jisake pAsa kanyAmAMge vaha aisA sunAve mUrkha nirdhana hai dUrastha // ityAdi // aho seTha tumane kyAnahIM sunAhai mUrkha 1 nirdhanaH 2 dUrarahA huA 3 kanyAse tInaguNA adhika varSavAlA 4 zUravIra 5 viraktaH 6 inhoMko kanyA denAnahIM // aisA sunake seTha strIse bolA he priye taine putroM ko mUrkhahI rakha diye isase koI kanyA nahIMdetAhai // taba suMdarI bolI isameM merA dopanahIM tuhmArAhI doSa hai / seTha-4 bole are pApinI sanmukha bolatIhai // strIbolI terA pitA pApI jisaneM terako sikhAyA nahIM kahAhai // AH! kiM suMdari ! sundaraM na kuruSe ! kiM no karoSi svayaM ! AH! pApe! pratijalpasi pratipadaM! pApastvadIyaH pitA / dhik tvAM krodhamukhImalIkamukharAM tvatto'pi kaH kopano // dampatyoriti nityadantakalahaklezAtayoH kiM sukham ? // 1 // artha:-he suMdari khedakI bAtahai yaha teM acchA nahIM karatIhai // tava suMdarI bolI teM Apa kyoM nahIM krtaahai| seTha For Private and Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 52 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bolA arepApinI haravakta sAmane bolatI hai // suMdarI bolI pApI terA bApa || seTha bole dhikkAra ho tereko krodhamukhI jhUTha bolanevAlI vAcAla || suMdarI bolI terese jAdA kauna krodhI hai | strI bhartAra ke aisA niraMtara kalaha hove to kyA sukhahove | aisA vacanasunake jinadeva seTha nArAja hoke pattharakA prahAra kiyA marmasthAna meM lagA taba suMdarImarake terI| putrI bhaI | isane jJAnakI AzAsanA pUrvabhava meM karI isase rogotpatti bhaI // kahAbhI hai // kRtakarmakSayo nAsti kalpakoTizatairapi / avazyameva bhoktavyaM kRtaM karma zubhAzubhaM // 1 // arthaH-kiehue karmoMkA saikaDo karoDa kalpajAne sabhI kSaya nahIM hai | kiyA huA zubha azubha karma avazyahI bhoganA hove hai | aisA gurUkA vacanasunake guNamaMjarIko jAtismaraNajJAna huA || pUrvabhavajAnake bolI aho gurukA vacana satya hai || bAda seThane gurUse pUchA he bhagavana isakAroga kaisejAvegA guru bole hetheSThin jJAnake ArAdhanase saba sukha hove hai || duHkhakA nAza hovaihai // jJAnakA ArAdhana isa prakAra se ho ve hai | vidhise zukla paMcamIko upavAsa karake paTTe para pustakasthApake Age svastika kare // pAMcabattIkA dIpaka kare || pAMcaphala aura pAMcavarNakA dhAnya car3hAve // pAMca varSa pAMca mahInoM taka yaha tapakare // mana vacanakAyAkI zuddhikarake paMcamI ArAdhanA // jo mahInemahIne meM karaneko nahIM samartha hove taba kArtikazukla paMcamI yAvajjIva ArAdhe acchItaraha ArAdhA huA paMcamIkA tapa sarvasukha devehai // | aisA gurUkA vacana sunake siMhadAsaseTha bolA he bhagavan merI putrIkI mahIne mahIne meM tapakaranekI zakti nahIM hai // For Private and Personal Use Only jJAnapaMcamI vyAkhyAna. // 52 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | isase kArtika zukla paMcamIkA vidhiH kRpA karake kaho // AcArya bole kArtikasudI paMcamI ke dina pustaka paTTepara sthApake sugandha puSpoMse pUjake Age dhUpa rakkhe // pAMcavarNake dhAnyakA pAMca yA ikkAvana svastikakare // pAMcaraMgake pakvAnna aura pAMcaphala car3hAve // jJAna pUjAkare yathAzakti dravya car3hAve // bAda gurukepAsa jAkara vidhipUrvaka vaMdanA karake paJcakkhAnakare | usadina uttara sanmukhabaiTake OM hrIM namonANassa isapadakA dohajAra (2000) guNanAkare // jo paMcamI ke dina pauSadhakare to pustakapUjA vagairahaH vidhipAraneke dina karanA // tapapUrNa honese yathAzakti ujjavanA karanA aisA AcAryaH kA vacana sunake guNamaMjarIne paMcamIkA tapa aMgIkAra kiyA / isa avasarameM rAjAne praznakiyA // he bhagavan mere varadatta putrake kor3haroga kaise utpanna huA akSaramAtra bhI par3hanahIM sake hai isakA kyA kAraNa hai // | gurU bole kuMvarakA pUrvabhava suno jambUdvIpake bharatakSetra meM zrI puranAmakA nagara thA vahA~ vasunAmakA seTha rahatA thA usake vasusAra, vasudevanAmake doputra the / ve ekadA krIr3A karanekeliye vanameMgaye | usavanameM munisundara nAmake AcA rya dekhe aura vandanA kiyA | gurUne dharmadezanA diyA so kahate haiM / yatprAtaH saMskRtaM dhAnyaM madhyAnhe tad vinazyati // tadIyarasaniSpanne kAye kA nAma sAratA // 1 // arthaH- jo prAtaH kAla meM saMskAra kiyAhuA dhAnya madhyAnhameM bigar3a jAtA hai uSNarasavati meM jo khAda hai / so ThaMDA honepara nahIM rahatA hai | usa dhAnyake rasase niSpanna huA zarIrameM kyA sArapanA hai / ityAdidezanA sunake pitAse pUchake For Private and Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA. 13/donoM bhAIyoMne vairAgyase dIkSAliyA // choTA vasudevacAritra pAlatAhuA saba siddhAntakA sAra adhyayana kiyA ||jnyaanpNcmii vyAkhyA gurUne vasudevako AcAryaHpada diyA // vasudevAcAryaH pAMcaveM sAdhuoMko vAcanAdeve // ekadA vasudeva AcArya ke vyAkhyAna. hai zarIrameM roga bhayA saMdhArepara sote huethe ekaH sAdhu Ake sUtrakA artha pRchA gurUne artha kahA vaha sAdhu gayA hai // 53 // utane dUsarA sAdhu AyA usakobhI arthakahA // aise bahuta sAdhuAke pRcha pUchakegaye // tava AcAryako nidrA 6 AtIthI kisIsAdhune pUchA he bhagavan isake AgekA padakaho isakA arthabhI kRpAkarake kahanA aisA sunake 8 *AcAryane manameM vicAra kiyA aho merA bar3A bhAI kRtapuNya hai mUrkha honase koInahIM pUchatAhai // apanI icchAmAphaka bhojana karatAhai sotAhai // isIse mUrkhapane meM bahutaguNahai // kahAbhIhai // mUrkhatvaM hi sakhe! mamApi rucitaM tasmin yadaSTau guNA,nizcinto bahubhojano'trapamanA naktaM divaashaaykH| kAryAkArya'vicAraNAndhabadhiro mAnApamAne samaH, prAyeNA''mayavarjito dRDhavapurmUrkhaH sukhaM jIvati // 1 // ___ artha:-he sakhe mUrkhapanA merekobhI rucAhai // isameM ATha guNahai // mUrkha nizcanta rahatAhai 1 bahuta bhojana karatAhai // 53 // 2 rAtadinameM bahuta sotAhai // 3 kAryA'kArya vicArane meM andhA aura bahireke jaisAha 4 mAna apamAnameM sarIkhA rahatAhai 5 prAyaH rogarahita hotAhai 6 jisako lajA nahIhotIhai 7 zarIra majabUta hotAhai // 8 aisA mUrkha sukhase For Private and Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jItAhai // 1 // AcAryane aisA kuvikalpase vicArA ki kisIko padamAtrabhI nahIM kahUMgA nahIMpar3hAuMgA paDhAhuAnahIM yAdakarUMgA // bAda AcAryaHkA zarIra jAdA rogAkAntahuA bAraha dinakA mauna karake usa pApako nahIM Aloyake Arta dhyAnase marake he rAjan yaha tumhArAputra huaa| pUrvopArjita karmase atyantamUrkha aura koDha vagairahaH / rogoMse pIr3ita zarIra huA / aisA gurUkA vacanasunake varadattakumarako jAtiHsmaraNajanita mU bhaI apanA pUrvabhavadekhake kSaNAntarameM sAvacetabhayA // aura gurUse bolA hebhagavan Apake vacana satya haiM tava rAjAne AcArya se kahA hebhagavan yaha roga kisaprakArase miTegA // gurU bole hemahArAja kArtikasudIpaMcamI ArAdhanI pUrvokta sabavidhi kahA // kumarane paMcamIkA tapa aMgIkAra kiyA // aura lokonebhI paMcamIkA tapakhIkAra kiyA // bAda gurUko namaskAra karake sabaloga apaneThikAne gaye // anantara samyak tapakarate hue varadattakumarake savaroga zAnta hogaye // khayaMvara AIhuI rAjAlogoMkI 1hajArakanyApANigrahaNakarI saba kalAsIkhI ajitasenarAjA varadattakumarako rAjyadeke gurUke pAsameM cAritragrahaNakiyA // varadattarAjA rAjapAlatAhuA varSavarSameMbar3IzaktibhaktiHse paMcamIkA ArAdhanakaratAhuA // akhaMDaAjJA jisakI aisA rAjyapAlake bhuktabhogIhoke apane putrako rAjya deke diikssaaliyaa| idharase guNamaMjarIke tapake prabhAvase roga savagayA // adbhutrUpahuA jinacandravyavahArIko parNAI // hatalevA 8 chur3Aneke vakta pitAne bahutadhanadiyA // bahuta kAlataka sAMsArikasukha bhogavake yAvajjIva paMcamIkA tapakarake aMtameM For Private and Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 cAritragrahaNakiyA // bAda varadattarAjaRSiH aura guNamaMjarIsAdhvI cAritrapAlake kAlakarake vaijayantavimAnameM jJAnapaMcamI vyAkhyA0padadeva bhaye // vahAMse cyavake varadattakA jIva mahAvidehakSetrameM puMDarIkanI nagarImeM amarasenarAjA guNavatIrAnIke putra vyAkhyAna. huA // zubhadinameM sUrasena naamkiyaa|| kramase yauvana avasthApAyA sau (100) kanyAoMkA pANigrahaNa kiyaa| // 54 // pitAne rAjyadiyA zUrasenarAjA huA nItiHse rAjya pAlatA huaa|| ekadA zrIsImandharasvAmI bihAra karatehue vahA~ dU samavasare tIrthaMkarakA Agamana sunake zUrasenarAjA bAMdaneko AyA // bhagavAnne dharmadezanA prAraMbha karI // saubhAgya 3 hai paMcamIke tapakA phala kahA bAda rAjAne pUchA hebhagavan kisane yaha tapakiyA aura phalapAyA taba bhagavAnne vara datta rAjA aura guNamaMjarIkA dRSTAMta kahA ye sunake jAtiHsmaraNa pAyA pUrvabhava dekhA paMcamIkA tapa grahaNa kiyA // dazahajAra (10000) varSa rAjyapAlake tIrthakarake pAsa dIkSAleke 1 hajAra varSataka (1000) cAritra hai pAlake kevalajJAna pAke mokSagayA // guNamaMjarIkA jIva sukhabhogavake devalokase cyavake ramaNIka nAmake vijayazu bhAnagarI amarasiMha rAjAkI amaravatIrAnIkI kukSimeM putra utpannahuA samayameM janmahuA pitAne sugrIvanAma diyA hai kramase yauvanaavasthA pAI bahutasIkanyAoMkA paannigrhnnkiyaa| vIsaveM varSa meM pitAne rAjyadiyA aura dIkSA lIyA // 54 // sugrIvarAjA bahutavarSataka rAjyapAlake gurUke pAsa dIkSAleke // ekalAkhapUrvavarSa cAritra pAlake kevalajJAnapAyake mokSagayA // paMcamIke ArAdhanase adhika saubhAgya manuSyoMke hovehai / isa kAraNase paMcamIkA saubhAgyapaMcamI aisA For Private and Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lokameM nAma prasiddhahuA // aisA jAnake aho bhanyo bhavabhayako dUrakaranekeliye paMcamIke ArAdhanakarane meM udyama karanA // itane kahanekA kArtika zuklapaMcamIke mAhAtmyameM varadattaguNamaMjarIkA kathAnaka kahA // iti jJAnapaMcamI da byAkhyAna sampUrNa // aba kArtika pUrNimAkA vyAkhyAna likhatehaiM // 2 zrIsiddhAcala tIrthezaM, natvA zrIRSabhaM prabhum / kArtikapUrNimAyAzca, vyAkhyAnaM vakSyate myaa||1|| siddhovijAyara cakkInamivinamimuni puNddriiomunniido|baaliipjunn saMbobharahasukamuni selgopNthgoy|| harAmokoDIpaMca draviDa naravaI nArao pnndduputtaa|muttaaevN aNege vimalagirimahaM titthameyaM namAmi // 2 // | zrIsiddhAcala tIrthakekhAmI zrIRSabhadevaprabhuko namaskAra karake kArtikapaurNimAkA vyAkhyAna kahatAhUM // 1 // aho bhanyo pAparUpakarmakA haranevAlA zrIvimalAcalatIrthako mana vacana kAyAkarake namaskArakaratAhUM // kaisAhai hai 4/vimalAcalatIrtha ki jisatIrthapara vidyAdharacakrI namibinamirAjA puNDarIkagaNadhara, vAlIRSiH pradyumnaH, sAmbakumAraRSiH bharatarAjA zukamuniH sailakarAjarSiH paMthakamuniH rAmacaMdra drAviDa vArikhilla dazakaroDa muniyoMke 5 bAbA sAtha, navanArada, pAMDava vagairahaH bahata muni anazanakarake AThakarmarUpa zatruoMkA vinAzakarake mokSagaye // aisA siddha SRIGANGACASSACRORE HOCARAMETERba-kara For Private and Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIcA. vyAkhyA // 55 // pUrvalAkhA kramase bharatavAjyapAla zailAtIrthako namaskAraho // aura jisatIrthameM kArtikapaurNimAke dina yAtrAkare so bahutaphalapAve // zatrujayagirike hI kArtika sAmanejAkara caityavaMdanakaranemeM bahutadharmavRddhi hovehai // aura kArtikapaurNimAke dina siddhAcalake Upara dazakaror3a paurNimA muniyoMkesAtha drAviDa vArikhila mokSagaye haiM unhoMkA dRSTAMta kahatehaiM / isa jambUdvIpameM dakSiNabharatArdhake madhyakhaMDameM vyAkhyAna. * ikSvAkubhUmimeM isa avasarpiNImeM tije Areke aMtameM sAtavAM kulagara nAbhinAmakA huAmarUdevAnAmakI strI thI una strIke 4 udara kandarAmeM zrIRSabhadeva pahalAtIrthakara utpannahuA vaha chai pUrvalAkhavarSa kumarapadameM rahe bAda indrane sunandA sumaMgalATa dAdo kanyA paannigrhnnkraaii| svAmIne saMsArakA vyavahAra pravAyA // kramase bharatabAhUbaliH pramukha so (100) ke putra do putrIbhayI jaba 20 lAkha pUrva gayA taba khAmI rAjAbhaye // 63 pUrvalAkhavarSa rAjya pAlake dIkSAkA avasara jAnake bharatakoM ayodhyAkA rAjya dekara bAhubaliko takSazilAkA kA rAjya diyA aise kramase putroM ke nAmakA deza vasAke sau putrako rAjyadiyA / unhomeM eka dravir3anAmakA putra thA usako draviNadeza aura kaMcanapura nagara vasAke icom55 // te diyA svAmIne dIkSAliyA // kramase karmakSaya honese kevalajJAna utpanna huaa| bhagavAn karor3oM devoMke parivArasahita sAdhusAdhvioMke samudAyasahita dezoMmeM vihArakarake dharmavRddhikarI // aura draviDarAjAbhI pitAkA diyAhuA rAjyabhogavatA huA // apanI striyoMkesAtha viSayasukha bhogavate kramase doputra hue // bar3A putra drAviDa choTA vArikhilla kramase bhogasamartha jAnake donoMputroMko pANigrahaNa karAyA // putroMkebhI putrabhaye vahabhI candrakalAke jaisA nAmakA For Private and Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vRddhiHprAptabhaye isa prakArase draviDarAjA apanA rAjya sukhase pAlatAthA usa avasarameM bharatarAjAne apanIAjJA ma-18 nAnekeliye aTThAnavebhAiyoko dUta bheje draviDarAjAne dUtake mukhase bharatakA cakravartIpadakA kharUpajAnake isItarahase hai sababhAI ikaTThe hokara apane apane putrako rAjya diyA / taba draviDarAjAnebhI apane bar3eputra drAviDako rAjya diyA / choTe vArikhillako 1 lAkha gAMva alagadiyA Apa saMsArakI vAsanAko chor3akara aura bhAiyoMkesAtha RSabhadeva khAmIke pAsa dIkSA liyaa|| tapakaratAhuA kevalajJAnapAyA aura drAvir3arAjApitAkA diyAhuArAjyapAlatAhuArahA vArikhillabhI pitAke diehue gAMvoMkI rakSAkare // kitane varSagae usa avasarameM drAviDarAjAke mana meM aisA vicaarhuaa| mere pitAne dIkSAke samayameM lAkhagrAma diyA so acchAnahIM kiyaa| merA rAjya kama hogayA parantu maiM isake / pAsase lAkhagAMva jabaradastIseM leuMgA aisA vicArake apanI senA ikaTThIkarake yuddhakevAste calA // taba vArikhillabhI bhAIke AnekA vRtAntasunake apanA sainyaleke sAmanecalA // apanedezakI sImArokI paraspara donoMkA mahAyuddha hai huaa|| aura bahuta hAthI ghor3A manuSya mAregae lohUkI nadIvahI // sAta mahInoMtaka saMgrAmahuA 10 karor3a manuSya mAregae / varSARtu AI saMgrAmabanda hogayA drAviDarAjA vanameM krIDAkaraneke vAste gayA // vaha vana anekaAmAkadalI, nIma, kadambAdi gulmalatApatra, puSpa, phala vagairahA vana samUddhiHse zobhamAna aura sarovarajharanoMse zobhita vanadekhatA huA jaataahai| utane usIvanake madhyabhAgameM tApasagaNase zobhita kulapatikodekhA ||raajaa ghor3ese utarake BORATORNARRATOR ma * For Private and Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir taha so kahate haiM hamAmI rAjyapAkara vaha tumhArI Urdhvagati rAjyake jo sAta dIvA0 yogyasthAna dekhake baiThA / usa avasarameM kulapatine rAjAko dharmopadeza diyA usameM saMsArakI asAratA batAI // aura kArtika vyAkhyA0/kahA teM apane choTebhAIke sAtha rAjyakevAste saMgrAma karatAhai yaha kyA yukta hai kAraNa rAjyake jo sAta aMga aura paurNimA rAjyacinha ye adhogatiH jAnA kahatehaiM // chatra yaha sUcanA karatAhai tumhArI Urdhvagati baMdha hogaI camara yaha kahate divyAkhyAna. // 56 // 1 haiM ki jaise hama Upara jAkara nIce AtehaiM aise tumabhI rAjyapAkara bahuta Upara Ayeho jo sukRta nahIM karoge to nIce-12 | jAnAhogA // hAthI kAna calAtehaiM so kahatehaiM hamAre kAnake jaisI rAjyalakSmI caMcala hai // ghor3A apanIpUMcha calAtA|5|| huA kahatAhai ki rAjyalakSmI caMcala hai // aisI rAjyalakSmIke vAste apane bhAIkesAtha saMgrAma karanA anucita hai| | aisA sunake drAviNa bolA bharatabAhuvalinebhI rAjyake vAste paraspara bArahavarSa saMgrAma kiyAhai / taba kulapati bolA tuma apane pUrvajoMkI niMdA karateho // bharatane bAhubali ke sAtha rAjyake vAste saMgrAma nahIMkiyA kiMtu cakrarala AyudhazAlAmeM praveza nahIMkaratAthA // isavAste saMgrAma kiyA / teM to rAjyake lobhase saMgrAmakaratAhai / maiMne zrIRSabha devakhAmIke sAthameM dIkSA liithii| svAmI to bAraha mahInoMtaka maunameM rahe aura AhAranahIMmilA tathApi vicarate rahe // hama logoMse nirAhAra nahIMrahAgayA taba vanamekandamUlakA ahAra karate tapa karateM vanameM rahate haiM isa liye| bharatabAhubaliHkA dRSTAMta yahAM denA nahIM // aura rAjyake vAste bhAIkesAtha saMgrAma karanA nahIM // rAjyalakSmI kaisI hai so kahatehaiM // For Private and Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie gayakannacaJcalAe aparicattAe rAyalacchIe / jIvAsakammakalimala bhariyabharAto paDanti ahe // 1 // arthaH-hAthIke kAna jaisI caMcala rAjyalakSmIkA nahIM tyAga karanese jIva karmarUpakAdeke bhArase bhArIhuA narakameMjAvehai ityAdi dharmopadeza sunake saMsArako asAra jAnake krodhako chor3ake aisA vicaartaabhyaa|| aho mere jIvatavyako dhikkAra hoM ekahI merebhAI hai usake sAtha maiMne yuddhaH kiyA // yaha aniSTa kiyA thor3e jInekevAste vaira kiyaajaavehai| rAjyake lobhase apane bhAIyoMse sNgraamkreN| yaha saba akArya hai / aisAvicArake drAviDa tApasAzramase uThake apane 1 bhAIke pAsagayA // vArikhillabhI bar3ebhAIko AtAhuA sunake sAmane jAke pagoMmeM par3A / taba drAvir3arAjA azrupUrNanetrasnehase ArdrahRdaya aisA vArikhillako uThAkaraaise bolA hebhAI merA rAjya taile maiM tApasIdIkSA lUMgA // taba vArikhillabolA jaba tuma dIkSAleoM to mererAjyase kyA prayojanahai maiMbhI dIkSAleuMgA bAda apane putrakoM rAjya dekara drAvir3a vArikhillane dazakaror3a kSatriyoMke parivArase tapovanameM jAke kulapatiHke pAsa tApasIdIkSA liyaa|| AtApanA sUryake sAmane kare // kandamUlAdikakA AhAra karatA bhojapatrakA vastrapaharatA tapakaranese durbalazarIra huA // aise karate bahutakAla gayA usa avasarameM kaIkasAdhuH tIrthayAtrAke liye jAtehue usa vanameM Aye // drAviDa vArikhillane muniyoMko dekhake bahuta Adarase namaskAra kiyA // sAdhubhI gamanAgamana Aloyake bhUmipramArjake vRkSake nIcebaiThe // drAviDa vArikhilla vagairahaH tApasa sAmanebaiThe // utane eka haMsa bImAra mUrchitahoke par3A SAUSASSASSASSASSHOSES For Private and Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 57 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaba vaha sAvacetahuA muniyoMne usakA alpaAyuH jAnake navakAra sunAyA aura bimalAcalakA mahimAkahA | usa haMsane muniH ke vacanadhAre usake prabhAvase vaha haMsa marake pahale devaloka meM devabhayA || thor3I vakta ke bAda muniyoM ke pAsa Ake namaskAra karake AgebaiThA | usa avasarameM devakI Rddhi aura rUpa dekhake drAviDa vArikhilane muniyoMse pUchA he bhagavan yaha atyantarUpa kAntiH ke dhAranevAlA kaunadeva hai / taba muni bole yaha haMsakAjIva namaskAra sunane se tIrtharAjazatruMjayakA mahimAghArane se devabhayA isavakta zatruMjayakI yAtrAkarake yahAM AyA hai | aisA sunake tApasoMne pUchA he khAmin vimalAcalatIrtha kahAM hai aura kaisA hai usakAmAhAtmya hamAreUparakRpAkarake sunAvo // taba munivoleki jambUdvIpa ke dakSiNArdha bharatameM soraThadezakA maMDana 108 nAma hai jisakA aisA zatruMjayanAmakA mahAtIrtha hai aura zatruMjaya 1 puMDarIkara 2 siddhakSetra 3 vimalAcala 4 suragiriH 5 // mahAgiriH 6 zrIvRMda 7 indraprakAza 8 mahAtIrtha 9 ityAdi ikkIsanAmaisake prasiddha haiM / yaha parvatanAma nikSepase zAkhatA hai // anaMtakAlakI apekSAse siddhazailapara anaMtemuni mokSagaye haiM | atIta utsarpiNIkAlameM sampratinAma caubIsavAM tIrthakaroM ke prathama gaNadhara kadambanAmake karor3a muniyoM ke sAtha muktigaye | vartamAnakAlameM pahalAtIrthakarakA prathamagaNadhara puMDarIkanAma ke caitrI paurNamAsI kedina pA~ca karoDa muniyoM ke sAtha zatruMjayapara zivapurIko gae / isase puMDarIkagiri aisA nAma kahAjAve || phAlgunasudI dazamIko dodokaror3a muniyoMke parivArase nami vinami vidyAdhara rAjarSiH siddhAcalapara mokSagae | aura namiH For Private and Personal Use Only kArtika paurNimA vyAkhyAna. // 57 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SANSKRROROSSA vinamiH rAjAkI causaTaputrI caitravadI caturdazIke dina anazana karake sdgtigii| isa kAraNase mokSamaMdira caDhane meM sopAnasadRza yaha tIrtha hai // aura pAparUpamaila dhone meM pAnIke sadRza jAnanA // isaliye vimalagiri aisA isakA, nAma hai // aura pApazatruko jItanemeM mahAsubhaTake jaisA jAnanA // aura jisane manuSyabhava pAke zatrujaya jAke AdIzvarakI bhaktiHpUrvaka dravyabhAvapUjA nahIMkiyA usane manuSyabhavapazUke jaisA haardiyaa||jo tIrthayAtrAkA utsAha apane hRdayameM dhArake zrIzatrujayajAke yAtrAkare usakA jIvita saphalahojAya ||thodd'e kAlameM zivasukha pAve // aise gurumukhase siddhagiriHkA mahimA sunake siddhAcalakIyAtrAvAste dazakaror3amunisahita drAviDa vArikhilla valkala cIvara dhAratebhae // tApasa apane gurUkIAjJA lekara zatrujayatarapha cale // munIbhI anyatra vihaarkrgye|| drAvir3a, vArikhila kramase calatehue parivArasahita zatrujaya pahuMce // bhAvase sAdhudharma aMgIkArakarake cAramahInoMkA upa-da vAsakarake zajayapara caumAsA rahe // tapakaratebhaye saMyamase AtmAko bhAvanakarate zubhadhyAnayogase karmarAziko / dUrakarake caturmAsike aMtadinameM arthAt kArtikapaurNamAsIke dina zukladhyAna dhyAtebhaye kSapakazreNIkarake ghanaghAtI cArakokA kSayakara kevalajJAna kevaladarzana pAke sarva lokAlokako jAnate bhaye ayogI caudahavAM guNaThAnAsparzake adhAtIkarmakA kSayakarake drAviDa vArikhilla rAjarSi dazakaror3a muniyoMke sAtha mokSagaye // acala akSaya ziva nirupadravapada pAyA isa kAraNase kArtika pUrNimA atIva uttama parva he // isaliye kArtikapaurNamAsIke dina zrIza SASARAKASARAKAR For Private and Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 vyAkhyA // 58 // @jayakI yAtrA karanese bahutalAbha hovehai / sausAgarapramANe narakayogya karmakA nAza hovehai // brAhmaNa strI, mauna ekAbAlaka, RSiH inhoMkI hatyAke pApase chUTehai / isaliye kArtikI upavAsa karake yAtrA karanA parama zreyahai // dazIkA kadAcit yAtrAnahIM karasaketo bar3e ADaMbarase zatrujayakesAmane zrIyugAdi devakIpratimA rathameM sthApake rthyaatraakre|| vyAkhyAna, mAtrapUjA mahotsavAdi karanekara caityavaMdana khamAsamaNa vagairahaH vidhiH karanese bahutakarmakI nirjarA hovehai // bahuta puNyavRddhiH hovehai / isa kAraNase kArtika pUrNimAke dina pUjA, prabhAvanA, pauSadhAdi karanekara dina saphala krnaa||5 parva ArAdhana karanese prANI kalyANa pAvehai / itane kahanekara kArtikapUrNamAsIkA vyAkhyAna samApta huaa| aba mauna ekAdazIkA vyAkhyAna likhate haiN| arasya pravrajyA namijinapaterjJAnamatulaM, tathA mallerjanmavratamapamalaM kevalamalam / valaukAdazyAM sahasi lasaduddAma mahasi, kSitau kalyANAnAM kSipatu vipadaH paJcakamadaH // 1 // arthaH-aThArahavAM aranAthatIrthakara ne dIkSAliyA // ikkIsavAM naminAthakhAmIko kevalajJAnautpanna huA anupama aura ugaNIsamA malinAthakhAmIkA janma malarahitadIkSA nirmala kevalajJAna utpanna bhayA kaisA kevalajJAna // 50 // sarvadravyaguNaparyAya jAnane meM samartha // tejavAna magasarasadI gyArasako pAMca kalyANaka huA // so vipadAko dUrakaro // kalyANa parNimA rihaH vidhi, SARAMERASACSCGARCASE ALLACKla - For Private and Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 1 // jaise isa bharatakSetra meM pAMca kalyANaka hue || vesaihIpAMcabharatakSetra meM pAMca airavata kSetrameM yaha daza kSetrake milAnese paccAsa (50) kalyANaka bhayA / isa prakArase atIta vartamAna anAgata kAlakI apekSA Der3hasau kalyANaka bhayA isa magasarasudi gyArasako upavAsa karanese Der3ha se upavAsakA phala hotA hai | isa dinameM upavAsakarake maunadhArake aThapaharIpopahakarake rahanA bhaNanA guNanA vagairahaH svAdhyAyakaranA aura kucha bolanA nahIM // pArane uttarapAraneke dina ekAzanA karanA || pAraneke dina maMdirajAke tIrthakarake Age phalacar3hA ke bhAvase jinapUjA karanA // bAda meM gurUke pAsajAke baMdanAkarake jJAnapUjA karake sAdhuoMko par3i lAbhake pAranA karanA / isa prakArase gyAraha varSa (11) mahInAparyaMta vratakaranA // bArahaveM varSa meM tapa pUraNa honese pauSadhapArake gurUko vaMdanAkara tIrthakarake Age gyAraha pakkAnna gyAraha phala gyAraha prakArakA dhAnya aurabhI suMdara vastu gyAraha gyAraha car3hAnA || jaghanyavI gyAraha | zrAvakAkA vAtsalyakaranA || saMghapUjA, gyAraha pustakoMkA likhAnA isa prakArase jJAna, darzana, cAritra upayogI - igyAraha igyAraha upakaraNa karake udyApana karanA // ujjavanA karanese tapapramANaphaladAyaka hoye hai // jaiseM maMdirabanAke kalaza, daNDa dhvajA car3hAnese maMdira sampUrNa kahAjAve hai | vaise ujjavanA karanese tapa sampUrNa hove hai | yahAM kathAnaka kahate haiM || ekadA prastAvameM zrIneminAthasvAmI grAmAnugrAma vicaratebhaye AkAzagata chatracAmaroMkara ke | zobhita soneke kamalapara calatehue bhagavAn dvArikAnagarIke bAhira revatAcala udyAna meM samavasare // nagarake For Private and Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 vyAkhyA // 59 // loga bAMdaneko Ae // zrIkRSNavAsudevaH bar3IRddhiHse bAMdaneko Ae tInapradakSiNAdeke vaMdanAnamaskAra hai| mauna ekAkarake bole // he khAmin ekavarSake tInasaisATha dina hotehe // usameM kRpAkarake ekadina aisA batAo ki usako dazIkA ArAdhake dAna, zIla, tapa, vrata zaktihInabhI maiMhUM so merA nistAra hove // taba bhagavAn bole he vAsudeva jaba vyAkhyAna. aisA hai to tuma magasarasudI gyAsako ArAdho // kahAhai // api mithyAdRzAM mAnyA, sA maunaikAdazItithiH / mArgazIrSAkhyamAsasya zuklapakSe prakIrtitA // 1 // tatra puNyakRtaM svalpamapi prauDhaphalaM bhavet / tasmAdArAdhanIyA sA vizeSeNa vizAradaiH // 2 // sarvebhyo'pi ca parvebhyaH, parvaparyuSaNAhvayam / dinebhyo'pyakhilebhyoyaM, tathA mukhyo'sti vaasrH||3|| zramaNaiH zramaNIbhizca, zrAvakaiH zrAvakAdibhiH / dharmakarma vidhAtavyamasmin dine vizeSataH // 4 // PI arthaH-magasarasudI ekAdazIparva saboMke mAnyahai // vaha maunaekAdazI kahIjAvehai // 1 // usameM thor3AbhI| |sukRta kiyAhuA bahuta phaladAI hotAhai isase vizeSakarake vicakSaNoMko maunaekAdazIkA ArAdhana karanA // 2 // jaise sarva parvo meM paryuSaNAparva vizeSa khaajaavehai| vaisA sarvadinoM meM yaha mauna igyArasakA dina vizeSa hai ||3||saadhuH, sAdhvI zrAvakaH zrAvikAko isa dina vizeSataH dharmakArya karanA // 4 // aisA sunake zrIkRSNa bole he prabho pahale MALAYALAMSALCHAR For Private and Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit yA bahuta dhana jisandravatInAmako patana hai| vahA~pa karake kho| 4MROCEROSCORRECTOG kisInebhI ekAdazIkA vrata kiyA hai| aura usake kaisI phalaprApti bhaI so kRpA karake kho||khaamii bole dhAtakI khaMDa dvIpameM isukAraparvatase pazcimadizAtarapha vijayanAmakA pattana hai // vahAM pRthvIpAlanAmakA rAjA huA usake audArya cAturI zIlAdiguNako dhAraNevAlI candravatInAmakI rAnI hotI bhaI // usa nagarameM vyavahAriyoMmeM ziro-13 maNi bahuta vyApArase kamAyAhai bahuta dhana jisane ubhayakAlapratikramaNa karanevAlA satputrayukta jinabhaktiHkA karane vAlA zUranAmakA seTha hotAbhayA // ekadA vRddhaavasthAmeM gurUko bhaktiHse namaskArakarake pUchA he bhagavan aisA dharma kaho jisako thor3AkaranesebhI karmakSaya hove // gurUne maunaekAdazIkA bratakaranA kahA // bAda seThane gharaAke gyArahavarSa gyArahamahInoM tapakiyA // bratakI samAptimeM seThane vidhiHpUrvaka ujamaNAkiyA // bAda ujamaNeseM pandraha dina akasmAt peTamezUla honese marake gyArahaveM AraNadevaloka meM ikIsasAgaropamakAAyuHaisA deva huaa|| devalokakA sukha bhAgavake vahA~sai cyavake zauryapUra nagarameM samRddhidattavyavahArIke gharameM prItimatI strIkIkukSimeM putra utpnnhuaa| jaba janmabhayA taba nAlA gAr3anekevAste jamIna khodI usameM nidhAna nikalA // bahutaharSahuA vadhAIkarI // dazadinataka seThane bahuta dravya kharcake janmotsava kiyA // azuciHkarma nivartahonese bArahaveM dina jAti-15 vAlAko bhojana karAke seThabole jaba yahabAlaka peTameMthA taba mAtAkI vratakaranekI icchAbhaIthI isase isa bAlakakA nAma guNaniSpala suvrata aisA ho aisA kahake mAtApitAne suvrata aisA nAma diyA / aura maMgalAdikake jaisA nirarthakanahIM // kahAhai // NAGARICCREASE For Private and Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 60 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhaumaM maMgalaM vRSTinAmakaraNe, bhadrA kaNAnAM kSaye // vRddhiH zItalatA ca duSTapiTake, rAjA rajaH prvnni|| | miSTatvaM lavaNe viSe madhuratA, dagdhe gRhe zItalaM // pAtratvaM ca paNAGganAsugaditaM, nAmnAM paraM nArthakam // 1 // arthaH- bhaumanAma grahako maMgala kahate haiM / so nAmase maMgala hai | aisAhI vRSTinAma karaNako bhadrA kahate haiM annake kSayameM vRddhiH kahate haiM / duSTapiTakako zItala kahate haiM | holI parva meM rAjA banatA hai / lavaNako mIThA kahate haiM // viSako madhura kahate haiM / gharabalane meM zItalakahate haiM / vezyAoM ko pAtra kahate haiM // ityAdika nAmase kahejAte haiM unhoM meM artha nahIM hai | aisA bAlakakA nAma nahIM diyA kintu guNaniSpannaH sutratakumara aisA nAma diyA / vaha putra pAMcadhAoMkarake pAlAgayA aisA ATha varSakA huA dekhake pitAne vicAra kiyA || rUpalAvaNyasaMyuktA, narA jAtyAdisaMbhavAH / vidyAhInA na rAjante tatomaM pAThayAmyaham ||1|| arthaH- rUpalAvaNyAdisaMyukta pradhAna jAtyAdika meM utpannabhaye manuSya vidyAhIna hove so nahIM zobhate haiM | isaliye | putrako maiM par3hAUM // 1 // aisA vicArake mahotsavakarake mAtApitAne upAdhyAya ke samIpa bahattara kalAkA abhyAsa karaneko rakhakA // anAyAsa se sarvakalA thor3e kAlameM par3hI chaprakArakA AvazyakasUtrAdika zrAvakakA AcArabhI par3hA || yauvana avasthA pAI // usake pitAne zrIkAntA 9 padmA 2 lakSmI 3 gaMgA 4 padmalatA 5 tArA 6 ramA 7 padminI 8 gaurI 9 gAMgeyA 10 ratiH 11 vaha maharddhika vyApAriyoMkI kanyAkA pANigrahaNa karAyA // rUpa For Private and Personal Use Only mauna ekA dazIkA vyAkhyAna. // 60 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir COCK lAvaNyavAlI una striyoMke sAtha bhogabhogavatA dogundakadevoMke jaisA sukhase rahatA bhayA // tadanantara seTha putrako ghara bholAke dIkSA leke cAritrapAlake aMtameM anazanakarake vrggyaa| vAda gharakA khAmI suvrataseThane pUrvabhavame ekAdazIkA ArAdhanakaranese igyAraha karoDa sonaiyoMkA khAmI dAtA bhoktA bhayA ||raajaane sonekA zirapeca mastakapara baMdhavAkara nagara seTha kiyA ||raajmaany, satyavAdI sarvatra prasiddha atipratApI, sajana; sarva vyApAriyoMmeM pradhAna, sarvavyApAriyoM meM ratnake jaisA kAla gmaave|| vAda kAlAntarameM igyArahastriyoMke igyAraha putra hue // unhoMkA bahuta parivAra huA // anyadinameM udyAnameM dharmaghoSaAcArya, parivArasahita Ae ||raajaa vagairahaH aura suvrataseTha bAMdaneko gae // AcAryane dharmadezanA prAraMbhakarI tapakAmahimA kahA // 18| yad dUraM yad durArAdhyaM, yacca dUre vyavasthitam / tat sarvaM tapasA sAdhyaM, tapo hi duratikramam // 1 // 5 hai arthaH jo dUra hove muzkilase kiyA jAve jo dUrarahAhuA ho vaha sarva tapasesAdhya hai tapa atyantazaktimAnhai tapa6 duratikramahai // 1 // vahAM paMcamIkAtapakaranese pAMca jJAnakIprAptihovehai // aSTamIkA tapakaranese ATha karmakA hai kSayahove hai // ekAdazIkA tapakaranese igyArahaaMga sukhase jAnAjAvehai // caturdazIkA tapakaranese caudahapUrvakAhai bodha hove hai // paurNamAsIkA tapakaranese sampUrNaAgama jAnA jAve hai // aisA sunake suvrataseThako mUrchA prApta huI // jAtiHsmaraNa jJAnase pUrvabhavameM maunaekAdazIkA tapakiyA jAnake cetanA pAI // vAda gurUke pAsameM yAva CALCARGADCASALAMA SACCAKACAKKAKACIRCRA pA. vyA. 11 For Private and Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 vyAkhyA // 61 // RELEASESAMELESEARCH jIva maunaekAdazIkA tapagrahaNakiyA // gurUne kahAki igyAraha aMgokA ArAdhana karanA // tapaacchItaraha Ta mauna ekAkaranA pUrvabhavameMekAdazIkA tapa ujamane sahita kiyA thA isase isabhavameM pravardhamAnasampadA pAI // igyAraha- dazIkA karor3a sonaiyyoMkA khAmI huA // lokameM nirmalayaza, prabhutva, adhikAritva, nagara seThapanA rAjya maanpnaapaayaa|| vyAkhyAna. isIkAraNase isabhavameMbhI tapameM udyama karanA // aisA kahake dharmalAbhaAzIrvAdadeke gurUne anyatra vihAra kiyA // seTha sukhase kuTumbasahita igyArasakedina AThapraharakA AhArAdi tyAgarUpapauSadha kare // lokameM bhI mauna 6 ekAdazIparvakIprasiddhiH bhaI |jiskaarnnse bar3eloga jisakomAne usakosabamAnatehaiM / jaise lokameM kahatehai mahA-8 devane mastakameM dhAraNakiyA jisase dvitIyAkedina eka kalAmAtrabhI candra loga pUjatehaiM / kyoMki mahAjano yena gataH saH panthAH aise aneka loga mauna ekAdazIkA tapa karane lage // ekadA kuTumbasahita seThane mauna ekAdazIke dina AThapaharakApauSadhakiyA // pauSadhakaranevAle savoM ne rAtrimeM kaausggkiyaa| coroMne yahavAta jAnIthI maunaekAdazIkedina suvrataseTha nahIM bolatAhai // koIvastu lejAya taubhI manA nahIM krtaahai| isase cauroMne gharameM pravezakiyAdIpaka karake caura dekhate haiM to sonaiyoMke Dhigale par3e haiM // jitanegaThariye bAMdhatehaiM utane zAsatadevIne sabacauroMko stambhitakiyA / isIse zAsanadevI puujiijaayhai| kAusagga kiyA jAvehai bAda prAtaHkAlameM staMbhitabhaye zastrasahita For Private and Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie paradravya haranemeM udyata aise cauroMko dekhake loga ikaTe bhaye // koTavAla gharako gherakararahe kuTumbasahita suvrataseTha sthApanAcAryake samIpameM pauSadhapArake upAzrayajAke gurUko namaskArakara dharmasunake apane gharaAyA vahAM cauroMko dekhake cauroMko rAjA na mAre aisIbuddhiHse seThane maunkiyaa|| tava koTavAlavagairahaH rAjapuruSoMko zAsanadevIne stambhitakiyA // madhyAnhameM rAjA Ae // seThane bahuta bheTanA rAjAke naz2arakiyA // namaskArakiyA rAjAne pUchA yahakyAhai tumane cauroMko kaise manAnahIMkiye seTha bolA he prabho maiM pauSadhameM thA // saba vRtAntakahA dharmakAkharUpa sunAke rAjAko saMtoSitakiyA // rAjA bole vara mAMga seTha bole cauroMko abhayamile ||raajaane | seThakA vacana svIkArakiyA taba zAsanadevIne koTavAla aura cauroMko chor3A // bAda seThane pAranA kiyA // aurabhI ekadA prastAvameM zaharameM agniHlagA // nagarake loga idhara udhara bhAga gae // seThane pauSadha kiyA thaa| apane vratakI rakSAke liye kahIMbhI gayAnahIM // nagara saba jalagayA jalA huA jaGgala hove vaisA ho gayA / parantu-suvrata seThakA ghara aura dukAna vagairaha jinamaMdiraupAzraya ye nahIM jale // prabhAtameM samudrameM dvIpake jaisA seThakA ghara dukAna vagairahaH dekhake saba nagarake loga suvrataseThakI prazaMsA karate bhae // yathA satvena dhAryate pRthvI, satvena tapate raviH / satvena vAyavo vAnti, sarva satve pratiSThitam // 1 // aho dharmasya mAhAtmyamasyAho dRr3hatA vrte| pAlayed vratamevaM yo, dvedhA'pyasya zivaM bhavet // 2 // 96464X*****KASAAPKI For Private and Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyA dIvA0 18|yataH-dharmAjanmakule zarIrapaTutA, saubhAgyamAyurvalaM // dharmeNaiva bhavanti nirmalayazo, vidyArthasaMpattayaH ||[maan ekAkAMtArAcca mahAbhayAcca satataM, dharmaH pritraayte||dhrmHsmygupaasitohi bhavati, vrgaa'pvrgprdH||3|| dazIkA ___ artha / satvase pRthvIdhAraNa hotIhai satvase sUrya tptaahai| satvase vAyuH calatA hai| saba satvameM prtisstthit||1|| vyAkhyAna. dharmakAmAhAtmya AzcaryakArIhai aho dharmameM (sutrata ) seThakI kaisI dRr3hatAhai // yaha vrata pAlatAhai // isake yahAM aura paralokameM kalyANahai // yahAM to ghara nahIM jalA aura pahale caura corI nahIM karasakethe // paralokameM kharga apavargakI prApti hogI // 2 // dharma se acche kulameM janma zarIra niroga honA saubhAgyapAnA baDAAyuH bala pAtehaiM // dharmasehI nirmalayaza hotAhai // vidyA aura arthakI prAptiH hovehai / jaGgalameM siMha vyAghrAdikakA abhaya isase dharmarakSAkare // dharma acchI tarahase kiyA huA khargake sukha aura mokSake sukhadenevAlAhai // 3 // bAda ekkAdazI vrata pUrana honese seThane udyApanakiyA // motI, ratna, dakSiNAvartazaMkha aura mUMgA, sonA, cAMdIvagairahake 5 tIrthakaroM ke bhUSaNa aura bhAjanakaravAe // tAMbe pItala vagairahaH ke pUjAke upakarNa karavAe ||bhut prakArake dhAnya, dra // 62 // TapakkAna, nAriyala, dAkha, Ama vagairahaphala sone rUpake dravya aurabhI azoka caMpA gulAba vagairahake puSpa Paura rezamI vagairahaH vastra ityAdika aneka vastu igyAraha igyAraha tIrthakarake Age car3hAI ||igyaarh aNglikhaae|| ABOARGANGACASSACRECAROO SCACIDCORECASEARCHECK For Private and Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir igyAraha pustaka, pUThA, paTarI, ThavanI vagairahaH jJAnake yogyaupakaraNa caDhAe / isItaraha cAritrake upakaraNa car3hAe // | aise vistArase udyApanakarake saMghapUjA sAdharmI vAtsalya vagairaha, sAta kheboMmeM dhanakharcake ApanA manuSyajanma | saphalakiyA // ekadA vRddhaavasthA meM seTha rAtrimeM vicAratAbhayA / maiMne janmaparyanta zrAvakadharmapAlAhai // mauna ekAdazIkA tapa udyApana sahitakiyA hai | yaha saMsAra asAra hai || pahale yA pIche avazyaparabhava jAnA hai | isa vAste isavakta meM sadguruke yogase dIkSAleUM // to ThIka hove aisA vicArakarate prabhAtahogayA | udyAnameM taraNatAraNa samartha cArajJAnake dhAranevAle guNa suMdarasUrIAe | unhoMko vaMdanA karaneko sabalogagae // apanA putra aura striyoMke sahita seThabhIgae | jitanevandana karake sabaloga baiThe taba gurUne dezanA prAraMbhakarI // jo bhavya kevalIkA kahAhuA ahiMsAlakSaNa sattaraha prakArasaMyama vinayamUla, kSamA pradhAna mahAtratarUpasAdhudharma| pAlane se zIghra karma kSayaH karake mokSa jAve hai | aura jo bAraha vratAtmaka zrAvaka dharmapAle vaha paraMparAse mokSakA | kAraNa hai || thor3ekAlasehI sarva duHkhoMkA anta karanevAlA sAdhudharma zIghramokSajAnekevAste sevanA // kahAhai // cAritraratnAnna paraM hi ralaM, cAritravittAnna paraM hi vittam / cAritralAbhAnna paro hi lAbhazcAritrayogAnna parohi yogaH // 1 // For Private and Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 vyAkhyA dIkSA gRhItAdinamekameva, yenogracittena zivaM sa yAti / mauna ekAna tat kadAcittadavazyameva vaimAnikaH syAt tridshprdhaanH||2|| dazIkA vyAkhyAna. arthaH cAritraratnase dUsarA vizeSa ratna nahIMhai cAritradhanase koI dhana jAdA nahIM hai cAritralAbhase utkRSTa koI lAbha nahIMhai cAritrayogase utkRSTa koI yoga nahIMhai // 1 // pravardhamAna pariNAmase dIkSAgrahaNakarake eka dina jo cAritrapAle to mokSajAve // kadAcit mokSa nahIMjAve taubhI vaimAnika deva to avazyahIhove / ityAdi hai dezanA sunake suvrataseTha bolA he tAraka maiM saMsAra kAMtArase udvignabhayAhUM isavAste putrako ghara sambhalhAke Apake-* |pAsa dIkSAleuMgA // aisA sunake guru bole he mahAnubhAva jaisA sukhahoya vaisA karo // paraMtu dharmakAryameM deriikrnaa| nahIM // bAda seTha AcAryako namaskArakarake apanegharajAke kuTumbako bhojanakarAke // apane khajana aura putroMse | dIkSAkI AjJAleke igyArahastriyoMkesAtha mahotsava karake dIkSAliyA // vizeSatapakaratAhuA suvratamuni grahaNa AsevanazikSAgrahaNa karake sAdhudharmameM vicarA // igyArahastriyoM vizeSa tapakarake zarIrako durbalakara eka mhii-10||63 // |nekA anazanakarake kevalajJAna pAyake mokSagaI suvratamuniH sAdhudharma pAlatAhuA sukhase vicare // kahAhai jayaM care jayaM ciTre, jayamAse jayaM sae / jayaM bhujaMto bhAsaMto, pAvakammaM na vaMdhaI // 1 // For Private and Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit - arthaH // jayanAse calanA jayanAse khar3ArahanA jayanAse baiThanA // jayanAse sonA jayanAse bhojana karatAhuA aura bolatA huA pApakarma nahIM bAMdhe // 1 // isaprakArase pavitracAritrapAle // tathA vizeSase chadra aTamAdi tapakiyA usakI saMkhyA likhatehaiM // janite dvezate SaSThe, aSTamAnAM zataM tathA / catuSTayaM caturmAsyA, ekaM pANmAsikaM tpH||1|| __ sa maunaikAdazItithyAstapastapan vishesstH| pAThako dvAdazAGgInAM zuddhAM dIkSAmapAlayat // 2 // ___ arthaH-dosau chaTTayAne velA, ekasau aTThama yAne telA, cAra caumAsItapa eka chamAsI tapa itanA vizeSa tapakiyA // 1 // suvratamuniH vizeSase maunaekAdazIkA tapakaratAhuA dvAdazAGgIkA adhyayana kiyA // zuddhadIkSA 8 pAlatAbhayA // 2 // ekadA mauna ekAdazIkedina suvratasAdhuH maunasahita tapakiyA hai // usakI parIkSAkavAste koI mithyAdRSTideva koI sAdhuHke kAnoM meM bahuta vedanA utpannakarI bahuta ilAjakiyA tathApi zAnti bhaI nahIM taba usa devane sAdhuoMke Age kahA isa sAdhukI vedanA suvratamuniHkI auSadhase miTegI // jo yaha suvratamuniH khasthAnase bAhira jAke auSadha lAkeilAja karegA // aisA sunake vaha sAdhuH suvratamuniHke pAsameM Ake upacArakevAste kahA // suvratamuni maunI ekAdazIko apane ThikAnese bAhira nahIM jAve // bAda devake prabhAvase hai pIr3ita sAdhuHne suvratasAdhuke mastakameM prhaardiyaa|| bahuta vedanA utpannabhaI parantu muniHne sahI aura vicArane lgaa| RIKARANASANA For Private and Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 64 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arahantobhagavantoye, sAdhavo gaNadhAriNaH / indrAzcandrA dinendrAzca, nAgendrA vyantarendrakAH // 1 // sacakravartinovAsu, devA pratinArAyaNAH / baladevA narAdhIzA, mAnavA apare'pi ca // 2 // karmaNA pApinAnena, te sarve'pi viDambitAH / kiyanmAtro varAko'haM purastAt tasya karmaNaH // 3 // are jIva ! sahasvatvamuditaM karma te'sti yat / tad bhogena vinA naiva, prakSIyeta kadAcana // 4 // laddhaM aladdhaputraM jiNavayaNasubhAsiaM amayabhUyaM / gahiraM saggaimaggo nAhaM maraNAu vIhemi // 5 // tapastItragharaTTo'yaM, kSamAmarkaTikAnvitaH / dhRtihasto manaHkIlaH karma dhAnyAni cUrNayet // 6 // // arthaH- arhantaH bhagavantaH gaNadhara, sAdhuH, indraH, candraH, sUryaH, nAgendraH vyantarendra // 1 // cakravartI, vAsudevaH, prativAsudevaH, baladevaH, rAjA, manuSyaH, aura bhI prANiyoMkI // 2 // isapApI karmane sarvokI viDaMbanA karI | hai | maiM to usa karmake Age kisaginatI meM hUM // 3 // are jIva tere karmaudayameM AyA hai taiMsahanakara || karma bhogavesivAya kabhI kSaya nahIMhove // 4 // pahalenahIM pAyA aisA jinavacanasubhASita amRtake jaisApAyA hai // sadgatiHkA mArga grahaNa karanese aba maiM maranese nahIM DaratA hUM // 5 // taparUpa tIvraghaTI kSamA rUpa markaTikA sahita // | dhairyarUpahatthA manakIlA aisI ghaDIse karmarUpa dhAna pIsA jAtA hai // 6 // aisA vicAra karatA huA suvrata muniH For Private and Personal Use Only mauna ekA dazIkA vyAkhyAna. // 64 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SC-ALIGALA kSobhAtura bhayA nahIM devanejAnake vizeSa upasargakiyA // muniH zubha adhyavasAyase kSapaka zreNIcaDhake kevala jJAna pAyA // bhavyoMkoM pratibodhake suvratamuniH mokSagayA // isaprakArase zrIneminAtha svAmIke mukhase sunake zrIkRSNa hai vAsudevaH pramukha mauna ekAdazIke tapakaranemeM AdaravAnahue // tavase mauna ekAdazIke tapakI bar3I prasiddhiH bhaI // aisA sunake zrAvakoMko bhI mauna ekAdazIkA vrata karane meM vizeSa prayatna karanA // itane kahanekara mauna hai ekAdazIkA vyAkhyAna sampUrNa bhayA // aba pauSadazamIkI kathA kahate haiM praNamya pArzvanAthAMghripaGkajaM sarvasaukhyadam / samastamaGgalazreNilatApallavatAmbudam // 1 // bhavyajIvaprabodhArtha, jantUnAM ca sukhaaptye| pauSakRSNadazamyAzca, mAhAtmyaM kathyate'dhunA // 2 // arthaH-sarva sukhake karanevAle samasta maMgalazreNI rUpalatAko praphullita karane meM meghake jaise aise zrIpArzvanAthakhAmIke caraNakamaloMko namaskAra karake // 1 // bhavyajIvoMko bodhakevAste aura prANiyoMkoM sukhakI prApti ke liye pauSavadIdazamIkA mAhAtmya kiMcit kahatA hUM // 2 // isajambUdvIpake bharatakSetrameM aGgadezameM caMpAnAmakI nagarIhai usake bAhira IzAnakoNameM pUrNabhadranAmacaityava nasaNDasahitahai vahAM zrImahAvIrakhAmI carmatIrthakara samavasare SARSCIRCLOSROSAGAR For Private and Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 bhagavAnko bAMdaneke liye aura upadeza sunaneko rAjA vagereha, loga Ae // bhagavAnko tIna pradakSiNA deke | pauSavyAkhyA05/ vandanA namaskArakarake yathA yogyasthAnabaiThe // taba khAmIne saMsAra samudra meM DUbate hue prANiyoMkA uddhAra karane-13 dazamIkA davAlI // dezanA prAraMbhakarI // vyAkhyAna, jIvadayA viramijai, iMdriyavaggo damijai syaavi|sccN cevavadijai,dhammassa rahassa miNameva // 1 // arthaH-bhagavAn kahate haiM aho bhanyo jIvadayAmeM ramaNa karanA niraMtara indriyavargako damanA aura satyahI bolanA hai 8/dharmakA yaha rahasya hai ityAdi dezanAsunake kitaneka loga bhadrakabhaye // kitane logoMne zrAvakadharma aMgIkAra TU kiyA // kitaneka sAdhu bhaye taba gautamakhAmI zrImahAvIrakhAmIko vandanA karake prazna kiyA // hekhAmin pauSaTU dazamIparvakA mAhAtmya kRpA karake kaho // taba bhagavAn bole hegautama pauSadazamIko zrIpArzvanAthasvAmIkA hai janmakalyANakahai // isadina donoMsandhyAmeM pratikramaNa karanA // devavandanakaranA brahmacaryaH pAlanA jinamaMdirameM| |aSTa prakArI pUjA sattaraha prakArakI pUjA snAtra mahotsava vagairahaH baDe ADaMbarase karake gurUkepAsa jAke bandanA // 65 // 6 karanA // aura upadeza sunanA bAda gharajAke sAdhuoMko paDilAbhake ekAzanA karanA // naumI aura ekAdazI-18 hai kobhI ekAzanAkaranA // bhUmiHpara zayana karanA aise dazavarSa karanese tapa sampUrNa hove hai // aura dazamIke dina hai HISTORIGROSSESSES SANGACAREERSEARCCESS For Private and Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi zrIpArzvanAtha arhate namaH isapadakA do hajAra (2000) jApa karanA // bAraha logasakA kAusagga bAraha pradakSiNA bArahakhamAsamana / vagairahaH manavacanakAyAkI zuddhiHse ArAdhana karanevAlA isabhavameM dhana dhAnya putra kalatrAdi sukhapAve hai | paralokameM devAdi RddhiH bhogavake paraMparAse nirvANa jAve hai // aisA bhagavAnne kahA taba zrIgautamakhAmI bole| he prabho pahalekisane yahaparva ArAdhana kiyA hai // so anugrahakarake kahiye // bhagavAn bole he gautama teisavAM tIrthakara zrIpArthanAtha khAmIke aura mere aMtarameM zUradatta nAmakA seTha bhayA usane yaha parva ArAdhA so kahate haiN| 6 jambUdvIpa bharatakSetrameM surindrapura nAmakA nagara hai vahAM narasiMha nAmakA rAjA bhayA // rAjAke catura, guNavatI 8 zIla alaMkArasahita guNasuMdarI nAmakI paTarAnI thii| usanagarameM zUradatta nAmakA seTha rahatAthA // usake zIla alaM-16 kAradhAranevAlI pativratAdi guNayukta zIlavatI nAmakI striithii|| yadyapi kuberake jaisA mahA dhanADhya yazasvI seThathA parantu mithyAtvavAsita kapilamatAvalaMvi tridaMDiyoMkA bhakta zevadharmako ArAdhanameM tatpara jaina dharmako nahIM jAne // kahA hai| na devaM nA'devaM na zubhagurumevaM na kuguruM // na dharma nA'dharma na guNapariNaddhaM na viguNam // | na kRtyaM nAkRtyaM na hitamahitaM nApi nipuNaM // vilokante lokA jinvcnckssurvirhitaaH||1|| ESSACROSORRECORRECTOR For Private and Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 arthaH-jinavacana cakSumserahita loga deva aura kudevako nahIM dekhate haiM // suguru kuguruko nahIM jAnate haiM dharma pauSavyAkhyA0 aura adharmako nahIM jAnate haiM // guNa aura aguNako nahIM jAnate haiM // kRtya akRtya hita ahitako nahIM jAnate 4 dazamIkA haiM arthAt jinavacanase hI yaha bodha hotA hai / vaha seTha kabhI jinavacana nahIM sune hai // mithyAtva rUpa rAhuse grasitacandra jaisA // jIva zarIrako ekamAne parantu vaha seTha rAjyamAnya thA nagaraseThathA // aise kitanA kAla gayA bAda ar3hAI se (250) jahAja gaNima, dharima, meya, paricchedya yaha cAraprakArake kriyAnoMse bharake ratnadvIpa bhejaa| bahA jAke seThake puruSoMne vahamAla vecake naye kriyAnoMse jahAja bharake pIche cale // madhyasamudra meM jaba Aye hai taba karmodayase tophAna huA // ulkApAta aura pracaNDapavanake vegase vaha jahAja kAlakUTa dvIpameM gae // svasthA nameM nahIM Ae // aura seThake gharameM igyAraha karor3a dhananidhAnagatathA vahAM sarpavicchra aura koyalA hogayA // 500 gAr3A bharake mAlakA disAvarase AtAthA vaha bhIlone lUTa liyA // bAda seTha nirdhana ho gayA nagaraseThakA padagayA // mahA daridrI hogayA // loga jo satkAra karate the vahabhI gayA // kahAhai // dhanamarjaya kAkutstha ? dhanamUlamidaM jagat / antaraM naiva pazyAmi, nirdhanasya zavasya ca // 1 // he rAmacandra dhana upArjana karo dhanamUla yaha jagat hai nirdhana aura mare huemeM aMtara nahIM dekhatA hUM // 1 // BOOKSAROKAR For Private and Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit GOOGGCSCALECSCRECASCAL dahA-bApa kahe mere pUta sapUtA bena kahe merA bhaiyA // * gharajorUbhI leta balaiyAM soi baDo jAMkI gAMTha rupaiyA // 1 // bAda seTha nirdhana honese duHkhase kAla gamAtA huaa|| kitane dinoMke vAda usa nagarake udyAnameM zrIdevendrasari samavasare vanapAlakane rAjAko vadhAI diyA rAjA vana pAlakako bahuta dravya deke khuzIkiyA // vAda rAjA aura hai 4Anagarake logasurendraseTha vagairaha, bAMdaneke vAste gae // AcArya ke pAsa Ake vaMdanA karake yathAyogya sthaanbaitthe||2 AcAryane dezanA prAraMbha karI // aho bhanyo saMsArameM dharma padArthahI sArahai kalyANakArakahai // kahAhai // dharmataH sakalamaGgalAvalidharmataH sakalasaukhyasaMpadaH // dharmataH sphurati nirmalaM yazo, dharma eva tadaho vidhIyatAm // 1 // vivekaH paramo dharmo, vivekaH paramaM tpH|| vivekaH paramaM jJAnaM, viveko muktisAdhanam // 2 // bhakSyA'bhakSyavicAraH syAd gmyaagmyvibhedkRt|| mArgA'mArgaparijJAnaM gunnaa'gunnvicaarnnaa||3|| nidrA''hAro rataM bhItiH, pazUnAM ca nRnnaaNsmm|vivekaa'ntr matrAsti, taM vinA pshvHsmRtaaH||4|| eka utpadyate janturyAtyakazca bhavAntaram / eko duHkhI sukhI caikastathaikaH siddhisaukhybhaakuu||5|| LOCACAUSERECTORICA cA. vyA. 12 % For Private and Personal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 67 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // arthaH // dharma se sampUrNa maMgalakI zreNI hove hai || dharmase sampUrNasukha sampadA aura nirmala yaza pAve hai isa vAste dharmakaro // 1 // viveka utkRSTa dharma hai viveka parama tapahai viveka utkRSTa jJAna hai viveka muktiHkA sAdhana hai // 2 // | bhakSa abhakSakAvicAra gamya agamyakA bheda aura mArga amArgakA jJAna guNa auguNakA vicAra ye saba vivekase hove // 3 // nidrA, AhAra, maithuna, bhaya pazU aura manuSyoM ke samAna hai vivekakAhIM aMtara manuSyoM meM hai | viveka ke | vinA manuSya pazuke sadRza kahejAveM haiM // 4 // eka utpanna hotA hai | eka janmAntarajAtA hai eka duHkhI hai eka sukhI hai eka saMsArahI meM paribhramaNakaratA hai | eka mokSakA sukhapAtA hai // 5 // ityAdi dezanA sunake parapadA ke loga apane apane ThikAne gae | taba zUraseThane pUchA he bhagavAn jIvakA kyA lakSaNa hai taba AcArya bole he| zreSThin jJAnadarzanacAritrayukta tapa, vIrya, upayogavAna jo hai vahajIva kahAjAve // yataH nANaM ca daMsaNaM ceva, caritaM ca tavo tahA // vIriyaM uvayogo ya, eyaM jIvastalakkhaNam // 1 // cetanAlakSaNazcAtmA, sAmAnyena budhaiH smRtaH // saMsArAtmA tathA jIvaH, paramAtmA dvidhA mataH // 2 // saMsArAtmA sadAduHkhI janmamaraNazokabhAk // caturazItilakSAsu, yoniSu bhrAmyate sadA // 3 // nasA jAtirna sA yonirna tat kSetraM na tat kulam // yatra karmavazAdAtmAnotpanno'yamanekadhA // 4 // For Private and Personal Use Only pauSa dazamIkA vyAkhyAna. // 67 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir egayA devaloesu, narapasu vi egayA / egayA asuraM kAyaM jahA kammehiM gacchai // 5 // egayA khattio hoi, tao caNDAla vukkso|| tao kIDa payaMgoya, tao kunthu pipIliyA // 6 // subhago durbhagaH zrImAn rUpavAn rUpavarjitaH // sa eva sevakaH svAmI naro nArI napuMsakaH // 7 // saMsArIkarmabandhAd, naTavat paribhrAmyati / anantakAlaparyantaM, jIvaH saMsAravartmani // 8 // bhavyajIve dayAdAnaM dharmakalpatarUpamam / dAnazIlatapobhAvaM, zAkhA muktisukhaM phalam // 9 // dharmAdeva kule janma, dharmAdi vipulaM yazaH // dharmAd dhanaM sukhaM rUpaM, dharmaH svargApavargadaH // 10 // arthaH // jJAna darzana cAritra tapa taise vIrya aura upayoga yaha jIvakA lakSaNa hai // 1 // paMDitoMne sAmAnya prakA| rase cetanA lakSaNa AtmAkA kahA hai || eka saMsArAtmA aura paramAtmA do prakArakA AtmA jAno // 2 // saMsArI AtmA niraMtara duHkhI janmamaraNa zokabhAka hai // 84 caurAsI lAkha yoniyoM meM paribhramaNa karehai // 3 // vaisI koI jAtinahIM vaisI koI yoniH nahIM vaisA koI kSetranahIM vaisA koI kulanahIM jahAM karmake vazase saMsArI | AtmA aneka vakta janma maraNa nahIM kiyA hai / apitu kiyA hai // 4 // koI vakta devaloka meM utpanna hotA hai kabhI narka meM jAtA hai kabhI asura yoniH pAtA hai jaise karma karai vaisA gatyantarameM jAve // 5 // kabhI kSatriya hove For Private and Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir dIvA0 18vAda janmAMtarameM cAMDAla vukkasa hove bAda kIr3A pataMgiyA kuMthuA aura kIr3I hove // 6 // zubhaga, durbhaga, pauSavyAkhyA zrImAn , nirdhana, rUpavAna. kurUpa vohI sevaka hove kabhIkhAmI hove kabhI manuSya kabhIstrI kabhInapuMsaka hove // 7 // dazamIkA saMsArIjIva karmasambandhase naTake jaisA saMsArameM anaMtakAlataka paribhramaNa arthAt nATaka karatAhai // 8 // dayA, vyAkhyAna. // 68 // dAnadharmarUpa kalpavRkSakI dAnazIla tapabhAva cArazAkhAhai bhavyajIvako mokSake sukharUpa phala prApta hovehai // 9 // dharmasehI sukulameM janma hotAhai dharmase vipulayaza hotAhai dharmase dhanasukharUpa hovehai ||dhrm khargaapavargakA denevAlAhai10 dohA-dharma karata saMsArasukha dharma karata nirvANa / dharmapantha sAdhanavinA, naratiryaMcasamAna // 1 // supuruSa tIna padArtha sAdhehai, dharmavizeSajAnI ArAdhehai // dharma pradhAnakahe sabakoI, artha kAma dharmahitahoI // 2 // ityAdi dharmakathA sunake seTha jIva ajIvAdi navapadArtha yuktaH samyaktvaratnapAyA // aura praznakiyA he bhagavan // 68 // aisA koI tapakaho jisake karanese merA nidhAna naSTa hogayA so pragaTahove // AcAryabole he bhadra dharmasevanese sarva iSTasiddhiH hoveha pauSavadIdazamIkA vratakaranA usadinabhI pArzvanAthakhAmIkA janmakalyANaka bhayAhai // navamI, For Private and Personal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dazamI, ekAdazI tInadina ekAzanAkaranA // jamInaparasonA brahmacarya pAlanA | doTaMka pratikramaNA devavaMdana jinamaMdirameM trAtrAdi mahotsava karanA OM hrIM zrIpArzvanAtha arhate namaH isa padako dohajAra ( 2000 ) vakta guNanA || pAraneke dina khAmIvaccha karanA aise dazavarSataka vidhi se yaha tapakaranA aise ArAdhana karanese isalokameM dhanadhAnya saubhAgya Adika aura paraloka meM svargasukha aura kramase mokSasukha pAye hai | aisA sunake harSake | prakarSase vikasita huA hai netra jisakA aisA seTha jainadharma aMgIkArakarake guruko vaMdanAkarake apane ghara gayA // AcArya anyatra vihAra karagae | seThane dazamIkA tapakaranA prAraMbha kiyA || dazamahIne jAnese kAlakUTadvIpase | jahAja Ae naukarake mukha se sunake seThane nahIM mAnA taba seTakI strI zIlavatIne kahA he svAmin yaha satyahI jAno / asatya nahIM hai isakAraNase Aja apane gharameM nidhAna pragaTahogA / taba satyasamajhanA / aisA kahake nidhAna dekhA nidhAna pragaTahuA tabaseTa apanI strIse bolA he priye jainadharmake prabhAvase jahAjoMkI badhAI AI igyAraha karor3a sonaiyyoMkA nidhAna prakaTa huA // zrIpArzvanAthasvAmI ke prasAdase aura guruke upadeza se maiM zrImAna bhayA // bAda jainadharmakI vAsanA se sukhase kAlagamAte // nagaraseTha padavI pIche pAI // seTha ke dazaputrabhaye rAjA satkAra | karake apane pAsa meM rakkhA | ekadA prastAva meM devendrasUriH bihAra karatebhaye vahAM samavasare // seTha bAMdanekogae // aurabhI nagarake loga bAMdaneko gae vaMdanA karake yathAsthAna baiThe gurUne dezanAdiyA dezanA ke aMta meM seThane prazna kiyA hai For Private and Personal Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 vyAkhyA pauSa RDCORDSMSADSASARASA% khAmin dazamIke udyApana meM kyA karanA // gurU bole he zreSThin dazapustaka likhAnA dazapUThA paTarI dazavITAGganA dazaThavanI dazathApanAcArya dazanaukaravAlI dazacandravA dazajinamaMdira dazajinapratimA kalazapyAlA dIpaka, AratI | dazamIkA vagairaha dazadaza pUjAke upakaraNakaranA // aise jJAna, darzana, cAritrake dazadaza upakaraNakaranA // dazadinakA utsava vyAkhyAna. khAmIvacchala, saMghapUjAkarake zAsanakI prabhAvanA krnii|| aise guruke bacanasunake seTha ujavanA kiyA // maNiratnake hai jinabiMbakarAe pIche kitane dinoMkebAda vairAgyavAsitacittajisakA aisA seTha suMdaranAmakA bar3e putrakoM gharakA / bhAradeke sabakoM bulAke bole ki he putro tuma dazamIkedina zrIpArzvanAthakhAmIkI sattaraha prakArakI pUjAkarake TU vyAkhyAna sunake gharaAke sAdhuoMko paDilAbhake ekAzanA karake cauvihArakA pacakhAnakaranA pAranekedina svAmI-| vacchalakaranA // isa vidhi se dazamIkA ArAdhana karanese hama sukhIbhaehaiM tumakobhI aisAhI karanA jisase sukhI hovoge // aisI putroMko zikSAdeke gurUke pAsameM jAke vaMdanA karake aisAbolA he bhagavan mere Upara kRpAkarake cAritradevo // jisase varga apavargakA sukhapAUM // taba gurUbole jaisA sukha hove vaisA karo aisA sunake cAritra grahaNakiyA // nAnAprakArakA SaSTha aSTamAdi tapa karatAhuA bArahavarSake bAda pandraha dinakA anazana karake smaa-12|| 69 // |dhiHse maraNapAke dazave devalokameM bIsasAgaropamakA Ayu, aisA devahuA // anukramase devasukha bhogavake prANataH |devalokase cyavake isI jambUdvIpake mahAvidehakSetrameM puSkalAvatI vijaya maMgalAvatInagarImeM siMhasenarAjAkI For Private and Personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir * guNasuMdarIrANIke kukSiHrUpasarovarameM haMsake jaisA utpanna hogA jaisenakumAranAma hogA // vahAM saMsArika sukhabho gavake pIche cAritragrahaNa karegA // igyAraha aMga bArahaupAGgapar3hegA // ekAkI vihArakaratA huA ekadA kAussa ggameM khar3ArahegA // vahAM usavanakA adhiSThAtA mithyAtvavAsitadevaH sAdhuko nakula, vicchU, sarpa, hAthI, siMha, hai byAna, pizAca, rAkSasa, khecara betAlapramukha ikkIsaupasargakaregA // muniH to zamadamaguNakarake zukladhyAnase cAra ghAtIkarmokA kSayakarake kevalajJAna pAvegA // zIlavatI cAritraleke pAlake devalokagaI // mahAvideha kSetrameM mokSa jAvegI / jaisenakevalI bahutabhavyoMko pratibodhake mokSa jAveMge // isaprakArase zrIvardhamAnakhAmIne 3 zrIgautamakhAmIse pauSadazamIkA kharUpa kahA // vaha sunake zrIgautamakhAmIne bhagavAnko namaskAra kiyA // tapasaMyamase AtmA bhAvana karate bhae rahe // aho bhanyo pauSadazamIkA mAhAtmya sunake yaha vrata avazya karanA // jisase sukha saMpadA hove // yaha caritra sunanese yaha vrata karanese isabhavameM dhanadhAnyAdisamRddhiH-pAve // parabhavameM kharga apavargakA sukha prANIpAve hai // itane kahane kara pauSa dazamIkA vyAkhyAna sampUrNa huaa| atha merutrayodazIkA vyAkhyAna likhatehai // zrIyugAdijinaM natvA, dhyAtvA zrIgurubhAratim / mestrayodazIvyAkhyA, likhyate lokabhASayA // 1 // A%A%A9A%ACHERSARKARANA For Private and Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 70 // 7 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arthaH-zrIyugAdidevako namaskAra karake gurUkI vANIkA dhyAna karake merutrayodazIkA vyAkhyAna lokabhASAse kahatA hUM | yahAM parvAdhikAra meM ATha mahAM pratihArya virAjita jagadgurU zrIvardhamAnasvAmIne zrIgautamAdikake Age jaise mAghavadi trayodazIkA mAhAtmya kahA || vaisA paraMparA se AyA huA hamabhI merutrayodazIkA adhikAra kahate haiM || zrI RSabhadevakhAmI aura ajitanAthakhAmI ke aMtarame pacAsa lAkha karor3a sAgaropamagae usake madhya meM | ayodhyAnagarI meM ikSvAkuvaMzI kAzyapagotrIya anaMtavIrya rAjA bhayA // bahuta hAthI ghor3A ratha pyAdala senAkA svAmI usarAjAke pAMcasai rAniyAM thI unhoMmeM padamanI nAmakI paTarAnIthI dhanaMjayanAmakA cArabuddhikA nidhAna mahAmaMtrIthA sukhase rAjya pAlatAM ekadA prastAvameM manameM mahAciMtA utpannabhaI ki mere ekabhI putranahIM hai isarAjyakA kauna khAmI hogA / putravinA ghara zUnya prAyahai // kahAbhI hai // aputrasya gRhaM zUnyaM ityAdi // taba rAjA aneka upAya kiyA paraMtu putrotpatti nahIM bhaI // usa avasara meM eka kauMkaNa nAmakA sAdhu ahArake liye rAjAke gharameM AyA taba rAjA rAnI uThake vidhiHse vaMdanA karake zuddhaAhArase par3ilAbha ke hAtha jor3ake muniko pUchA he khAmin hamAre putra nahIM hai so hoyagA yA nahIM // muni bole jyotiSa nimittAdika For Private and Personal Use Only merutrayodazIkA vyAkhyAna. 1100 11 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandir 4- CA muninahIM kahehai taba rAjArAnI vAraMvAra prArthanA karI taba muni manameM dayA lAkara bole he rAjan tumAre putra honevAlA hai paraMtu pAMgulA hogA aisA kahake muni gaye tava rAjA rAnIne vicArA hamAre paMgubhI putrato hogaa| kramase rAnI garbhavatI bhaI pUrNa kAlameM pAMgulA putra janmA rAjA putrajanmakI vadhAI sunake harSitahuA / mahotsava karAyA // bArahaveM dina saba kuTumbako bhojana karAke kumarakA piMgalarAya aisA nAmakiyA bAda kuma-* rako aMte urameM rakkhA bAhara pragaTa nahIM kiyA jaba loMgoneM pUcchA taba usaprakArase bole kumarakA rUpa atiadbhu-15 dUtahai dRSTidopa na ho jAya isa liye bAhara nahIM nikAlate haiM // taba sabanagarameM aisI prasiddhibhaI ki piMgala | rAjakumarake sadRza pRthvIpara aura koI rUpasauMdaryavAn nahIMhai vAda kramase kuMvara bar3A huA isaavasarameM ayo-hai| dhyAse savAsa yojanadUra malayanAmakA deza hai // vahAM brahmapuranAmakA nagara hai vahAM ikSvAkuvaMzI kAzyapagotrIya zataratha nAmakA rAjA usake indumatI nAmakI paTarAnI unhoMke guNasuMdarI nAmakI putrIhuI // atizaya rUpalAvaNya saubhAgyAdi guNayukta hotIhuI / usarAjAke putranahIMthA ekahI putrI thI // isa kAraNase mAtA pitAke | atyanta vallabhathI // bAda putrIko vara yogyajAnake usake yogya nahIM vara milane se rAjA usake vivAhakI ciMtAmeM 2 Atura huA // usa avasarameM usanagarake rahanevAle vyopArI bahutaprakArake krayANoMse gADAbharake dezAntara jAneko tayyAra bhaye taba unhoMse rAjAne kahA // dezAntara phiratehue tumako guNasuMdarI yogya varakI prApti hove / ACACACACACAUS KAR+CASARAKACEBOOK For Private and Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir la dIvA0to vivAha sambandha karanA aisA rAjAkA vacana sunake aMgIkArakarake vaha cale kramase bahuta nagaroMko dekhate hue mestrayovyAkhyA ayodhyAnagarI gae vahAM saba krayAnA vecA bahuta lAbha bhayA / vahAMke krayAne kharIde jaba ravAnehonekI tayArI | dazIkA bhaI taba apane rAjAkA vacana yAda AyA nagaravAsI logoMke mukhase kumarakA adbhutarUpa sunake rAjAke pAsameM vyAkhyAna. // 71 // jAke kumarake sAtha guNasuMdarIkA vivAha sambandha kiyA // rAjAbhI mAsUla vagairahaH chor3ake bahuta Adara kiyaa| vAdame vyApArI harSita hoke apane dezatarapha cale // kramase apane nagara jAke rAjAke Age saba vRttAnta kahA // rAjAbhI kumarakA adbhut saubhAgyAdi guNa sunake saMtoSa pAyA vAda jaba kanyA varayogya bhaI taba kumarako bulAneke vAste rAjAneM apane puruSoMko bheje vaha ayodhyA jAke anaMtavIrya rAjAse bole he mahArAja vivAhake vAste kumarako / jaldI bhejo // rAjA sunake cittameM udvega pAyA vAda jaldI uThake rAjAne ekAntameM jAke rAnI aura pradhAnake 8 Age isaprakArase kahA aba kyA karanA putra to pAMgalA hai // isakA vivAha kaisA hogA paMguko apanI kanyA kauna degA taba pradhAnamaMtrIne kiMcita vicArake una sevakoMkoM bulAke isaprakArase bolA isavaktameM yahAM kuMvara nahIM hai // mAmeke gharameMhai mAmekA ghara to yahAMse dosai yojana mohanIpatanameMhai isaliye isavaktameM lana nahIM hove / |pIche jAnA jAyagA yaha sunake sevaka bole he svAmin mArga dUra hai isakAraNase lagnakA nizcaya kara deo // aura ApabhI lagnapara jaldI AnA thaha sevakoMkA vacana sunake solahamahInoMke bAda lagna hogA aisA nizcayakiyA // CLASSACREASE For Private and Personal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bAda lagnaleke sevaka malayadeza gae / anaMtavIrya rAjA ciMtAtura hoke bole aba yahAM kyA upAya karanA solaha mahInA to jaldI calA jAyagA taba rAjArAnI maMtrIne bahuta vicAra kiyA paraMtu koI upAya nahIM milA isa | avasara meM nagarI ke udyAnameM pAMcase sAdhUsahita cAragyAnadhArI gAMgila nAmake sAdhU Ae vanapAlakane bhaktiH kiyA nagarameM jAke anaMtavIryarAjAse badhAI diyA || rAjA vanapAlakake mukhase sAdhuoM kA Agamana sunake vanapAlakako saMtoSake hAthI ghor3A vagairahaH RddhiHsahita vaMdanA karaneko Ae / kramase muniyoM ke pAsa jAke vidhiH se vaMdanA karake Age baiThe paraSadA milI guru upadeza dete bhae vaha isaprakAra se | jIva dAyAi ramijai, indiyavaggo damijjai sayAvi / saccaM caiva vadijai, dhammassa rahastaM iNaM caiva // 1 // | jayaNAu dhamma jaNaNI javaNA dhammassa pAlaNI ceva / taha buDDikarI jayaNA, egaMta suhA yahA jayaNA // 2 // AraMbhe natthi dayA, mahilA saMgeNa nAsae baMbhaM / saMkAe sammataM, pavajjA attha gahaNeNa // 3 // jevambhacare bhaTTA, pAe pADaMti bambhayArINaM / te huMti TuMTamuMTA, vohI puNa dulahA tesiM // 4 // arthaH- jIvadAyAmeM ramaNa karanA niraMtara indriyavargako damanA satyahI bolanA yaha dharmakA rahasya hai // 1 // jIvakI dayA dharmakI mAtA hai dayA dharmakI pAlanevAlI hai taise dharmakI vRddhiH karanevAlI dayA hai ekAntasukha prAptakarane For Private and Personal Use Only %% Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0vAlI dayA hai // 2 // jIva hiMsAmeM dayA nahIM hai // strIke saMgase brahmacaryaHkA nAza hovehai zaMkA karanese samyaktvakA merutrayovyAkhyA06 18nAza hoyehai aura dhanagrahaNase cAritrakA nAza hovehai // 3 // je brahmacarya se bhraSTa brahmacArIke pAsa namaskAra karAve 8| dazIkA hai vaha TUTA mUMgA hove hai aura bodhI jinadharmakI prAptiH janmAntarata durlabha hovehe // 4 // tathA dharmakA mUla dayA vyAkhyAna, // 72 // 18 hai pApakA mUla hiMsAhai // eka hiMsA kare aura karAve aura karameko bhalA jAne ye tInoM sadRza pApakA bhajanevAlA hovehai aura jo hiMsA karatA huA manameM trAsa nahIM pAye usake hRdayameM dayA nahIMhai jo jIva nirdayabhayA bahuta ekendriya jIvoMkA vinAza kare vaha parabhavameM vAtapittAdirogI hove jo veindriyajIvoMkI hiMsAkare vaha parabhavameM mukharogI, mUka durgandhanizvAsavAlA hove jo teindriyoMkI hiMsA karanevAlA hovai usake nAsikAmeM roga hove // jo caurindriya jIvoMkI hiMsA karanevAlA ho vaha AMdhA kANA netrarogI hove // jo paMcendriya jIvoMkI hiMsA karanevAlA hove vaha parabhavameM baharA hove aura jo ekaindriyase leke paMcendriyajIvoMkI hiMsA kare usakI janmAntarameM pAMcoM indriyAM rogasahita hove tisa kAraNase aho bhavyo hiMsA asatya caurI maithuna parigrahAdikakA sarvathA tyAga karanA ityAdi dharmopadeza sunake rAjA gurUse pUchatAbhayA hekhAmin merA putra kisa // 72 // karmase pAMgulA bhayA taba gAMgilamuniH bole isakA pUrvabhava suna isa jambUdvIpake airavatakSetrameM acalapuranAmakA nagarameM mahendradhvaja nAmakA rAjA umayA nAmakI paTarAnI unhoMke sAmaMtasiMhanAmakA putrabhayA vaha kumara CHOCOLOGICALoCADEMOCRACK ACHEDCASSOCCASEX For Private and Personal Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cA. vyA. 13 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | pAThazAlA meM paThane ke vAste jAtA bhayA juvAriyoM ke sAthase juA sIkhA kramase sAta vyasana sevanemeM tatapara bhayA rAjAne bahuta manA kiyA taba bhI sAtavyasanako nahIM chor3A taba ayogya jAnake dezase vAhira nikAludiyA to bhI vyasanako nahIM chor3A dezATana karatA huA surapuranagara meM AyA vahAM caMpakaseThane suMdara AkAra dekhake uttama puruSa yaha hai / sukumAra hai isase aura kArya nahIM hogA aisA jAnake isasevizeSa kArya nahIM hogA aisA vicArake apane gharake pAsameM jinamaMdirakI rakSA ke vAste sAmaMtasiMhako apane gharameM rakhkhA bAda vaha duSTAtmA tIrthakarake Age car3hAehue cAvala supArI vagairaha chAnAleke juA ramaneko gayA kitane dinoM ke bAda seThane vaha jAnake usase kahAhe bhadra jo puruSa deva dravyAdika khAve vaha anaMtakAla saMsAra meM paribhramaNa kare isakAraNa se aba yaha kArya nahIM karanA aisA bahuta vakta upadeza diyA to bhI vaha duSTa mitthAtva ajJAnAditItrakarmake udayase nahI nivRtta huA // ekadA prabhuHkA chatrAdiAbharaNa leke anAcAra sevatA bhayA taba seThane vaha kharUpa jAnake gharase vAhira nikAladiyA bAda jaMgala meM phiratA bhayA mRgayA karatA bhayA bahuta jIvoMko mArakara peTabhare // atha usI vanameM tApasoMkA Azrama hai | vahAM bahutase tApasa tapa karate haiM mRga bhI vahAM Akara baiThate haiM ekadA eka garbhavatI mRgI Azrama meM AtIthI sAmantasiMhane usakA cAroM paga vANase kATa diyA mRgI giragaI tApasone dekhI dharma sunAyA mRgI marakara sadgatigaI bAdatApasa sAmantasiMha se bole jaise taiMne hamArI mRgIkA paga kATA vaisA taiM bhI parabhava meM pAMgulA hogA / aisA zApa deke For Private and Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 73 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir apane Azrama gae sAmantasiMha bhI tApasoMko krodhI dekhake DarA vahAMse bhAgake calAgayA pApakarmake yogase sAmane siMha milA zIghra siMhane mArA vaha marakara naraka gayA narakase nikalakara asaMkhyAta tiryaJca narakAdikake bhavakarake akAmanirjarAse vahutakarmoMko khapAke mahAvidehakSetra meM kusamapuranagara meM vizAlakIrtirAjAke gharameM | zivAnAmadAsIkA putrahuA usane vajranAma diyA kramase yauvana pAyA rAjAkI sevA karatA bhayA parantu pUrvakRta karmake udayase usake zarIra meM galitakuSTa roga utpanna huA || hAtha paga galake par3A pAMgulA hogayA // bAda maraNa | samaya meM zivadAsIne naukAra sunAyA samAdhiH se marake vyantara deva bhayA vahAMse cyavake jambUdvIpa bharatakSetra sohAga - puranagara meM zUradAsa seTha ke ghara meM vasaMtatilakAbhAryAke svayaMprabhanAmakA putra bhayA vaha guNavAn vivekavAn parantu pagoM meM vraNaroga yuktahI utpanna huA isaliye calaneko asamarthathA kramase AThavarSakA bhayA ekaputra honese mAtA pitA usake duHkhase duHkhI bhayA usasamaya meM zrI zatruMjayatIrtha kI yAtrA karaneko saMga gayA taba vaha sunake seThabhI putrasahitasaMghake sAtha calA kramasesiddhakSetra meM saMgha pahuMcA vidhise parvatapara caDhakara zrIRSabhadevakhAmIkI yAtrA kiyA zUradAsaseTha bhI strIsahita putra lekara tIrthake Upara jAkara sUryakuMDake jalase putrako snAnakarAyA paraMtu vaha jala devatA adhiSThita hai svayaMprabhake vaha karma hAlameM nahIM kSaya huA hai isakAraNa se sUryakuNDakA jala pagoM ko nahIM sparze vaha dekha ke | logoM ko Azcarya bhayA taba saMghake logoMne munIzvara se pUchA he khAmin yahA~ kyA kAraNa hai muni bole isane bahuta bhavase For Private and Personal Use Only merutrayodazIkA vyAkhyAna. | // 73 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pahale devadravya khAyAthA | eka mRgIkA cArapaga kATAthA vaha karmabahutakSaya hogayA thor3AsA bAkI hai isakAra - Nase tIrthajalanahI pharzatA hai tIvrakarmako bhoganesivAya kSayanahIMhai aisA muniHkA vacana sunake mAtA pitA putravairAgya prApta bhayA bAda zrI RSabhadevakhAmI ke caraNoM me namaskArakarake // gharaAke dharma karane meM udyamavAna bhaye isapra kArase solaha hajAra varSa kuSTa praNAdipIr3A bhogavake usa karmako Aloyake kAla karake pahale devaloka meM deva huA vahAMse vyavake he rAjan anaMtavIrya yaha tumhArA putra bhayA piMgalarAya isakA nAma hai isaprakArase gAMgilamuniH kuma|rakA pUrvabhava kahake vole // madyapAnAd yathA jIvo, na jAnAti hitAhite / dharmA'dharmo na jAnAti, tathA mithyaatvmohitH||1|| mithyAtvenAlIDhacittA nitAntaM, tatvAtatvaM jAnate naiva jIvAH / kiM jAtyandhAH kutracidvastujAte, ramyAramyavyaktimAsAdayeyuH // 2 // |abhavyAzritamithyAtve'nAdyanantAsthitirbhaved / sA bhavyAzritamithyAtve'nAdi sAntA punarmatA // 3 // artha, jaise madirApAna karane se jIva hitAhita nahI jAnatA hai vaise mithyAtva se mohita prANI dharmA'dharma nahIM jAnatAhai // 1 // mithyAtva se vyApta hai atyantacitta jinhoMkA aise jIva tatvAtatvako nahIM jAnate haiM dRSTAnta kahate hai For Private and Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 74 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | janmAndha puruSa koI vastukA ramya aramyapanA kyA jAnasakatA hai kiMtu nahIM jAnasakatA // 2 // mithyAtva abhavyAzritamidhyAtvakI anAdianaMta sthiti hovehe aura bhavyAzritamidhyAtvameM anAdisAntasthitiH hovehe // 3 // he rAjan aise mithyAtva ke udayase jIva karmabAMdhate haiM tumhAre putrane bhI isIprakArase pApakarma upArjana kiyA hai usase pAMgulA bhayA yaha muniHkA vacana sunake rAjA bole he bhagavan yaha kukarma kisa dharmake anuSThAnase naSTa hove taba muniH bole herAjan tIsare Areke aMta meM tIna varSa sAr3he ATha mahInA bAkI rahane se mAghavadI trayodazI ke dina zrIRSa bhadeva svAmIkA nirvANakalyANaka bhayA / usaliye vaha dina zreSTha hai usa dina cauvihAra upavAsakarake ratnamaI paMcameru tIrthakarake Age car3hAnA vIcameM eka bar3Ameru cAra dizA meM cAra choTA meru unhoMke Age cAra dizAmeM cAra naMdyAvarta karanA dIpa dhUpAdipUrvaka bahuta prakArakI pUjA karanA isaprakAra se teraha mahInoMtaka athavA teraha varSataka yaha tapa karanA tathA OM hrIM zrIRSabhadevapAraMgatAya namaH isapadakA dohaz2Ara jApa karanA aise mahIne mahIne karate sampUrNa | rogakA kSaya hove hai isabhavameM parabhavameM sukha saMpadA pAve // jo trayodazIko pauSadhakare tabapahale kahA huA | vidhiH pAraneke dina karake gurUkopar3ilAbhake pAranA kare isaprakAra se gurUkA vacana sunake anaMtavIrya rAjA putra sahita meru trayodazIkA vrata aMgIkArakarake guruko namaskArakarake apane ThikAne gayA bAda piMgalarAjakuMmara mAghavadI trayodazIko pahalA vrata kiyA taba pagomeM aMkura pragaTabhaye aise teraha mahInoM taka tapakaranese suMdara paga For Private and Personal Use Only merutrayo dazIkA vyAkhyAna // 74 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AGRAMSANSAAMADARSA pragaTa bhaye rAjA atIvaharSaprAptabhayA dharmakA mahimA dekhake hullAsa pAyAhai citta jinhoMkA vizeSa karakedharma kara-hai nemeM pravartamAn huA bAda sohalaveM mahIne meM guNasuMdarIkA pANigrahaNa kiyA // aura bahutarAjakanyAoMkA pANigra-17 haNa kiyA vAda anaMtavIrya rAjA kuMmarako rAjya deke gAMgilamuniHke pAsa cAritra leke niraticAracAritrapAlake|8 zrIzanaMjayatIrthapara anazana karake mokSagae vAda piMgalarAjA nItise rAja pAlatA bhayA aura terahavarSataka meru trayodazIko ArAdhake aMtameM ujavaNAkiyA // teraha jinamaMdira karAyA teraha suvarNakI pratimA teraha cAMdIkI pratimA teraha ratnakI pratimA karavAI teraha prakArake ratnoMkA pAMca merukaravAke caDhAe teraha vaktasaMghasahita tIrthayAtrA kiyA teraha sAdharmI vAtsalya kiyA isaprakArase bahuta jJAnabhaktiHkiyA teraha pustaka vagairahaH karavAke car3hAyA bAda kitane parvavataka vratasahita rAjyapAlake mahasena kumarako rAjya deke zrIsuvratAcAyake pAsameM bahuta puruSoMke sAtha dIkSA grahaNakarI bAraha aMga adhyayana karake caudaha pUrvadhArI hue kramase AcArya pada pAyA bAda kSapaka zreNIcaDhaneke liye AThaveM gaNasthAnako zukla dhyAnakA pahalA bheda dhyAte bhaye // bAda kramase karma kSaya karatehue bArahaveM guNahai sthAnakake aMta samayameM sarvaghAtI karmakA zukladhyAnakA dvitIya bheda dhyAnese kSaya karake terahaveM guNaThAneke prathamasamayameM kevalajJAna pAke bahuta bhavyoMko pratibodhatA bhayA pRthvIpara vihAra karatA huA // bAda vahattara pUrvalAkhavarSakA sayuH pAlake yoganirodhakarake pAMcahakhaakSara uccAraNakAla pramANa caudahaveM guNaThAnemeM rahake zeSa cAra karmakA AAAAAAAAAAAA***** For Private and Personal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 / / 75 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kSayakarake mokSa gae yahAM zarIrakA tyAga karake pUrvaprayoga baMdhanachedAdikase siddhazilA ke Upara ekayojanakA covIsavAM bhAgaUparakA lokAntasiddhiH kSetra meM eka samaya meM jAke sAdianaMta sthitiH se rahe / isaprakAra se piMgalarAyase meru trayodazIkA mahimA pravartamAna huA / bhagavAn mahAvIrakhAmIne gautamakhAmIvagairahaH ke Age meru trayodazIkA mahAtmya pharamAyA pahale ratnamayI meru car3hAtethe vAda svarNamayI usake bAda rUpemayI car3hate bhae isa vakta ghRtamayI merucar3hAte haiM isaprakAra se meru trayodazIkA mAhAtmyaH sunake aho bhanyo zuddhabhAvase vidhiHpUrvaka yaha vrata ArAdhanA | jisase isa bhava meM parabhava meM savaprakAra ke sukhakI prApti hove | itane kahanekara meru trayodazIkA vyAkhyAna sampUrNa huA / aba holikA parvakA vyAkhyAna likhate haiM | holikA phAlgune mAse, dvividhA dravyabhAvataH / tatrAdyA dharmahInAnAM, dvitIyA dharmiNAM matA // 1 // arthaH- phalgunamahIne meM caturmAsakaparva hai dUsarA holikA parva hai vaha holikA dravyabhAvase do prakArakI hove hai vahAM dravyaholI dharmahIna puruSakarate haiM bhAvaholI dharmiyoMke hote hai | vahAM jo ajJAnI sat asat vivekarahita sAmAnyalogoM ke pravAha meM rakta zrIjinadharmasevimukha gatAnugatika loka vaha kASTa chAnAdikase agnimayI dravyaholI karatehaiM dhArmikaparvakI virAdhanA karate hai aura dUsare dina dhUlise krIr3A karanA avAcya bolanA malamUtrajalAdikakA For Private and Personal Use Only | holikA parvakA vyAkhyAna. / / 75 / / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir CROCHECRUSSACRORSCOCOCOM paraspara DAlanA strI vagairaha kA vastra khIMcanA gadhepara puruSako car3hAkara viDaMbanAkaranA ityAdi yaha sarva anartha daMDa jAnake dhArmikoMko tyAga karanA jo dharmIlogahaiM vaha tapa rUpa jAgRta agniHse kamarUpakASTa chAnoMkoM bhasmIkaraNarUpa bhAvaholI karatehaiM zobhanadhyAnarUpI jalase parasparakhelate haiM jJAnarUpagulAla ur3Ate haiM samatA rUpakesarakI picakArIse bhAramatehaiM // svAdhyAyarUpagIta gAna karatehaiM isaprakArase bhAvaholIkarake apanA janma saphalakarate haiM prazna ye laukika holIparva kisakAraNa pravartamAnahuA // AcArya uttara kahatehaiM sampradAyagamya kathAnakahai // pUrva dezameM jaipura nAmakA nagarahai vahAM jayavarmA nAmakA rAjA madanasenA paTarAnI aura maticaMdra nAmakA maMtrI usInagarameM manoramanAmakA eka seTha rahatAthA usake cAra putroMke Upara atyanta rUpavatI holikA nAmakI putrI usako bahuta utsabake sAtha pitAne dhanavAn seThake putrako paraNAI // parantu karmake vazase vidhavA bhaI sarvadA pitAke gharameM rahe anyadAgavAkSameM baiThIbhaI holikAne vaMgadezakA khAmI bhuvanapAla rAjAkA putra kAmapAla kumarako dekhake kAmapIr3itabhaI kumarabhI : holikAko dekhake atyanta kAmavyApta huA taba seTha putrIko gupta pIr3Ase pIr3ita dekhake duHkhI huA bahuta upAya kiyA parantu holikA to durbala hotIbhaI bahuta ilAja kiyA auSadha, bheSaja, maMtra, taMtra karanese kuchabhI guNa bhayA hai nahIM seTha putrIke duHkhase duHkhI bhayA bAda usanagarameM ekaDhuMDhA nAmakI parivrAjakanI rahatIthI brAhmaNake kulameM utpannabhaI candrarudra bhANDakIputrI acalabhUtI bharaDekIstrI nagarameM prasiddha kUr3a kapaTa karanevAlI logomeM jhAr3A jhUr3A U For Private and Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 vyAkhyA holikAparvakA ACADARSAMRAAKASAMACHAR vagairehaH karatIthI tathApi usako bhikSA pUrI na mile sabadina ghara gharameM phiratIrahe parantu lAbhAntarAyaseM kahIM bhI pUrNa bhikSA nahIM pAye kSudhAse pIr3itabhaI durbala aMga jisakA aisI logoMpara krodha karatIbhaI bAda manoramaseThane usa dAko valAI satkAra kiyA aura kahAki mAtAjI merIputrIko acchIkaro taba DhuMDhAne usa holikAko dekhI prakArakA roga nahIMjAnake ekAntameM pUchAki putrI tere mana meM kyA ciMtAhai so kaha taba holikAne usa DhaMDhAko nA abhiprAya kahA taba DhuMDhA bolI he putrI ravivArake dina pUjAke misase sUrya devake maMdirameM AnA // vahAM no kamarakA saMga karAUMgI isakAraNase jAna, yAtrA, jAgaraNa utsavomeM durlabha manuSyoMkA saMgama hovehai yatheSTha bhicArAdikakI siddhiHhove hai bAda ravivArake dina holikA vahAM gaI kumarabhI tapakhinIke saMketase vahAM AyA holikA vidhiHse sUryakI mUrti ko pUjake jitane pIchI calI utane kumarane usako AliMganakarI taba holikAne kamarake pIThapara hAthakA prahAradeke pukArakarI mereparapuruSake sparzase pApa huAhai usakI zuddhi ke liye agnimeM pravezakarUM taba maraneko tayyAra bhaI gupta daMbhahe jisakA aisI putrIko pitA apane gharaleAyA // bAda phAlguna paurNamAkI rAtrimeM tapakhinIne ora unhoMkA sambandha karAyA aura Apa usake samIpa gharameM sotI nizcinta honese jAdA nindrAAI siddha kArya honese bAdameM holikA aura kumarane vicAra kiyaa| paToM bhiyate mantrazcatuSkoM na bhidyte| dvikarNasya ca matrasya brahmA'pyantaM na gacchati // 1 // A For Private and Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | arthaH- hai kAnake vicArakA bheda hove cAra kAnakI bAtakA bheda hove yA na hove do kAnake vicArakA brahmAbhI bheda na pAve // 1 // aisA vicArake holikA apane gharameM sotI huI tapakhinIkA ghara jalA ke zIghra kumarasahita vahAMse anyatra jAke rahI prabhAtameM putrIko jalIhuI jAnake seThane bahutavilApa kiyA taba logoMne holikAko satI samajhake usakI bhasmako namaskAra kiyA aura mastaka meM lagAI // tabase leke prativarSa usadina holikAparva pravartamAna huA vaha abhI bhI paramArthazUnya loga karate haiM bAda kitane dina jAnese kumara holikAse bolA aba dhana nahIMhai isaliye dhana | kamAneko videza jAUM taba holikA volI he khAmin merA kahA huA upAya karo | jisase dhanakI prAptiH hove | Apa mere pitAkI dukAna jAo mere vAste molase sAr3I leAo taba vaha vahAM jAke sAr3IleAyA strI bolI yaha mere yogya nahIM hai dUsarI le Ao vaha dUsarI le AyA usako ayogya kahI aura pIchIdiyA taba seTha bole tumhArIstrI ApaAke apanI parIkSAse sAr3I leleve taba kumara strIko seThakI dukAnapara le gayA usako dekhake seTha bolA yaha to merIputrI hai taba kAmapAla kumara bolA aho zreSTha seTha Apa apanI putrIko agnimeM jalIbhaI kyA nahIM | jAnate haiM | jagat jAhira bAta hai parantu pahale sUryadeva ke maMdirameM ApakI putrIko dekhake mereko apanI strIkA bhramahu AthA isavakta meM merI strIko dekhanese Apako apanI putrIkA bhrama bhayA hai | isakA kAraNa yaha hai ki donoMkA rUpa paraspara tulya hai aura kAraNa nahIM hai taba yaha vacanasunake seTha harSita huA aura kAmapAla kumarase bolA Ajase yaha For Private and Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit www.kcbatrth.org dIvA0 vyAkhyA tumhArI bhAryA merI putrIke ThikAne hovo yahI merI putrIhai usadinase leke seThane prItise unhoMko bhojana alaMkAravastrava | holikAgairahaH saba pUrNakiyA kumarako apanA jamAIkarake rakhaliyA aba vaha DhuMDhAparivrAjakanI marake pizAcanI bhaI pUrvabhavakoM parvakA yAdakarake usane jAnA isanagarameM rahanevAle loga duSTahaiM mereko bhikSAbhI nahIMdetethe bAda vaha krodhAtura huI logoMko vyAkhyAna. cUraNeke vAste usanagarake Upara bar3I zilAvikurvaNa karI aura prabala bhAgyayukta holikAko mAraneko nahIM samartha / huI taba nagarake loga Dare balidAna diyA taba pizAcinI kisIke zarIrameM praveza karake bolI aho logo meM 4 pUrvake donoM kulakA vAtsalya karanevAlIhUM isaliye bhAMr3a aura bharaDAko chor3akara aura sabako mArUMgI bAda loga maranese Dare hue aura jIne kA upAya nahIM pAte hue bhAMDa bhAraDokA AzrayakiyA apane jIvitake vAste sajjanoMkI maryAdA chor3I asatyavacana bolanevAle duSTa vAditra bajAnevAle aise bhAMr3a sadRzabhaye aura bhasma dhUlI kAdA vgairhH| zarIrameM lagAyA bharaDo jaise bhae taba pizAcanI prasannabhaI aura bolI varSa varSa meM holI ke dUsare dina yaha parva karanA aisA kahake calIgaI tabase yaha parva pravartamAna huA // aba holikAkA pUrva bhava kahate haiN| | pATalipuranagarameM RSabhadattanAmakA seTha rahatAthA usake candanA nAmakI svIthI unhoMke do putroM ke Upara devInAmakI putrIbhaI // rUpa lAvaNyAdiguNoMkarake atIva zobhitathI kanyA ATha varSakI bhaI taba pitAne par3hAI kanyA 4 apanI mAtAke sAtha pauSadha pratikramaNa sAmAyakAdi dharmakRtya karatIbhaI yathAzakti vrata niyamabhI pAle usake gharake For Private and Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samIpa meM mithyAtvI loga rahate the unhoMkI kanyAoMke sAtha baiThe uThe phire brAhmaNoM ke pAsa kathAbhI sune yadyapi | jainadharmapAle tathApi saMgata ke basase auradharmoparabhI Adara karatI thI caitra, jyeSTha zrAvaNAdi mahInoM meM gaurI, gaNapati vagairahakA pUjana karanese suMdaranara kI prAptiH dhanadhAnyakI prAptiH aisI vArtA usako ruce // bAda ekadA kumArIne manameM vicAra kiyA jainadharma meM bItarAgadeva hai vaha kuchabhI suMdara asuMdara nahIM kare hai sAMkhyAdimatameM to brahmAbhI | jagatake kartA deva haiM viSNuH rakSaNakare hai ziva saMhAra kare hai isaliye jo Izvara pArvatI kI pUjAkarIjAve vaha saMtuSTa mAna hove tava manovAMchitasaMsArika sukhakA lAbha hove || aisA vicArake gaNagaura vagairahaH mithyAtviyoMke patra meM Adara karanevAlI huI bAda usake mAtApitAne bahuta manA kiyA hai putri mithyAtiyoMke patrakA ArAdhana matakara | ciMtAmaNiH ratnakesamAna jainadharmako chor3ake kAcakhaMDa tulya aura dharma nahIM grahaNakaranA amRtakA khAda chor3ake vipakA khAda nahIM svIkAranA viSapAna karane se duHkhI hovegI ityAdi bahuta kahA parantu mithyAviyoM ke paricaya ke kAraNa se | usane kuchabhI nahIMmAnA laukikaparvakA ArAdhana karane lagI jaise jaise loga prazaMsA kare vaisA vaisA khuzI hove bAda | mAtA pitAne usa kanyAko varapradAna kiyA thor3e kAlase marake manorama seThakI putrI bhaI kathAvyAsa kI putrI jisake | sAtha vAlya avasthA hIse vrata karatI thI vaha marakara DhuMDhA parivrAjakanI bhaI aura kathAvyAsa marake kAmapAla kumara bhyaa| pUrva bhava ke sambandhase DhUMDhA paribrAjakanIne kAmapAlakA holikA ke sAtha sambandha karAyA isaprakAra se vRthAhI utpanna For Private and Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir holikAparvakA vyAkhyAna. dIvA. huA holikAparva jAnake buddhimAn bhavyAtmako zubhake vAste vaha nahIM karanA kiMtu usadina vrata upavAsAdijina pUjAdi- vyAkhyA pauSadha pratikramaNAdidharma kArya karanA holikA sambandhI laukika kArya kuchabhI nahIMkaranA joholikAkI jvAlAmeM| gulAlakI eka muTThIDAle usako daza upavAsakA prAyazcittahove haiM eka kalazapramANe jala DAlanese sau upavAsakA prAyazcitta hove hai mUtra DAlanese pacAsa upavAsa chAnA DAlanese pacIsa upavAsa eka gAlI denese pandrahaupavAsa asabhya gIta gAnese Der3hasau upavAsa vAditra bajAnese sattara upavAsa eka chAnA DAlanese vIsa upavAsa chAnoMkA hAraDAlanese janmAntara sauvakta apanA zarIra bhasma hove zrIphala DAlanese haz2Ara vakta bhasma hove // eka supArIkA phala DAlanese pacAsavAra dhUlI DAlanese paJcIsavAra holilAke liye khaDDAkhodanese sauyAra holikAkA khaDDA kASThase bharanese hajAroM bAra janmAntarameM bhasma hovehai holikA jalAnese hajAroM cANDAlake bhavameM utpatti hovehai holikA vrata karanevAlA hajAroM vAra mleccha kulameM utpanna hove haiM isaprakArase pApa jAnake kalyANake arthI Atma hitecchuH zraddhAluH janoMko e dravyaholikAkA tyAga karake bhAvaholikAhIArAdhanA usIse isabhavameM parabhavameM huvAMchita arthakI siddhiH hove itane kahane kara holikAkA vyAkhyAna kahA // agretanavartamAnayogaH // CACHECORRC-RRCREACOCACCRESEARCH ACCIRCHIRAGARIGANGARH For Private and Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir atha caitrIpaurNimAkA vyAkhyAna likhate haiN| tIrtharAjaM namaskRtya, zrIsiddhAcalasaMjJakam / caitrazuklapUrNimAyA, vyAkhyAnaM kriyate mayA // 1 // siddho vijjhAyara cakkI, nami vinami muNI, puNDarIyoM muNindo / vAlI pajunna saMvo, bharaha sukamuNI selago pNthgoy| rAmo koDIya paJca,draviDa naravai nArao paNDuputA, mutA evaM aNege vimalagiramahaM titthameyaM namAmi // 2 // arthaH-zrIsiddhAcala nAmakA tIrtharAjako namaskAra karake caitrasudIpaurNamAsIkA vyAkhyAna maiM likhatAhUM // 1 // 8 maiM vimalAcala nAmake tIrthako namaskAra karUM hUM vahAM aneka bhavya prANI mokSa gae haiM so kahate haiM jisa vimalAcaFlatIrthapara vidyAdharacakravartI zrIyugAdidevake poSaka putra nami vinami nAmake mokSa gae unhoMkA sambandha yaha hai| ayodhyA nagarImeM bhagavAn RSabhadevakhAmI apane bar3e putra bharatakoayodhyAkA rAjya deke aura putroMko aura dezoMkA vibhAga karake dIyA bhagavAnne dIkSAliyA taba nami vinami koI kAryake liye videza gae the bhagavAn ke dIkSA 14liyoM bAda nami, vinami Aye bharatase pUchA RSabhadeva hamAre pitA kahAM haiM bharata bole khAmIne dIkSA grahaNakiyA hai ROCALORDANGALORENEUROREGNEN SCALCHOCHOOLSCRECRKY Mee For Private and Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 79 // dIvA06 merI sevAkaro maiM tujhe dezagrAma dUMgA taba nami, vinami bharatakA vacana nahIM mAnake rAjyake vAste khAmIke pAsameM caitrIpIvyAkhyA0 Ae vihAra karate hue bhagavAnke Age mArgameM kAMTApatthara vagairahaH dUrakareM bhagavAn jaba kAusaggameM khar3eraheM 6 NimAkA taba DAMsamacchara vagairahaH ur3AveM prabhAtameM vaMdanA karake kaheM khAmin rAjya denevAle hovo aise kahatehue niraMtara raheM le vyAkhyAna, ekadA bhagavAnko vandanAkaraneke vAste dharaNendra AyA unhoMkI vaisI bhaktiH dekha prasanna huA // bhagavAnkA rUpa da karake unhoMko ar3atAlIsa hajAra paThitasiddhavidyA diyA solaha vidyA devIkA ArAdhana diyA vaitAbya pavetapara? dakSiNazreNImeM rathanUpura cakravAla pramukha pacAsa nagara aura uttara zreNImeM gaganavallabha pramukha sATha nagara vasAke diyA vahAM vidyAke balase logoMko bulAke jitane nagara utanehI deza sthApake nami vinami alagaalaga rAjya pAlate bhae / TU rahe bahutakAla rAjasukhabhogavake aMtameM sarvasaMgakA tyAga karake dIkSAleke zrIbharatacakravartIke saMghake sAtha zrIsiddhAcala tIrthapara Ake zrIyugAdidevako namaskAra karake phAlgunasudIdazamIke dina usI tIrthapara mokSagae itane kahanekara nami, vinamikA sambandha kahA // atha zrIRSabhadevasvAmIke prathamagaNadhara zrIpuNDarIkanAmake yahAMhI x // 79 // 6 mokSa gae haiM unhoMkA sambandha khtehaiN| zrIRSabhadevakhAmIkA putra bharatacakravartI unhoMkA putra puMDarIka zrIRSabhata devaH khAmIke pAsameM dharma sunake prativodhapAke dIkSA leke pahale gaNadhara bhae pAMca karor3amuniyoMseM paravarehue grAmAnugrAma vicarate bhae // gaNadhara soraTha dezameM Ae zrIpuMDarIka gaNadharakA Agamana sunake aneka rAjA maMDa EARSCIRSSCRIGEECHERE / For Private and Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lIka sAmaMta seTha sArthavAha vagairahaH bahuta loga vaMdanA karaneko Ae zrIgaNadharadeva dharmadezanA detebhae usa samaya eka zokasahita sajala netra jisake ciMtAtura dIna strI AI usake sAtha durbhagA vidhavA eka kanyAbhI AI zrIpuMDarIka gaNadharako namaskAra karake avasara pAyake kanyAsahita strIne pUchA he bhagavan isa kanyAne pUrvabhavameM kyA pApa kiyA jisase vivAha samaya karamocana vaktameMhI isakA pati marA aisA prazna karanese gaNadhara bole he bhadre azubha karmakA azubhahI phala hove hai so dikhAte haiM jambUdvIpa pUrvamahAvideha kSetrameM vizvavikhyAta manorama kailAza parva-13 take sadRza UMce gar3ase veSTita bahuta dezoMke loga jisame raheM aisA vizAlazAlAgharoMkarake maMDita candrakAnta nAmakA nagara hotA bhayA vahAM lakSmIkA dhAma sarvakalA guNakA sthAna jagatprasiddha samarasiMha nAmakA rAjA bhayA usa rAjAke zIla alaMkAra dhAraNevAlI dhAraNI nAmakI rAnI hotI bhaI usa nagarameM mahA dhanADhya paramazrAvaka jinama|ktimeM rakta anekaguNoMkA sAgara aisA dhanAvaha nAmakA seTha bhayA usake karmayogase do striyAM thIM pahalI kanakazrI dUsarI mitrazrI una striyoMke sAtha seTha sukhase kAla vyatikrAnta kare ekadA kAmase paravaza bhaI kanakadhI mitrazrIkA vArA ulaMghake bhartArake pAsameM gaI taba patiH bolA Aja terA vArA nahIM hai taine maryAdAkA kaise ullaMghana kiyA dUtaba kAmavihvala kanakadhI bolI kyA yaha maryAdA hai taba bhAra bolA satakulameM utpanna bhayeko maryAdA ulaMghanA yukta nahIM hai samudrabhI maryAdA nahIM chor3atAhai // sat puruSa apanI maryAdAse nahIM calate haiM bAda vaha saMtoparahita | ABCHCHEMOCRACLOCALOCAL For Private and Personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 // 80 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | mailA mukha jisakA aisI mitrazrIke Upara dveSa dhAratI bhaI apane ghara gaI zauka ke sAtha patisambandha viyogacAhatI bhaI kanakazrI viSayapramAda vyAkula bhaI maMtra taMtra yaMtra kAmaNAdi sAmagrI karake usake zarIra meM bhUtapreta zAkinI DAkinIkA praveza karAdiyA mitra zrIbhI karmake yogase paravaza bhaI bAda kanakazrI zaukako kuceSTA karatIbhaI jAnake harSita bhaI aura apane bhartArako svAdhIna kiyA seThabhI choTI strIko vaisI dekhakara pUrvakarmakA phalavicArake tyAga | kiyA / taba kanakazrI harSita bhaI dhanAvaha seTha kanakazrI ke sAtha vizayasukhabhogavatA bhayA rahA kitanA kAla jAnese kanakazrI marI terI putrI bhaI zaukakA patike sAtha viyogakaranese viSakanyA karmakA phala pativirahase pIDita honA bhoga sukharahita aisA karma upArjana kiyA usa kAraNa se yaha terI putrI mahA duHkhoM se duHkhita hai karmoMkI vicitra gati hai taba usakI mAtA aura bolI he prabho yaha kanyA pativirahase pIDita phAMsIkhAke maratIthI maiMne dekhake chuDAI Apake pAsa meM lAI hUM Apa kRpAkarake dIkSA devo taba gaNadhara vole he bhadre yaha terI putrI dIkSA ke yogya | nahIM hai bahuta caMcalakhabhAvavAlI hai aisA gurUkA vacana sunake usakI mAtA bolI isake yogya dharmakRtya pharamAo | usase duSTakarmakA vipAka dUra hove taba guru jJAnake balase usake yogya vrata kahate bhaye he bhadre caitrazuklapaurNimAkA | ArAdhana karo usake ArAdhanese isake pUrva karmakA nAza hogA aisA sunake usa kanyA kI bhI gurUke prabhAva se ruci - bhaI taba sAvadhAna hoke gurukI vANI sunI taba gaNadhara bole zrIsiddhAcalatIrtha zAzvatA hai anaMtAnaMtakAla meM anaMte For Private and Personal Use Only caitrIpaurNimAkA vyAkhyAna. // 80 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jIva mokSa gaehaiM sampUrNa tIrthoM meM pradhAna hai usakA ikkIsa nAma haiM unhoMkA dhyAna karanA caitrIpUrNimAke dina zuddha bhAvase upavAsa karake jinamaMdirameM sAtrapUjA mahotsavAdi karanA sarvatIrthaMkaroMkI pUjA karanI sadguruHke mukhasera |caitrIpaurNimAkA vyAkhyAna sunanA dInahIna prANiyoMko dAna denA aura zIlapAlanA jIvarakSA karanI vidhipUrvaka siddhAcalajIkA paTTa UMce sthAnapara sthApake motI, taMdulavagairahaH uttamapadArthoMse bar3I pUjA karake arthAt daza vIsa tIsa cAlIsa pacAsa tilaka vagairahaH karake paMcazakastavAdideva vaMdanAkarake zubhadhyAnase dinarAtrikA kRtya karake , dUsare dina pAraneke samayameM muniyoMko dAna deke pAranA karanA pandraha varSatakaprativarSa vrata AradhanA pIche yathA-/ zakti ujavanA karanA aise karanese nirdhana dhanavAn hotAhai putra, kalatra, saubhAgya, kIrti, devasukhakramase ziva sukhakIprAptiH hove tathA striyoMke pativiyoga na hove roga zoka vaidhavya daurbhAgya mRtavatsA paravazapanA ityAdika na hove isake ArAdhanase strI pativallabha hove aura viSakanyA bhUta preta zAkinIgrahAdika doSa naSTa hove jAdA kahanese kyA bhAvase ArAdhIbhaI caitrIpaurNimA muktiH sukha devehai / aisA gaNadharake mukhase sunakara vaha bAlA| harSita bhaI aura bolI maiM yaha vrata karUMgI taba mAtAke sAtha vaha kanyA gurUko namaskAra karake gharajAke avasarameM| caitrIpaurNimAkA ArAdhana karatIbhaI taba vaha kanyA mAtAsahita sukhinI bhaI // viSayavikArakIbhI zAMtibhaI aura mokSapadameM mana bhayA prativarSa vratakaratehue kramase vratapUrNa honese zubha bhAvase udyApana kiyA zrIpuMDarIkagaNadharakA 8 se karanese nirdhana va pAranA karanA pandraha varSatayAna dinarAtrikA kRtya karake For Private and Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 81 // dIvA0 dhyAna aura zrIsiddhAcalakI yAtrA karanekara RSabhadevakhAmIkA smaraNa karake aMta meM anazanasahita kAlakarake sodharma vyAkhyA0 hai devaloka meM devapane utpanna bhaI vahAM devasambandhI sukha bhogavake vahAMse cyavake mahAvidehakSetra meM sukacchavijaya vasantapuranagara meM naracandra rAjAke rAjya meM tArAcandra seThake ghara meM tArA nAmakI bhAryAke kukSi meM putrapane utpanna huA // pUrNacandranAma diyA bahotara kalA meM kuzala bhayA pandraha karor3a dravyakA khAmI bhayA pandraha striyoMke pandraha putra hue | ityAdisaMsArika sukha bhogaveke aura caitrIpUrNimAkA ArAdhana karake aMta meM zrIjayasamudraguruke pAsa dIkSA lekara aura zukladhyAnase kevala jJAna pAke mokSagayA isaprakAra se caitrIke ArAdhanameM bahuta loga paramAnandasampadA pAyA hai tathA | zrI RSabhadevakhAmI vihAra karate hue zrIzatruMjaya tIrthapara phAlgunasudI aSTamI ke dina samavasare devoMne samavasarana kiyA bhagavAn samavasarana meM virAjamAna bhae dezanA meM zatruMjayakA mAhatmya varNana kiyA taba puMDarIkajI gaNadhara mahArAjane savA lAkha loka pramANe zatruMjaya mAhAtama graMtharacA bAda zrI RSabhadevasvAmIne puMDarIkajI gaNadharase kahA terA nirvANa isa tIrtha ke prabhAva se yahIM honA hai aisA kahake bhagavAn vihAra karagae vAda zrIpuMDarIkajI gaNadhara pAMcakaror3amuniyoMke parivAra se phAlguna paurNimAko saMlekhanA karake anazana kiyA aura caitrI paurNimAko kevalajJAna pAyake pAMca karoDa muniyoMke sAtha mokSagae isIkAraNase caitrIpUnamaparva prasiddha huA hai aura zatruMjayatIrthapara zrIdazaratharAjAke putrarAmacandra aura bharata mokSagae haiM aura zrIkRSNavAsudeva ke putra sAmbaH pradyumnaH sAr3he ATha lAkha muniyoMke sAtha For Private and Personal Use Only caitrIpaurNimAkA vyAkhyAna. // 81 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsul Gyarmandie mokSagae tathA zukadevamuni thAvacAputra zailakAcArya paMthakamuniH bAlirAjarSiH drAvaDa vArikhilla nAradaRSiH 6 vagairahaH aura pAMcapAMDava pramukha satpuruSa bahutase isa zrIsiddhAcalaparamuktiH prAptabhae haiM caitrIpaurNimAke dina upa-18 hai| vAsakarake zrIsiddhAcalatIrthakI yAtrAkare aura pUjAdhyAnadAnAdi kare vaha narakatiryaMcagatiHkA chedakare tathA caitrI-16 paurNimAkedina zrIzatrujayakI yAtrAkA vizeSa phala kahAhai yataH | cAritraM candraprabhorhan caitriishtrujyo'clH| vinA puNyaiH na labhyante, sarit zatrujayAbhidhA // 1 // / arthaH-cAritra, candraprabhukhAmIkI sevA aura caitrIke dina zatrujayakI yAtrA aura zatrujayAnadI yaha cAra puNya binA nahIM pAte haiM // 1 // itane kahanekara caitrIpaurNimAkA vyAkhyAna sampUrNa bhayA / caitrIke dina zrIgurUke pAsa maMtrAkSaroMse pavitra snAtrakA jalaleke apane gharameM chATanA isase mArI vagairahAkA upadrava zAMtahove sadA AnaMda | hove RddhiH vRddhiH sukha prApta hove iti zam caitrIpaurNimAkA vyAkhyAna samAsa huaa| aba akSayatRtIyAkA vyAkhyAna likhatehaiM praNipatya prabhu pArzva, zrIciMtAmaNisaMjJakam / akSayAditRtIyAyA, vyAkhyAnaM likhyate mayA // 1 // usabhassaya pAraNae, ikkhurasoAsi lognaahss|sesaannN paramannaM, amiyarasasarisovamaM AsI // 2 // For Private and Personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 vyAkhyA // 82 // CAMERASACCOCALMAGAROORK arthaH-zrIciMtAmaNiH pArzvanAthakhAmIko namaskAra karake akSayatRtIyAkA vyAkhyAna likhatA hUM ||1||shriiR-12 akSayatRSabhadevakhAmIkA pAraNA ikSarasase bhayA jagatke svAmI aise bAkI teIsa tIrthakarakA pahalA pAraNA amRtarasasadRza tIyAkA upamAvAlA paramAnase bhayA // 2 // davyAkhyAna. yahAM prathama zrIRSabhadevasvAmIkA sambandha kahatehaiM zrIRSabhadevakhAmI sarvArthasiddha vimAnase cyavake AsAr3havadI caturthIko zrImarudevAkI kukSi meM utpanna hue navamahInA 4 dina adhika garbha meM rahake caitravadI aSTamIko AdhI rAtri ke samaya janma bhayA vIsapUrvalAkhavarSa kumarapanameM rahake vesaTapUrvalAkha varSa rAjyapAlake caitravadI aSTamIko dIkSAgrahaNakarI usavakta hastanA (hathanA) puranagarameM zrIbAhubali ke putra somayazA rAjA unhoMkA putra zreyAMsa kumara thA atha bhagavAn pUrvakarmake udayase | eka varSataka ahArake nahIM milanese nirAhAra vihAra karate hastanApura Ae usa rAtrimeM zreyAMsAdika tIna janoMne khAnA dekhA so kahate haiM zyAma bhayA meruparvata amRtake bharehue ghar3oMse dhoke maiMne ujvala kiyA aisA khapnA zreyAM- // 82 // sane dekhA 1 tathA sUryake biMbase hajAra kiraNeM giratIthI zreyAMsa kumarane sUryake viMvameM sthApita karI yaha khAnA subuddhiH nagaraseThako AyA 2 eka zUra bahuta zatruoMse rokAgayA zreyAMsa kumarake sahAyase jaya pAyA yaha khannA GREGORUSKIGA For Private and Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SACRECCASCALEARN somayazA rAjAne dekhA prabhAtameM sabhAmeM saba mile aura apanA apanA svapna kahA svapnoMkA vicArakarake rAjAdika saba bole Aja zreyAMsa kumarako koI apUrva mahAn lAbha hogA taba bhagavAn bhikSAke vAste phirate bhae zreyAMsake gharameM Ae zreyAMsasvAmIko dekhake harpita bhayA loga pahale sAdhukI mudrAko nahIM dekhanese annadAnavidhiko nahIM jAnanese bhagavAnko maNi, ratna, sonA, hAthI, ghor3A, kanyA vagairahase nimantraNA karatebhae bhagavAn to unhoM kA diyA huA vastu kuchabhI nahIM lete bhae taba ve loga milake paraspara kaheM bhagavAn apanepara nArAja bhaehaiM hamArA 6 diyA huA kuchabhI nahIM lete haiM bhagavAnne apaneko par3hAyA vyavahAra sikhAyA kAryameM lagAyA aura pahale bahuta khuzIse bolatethe putravat pAlana karatethe aba to gharaAe kucha liyA nahIM lenA dUra rahA mukhase bolebhI nahIM jarUra apanepara nArAja bhaehaiM aba na mAlUma kyA hogA isa tarahase bAraha mahInAtaka loga kolAhala karaterahe ekavarSa jaba gayA usavaktameM zreyAMsa bhagavAnkI mudrAdekhake vicArane lagA aho aisA rUpa to maiMne koI vaktameM dekhAhai parantu hai yAda nahIMAtA hai aisA vicAra karate hueko jAtismaraNajJAna utpannahuA bhagavAnke sAtha AThabhavakA samandha jAnake Apane pUrvabhavameM sAdhupanA pAlA hai yaha jAnake vicArane lagA aho kaisA yaha ajJAnahai saMsArIjIvoMke, jisase loga kolAhala karate haiM yaha bhagavAn tInalokakA rAjya tRNake jaisA mAnatA huA viSayatRSNAkA tyAga karake saMsArika sukhako jaharake phala tulyamAnate bhae sAdhupanA aMgIkAra karake mokSaHsukhake vAste yatna karate bhae For Private and Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir / mere gharame bheTaneke vAsAgaratakavicchedahuA prAzukazAnako vandanA karake bolA pAsameM Ake adhika harSa hAthI, dIvA. di aneka anarthakA mUla kAraNa paramANu mAtrabhI parigrahakI nahIM icchA karatehaiM to phira maNiH sonA, kanyA hAthI, akSayatRvyAkhyA0 ghor3A motI vagairaha kaise leveM aise vicArate gokhar3ese nIce utarakara bhagavAnke pAsameM Ake adhika harSahonese hai| tIyAkA // 3 // romodgamayukta bhagavAnko tIna pradakSiNA deke bhagavAnako vandanA karake bolA he bhagavan merepara prasannahovo vyAkhyAna, aThAraha karor3Akaror3asAgaratakavicchedahuA prAzukaahAradAnavidhiH acchItaraha dikhAnese bhavyajIvoMkA nistArakaro 3 mere gharame bheTaneke vAste Ae ikSurasake sau ghar3e, so levo aura mereko tAro bAda bhagavAn cAra jJAnasahita dravya kSetrAdi sAmagrI samyaka jAnake ikSurasa grahaNake liye dono hAtha pasAre taba zreyAMsa ratnapAtra tulya zrIbhagavAnko ikSurasarUpa zuddha ahAra detA huA jAdA harSake honese apane zarIrameM harSa nahIM mAyA taba harpa AMsUdvArA bAhira nikalA AtmAko dhanya mAnatA huA tIna jagatake pUjya bhagavAnne AhAra lene kara mere Upara anugraha haiM kiyA aisA vicAratA huA ikSurasa derahAhai usasamaya devone harSake bharase AkAzameM pAMca divya prakaTa kie yahI hai zrutakebalI bhagavAn bhadrabAhukhAmI kahatehaiM usabhassaya pAraNae ityAdi gAthA pahale dikhAI hai RSabhadevakhAmI lokanAtha prathama tIrthakarakA prathama pAraNA ikSurasase huA bhaga AAMSASSASSADORROCE For Private and Personal Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie vAnne zreyAMsake gharameM vaizAkha sudI tRtIyAke dina pAraNA kiyA usa dAnase zreyAMsane akSaya sukha pAyA isase dravaha dina akSaya tRtIyA karake prasiddha huA vAkI ajitanAthasvAmI vagairaha teIsa tIrthaMkaroMkA khIrakhAMghRtarUpa paramAnnase pahalA pAraNA bhayA // aba pAMca divya kahate haiN| PAghuTuM ca aho dANaM, divANi ya AhayANi tUrANi / devAvi sannivAiyA, vasuhArAcevavudrAya // 1 // | artha:-jaba zreyAMsake gharameM bhagavAnne pAraNA kiyA taba devone AkAzaneM aho dAnaM aho dAnaM aisI udgho6SaNA karI aura devoMne divyavAditra bajAe duMdubhI bajAI tiryagajRmbhakAdi bahutadeva Ae sADhAbAraha karor3a 81 sonaiyA vagairahakA varSAt huA sugaMdha jala aura sugandha puSpoMkA varSAt huA // bhavaNaM dhaNeNa bhuvaNaM, jaseNa bhayavaM raseNa pddihttho|appaa nirUvamasukhaM, supattadANaM mahagyaviyam // 2 // kA arthaH-jisavakta meM zreyAMsa kumarane bhagavAnko pAraNA karAyA usavakta zreyAMsakA ghara dhanakharNaratnAdikase bharAgayA kharga mRtyu pAtAla tInaloka yazase bharAgayA aho zreyAMsa kumarane tInalokake khAmIko vArahamahInoM taka kisIne nahIM diyA aisA dAna diyA aisI tInalokameM kIrti bhaI bhagavAn RSabhadevakhAmI ikSurasase tRptabhae PAISAIASHARATHIR *** For Private and Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit dIvA0saMyamakA lAbha saMyamameM samAdhiH ikSurasa ahArapUrvaka honese zreyAMsane nirupama sukha pAyA isa kAraNase supAtra akSayatRyAkhyA06dAna mahAprazaMsanIya hai // tIyAkA vyAkhyAnaM. // 84 // risahesasamaMpattaM, niravajja iskhurssmNdaannN| seyAMsasamobhAvo, havija jaI maggiyaM hjaa||4|| 6 arthaH-zrIRSabhadevakhAmIke jaise pAtra niravadya ikSurasake jaisAdAna zreyAMsake jaisA bhAva yaha tIna citta, vitta, pAtra yaha jo mile to mukhamArgita mile yAne inatInoMkA sambandha puNyake udayase hovehai yahAM koI pUchatAhai ki tInalokake pUjya bhagavAnko bArahamahInoMtaka kaise ahAra nahIM milA AcArya uttara kahate haiM pUrvakRta karmake udayase antarAya huA so kahate haiM koI pUrvabhavameM RSabhadevakhAmIkA jIva manuSya thA mArgame calA jAtAthA dhAna ke khalemeM vRSabha dhAnakhAtethe taSa vRpabhakA mAlikavRpabhoMko pITatA thA vaha dekhake volAare mUrkha vRpabhoMke mukha meM chIMkI kyoM nahIM bAMdhatAhai taba TU vRSabhakAkhAmI bolA maiM chIMkI bAMdhanAnahIM jAnatA hu taba usa pathikane chIMkI banAke vRpabhoMke vAMdhI vRSabhoMne 360 nizvAsa DAlA usasamaya antarAyakarma bandhA vahI karma bhagavAnke bhavameM udaya AyA isakAraNase bAraha mahInoMtaka // 84 // AhAra nahIM milA usa karmakA kSayopasama honese zreyAMsane bhagavAnko AhAradiyA zreyAMsane usa dAnake phalase cha muktikA sukha pAyA usI dinase sAdhuoMko zuddha ahAra denekA vidhi saba logoMne jAnA bAda bhagavAn RSabhadeva hai SANGACASSASSAMACCORDCRE For Private and Personal Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svAmI eka hajAra varSa chadmastha avasthA meM vicarake ghAtI karmakA tapaHse kSayakarake kevala jJAna pAyA hajAra varSa UNA 6 eka pUrvalAkha varSa taka vicarake bahuta bhavyoMko prativodhake dazahajAramuniyoM ke sAtha aSTApadaparvatapara tIsare hai ArekA tInavarSa sADeAThamahInA jaba bAkI rahA taba mAghakRSNa trayodazIke dina mokSa gae yaha sunake aho / bhavyo ratnatrayAtmaka mokSamArgameM yatna karanA zreya hai itane kahanekara akSaya tRtIyAkA vyAkhyAna sampUrNa huA // agretana vartamAna yogaH // atha rohiNI kathA likhate haiN| ucchiTTamasundarayaM, bhattaM taha pANiyaM ca jodei / sAhaNaM jANamANo, bhuttaMpi na jijae tassa // 1 // hI arthaH-jo jIva ucchiSTa asuMdara bhAta pANi jANatA huA sAdhuoMko deve usako janmAntarameM bhojanakiyA 4 huA pAcana na hove usake zarIrameM ajIrNa roga hove jaise zrIvAsupUjyaH khAmIkA maghavAnAmakA putrakI putrI , rohiNI nAmakI usakA jIvapUrvabhavameM durgandhAnAmaka kuSTharogavAlA bhayA sAdhuko kaDuve tUMbekA ahAradenese, rohiNIkA kathAnaka likhate haiM / zrIvAsupUjyamAnamya, tathA puNyaprakAzakam / rohiNyAzca kathAyuktaM, rohiNIvratamucyate // 1 // ALSCRECCASCARSCOTECACHC cA. vyA. 154aa S CANCIPSC For Private and Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit dIvA0 arthaH-zrIvAsupUjyakhAmIko namaskAra karake puNyakA prakAzaka rohiNIkI kathAyuktaH rohiNIvrataH kahate haiM | rohiNI vyAkhyA0 // 1 // zrIcaMpAnagarImeM zrIvAsupUjyakhAmIkA putra maghavAnAmakA rAjA rAjya kare usake lakSmInAmakI rAnI * kathA. // 85 // suzIlA sadAcAravatI unhoMke ATha putroMke Upara eka rohiNI nAmakI putrI bhaI kramase causaTha kalA paDhI rUpalAvaNyavatI saubhAgyAdiguNavatI yauvanaavasthA pAI aisI rohiNI kanyAko dekhake rAjA ciMtAtura bhayA isa kanyAke yogya vara kauna hogA bAda svayaMvaramaMDapakarAke deza dezake rAjA aura rAjakumaroMko bulAe bar3eADaMbarase rAjAloga Ae khayaMvara maMDapa meM siMhAsanoMpara baiThe usasamaya rohiNIkanyA khAnavilepana karake kSIrodaka vastrapaharake 6 motiyoMke AbhUSaNoMse alaMkRta sAkSAta devakumArIke jaisI pAlakImeM baiThIbhaI sakhiyoMke parivArasahita svayaMvarameM |AI // usa rohiNI kanyAko dekhakara saba loga citra likhita jaise hue bAda ekapratihArI rohiNIke Age calatI bhaI rAjA aura rAjakumAroMkA nAma gotra bala, umara, yazavagairahaHkA varNana kare bAda kumarIne aura rAjakumAroMko TU varjake nAgapura nagarakA bItazokarAjAkA putra azoka (citrasena) kumArake kaMThameM varamAlA DAlI taba saba loga // 85 // hai harSitabhaye rAjAne pANigrahaNakA utsava bar3e ADaMbarase kiyA bhojana, vastra tAMbUlAdi leke rAjA loga apane apane |ThikAnegae azoka (citrasena) kumarabhI vahAM kitane dina rahake strIsahita hAthI ghor3A, rathapyAdalasahita prasthAnakarake nAgapurake samIpameM AyA taba bItazokarAjAne mahotsavase nagarameM pravezakarAyA bAda kumara rohiNIke sAtha viSaya sukha For Private and Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhogavatA huA sukhase rahA ekadA prastAvameM zubhamuhUrtameM azoka (citrasena) kumarako rAjya deke vItazoka rAjAne dIkSA liyA vAda azoka (citrasena) rAjA sukhase rAjyapAle kramase azokarAjAke ATha putra aura cAra putrIhuI bAda ekadA 8 rohiNIsahita rAjA sAtavIM majalake gokhar3emeM lokapAlaputrako kholemeM leke baiThAhuA krIr3AkaratA thA usa samaya nagarameM koI strIkA putra marA vaha strI rotIbhaI mastaka chAtI kUTatIbhaI usamArgameM AI rohiNI rAnI usako dekhke| rAjAse pUchA he mahArAja ye kaunasA nATaka hai nATaka to bahuta dekhe haiM parantu aisA nATaka kabhI dekhA nahIM taba rAjA bole taiM garvase gahalIbhaI hai rohiNI bolI khAmin maiM ahaMkAra nahIM karuM huM kiMtu mereko yaha dekhanese Azcarya hotA hai hai yaha kyA hai taba rAjA bole isa strIkA putra maragayAhai isase yaha rotI hai rohiNI bolI isako ronA kisane , hai sikhAyA yaha sunake rAjA bole tereko maiM ronA sikhAUM rohiNIke pAsase choTA putra lokapAlako leke rAjAne apane hAthase jamInapara girAyA taba saba aMtebarI vagairaha kumarako dekhake hAhA rava kiyA rAjAbhI rone lage hU | parantu rohiNIke hRdayameM bilakula duHkha nahIM huA aura bolI yaha dUsarA nATaka kyA prAraMbha bhayA // bAda usa bAlakako giratA huA dekhake zAsana devatAne bIcahImeM leke siMhAsanapara baiThAyA Age gItagAna nATakakarane lage taba rAjA vagerahaH loga dekhake camatkAra pAyA vicAratebhae yaha rohiNIdhanya hai duHkhakI vAtabhI nahIM jAnehai aura yaha 8/putrabhI dhanya hai ki jisakI devatA sevA kreNhaiN| koI ihAM jJAnIguru padhAre to inhoMkA pUrvabhava pUche bAda usa na-d CHECCANCELECOLOCACOCOC For Private and Personal Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dIvA0 vyAkhyA kathA. // 86 // garake udyAnameM zrIvAsupUjyaHkhAmIke rupyakuMbha kharNakuMbha nAmake doziSya jJAnI Ae taba rAjA parivArasahita rohiNI vAMdaneko gayA gurUne dezanA dI dezanA sunake rAjAne pUchA he bhagavan isa rohiNIne pUrvabhavameM aisA kyA tapa|| |kiyA jisase duHkhakI bAtabhI nahIM jAnatIhai isake ATha putra aura cAraputriyAM hai merAbhI isapara bahuta sneha hai| isase Apa kRpAkarake isakA pUrvabhava kaho yaha sunake guru bole isInagarameM dharmamitranAmakA seTha rahatAthA usake dhanamitrA nAmakI bhAryA thI unhoMke eka kurUpA durbhagA durgandhA nAmakI putrI huI usako kurUpa dekhake koI pANi-13 * grahaNa kare nhiiN| taba.pitAne eka zrIlena nAmakA caurako mAraneke vAste rAjapuruSa lejAtethe usako chuDAke durgandhAkA patiHkiyA vaha caurabhI rAtrimeM durgandhAko chor3akara calAgayA taba seThane rotI huI putrIko samajhAI he putri pUrvakRtakarmake udayase prANiH sukhaduHkha pAye hai isase taiM sukRtakara dAna de dharmakara jisase tere yaha pApa-15 hai karmakA doSa aMta hove // bAda durgandhA pitAkA vacana aMgIkArakarake niraMtara dAnadeve / ekadA jJAnIguru vahAM Ae taba dhanamitra guruHko bandanA karake usa kanyAkA svarUpa puuchaa| gurU bole girinAranagarameM pRthvIpAlanAmakA rAjA bhayA usake siddhimatI nAmakI rAnI ekadA rAnIsahita rAjA banameM krIr3A karaneko gayA usa samaya // 86 koI sAdhuH mAsakSamaNake pAraNebAlA guNasAgaranAmakA muniH bhikSAkevAste AyA rAjAne dekhA vicAra kiyaa| yaha sAdhuH guNoMkA Akara mahAtIrthapuNyapAtra hai muniHkA darzana bhI bahuta puNyase hote hai jisakAraNase kahAhai // For Private and Personal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdhUnAM darzanaM puNyaM, tIrthabhUtA hi sAdhavaH / tIrtha phalati kAlena, sadyaH sAdhusamAgamaH // 1 // | artha:-sAdhuoMke darzanase puNya hove hai sAdhuH tIrthabhUta hai tIrtha jo hai so kAlase phale hai aura sAdhusamAgama sadyaH phale hai // 1 // yaha niSpRhi muni hai inako dAna denese bar3A phala hovehai aisA vicArake rAjA apanI/8 strIse bolA he varAnane isa muniHko namaskArakarake dAna deo aisA rAjAkA vacana sunake krIr3AmeM aMtarAya mAnake Upara harSa dhAratI bhaI antaHkaraNa duSTa jisakA aisI rAnIne kar3avItUMvIkA sAga muniHko diyA munine pAranA kiyA | usake khAnese muniH maraNa pAyA zubha dhyAnase muniH devaloka meM devahuA // yaha bAta sunake rAjAne rAnIko apane 8 * dezase bAhira nikAlI rAnI sAtaveM dina kor3hanIbhaI bahuta kAlataka logoMkarake niMdyamAna marake chaTThI naraka gii| vahAMse nikalakara rAnIkA jIva tiryaJcayoni meM utpanna huvaa|bhut duHkha bhogavake sAtamI narakagayA aise saba narakameM kramase utpanna bhaI vAda / sarpaNI, UTanI, sthAlanI, kukkarI, sUkarI, gRhakokilA, jalaukA, UMdarI, kanvI, kuttI, bilADI, rAsabhI / gauH bhaI ina bhavoM meM prAyaH agniH zastraghAtAdikase maraNa huaa| gAyake bhavameM maranekI vakta guruke mukhase navakAra sunake anumodanA karatIbhaI maraNa pAyA isase manuSyanI bhaI / durgandhA durbhagA terI putrIbhaI // bAda durgandhA apanA pUrvabhava dekhake hAtha jor3ake gurUse pUche he khAmin maiM isa duHkhase kaise chUTuMgI soApa kRpAkarake kaho taba muniH bole tai duHkhako dUrakaranevAlA aisA rohiNIkA vratakara vaha bolI he bhagavan kisa vidhi se For Private and Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dIvA0 vyAkhyA0 11 20 11 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yaha vrata karUM muniH bole rohiNI nakSatra ke dina vAsapUjyatIrthaMkara kI pUjA karake sAtavarSa sAtamahInAtaka upavAsa karanA isaprakAra se zubha dhyAna yukta tapake prabhAvase tere zubha hogA / bAda tapa pUrNa honese udyApanakaranA | jisase terA duHkha jAvegA sugandharAjake jaisA yaha sunake durgandhA muniH se pUchatI bhaI he bhagavan sugandha rAjakA ttAnta kRpAkarake kaho taba muniH bole siMhapuranagara meM siMhasena rAjA usake kanakaprabhA nAmakI rAnI unhoke durgandha nAmakA putra thA vaha kramase yauvana pAyA parantu kisIke manameM ruce nahIM ekadA zrIH padmaprabhatIrthakara vahAM padhAre tIrthaMkarako vaMdanA karake kumarane apanA durgandhakA kAraNa pUchA taba zrIsarvajJa bole nAgauranagara se bAraha kosa dUra eka nIlanAmakA parvata hai / usapara eka zilA haiM zilApara eka muniH mAsakSamaNAdi tapa kare hai tapake prabhAvase vahAM koI mRgavagairaha ko nahIM mAra sake hai vahAM lubdhaka muniHpara IrSA karehaiM ekadA muniH grAma meM pAraneke vAste gayA usasamaya lubdhakane zilAke nIce agniH jalAke zilAkoM atyanta uSNa karI muniH pAranAkarake zilA Upara Akara rahA bahuta tApase zuddha dhyAnase vaha RSiH kevalajJAna pAke mokSagayA / vaha lubdhaka RSiHghAtase kor3hIbhayA / kahA hai RSihatyAkaro jIvo, duHkhaM bhuJjati bhUtale / saMsArasAgare ghore, pIDyate ca punaH punaH // 1 // artha:- RSiH hatyA karanevAlA jIva pRthvIpara duHkha bhogavatA hai ghorasaMsArasamudra meM vAraMvAra pIDitahotA hai For Private and Personal Use Only rohiNI kathA. // 87 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir T // 1 // vAda lubdhakamarake sAtamI naraka gayA vahAMse nikalakara macchahokara gvAliyA bhayA parantu daridribhayA kisI vAniene namaskAra sikhAyA vAda dAvAnalameM jalake namaskArake prabhAvase taiM rAjaputrabhayA / durgandha aisA TU nAma yaha sunake jAtiHsmaraNapAke pUrvabhava yAdakarake prabhuHse pUchA he bhagavan maiM kaise isapApase chadraM // aura kaise | sugandha hovu isakA upAya kRpA karake pharamAyeM taba zrItIrthakara bole teM sAtavarSa aura sAta mahInA rohiNIkA tapakara tapa pUrNa honese udyApana karanA yaha sunake durgandha kumarane rohiNIkA tapakiyA usake prabhAvase kumara sugaMdha bhayA yaha kathA sunake durgandhA rohiNIkA tapa vidhipUrvakakarake sugandhA bhaI vahAMse marake devalokame hai devI bhaI devalokase cyavake caMpAnagarImeM zrIvAsupUjyakhAmIkA maghavA nAmakA putra usakI rohiNI nAmakI putrI hai bhaI isa vaktameM yaha tumhArI rAnI hai pUrvatapake prabhAvase yaha rohiNI janma paryaMta duHkha nahIM jaanegii| he azoka rAjendra isapara tere adhika snehahai isakA kAraNa suna siMhasenarAjA sugandha nAma apane putrako rAja deke gurUke pAsa dIkSA liyA sugandha rAjAbhI jainadharmako ArAdhake samAdhiHse maraNapAke devabhava pAyA vahAMseM cyavake isI jambUdIpake pUrvamahAvidehakSetra meM puSkalAvatI vijayameM puNDarIkanI nagarImeM vimalakIrtiH rAjA subhadrA rAnIkI kukSi meM caudaha mahAkhAnasUcita devakA jIva avatarA kramase zubhadinameM zubhalakSaNa yuktaH rAnIne putra janmA rAjAne 4 arkakIrtiH nAma kiyA kramase cakravartI bhayA rAjyabhogavake jitazatru,muniHke pAsa dIkSA leke duSkaratapa SACAROCCASSAGRICROREGAORECASS For Private and Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kathA dIvA0 8 karake AyuHkSayameM samAdhiHse maraNapAke bArahaveM devalokameM acyutaindra bhayA vahAMse cyavake te azokacandra rohiNI vyAkhyA 14 nAmakA rAjA bhayA isa rohiNIrAnIkA patiH atyanta vallabha bhayA tumane rohiNI tapa kiyA isase tumhAre paraspara 81 adhikasneha bhayA aba taiM putroMkA kAraNa suna mathurA nagarImeM agnizarmA nAmakA brAhmaNa rahatAthA usake sAta putra the // 88 // parantu daridrI the| ekadA pATalIpurameM sAto bhAI bhikSAke liye jAte the taba bagIcemeM koI rAjakumarako suMdara striyoM ke sAtha krIr3A karatAhuA dekhake zivazarmA brAhmaNa apane bhAiyoMse kahane lagA ki dekho vidhiHne kitanA aMtara kiyA hai yaha rAjakumara manovAMchita sukhabhogavatA hai apane to ghara ghara bhikSAke lie phirate haiM taba eka bhAIne kahA isaviSayameM kisako upAlaMbha diyAjAya pUrvabhavameM apane puNya nahIM kiyA hai isa rAjakumarane sukRta kiyAhai isa kAraNase yaha sukhbhogvtaahai| taba una sAtoM brAhmaNake putroMne jIvadayAyuktadharmapAlake aMtameM sugurUke pAsa hai dIkSA leke cAritrapAlake samAdhiHse maraNapAke sAtaveM devalokameM deva bhae vahAMse cyavake guNapAla vagairahaH tumhAre sAtaputra bhae // aura AThaveM putrakA jIva vaitADhya parvatapara kSullaka nAmakA vidyAdharathA / vaha niraMtara naMdIzvaradIpameM zAzvatI jinapratimAoMkI pUjA karatAthA aura bhI dharmakArya karatAthA vaha vidyAdhara marake saudharmadevalo-one kameM deva huA vahAMseM cyavake tumhAre yaha lokapAla nAmakA AThavAMputra huA aba cAra putriyoMkA sambandha 8 suno vaitAbya parvatapara eka vidyAdhara thA usake cAra putrI thIM rUpavatI, guNavatI thIM // ekadA prastAvameM banameM| kAraNase yaha sUkhamamAdhiHse maraNapAkaM sAlaka nAmakA vidyA bharake saudharmada For Private and Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir **** SACARSCALCOMCACCECASCCC krIr3A karatI bhaIko gurUne dekhA aura gurU bole he putriyo tuma dharma karo tumhArA AyuH ekadinakA hai taba |kanyAe bolI he bhagavan eka dinameM kyA dharma hove gurU bole Aja zuklapaMcamI hai upavAsa karo apane ghara jAke dAdevapUjA karake jJAnako ArAdhana karo zubhaadhyavasAyameM raho unhoMne ghara jAke vaisAhI kiyA bAda usa dinakI 3 te rAtrimeM vIjalIpar3I cArokanyAmarake pahale devalokameM devabhaI vahAMse cyavake tumhAre yaha cAra putriyAM bhiihaiN| bAda yaha saba bAta sunake rAjAko jAtiHsmaraNa jJAna bhayA parivArasahita rAjA rupyakuMbha svarNakuMbha gurUko namaskAra karake aura vinatIkarI he prabho rohiNItapakA vidhiH kaho taba gurU bole somavAra rohiNInakSatra jabaAve taba vidhiHse tapa grahaNa karanA rohiNI nakSatrake dina upavAsa karanA do vakta pratikramaNa tInaTaMka devavaMdana zrIvAsapUjyakhAmine namaH isa padakA do hajAra japakaranA bAraha yA sattAisa logasakA kAusagga pradakSiNA khamAsamanavagairahaHvidhiH karanA trikAladeva pUjA karanA prabhuHke Age aSTamaMgalIka aura azoka vRkSa caDhAnA tapa pUrNa honese ujjamanA karanA jJAna darzanacAritrake upagarana sattAIsa sattAIsa karAke car3hAnA // sAmIvatsalakaranA saMghapUjA karanI jinazAsanakI unnatiH karanI aisAvidhiH gurumukhase suna rAjA rAnI vagairahAne rohiNIkA tapa aMgIkAra kiyA vidhiHse rohiNI tapakarake tapa sampUrNahonese bahutavistArase ujjamanA kiyA vAdameM| *CHIRAISHIGA For Private and Personal Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rohiNI kathA. dIvAla * zrIvAsapUjyakhAmIke pAsa rAjA rAnI AThaputra cAra putrIyoMne dIkSA liyA zuddhacAritra pAlake kevalajJAna vyAkhyA jApAke mokSa gae // kahA hai rohiNItapa paJcamItapa, guruA e tapa jaannii| duHkhita hoyakarI sukhI hove, bole kevalanANI // 1 // iti rohiNI azokarAjA kathA sampUrNA // HECALCCCCRAC iti parvakathA saMpUrNA // OT // 89 // khara For Private and Personal Use Only