Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Vivechan
Author(s): Bhuvanbhanusuri
Publisher: Divya Darshan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004955/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ havecana pU.A.zrI vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhAgavAtI rasurA-vilocanA : pravacanakAra : vardhamAnataponidhi gacchAdhipati AcAryadevazrI vijaya luvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja : saMpAdaka : pa.pU.paMnyAsazrI paghasenavijayajI gaNivarca : prakAzaka : divyadarzana TrasTa kumArapALa vi. zAha 36 kalikuMDa sosAyaTI dhoLakA - 387810 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prAptisthAna : divyadarzana TrasTa divyadarzana TrasTa bharatakumAra caturadAsa kumArapALa vi. zAha 868 kALuzInI poLa, 36 kalikuMDa sosAyaTI kALupura dhoLakA - 387810 amadAvAda-380001 phona - 23981, 22282 phona - 384272 kiMmata pracArArthe - rU. 22-00 zrI lAvaNya jaina zve. mU.saMgha amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya : mAnavanA jIvanamAM aneka duHkhada samasyAo UbhI thAya che ane eno rucikara ukela ANI sudIrgha sukha, zAMti ane suMdara skUti pAmavA manuSya jhaMkhe che, mathe che, paNa aphasosa! ke e samagra jIvana to zuM paNa eka divasa paNa evo jovA nathI pAmato ke jemAM duHkhada samasyAonA evA saphaLa ukela e pAmI zakayo hoya. e to toja pAmI zake ke jo adhyAtmabhAvonuM AlaMbana le. adhyAtmabhAvanI e tAkAta che ke zuM rojIMdI ke zuM jIvanavyApI gherI viSAda chAyAo, gADha kalezanA vAdaLo ane vyathA bharI ciMtA dUra kare. zrI bhagavatIsUtra eka dravyAnuyogano mahAkhajAno che. enA padArthonuM ciMtana adhyAtmabhAva lAvavA ajoDa sAdhana che. pUjyapAda vardhamAna taponidhi AcArya devazrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAe zrI bhagavatIsUtra upara pravacano pharamAvela tenuM zabdazaH avataraNa pUjyazrInA ziSyaratna pU. paMnyAsazrI ghavasenavijayajI gaNivarye karela. temAMnA zarUAtanA pravacano pUjya AcAryadevazrIe AghA joI tapAsI ApavA kRpA karela. tethI pravacanakAra pUjyazrI temaja avataraNakAra ane saMpAdaka pU. paMnyAsazrI pabrasenavijayajI gaNivaryano upakAra bhUlAya ema nathI. A graMtha prakAzanamAM amadAvAda zrI lAvaNya .mU.jaina saMgha jJAnakhAtA taraphathI lAbha lIdhela che. te badala temanA RNI chIe. Apa sau A graMthanA svAdhyAyathI Atmazreya sAdho eja maMgaLa kAmanA. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsaMgika : pUjyapAda gacchAdhipati vardhamAna taponidhi sva. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjano amArA zrI saMgha upara khUbaja vAtsalyapUrvakano upakAra rahelo che. amadAvAdanA aMtima pravezathI mAMDIne jIvananA aMtima 21 divasamAMthI 15 divasa- caitra mAsanI zAMzvanI oLI sahita amone ApyA. pUjyapAdazrInA aNadhAryA kALadharma pachI teozrInA paTTadhara sidhdhAMta divAkara pU. A.zrI jayoSasUrIzvarajI ma.nI anujJAthI sva.AcAryadevazrInI prathama vArSika tithie teozrInA praziSya2ta tapasvI pU. paMnyAsazrI vidyAnaMda vijayajI gaNivaryazrInI vardhamAna tapanI 100mI oLInI pUrNAhuti-pAraNuM temaja vArSika tithi nimitte mahotsava saMghahitaciMtaka pU.A.zrI bhadraMkarasUrIzvarajI ma., tapasvI samrATa pU. A.zrI himAMzusUrIzvarajI ma., samatAmUrti pU.A.zrI nararatna sUrIzvarajI ma., prazAMtamUrti pU.upAdhyAyazrI yazobhadra vijayajI ma.,pravacanakAra pU.paMnyAsapravara zrI caMdrazekharavijayajI ma. Adi suvizALa samudAyanI nizrAmAM thayo. vi.saM-2050 nA paryuSaNamahAparvanI ArAdhanA pU.gaNivaryazrI guNasuMdaravijayajI ma. tathA pU. munizrI puNyasuMdaravijayajI ma.zrI nI nizrAmAM suMdara ArAdhanA thai. te divasomAM paMkajasosAyaTImAM cAturmAsa bIrAjamAna pU.paMnyAsazrI padmasena vijayajI gaNivarya pAse sva. gacchAdhipatizrInA zrI bhagavatI sUtra uparanA pravacanonI apragaTa noMdha che evuM jANavA maLyuM. pU. guNasuMdaravijayajI gaNivaryanI preraNAthI e vyAkhyAno pragaTa karavAno lAbha 'divyadarzana TrasTa' mAraphata amArA zrI saMghane maLyAthI khUbaja AnaMda che. vi.saM. 2051 kArataka pUrNimA lI. zrI lAvaNya jaina zve. mU. pU.saMgha Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecananI bhUmikA ja ** che ....... jarAka ******** 1. tripadImAMthI 14 pUrvo ja anaMta upakArI trilokanAtha zramaNa bhagavAna mahAvIra paramAtmAe gaNadhara mahArAjone emanA "he bhagavan! tattva zuM?' evA traNa praznonA uttaramAM, mAtra uppanne I vA' vigameI vA "dhUI vA" evA traNa pada ApyA - tripadI ApI. artha ? "utpanna paNa thAya che, nAza paNa pAme che, sthira paNa rahe che." basa, AnA uparathI e mahAprAza zrI gautama IdrabhUti vagere gaNadharadevone autpAtika-pAriNAmikI Adi buddhivaizadyanA sahAre evo zrutaprakAza thayo ke emAMthI tyAM ne tyAM dvAdazAMgI- dhRtasAgaranI racanA karI ! emAM bAramuM aMga 'draSTivAda', eno eka vibhAga 14 pUrvo. enuM keTaluM pramANa ? 16383 mahAvidehanA hAthIo-pramANa mazIthI banatI zAhI vaDe lakhAya eTaluM !! paheluM pUrva eka hAthI pramANa mazIthI, bIjuM 2 hAthIpramANa, trIjI 4 hAthIpramANa, ema ema dviguNa dviguNa hAthI saMkhyA levAnI ..yAvat 14muM pUrva 8192 hAthI pramANa mazInI zAhIthI lakhAya. keTaluM moTuM jaMgI pramANa ! jene AgaLa paraMparAmAM bhaNavA beThelA bIjA buddhimatA munio paNa thAkI gayA, ane ekamAtra zrI sthUlabhadra svAmI divasa-rAtanI 7-7 vAcanAthI bhaNyA ! AryarakSitasUrijI 10mA pUrve cAkyA : paNa pachI vaLI AryarakSitasUrijI mahArAja to zrI vajasvAmIjI pAse bhaNatAM - 9 pUrvo pUrNa karyA pachI 10muM pUrva zarU karyuM, ne emAM pachI pUche che. "bhagavaMta' ! have keTaluM bAkI? vajasvAmIjI mahArAja kahe che, "biMdu jeTaluM thayuM samudra bAkI che. tyAM to moTA paMDita AryarakSitajI paNa hAtha joDe che, kahe che, prabhu ! to. basa, have mAruM gajuM nathI e pAra karavAnuM !kema vArU? " copaDA-pAnuM nahi, guru moDhe Ape ane ziSya paNa moMDhe rAkhI bhaNavAnuM ! TheTha pahelethI e samasta yAda rAkhavAnuM ! to ja gADuM AgaLa cAle. jUnuM magajamAM taiyAra hoya to ja AgaLanuM samajAya, joDAya, anusaMdhAna thAya. eTale roja e badhAnuM punarAvartana karavuM paDe. e rIte karI karIne 10 pUrvadhara zrI vajasvAmI pAse AryarakSitasUrijI mahArAja 9 pUrva sudhI to bhaNI gayA paNa 10mAM pUrvamAM thoDe gayA pachI have dariyo laMghavA jeTaluM bAkInuM dazamuM pUrva bhaNavAnuM jANI thAkyA. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana 'AmAM have magaja ze pahoMcI vaLe ?' ema lAgyuM. tyAre enI uparanA pUrva to 11muM-12muM-13muM-14muM bevaDA bevaDA pramANanA, e bhaNavAnA hota to to kyAMya nAkhI najara paNa na pahoMcata. gaNadharonI agAdha buddhizakti : athavA 14 pUrva ahIM gaNadharadevoe prabhu pAsethI tripadI pAmI UbhA UbhA kSaNamAM racI kADhayA ! navuM ja sarjana ! tripadInA AlaMbana para dravya-guNa-paryAyanA ciMtana para caDI gayA, zrutajJAnAvaraNa karmano jabaradasta kSayomazama karyo ! ane ATalA badhA agAdha zrutamahAsAgarasamAM 14 pUrvenI racanA karI dIdhI ! keTalI agAdha buddhizakti ! keTaluM vizALa jJAna ! jJAna bahArathI lAvavAnuM nathI, aMdarathI bahAra kADhavAnuM che, pustaka-pAnuM-mAstara vagere to nimitta che. e aMdaranA gupta prakAzane pragaTa kare che, AvarAyelA-DhaMkAyelAne ughADuM kare che. koIne karmanA AvaraNa banyuM tIvra rasavALA hoya, toDyA tUTe evAM na hoya, to game teTaluM vAMce-bhaNe-sAMbhaLe, paNa ene evo bodha na thAya. dekhAya che ne ke zALAmAM samAna copaDI bhaNanArA ghaNA, paraMtu emane bodha thavAmAM moTI taratamatA ! kemake jJAna bahArathI pustakamAMthI aMdara nathI utAravAnuM, paraMtu aMdaramAMthI bahAra kADhavAnuM che, mATe to ekalA bhaNa-bhaNa karavAnI kiMmata na AMkI, paraMtu jJAnano AcAra, svAdhyAyakALa, guruvinaya, gurubahumAna, tapa-upadhAna vagere AcaravA upara khAsa bhAra mUkyo. kema ? A zuM kare ? e jJAnAvaraNa karmano kSayopazama kare, ne tethI pachI thoDuM bhaNatAM ya aMdarathI moTo prakAza bahAra nIkaLe. ema juone ke TheTha traNe kALanA samasta vizvano prakAza kevaLajJAna kyuM bahAranA pustakamAMthI aMdara ghalAya che ? e to aMda2mAMthI ja pragaTa karAya che; ane te gurusevA, tyAga, tapasyA,parisahasahana, zrutopayoga vagere sAdhanAthI bhAvanAbaLa vadhAratAM vadhAratAM AvaraNono nAza karavAthI pragaTa thAya che. mATe ja jJAnAcArAdi paMcAcAranuM ananya mahatva che, ke ene pALatA Avo tema tema karmanA AvaraNonI bhekhaDo tUTatI Ave che. AcAra pAlanane korANe mUkI pustakanA kIDA bananArane A zuM bane ? kadAca buddhinA jora para thoDo jJAna-AbhAsa dekhAya, paraMtu enuM yathAsthita pariNamana nahi; AtmAmAM eno ghaTato samanvaya nahi, enAM sAcAM sarvajJadraSTa rahasyono prakAza nahi. tyAre juo, jJAna aMdarathI pragaTAvanAranAM draSTAnta : puMDarIka gaNaghara sAthe 5 kroDa munivara drAviDa-vArikhilla sAthe 10 kroDa, munipuMgava siddhagiri para anazana karI kevaLajJAna pAmIne mokSa gayA, zuM e badhA ja eTalA badhA buddhimAna hatA ? bhaNavA beThA hatA ? chatAM badhAyane eka sarakhuM Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana anaMtajJAna zI rIte thayuM? kaho, ahiMsA-saMyama-tapanA bhavya AcaraNa para karmanAM AvaraNa samULa UkhaDI javAne lIdhe kevaLajJAna pragaTa thayuM. AcArapAlananI balihArI che. vAteya sAcI, AcArathI UMdhe raste pApasevananA mArge doDI doDIne AtmA para vadhArelA jJAnAvaraNIya karmanA Dhera AcArapAlananA sIdhA upAyathI toDyA vinA aMdaranuM jJAna kyAMthI pragaTa thAya ? jJAna e AgaMtuka guNa nahi paNa svabhAva : jJAna e AtmAno bahArathI AvanAro AgaMtuka guNa nathI, paNa AtmAno mULabhUta svabhAva che. enA para jJAnAvaraNa karmanA Dhera jAmelA che tethI e svabhAva DhaMkAI gayelo che. 2000 keMDala pAvaranA saLagatA ilekaTrIka goLA para ghAsaleTano Dabo UMdho vaLI gayo; to bahAra kazo prakAza na Ave. jJAna jo AtmAno svabhAva na mAnIe to pachI AtmAnuM caitanya kazuM rahetuM nathI, jaDamAM ne emAM zo pharaka rahe ? paNa nA, "caitanyalakSaNo jIvaH' kahevAya che te AtmAno jJAna svabhAva mAnavAthI ja ghaTI zake. nyAya-vaizeSika-sAMkhya vagere darzanavALA AtmAno A jJAna svabhAva mAnatA nathI, tethI emane bicArAne mokSa jaDa patthara jevo mAnavo paDe che ! ane AtmAnuM caitanya e zo padArtha, eno spaSTa khulAso nathI ApI zakatA ! tyAre sarvajJa tIrthakara bhagavAne to AtmAnuM svarUpa spaSTa pratyakSa joIne kahyuM ke AtmA anaMtajJAna-svabhAva che. enAM para karmanA AvaraNa caDI gayelA che. tethI e AvarAI gayo che. pavitra jJAnAcAra-darzanAcAra vagerenuM dilathI vizuddha bhAve jema jema pAlana karatA Avo tema tema e karmanA jaTila vAdaLo vikharAya che, ne jJAnaprakAza bahAra Ave che. AjanI ajJAna dazA ! Aje "jJAna bhaNo'nI bUmo mAravAmAM Ave che, paraMtu pavitra AcAro pALo, AcAro pALo' evA avAja keTalA kADhe che ? mULa pAyAmAM vinayano AcAra, kRtajJatApAlanano AcAra, dayA-dAna-zIlavrata niyamanA AcAra, tyAga tapanA AcAra, vagere AcAranuM pAlana nahi, enuM pariNAma Aje juo cho ne? bhaNelA vadhAre bhUle che. uddhatAI-svacchaMdatA-abhakSyabhakSaNa-agamyagamana vagere vagere keTaluM badhuM vadhI paDayuM che !! moTI moTI lAMca-ruzvato bhaNelA ja le che ne ? lAMca levI eTale? corI, vizvAsaghAta, nirdayatA, dezadroha, dezabaMdhudroha vagerenuM ja AcaraNa ne ? bhaNatare zuM zIkhavADyuM? paNa kaho AcArapAlanane abharAIe caDAvI koruM bhaNo bhaNo'nuM DiDima vagADAya e Aja pariNAma lAve. abhaya ane koNika : abhayakumAra zreNikano putra, paNa mosALamAM janmI moTo thayo tyAM dAdAnA ghare AcArapAlananA sArA saMskAra pAmyo, to pachI bApanA ghera jaI emAM AgaLa vadhato Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana gayo, ne bApanuM dila ThAre evo emano suyogya putra ane suyogya maMtrI thayo. tyAre koNika? eka mahAnAlAyaka dIkaro pAkyo ! kaLA-vijJAna to baMneyane maLyA, pAchA ekaja bApanA putra, paraMtu pharaka kema? koNike AcAranuM devALuM kADhayuM ! nimitta e banI AvyuM ke koNika mAtA celaNAnA peTamAM hato tyAre e duSTa jIvanA prabhAve mAtAne patinA AMtaraDA khAvAno dohada jAgyo ! Ama to pote yogya pitA ceDA mahArAjanI suzIla saMskArI putrI che, mahAsatI che, paraMtu duSTa garbhano prabhAva te e bahue A vicAra TALavA jAya che, paNa manane kocyA karI Avo bhayaMkara dohada karAve che! tethI celaNA A jIvane bApano kAramo vairI samajI janmatAM ja guptapaNe ukaraDe mUkAvI de che. paNa juo karma kevAM baLavAna che. koNikanA puNyano udaya che te rAja zreNikane khabara paDI jatAM tarata A bALakane maMgAvI judo uchera karAve che. eTale have kema to ke mAtAno aNamAnIto, paNa pitAno lADakavAyo banyo. zreNikanI udAratA : zreNika dohadanuM jANe che, kadAca vairI thavAnuM samajatA ya haze, paraMtu bhAgya para acala vizvAsa rAkhI eka ucita kartavya tarIke udAratAthI enuM pAlanapoSaNa karAve che. e jue che ke bALakane mAtAno hadayathI sneha nathI maLato,' eTale pote saheje bevaDo sneha rAkhe ja ne? basa, e bALaka koNikane pitAnA lADa maLyA, eTale have zuM bAkI rahe? kaLA, vijJAna badhuMya bhaNe, paraMtu vinaya, maryAdA gaMbhIratA vagere koNa pALe che ? moTo thatAM to bApe paNa oLakhI lIdho ane rAjyadhurA saMbhALavA yogya tarIke AcArabaddha suzIla sAtvika abhayakumArane ja gaNe che, koNikane nahi. paraMtu have e koNika lADamAM kad AcAromAM TevAI gayelo ze sudhare ? suzikSaNa-vartana pUrvakarmanI asara toDe cheH pra. - paNa enAM karma evAM bhAre hatA ne? u. - eTale ahIMno puruSArtha kazuM ghaDatara karato ja nathI ema ne? paNa jo na kare to to pachI saMskAra-vidhino koI artha ja na rahe. jo pUrvakarma para ja AdhAra rAkhI besI rahevAnuM hoya to zikSaNa zA mATe? alabata pUrva karma para tevAM nikAcita nirupakrama hoya to toDyAM tUTe nahi ne e eno bhAva bhajavI jAya ema bane. paraMtu evAM karma keTalA? ane puruSArthathI tUTe evAM keTalAM badhAM? mATe ja kaho. Akho ya mokSamArga evA karmane-karmanI asarane toDI toDIne sArthaka bane che, saphaLa thAya che. eTale ja A vAta che ke AcArapAlana para paheluM lakSa Apo ne apAvo. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI satra-vivecana E AcArabhaMganA vikAsathI bhArata vinAzanA paMthe che. nahero vadhI, kArakhAnA vadhyAM, ne AsphAlTanI ke DAmarI saDako vadhI ethI mohI paDavA jevuM nathI. ethI deza AbAda nathI, deza AbAda to prajAnI AbAdI para nirbhara che, ne prajAnI AbAdI guNavattA upara AdhAra rAkhe che, khUnarejI, badamAzI zAhukArI corI. svacchadaMtA, haDatAlo, caDasAcaDasI, prAMtavAda-sagAvAda-saramukhatyArIvAda vagere vAdo.... A badhAnI vyApakatA para prajA zuM AbAda gaNAya ? zobhana AcAro vinA ane mAnavatAnA viziSTa guNo vinA AbAdI nahi. jJAnano vikAsa jJAnanA AcAranI bahu apekSA rAkhe che. vAta e hatI ke mAtra tripadI parathI gaNadharadevoe dvAdazAMgI racI, agAdha mRtasAgaranA dhaNI banyA ! kemake jJAna aMdarathI pragaTa thAya che, bahArathI lAvIne bharavAnuM nathI hotuM. have e zratano sAgara bIjAne ApavAno, ne bIjAe grahaNa karI dhArI rAkhavAno, te badhuM moMDhe ja. enAM koI pustakapAnAM nahi. tethI kALakrame jIvonI buddhinA brAsa thato Avyo, emAM vaLI dukALa paDavAmAM rojanuM akhaMDa punarAvartana TakarAyuM, ityAdI kAraNe je e zrutasAgaramAno moTA bhAga cauda pUrvo, enA jJAnamAM viccheda thato Avyo. te bhagavAnanA nirvANa pachI eka hajAra varSa thatAM thatAM to pUrvonuM jJAna naSTa thaI gayuM. AgamavAcanAo: vacalA kALamAM samrATa rAjA khAravele zravaNa saMghe bhego ane jenA jenA moDhe jeTaluM jeTaluM pUrvazrata hatuM tenI zakya eTalI saLaMga saMkalana karAvelI. ene Agama-vAcanA kahe che. "vAcanA" eTale ke Agama-pAThonA je judA judA aMza judA judA AgamadhArIne moDhe hoya tene e badhA bhegA besI parasparanA yAda eTalA pATho saMbhaLAvI parasparanA mRta-vismRta pATha eka saLaMga dhArAbaddha pATharUpe ekatrita karAya, ane pachI te svAdhyAya-adhyApanamAM vAcanArUpe cAle emAM e lAbha thayo ke ekane amuka bhUlAI gayuM hoya te bIjA pAsethI maLyuM, ane bIjAne bhUlAyela AmanI pAsethI prApta thayuM. Ama bheguM thAya e vAcanA thaI. A to pUrvazratanI vAta thaI. paNa evuM to AcArAMga vagere 11 aMga-AgamomAM paNa banyuM. kemake eya kAMI nAnuM pramANa nahi, lAkho padonuM pramANa ! emAMya duSkALa, buddhihAsa vagere asara karI gayA ! tethI ene ya ekatrita-saMkalita karavAnI ane parasparanA yAda pAThonA sarakhAvI jovAnI jarUriyAta UbhI thayelI. e kAma ekavAra mathurAmAM zramaNasaMghe bhegA thaI karyuM, tethI enuM nAma "mAdhurI vAcanA' paDyuM. pachI kALAntare vallabhIpuramAM chevaTe devarkiMgaNI kSamAzramaNa mahArAja zramaNa saMgha bhego karI karyuM, te "vallabhI vAcanA" kahevAI ! ahIM sudhI Agama sUtro pustakamAM lakhAyela nahi, mAtra moDhe ja rakhAtA tethI moDhenuM bhUlAyuM eTale to gayuM. bhUlAyeluM paNa pustakamAM lakhAyeluM hoya to evAM ww Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana joI laI pharIthI moDhe karAya; paraMtuM pustaka ja nahI tethI kyAM jovAnuM bane ? eTale emAM to A ekaja rasto ke bIjA Agamadhara maLe to vaLI emanI pAsethI maLI Ave. Ama je sUjhavAcanA yAda sUtrone parasparamAM meLavIne, saLaMga saMkalanAbaddha karAya, evI to A pUrve kahI te ane e gALAmAM bIjI thaI hoya te ja kahevAya. galata sarakhAmaNI : eTale Aje jo koI kahetuM hoya ke ''jaina itihAsamAM uparokta 2-3 vAcanA thayA pachI mAtra vartamAnakALe amuka ja judA judA samudAyanA sAdhu-sAdhvIone Agama-TIkA bhaNAvI te vAcanA thaI.'' AvuM jo koI kahetuM hoya to te sarAsara ajJAna dazA che, AvuM pratipAdana karatAM galata sarakhAmaNI karI. paraMtu emane khabara nathI ke ema to bhagavAnanA zAsanamAM AgamonuM adhyayana-adhyApana cAlu ja AvyuM che, eTale Aje e kAMI pahelavaheluM nathI, evI kAMI e mAthurI vagere vAcanA nahotI. e to jayAre Agama pustakArUDha nahotuM thayuM tyAre eka samartha prabhAvaka zrutadhara AcAryanA prayatathI zramaNo bhegA thaI parasparanA smRta-vismRta pAThonI meLavaNI-saMkalanA karavA dvArA saLaMga AgamapATha svarUpa vAcanA taiyAra karatAM. e vAcanAnI sAdhune cAlu vAcanA pracchanA-parAvartanAdi rUpa adhyayana-adhyAyana sAthe tulanA kema thAya ? jo ene sarakhI manAya to zuM adhyayana-adhyApana vacalA seMkaDo varasomAM cAlatuM ja nahotuM ? astu. kALane anusAre zAsanarakSAnA upAya : trilokanAtha mahAvIra prabhunA nirvANa pachI lagabhaga eka hajAra varase zrI devarkiMgaNI kSamAzramaNa mahArAje Agamo pustakArUDha karAvyA. joyuM ke 'Ama moDhe moDhe to paDatA kALanA hisAbe smRti bhraMzanA kAraNe zruta viccheda pAmatuM jaze ! ane zrutanA nAza pachI zAsana zAnA upara UbhuM rahe ! zAsananA ya vicchedano prasaMga Ave. tethI bhavyAtmAone taravAnuM ananya sAdhana ja naSTa thaI javAthI e jIvonuM zuM thAya ? mATe kALanA anusAre zAsanarakSA rahe evAM sAdhanano upayoga karI ya zAsanarakSA to karavI ja joIe.' 'zAsana khatarAmAM'no hAu : A vastu barAbara na samajI zakanAra keTalAMkane koIka navuM thatAM jhaTa hAu Ubho karavA joIe che ke 'zAsana khatarAmAM' kharI rIte to najare dekhAya che ke 'cAle che eya cAlavA daIne zAsana khatarAmAM mUkAI rahyuM che. have kAlAnusAra sAdhanomAM upayoga karIne zAsanane khatarAmAMthI zakya bacAvI zakAze.' ane tema karavAthI zAsanarakSA rahevAnuM dekhAya paNa che. chatAM A mAnelA kalpita zAsana khatarAne AgaLa karI kharekhara zAsanarakSAnA sAdhanane khatarAnuM kAraNa kahe che ! emanAM hisAbe to Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI satra-vivecana devarkiMgaNI kSamAzramaNa mahArAje Agamane pustakArUDha karavAnuM navuM pagaluM bharyuM. kAlAnusAra pustaka lekhananA sAdhanano upayoga karyo, e kAryane paNa zAsananA ahitamAM kahevuM paDe !! e mahAkRpALu AcArya bhagavAnane paNa zAsana khatarAmAM mUkanAra tarIke emaNe samajavA paDe !! Agama pustakArUDha na thayuM hota ane dvAdazAMgInA agAdha zrutasAgaramAMthI rahyuM sahyuM zruta pustakanA abhAve naSTa thatuM cAlyuM hota to Aje ApaNI zI dazA hota? AcArya bhagavAna zrI haribhadrasUrijI mahArAje lakhyuM ke "hA aNAhA kahe huMto, jaI Na huMtA jiNAgamo' - "are! jo jinAgama na hota to jinAgama vinA anAtha evA amAruM zuM thAta !' A batAve che ke bhalabhalA buddhimAna jIvono paNa AdhAra zruta che. pustakArUDha na hovAthI pUrva kALanI jema naSTa thatuM cAlyuM hota to Aje moDhe moDhe keTaluM zrata ApaNane maLyuM hota? navI paddhatinA bIjA dAkhalA : pUrvanA bhavabhIru AcArya mahArAjoe zAsanarakSA khAtara navI navI paddhati jarUra lAgI to apanAvI, e itihAsa bole che. pustakArUDha AgamanI jema eka bIjo dAkhalo juo. mahAvIra prabhue sthApelA saMghamAM pahelA AcAryo-munio rAja sabhAmAM jaI vAda karavAnuM ke rAjA ane sabhAne saMbodhavAnuM kyAM karatA hatA ? paraMtu AcArya bappabhaTTa sUrijIe kema AmarAjAnI sabhAmAM javAnuM karyuM? AcArya hemacaMdrasUri mahArAje kema siddharAja jayasiMhanI sabhA zobhAvI ? emaNe joyuM ke jyAre mithyAdarzanIo rAjyasabhAmAM potAno prabhAva pADI jaina dharmane nukazAna pahoMcADavA tarapha pravartatA lAge che, tyAre rAjA ane rAjasabhAne jainazAsananI vAtothI prabhAvita karavAnI ati AvazyakatA che. mATe emaNe e navuM pagaluM bharyuM. have tyAM jo "mahAvIra prabhunA kALathI munio to rAjasabhAthI alipta rahI svaparanI kalyANapravRti karatA AvyA che. emane vaLI A rAjasabhAomAM javAnuM zuM? e thaze to anavasthA cAlaze evI dalIla karAya. to e zAsana zuM samajyA che ne anavasthA zuM samajyA che? emanA hisAbe to e pravRtti zAsananA ahitamAM ja ne ? vaLI eka dAkhalo juo. ApaNuM zAstrasAhitya saMskRta prAkRtAdi bhASAmAM cAlyuM AvyuM. pachI lokabhASAmAM bahAranuM laukika sAhitya jainone AkarSe evuM racAtuM cAlyuM eTale jainAcAryoe zAsanarakSA khAtara lokabhASAmAM rAsAo stavano pUjAonI racavAnI navI paddhati zarU karI; jainone svadharmamAM sthira rAkhavAno zAsanarakSAno prayatna karyo, paNa "zAsana khatarAmAM'no hAu Ubho karanArAne to kAMIka navuM dekhyuM ke kolAhala macAvavo che, eTale pUrva puruSonI A pravRttine paNa zAsanane hAnikAraka mAnavI paDaze ! Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtravivecana AjanI navI jainaprajAno saMgha kevo banaze : A ApaNe eTalA mATe vicAravuM paDe che ke.Aje navI prajA jyAre jaDavAda-nAstikatA-vilAsa priyatA ane svacchadaMtA tarapha ghasaDAI rahI che tyAre vicAraNIya bane che ke bhaviSyamAM A prajAno banelo jainasaMgha kaI sthitimAM hoya ? evA saMghamAM jinazAsananuM sthAna kevuM hoya ? zAsana to saMghanA AdhAre Take che ne ? saMghane jo zAstrazraddhA na hoya, guruzraddhA na hoya, devadarzana- jinapUjAjinavANIzravaNa, sAmAyika-poSadha-pratikramaNa nahi, vrata-niyama-paccakkhANa nahi, sUtrAdhyayana ane dharmazAstravAMcana na hoya, zrAvaka jIvananI AcAra maryAdAo jo nahi, dharmakSetramAM dAna na hoya, paryuSaNA jevA mahAparvamAM paNa jo vyAkhyAna zravaNa vagere dharmapravRtti nahi,... to pachI zAsana kyAM rahevAnuM ? AjanI navI prajAmAM tapAso ke AmAMnuM keTaluM paLAya che ? enI zraddhA ya keTalAmAM che ? navI prajAno moTo bhAga A badhI vastuthI paravArI gayelo jovA maLe che ! ene to reDiyo, sinemA, hoTela, resTorAM, kalaba-gArDana, sAmAjika saMsthAo vageremAM bhaLatA rahevuM che. enA AkarSaNo ane AdatomAM ghaDAye jatI navI prajA jyAre moTI thaI saMghanI puSTha uMmaranA aMga banaze tyAre e saMdha kevo haze ? Aje tame je junI cAlI AvelI zraddhAthI jIvanamAM dharmane jIvo cho, e zuM e jIvaze? tyAre jIvamAM jo e jIvavAnuM na hoya to zAsana jayavaMtu gaNAya ? zAsanane zuM samajo cho ? khAlI dharmazAstro, tIrtho, maMdira-upAzrayo ane korUM zAstrajJAna hoya ane jIvanamAM dharma AcaravAnuM kazuM na hoya e zAsana-astitva che? zAsana to jIvanamAM jIvatA dharmanA AcAra-vicAra-anuSThAna ane zAsanazraddhA para AdhArita che. e badhuM jo gayuM, to zAsana gayuM samajo. zAsananI AbAdI zAsanano AcAra-anuSThAnAdi navAM jIvanArA para mapAya, paNa nahi ke korA sAkSaro para, navA ke korA zAstrajJAnanA prayata para. navI prajAmAM zuM cAlyuM che H eTale vicAravA jevuM A che ke AjanI navI prajA ke jemAM have iMDA khAvAnuM paNa pesavA mAMDayuM che, kaMdamULa-bhakSaNa keTaluMya pesI gayuM che, rAtribhojana to saheja thaI gayuM che. jeone hoTelanI sUga nathI, sinemAnA TI.vI.nA caDasa lAgyA che philmI gIto ane ekTara-ekaTresIsanI vAto hAlatAM cAlatAM karavAnI thaI gaI che, jinapUjAnI paDI nathI, vyAkhyAna zravaNanI garaja nathI, caudaza jevA parva divaseya nAnA paNa tapano pratikramaNano vicAra ja nathI, evI AjanI jaina prajAmAM dharma zuM ? are ! kamamAM kama have jainatvanuM gaurava ane mithyAdharma tathA sAmyavAda Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana Adi AjanA pravAho tarapha aruci nathI, UlaTuM AvI dharma-saMskRtinAzaka chApAnA lakhANo para Adara che, evI prajAmAM dharma kyAM ? eno bhAvI saMdha kevo bane ? jJAna-darzana cAritrabharI dhArmika zikSaNa zibira pravRtti : have AvI navI prajAne dharmAbhimukha ane jainatva-jaina tattvajJAnanA gauravavALI temaja deva-gurupUjaka tathA dharmanI ArAdhaka karavA mATe jJAna-darzana-cAritranI sAdhanAbharI zibiranI yojanA karavAmAM AvI ne keTalAya UgatA jaina vidyArthIone dharmazraddhALu-dharmarasika ane dharma-ArAdhaka banAvavA mAMDyA che. dhArmika zikSaNa zibirano virodha karanAra pAse nakkara zuM ? : AjanI navI prajAmAM pesI gayelI badIone sArI to mAnI zake ema nathI, paraMtu ene rokavA kazuM nakkara emanI pAse nathI, varSothI bUmabarADA karavA chatAM evuM kAMIja karavuM tathA ka2I zakyA nathI ke je A badIone vadhu prasarAtI aTakAve. Aje cAlu vyAkhyAnanI sabhAo alpa saMkhyaka thaI. jinapUjA karanAra bahu ochA thaI gayA, A zAsanarakSA ja thaI rahI che ? sAdhu pAse dharmInA paNa chokarA na Ave e zAsanarakSA thaI rahI che ? jaina bALako ane vizeSa kanyAomAM udbhar veza phAlephUle e zAsanarakSA thaI rahI che ? sinemA hoTela ane reDiyo-TI.vI.-cenalo, resTorAMne vadhu sevatA cAle che e zAsanarakSA thaI rahI che. A badhI badIo vadhavAnA ane dharma vIsarAto javAnA tathA jaina AcAra-anuSThAnano ane maryAdAo neve mUkAtA javAnA to Aje nakkara bolatA AMkaDAo che. sAcI vastu para draSTipAta : . koI sthAne paryuSaNomAM tapa vadhyA ke AMbelanI oLI karanArA vadhyA, yA upadhAna karanArA vadhyA eTalAmAtrathI phulAI javAnI jarUra nathI. navI prajAmAM rojIMdA jIvananA jaina AcAra-anuSThAna keTalA ghasAtA Ave che. prAcIna maryAdAonA ullaMdhana keTalA thatAM Ave che. eka sAmAyika-caityavaMdana jeTalAM ya sUtronuM ajJAna keTaluM vadhu prasarI rahyuM che, sinemA- hoTela- kaMdamULarAtribhojana-52strIdarzana vagere vikasatuM cAlyuM che, dhArmika zikSA-saMskaraNanI zibira e aniSTo aMze paNa dUra ka2vAmAM tathA amalI jainatva khIlavavAmAM kevo phALo ApI rahI che e ughADI najare dekhAya evI vastu ApI rahI che e ughADI najare dekhAya evI vastu tarapha lakSa devAnI jarUra che. kALabaLa ane prajAnI vartamAna paristhiti oLakhavAnI jarUra che. zrI devarkiMgaNI kSamAzramaNa mahArAje kALabaLa oLakhI Agamane pustakArUDha karAvavAnI navI paddhati apanAvI. emaNe joyuM ke 'have smaraNa zakti hrAsa pAmatI rahI che, tethI Ama ne Ama moMDhe ja sUtra bhaNAvatAM rahevAmAM to rahyA sahyA zrutano ya DrAsa thato jaze' mATe dIrgha draSTi vAparI emaNe Agama pustakomAM lakhAvyA. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana emAMya 12muM aMga ane enA 14 pUrvo to nahi, paNa bAkInA 11 aMga 1ra upAMga vagera lakhANamAM utaryA. emAM paNa 11 aMga gaNadhara bhagavAne jeTalA pramANamAM racyA, teTalA vistRta saMpUrNa pramANamAM nahi ! kemake enuM pramANa zAstra jeTalA padapramANa batAve che teTaluM Aje maLatuM nathI. duSkALa vagere kAraNe ghaNuM vismRta thaI javAnA lIdhe amuka aMza ja maLe che. chatAM e paNa pustakArUDha thayuM to maLe che. ne ApaNA mATe jIvanabhara ene bhaNavA-ciMtavavA-pariNAvavA ochuM nathI. kevA nasIbadAra ApaNe? pUrve RSabhadeva bhagavAna ajitanAtha bhagavAna vagere ekeka prabhunA zAsana asaMkhya varasa cAlyAM temAM caudapUrvIya kharA avadhijJAnI ya kharA ane kevaLajJAnI ya kharA, tyAre Aje mahAvIra prabhunuM zAsana mAtra ra1 hajAra varasa cAlavAnuM, temAM ya phakta eka hajAra varSa thatAM to zrutano mahAsAgara sukAI gayo ane taLAvaDA rahyAM ! kALanI A mahA viSamatA jANIne vadhu sAvadhAna banI javA jevuM che. Aje paNa jeTaluM zrata maLe che e paNa mahA ahobhAgyano viSaya mAnI enA prakAzathI paNa AtmAne niraMtara prakAzita rAkhavA jevo che. AjanA jagatanI dazA juo ke bhautika vijJAna keTaluM badhuM vadhI gayuM che! jaDa padArthonAM saMzodhana karI karI nava navI zodho keTalI badhI nIkaLI paDI ? jaDa vijJAnanuM zuM pariNAma AvyuM? Ajane ke (1) cittanA rAga, dveSa vagere saMkalezo vadhI gayA! (2) IdiyonA viSayonI Asakti laMpaTatA gulAmI niraMkuza vadhI gaI! tethI ja (3) anekAneka jarUriyAto ane sagavaDono upayoga phATI paDyo! (4) mana jaDa ne ja jovA-vicAravAmAM evuM aTavAI paDayuM te (5) potAnA AtmAnI ciMtA ne AtmahitanI vicAraNA to phure ja zAnI? (6) pachI enuM zAstrajJAna meLavavAnI bhUkha ja kyAM jAge? (7) jIvanamAM bIjuM to keTaluM badhuM ya jarUrI lAge che ! mAtra samyagu jJAna prakAza-tattvaprakAza vadhAravAnI koI ja jarUra lAgatI nathI! (8) bIjI nAnethI mAMDI moTI moTI cIja-bAbato vinA na cAle, paNa jJAna vinA cAle! - A dhoraNa ane vartana ghaDAI gayuM che. cetanya guMgaLAI gayeluM : tyAre e samajo cho kharA ke AtmA to cetana che, enuM caitanya zuM? e caitanya kyAM vikasvara ane jhaLakatuM gaNAya ? ane kyAM AvarAI gayeluM tathA meluMdATa kahevAya? bhUlatA nahi anaMtAnaMta kALathI caitanya guMgaLAI gayuM che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ** | zrI bhagavatIjI sutra-vivecana zuddha caitanya to che zuddha jJAnamAtrArUpa, ke jemAM rAgadveSa vagere koI kacarAnI kaluSitatA na hoya. jemAM khAnapAna ISTa viSayo dhana-mAla-parigraha ke nidrA-ArAmI vagerenI koI saMjJAnI mizratA na hoya. cokakhI caDaMga zuddha jJAnamAtrA eTale vastudarzana ke zravaNa thAya tyAM sIdho tattvamAM havAlo paDe. ema thAya ke "A amuka tattvamAM samAya che, to e jo Azrava-karmabaMdhakArI tattva che, to e AtmAne khataranAka che, tyAjya che, bhayajanaka che. tyAre jo e saMvara-nirjarA tatva che, arthAta karmanirodhaka yA karmanAzaka tatva che, to e bahu vadhAravA jevI vastu kahevAya; AdaraNIya, hitakara tatva gaNAya." AvI zuddha jJAnamAtrA pragaTe pachI tyAM khoTA rAga-dveSa nahi thAya; UlaTuM jinAjJA mujaba enuM zuddha jJAna thavA para, bhale bAhyathI Avazyaka Azrava AcaravA paDatA hoya chatAM aMtarathI enA para evA ucharaMga nahi, dila parAmukha rahe. bhale ne hIrA mANekanA saMbaMdha hoya, to ya haiyuM kahe, - "zuM mohavuM hatuM AmAM? A to vadhu rAga karAvI saMsAra vadhu lAMbo karanArI cIja che. AnA smaraNamAM saMsAranI asAratA nahi paNa sArabhUtatA lAge evI A jIvane bhUlI pADanArI vastu che." AvuM kAMka manamAM Ave to to e zuddha jJAnamAtrA khIlI cokhkhuM caitanya pharyuM kahevAya. paraMtu jo rAgabharyuM ja darzana hoya to emAM to ajJAnamAtrAnI mUDhatAnI kakSA khIlI gaNAya. jovAnI khUbI che ke hIro jaDa che, to ene kazI evI mUDhatAnI phuraNA nathI, ene koI rAgAdibharyo vicAra nathI. tyAre jIva vicAra zaktivALo che, eTale rAgAdibharyo vicAra kare che, mUDha bane che, ane jAtane khatarAmAM utAre che ! zuddha jJAnamAtrA khIlavavAnuM rAgAdirahita darzana karavAnuM ane ema karIne potAnA viziSTa guNa zuddha caitanyane vikasAvavAnuM ene AvaDatuM nathI! pAlavatuM nathI ! pachI to A duHkhada bhavacakramAM bhamyA karavAno che aMta Ave ? nahitara ahIM to keTalI uttama taka maLI che. zuddha caitanya vAraMvAra jAgatuM na rakhAya? paraMtu paravA ja kayAM che? paravA hoya to to Dagale ne pagale A coMTa ane prayata rahe ke zuddha caitanya jAgrata ne jAgrata rakhAya, ene vadhu vadhu vikasvara karatA rahevAya. zAstrazramanA be lAbha ? zuddha caitanya vikasatuM rAkhavA mATe zAstrabodha meLavavA-vadhAravAnI jarUra che ethI be mahAna lAbha e thAya che ke (1) eka to enAthI je vizeSa vizeSa padArthajJAna ne tatvasamaja AvatI jAya che enAthI pUrvanI jema have uMdhI vicArasaraNI ane vastunI asat mUlavaNI thatI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI bhagavatIjI satra-vivecana aTake che. ArtadhyAnanA vicArothI bacAya che, khoTI kalpanA, khoTAM dhoraNa, khoTA vizvAsa, vagere paDatA mUkAya che. (2) bIjo lAbha e, ke zAstrabodha mATe zAstrano vyAsaMga zAstra jovAno zrama rahevAthI eTalo samaya bIjA-trIjA asat vikalpo-vicArothI bacAya che. mANasa vikalpo karI karI mana bagaDe che, ne bagaDelA manathI jIvana bagaDe che. emAMthI bacAvanAro zreSTha upAya zAstravyAsaMga che, zAstramAM rokAyA rahevAno zrama che, zAstranA zravaNa-vAMcana ane ciMtana mananamAM rokAyA rahevAthI keTalAya vikalpo-vicAro aTake che. Ama AjanA kALe jeTalA zAstra maLe che e paNa kAMI ochAM nathI. alabata cauda pUrvo ane 11 aMga AgamonA keTalAya pada naSTa thaI gayA che. chatAM ya je maLe che eya eTaluM badhuM che ke ene bhaNavA vicAravA ane moMDhe karavAmAM jIvana samApta thaI jAya chatAM e khUTe evuM nathI. potAnA ananya guNa ananya smRddhi caitanya'ne vizuddha vizuddha karI vikasatuM rAkhavAnI tamannA joIe, to e zAstrazrama bharapUra banyA rahe, tatvajJAna vadhAratA rahevAnI rojIMdI pravRtti rahyA kare. mana evuM sajAga rahe ke "mArUM mULa mukhya svarUpa caitanya to huM khAsa UjaLuM UjaLuM karato rahuM, vadhune vadhu vikasvara banAvato ja jauM e mATe ananya sAdhanabhUta jinavacanano to paricaya vadhArato jAuM. jIvane A mahA kalyANakartavya bAjue mUkI nAzavaMta mATInA kUkAmAM daTAI javAnI zI evI lata? kAyA-kaMcana-kuTuMba-kIrti-kAminInI zI evA palevaNa ke jinavacana meLavavA-vadhAravAnI koI garaja ja nathI? khyAla che kharo ke e kakkA-pArTI karmanI ja dostI karAvI virATa bhavATavImAM rakhaDatA karI deze? are ! duHkha to vadhu A thAya che ke bhavI jIvane hajIya dAna-zIla-tapa ane devadarzana-pUjA vagerenI kaMIka paravA rahevA chatAM jivanacanano satata paricaya rAkhavAnI kazI paDI nathI! "pUchIe kema bhAgyazALI! vyAkhyAnamAM nathI AvatA?' to kahe che "sAheba ! mAre pUjAmAM doDha kalAka lAge che eTale pachI samaya nathI raheto." are ! paNa jinabhaktinI jarUra che, ne jinavacananI jarUra nathI ? jinavacananA kAyamI paricaya vinA kartavya-akartavya, puNya-pApa, zubhadhyAna-dudhyAna vagereno bodha zI rIte maLaze? e bodha vinA AtmAnuM rakSaNa ane pragati kaI rIte thaze? jinavacananA paricaya vinA to jIva evo bhUlo paDe che ke khoTI vastu khoTA kAryane sAruM mAnI le che! pApane kartavya samajI bese che! avAne vAcya mAne che! abhakSyane bhakSya samaje che ane tyAjyane AdaravA jevuM mAnI le che!navapada oLInI WW) Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA karo cho ne? emAM jJAnapadanI ya ArAdhanA kharI? jJAnIoe ene kevuM oLakhAvyuM che? bhakSyAbhaDhya na je viNa lahIe, peca-apeya vicAra; kanyAkutya pragaTa savi jehathI, jJAna te sakala AdhAra. re bhaviyA ! siddhacakra pada vaMdo." bhagavAna para prIti keTalI? : to AvuM jJAnapada mAnya che ne? pachI zuM bolAya kharuM ke "mAre pUjA-darzanamAM doDha kalAka lAge che tethI vyAkhyAna nathI jato?" roja pUjAnI jema roja navanavI jJAna prApti vinA cAle ? e vinA zuM bhakSya-abhakSya vagereno viveka vadhaze ? kRtyAkRtyano prakAza vadhaze? jo e nahi, to AgaLa vadhAze? tyAre "mAre A kAma che, ne te kAma che,' ema sAMsArika upAdhiomAM daTAI rahI jinavacananA bodhanI mUDI vadhAryo javI nathI, are ! thoDo paNa eno paricaya rAkhavo nathI. ene bhagavAna para prIti keTalI? bhagavAnanI potAnI mukhya samRddhi, mukhya vyavasAya, mukhya Mission kArya to tattva bodha che; emAM ApaNane rasa nahi ? ne chatAM kahIe ke bhagavAnamAM ApaNane rasa che? ghera koI maLavA Ave, ne e potAnI mukhya vAta premathI kare, emAM ApaNe jarAya rasa na dekhADIe, ne chatAM savAlo karIe ke mane tamArA para bahu prema che, rasa che e sAmo zAnuM svIkArI le? koI dardInI khabara kADhavA gayA, ne tyAM jaI enI AgaLa enA daradanI vAtamAM ApaNe kazo rasa na dekhADyo, UlaTuM ApaNuM darada ne ApaNI muzIbata gAyA karI, pachI sAmo zI rIte mAne ke ApaNane enAmAM rasa che? ema ahIM jo bhagavAnanA vacanamAM ApaNane rasa nathI, to bhagavAnamAM rasa kevo ? jinavacana to jinanI mukhya cIja che. jinamaMdira, jinasaMgha, jaine dhArmikakSetro, jaina tIrtho,... ityAdi badhuMya jinanI vastu kahevAya, paraMtu badhuMja jinazAsana-jinavacananI pAchaLa ! kemake jinazAsana-jinapravacanamAM je rIte pharamAvyuM hoya e rIte ja e maMdira-upAzraya-dhArmikakSetrAdi UbhAM thAya ArAdhAya ane cAle. mATe ja, jinavacanano paricaya rojano cAlavo joIe, jethI (1) eka to e aMtaramAM draDhapaNe pariNamatuM jAya, buddhi enA DhAMcAmAM DhaLAtI jAya, enI lAIne ghaDAtI Ave, yAvata sahaja jinavacanAnusArI banI jAya; ane (2) bIjuM e ke jinavacananA rojanA paricayathI navA navA tattvaprakAza, mArgaprakAza, vidhiprakAza kartavyaprakAza vagere prApta thatA jAya. A be mahAna lAbha AmAMthI ja maLe, ane A lAbha vinA cAlI zake evuM nathI, tethI jinavacanano paricaya rojano rAkhavAno che, tapa karo, japa karo, Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtravivecana devadarzana-pUjA, tIrthayAtrA, dAnAdi badhuM karo, paraMtu sAthe jinavANI-jinAgamazAstravAtonuM zravaNa-vAMcana-manana roja karatA raho. ethI, 7 dharmajIvana pragatizIla banaze; vicArasaraNI vizuddha vizuddhatara banatI Avaze, 3 saMsAranI asAratA viSayonI bhayaMkaratA ne kaSAyonI zatruvaTa adhika adhika bhAsatI jaze. 7 navuM navuM zuddha dharmajoma pragaTatuM jaze, pAponA AkarSaNa ane AcaraNa moLAM paDatAM Avaze. AvA AvA ati uttama lAbhone ApanAra jinAgama dvAdazAMgIrUpe eka mahAsAgara jevuM hatuM. paraMtu smRtidoSe emAM hrAsa thato Avyo te 11 aMgamAM paNa padono hrAsa thatAM Aje maryAdita rUpamAM maLe che. mULa gaNatarIe 1lA AcArAMgamAM 18,000 pa6; rajA sUtrakRtAMgamAM 36,000 pada, 3jA sthAnAMgamAM 72,000 pado, 4thA samavAyAMgamAM 1,44,000 56, 5mAM vyAkhyAprajJapti zrIbhagavatIsUtramAM 2,88,000 pado, ane 6ThThA jJAtAdharmakathAmAM 5,76,000 pada hatAM. tyAre to e chaThThA aMgamAM sADA traNa kroDa kathAo hatI. Aje phakta 19 adhyayana 19 kathAo maLe che. bhagavatIjImAM 36,000 prazna ane uttara kahevAya che, paraMtu Aje emAMthI eTalI saMkhyA meLavavI muzkela bane che. zAsanamAM mahAbuddhinidhAno thayA che, paraMtu dukALa vagere kAraNoe ghaNuM lUMTAI gayuM ! enI aphasosI jinAgamane sAcI saMpatti samajanArane pArAvAra hoya. paraMtu ekalI aphasosI karIne besI rahevAnuM nathI; kintu jeTaluM Aje labhya che emAM bhaMgI2tha prayata karavAno che. samyaktvanI khIlavaNI AnA upara thAya ke (1) mATInA kUkA, pachI bhalene cakravartI ke iMdranA vaibhava, e dhanarUpa na lAge, paNa jinAgama e kharekhara dhanarUpa lAge, temaja (2) adhikAdhika jinAgama prApta karye javAnI jijJAsA sateja banI rahe ane yathAzakti emAM puruSArtha cAlyA kare, toja ene sAcuM dhana mAnyuM gaNAya ne ? ke jinavacana prApta karavAnI beparavAI hoya to gaNAya ? mATInA phUkA meLavavA roja ne roja kevA prayatna karo che ? gharaDA thAo to ya e cAlu ! chevaTe vyAja paNa navuM navuM meLavavAnI dhagaza khaDI ! ane jinavacana kamAye javAmAM akhADA ? dhana e ? ke A ? hRdaya zuM mAne che ? tyAre hRdayanI dhanabuddhi nahi pheravAya to samyagdarzana kyAM sastu paDyuM che ? vItarAga prabhu para rAga ze jAge ? ane ze vadhe ? zAsananAM mUlyAMkana kyAM ? jinavacanane kharekharUM dhana mAnyA vinA ane e adhikAdhika kamAI levAnI dhagaza rAkhyA vinA anAdinI ghareDamAMthI bahAra nahi nIkaLAya, kIDA-pazunI gaNatarImAMthI UMcA nahi avAya. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sutra-vivecana kIDA-kIDI ke pazu-paMkhI ya jaDa mATInA mAlane to kiMmatI samaje che. viziSTa mAnavabuddhie paNa A ja gaNatarI ? ke gaNatarI koIka UMcI vivekavALI hoya? jJAnIo to A kahe che ke zrAvaka "dharmamAM dhanabuddhi', "jinapUjA-satkAramAM ghanabuddhi", "jinavacanamAM dhanabuddhi' gharanArI hoya, arthAt e gharmane sAcuM dhana mAne, jinezvara bhagavaMtanI puSpAdipUjA ane AbhUSaNAdi satkArane sAcuM dhana gaNe, jinabhASita vacanane kharuM dhana gaNe. e kamAvAmAM laMpaTa arthAt adhikAdhika spRhAvALo hoya, paraMtu saMtoSa vALI lenAro nahi, jinavacanathI ja karavAnuM che, ane e agAdha-amApa che. eno saMtoSavALI lIdhye kema cAle? mATe Aje gaNadharo ane AcAryoe guMthelA jinavacanamAMthI bhale thoDuMka ja maLe, paraMtu e ya ochuM nathI! jIvanabhara ene bhaNe jaIe ciMtavya jaIe ane yAda karye ja jaIe eTaluM badhuM che ! ahIM ApaNe zrI bhagavatIjI sUtra vAMcavA-sAMbhaLavAnuM che. jinavacanano pArAvAra prabhAva samajatA hoIzuM to A vAMcavA-sAMbhaLavAmAM apAra rasa raheze. nahitara pachI "paisA e paisA, bAkI badhuM heTha" e buddhi rAkhavAmAM A aNamola gaNadharavArasAnI kadara nahi rahe, e meLavavAnI nitya laganI ane nitya udyama nahi jAge, mATInA ghanamAM lIna banelAne to, dhAnyanA dhanerAnI jema, emAMthI bahAra nIkaLavAnuM mana ja zAnuM thAya ? "jinavacana jevuM nidhAna jagatamAM nathI, jinavacana jevo pAlaka-poSaka-tAraNahAra koI rananA ya DhagalA nathI,' e vasaMta mAnyatA rakhAya, to emAM dharAyA vinA parizrama karye javAya. ane eno lAbha keTalo badho ? bhavAMtare paNa pachI thoDuM paNa jinavacana maLatAM AtmAne ekadama UMce caDAvI de ! A 2. prabhudarzanano prabhAva zAstramAM narasiMhanuM dRSTAMta Ave che. narasiMha pUrvabhave bhikhArI hato, bhIkha mAMgatAM ya peTa purAtuM nahotuM, tethI nagara choDI bIje gAma javA nIkaLyo, sAdhu maLyA. sAdhune e kahe, "mahArAja ! bhIkha mAgavA ghara ghara pharuM chuM chatAM maLatuM nathI. mane kAMka batAvo.' sAdhu kahe tuM dharma kara, dharma vinA sukha na maLe. A pUrvabhave te dharma nahi karyo hoya eTale to ahIM maLatuM nathI. have ahIM dharma nahi kare to AgaLa zuM jovA maLaze ?" Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhikhArI kahe "bApajI ! vAta to sAcI, paraMtu mArI pAse eka paisoya nathI, e vinA zo dharma karuM? bIjAne rAto paiso ya na daie, to gharma zo ?' - sAdhu kahe, "dAnathI ja gharma thAya evuM thoDuM che? dAnanI zakti nathI chatAM, jo, A nagaramAM jinamaMdiro ghaNA che, tuM emAM bhagavAnanAM darzana kara. jinadarzana e paNa mahAna dharma che. kema, e to banaze ne?" bhikhArI kahe "hA mahArAja ! e to sArI rIte banI zakaze. ghara ghara bhIkha mAgavA pharI zakuM chuM to maMdire maMdire prabhunAM darzana karavA kema nahi pharI zakuM?" basa, bhikhArI pachI darzanamAM lAgI gayo. maMdiro ghaNA hatA. eTale jeTalA bane eTalA bhagavAnanAM e darzana karyuM jAya che. juo peTamAM kuvo ne varaghoDo juo' jevo khela che. paraMtu munie samajAvI dIdhela che ke ""peTamAM kavo paNa pUrve dharma nahi karyAne AbhArI che, ne ahIM dharma nahi kare to AgaLa para zuM pAmIza? e vicArI jo. eTale prabhudarzanano vagara paisAno saraLa gharma che te karavA lAge emAM kAMI peTamAM kuvo ADe nathI Avato. bAkI ekale hAya khAvAnuM !' karIza to A loka paraloka baMnene sudhAranAra dharma karavAnuM cUkI jaiza." pelA bhikhArIne A lAgI gayuM ke ""hAya khAvAnuM ! hAya khAvAnuM ! hAya khAvAnuM !' karato rahIza, ne dharma nahi karuM, to mAryo jaiza. pUrva janamamAM dharma nathI karyo tethI to ahIM kapALamAM bhIkha mAgavAnuM AvyuM che, have ahIM paNa dharma na karuM to parabhave mArI kevI vale? mATe dharmane mukhya karuM" zuM AvyuM A? mokSadRSTi nahi, paNa gharmadRSTi AvI, ne dharmadraSTi ene evI joradAra jAgI ke bhIkha mAgavAM to pharavuM paDatuM, paraMtu devadarzana para mukhya coTe dharmazraddhA vadhatI cAlI, tethI bane teTalAM vadhu darzana karato. abhaNa bhikhArI che, ekamAtra jinamaMdiroe darzana karI rahyo che, paraMtu ene mahAna jIvana kartavya mAnI rahyo che. ene lAge che ke "peTano khADo pUravA bhIkha mAgatA pharavuM e koI moTuM kalyANa kartavya nathI. e to kUtarA ne bilADA jevA janAvareya kare che ne ethI enuM kalyANa thoDuM ja thAya che? paNa prabhunA darzana arthe pharatA rahevuM ane peTa bharI bharIne darzana karyuM javA e kalyANa kartavya che. mahAtmAnI kRpA thaI ne mane A sUjhADyuM, mArA ahobhAgya che !' Ama hoMze hoze prabhudarzana karye jAya che emAM e aDhaLaka puNya bAMdhato rahyo. ApaNe eklA prabhudarzana nahi, paNa bIjA ghaNA prakAranA gharma karIne saMtoSa mAnatA hoIe ke huM ghaNo gharma karuM chuM tyAM A tapAsavA jevuM che ke evI hoMza ulaTa kaI dharmasAdhanAmAM rAkhIe chIe? A bhikhArI jema jinadarzanane kalyANa kartavya Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sanna-vivecana samajI e pAmyAne ahobhAgya mAnIne je hoMza ulaTathI darzana karato rahyo che, evuM ApaNane kayA dharmasAdhanAmAM satata ulaTa cAlyA kare che ? kaI dharmasAdhanA ApaNe bhalIvAra vALI karIe chIe ? jo jo bhikhArIne parabhave mAtra A eka mahAna kalyANa kartavya mAnI e bajAvavAnA pratApe kevI uttarottara caDhiyAtI unnati maLatI rahe che ! ane emAM vighno bhAre AvavA chatAM e ja kevA caDiyAtA hRdaya mATe thAya che ! jinadarzananA prabhAva ajaba ! e paNa jovA jevuM che ke bhikhArIpaNe je darzanano dharma karI rahyo che emAM hajI kAMi 'saMsAra pAra karI javA mATe ja dharma karuM' evo koi Azaya nathI, Azaya mAtra ATalo ja ke 'pUrve dharma nathI karyo tethI A bhikhArIpaNuM AvyuM ne emAMya bhIkha mAgatA sarakhuM na maLe evI kamabhAgitA AvI che, to have dharma karuM to A viTaMbaNA na Ave.' eTalo ja che. eTale ke sarakhI rIte peTa bharavAnuM thAya evA dunyavI kAryano Azaya che, chatAM evA paNa AzayathI e zuM karI rahyo che, pApa nahi, paNa vItarAga prabhunAM darzanano dharma karI rahyo che. zAstrakAro pApapravRtti choDI dharmapravRtti karavAnuM bahu mahattva AMke che. ane e mahattva ApaNane pUrva puruSonAM jIvanamAM dekhAya che. juo. bhikhArI darzananA phaLarUpe e ja jIvanamAM bhIkha sArI pAmato gayo ane marIne 52bhave eka brAhmaNanA chokarA tarIke janamyo. e beeka varasano thayo haze tyAM brAhmaNa ene rAjAne page paDavA lai jAya che. tyAM banyuM evuM ke rAjAnI paDakhe rAjajoSI beThelo te bolI UThyo, 'vAha kevuMka bhAgyazALI A rUpALuM bALaka !' rAjA pUche 'kema bhAgyazALI ?' joSI kahe 'mahArAjA ! AnA mukhanI rekhAo kahI rahI che ke e ahIM rAjA thAya,' rAjAe e vakhate to udgAra kADhyo ke 'ema che ? to to kharo bhAgyazALI?' paraMtu rAjAnA peTamAM saMtApanI Aga UThI 'hAya ! A dakSiNAnI bhIkha mAgatA pharanAra brAhmaNano dIkaro mAro vArasadAra ? lAva vArasadAra bane e pahelAM enuM kATaluM kaDhAvI nAMkhuM.' e bALakane kevuMka vighna Ave che ! paNa jo jo pUrvano darzanadharma je hoMze hoMze karyo gayo che, e enI kevIka rakSA ane unnati kare che. rAjAe eka mANasane taiyAra karyo kahyuM 'A brAhmaNanA bALakane nagara bahAra kUvAmAM padharAvI Avaje. inAma moTuM lai jaje.' paraMtu bALakanuM joradAra puNya zuM kAma kare che e juo. saMdhyAkALe e mANasa brAhmaNanA gharamAM ekalA bALakane joi ene upADIne cAlato thai gayo. gAma bahAra Avyo tyAM cAMdanInA prakAzamAM jue che to bALaka khUba Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra vivecana rUpALuM ne hasutaM khIlatuM che. ene joine ene dayA AvI gaI ke hAya ! AvA sobhAgI bALakane kUvAmAM kema nakhAya ? paNa rAjAne javAba devo paDaze tethI eNe bALakane bagIcAmAM eka jhADa nIce mUkI dIdhuM ane pote pAcho pharIne rAjAjIne kahyuM 'sAheba ! kAma patAvI dIdhuM.' rAjAe khuzI thai ene inAma ApyuM. ahIM bagIcAmAM koi janAvara AvIne bALakane nukasAna na kare ? paNa kahe che ne ke 'jene rAma rAkhe tene koNa cAkhe ?' bALakanA hoMze hoMze karelA prabhudarzananA dharme puNya UbhA karyA che ke ahIM jIvanI potAnI koi hoziyArI ke mahenata vinA ja puNya enI rakSAnuM sAdhana UbhuM karI de che. enA puNye banyuM evuM ke bagIcAno mALI pharavA nIkaLelo, ne eNe A bALakane joyuM. rUpALA ramakaDA jevA bALakane joi khuzI khuzI thai gayo. vahAlathI ene uThAvI lai Avyo patI mAlaNa pAse, ne kahe che, -lyo A tAre nava nava mahinA garbha sAcavavAnI pIDA vinA bhagavAne A taiyAra bALaka ApI dIdhuM che,' mAlaNa paNa rUpALA bALakane joi rAjInI reDa thai gai. jhaTa ene laine chAtI saraso cAMpI ene baccIo bharI le che. chAtIe lagADIne pAse suvADe che, savAra paDatAM rAjAne tyAM brAhmaNanI rADa AvI mahArAjA ! mArA bALakano patto nathI. rAjA DhoMga dhaturAthI kahe che haiM ? heM ? zI vAta kare che ? AvuM sAruM bALaka guma ? jA jarA AjubAjumAM tapAsa kara, ane huM paNa tapAsa karAvuM chuM ! sipAine bolAvI kahe che eya ! nagaramAM tapAsa karo AnuM bALaka kyAM che ? basa, nagaramAM tapAsa cAlI, paNa bALaka maLyuM nahi, kyAMthI maLe ? nagara bahAra dUra bagIcAmAM mALInA gharamAM hoya, te nagaramAM kyAMthI maLe ? bALakanuM puNya uparAMta mALInuM puNya evuM che ke koi sipAine ahIM tapAsa karavAnuM sUjhyuM ja nahi, vAta patI gai. bALaka mAlaNanA bhAre vahAla sAthe Uchera pAmI rahyuM che. pAMceka varasano thayo haze tyAre eka divasa mAlaNa ene sAthe laine rAjAne phUlano karaMDiyo ApavA gai, karma ane bhavitavyatA kevIka ajaba-gajaba ghaTanAo saraje che ! mAlaNa bALakane rAjAnA page lagADe che. tyAM rAjAnI pAse beThelA pelA rAjajoSInuM mAthuM hAlI UThe che. rAjA pUche che, - 'kema joSIjI ! mAthuM kema hAlI UThyuM ?' joSI kahe 'mahArAjA ! zuM kahuM ? A bALakanAM mukhanI rekhAo kahI rahI che ke A ApanI pachI rAjA thAya ! vaLI rAjAe tyAM to e sAMbhaLI AnaMda dekhADyo. sarasa ! bhAgyazALI bALaka ! paraMtu rAjAnA manane zaMkA paDI ke A peluM bALaka to na hoya ? tyAre zuM pelA mANase bALakane A mAlaNane soMpI dIdhuM haze ? yA bagIcAmAM emaja mUkI dIdhuM hoya ne mAlaNe ene laine UcheryuM haze ? khera ! game Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI bhagavatIjI satra-vivecana te ho, AnA uMDANamAM UtaravAnI jarUra nathI, nahitara pUrvanI vAta kadAca bahAra pragaTa thaI jAya. ApaNe to kAmathI kAma "have bIjA vizvAsu mANasane ja kAma bhaLAvI devuM jethI bALaka nAmazeSa thaI jAya." mUrakha mANasa sAmAnuM bhAgya joto nathI te sAmAne khatma karavAnA bhayaMkara apakRtya karavA doDe che. dhavalazeThe zrIpALane khatma karavA keTalA vAnAM karyA? paraMtu tethI zrIpALanuM zuM bagayuM? pahelAM to zrIpALano batrIsa lakSaNA puraSa tarIke pakaDIne bhoga ApavAnI yojanA karI, paraMtu emAM chevaTe zrIpALane page paDavA AvavuM paDyuM ne kAlAvAlA karavA paDayA ke kumAra sAheba! mArAM vahANa calAvI Apo ne? tame lakSaNavaMtA ane bhAgyavAna mahApuruSa cho tethI tamArA caraNasparzathI vahANa cAlatA thaI jaze evo mane vizvAsa che ! vaLI AgaLa para zrIpALane dariyAmAM paTakI devA vahANanA khIlA vinAnA jharakhAmAM caDAvyA ! jharukho nIco vaLI gayo. zrIpALa dariyAmAM paDyA, paNa magaramaccha tarApAnI jema pITha para jhIlI laI thANA baMdare utAryA ne tyAM zrIpALane rAjakumArI paraNavA maLI. kyAM dariyAmAM paTakAvI javAnI ghaTanA? ne kyAM rAjakumArI paraNavA maLe? mUrakha ghavaLa zrIpALane mArI nAkhavA UMdhA ne UMdhA vetaraNa karato cAlyo paNa emAM zrIpALane adhika adhika saMpatti maLatI cAlI. ema ahIM bhikhArImAMthI bALaka banelAne banatuM Ave che. rAjAe vizvAsu mANasane kahyuM pelI mAlaNanA bALakane laI bahu dUra dUra jaMgalamAM jaI koI kUvAmAM padharAvI deje. mANasa ghoDA upara besI nIkaLyo. bagIcAmAM jaI jue che to bALaka ei besI rahyuM che, te ene uThAvIne ghoDA para caDI ghoDo jaMgalamAM mArI mUkyo. paraMtu bALaka kAlI kAlI bhASAmAM pUche che "kAkA! kyAM laI cAlyA? mane bhUkha lAgI che, lADavo khavarAvazo? ghoDesvAra mANasa A sAMbhaLI ane bALakano nirdoSa prasanna cahero joi, haiyuM pIgaLI gayuM. manane thayuM ke "hAya ! AvA bhagavAnanA gharanA ramakaDA jevA bALakano mUrkha rAjA nAza karAvavA icche che? kintu rAjA mUrNa thAya, paNa huM mUrNa na thAuM ke AvuM gojhAruM kRtya karuM ! juo bALakanAM pUrvabhavanA bahu hoMze hoze karelA mAtra prabhudarzananuM puNya zuM kAma kare che! mATe ja jJAnI bhagavaMto kahe che manavAMchita meLavavA ADA-avaLA pApadhaMdhA karavAnA phAMphAM zuM mAro? dharmanuM zaraNuM lo. jIvanamAM vItarAga bhagavAne kahelA dharmanI khUba khUba pravRtti karo arihaMta bhagavAnanI khUba khUba bhakti karo. pApaprapaMco je kAma nahi kare te arihaMta bhagavAnanI bhakti ane dharmasAdhanAo karaze, tyAga tapasyA, vrata-niyama, brahmacarya, vagerenI ArAdhanA karaze, pUcho, Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana | pra. to zuM gharma AvI lAlacathI karavAno? u. AnI sAme prazna che ke evI lAlacathI zuM pApaprapaMco karavA sArA? ke dharma karavAthI durgati thAya? lAlacathI dharma na karyo ane pApaprapaMco dhUma karyo gayA, to ethI sadgatI maLe? lAlacathI paNa dharma karavAnuM jIvanA bhAgyamAM che kyAM? Aje pUjA sAmAyika-poSadha-pratikramaNa, vrata, niyama, zIla, sadAcAra ane tapasyA karanArA keTalA? ane sAMsArika pApaprapaMco karanArA keTalA? te zuM A pApaprapaMco karanArA vahelA mokSe jaze ? ne sukhanI lAlacathI paNa dharma karanArA saMsAramAM bhaTaktA raheze? zAstronI avagaNanA karavI hoya e evA UMdhA lekhA mAMDe ke sukha mATe dharma karAya ja nahi. zAstro to ThAma ThAma sukhanA athane dharma karavAnuM kahe che. pelo ghoDesvAra bALakane cImI bharIne kahe che ke baccA moTo lADavo ApIza. phikara na kara, ema bALakane khilAvato ghoDo uMDA jaMgalamAM laI jaI eka narasiMhayakSanuM maMdira AvyuM tyAM ghoDo Ubho rAkhI de che, bALakane laIne nIce utarI maMdiramAM yakSanI moTI mUrtinA khoLAmAM bALakane besADI kahe che, "tuM besaje ahIM huM lADavo laIne AvuM chuM ane yakSane prArthanA kare che "prabhu Ane sAcavajo" ema kahIne bALakane tyAM mUkI ghoDesvAra upaDI gayo. ahIM bALaka mUrtinI dADhI pakaDI kahe che dAdA ! bhUkha lAgI che lADavo do." yakSa jAgato che e jue che ke bALaka kevuM nirdoSa ane mAbApathI chUTuM paDeluM chatAM hasatuM khIlatuM che! avadhijJAnathI eNe bALakanI paristhiti joI lIdhI, vicAra kare che have AvA mahAna puNyavaMtA jIvanI rakSA ane unnati kema karavI? tyAM joyuM to thoDe dUra eka sArthavAhano paDAva par3ayo che, yakSe sArthavAhane svapna ApyuM ke pAse narasiMha yakSanA maMdiramAM devakuMvara jevo bALaka che tuM jhaTa jaine ene laI Ava ! sArthavAha vicAre che "aho ! keTaluM sarasa svapna! koI divasa nahi, ne Aje A svapna AvyuM lAge che. sAcuM hoya ne jo sAcuM paDe to to mAruM bhAgya khUlI gayuM mane vAMjhiyAne chokaro taiyAra maLe? vAha ! kevI prabhunI kRpA ! sArthavAha UThyo, cAlyo jaMgalamAM yakSanuM maMdira dekhyuM, gayo aMdara, to bALaka yakSanI mUrtinA khoLAmAM caDI beThuM che ne kAlI kAlI bhASAmAM bolI rahyuM che dAdA ! have to bahu bhUkha lAgI che. jhaTa lADavo khavarAvo ! sArthavAha svapna sAcuM paDyuM enA AnaMdamAM garakAva thaI gayo jhaTa bALakane UMcakI laI chAtI saraso lagADI cImIo bharato kahe che, "cAla baccA ! tane lADavo ApuM." ema kahI ene laine pahoMcyo potAne AvAse. patIne bALaka ApatA kahe che, "le le tAruM bhAgya khUlI gayuM. ghaNA vakhatathI tArI jhaMkhanA hatI ke bhagavAna bAbo kyAre Ape. le A to tAre vagara garbha Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sutra-vivecana saMbhALavAnI pIDAe bhagavAne A tane taiyAra AIto mAla rUpe bAbo Apyo. jo to kharI kevI A phUTaDo ramakaDA jevo bAbo che. patI rAjanI reDa thaI bhagavAnanA ovAraNAM le che "prabhu prabhu ! tamArA ovAraNA lauM chuM A keTalI badhI tamArI dayA! prabhu ! tamArA lAkha lAkha upakAra mAnuM chuM.' zeTha bAbAne lADavo khavarAve che, ane patI kahe che "ApaNane narasiMha yakSe A bALakanI bakSIsa karavAno upakAra karyo tethI kRtajJatArUpe AnuM nAma narasiMha rAkhIe chIe." vicAravA jevuM che ke mANasa abhimAna rAkhe ke huM badhuM sAruM karI dauM. huM dhAryuM pAra pADI dauM, to e huM pada abhimAna keTaluM vyAjabI che? rAjA sattAnA jore bALakano nAza karAvavA mathato hato, tyAre bALakanuM puNya moTA rAjAnI ya dhAraNAne niSphaLa karatI hatI. to pachI rAjAnA phUTelA nasIbamAM zuM maLyuM? dhAraNA to saphaLa thaI nahi, paNa pApI vicAra ane pApI pravRttinAM pApa lamaNe lakhAyAM ! DahApaNanuM kAma e hatuM ke jovuM joItuM hatuM ke "joSInA kahelA hisAbe bALaka mArI pachI rAjA thavAno che? to thavA do. jema bananAra haze te banaze. mAruM kAma prabhune vizeSa bhajavAnuM, jethI mArA mATe enuM kharAba pariNAma na Ave. Ama vikaTa saMyogamAM khoTI dhAraNAo karI abhimAnathI apakRtya karavAne badale arihaMta prabhunI bhakti tathA tapasyA vadhAravI emAM DahApaNa che. juo subhadrA satIno prasaMga subhadrA zrAvaka zeThanI kanyA, ene paraNavA mATe paradezI bauddha yuvAna zrAvaka banyo. pahelAM to kapaTathI zrAvaka paNa pachI zrAvakanA AcAro pALatAM pALatA e dilathI jaina zrAvaka banyo. subhadrAnA bApe ene yogya dhArI kanyA ApI. paNa pachIthI jyAre sAsare javAnuM thayuM tyAre tyAM joyuM to AkhuM kuTuMba bauddha che, have zuM karavuM ? eNe yathAzakti tapa tathA arihaMtabhakti ane sAdhubhakti sArI rIte karavAnuM rAkhyuM. paraMtu sAsune A khaTakavA lAgyuM, te eNe kakaLATa mAMDyo, subhadrAne ToNA mAre, kahe che "mUkI de jaina sAdhunI sarabharA, A gharamAM nahi cAle e." chatAM subhadrA to sAdhubhaktimAM sAvadhAna rahetI. chevaTe sAsue ene judI meDA para rahevA kADhI. subhadrAne mana jIvanamAM gharma mukhya che, eTale eNe manamAM jarAya vikhavAda na rAkhyo, UlaTuM eNe Apata kALa samajI dharma vadhAryo. dilamAM dharmanI sagAI AnuM ja nAma che ke ApattimAM ArtadhyAnamAM rodaNAM ane pApasthAnakanAM sevanane badale dharmano ja vadhu Azraya levAya. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI bhagavatIjI sutra-vivecana kAkA ajitasena rAjAe zrIpALakumAranA bApane marAvI rAjyagAdI bacAvI pADelI. paraMtu zrIpALakumAre moTo thatAM laDAI karI kAkAne harAvyA, to kAkA ajitasene A Apatu kALa joyo ane yuddhabhUmi para ja cAritra gharma svIkArI lIdho. madanarekhA mahAsatInA patinuM jeke khUna karI nAkhyuM. satIe ene aMtima nirdhAmaNA karAvI samAdhi ApI. madanarekhAe A ApattikALa dekhI zIlanA rakSArthe rAtorAta jaMgalanA raste bhAgI. kramazaH naMdIzvara dvIpamAM pahoMcatAM pati deva thayelo tyAM Avyo kahe che, "tArA upakAranI avadhi nathI ke aMtimakALe bhayaMkara kaSAyamAM naraka tarapha doDI rahela mane te aTakAvyo nijhAmaNA karAvI upazama rasa pAyo to huM narakanA badale pAMcamA svargamAM janma pAmyo. bola tAruM zuM priya karuM? to tyAM mahAsatIe ApattikALa barAbara dhyAnamAM rAkhI adhika dharma karavA mATe cAritra levA sArA sAdhvI pAse mUkI devAnI mAgaNI karI. subhadrA mahAsatIe paNa sAsue ene judI rahevA kADhI A ApatkALa samajI dharma vadhAryo. eno prabhAva evo paDyo ke ekavAra abhigrahadhArI muni vahoravA padhArelA. emanI AMkhamAM taNakhaluM coMTeluM hatuM, te muni abhigrahavaza pote haTAve nahi tethI subhadrAe potAnI jIbhanA aNiyArAthI taNakhaluM kheMcI lIdhuM. paraMtu emAM potAnA kapALa paranA korA kaMkunA cAMdalAnuM kaMku muninA kapALa para lAgI gayuM. muni meDA uparathI utarI gayA nIce, ne sAsue muninA kapALamAM kaMku joI hobALo mAMDyo ke A vahu subhadrA baMda AcAranI che. mANasa sukRta karavA jAya che paNa keTalIkavAra dhAraNA bahAra evuM kAMka banI jAya che ke je badanAmI UbhI kare che. eka mANasa rastAmAM hAMphaLo phAMphaLo cAlato hato emAM enA gaLAmAMthI motInI kaMThI nIkaLI gaI, ene khabara na paDI AgaLa cAlyo emAM khIsAmAMthI rUmAla kADhatAM so rUpiyAnI noTa paDI gaI. pAchaLa eka bhAie noTa paDelI joI te laI pelA bhAInI pAchaLa jaldI jaI kahe che lyo A tamArI noTa rastAmAM paDI gaI hatI. daramiyAna pelA bhAIne potAnA gaLAmAM kaMThI na dekhAtAM kahe che, "kema ezlI noTa? kaMThI lAvo" pelo kahe bhAI mane kaMThInI khabara nathI pelo kahe "zAnI khabara nathI? luccAI karo cho? kaMThI chUpAvI noTathI zAhukArI batAvo cho ? cAlo polisa pAse. juo sukRta karavA jatAM kevI aNadhArI Aphata? satI subhadrA para AgaLa caDyuM Apatti AvI eNe dharmanuM zaraNuM lIdhuM kAyotsarga dhyAnamAM rahI zAsanadevatA hAjara thaI paristhiti jANI lIdhI kahyuM "phikara karIza nahi. kAle vahelI savArathI nagaranA cAra daravAjA baMdha raheze koI kholI zakaze nahi tuM jaIne kholaje.' Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana E basa, vahelI savArathI daravAjA baMdha ! koTavALothI kholyA khUlatA nathI. loko loTe kyAM jAya? hAthamAM loTA laIne ToLeToLA daravAje daravAje khUlavAnI rAha jotA UbhA che. AkhA gAmamAM ho-hA. rAjA Avyo lahAra vaDe ghaNanA ghA marAvI toDAvavAno prayatna kare che paraMtu vyartha. bAraNA nathI tUTatA nathI khUlatA. have zuM thAya ? sau muMjhavaNamAM tyAM AkAzavANI thaI ke "jo koI satI strI cALaNIne kAcA sUtare bAMdhI kUvAmAM nAkhI kUvAmAMthI emAM pANI bahAra kADhI e pANI daravAjA para chAMTaze to daravAjA khUlaze.' basa, keTalIka bAio AgaLa AvI prayatna karavA gaI tyAM kAcA sUtare bAMdhI cALaNI jyAM kUvA para dharI ke tAra tUTIne cALaNI jAya nIce kUvAnI aMdara ! be cAra bAIonA prayata bAda have koI bAI AgaLa AvatI nathI. sau vimAsaNamAM beThA che core ne cauTe eka ja carcA che. - A kevo utpAta ? evI to koNa satI maLe ke kAcA sutare cALaNI bAMdhI kUvAmAMthI emAM pANI kADhI zake? badhuM jyAre sumasAma che tyAre subhadrA satI sAsune kahe che ApanI AjJA hoya to huM A prayata karuM mane vizvAsa che "huM kAcA sUtare cALaNI bAMdhI kUvAmAMthI emAM pANI kheMcI kADhIza." sAsu taDUka joI joi moTI satI? gharanI AbarU kADhIza AbarU. besa, tane oLakhuM chuM huM, gharanI kulAMgAra !' A kahe, "atyArasudhI nagaramAMthI koI A kAma karI zakyuM nathI, ne have koi AgaLa AvatuM nathI. emAM paristhiti AvI ne AvI UbhI rahe che to mane prayata karavA do, tamArA gharanI pratiSThA vadhArIza evo mane mArA devaguru gharma para vizvAsa che.' chevaTe sAsu maMjUra thaI subhadrA upaDI kUve. loko pAchaLa ToLeToLA bhegA thaI gayA che. kUve pahoMcIne subhadrA ! jAhera kare che ""he arihaMta bhagavAna ! jo mAruM zIla satItva akhaMDa surakSita hoya to kUvAmAMthI cALaNImAM pANI Avajo ane e pANIthI nagaranA daravAjA khUlajo'' ema kahI kAcA sUtare cALaNI bAMdhI kUvAmAM utArI kAcuM sUtara tUTI na gayuM. cALaNI pANImAM DUbI bharelI cALaNI bahAra AvI. lokamAM jaya ho jaya ho mahAsatIno'no jayanAda UThyo. satI subhadrA cALaNImAM pANI laIne gaI daravAje daravAje ne pANI chAMTe che. pANI chAMTatA ja traNa daravAjA khUlI gayA paNa cothe daravAje pANI chAMTavA gaI tyAM AkazavANI thaI have A cotho daravAjo kholavo rahevA de bhaviSyamAM koI satI kholaze." AkAzamAMthI puSpa vRSTi thaI "mahAsatI subhadrAno jaya ho" AkAzavANI thaI, sAsu namI paDI mAphI mAge che. zI rIte A jayajayakAra ? kaho subhadrA satI para Aphata AvI tyAre eNe dharma vadhArI dIdho, dharmano aciMtya prabhAva che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana pelA bhikhArIe sAdhunA kahevAthI bhikSAnI durlabhatAnA kaSTamAM devadarzananA dharmano Azaro lIdho to tyAMthI marIne garIba brAhmaNano chokaro thayo. be varSano thatAM bagIcAmAM tyajAyo. to mAlaNano chokaro banyo. e pAcho pAMca varasano thatAM jaMgalamAM narasiMha yakSanA maMdire mUkAyo. tyAMthI narasiMha nAmathI sArthavAhanA putra tarIke banyo. narasiMha evo lADamAM UcharI rahyo che ke have ene mAlaNa mAtA yAda nathI AvatI. vepArI paNa amuka samaya dezAvare ja rahI pachIthI dezamAM jAya che ane tyAM jAhera kare che ke pravAsamAM dezAvaramAM putrano janma thayelo ane pachIthI dezAvaramAM ja e Ucharyo ne moTo thayo. Ama narasiMhane vepArInA putra tarIke ucharavAnuM maLyuM. juo, - narasiMha pUrvanuM puNya laine Avyo che e ene eka garIba brAhmaNanA putramAMthI moTA zeThiyAnA putra tarIke moTo thavAnuM meLavI Ape che. garIba brAhmaNamAMthI ThIka ThIka mALIno putra ane emAMthI zrImaMta vepA2I zeThano putra. AvI AvI pheraphArImAM mANasanA ahIMnA kayA puruSArthe kAma karyu ? kazAya nahi, Aja puNya zubhakarmanI sAbitI che, ane e puNyanA kartA tathA AdhArabhUta jIvanI sAbitI che, tema A bhavamAM evuM puNya upArjavAno prasaMga nathI banyo mATe pUrvabhave e puNya upArjya hoya eTale pUrvabhavanI sAbitI che. Ama AtmA che, pUrva bhava che. puNya pApa che, e barAbara najara sAme rAkhI pApatyAganI ane puNya kamAinA puruSArtha mukhyapaNe AdaravA jevA che. jIvana to pANInA relAnI jema vahetuM cAlyuM che. divasa 52 divasa pasAra thaye jAya che. gayo eka paNa divasa pAcho pharato nathI, uttarAdhyayana sUtra kahe che ghorA muhUttA abalaM sarIraM No hu viNimaMti rAio'' arthAt kALa ghora che, zarIra durbaLa che. rAtrio pAchI pharatI nathI. AmAM kALa ghora bhayAnaka che ema kahyuM. kemake kALa jIvane bhulAvAmAM nAkhI jANe sthira che ema manAvI sadupayoga karavA dIdhA vinA sarakato ja jAya che, sarakato ja jAya che. vItelo eka paNa divasa pAcho pharato nathI. divasa gayo te gayo, have duniyAbharanI saMpatti jeTalI saMpatti ApI devA taiyAra hoya, chatAM e vItelo divasa pAcho na Ave. mATe je divasa hAthamAM Ave che, eno sadupayoga karI lo. tana-mana-dhananI, zarIra-vANI, indriyo ane mananI je zaktio maLI che, ene dharmanI ArAdhanAmAM arthAt vicAra uccAra-vartAvathI dharmasAdhanAmAM kAme lagADI do. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatI sanna-vivecana manamAM dhAratA hazo ke 'hamaNA to sazakta zarIra che, pAse khAna-pAna vagereno saraMjAma che, to hamaNAM duniyAnAM kAmo ane duniyAnI lahera karI lauM,' paraMtu zAstrakAra kahe cha ke 'abalaM sarIra' zarIra para upakrama Ave to eno sAmano karavA mATe zarIra azakta che. koi sazakta mANaso acAnaka hArTaeTeka yA akasmAtamAM marI gayA ! kei akhama apaMga thai gayA. kyAM dhAreluM banyuM rahyuM ? ane divasa 52 divasa Ave che tema tema jIvana ochuM thatuM jAya che. vadhatuM nathI to pachI mAnavajanmanA mahAkiMmatI divasomAMno eka paNa divasa zA mATe dharmasAdhanA vinAno vahI javA devo ? ane bhUlavAnuM nathI ke puruSArtha to moTA bhAge puNya ja kAma kare che. narasiMha bharapura gebI rIte nIcethI UMce UMce caDe che. yAvat jIvaleNa AkramaNomAM AbAda bacI jAya che. have e soLeka varasano thayo che, eTale bApa ene laine dezAvare nIkaLe che emAM pelA rAjAnI rAjadhAnImAM Ave che. tyAM zeTha rAjAne maLavA jAya che. sAthe narasiMhakumAra paNa che, rAjAne bheTaNuM dharI namaskAra kare che. rAjA pUche che 'kayo deza tamAro ? zeTha potAnA rAjya ane nagaranI vigata kahe che, rAjA pUche 'ahIM kema padhAravuM thayuM ?' zeTha kahe vepAra arthe Avyo chuM. emAM pahelA ApanA maMgaLa darzana ka2vA ahIM Avyo chuM. rAjA pUche 'A kumAra sAthe koNa che ?' zeTha kahe 'e mAro dIkaro che. eTalAmAM rAjajoSInI najara kumAra para paDI ane enI AMkho camakI ! mAthuM hasI uThyuM ! rAjA pUche kema joSIjI ! kema kAMi vismaya ? joSI kahe 'hA mahArAjA ! A navayuvAnanI mukha paranI rekhAo evI che ke e rAjA thavAno.' rAjA kahe 'zI vAta karo cho ?' joSI kahe 'sAheba ! mAno na mAno, Apano ja vArasadAra thAya ema lAge che. rAjA coMkyo manane thayuM ke A tyAre pelo mAlaNano chokaro ja na hoya. khera ! game te ho, paNa Ane jIvato na rakhAya. chatAM Ane ema nahi khatma karAya, koi yukti dvArA evA saMyogamAM mUkvo joie ke jemAM sahaja rIte e khatma thai jAya. koi yuddhano mAmalo Ubho karIne emAM Ane dhakke caDAvI devo e mATe pahelAM ene tAlima apAvavAnA bahAne bahu aMgata saMbaMdhamAM levo.' A badho magajamAM ghATa goThavIne rAjA vepArIne kahe Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ essess : [ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana tamAro dIkaro bahu bhAgyazALI lAge che. sAruM sAruM. have tame ema karo tamane AvAsanI goThavaNa karAvI dauM chuM ane rAjasabhAmAM roja AvyA karajo. avaranavara ApaNA mahela para paNa maLatA rahejo. avasare tamArA jevA buddhizALInI salAha upayogI thAya ane kumArane paNa sAthe lAvatA rahejo ApaNA rAjakumArane eno saMparka gamaze !' basa, divAnane kahIne zeThanA AvAsanI sagavaDa karAvI dIdhI. bIjI paNa sagavaDo karAvI dIdhI. ahesAna caDayuM zeTha para. zeThane bicArAne khabara nathI ke A sagavaDo pUrI pADavA pAchaLa rAjAnI kevI melI murAda che. mAthe ahesAna caDyuM e zaramamAM nAkhI keTalAya prapaMcanI jALamAM ene tANyA karaze. ahesAna avasare khataranAka nIvaDe che. mATe to zANo mANasa bane tyAM sudhI koinA ahesAnamAM Avato nathI. mAla levA bajAramAM jAya tyAM vahepArI cAha pIvaDAvavA mAge to nahi pIe, bhaya che ke "rakhene cAha pIvAnA ahesAna nIce zaramamAM AvI vepArIne bhAvamAM ochuM karavAnuM na bolI zakAya to? yA na pasaMda sodo vahorI levo paDe to?' AvA ahesAnamAM AvavAnuM koNa karAve che ? lobha lAlaca. jo lobhalAlacamAM na paDAya, to maphatiyuM levAthI dUra rahevAya. zeThane maphatamAM AvAsa, maphatamAM rAcaraciluM maLe che. e meLavavAnA lobhamAM zeTha taNAyo. pachI to rAjamahele javA AvavAnuM cAlyuM. sAthe narasiMhakumAra paNa che, ene rAjakumAra sAthe dostI jAmI. rAjA zeTha sAthe mIThI mIThI vAto kare che, ne emAM avasara pAmIne eka divasa rAjA zeThane kahe, zeTha ! juone rAjakumArane ghoDesvArI, talavArakaLA, lakSyavedha vagerenI tAlima to apAya ja che, to tamArA kuMvarane paNa bhegAbhege tAlima levA do. hoMziyAra thaI jaze." zeThe joyuM ke AmAM kAMI kharca nahi, ne maphatamAM sArI kaLA- vidyA zIkhavA maLe che to khoTuM nathI. rAjAne khuzI khuzAlIthI hA pADI dIdhI ane narasiMhane rAjakumAra sAthe joDI dIdho. jIvane anukULatA maLatAM khuzI khuzI, ane pratikULatA maLatAM khedano pAra nahi, paNa pUrvAparano vicAra nathI ! pra. AmAM moTI Apatti zI? u. saMyogamAM naradama AnaMdavALAne saMyoganA bhaMga para pArAvara kheda thAya che. mATe to jJAnI bhagavaMte kahyuM - Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana rIsara-ra ra3 saMjoga mUlA jIveNa, pattA dukha-paraMparA' arthAta saMyoganA pAyA upara jIve duHkhanI paraMparA meLavI che. narasiMha mATe rAjAnI mAyAmata : pelA narasiMha sukhanA pUramAM vahI rahyo che. have zeThano putra banI ene rAjakumAranI dostI malI che, ne vadhArAmAM ene zastro calAvavA, ghoDesvArI karavI, vagerenI tAlIma maLI rahI che. pUrvanuM puNya laIne Avyo che eTale hoMziyArI alpa samayamAM ghaNI AvatI jAya che. zeThane AnaMdano pAra nathI. enA manane thAya che ke "vAha rAjAnI ApaNA para keTalI badhI maherabAnI !' bicArAne kyAM khabara che ke rAjAe narasiMhane AmAM kema hoMziyAra karavA mAMDyo che ? AgaLa jaIne narasiMhane yuddhamAM dhakelI TADhe pANIe khasa kADhavI che. ema narasiMha mare emAM rAjAe ene mArI nakhAvyo evuM rAjA para doSAropaNa thAya nahi. karmasattA jIvane ghaNI vAtanI sukha-sagavaDa pUrI pADe che. eya karmanI mAyAmata che. enI aMdara paNa jIvanuM AgaLa jaIne kATaluM nIkaLI jAya che. paraMtu mUrakha jIvane sukhasagavaDamAM kamaramatanI gama ja nathI paDatI. malecchanA gharamAM bokaDAne sArAM sArAM khAnapAna ne lADa maLe che. e raSTapuSTa thai chevaTe kapAI maravA mATe bane che. paraMtu mUDha bokaDAne e khAnapAna lADanAM pariNAme A kura kala thaze e zAnuM dekhAya? ema nAdAna akkalahIna jIvane viSaya sukhasagavaDamAM durgatiomAM jUrapaNe duHkhomAM reMsAI maravAnuM pariNAma zAnuM dekhAya ? narasiMhanA bApane paNa, rAjAe narasiMhane pUrI pADelI yuddhakaLA- tAlimanI sagavaDamAM "rAjAnI dAnata narasiMhane pariNAme khatma karavAnI che e dekhAtuM nathI. zeThane narasiMha hoziyAra thaI gayo dekhAya che eTale have ene laIne dezamAM javA rAjAnI rajA mAge che. rAjA kahe "zeTha! ahIM dhaMdho vepAra kema cAle che ?' zeTha kahe ApanI kRpA che sAruM cAle che. "to pachI ahIMja rokAone dezamAM javAnuM zuM kAma che?' zeTha kahe "paNa sAheba ! dezamAM jaine rahIe to loko narasiMhanI hoMziyArI jue to narasiMhane sArA sArA gharanI kanyAo mATe mAgA Ave ne? eTale mAre javuM to paDaze ja ! rAjAnI zehamAM zeTha H rAjA kahe "enI ciMtA na karo moko Avase to rAjakanyA paraNAvIza paNa zeTha! tame ekadama na jAo. narasiha paNa jAya, to mArI kumAra to sosAI ja Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI bhagavatIjI sutra-vivecana jAya. juo cho ne baMnene keTalI badhI dostI che? mATe tamAre javuM hoya to bhale, paNa narasiMhane thoDo vakhata ahIM rAkhavo paDaze." rAjAe lAlaca kevI ApI ? "rAjakumArI paraNAvIza" je narasiMhane kATaluM kADhI nAkhavA dhAre che e zuM potAnI kanyA paraNAve? paraMtu narasiMhanuM pUrvabhavanuM bahuvAra vItarAganA karelAM darzanothI UbhuM thayela puNya saMcaya zuM kAma kare che, koI gebI saMyogamAM narasiMhane e ja rAjAnI kanyA kema paraNavA maLe che e AgaLa jaNAze. e jotAM lAge ke duniyAnI gamatI vastu meLavavA mANasa maphatanA phAMphA mAre che. vItarAganI bhakita ja bharacaka karatA rahevuM joIe. rAjAe zeThane zaramamAM nAkhyA zeThanA magaja para paNa rAjAnuM ahesAna hatuM eTale zeTha nA kahI zakyo nahi. zeTha kahe "mahArAjA sAheba ! A narasiMha to mArA AMkhanI kIkI che mAro kalejAnI kora che. vaLI enI mAtAne paNa prANathI adhika priya che. eTale amAre narasiMhano viyoga eka divasa mATe paNa asahya che. paraMtu Apano bahu Agraha che tethI thoDA divasa mUkI jAuM chuM. paraMtu ene khUba sAcavajo sAheba ! mAre vadhAre zuM kahevuM?' rAjA kahe "zeTha tame jANo cho ne ke atyArasudhI enA para mArI keTalI badhI lAgaNI rahI che ! ene kevoka mahalAvyo che enAmAM keTalI badhI hoMziyArI lAvI dIdhI che ! to tamane zuM zaMkA che ke tamArA gayA pachI ene huM barAbara sAcavIza nahi ?' zeTha kahe "nA, nA sAheba ! jarAya zaMkA nahi. A to saheja putra paranA athAga prema che tethI bhalAmaNa karAI jAya che. kAMI khoTuM lagADazo mA." patyuM, narasiMhane mUkI zeTha gayo. rAjAe narasiMhane atyArasudhI kema lAgaNIthI sAcavyo ane kaLAvidyAmAM kema AgaLa vadhAryo enI pAchaLa rAjAnA dilamAM rahela pApanI zeThane bicArAne zI khabara paDe ? mAyAvInuM dila brahmA paNa na jANI zake. mATe to kahevAya che ne ke strIcaritranA bheda brahmA ya na kaLI zake. rAjA prapaMca khelI rahyo che, paNa pAmara jIvane khabara nathI paDatI ke "ekavAra ne bIjIvAra prapaMcamAM pAcho paDyo chuM, to have prapaMca na kheluM ene manamAM eka gAMTha baMdhAI gaI che ke "A narasiMha mAro vArasadAra na banavo joIe" mAruM rAjya to mArA dIkarAne ja maLe ? ke AvA parAyAne ? ne te paNa nIcA kuLavALAne maLe ?' mananI A gAMTha be vAra prapaMcamAM nAsIpAsa thavA chatAM hajI navA prapaMcanI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne 8 | zrI bhagavatIjI sUtra vivecana : peravI karAvI rahI che. paNa narasiMhanA prabaLa puNya AgaLa e zuM phAvavAno ? chatAM, abhAgiyAnA nasIbamAM mare tyAM sudhI niSphaLa pApaprapaMco ja karavAnA rahe che. zeThanA gayA pachI cAreka divasa bAda rAjAe rAjyasabhAmAM vAta mUkI ke sImADAnI bahAra amuka rAjA bahu abhimAnI thaI gayo che, ane yuddha ApI enuM abhimAna utAravAnuM che. kema senApatijI ! kema karazuM? senApati kahe, "mahArAjA sAheba ! emAM zI moTI vAta che? jevI ApanI AjJA. jAuM ApaNuM lazkara laIne, ne jItI lAvuM ene ! rAjA kahe, "emAM zaMkA ja nathI, chatAM ema karajo ke A vakhate A narasiMhakumArane AgevAnI Apajo. vijayano jaza emane maLavo joIe. kema narasihakumAra ! barAbara che ne?' narasiMha kahe, "jaza-baza to ThIka sAheba ! paraMtu Ape mane kaLAonuM jJAna apAvyuM che, to ene amalI karavAno A kharekharo moko maLyo mAnuM chuM. mane AgevAnI Apo cho e Apano upakAra mAnuM chuM." narasiMha kema yuddhathI gabharAto nathI? kaho pUrvabhave eNe parama sAtvika zrI vItarAga bhagavAnanI ahIM ene mahAna sattvanI bheTa maLI che. A parathI cAvI levA jevI che ke ApaNe keTalIya bAbatomAM ni:sattva banatA hoie ane enuM ApaNane bharapUra duHkha thatuM hoya to zuM karavuM? A kartavya che ke sattva-AdeyatA-saubhAgya joIe to prabhune bhajo - parama sAttvika paramAtmAnI parama sAtvika tarIke khUba bhakti karIe, to sAmAnya sattva nahi, mahAsattva maLe. prabhunI bhakti karatAM manane ema thAya ke "vAha! mArA vItarAga prabhu! tame kevA parama sAttvika ke mahA duSTa anADIoe bhayaMkara upasarga varasAvyA, paraMtu prabhu lezamAtra DagyA nahi ! dIna na banyA ! yA anaMtabaLI chatAM sAmano na karyo !" AvuM manamAM lAvIne prabhunI bhakti karavAnI. ema ApaNuM vacana bIjA jhIlatA na hoya, ane ApaNI e anAdeyatAanAdaraNIyatA ApaNA manane kaThatI hoya, to parama Adarza parama AdaraNIya paramAtmAnI e tarIke khUba bhakti karavI. bhakti karavA jatAM manane ema thAya, - Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra vivecana "prabhu ! dhanya tamArI parama AdeyatAne ke mANasa ane deva to zuM, paraMtu tiryaMco paNa ApanA vacanane gadagada dile ne AnaMdabharyA hRdaye jhIle che! kevIka AdeyatA!' ema darbhAgya naDatuM hoya, bIjAne ApaNA pagalAM na game, ApaNI hAjarI na gamatI hoya, to ApaNe vItarAganI khUba bhakti karavAnI; te ema samajIne ke "mArA prabhu parama sobhAgI che." narasiMha lazkara laine javA taiyAra thAya che tyAre rAjakumAra enI sAthenI gADha dostInA kAraNe sAthe javA taiyAra thAya che. bApa ene khAnagImAM kahe che "joje jAya che to kharo, paraMtu yuddhamAM mokhare thaiza nA. e kAma to hoziyAra ne jaMgabahAduranuM che, e mATe narasiMha ja yogya che." rAjakumArane pitAnA pApI dilanI zI khabara? e to sIdhe sIdho mANasa, te mAnI le che ke pitAjInI vAta barAbara che. huM jo yuddhamAM AgaLa thAuM ne hAra thAya to? eTale e rItanI samaja rAkhI rAjakumAra javA taiyAra thayo. rAjakumAranI sAthe yuddhanI majA jovA enI bena paNa taiyAra thaI gaI. rAjA badhAne AnaMdathI vidAya Ape che. bolo, "rAjAnI A bhedI cAlamAM narasiMhane phasAvAnuM thAya ke nahi? emAM vaLI narasiMha navo che, ene yuddhano anubhava nathI, tema sAmo rAjA baLavAna che, to narasiMhane zuM nizcitapaNe vijaya maLaze ? ane maLe to konA pratApe ?' AnA para je te vicAra karatA pahelAM jarAka AgaLa hakIkata juo. alabatta ahIM eka vastu vicAraNIya che ke "narasiMha mULa brAhmaNano dIkaro ane pachIthI vANiyAnA dIkarA tarIke uchera pAmelo, e khUnakhAra yuddhamAM zastra calAvavA, sAmethI AvelA zastrone niSphaLa karavA, vagerenI hiMmata ane hoziyArI dAkhavavA zI rIte taiyAra thayo haze? paraMtu AmAM bahu vicAra karavA jevuM rahetuM nathI, kemake sAmAnya rIte pUrva bhavanI jIvanI upara pachInA bhavamAM vikAsa prApta thAya che, sArA para sAro, narasA para naraso. jaMbUkumArano jIva pUrva bhave bhavadevamuni, pahelAM caLavicaLa thayelA, paNa pachIthI sAMsArika navI paraNelI patI zrAvikAe emane cAritramAM sArA sthira karyA, to pachI emaNe sAdhupaNAmAM ja rahI evI joradAra tyAga-tapomaya jIvanI banAvI ke enA vikAsamAM pachInA janma rAjaputra-zivakumAranA bhAvamAM utkaTa vairAgya jAgyo ! ne pitA rAjA cAritranI rajA nathI ApatA to e mATe 12-12 varasa sudhI cha4ne pAraNe AMbela karatA rahyA ! vaLI evI jIvanI para pachInA jaMbUkumAranA bhavamAM vikAsa evo pAmyA ke 16 varasanI uMmaramAM ja 99 kroDa sonaiyAnI saMpatti, ane asarA samI navI paraNelI ATha patIo, tathA vahAlasoyA mAtA pitAno Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana 1. tyAga karI sudharmA gaNadhara bhagavAna pAse cAritra lai lIdhuM ! A sArI jIvanI para parabhave vikAsano dAkhalo. tyAre narasI jIvanI para vikAsanA dAkhalAmAM marIci mahA vairAgyathI cAritra pAmyA chatAM bhraSTa thai eNe saMnyAsInI jIvanI svIkArI, ane emAM vaLI utsUtrabhASaNa karyuM, to pachI narasApaNAmAM vikAsa kevo thayo ke bhave bhave ene mithyAkuLamAM janma tathA saMnyAsIpaNuM maLatA gayA. ahIM rAjAne kyAM A jovuM che ke 'huM je A krUra mAyAnI jIvanI jIvI rahyo chuM enA parabhave vikAsa kevo thaze ? ane ajJAnatAnA anArya yA tiryaMca jevA avatAromAM e mAyA krUratAnA vikAsa thavA para kevA bhayaMkara pApAcaraNa ? ne tyAM enAthI pAchuM koNa vALavAnuM ? narasiMha yuddhamAM jIte che : rAjAe to narasiMha yuddhamAM mare e hetuthI ene yuddha karavA mokalelo, paraMtu A narasiMha koNa che ? pUrva bhave jinezvara bhagavAnonAM khUba hoMzathI khUba ja khUba darzano karanAro, ne ene evA athAga puNya UbhA thayA che ke yuddhamAM maravAnI vAta zI ? narasiMhe UlaTuM, duzmana rAjAne parAsta karI dIdho ! ane pote vijaya meLavyo. rAjakumAra ane enI bena narasiMhanuM parAkrama ane vijaya joine bahu cakita ane rAjI rAjI thai gayA. duzmana rAjA pagamAM paDI gayo, ane mAphI mAgIne emane potAnI rAjadhAnImAM satkAra sanmAna sAthe laI jAya che. rAjAnA peTamAM tela reDAya che H paraMtu je A vijayanA prasaMgathI rAjakumAra ane bIjAo rAjI rAjI thai gayA che, e ja vijayanA samAcAra rAjakumAranA bApa rAjAne pahoMce che, tyAre enA peTamAM tela reDAya che. ene ema thAya che ke 'hAya ! A huM narasiMhanuM kATaluM kADhavA mAgato hato tyAM UlaTuM e yuddha jItI gayo ? ane eno yaza vadhI gayo ? have to mAre ene sIdho upAya lai jhaTapaTa khatma karavo joie, nahitara kone khabara kAle e mAruM yA rAjakumAranuM zuM ya karI nAkhe ? eTale have rAjakumAra dvArA sIdhuM ene jhera ja apAvI dauM, ema karI eNe rAjakumAra para khAnagI ciThThi lakhI lakhyuM ke 'narasiMhane tarata ja viSa ApI de je.' potAnA khAsa vizvAsu mANasane cihni peka kavaramAM ApI bhalAmaNa karI ke 'A kavara lai jA, ane rAjakumArane khAnagImAM Apaje ane kAnamAM kaheje pitAjIe A kAma tAbaDatoba patAvavA kahyuM che.' juo nahasiMha jItyo, rAjAnI dhAraNA dhULamAM maLI, chatAM rAjAne sadbuddhi na AvI. kahevata to kahe che ' vAryo na rahe, paNa hAryo rahe' kintu ahIM to 'hAryo jugArI bamaNuM rame' jevo ghATa thAya che. zrIpALakumAra sAme prapaMca khelanArA dhavaLazeThane Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra vivecana AvuM ja thatuM hatuM ne? AvA anADI prapaMcI mANaso zuM samajatA haze? A ja ke jANe "sAmA pAse koI adrazya puNya sattA ja nathI, tethI mArA pAsA pobAra paDaze." paraMtu ema jo jagatamAM anADIonuM dhAryuM thatuM hota to A jagatamAM sajanone UbhavA jagA ja na raheta. A parathI samajI rAkhavA jevuM ke kyAreka koIka anADI dhamakI Apato hoya to tyAM gabharAvavAnI ne ArtadhyAna ke dveSanA saMkaleza karavAnI jarUra nahi. ApaNane arihaMtano aciMtya prabhAva ane ApaNuM puNya bacAvanAra che. tethI ja Aja sudhI sukhe samAdhe jIvaMta rahI zakyA chIe, A pakkI zraddhA rAkhavAnI, narasiMhanA pUrvabhave devAdhidevanA bahu bhArapUrvaka karelAM darzanathI UbhAM thayela puNya, juo, kevI gebI sahAya kare che! rAjAe mANasa sAthe ciDhimAM potAnA putra upara lakhI mokalyuM ke "narasiMhane tarata ja viSa ApI deje.' chokarAne khUba AjJAMkita mAne che eTale nirAMtano dama kheMce che ke "kumArane narasiMha sAthe game teTalo premasaMbaMdha hoya, paNa A ciThThi ene pahoMce ke hAza! tarata e narasiMhane jhera ApI devAno." rAjakumAranI AjJAMkitatA evI hatI e vAta sAcI, ne emAM narasiMhanA bacAvanI AzA ochI, paraMtu narasiMhanuM puNya keTaluM jabaradasta kAma kare che e juo, narasiMhanA puNe yakSanI daramiyAnagIrIH ciThThi laIne janAro mANasa rastAmAM rAta paDI tethI rAta vIsAmA mATe sthAna zodhe che. emAM narasiMhanA puNyathI sahaja rIte pAsamAM pelA narasihayakSanuM maMdira dekhyuM, tethI e tyAM jaI sUI gayo. yakSane narasiMhanuM puNya kevuMka prere che ke e ja vakhate yakSane maMdiramAM zuM cAle che e jovA tarapha khyAla gayo. avadhijJAnathI yakSa jue che to rAjAno mANasa ciThThi sAthe dekhAyo, ne ciThThimAM potAnA putra jevA narasiMhakumArane viSa ApavAnuM lakheluM jovA maLyuM. yakSa coMkI UThyo, "rAjAnI A duSTa buddhi? to have rAjAne enI barAbara sajA karuM" ema vicArI ciDhimAM 'viSa' zabdamAM kAno umerI "viSA' karyuM, ane ciDhi peka pAchI UMghatA mANasanA kabajAmAM mUkI dIdhI. prabaLa puNya na dhArelI kanyA maLI. juo ahIM yakSe Ama kema karyuM ? yakSa jue che ke "rAjAnI kanyAnuM nAma 'viSA che, je enA bhAI sAthe yuddha jovA gaI che to bhale sobhAgI narasiMhane A kanyA eno bhAI varAvI de" basa, mANase prabhAte jAgIne cAlatI pakaDI, pahoMcyo rAjakumAra pAse. ene khAnagImAM laI jaI rAjAnI ciDhi-kavara ApI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana rAjAe sUcavyA pramANe kAnamAM kahyuM ke 'kAma tAbaDatoba patAvI devAnuM che, ema pitAjIe kahevarAvyuM che.' rAjakumAre 'sAruM' ema kahI mANasane ArAma karavA ravAnA karyo, pote kavara kholIne cikrimAMthI vAMcatAM ja evo harakhI UThyo ane bolI paDyo ke 'vAhavAha ! bApujI kevA kadaradAna ke narasiMhakumAre A vijayanuM mahAparAkrama karyuM te badala ke narasiMhane bena 'viSA' tAbaDatoba ApI devAnuM (52NAvI devAnuM) lakhe che ! vAha dhanyavAda bApu tamane !' juo AmAM eka kAnAthI keTalo pharaka ? keTalAka kahe che ne ke sUtramAM jarAka azuddha bolyA emAM zuM bagaDI gayuM ? paNa kaho 'savva'mAMthI aDadho 'va' kADhI nAkhI 'sava' bolAya, dA.ta., 'namo loe savva sAhUNaM' ne badale 'namo loe sava sAhUNaM' 'savva pAvappaNAsaNo' ne badale 'savapAvappaNAsaNo' bolAya to keTalo pharaka paDe ? 'savva sAhUNaM' eTale sarva sAdhuone, paNa 'sava sAhUNaM' eTale maDadA sAdhuone namaskAra karuM chuM'' evo artha nIkaLe, ema 'savapAvappaNAsaNono artha 'maDadAnA pApano nAza karanAra namaskAra maMtra' evo thAya to zuM A namaskAranI stuti karI ? guNa gAyA ? ke halakAi karI ? sAdhunI ya kevI halakAi ? A konuM pariNAma ? uccAranI azuddhinuM ahIM prastutamAM 'tarata viSa dai deje'ne badale 'tarata viSA dai deje', mAtra eka kAno vadhyo, to keTalo badho pharaka paDyo ? mahArAjA saMpratinA pitA kuNAlane AvuM ja baneluM. kuNAla ujjainImAM hato tyAMnA adhikArI subA para kuNAlanA pitA azoke ciThThi lakhI 'kumAro adhIyatAM' arthAt kumArane have ' adhyayana karAvo,' paraMtu ciThThi rAjA lakhI gAdI para mUkI bahAra gayA. zokya rANI AvI ciThThi joi emAM 'a'nA mAthe potAnI AMkhanA kAjaLathI biMdu lakhI dIdhuM. 'kumAro aMghIyatAM' ciThThi vALI mUkI dIdhI. rAjAe joyA vinA mANasa dvArA ciThi mokalI tyAM to nirIkSaka mANasa ciThi vAMcI camakyo ! kuNAla pUche che 'kema camakyA ?' 'AvI ciThi AvI che, paNa tethI tamane aMdha karAya ? jarAya nahi.' kuNAla kahe, 'pitAjIno Adeza huM na mAnuM to pachI bIjo koNa mAnaze ?' potAnI jAte tapAvelA saLiyAthI potAnI AMkha khatma karI. keTalAmAM ? ...'a'ne badale 'aM' thavAmAM ! A sUcave che, - (1) sUtra bolavAmAM jarAya azuddha na karo. ema, (2) bIjA sAthe bolavAmAM halakA tuccha zabda na bolo. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA . ne zrI bhagavatIjI sutra-vivecana (3) kaThora nahi paNa mRdu madhura priya zabda bolo. (4) koIne kAMI lakhavAmAM paNa A khyAla rAkho. vaLI AvezanuM ke khoTA baMdhAI javAya evuM na bolo, na lakho. jarAkamAM narasiMhane rAjakanyA maLI - rAjAnI ciThThimAM viSa' para kAno caDI gayo eTalA mAtramAM narasiMhane jherathI mota maLavAne badale rAjakanyA paraNavA maLe che ! rAjakumAre narasiMhane rAjAnI ciThThi batAvI Agraha karIne tarata ja enI sAthe bena paraNAvI dIdhI. A badhuM joIne khuzI khuzI thato pelo ciThi lAvanAro mANasa jaldIthI rAjA pAse pahoMcI gayo. badhI vAta karI. rAjAnA dilamAM bhAre AghAta lAgyo ke ararara ! A zuM thayuM? narasiMha motabhego thavAne badale mALo mArI ja kanyAbhego thaI gayo ? kema Ama thayuM ?" zuM ciThThimAM viSanuM koIe viSA karI nAMkhyuM ? mANasane pUche che, "tuM ahIMthI sIdhoja pahoMcI gayelo ? ke vacamAM kyAMya rokAyelo ?' mANasa kahe "mahArAjA vacamAM rAta paDI gaI, eTale eka maMdiramAM sutelo savAre vahelo UThIne tarata cAlyo, ne sIdho kumAra sAheba pAse pahoMcI gayelo, tyAM to vijayanAM vAjA vAgatAM hatA, meM tarata ja kumAra sAhebane ekAMtamAM laI jaI ciThThi ApI ApanI bhalAmaNa kAnamAM kahI. e vAMcI e to khuza khuza thaI bolI UThyA - vAha vAha ! narasiMhakumAre vijaya meLavyo enI bApujIe sArI kadara karI! ne viSAbenane dhanyavAda ke emane narasiMhakumArane devAno bApue Adeza mokalyo !" rAjA samajI gayo ke baphAI gayuM, viSanuM viSA vaMcAyuM ! hAya ! hAya ! meM viSa zabdane badale sIdho jhera zabda ja kema na lakhyo! rAjA haiyuM bALe che vaLavAnuM kAMI? kazuM ja nahi. e joto nathI ke "meM to narasiMhane mArI nAkhavAno peMtaro racelo, paraMtu narasiMha enA puNya bacI gayo. e sUcave che ke enuM puNya joradAra che to to have valopAta rahevA de". nA, valopAtamAM manamAM goThavI le che ane cAra mArAo taiyAra kare che. rAjA keTalA badhA raudradhyAna karI narakanAM pApa bAMdhI rahyo che. zAstra kahe che, "aTTaNa tiriya gaI, dakjhAreNa gammada narayaM !' arthAta ArtadhyAnathI tiryaMcagatinA pApa baMdhAya, ane raudradhyAnathI narakagatinAM pApa baMdhAya. AvA durgAnamAM vaLavAnuM kAMI nahi, ne pApa ghora baMdhAya! tyAre vicAravA jevuM che ke jIva jagatanI vacce beTho che eTale prasaMgo to Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana koi ne koi banyA ja karavAnA. paraMtu jIva keTalo badho mUrkha ke enA para mana bagADI Arta-raudradhyAna karI keTalIya rakamanA bhayaMkara pApa bAMdhe che ! taMduliyo maccha raudradhyAna karI marIne narake jAya che. prasannacaMdra rAjarSi raudradhyAnamAM caDelA te emaNe nIce nIce sAtamI naraka sudhInAM pApa bAMdhela ! e to sAruM thayuM ke potAnA sAdhupaNAno khyAla AvI gayo, duSkRtagaha pazcAtApamAM caDyA, joradAra dharmadhyAna lagAvyuM, emAM e badhAM pApo dhoi cAreya ghAtI karmano kSaya karI kevaLajJAna pAmI gayA. nahitara mahAvIra bhagavAne zreNikane kaheluM ke 'hamaNAM mare to sAtamI narake jAya !' he A batAve che ke jIvanamAM game tevA ne game teTalAM pApa AcaryA hoya, paraMtu A jIvanamAM jo pApathI pAchA vaLI javAnI taiyArI hoya, ane pApanAM prAyazcita karo to bacAva moTo maLI jAya che. pArzvanAtha bhagavAnano jIva pahelA bhave marubhUti mahAna zrAvaka, te bhAi kamaThatApAsane khamAvavA gayela paNa pelAe mAthA para zilA ThokI ! marubhUtine mAthuM phATatAM ArtadhyAna thayuM, to marIne hAthI tarIke tiryaMcano avatAra pAmyo ! jo marubhUti raudradhyAnamAM caDyA hota to narakamAM jAta. pelo rAjA narasiMhane mArI nAkhavAnA raudradhyAnamAM caDyo che. dAva niSphaLa gayo toya narasiMhanuM mota na thayuM eno pastAvo kare che. A saMsAranI lIlA che ke pApa na karI zakAyuM eno ya saMtApa karAve ! have jyAre narasiMhakumAra vagere pAchA Ave che tyAre rAjA emanuM svAgata karAve che. mahelamAM AvI narasiMha ane viSA rAjAnA pagamAM paDe che, tyAre rAjA mAthe hAtha mUkI ' dIrghAyurbhava !' AzIrvAda Ape che, ane narasiMhanA parAkramanA bhArobhAra vakhANa kare che. kahe che, jo tArA pitAjI tArA mATe kanyAnI ciMtA karatA hatA tyAre meM emane AzvAsana ApeluM ke ciMtA na karazo. moko Avaze to rAjakanyA paraNAvIza.' e barAbara sAcuM thayuM ne ? paNa emAM prabhAva tArI lAyakI ane tArA parAkramano che.' narasiMha zuM bole ? kahe che 'mApha karo, A badho prabhAva Apano che.' rAjA kahe 'e to uttama mANaso ema ja bole.' che ne rAjAnuM mAyAvIpaNuM ? manamAM narasiMhano tarata pheMsalo karI nAkhavAnI gaNatarI che. tethI have navo dAva ajamAve che. emAM ene potAnI chokarIne raMDApo Ave enI ya ene paravA nathI, ane bola kevA saphAinA bole che ! AvA prapaMcI mANasone sAmAnA puNyabaLanI khabara nathI hotI ke 'puNya zuM kAma kare che ?' ne khoTA sAhasa kare che. Aje tamAro ja dAkhalo vicArone ke tamArA potAnA puNyanA baLano vicAra karyA vinA tame ya keTalA khoTA sAhasa karo cho ? keTalA anucita bola bolo Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana cho ? ne ema keTalIya bAbatamAM puNyabaLa vinA dhArI saphaLatA nahi, dhArI kAryasiddhi nahi, eTale keTalIya vAtamAM saMtApa-pazcAtApamAM baLavAnuM UbhuM thayuM che! vicAravuM e joie che ke bIjAnA dekhAdekhI ropha mAravA jAuM, zekhI mAravA jAuM, paraMtu jo puNya dubaLuM haze to kudaratanI tamArA paDavAnI, ne e bhAre paDI jaze!" to zA mATe evA puNyanA khoTA bharose sAhasa karuM ? ropha mAruM? zekhI lagAvuM? ema bIjAnA prasaMga aMge paNa sAmAnuM puNya tapatuM haze ane huM enI niMdA karavA jaIza, enA viruddhamAM vartIza, to emAM saravALe sAmAnuM to puNyabaLe kazuM bagaDaze nahi, ne huM halako paDIza." puNyanA bharosA khoTA dubaLA puNya sAhasa khoTAH rAvaNa rAjAe (1) vAlirAjAne eka nAno rAjA samajI enA puNyabaLano vicAra na karyo ke AnuM puNya keTaluM tape che ! temaja (2) potAnuM puNyabaLa enI sAme kAcuM chatAM puNya baLavAna samajI enA bharose cAlyo. to pariNAma keTaluM khataranAka AvyuM ke vAlie yuddhabhUmi para talavArano ghA mAravA taiyAra rAvaNa rAjAne Akho UMcakI chatrInA DAMDAnI jema bagalamAM dabAvIne AkAzagAminI vidyAthI jaMbUdvIpane rona lagAvI ! rAvaNanuM zuM mAna rahyuM ? saMtApano pAra nahi. kema vAru ema? kaho sva-paranA puNya baLano sAco vicAra ja na rAkhyo, ne "basa, vAline yuddhamAM Ama kacaDI nAkhuM." evA eka AvezamAM AMdhaLiyA sAhasa karyA. ahIM rAjA paNa narasiMhanA puNyabaLano vicAra nathI karato ane AMdhaLiyA sAhasa kare che. khUbI e thAya che ke emAM narasiMhanuM kazuM leza paNa bagaDavAnI vAta nahi, UlaTAnuM sudharatuM jAya che, vizeSa sAruM thatuM jAya che ! rAjAe ene yuddhamAM mare e mATe mokalelo paNa UlaTuM vijaya evo maLyo ke cArekora narasiMhano yaza philAi gayo ! vaLI rAjAe viSa ApavAnI ciDhi mokalelI to emAMya maravAnI vAta to dUra, UlaTuM e ja ciThThi para rAjakanyA paraNavA maLI ! Ama chatAM rAjAnA Aveza-abhiniveza evo jabaro che ke hajI ene e bodhapATha laI prapaMcathI dUbuddhithI pAcho na pharavA de. te have ema vicAre che ke "narasiMhanuM mArAo pAse aMdhArI rAte kATaluM kaDhAvI nAkhuM.' rAjAnI narasiMha para mArAonI yojanAH rAjA eka bAju khAnagImAM cAra mArAone bolAvI kahe che, Aja rAte nagaranA eka daravAjA bahAra devInuM eka maMdira che tyAM rAtanA 9-10 vAge eka mANasa pUjA karavA Avaze. enA hAthamAM pUjApAno thALa haze e enI oLakha. to jevo e nagaranI bahAra nIkaLI jarAka AgaLa cAle ke ene dhAriyAthI pUro karI nAkhajo. e Ave e pahelAMthI tame loko jhADImAM gupacupa saMtAI rahejo." Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra vivecana E eka bAju to Ama mArAonI goThavaNa karI, ne bIjI bAju narasiMhane kahe che, "juo ApaNe tyAM rivAja che ke lagna karIne tarata rAtanA pUjApo laI A nagaranA amuka daravAjA bahAra devInuM maMdira che tyAM e devI pAse javAnuM, ane devIne pUjApo dharI AvavAno; kemake e devImAtA ApaNA kuLanA rakhevALa che. tethI tamo Aje rAtre 9 vAgyA pachI pUjApo laIne jajo, ne devImAtAne pUjApo dharI. e rakhevALInA AzIrvAda mAgI lejo. jo jo sAthe koine laI jatA nahi. rAtanA eTalI hiMmata to rAkhavI ja paDe, to ja devImAtAne vizvAsa paDe ke "A sAtvika che to mAre enuM rakSaNa karatA ja rahevuM joie" ame paNa e rIte eklA jaIne pUjA karI AvelA.' juo rAjAno prapaMca ! baMne bAju evI goThavI dIdhI ke ene have hAza thAya che ke "hAza ! have kAma patI jaze." - narasiMha kahe "mahArAjA ! enI phikara na karo jevo Apano Adeza. moTI laDAI laDyA pachI AmAM zI moTI hiMmata joIe che? devI mAtAnI AzISa to meLavavI ja joIe; tema kuLanA rivAjanuM pAlana paNa karavuM ja joie. basa, rAtanA nava vAgyA pachI devI mAtAne pUjApo dharI AzISa mAgI AvIza." narasiMha Ameya janamathI hasamukho che, game tevA pharatA saMyogamAM ya roDa nathI, to ahIM paNa zAno rotaDa bane? enuM mana phoruM phUla che. manane kazI ciMtA nathI. A bakSIsa che pUrva janmanA vItarAga darzanano dharma bahu kyanI. tyAre jovA jevuM che ke eka vitarAgadarzananA dharmamAM keTakeTalA sArA banAvonAM bIja paDyA haze? aMza paDyA haze? eka sukRtamAM keTakeTalA sukhanAM bIja? bIja vinA to sukhano pAka Ave nahi. dA.ta. jIvadayA pALI to parabhave mahAna zAtA maLe che, to e zAtAnAM bIja vartamAna jIvadayAnA sukRtamAM paDeluM samajavAnuM. ema eklI zAtA ja nahi, bIjA emAM samAvAnAM. pUcho," pra. vartamAna sukRtamAM bhAvI sukhanA bIja zI rIte? u. jema ghauM vAvavAthI pAkamAM ghauM Ave che, ema vartamAna sukRtathI karmavipAkamAM bhAvI sukha ane sukRta Ave che, e ja puravAra kare che ke vartamAna sukRtamAM bhAvI sukhonAM ane sukRtanAM bIja paDelAM che, pachI jevuM sukRta, jevA bhAvavALuM sukRta te pramANe enA sukhonAM ne sukRtanAM bIja hoya. alabatta ahIM sukRtasevana sAthe malina bhAva na joie. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtravivecana narasiMhe jinadarzananAM pavitra bhAve sukRta evA adbhuta karelAM che ke emAM kei jAtanA sukhanA bIja paDelA haze ke ahIM enAmAM viparIta saMyogomAM athAga sukhanA prakAra UbhA thAya che. AvA ekamAtra jinadarzananAM jabaradasta sukRtanI sAme rAjA phAMphA mAre enuM zuM vaLe ? eNe tAkaDo to evo goThavyo ke narasiMha pAse jo puNyabaLa na hoya, pUrvabhavanI jinadarzananI pracaMDa sAdhanAnuM baLa na hoya, to to eno ghaDo lADavo ja thai jAya. paraMtu juo ene kevI rIte bacAva maLe che. 34 narasiMha pote rAjAne mAnanIya Dila tarIke mAne che, ne have pAchA potAnA sasarA banyA che, tethI rAjAnA hukama pramANe karavAmAM ene kazo bIjo vicAra karavo nathI. eTale rAtanA nava vAgatAM pUjApAnI thALI laIne nIkaLe che. bolo, have AmAM narasiMhane bacavAnI AzA che ? nA, kemake have e nagaranI bahAra nIkaLe eTalI ja vAra che, jhADIomAM chupAi beThelA cAra mArA aMdhArI rAte enA para tUTI paDavAnA che, temaja narasiMha nizcitapaNe devI pUjArthe mukAmethI nIkaLI paDyo che. mArAo nirdaya che, ane citrinA cAkara che, ne emane rAjAno hukama che ke 'A samaye je pUjApo laine maMdira tarapha jato hoya ene ThokI pADajo,' eTale emane e jovAnuM rahetuM nathI ke A koNa vyakti che. Ama mArA taraphathI dayA maLe evI nathI, temaja rAjA taraphathI paNa dayA nahi ke ene pAchaLI vicAra phare ne mArAone pAchA bolAvI le, agara narasiMha 52 dayA AvavAthI ene pUjApo lai dharavA javAnI nA pADe. Ama rAjA taraphathI dayA maLe evI nathI, tyAM narasiMhane bacAvanAra koNa ? ApaNI sAme be cIja che, - eka, saMyogo; bIjuM ApaNAM zubhAzubha karma. ApaNe mAtra saMyogo para madAra rAkhIe chIe, ne emAM dhAryuM thatuM nathI eTale kaSAyo ne durdhyAna karIe chIe; paraMtu ApaNA zubhAzubha karma tarapha najara ja lai jatA nathI, enA para vizvAsa nathI karatA. dA.ta. Aje kAramI moMghavArI AvI, to saMyogo joizuM ke 'Aja sarakAra kevI thai gai che ? pradhAno amaladAro kevA lAMciyA thai gayA che ? lAMca khAi khAine mAlanA bhAva vadhArAne saraje che.' A joine kaSAyo ane durdhyAnamAM dubaLA paDIe chIe. paNa A zuM joyuM ? mAtra saMyogo joyA. kharI rIte tyAM jo ApaNA azubha karma para najara nAkhIe to dekhAya ke ' ApaNA puNya ja dubaLA, ane pApanA evA udaya ke enuM A ja parimAma hoya. pUrva bhave UMdhu cItaryuM hoya, UMdhA vetaraNa karyA hoya, eTale ahIM sAruM kyAMthI pAmavAnuM maLe ? mATe karmane doSa ApI saMyogone doSa ApavAnI jarUra nathI, emAM ethI paNa AgaLa vicArI zakAya ke pUrva bhave bhagavAnanI bhaktimAM ne tyAga-tapasyAdi dharmamAM khAmI Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana rAkhelI, tethI puNyopArjanamAM khAmI rahI, eTale ahIM kALajhALa moMghavArI ne vastunI achata vagere keTalIya ApadAo AvI paDe che. mATe have ahIM bhagavAnanI bhakti vadhAruM tyAga tapasyA Adi dharma vadhAruM.'' Ama saMyogo para madAra rAkhavAne badale zubhAzubha karma para madAra rAkhIe, to khoTA dveSa na thAya, ArtadhyAna na thAya, karmasattAne AgaLa karavAthI AzvAsana maLe, temaja have mATe arihaMta-bhakti ane dharma sUjhe. Arya mAnava-jIvana jIvavAnI A ja khUbI che ke saMyogone badale zubhAzubha karmano vicAra mukhya rahe. temaja dharmapravRtti vadhAravA para najara rahe. narasiMhanA pUrva janmanI darzanadharma-pravRtti gaMbhIratAthI vicArI evA darzanadharmamAM lAgo. narasiMhe pUrvabhave jinadarzanano dharma evo zuddha rIte ane khUbaja hoMza sAthe karyo che, ke ahIM ene saMyoga game tevA pratikULa Ave paNa ene pUrvadharmanA sa2helA puNya arthAt zubhakarma AbAda rakSaNa ApI de che; ne uparAMta ucca uccatara sthAna sAmagrI ApI de che. juo, narasiMha aMdhArI rIte sahaja rIte kevA jabbara rakSaNane pAme che. e jyAM rastethI cAlyo jAya che, tyAre rAjakumAra potAnA AvAsanA jharukhe beTho che. e narasiMhakumArane jato joi tarata Ubho rAkhI potAnA AvAsamAM bolAvI laI pUche che, 'atyAre aMdhArI rAte kyAM cAlyA ? narasiMha kahe 'bApujIno Adeza che ke lagna pachI tarata devI mAtAne rAtanA dasa vAge pUjApo dharI Avavo joie. ApaNA kuLamAM rivAja che. " rAjakumAra vismaya sAthe vicAre che ke 'A vaLI rivAja kyAMthI Avyo ? khera, pitAjIno hukma che to pALavo joie paraMtu e mATe AvA nabIrA mahAna saubhAgyavaMtA narasiMhakumArane dhakko khAvAnI zI jarUra ? e to huM paNa pUjApo dharI AvuM to cAle.' rAjakumArane narasiMha sAthe dostI to gADha thayelI ja hatI, emAM eNe narasiMhano je mulAyama umadA svabhAva joyo che, yuddhamAM je parAkrama joyuM che. e badhAthI ene narasiMha tarapha eTaluM badhuM AkarSaNa che, narasiMhakumAra upara eTaluM bhArobhAra bahumAna che, ke e vagara kahye pote sAmethI pUjApo lai javAnI mAgaNI kare che. narasiMha AvI mAmulI vAtanuM kaSTa uThAve e ene pasaMda nathI. guru para ne mahAna upakArI para ApaNane evuM UchaLatuM bahumAna hoya to avasare avasare emanAM kaSTa ApaNe upADI laie. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 zrI bhagavatIjI sUtra vivecana jo e mana nathI thatuM to eno artha ja e che ke emanA para e bhArobhAra bahumAna ja nathI. rAjakumArane narasiMha para bhArobhAra bahumAna hovAthI eTaluM badhuM AkarSaNa che ke narasiMhane Ama ekalo pUjApo dharavA javA devA taiyAra nathI, tethI narasiMhane kahe, 'bhale bApujIno Adeza che, ne kuLano rivAja che to A devImAtAne pujApo gharavo joIe. paNa tethI kAMI tamAre ja javuM paDe evo kAyado nathI. tamArA vatI, lAvo pUjApo, huM ja gharI AvuM chuM. tame tamAre jAo AvAsa para, ArAma karo.' narasiMhe kahyuM to kharuM ke "nA, nA ema hoya? lagna mArA thayelAM che tethI mAreja javuM joIe ne?' paNa rAjakumAra kahe "are ! kumAra sAheba! lagna thAya to devIne mAtra pUjApo dharavAno hisAba hoya. pachI e game tenA hAtha dharAya to cAle. to tamArI vatI ja huM pUjApo laI jAuM chuM ne? tethI tamAre potAne javAnI jarUra nathI. huM tamane nahi javA dauM" Ama rAjakumAranA Agraha para narasiMhane maMjUra karavuM paDyuM. pUjApAnI thALI rAjakumAre laI lIdhI. narasiMha pote potAnA AvAsa tarapha cAlyo gayo. juo have rAjakumAra aMdhArI rAte pUjApAnI thALI laine cAlyo che devInA maMdira tarapha ! kema jaI rahyo che ? bhalAInuM kAma karavA . bhalAinuM kAma karavA jAya ene Aphata Ave? juo, bhalAInuM kAma karavA javuM e satu puruSArtha-zaktinuM phaLa che; ne Aphata AvavI e pUrvabhavanAM karmanuM phaLa che. puruSArtha ane karma e be svataMtra che, eTale vAMkA karmanI vastuno doSa karmane apAya, paNa puruSArthane nahi. tethI ema na bolAya ke 'lyo juo A bhalAI karavA gayA eTale mAra paDyo.' kema na bolAya? kaho mAre e pUrvakarmanI vastu che, ahIMnI bhalAinA puruSArthanI vastu nahi. mATe mArano doSa karmane apAya, puruSArthane nahi. rAjaputra para mArAoH rAjakumArane bicArAne potAnA koI evA pUrvanA karma udayamAM AvyA ke potAnA sagA bApe karelI karapINa mAyA-yojanAno bhoga pote ja banI jAya che! jo jo karmanI vicitratA. jevo e rAjaputra bicAro nagaranI bahAra nIkaLI jaMgalamAM Utaryo ke jhADImAM chUpAI beThelA cAra mArAo jhADImAMthI bahAra nIkaLI dhAriyAothI rAjakumAra para tUTI paDyA. cIso pADavAno samaya ja nahi evA eka - kSaNamAM ene khatma karI mArAo bhAgI gayA. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana have rAtanA koNa tapAsa kare ke rAjakumAra kyAM che? e to savAre loko jaMgala jatAM jue to rAjakumAra kapAI marelo paDyo che ! tyAM hAhAkAra thaI gayo. rAjAnI pAse vAta pahoMcI. parivAra sAthe e doDato Avyo. nagaramAM vAta phelAI gaI. loko ya khUba udvigna thaI gayA. lokamAM vAta cAlI, - "are ! koNa duSTa AvA umadA rAjakumAra bicArAne AvI karapINa rIte mArI nAkhyo ? mAranAranuM satyAnAza jajo"... narasiMha paNa tyAM Avyo. e to poke poka rue che, - "o mArA prANapyArA dosta ! A tane kyA harAmIe mArI nAkhyo? o mArA bhagavAna ! A bicArA nirdoSa jIvanI teM rakSA na karI? hAya re haiyA ! A jIgarajAna mitrane marelo joI tuM kema phUTI jatuM nathI?..." aMdaramAM samasamI gayo ke "A zuM? pUjApo laIne huM ja jato hato, to huM tyAM gayo hota to zuM mArI A ja dazA thAta ? mitra maryAno bhAre kheda kalpAMta kare che. rAjAno kalpAMta H tyAre rAjA to avAka jevo ja thaI gayo. eNe joyuM ke je narasiMhane mAre khatma karAyela jovo hato, e pUrvanI jema ahIM te paNa surakSita che, ne mAro atipriya putra ja khatma thayo? hAya ! hAya ! A zuM thayuM? mArAM ja karyA mArA ja lamaNe vAgyAM? kharekhara ! jenuM puNya jora kare che ene koNa kazuM karI zake? A mAro havasa ja khoTo hato. emAM narasiMha para vAraMvAra AkramaNa laI gayo chatAM ene UnI AMca na AvI, ne meM vyartha pApanAM poTalA bAMdhyA ! ane aMte mArA potAnA ja dIkarAnI bicArAnI karapINa hatyA thaI. hAya ! hAya !' rAjAne pastAvAno pAra nathI. enA manane ema thAya che ke, mArA A gojhArA chUpA pApa mane kevI narakamAM laI jaze? hajI paNa jagata mane sArA rAjA tarIke oLakhaze ! mArA jevA bhayaMkara pApInA sanmAna karaze ? ane huM mAyAvI kapaTa banyo rahI zuM evA khoTAM mAnapAna laI hajI paNa ghora pApa bAMdhato rahevAno ? A manuSya janama zA mATe maLyo che ? zuM puNya bhogavI bhogavIne khalAsa karavA mATe ? ane bharacaka navA bhayaMkara pAponA poTalAM kamAvA mATe maLyo che? ke navA pApa baMdha karI pUrvanAM janama-janamanAM pApono nikAla karavA ane bhagavAnanI bhaktimAM ja lAgI javA mATe ? paraMtu A bhagavad bhajana sAcuM kyAre thAya? pApI chatAM duniyAnI AgaLa sArA dekhAvAnI mAyA mUkI dauM to ja sAcuM bhajana vAstavika bhajana thAya. koI paNa nAnI ya dharmasAdhanA mAyA-kapaTa-daMbha rAkhIne nirmaLa thaI zake ja nahi. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana mATe huM duniyA AgaLa khullo thaI jAuM pachI bhale kadAca duniyA mArI nIcatA jANI gusse thaIne mane kUTI mAre ! to paNa meM je ghora pApa karyA che, tenAM narakanAM phaLa AgaLa ahIMnuM kUTAvAnuM kAMI visAtamAM nathI. mAruM A mahApApI nAlAyaka zarIra lUTAvA lAyaka ja che. rAjA saMtApa-pazcAtApamAM evo caDyo, evo caDyo, ke svamAna yAne jAtanI vaDAI ane ahaMta para cokaDI mAre che. nahitara jAtanA AvA pApono loko AgaLa ikarAra karavo sahelo che? paraMtu potAnA pApono pazcAtApa eTalo badho tIvra che ke potAnI jAta adhamAdhama lAge che, jAtanuM kazuM mAna ja lAgatuM nathI, eTale pAponA ikarAramAM mAnahAni zI mAnavI? ene jAte ja vaDAI-ahatva toDI nAkhavA che, ane potAnA dAkhalAthI jagatanA jIvo pApa karatAM aTake evuM karavuM che, e mATe tyAM lokonI AgaLa ikarAra kare che, rAjAno pApono ikarAra he maMtrIo ! amaladAro ! ane prajAjano ! tame sAMbhaLo A nirdoSa rAjakumAra bicAro zI rIte A karapINa hatyAno bhoga banyo enI tamane khabara nathI, paraMtu jANI lo, enI hatyAmAM huM mahApApI ja kAraNa chuM. tamane lAgaze ke "zuM A dIkaro mane gamato nahoto te meM enI hatyA karAvI nAkhI?" nA, nA, evuM kazuM nathI. kumAra to mane bahu ja vahAlo hato, paraMtu meM pApAtmAe A mahAmAnava narasiMhakumArane marAvI nAkhavA peMtaro racelo, emAM e to enA puNya bacI gayo, ne nirdoSa bicAro rAjakumAra e petarAmAM phasAI gayo! tyAre tamane Azcarya thaze ke AvA mahAlAyaka mahAmAnava narasiMhakumArane mArI nAkhavAno peMtaro ? hA, enuM kAraNa mULa A narasiha garIba brAhmaNano dIkaro, bALapaNe ene eno bApa mArA page pADavA lAvelo, ne rAjajyotiSIe enI mudrA-rekhA joI mane kahyuM ke "A tamArI gAdIe rAjA thaze,' tyAre e bahArathI to AnaMda dekhADyo paraMtu aMtarathI dubhAyo ke "huM zuM Avo mAgaNiyAno chokaro mAro vArasadAra ? ene atyArathI ja ThekANe pADI dauM.'- ema vicArI ene khAnagImAM mArAne bhaLAvyo, mAro mArA jema adhama pApI nahi te ene vaLI dayA AvI haze te ene udyAnamAM mUkI Avelo, eTale A narasiMha have mAlaNano chokaro thaI ucharavA lAgyo. pAMceka varasano thayo tyAre ene laIne mAlaNa phUla ApavA AvI, tyAM paNa pAse beThelA rAjajoSIe A ja bhaviSyavANI uccArI ke A chokaro bhAgyazALI che tamArI rAjayagAdIe Avaze. eTale mane vahema paDyo ke "A peluM bALaka to nahi" Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra vivecana E hoya? game te ho paNa Ane khatma karAvI nAkhavA bIjA mArAne khAnagImAM kAma soMpatAM kahyuM "jo Ane dUra dUra jaMgalamAM laI jaI koI kUvAmAM padharAvI deje." "paraMtu he nagarajano! juo ke jene rAma rAkhe tene koNa cAkhe? mANasa bIjAno droha karavA phogaTanAM pApo kare che. sAmo puNyavaMto hoya to ethI enuM kazuM bagaDatuM nathI. A narasiMhakumAra mahApuNyavAna te jaMgalamAM game te banyuM haze, mArAe kUvAmAM nAkhI devAne badale koI moTA zeThane soMpyo haze, te Aje moTA zeThano dIkaro banI ahIM Avyo, ne pharIthI rAjajoSIe ene jotAM pAchI e ja AgAhI karI ! tyAre mAruM duSTa hRdaya e vastu sahana karI zakyuM nahi, ne meM Ane vahAla dekhADI mArA putranI sAthe yuddhanI kaLA zIkhavI, ane avasara AvatAM dumananI sAme ene laDavA mokalyo. "eka ja mArI dhAraNA hatI ke yuddhamAM maraze ne kAMTo nIkaLI jaze." mArA jevA adhama mANasone ucca mAnavajanamanI kadara nathI, te evo paropakArAdi saguNa sAdhI levAne badale paradroha-vizvAsaghAta jevA bhayaMkara kukRtya kare che. ene khabara nathI ke jenI khAtara A duSTa kRtyo kare che e padArtho to ahIM marIne chuTI javAnA che, pachI zA sAru evA nAzavaMta padArtha khAtara duSkRtyo karI tArA avinAzI AtmAnuM bagADe ? vaLI droha karI sAmAnuM bagADavA icche che, paraMtu jenuM prabaLa puNya tape che, ene UMdhA pAsA savaLA thaI jAya; te narasiMhakumAra yuddhamAM maravAne badale vijetA banyo ! eTale vaLI pAcho peMtaro karyo. yuddha jovA sAthe gayelA putra para ciDhi mokalI ke "Ane viSa ApI dejo." tyAMya narasiMhakumAranuM puNya jabaruM, te game te rIte ciDhimAM "viSa'ne badale "viSA" thaI gayuM ! ane tyAM gayelI bena viSAne bhAIe AnI sAthe paraNAvI dIdhI ! narasiMhakumAra jamAI thaIne pAcho Avyo tyAre mane Azcarya sAthe duHkha thayuM ke "arara ! A kyAMthI mAro jamAI banI gayo ?' mANasanuM dhAryuM zuM thAya che, jyAM baLavAna karmasattAnuM sAmrAjya cAlI rahyuM hoya che? chatAM mUDha mANasa pApaprapaMco karavAmAM bAkI rAkhato nathI; eTale keTalA hajAro lAkho duHkhabharyA durgatinA avatAronI paraMparAnA AMdhaNa caDe emAM navAI zI? pApaprapaMco karI ahIM kazuM vaLavAnuM to nahi, te aMte badhuM mUkIne maravAnuM ane pApanAM poTalA mAthe laI durgatinA pravAse nIkaLI paDavAnuM! chatAM Azcarya che ke ahIM pApaprapaMco choDavA nathI! paNa enuM kAraNa paraloka najaramAM levo ja nathI. AvI ja mArI pApicchatA juo ke "dIkarI rAMDe to bhale rAMDe paNa A narasiMhane Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana khatma karuM' evA duSTa vicArathI eka bAju meM cAra mArAone khAnagImAM taiyAra karyA, ane rAtanA pUjApo laIne devImaMdire jato hoya ene khatma karavAnuM bhaLAvyuM, ane bIjI bAju narasiMhane kahyuM 'ApaNe tyAM lagna pachI devImAtAne rAtanA pUjApo dharI AvavAno rivAja che to tamAre dharI AvavAno.' narasiMhakumAra pUjApo laI nIkaLyA haze, paNa mArA putre pUjApo laI javAnuM karyuM haze, emAM e bicAro mArAothI mArI nakhAyo ! ''A mArA jIvananI kALI kathanI che. huM mahApApI chuM adhamAdhama chuM. mArA jevo jagatamAM koI duSTa mANasa nahi hoya. lAkha vAnAM karyA. paraMtu narasiMhakumAranA prabaLa puNya AgaLa mArA pAsA avaLA paDyA. ''have huM narasiMhakumAranI kSamA mAguM chuM, ne rAjyagAdI emane suparata karuM chuM. mArI tamo saune salAha che ke bhagavad-bhajana mATe maLelA A kiMmatI mAnavadehane pApiSTha kAryo, pApiSTha vANI-vicAro ane pApiSTha vartAvothI abhaDAvazo nahi.'' rAjAe narasiMhakumArano rAjyAbhiSeka karyo. eTalAmAM jANavA maLyuM ke jJAnI mahAtmA padhAryA che, eTale rAjA ane bIjAo mahAtmA pAse gayA. tyAM rAjAe pUchyuM ke ' narasiMhakumAranuM eTaluM badhuM puNya zAthI?' mahAtmAe jJAnathI joIne kahyuM ke pUrvabhave eNe bhikhArIpaNe vItarAga prabhunAM darzana khUba karelAM ethI prabaLa puNya UbhAM thayAM, te ahIM A janamamAM enA guMDA phaLa pAmI rahyo che. jJAnIno upadeza : 'jIvanamAM dharma ja sAra che, bAkI badhuM asAra che, mAla vinAnuM che. asArane choDI sArabhUta dharmane seve e sukhI thAya che. ahIM A uttama janamamAM sukha-sagavaDo maLI e pUrve sArabhUta dharma ArAdhyAnuM phaLa che; mATe ahIM paNa sArabhUta dharmane sArI rIte ArAdhI lo. sArabhUta dharma paNa jo sarva pApatyAga sAthe thAya, arthAt sarva viratimaya ahiMsA-saMyama-tapa dharmanI ArAdhanA karAya to, enI eTalI badhI pracaMDa tAkAta che ke e mAtra A janamanA ja zuM, janama-janamanAM pApa toDI nAkhe ! are ! emAMya sAmAnya pApo to zuM, paNa bhayaMkara pApone ya naSTa karI de ! eTale to eka vakhatanA bhayaMkara pApI paNa AtmAo ahiMsA- saMyama-tapathI karma mAtrano kSaya karI mokSa pAmI gayA che. narasiMhane A janmamAM bhAre Aphato ane emAMthI gajabanA bacAva temaja saravALe rAjyagAdInA vaibhava maLe che, e badhAnA mULamAM zuM che ? kaho, pUrvabhavamAM bhikhArI avasthAmAM paNa jinamaMdiromAM karela prabhudarzanano dharma. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnakaDo paNa mahAna prabhAvavaMto jinadarzana-dharma. jojo, Ama joIe to darzanano gharma nAnakaDo sAmAnya gharma gaNAya, chatAM enI tAkAta keTalI badhI moTI? narasiMhanA avatAramAM enAM je phaLa nIpajyAM e parathI darzana-dharmanI tAkAta samajAya ne? jinadarzananI A pracaMDa tAkAtanuM kAraNa A jagatamAM vItarAga devAdhideva e sarvazreSTha kalyANavibhUti che. emane saheja mana para lAvo eTalAmAM ya moharAjAne tyAM uthalapAthala thaI jAya. vItarAgamAM mana gayuM, ane vItarAga para AMkha gaI, e vItarAga tarapha kheMcANa rAga-dveSanA zatru tarapha thayuM, ane emAM ya mana eTale AkhA zarIrataMtra ane AmataMtranA saMcAlaka; e manane rAga ane mohanAM pAtro parathI uThADI vItarAgamAM joyuM, sAthe AMkha joDI darzana karyA, ethI evA zubha adhyavasAya thAya ke manamAMthI rAga-moha AdinA kacarAnA adhyavasAya moLA paDI jAya. enI tAkAta A - janama janamanAM pApa toDI nAkhe, mahAna svarga sudhInAM puNya UbhA karI Ape, tathA zubha saMskAro ane enA dvArA sabuddhi-dharmabuddhinI paraMparA sarajI Ape. tyAre AvA lAbha karAvanAra prabhudarzana karavAmAM kaSTa keTaluM? kharca keTalo? je prabhudarzana bhikhArI karato gayo, evAM prabhudarzana ApaNane AvaDe? pUcho,- "emAM zuM AvaDavuM che? prabhu AgaLa hAtha joDI mAthuM namAvIe eTale darzana thayAM. pelo bhikhArI to kadAca stuti nahi bolato hoya, ame to stuti ya bolIe, pachI amArAM darzanamAM zuM bAkI rahyAM ?' paraMtu kahe che ne ke "namo namana meM phera hai,' ema darzana darzanamAM pharaka che. dA. ta., A darzana parANe thAya, darzana umaLakAthI thAya. 0 darzana reDhiyALa rIte thAya, darzana DhaMgathI thAya. 0 darzana bhojana khulluM karavA thAya, darzana bhojanamAM jhera na caDe mATe thAya. T darzana roDa cahere thAya, darzana uchaLatA ullAsa-UcharaMgathI thAya. A darzana rAbetA mujaba rojano rivAja samajIne thAya, darzana navanavI hoMza ne harakhathI thAya. A dareka joDakAmAM eka karatA bAjAmAM keTalo pharaka? kaho, bahu moTo pharaka. darzana devapAle jaMgalamAM maLelI mUrtinAM karyA. e darzanamAM evo ghelo ghelo thaI gayo ke pahelAM to A niyama karyo ke "roja A prabhunAM darzana vinA momAM pANI ya nahi nAkhuM." e karyuM ke sAta dinanI varasAdanI helImAM pANInA caDelA moTA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2006:0 % ae%e0%aa% zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana pUramAM darzane jaI na zakyo, to bhUkhyo rahyo ! ne AThame dina pUra UtarI jatAM prabhu pAse jaI bhaktithI khUba royo, - "prabhu ! tArA darzana vinA mArA 7-7 dina vAMjhiyA gayA ! o prabhu! mane bhale bhUkhyo rAkhaje; paraMtu AvI darzanabaMdhanI sajA kadI na karIza." vicAce. devapAlane darzananI kiMmata kevI? 7-7 divasanA upavAsa thayA chatAM AThame dina darzana karI hAza nathI mAnato ke "cAlo Aje khAvAnuM khulluM thaze.' paraMtu darzana vinAnA sAta divasa vAMjhiyA gayA enuM rudana kare che. prabhunAM darzanane e kevI kiMmatI samajyo haze. AThame divase enAM bhaktirudanathI AkarSAI cakrezvarI devI AvIne kahe che,- "devapAla ! devapAla ! tArA A RSabhadeva bhagavAnanI huM adhiSThAyI devI chuM. tArI prabhubhaktithI tuSTamAna thaI gaI chuM, to tuM A bhaktinAM badalAmAM mAgI le, huM tAruM zuM priya karuM? huM tane zuM ApuM?' tyAM devapAla kahe che, "mane bhakti Apa.' devI Agraha kare che ke "bhakti to tArI pAse che ja. bIjuM kAMI mAgI le !' tyAM devapAla kahe che "tuM Ape e gadheDA tulya che. mArI prabhubhakti airAvaNa hAthI jevI che. te kahe che bhaktinA badalAmAM kAMika mAga, eno artha e ke tuM tAro airAvaNa hAthI vecI de, ne badalAmAM gadheDo kharIdI le. ema karavA jeTalo huM mUrkha nathI." - devapAlanAM prabhudarzana ane bIjI bhakti kevAka haze e jovA jevuM che enI sAme ApaNAM prabhudarzana sarakhAvo. darzananuM phaLa devatA sAme cAlIne AvI AgrahapUrvaka ApavA mAge to ApaNe e nathI joItuM ne? are ! prabhunAM darzana karatAM koI devatA darzana de, to khIlI na UThIe ne ? darzana-dharmane eTaluM badhuM UMcuM ane mahAkiMmatI mAnIe kharA ke enI AgaLa karoDo abajo rUpiyA tuccha lAge? AdrakumAranAM darzana - AkumArane abhayakumAre jinapratimA bheTa mokalI. "tame jAjo videhamAM, kahejo cAMdaliyA ! sImaMdhara teDuM mokale." A ApaNe gAIe tyAre sImaMdhara bhagavAnanAM darzana kevAka jhaMkhIe chIe? juo AdrakumAranI jhaMkhanA AdrakumArane pUrva bhava ane tyAM pALeluM saMyama khyAlamAM AvI gayuM. anAryadezamAM janmelAne vItarAga prabhudarzana ane saMyamasAdhanA evA kiMmatI lAgyAM ke bIjuM badhuM tuccha lAgyuM, te deza mUkyo, kuTuMba mUkyuM, rAjyavaibhava mUkI anAryadezamAMthI ahIM AdezamAM AvI, cAritra saMyama laI lIdhuM. anAryadezamAM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana janmelo prabhudarzanamAMthI keTalo AgaLa vadhI gayo ! AryadezamAM janmelA ApaNe prabhudarzana keTalI hoMzathI karIe chIe ? sudarzananI darzanajhaMkhanA : mahAvIra bhagavAna vicaratA vicaratA eka nagara bahAra padhAryA che. emanA darzane sudarzana zrAvakane javuM che, paraMtu mAtApitA kahe 'bhAI ! hajI arjunamAlIe sAta hatyA pUrI karyAno ghaMTa nathI vAgyo, tethI gharanI bahAra nIkaLavAmAM bhaya che ke e AkAzamAMthI nIce UtarIne mogaranA dhAthI mArI nAkhe !' tyAre sudarzana kahe 'bApu ! phikara na karo, prabhunI dayAthI kazo vAMdho nahi Ave, mAre to prabhu padhAryAnuM sAMbhaLyA pachI prabhunAM darzana vinA besI rahevAya nahi, ke bIjuM kazuM kAma thAya nahi. Apa mArA mAthe hAtha mUko, AzIrvAda Apo jethI mAre hemakhema darzana thAya.' sudarzana kahIne cAlyo, adharaste sAme upara AkAzamAMthI arjunamAlI moghara ulALato Avato dekhAyo. sudarzanane koI pastAvo nathI ke * hAya ! kyAM A jokhamamAM Avyo ?' e to vicAre che 'mAre prabhudarzananI tIvra bhAvanA che, emAM kadAca ahIM mRtyu ya thaI jAya to dhanya mRtyu ! dhanya avatAra ! A jagatamAM mota to ghaNA dekhyA, paraMtu AvuM prabhudarzananI bhAvanAmAM mRtyu kyAreya nahi maLyuM hoya ! nahitara to mArA AtmAno uddhAra thaI gayo hota....' Ama vicArI sudarzana tyAM sAgAra anazana karI kAussagga dhyAnamAM Ubho rahI jAya che; ane tyAM camatkAra evo thayo ke sudarzananA dharmatejathI arjunamALInA zarIramAM rahelo deva aMjAI gayo, te tyAMthI bhAgI ja gayo ! ne arjunamALI UMcethI nIce jamIna para paDyo. UThIne sudarzana pAse Avyo. mahAna zrAvaka sudarzana ene samajAvIne mahAvIra paramAtmA pAse laI gayo, tyAM arjunamALIe prabhu pAse zaraNuM mAgyuM, cAritra mAgyuM, ne prabhue ene cAritra-dIkSA ApI. sudarzananI prabhudarzanArthe A jhaMkhanA hatI ke AvA ghora hatyArA arjunamALIthI potAnI hatyA thavAno bhaya bhale hoya, paNa prabhu padhAryA che to paheluM kAma prabhunAM darzananuM karavAnuM te karavAnuM. sudarzananI jema ApaNane koI Aphata na dekhAtI hoya chatAM paheluM kAma prabhudarzananuM ema haiyAmAM nirdhAra kharo ? zasthaMbhavane prabhudarzana H zayyabhava brAhmaNa yajJanA staMbha nIcethI nIkaLela bhagavAnanI pratimAnuM darzana karatAM stabdha thaI gayA ! manane thayuM ke 'aho vItarAga bhagavAnanI A zAMta prazAnta mudrA ! AmanA prabhAve yajJasamAraMbhanI cAre kora kIrti phelAyela ? to A Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana prabhunAM svarUpane jANavuM ja joIe.' ApaNe hajAro prabhudarzana karyA, kaye divase 'A prabhunuM svarUpa gurU pAsethI mAre jANavuM ja joIe' evuM thayeluM ? vAta A che ke darzana hoMzathI, ane bhayane bAjue rAkhI prabhumAM ekameka-tanmayatA UbhI karIne karavA joIe. enAM sukhada phaLanuM pUchavuM ja zuM ? te te dRSTAntomAM ApaNane phaLa jANavA maLe che. dA. ta., zayyabhavane tarata ja cAritra maLyuM, ane ATheka varasamAM cauda pUrvadhara yugapradhAna banI gayA ! * 3. cilAtIputrano pUrvabhavaH cilAtIputranuM nAma sAMbhaLyuM che. cAraNamuninA mukhethI 'vasama, vivega, saMvara,' eTaluM ja mAtra jinavacana maLatAM enuM jabaradasta utthAna thayuM. manane thaze ke pra. - eTalA eka ja nAnakaDA vacanathI zI rIte ema banyuM ? u. enI pAchaLa pUrva jIvananI jinavacananI bharapUra sAdhanA hatI. sAdhanAnI sAthe thoDI virAdhanA thayela, tethI ahIM dAsInA putra tarIke janmI pachI lUMTAro thAya che, paraMtu sAdhanA evI jabarI hatI ke eno saMskAra vAraso ene ahIM aMte kSaNavA2mAM jabaradasta sAdhaka banAvI de che ! mULa e purohita brAhmaNa pakko vedazAstrI; te jaina sAdhune ya bakAve ! emAM ene sAdhu mAthAnA maLI gayA, rAjasabhAmAM vAda nakkI thayo, ane zarata e ke je hAre te jItanAranA matamAM AvI jAya. ww purohitanA jainadharma-viruddha prazna H basa, pachI vAda zarU thatAM eNe vidhAna karyuM ke jaina sAdhu (1) snAna karatAM nathI mATe apavitra che, (2) vedane mAnatA nathI mATe nAstika che. (3) mahA upakAraka sUryanI pUjA nathI karatA mATe kRtaghna che, (4) jagatakartA izvarane nathI mAnatA tethI tattvanA ajANa che. purohita samaje che ke 'AmAM have jainAcArya zo bacAva karI zakavAnA hatA ?' eTale jANe vijetAnI adAthI chAtI majju UMcuM rAkhIne beTho che ! paraMtu ene bicArAne jainAcArya ane sarvajJakathita jaina dharmanI tAkAtanI kyAM khabara che ? zerane mAthe savAzera hoya, e madonmata enA magajamAM zAnuM yAda Ave ? haze paNa mAmAnuM ghara keTale ? Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana jaDabAtoDa javAba : jainAcArya have eno javAba kare che. vAdamAM madhyastha-sthAne rAjA che. emane uddezIne kahe che, - (1) juo rAjana ! A bhAI jainamunio snAna nathI karatA mATe emane apavitra kahe che. paraMtu emane ja kaho ke tamArA ja mahAbhAratamAM snAna kevAM kahyAM che ! emAM kahyuM che ke, - ahiMsA satyamasteyaM, brahmacarya caturthakam / paMcamaM tu jalastAnaM snAnAnyetAni paMcadhA arthAt snAna pAMca prakAre che. (1-4) ahiMsA eja snAna, satya eja snAna, corItyAga e ja snAna ane brahmacarya eja snAna (5) pAMcamuM che jalastAna. ema snAna pAMca prakAre che. snAna zene kahe che ? pavitra kare tene ne ? kone pavitra kare ? khokhAne ke AtmAne ? khokhuM ujaLuM thayuM paNa AtmA melodATa che, bIjI bAju khokhuM meluM che, paraMtu AtmA ujjavaLa thayo, to bemAMthI zuM vadhu sArUM ? AtmA pavitra bane e ja ne ? bahAranA snAnathI jIvonI hiMsA thAya che, ane e AtmAne karmathI melo karI de che, jyAre ahiMsA AtmAne pavitra karanArI che. zarIranI zuddhi karanAro to AtmA ja che, paraMtu khuda pote azuddha banIne jaDa kalevarane ujaLuM karavAmAM koI buddhimattA nathI. mATe kahyuM ke paheluM snAna zreSTha snAna ahiMsA che. evuM bIjuM satyasnAna, trIjuM a-caurya snAna, cothuM brahmacaryasnAna e pachI chelluM jaLasnAna. mahAbhAratanA A kathanathI jaina munio to zreSTha snAnavALA kahevAya, mahApavitra gaNAya. jainAcAryanA A kathana para rAjA ane sabhAne e vAta haiye barAbara besI gaI. purohita paNa jue che, have e zuM bolI zake ? vedane jaino ja mAne che H pachI AcArya mahArAje enA bIjA praznano nikAla karatAM kahyuM ke vedane kharekhara mAnanArA to jaina ja che, kemake vedanuM mukhya sUtra che 'mA hiMsyAt sarvabhUtAni.' koIpaNa sthUla ke sUkSma jIvanI hiMsA nahi karavI. have vaidika dharme bhale pRthvIkAya akAya jIva na mAnyA, paraMtu vanaspatijIva to mAne ja che. to enI paNa ahiMsA vedAnuyAyI kyAM pALe che ? vanaspatinI hiMsA to kare ja che. tyAre jaina munio to ene aDatA paNa nathI, aDavAmAMya aMze hiMsA samaje che. to vedanA AdezanuM pAlana karanAro e vedane mAnanAro gaNAya ? ke AdezanuM pAlana nahi karanAro e vedane mAnanAro gaNAya ? Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na zrI bhagavatIjI sutra vivecana have ahIM pelo vaidika purohita zuM bolI zake? pahelI snAnanI bAbatamAM pAcho paDyo; A bIjA veda mAnavAnI bAbatamAM ya pAcho paDayo. (3) trIjI sUryapUjAnI bAbata aMge paNa jainAcArye kahyuM ke, jaino ja sUryanA sAcA pUjArI che. kAraNa ke sUrya jyAM asta pAmavAnI AphatamAM Ave che tyAM e bhojana-pANI choDI de che te bIje divase sUrya pAcho udayasaMpatti na pAme tyAM sudhI. sAdhu purohitane kahe che "tame zuM karo che? eka bAju to mIThA mIThAzabdothI sUryanI stuti karo cho, ane bIjI bAju rAtribhojana eTale Avo upakArI mahAupakArI tarIke mAnelo ane stuti karAyela sUrya asta pAmavAnI mahA AphatamAM mUkAI gayA pachI ghIkeLAM uDAvo cho ! kayAM rahyo eno zoka, aphasosI? AEya keTaluM dhiTuM hoya tyAre upakArInA ApatkALamAM bhojanapANInI moja uDAvAya? ane vede pharamAvela sarva jIvonI ahiMsAne avagaNI jyAM rAtrinA kALe rAtricara jIvAtanI bhArobhAra hiMsA thavAno saMbhava che evA rAtribhojanane roja ne roja sevAya? AmAM sUryanI pUjA ya kyAM rahI? ne vedanI mAnyatA ya zI dharI ?' ahIM paNa bicAro purohita zuM bolI zake ? sUryastuti nahi karatA jainone kRtajJatA vinAnA TharAvavA nIkaLyo hato, paNa pote ja sUrya pazcimasAgaramAM DUbI gayAnA kALe bhojana-pANInI moja karatAM upakArInI Aphata sAme dhiDhAI karanAro Tharyo ! (4) cothI bAbata jagatkartA Izvarane mAnavAmAM paMDitAI ane na mAnavAmAM ajJAnatA aMge munie kahyuM ke paramezvarane jagatanA sarjanArA mAnavAmAM ja mahA ajJAnadazA che. kemake emAM to paramezvara jIvonA hiMsaka zastro-sAdhano sarjavAmAM nirdaya Thare che ! vaLI jIvone gunhA karatA ja na aTakAvavAmAM asamartha Thare che ! pAchaLathI jIvone krUra rIte pIDavAmAM kaThora dilano Thare che ! paramezvara jevI vyaktimAM AvI vikRtatA mAnavI emAM paMDitAI kyAM AvI? Izvara badhu sarjanAra eTale dharatIkaMpa, helI, dukALa, vijaLIpAta, Aga-dAvAnaLa, samudratophAna, hima vagere aneka Aphato sarajanAra paNa mAnazo. AmAM kharuM kAraNa to jIvonAM karma che, sarjanahAra karma che, enA badale Izvarane mAthe A krUra ghAtakI sarjanano Aropa mUkavAmAM kaI vidvattA ke buddhimatA rahI? pAcho vaLI e bhaktane nyAla karI denAro ane virodhIne daMDI nAkhanAro mAnavAmAM ene rAga-dveSathI bharyobharyo mAnavo paDe ! evuM mAnavuM e buddhimatA che ke mUrkhatA? Izvara to Adarza che, e jevA svarUpano najara sAme raheze, ane stavAze, evA svarUpanA ja kartavya mana para jAmavAnA ne ? AmAM rAga, dveSa, bhautika gaDamathala vagerenA Adarza kalpavA jatAM buddhimatA rahI ke Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sugavivecana gamAratA? pAchuM jagakartA mAnavA jatAM e na joyuM ke pahelAM to enuM zarIra ja koNa banAvaze ? kaMI sAmagrIthI banAvaze ? ane jo potAne zarIra ja nahi, hAtha nahi paga nahi, moM nahi, to bIjuM sarjana kevI rIte karI zake? upadeza kevI rIte ApI zake ? vaLI jo e sarjana (1) krIDA-lIlA tarIke kare to bALaka jevo banyo ! (2) kRpAthI kare to badhAne sukhI ane sukhanAM ja sAdhana sarjavA joIe ! (3) jIvonA karma pramANe sarjana kare to jIvone sukha-duHkha ApavAmAM potAnI svataMtratA na rahI, karmanI parAdhInatA rahI ! AvI badhI ApattivALI jagakartRtvanI kalpanA karavAmAM zuM vidvattA? ke ajJAnadazA? paMDitAI to jainonI che ke je paramezvarane AvI viTaMbaNAmAM na joDatAM evo vikRta na kalpatAM, anaMtaguNasaMpanna ane yathArtha mokSamArgopadezaka mAne che. ahIM paNa purohita have zuM bolI zake ? jainone apavitra, nAstika, kRtajJatAhIna ane ajJAna kahevA jatAM poteja evo Tharyo! ane UlaTuM jaino to ahiMsAdi sAcAM snAna karavAthI pavitra, vedokta mA hiMsyAnuM pAlana karavAthI sAcA Astika, sUryAsta kALe bhojanatyAgavALA hoI sAcA sUryapUjaka, ane sAcA AdarzabhUta izvarane mAnavAthI buddhimAna sAbita thayA. basa. rAjA ane sabhA badhA ja muninA pratipAdanathI prabhAvita thaI gayA, ane purohita bhoMTho paDI gayo. enI hAra jAhera thaI gaI. have kema? to ke zarata mujaba sAdhudIkSA laI muninA ziSya banavuM paDyuM. paNa pachI to cAritra ane jaina Agama zAstranA paricaya vadhato cAlyo. emAM vizeSa vizeSa prakAza thato gayo. tyAga ane tapa, ahiMsA ane satya, vagerenI ArAdhanA vadhatI cAlI. emAM evuM eka sAmarthya UbhuM thaI gayuM ke je bhavAMtare pAchuM pragaTa thaI jatAM ghora upasarga-parIsaha bhAre samatAthI sahI levAnuM sulabha banI gayuM. pUrva jIvanamAM jo evuM sAmarthya UbhuM na karyuM hota to ahIM cilAtIputranA bhavamAM ekAeka e kyAMthI Avata? ema jinAgamanI pUrve eTalI raTaNA na hota to ahIM upazama, viveka, saMvara" eTalA traNa ja zabdanA jinavacana para tanmaya ane ene amalI karanArA zuM banata? A khUba dhyAnamAM levA jevuM che. A jIvanamAM (1) avasare avasare kaSTa-Apatti-pratikULatAmAM samatA-zAMti jALavavAnuM sattva sAmarthya keLavya jaIe to e satva-sAmarthyanA susaMskAra bhavAMtare atizaya upayogI thAya, ane (2) jinAgamano khUba khUba .paricaya-parizIlana rAkhyA hoya to bhavAMtare e thoDuMya maLe to paNa enA para tanmaya thaI ene amalamAM utAravAnuM banI Ave. ethI UlaTuM asaMyama ane zAstrajJAnanI beparavAI to mAnavabhavanI uttamatAne kacarI nAkhanArI bane ! Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtravivecana purohita sAdhu thaIne jinavacanano paricaya sArI rIte sAdhavA mAMDayo, tattvajJAna navuM navuM meLavavuM, junuM meLaveluM raTayA karavuM, enuM punarAvartana ciMtanamanana calAvyA karavuM, emAM sArI rIte puruSArtha karye rAkhyo. enuM e pariNAma ke bhavAMtare cilAtIputranA avatAre mAtra eka 'uvasama vivega saMvara' eTalA jinavacana upara vistRta vicAraNA karI zakyA. vicAraNA paNa evI ke je kaDaka amalamAM utarI ! prazna eTalo thAya, pra. - cAritra laI jinavacananI AvI suMdara ArAdhanA jo hatI to pachI eka dAsInA putra tarIke kema janmyo ? ane te pachI paNa lUMTAro kema banyo? u. - AnuM kAraNa e banyuM ke emane sAdhu jIvanamAM potAnI saMsArI patI para moha UbharAI Avyo, ethI saMyamanI virAdhanAmAM paDyA. ArkumArane zuM thayuM hatuM ? pUrvabhave ene paNa evo patImoha thaI Avelo. tethI ja e anArya dezamAM janmI paDyA ! pachI jAtismaraNe pAchA cAritramArgamAM AvyA to paNa pUrvanI patI ahIM zreSThikanyA thayelI pAchI maLI to cAritrathI cukAve evo moha jAgI gayo ! tyAre cilAtIputrane paNa pUrva janmanI patI ahIM potAnA zeThanI kanyA tarIke maLI, to enA mohamAM taNAyA. virAdhanAnI zirorI : saMyamajIvananI virAdhanA keTalI badhI khatanAka che ! mohane kevo sIlapeka karI Ape che ! sAthe, janama paNa kevI halakI jagAe ane jaina dharmathI kevo vaMcita sthitimAM ! bIjI rIte to sAdhanAbaLa evuM UbhuM karyuM che ke je bhavAMtare sArA UMcA laI Avaze, chatAM te pahelAM A virAdhanA emane kevI kaphoDI hAlatamAM mUke che ! metAraja jevA carama zarIrIne paNa evuM ja banyuM ne ? avatAra bhaMgaNInA peTe ! pachI janamatAM ja parAvartana sArA vaNikanA ghare thavA chatAM ane deva pratibodha karavA AvavA tathA pUrva janmano khyAla AvavA chatAM viSayabhoganI kAramI laMpaTatA ! zAthI ema ? kaho virAdhanAnI zirajorInA lIdhe . cilAtIputrane paNa AvuM bane che. virAdhanAne lIdhe zeThanI nokaraDInA peTe janmI moTo thatAM zeThanI chokarIne ramADavAnuM kare che. e chokarI potAnI pUrvanI patnIno ja jIva che. e raDatAM bIjI rIte chAnI na rahetAM A cilAtIputra enA avAcya bhAgane aDatAM zAnta thaI jAya che. basa pachI to cAlyo e dhaMdho. baMnenA kevA mohano udaya ? pUrva virAdhanAnA A pratyAghAta che. ApaNe ApaNA vartamAna jIvananI anicchanIya bAbata aMge paNa A kalpI zakIe ke pUrva janmanI virAdhanAnA A pratyAghAta che. mATe samajI levAnuM ke have ahIM dAna-zIla-tapa vagere koIpaNa ArAdhanAmAM virAdhanAthI bacavAnuM. ArAdhanA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana E ochI thAya eno kheda rAkhavAno, kamabhAgya samajavAnuM, paNa virAdhanA nahi thavA devAnI. A jo jhaMkhanA nahi rakhAya, to virAdhanA taiyAra ja che kUdI paDavA ! virAdhanAno prasaMga : bahu khabaradAra banavAnI jarUra che. nahitara jyAM ArAdhanA nahi karavI hoya tyAM virAdhanA trATakI paDe evuM keTalIka vAra banI Ave che. dA.ta. ema samajone ke koI gAmaDAvALA dharmakhAtAnI TIpa laIne AvyA. have sAmAne paisA devAnA nathI, AmAM dAnanI ArAdhanA nathI karavI. eTale kaheze "nA, bane evuM nathI.' tyAM pelA karagaraze, jarA dAbIne ya kaheze. tyAM pelo ukaLI UThe che, bole che, "zuM badhAe mane ekalAne ja bhALyo che. te badhA ahIM ja tUTI paDo cho ?" TIpavALA kahe che "zeTha ! A to puNya tamane dIdhuM che eTale koI AzA karIne Ave.' A kahe che, "eTale dhADa mAre ghera ja ?' are zeThajI ! A koI lUMTArAnI ghADa nathI. kAMI amArA ghara mATe nathI joItuM. A to dharmakhAtAnuM kAma che. tyAM pelo taDUke che." beso beso, moTA upadeza ApavA nIkaLI paDyA che ? amArUM ghara-kuTuMba vecI Avo ane tamArUM tarabhANuM bharo !' basa, A zuM cAlyuM ? dharmakhAtAnI mAgaNIne lUMTArAnI dhADa samaje che ! koI goranuM tarabhANuM mAne che ! ane hajI paNa vAta AgaLa vadhatAM kadAca dharmakhAtA viruddha, dharmakhAtAnuM kAma karavA nIkaLelAnI viruddha, yAvatu dharmanI viruddha paNa kAMInuM kAMI bolI nAkhaze ! kadAca kaheze, kayAM bhoga lAgyA te eka be TIpamAM ApyuM?... juo moTA dAnanA dhatIMga kADhI beThA che !...' A badhuM zuM che? ArAdhanA nathI karavI ne virAdhanAmAM caDI jAya che! gharma, dharmakSetre enuM sevAbhAve kAma karanAra dharmasevako, saMgha vagerenI viruddha bolavuM manamAM lAvavuM, e virAdhanA nathI to bIjuM zuM che? DahApaNa hoya to zakti anusAra daI de, ane na daI zakato hoya to kahe bhAgyazALI ! kAma to uttama che. paNa have mAruM mana vadhatuM nathI eTalI puNyanI khAmI che. je kAMI mArAthI pUrve thayuM che enI anumodanA rahevA do." paNa AvuM kAMI nathI sUjhatuM paNa abhimAnanA elaphela bola AvaDe che ! ArAdhanA nathI tyAM virAdhanAnA sodA kare che ! AvuM bIjuM paNa banI Ave che. maMdiramAM darzane gayo, pUjA karavA gayo, upAzraye gayo, ane tyAM jhagaDI paDatAM pachI game tema bole che ! kadAca koI sAdhu bhUlA paDI jaI kahe che "lyo lyo A niyama karI lo." tyAM ukaLI jaI kAMInuM kAMI bolI nAkhe che ! gharavALA kahe che,"Aje caudaza che, to kAMI ekAsaNA jevuM to Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana karo, tyAM gusse thaI tapanI viruddhe ya bolI nAkhaze, 'joyA joyA tamArA ekAsaNAM ! dharama badho emAM ja AvI gayo ? bIjI vAtanuM ThekANuM nathI, ne lAMghaNa karI eTale dharma ?...' che bolavAnuM bhAna ? koI viveka ? koI paralokaciMtA ? nA, madamAM bharAyo ghora virAdhanAmAM paDatAM koI AMcako nathI. e jovAnI paravA nathI ke 'A jANI joIne karelI virAdhanAno kadAca jIvanamAM kayAreya pastAvo nahi thAya, guru AgaLa AlocanA karI prAyazcita levAnuM nahi thAya ane enAM baMdhAyelA kUDA pApakarma bhavAMtare dharmahIna ane pApiSTa banAvaze ! ahIM pApavicAro, pApazabdo, pApI dekhAva vagere sUjhe che e vaLI pUrva jIvananI virAdhanAnuM phaLa che, ema AgaLanA bhave paNa AthI vadhu pApiSThatA lAvaze.' A bahu samajI rAkhavA jevuM che ke ukaLATa AvezamAM virAdhanAnuM bolI vicArI nAkheluM, ane emAM pachI sAmA cUpa thaI cAlI gayA enA para saMtoSa vALelo, eno pastAvo thato nathI; keTaluMya to evuM bhUlAI jAya che; eTale pachI guru AgaLa AlocanA prAyazcitta karI e pApathI pAchA vaLavAnuM thatuM nathI. e pApanAM zalya AtmAmAM jaDabesalAka coMTI jAya che ! ane bhavonA bhavo sudhI pApAsakta banAve che ! lakSmaNA rukamI, jamAlI, marIci vagerenuM zuM thayuM ? AvuM ja virAdhanA karI ane pachI enuM prAyazcita pratikramaNa thayuM nahi, ethI janmonA janmo pApAcaraNa lalATe lakhAI gayA ! ArdrakumAra metAraja, cilAtIputra vagerene vaLI mRdu rUpamAM virAdhanA thaI haze, te pachInA ekaja bhavamAM pApa naDyuM. paNa naDyuM kevuM ? ArdrakumArane anArya dezamAM janma ! jAtismaraNa jJAnathI vaLI cAritra pAmyo, to paNa pUrva bhave saMyamajIvanamAM sneha karela pattIno jIva ahIM pAchI kanyA tarIke maLI AvatAM cAritramAMthI patana ! pUrva janmanuM smaraNa chatAM cAritramAMthI paDavAnuM ! tema svecchAe lIdhelA cAritramAMthI ? hA, virAdhanA karI ane enI pAchaLa AlocanA prAyazcita nahi, eTale enA bhavAMtare pratyAghAta jANakArIne ya dabAvI daI pApamAM pADe. mAtra virAdhanA kAMIka mRdu dilanI haze, te ahIM azubhodaya bhogavyA pachI eno aMta Avyo, ne AgaLa para pAchA caDI gayA mArge, bAkI kaThora dilanI virAdhanA to bhavonA bhavo pApamAM ja rulatA rAkhe. metArajane caramaza2I2I tadbhavamuktigAmI chatAM ane pote ja devalokamAM saMketa karyA mujaba devatAe AvI pratibodha karavA chatAM, jAlima viSayalaMpaTatA naDI, varSonA varSo dharma na sUjhayo ! mAtra 'cAritra to uttama, paNa Ama parANe na apAya,' Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtravivecana patra evI virAdhanA kAMIka mRdu rUpanI haze te eno ahIM azubhodaya bhogavI aMta Avyo, pUrvanI cAritra-ArAdhanA pAchI tAjI thaI AvI, ghora tapa- saMyamasamatAmAM caDI gayA, ane maraNAMta upasargasahI kevaLajJAna pAmI mokSe sidhAvI gayA. paNa jo pUrvabhave kaThora virAdhanAmAM caDayA hota 'gurue Ama parANe cAritra na apAya. guru che ja evA.basa lyo jANe paThANagIrI ! Amane Ama ja loko para dhoko calAve che ! emane koI mAthAno maLato nathI, nahitara khabara pADI de, lyo moTA dharmanI prabhAvanA karavA nIkaLI paDayA che ! Ama dhokAmAM dharma ?.............' AvA koIka Aveza ukaLATa karyA hota to pachI eka bhave emAM dAruNa vipAkathI na pate, e to bhavonA bhavo sudhI khabara laI nAkhe. pra. - to marIcine zI evI kaThoratA AvI, te bhavonA bhavo naDI ? , u. - marIcie samyagdarzananI virAdhanA karI,mithyAdharma para satyadharmanI barAbarIno sikko lagAvyo,Aje ajJAna mANaso kahe che ne ke'badhA dharma sarakhA' ! ema miracie keIkane dalIlapUrvaka samajAveluM ke 'bhAI ! dharma joI to hoya to mArI pAse nathI, dharma to RSabhadeva bhagavAna ane emanA tyAgI munio pAse che; mATe tyAM jAo huM to patita chuM, cAritrabhraSTa chuM;' A samajutInA hisAbe potAnA dilamAM zuddha dharma keTalo yuktisiddha Thasyo haze ! e have ziSya karavAnA lobhamAM e paNa dharma hovAnuM kahe, tyAre vicAro ke haiyuM keTaluM kaThora banAvyuM haze ? evA kaThora dhinnA dilanI samakita-virAdhanA ane pachI kyAre ya eno pazcAttApa-AlocanA-prAyazcita nahi, e kema bhavonA bhavo khabara na laI nAkhe ? dilanI kaThoratAnuM mApa virAdhanAnI ugratAnuM mApa, mAtra dhamadhamavA upara nathI mapAtuM; paNa saMyoga, paristhiti, dhiDhAi, dilanI gAMTha, citta pariNAmanI cikaNAza vagere vagere upara AdhAra rAkhe che. e hoya to eka bhave enI zikSA ane pApAcaraNathI na pate; e to janmojanma pApiSTha banAvye rAkhe. mRdu paNa virAdhanA kevI naDe che : cilAtIputrane pUrvabhave cAritramAM patInA snehathI virAdhanA thaI, paNa evI cikaNI nahi hoya te ahIM cilAtIputranA eka ja bhave naDI; paNa evI naDI ke dAsInA peTe avatAra ! AvezamAM lUMTArAgIrIno dhaMdho ! ane eja zeThanI chokarI uThAvI bhAgatAM, zeTha ane enA chokarA pUMThe paDayA joI emanI mamata mUkAvavA choka2InuM gaLuM kApI nAkhavA sudhI pahoMcI gayo ! narakamAM sidhAvavAno ja dhaMdho ne ? jinAgamanI ArAdhanAno prabhAva : chatAM juo, pUrva jIvanamAM jinAgamanI ArAdhanA karI hatI te kevI ADe AvIne UbhI rahI ! kevo eNe ene eka adhama durAtmapaNAmAMthI UMcakI uttama Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 982520589%80%essessessessessweeeeeeeeeeeeews 4 zrI bhagavatIjI sutra-vivecana mahAtmAgIrImAM caDAvyo ! cilAtIputra jaMgalamAM have eka hAthamAM lohI-nIgaLatuM chokarInuM DokuM ane bIjA hAthamAM talavAra laI doDI rahyo che; vacamAM cAraNamuni arthAta gaganagAmI labdhivALA vidyAdhara sAdhumahAtmA maLyA emane "zuM kahevA mAgo cho?' ema gussAmAM taDakAve che, tyAre muni kahe che, "uvasama vivega saMvara." kahIne tarata AkAzamAM UDI jAya che. cilAtIputra A joI coMkI uThe che. ! munie kahelA traNa pada para ciMtanamAM caDI jAya che. saMbhavataH tyAM ene pUrva janmanuM smaraNa thaI Ave che. e vicAre che ke, "aho ! A mahAtmAe zuM kahyuM? "uvasama, upazama; zAno ukaLAvATamAM ukaLI rahyo che?' zAMta thA.kharekhara ! A talavAranA jora para huM krodhamAM dhamadhamI rahyo chuM, ukaLato chuM, tyAM sudhI bIjAne dabaDAvuM kharo ke "zuM kahevA mAgo cho? paraMtu kharekhara huM poteja svastha nathI, jAteja ukaLATamAM sIdhuM vicArI zakato nathI, pachI bIjAnI hAjarI levAnI zI lAyakAta ? sAcuM lAInasaranuM vicAravuM-karavuM hoya to pahelAM jAte ja kaSAyanA ukaLATa vosirAvavA joIe, kaSAyamukta thaI zAMta prazAMta upazAMta thaI javuM joIe ,bIlakula svastha samabhAvamAM AvI javAya pachIja yogya sIdhI lAInanI vicAraNA AvI zake ne e AvyA pachI ja kharAM jIvanakartavya sUjhe.' basa, eTaluM vicAratAM ja cilAtIputra talavAra pheMkI daI zAMta-svastha banyo. tyAre vicAro ke evA devI-devatA je zastra hAthamAM rAkhI beThA che, e zAMta-svastha kyAMthI hoya ? ajJAna loka ene ISTa deva mAne che ! evA AdarzamAMthI e zuM meLave? samatA upazama ? ke virodhI para dhamadhamATa ? cilAtIputra talavAra pheMkI daI upazAMta-svastha banI AgaLa vicAre che, aho ! munie zuM kahyuM? "vivega', viveka kara. tArI kaI cIja, ane pArakI kaI, eno vibhAga samaja. A chokarIne zAnI tArI mAnI hajI enuM DokuM hAthamAM jhAlI rahyo che? tArI hoya to dhaDa kapAI zAnuM jAta? tArI hota to marI kema jAta? munie kharuM kahyuM, A mArI cIja nathI. mArAM to darzana-jJAna-cAritra che, je kaje karyA, pragaTa karyA pachI mArI sAthe ja rahe. mArI to A cIja, ke je mane bhayamukta kare, duHkha mukta kare, tAre, paNa kadI mAre nahi. bAkI to jagatanI cIjo na mArI, ne sAthe ja rahenArI, na nirbhaya rAkhe, na duHkhamukta kare. to pachI A DokAnuM ya mAre zuM kAma che ?' basa, eTaluM vicArI DokuM phagAvI dIdhuM, ane sneha-kAmavAsanAthI mukta banyo. tyAre e paNa jovA jevuM che ke je deva strIne sAthe rAkhI beThA che, e nehamukta, Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana 57 kAmamukta zI rIte ? ane evA deva bhaktane Adarza kevo pUro pADe ? deva vItarAga hoya to emane zastra zA ? strI saMga zAno ? cilAtIputra samajapUrvaka DokuM pheMkI daI bAhya vastunA rAga sneha vinAno banyo. vAta A che ke rAgadveSathI bacavuM hoya to pahelAM e karAvanAra-poSanAra jaDa-cetana vastunA saMga mUko, eno saMyoga choDo. nahitara jo nimitta pAse che to evA duSTa bhAva dilamAMthI khasaze nahi. bAdhA-vrata-niyamano zo mahimA che ? A ja ke e nimittathI dUra rakhAve che. manamAMthI eno saMga choDAvI de che. niyamathI gabharAto haze, ene to mananA uMDANamAM nimitta vaselA rahevAnAM. eTale pachI kyAreka bahArathI AvI maLaze tyAre pApI bhAva Ubho thaI javAno. cilAtIputre rAganuM nimitta DokuM phagAvI dIdhuM ane enA kAmarAga-sneharAgathI chUTayo. have vaLI vicAre che, ''aho ! mahAtmAe trIjI vAta zI karI? 'saMvara'. arthAt rAga-dveSanAM bAhya nimitta DokuM ane talavAra choDyAM, paNa hajI jagatanA koI padArthonI AzA-apekSA kayAM choDI che? kyAM kAyA-mAyA, indriyo, kaSAyo, hiMsA-asatyAdi pApa kriyAo, vagerenA hRdayathI tyAga karyA che ? jo e aMtarathI nathI choDayA, to AtmAmAM pApono pravAha pesavA mATenI e nIko khullI che. jyAM sudhI pratijJAbaddha enA tyAga karI daravAjA baMdha nahi kare, e nIko-Azravo mAthe DhAMkaNa nahi daI de, saMvaraNa nahi kare, tyAM sudhI pApamukta nahi; to bhayamukta nahi, bhavakaTTI nahi, saMsArabhramaNa aTake nahi. muninI vAta sAcI che. zA mATe have jagatanA padArthonI ke hiMsAdi pAponI, yAvat A mArI nAzavaMta kAyAnI mamatA-AzA-apekSA rAkhavI ? basa badhu ja vosire. badhuM ja mAre tyAga. huM to have mArA jJAna-darzana- cAritranA svarUpamAM ja lIna banI jAuM ! vinazvara mATInI mAyA sAthe mAre koI nisbata nathI.'' patyuM, cilAtIputre sarva AzravonA tyAgarUpa saMvaramArga apanAvI lIdho, duniyAnA saMbaMdha ane hiMsAdi pApono tyAga karI daI, kaSAyo-rAgadveSa vagere phagAvI daI tyAMne tyAM ja kAyotsarga dhyAnamAM Ubho rahI gayo. have to mahAtmA cilAtIputra evA banyA ke pelA DokAmAMthI potAnA zarIra 52 vahelA lohInI gaMdhathI kIDIo ubharAI, zarIra para caDI ene khAvA mATe caTakA de che, kocI kocIne zarIranI aMdara pese che, aMdarathI ArapAra kocatI kocatI bIjI bAju bahAra nIkaLe che ! zarIrane cALaNI jevuM karI de che ! AvI seMkaDo-hajAro kIDIonA TheTha marmasthAna sudhInA bhayaMkara caTakAthI kAramI vedanA UThe che ! paraMtu mahAtmA cilAtIputra jarAya hAlatA nathI, citta vihvaLa karatA nathI, kIDIo 52 lezamAtra roSa ke pIDAnI hAyavoya ane saheja paNa tyAMthI khasavAnuM karatA nathI ! jAlima parisaha sahe che ! zAno pratApa ? 'uvasama vivega saMvara' evA jinavacanano ! jinavacananA, jinAgamanA, jaina zAstronA bharacaka paricaye pUrvajIvanamAMthI vAraso keTalo Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra vivecana adbhuta laI AvyA haze ke ahIM have eka nAnakaDuM "uvasama vivega saMvara'nuM jinavacana maLyuM to enA para mahAlayalIna mahAdhyAnastha mahAtmA ane te paNa ghora pIDA-vedanAnI vacce atyaMta UMcI kSamA-samatA ane jinavacananA ekAgra ciMtanamAM sthira thaI gayA. te maraNa AvyuM tyAM sudhI! jinavacananI samajutIo : jinavacana keTaluM adbhuta ke AvI ghora vedanA zAMtithI sahavAnI tAkAta Ape che ! zuM e pIDA vakhate duHkhI hatA? nA, mahAduHkha chatAM jarAya duHkhI nahi! mana jinavacananA prakAzamAM eTaluM badhuM masta hatuM ke samajatA ke (1) kAyAe karelA pApagumaDAnuM A nastara cAlI rahyuM che. (2) je kAyA pApamAM kUdelI, evI duSTa kAyAne A ThIka ja vaLatara che. (3) bIjAne hoMzathI mAravAnI tAkAta hatI to hoMzathI marI jANavAnI paNa tAkAta che. (4) pIDAvA do kAyAne, mAre to AtmAno pApa kacaro sApha thaI rahyo che. vidhAya viMdhAya kAyA! tuM viMdhAya ema mArAM karma viMdhAya." (pa) kAyAdi parabhAvanA vaphA nIce daTAyela AtmasamRddhi to ja pragaTa thAya ke jo A dharA khodAI piMkhAI jAya. (6) kIDIo bicArI bhale tRpta thAo. A kAyA to mATInuM bhAMDa, te Ameya eka dI phUTI janArI ja hatI, to bhale atyAre phUTo. (7) A jIvo bicArA karmano mAra to khAI rahyA che, tethI dayApAtra che, to mAre dayApAtra para dveSa karavAthI saryuM. (8) huM upazama-viveka-saMvaramAM chuM. kAyAnI mamatA mAre nathI, kAyA mAro parigraha nathI, to enA paranA AkramaNamAM mAre ghevAI javAnuM zuM ? mAre to saMvara, mamatA TheSa vagere Azrava para DhAMkaNa ja salAmata raho. - cilAtIputrane jinavacanathI A samAdhAno manamAM ramatAM hatAM, tethI manane jarAya duHkha nahotuM. paNa A jiMdagImAM pahelI ja vAranA maLelA A nAnakaDA jinavacananA prabhAvanuM kAraNa pUrva jIvanamAMnA jinavacananA bharapUra paricaya-parizIlana hatA. mATe A vAta che ke dvAdazAMgI zrutamAMthI ghaNuM naSTa thaI javA chatAM je Aje alpa paNa maLe che enAM zravaNa-manana-parizIlanano khUba abhyAsa rAkho. jinavacananA A abhyAsane jIvanamAM mukhya banAvavAthI bhavAMtaramAM e suMdara javAba Apaze. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. zrI bhagavatI sUtramAM zuM che ? A vartamAnamAM maLatA zrutamAM aMgasUtro 11, upAMga 12, cheda 6, mULa 4, pannA 10 ane naMdI-anuyoga ra ema 45 Agama che, enA para niryukita-bhAgya-cUrNaTIkA, e maLI paMcAMgI Agama bane che. uparAMta upadezamAlA, prazamarati, sanmatitarka, anekAMtavAda, kammapayaDI, paMcasaMgraha vagere anekAneka zAstro e paNa zrata che. AmAM 11 aMgasUtro paikI paheluM AcArAMga, pachI sUyagaDAMga, ThANAMga, samavAyAMga, bAda pAMcamuM aMga vivAhapannati eja zrI bhagavatI sUtra kahevAya che. AnA para ahIM vyAkhyAna karavAnAM che. zrI bhagavatI sUtramAM anekAneka viSayo para gautamasvAmijI vagerenA prazno che, ane prabhuzrI mahAvIra devanA enA uttaro che. emAM bharacaka masAlo che. vijJAnanI jyAM cAMca khUMce nahiM, evA padArtho emAM batAvyA che. ema je vAta vijJAna Aje sAbita kare che e vAta ahIM aDhI hajAra varSa pUrve kahevAI gayelI paDI che. e badhI vAto mahAbuddhividhAnothI manAtI svIkArAtI AvI che. zuM zAstromAM lakhI nAkhI eTalA mAtrathI mAnI levAnI ?hA anaMtajJAnI vItarAga bhagavAnathI kahevAyelI che, sarvajJavacana che, mATe ajJAna evA ApaNe avazya mAnI levAnI. kahe che "Aje buddhivAdano yuga che emAM ema kevI rIte manAya?' paNa kharo buddhivAda to pUrve hato ke jyAM sanAtana kALathI saMsAramAM paribhramaNa karatA cetana tattvane mukhya najara sAme rAkhIne sacoTa sUkSma tarkanA AdhAra para vastunirNaya karAvAmAM Avato. Aja to najaramAM jaDane ja mukhya rAkhI vicAra karAya che. tyAM vikasvara buddhivAda zAno? muddAmA cetana tattvanuM ja vismaraNa karIne vicAra karAya te zuM buddhino upayoga che? juo vicAro ke vijJAnanI vAto thAya che e vakhate cetana AtmA enA bhAvo ane IdriyAdi Azravo ethI enA para karyajUthanAM sarjana-baMdhana,enA vipAkamAM A caturgatimaya saMsAramAM AtmAnI duHkhada durdazA vagere kazuM lakSamAM kharuM? ATalA mahAagatyanA ane jaDa para asara karanArA Atmatattva para draSTi ja nahi e zuM vikasita buddhino yuga che? ke jyAre e lakSamAM rAkhIne vicAra thato hato, e buddhiyuga? paraMtu ema kaho ke AjanA buddhivAdano artha evo che ke pratyakSa dekhAya enA para vicAra karavAnuM mAne. tyAre zuM jagatanA padArtha badhA ja carmacakSuthI dekhAya evA ja che? ke atIndriya padArtho paNa che? enuM uThAMtarUM karAya e zuM buddhino upayoga che? Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana vijJAne cakSuthI pratyakSa karavA mATe aNunuM vibhAjana karyuM, emAM nyuklIyara vijJAnathI ilekaTrona proTona vagere 92 tattva zodhI kADhayA,ane ene chellA avibhAjya padArtha mAnyA. tyAre prazna thAya ke, "aNu' eTale zuM? paramANuM ja ne? paramANu ,"eTale to chellAmAM chello avibhAjya aMza; enuM pachI vibhAjana thaI zake ? ane jo thAya, to emAM samAviSTa maLatAM aMzane ja aNu kahevo? ke e aMzonA jUthane ? jaina tatvajJAne to hajAro varSa pUrvethI A vijJAna ApyuM che ke anaMtA sUma naiRRyika aNuno eka vyAvahArika aNu bane che. vijJAne navuM zuM kahyuM? Aje zodho AviSkArothI pragaTa karAtA padArtha karatAM keTalAya sUkSma padArtha zrI tIrthakara bhagavAne potAnA kevaLajJAnathI pratyakSa karyA che, ane jagatane upadezyA che. (1) vijJAna to saMzodhanathI Aje navI jevI vAta kahe che ke "hAIDrojana oksijana vAyunA mizraNI pANI bane che. paraMtu jaina darzana to prAcIna kALathI kahetuM AvyuM che ke vAyu e pANInI yoni che.vijJAne kayAM navuM zodhyuM? (ra) vijJAna dAvo rAkhe che ke "ame vanaspatimAM jIva ane enI vividha lAgaNIo hovAnuM navuM zodhI kADhyuM," paraMtu jaina tatvajJAna to hajAro lAkho varSa pUrve mAtra vanaspati ja nahi, kiMtu pRthvI, pANI, agni, vAyu paNa jIvanAM zarIra hovAnuM kahetuM AvyuM che, ane jIva-caitanyazaktinAM lakSaNa AhAragrahaNa, zarIravardhana, ghAM-pUraNa vagerethI e jIvazarIra hovAnuM puravAra kare che. emAMthI jIva nIkaLI gayA pachI tevAM nirmANa nathI banatA e hakIkata pUrvAvasthA-anaMtara avasthA vacce taphAvata sUcave che. vijJAne zI navI vAta kahI? (3) vijJAne phoTogrAphI zodhI. zuM e navA ja tattvano AviSkAra che? jaina tattvajJAna to parApUrvathI kahetuM AvyuM che ke pugalamAMthI chAyANa nIkaLyA ja kare che, barAbara tevA tevA raMganA. vijJAne phoTogrAphika pleTa-philma upara ene pakaDavAnuM karyuM. paNa enuM tattva to sarvajJa bhagavAne kaheluM ja ne? pUcho, pra. - to pachI jo sarvajJa badhuM ja jANatA hatA to mAtra chAyA batAvIne e jhIlavAnI phoTo-pleTa kema na batAvI? u. - eTale zuM ema kahevuM che ke e chAyA jANatA hatA ane phoTAnI pleTa kema bane e nahotA jANatA? evuM kAMI nathI. sarvajJanA jJAnamAM kazuM ajJAta nathI. mAtra e jotA hatA ke AvuM aNunuM vizleSaNa ane emAMthI utpanna thatI IlekTrisITI, TelIphona, TelIvijhana, reDiyo, phoTogrApha vagere to jIvonA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra vivecana E ahitamAM che, vilAsI vRttinA poSaka ne indriyone mahekAvanArA tathA AtmadraSTi paralokadraSTi vagerethI dUra pADanArA che. mATe jagatanA bacAva arthe e badhuM jANatAM chatAM batAvyuM nahi. paraMtu mithyAtvano kepha hoya tyAM A vAta nathI samajAtI ke jJAnIoe kahyuM nahi batAvyuM nahi mATe e nahotA jANatA ema nahi. jANatA to hatA ja, paraMtu jIvonuM ahita na thaI jAya eTalA mATe batAvyuM nahi; jIvonuM ahita eTalA mATe ke jIvo anAdirUDha mohanI vAsanAothI bharelA che, pAchA mUDha che tethI jaDanI Asaktine lIdhe jaDanI vadhAre sagavaDa karavA jatAM ahita thAya e samajatA nathI. Aje dekho cho ne ke yaMtra, relagADI, moTara, vimAna, TelIphona, reDiyo vagere vagerenI sagavaDo thavAthI, mANasanI jarUriyAto eTale ke lobha keTalo vadhyo che? e meLavavA pApa pravRtti keTalI badhI vadhI paDI? sArA gaNAtA zrAvako paNa rAtribhojana karatA thaI gayA che ne ? TekSacorI dhUma cAlI paDI che ne ? bajAra dhaMdhA ane bIjAne maLavA karavAnI bahu lapamAM zrAvakanAM anuSThAna pratikramaNa-pauSadha vagerenI beparavAI karI rahyA che ne? Ama pApapravRti keTalI badhI vadhI paDI? tyAre lakSmI ane jaDasaraMjAma vadhAryA pachI ene sAcavavA pAchaLa keTakeTalA ArtaraudradhyAna, pApavikalpo, mamatvanA Aveza, mAyA prapaMca vagere vadhI paDayA che? to bhogavavAmAM laMpaTatA mada-ahaMkAra vagere keTalA? Aje to sAmAnya sthitinA mANasone ya udbhaTa bhoga sulabha thaI gayA! tyAM AtmAnI keTalI badhI durdazA? pUrvanA kALe lakSmI to hatI, paraMtu vijJAne zodhela sagavaDo nahotI e vakhate jIvanamAM jaDanA vicAravANI-vartAva keTalA ochA ne Aje keTalA phAlyA-phUlyA? e taphAvata lakSamAM laIe to samajAI jAya ke jJAnI bhagavaMtoe jANavA chatAM A cIjo na batAvI emAM jIvonuM hita hatuM. bAkI vijJAne zodhI kADhela vAtonAM mULa jJAnI bhagavaMte batAvyA che. uparAMta paNa evuM evuM padArtha svarUpa batAvyuM che ke jemAM emane prayoga-akhatarA karavA paDayA nathI, ane AjanA vaijJAniko hajI jene sparzI zakyA nathI, evuM evuM batAvIne paNa enA para mohanA unmAda nahi kintu tattvadraSTi-jJAnadraSTi vadhe e rItanAM nirUpaNa karyA che. zrI bhagavatI sUtramAM evI keTalIka vAto bharI paDI che ke je jIvanI tatvadraSTine khIlave che. emAM vaLI jIvananI keTalIka samasyAonA ukela paDyA che. AjanA vijJAnanI e tAkAta nathI. kemake draSTi ja khoTI che. nahitara juone Aje keTalIka duHkhada samasyAo, sagavaDo vadhyA pachI UkalI javAne badale kema adhika vadhI paDI ? ane tethI azAMti, ajaMpo, bhaya vagere zAthI ubharAI paDayA che ? Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana ATaATalI jaMgI utpAdana karI zake evI vijaLI, yaMtra vagerenI zodhathI to UlaTu jIvanadhoraNa DATa moghuM thaI gayuM ! moMghavArI, achata, te te prAMtanA nikAsa aMkuza, bekArI, haDatAlo vagere vagere samasyAo Aje keTalI badhI ubharAI uThI che ? madhyama varga keTalo reMsAI rahyo che ? AjanA vijJAna pAse AnA ukela ja kyAM che ? mULamAM draSTi ja khoTI, eTale vikaTa samasyAo ukelavAne badale dahADe dahADe navI ubhI kare che ! anAdinA jaDAsaktinA saMskAravArasAvALA jIvone jaDanI adhikAdhika sagavaDo apAya tyAM jaDanI lolupatA aura vadhe vadhe ane tethI kaleza na vadhe e kema bane ? vadhe ja. tyAre jJAnIonI draSTi caitanyane mukhya karavAnI; tethI jaDanI gulAmI ochI kema thatI Ave eja mukhya Azaya. pachI evI evI bAbato evI vAto batAvI ke jethI jaDAsakti vadhavA 52 UbhI thatI samasyAo UkalatI Ave. jJAnIonAM vacana mujaba cAlanArane jIvanamAM evI samasyAoja nahi ke jIvane je muMjhavyA kare. are ! e vacanane sacoTa mAthe dharyA pachI ya ghaNuM ukalI jAya che, tyAre AcaraNamAM utArI dIdhA pachI to pUchavAnuM ja zuM ? Aje 'jaina' nAma dharAvavA chatAM ane 'ame jinane mAnIe chIe' evo dAvo rAkhavA chatAM jinavacanane sacoTa mAnavAnuM ekamAtra enA para avihaDa zraddhA dharavAnuM moMghuM thaI gayuM che. eTale jaDa vijJAnanI vAtomAM muMjhAI javAya che. ane jIvanamAM keTalIka samasyAono bhoga banAya che. nahitara caMdraloka paranA utarANanI ke bIjI game tevI vAto Ave emAM muMjhAvAnuM zuM hoya ? ema, 'are ! ATalI jAlima moMghavArI ? A zuM thavA beThuM che ? kyAM sudhI A cAlavAnuM ?... A bhAI kema vAMko ?.... patnInuM kema dila ochuM thaI gayuM che ?... pADozI kema pUMThe paDayo che ?... zrAvako kema eka bIjA para caDA-utarI kare che ?.... saMghamAM kema arAjakatA jevuM dekhAya che ?.... 'vagere vagere samasyAo kema cittane koryA kare ? kema enAM mAtra rodaNAM ja gAyA karavAnuM thAya ? varasonA varaso javA chatAM samasyA UkelavAnuM bane nahi ane badaboI gAvAnuM evuM cAlyA kare ke jemAM bIjAnA dila paNa niMdA, avagaNanA, tiraskAra bharyA banAvAya ? kema AvuM badhuM cAle ? kaho, jinavacana 52 sarvesarvA zraddhA nahi, ne vijJAnanA AviSkAra tathA enI sAthosAtha zarU thayela. navI jIvanapaddhationAM aMjAmaNe aMjAI javAnuM bane.jene mahatva ApavAnuM banyA kare, eTale pachI pahelAM kahyAM tevA cittasaMtApo karyA ka2vAnuM ane baphArA kADhavAnuM bane emAM navAI nathI. nahitara, jo jaDanAM AkarSaNa evAM na rAkhyA hoya, ane jinavacanane sarvesarvA mAnyA hoya, to bahAra saMghamAM doSa prasaryAnI bUma mAratA pahelAM jAte to evA doSothI bace ne ? jinavacane pharamAvela amUDha draSTi, upabRhaNA, sthirIkaraNa, Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana $3 vAtsalya ane prabhAvanAnA marmane cittapara le ke nahi ? jIvanamAM ene utAravAnuM kare ja ne ? e darzanAcAro jo jhagamagatA jIvAya to pachI bola ukaraDAnA kaDhAya ke udyAnanA ? jinavacana para ja madAra rAkhyo hoya to moMghavArInI samasyA zI ? rojanA enA saMtApa ane bakhALA zA ? kahe che 'ame saMghanA hitamAM bolIe chIe,' paNa vicAravAnuM che ke ema varSo sudhI bolIne e samasyA UkelI ? Aje moMghavA2ImAM kaparI sthiti anubhavatAnAM dila ThAryA? ane zrImaMtone udAra tathA samasyA pheDanArA banAvyA ? e tAkAta to vijJAnamAM aMjAmaNa ane navI jIvana paddhationAM AkarSaNa heThAM mUkI jinavacanane mahatva ApavAnuM karAya to bane. jinavacana to kahe che, te AjanA viSama yugamAM AvI paDavAthI samajAya che ke puNya kAcAM che, eTale pachI paristhiti evI ja jovA maLe. paraMtu jIvana jo vrata-niyama, saMyamana, ane bahu ochI jarUriyAtovALuM tathA lahelATa-lokasaMjJA ane lAlasAo vinAnuM banAvAya, to ghaNI samasyA ukalI jAya. jinavacana to jIvana agavaDamAM mUkAya enA karatAM mana durdhyAna-saMtApa-saMkalpa vikalpomAM rahyA kare e bahuM khataranAka kahe che, du:khada durgatidAyaka, ane zubha gumAvI azubha bhAvonA anubaMdha poSanArU kahe che. enA DaravALo to e durdhyAna AdithI bacavAnuM paheluM kare. e bacavA mATe jinavacananuM ja AlaMbana pakaDe; samaje ke 'soMghavArI vagere mAla puNyanAM nANA pramANe maLe, puNya dubaLuM to mAla paNa evA ja prApta thAya. chatAM mane je bIjI bAju AvA arihaMta paramAtmA vizuddhacAritrI sadguruo ane lokAttara jinazAsana maLyuM che e apUrva nidhAna che, kohinUra hIrA maLyA che pachI kAcanA TUkaDA be rAzi maLyA para kheda zAno ? moMghavArI to AkhA jagatane pIDI rahI che, paNa mane jainadharmanI ArAdhanA maLI che e mArUM mahAna ahobhAgya che, to ene ja mukhya rAkhuM.' Ama jinavacana A samasyAno ukela lAvI Ape che. tyAre bhAI ke pADozI vagerenI vAMkAzanI samasyA paNa jinavacana evI ukelI Ape che ke pahelAM to jinavacananA AdhAre potAnA dilamAM maitrI-karuNA-pramoda ane mAdhyasthanI bhAvanAo ane e bhAvo evA mahekAvatA javAya ke enI sAmA para jabbara asara paDe. sAmo jIva bicAro kadAca bhAre karmathI pIDAto hoya to bhale enI upara asara 'na' paDI, toya enI bhAvadayA vicAravAnuM thAya ane potAne potAnAM azubha karmanuM ja pariNAma naDatuM mAnI enA nivA2ka arihaMta prabhunuM vizeSa za2Na-smaraNa-bhakti thAya. pachI samasyA kyAM UbhI rahe ? Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t ne zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana A ja vAta che ke jaDavijJAnanA palle na paDAya, enAM AkarSaNa-mUlyAMkana na karAya, ane jinavacana para ja athAga bahumAna dharAya, to jIvananI kaI samasyAono ukela Ave. jinavacana zraddhA gaNadhara maharSio ane prakhara zAstrakAra AcArya bhagavaMto kama buddhinA nahotA, mahA buddhinidhAna hatA ema emanAM zAstro kahe che. chatAM emaNe paNa ekaja vAta rAkhI hatI ke "tameva sarce nissekaM ja jiPhiM paveIaM" "je jina bhAkhyuM te navi anyathA" evo draDha raMga rAkhyo hato. jinavacanane TaMkazALI satya mAnatA hatA. zrI bhagavatI sUtramAM ane enI TIkAgraMthamAM A spaSTa dekhAya che. enuM kAraNa mULamAM puruSa vizvAsa. kahenAra koNa che? vItarAga sarvajJa zrI mahAvIra prabhu e sAcA Ama puruSa che. jagata para ekAMta karuNA varasAvanArA, tattva saMbaMdhamAM lezamAtra ajJAnatA mUDhatA vinAnA ane svayaM rAga-dveSAdi doSothI taddana mukAyelA mATe puruSa-vizvAse vacanavizvAsa; e nyAye emanAM vacana para ananya ane athAga zraddhA karavAnI. samartha buddhinidhAnoe jo jinavacana pramANa karyuM to ApaNe koNamAtra? alabata bhagavatIsUtramAM tarka dalIlo Ave che, ethI vAta dilane jI jAya, chatAM paNa badhe ja kAMI dalIla na maLe. eTale pachI tyAM zuM azraddhA karavAnI ? nA, vacana pramANa ja karavAnuM. gaNadhara gautamasvAmIjI jevAe vacana pramANa karyuM to ApaNe paNa e ja karIe. pra. - to pachI prabhunAM zuM loka aMgenA vacano ke AvAM narakasthAno che, AvA devaloka che, vagere, te zuM emaja mAnI levAya? Aje caMdraloka ane maMgaLalokanI to vaijJAniko judI vAta kare che. u. - prabhunA vacana jarUra mAnI levA joIe. vijJAnanI vAto to dahADe dahADe phare che. 25-50 varasa pahelAM kevI vAto hatI ? ne Aje kevI che ? gurutvAkarSaNanA niyama para keTalo badho madAra hato ! tyAre pro. AInsTAInanI Theory of Relativity sApekSavAda ane paraspara saMbaMdhanA siddhAnta emanI mAnyatAone kevI pheravI nAkhI ? vaijJAnikonAM saMzodhana adhurAM che, ane sadA adhurA rahevAnA. mATe enA para madAra na bAMdhatAM jinavacana para ja madAra bAMdhavA jevo che, je trikALasatya che. bhale enI naraka-devaloka jevI vastu pratyakSa na dekhAya, paraMtu jyAre pahelAM kahI tevI aNu-paramANunI vAta, chAyApudgalanI vAta, zabdapudagalanI vastu, pANInI yonibhUta vAyunI hakIkta vagere vijJAna-saMzodhanathI sAcI paDe che, te uparAMta paNa bIjI keTalIka karmaphaLa vagerenI vAto, temaja jIvanane Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana mahA zAMti-sturtibharyuM banAvanAra vrata-niyama dezavirati-sarvaviratinI vAto pratyakSasaMgata ke buddhisaMgata bane che, to pachI bIjI atIndriya vastuo paNa jine kahelI kema na mAnI levI? sArI suzIla niHsvArtha mAtAnA keTalAMka vacana pratyakSa hitakara ane mAtAnI bharapUra premalAgaNI joI bALaka enAM bIjAM paNa vacana mAtra zraddhAthI mAnI laIne ja moTo thAya che, guNiyala thAya che. to ahIM jinezvara bhagavAna to parama suzIla, parama niHsvArtha ane paramajJAnI che, vaLI ApaNane kaThina ArAdhanA mArga batAvatA pahelAM ethI ya kaI guNo mahA kaThina ArAdhanAmArga emaNe svayaM ArAdhyo che, pachI kevaLajJAna pAmyA bAda ja e upadeza kare che, to pachI emanAM samasta vacana kema ja TaMkazALI satya na mAnI levAM? nahi mAnIe to doraMgI duniyAnA ravADe caDI khuvAra thavAnuM thaze ! ahIM paNa sAcI zAMti svasthatA unnati nahi, ane paralokamAM to vAteya zI? mATe bhagavatI sUtramAM prabhunAM vacana aTala zraddhA-bahumAna ane jvalaMta saMvega-dharmaraMgathI sAMbhaLajo. jamAnAnI asara lezo nahi. nahitara jo e vacamAM AvI to emAM to vijJAnanA camatkAro, navI udbhaTa jIvana paddhatio kaSAyaprerita navA siddhAnto vagere AvavAnuM. enI asara nIce AvI jatAM mahAjJAnIonAM zAstranI vAto para saMvega-dharmaraMga vadhavAne badale kutarko, ku-vikalpo, upekSAbhAva vagere UbhA thaze. mATe ApaNe to ekaja vAta, ke jagatamAM to kALe kALe parivartano AvyAM ja kare che, enI vacamAMthI ApaNe pasAra thavAnuM che. tyAM trikALasatya jinavacana ja pramANa karIne cAlavAnuM. e mATe pahelAM kahyA tevA muddAthI jinavacana para athAga zraddhA rAkhavAnI. pharIthI gaNI lo e muddA. jinavacana para ananya zraddhA rAkhavA A vicAro : (1) jinezvara bhagavAne asatya bolAvanArA rAga-dveSa, moha-ajJAna vagere doSono sadaMtara nAza karI e vItarAga sarvajJa banelA che. mATe emane asatya bolavAne koI kAraNa nathI. tethI jinavacana pramANabhUta che. (2) mahAbuddhinidhAna maharSioe jinavacana jhIlyA che, ane sAMgopAMga prAmANita karyA che, to ajJAna-mUDha evA ApaNA mATe to jinavacana sutarAM pramANa hoya. gautamasvAmI haribhadrasUri mahArAja vagere kayAM ochA vidvAna hatA? emaNe jinavacanane sarvesarvA pramANa karyA, to ApaNe zuM emanA karatAM vadhAre vidvAna ane buddhimAna chIe te judA vicAra karIe? (3) moTA cakravartI rAjAmahArAjA ane zeTha zAhukAroe jinavacanane saMpUrNa apanAvyA che, ane jIvana soMpyA che, to pachI ema karavAmAM ApaNe zo vicAra zI AnAkAnI karAya? Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 zrI bhagavatIjI sutravivecana (4) jinavacana so TacanA sonAnI jema kaSa, cheda ane tApanI parIkSAmAM pUrNa pasAra che, mATe e pramANabhUta ja hoya, eja pramANabhUta mAnavAnAM. emAM i) "kaSa-pAsa" eTale suyogya vidhi-niSedha che ke dAna-zIla-tapa-bhAvanA karo, ane hiMsAdi pApasthAnaka na levo; (i) "cheda-pAsa" eTale emAM e vidhiniSedhanA pAlanane anukULa AcAra-anuSThAno ane yogyatAnA guNonuM pratipAdana che, paNa nahi ke vidhiniSedha kayAM, ne AcAra Adi ethI UlaTA! (iii) tApa-pAsa" eTale vidhiniSedha ane AcAra Adi saMgata thAya evAM tattva-siddhAnta varNavyA che. dA.ta. syAdvAda-anekAntavAdano siddhAnta hovAthI AtmA nitya paNa che, anitya paNa che. emAM nitya hoI je dAnAdi kare che, e ja enuM phaLa bhogave che, tema anitya hoI pahelAM dAnAdi na karavAnI avasthAmAMthI have e karavA jogI avasthAmAM parivartana pAmI zake. ekAnta nitya ja hoya to A na ghaTe,saMgata na thaI zake. Ama jinavacana trividha parIkSAmAM pAsa hovAthI pramANabhUta ja che. (5) jinavacanomAM paraspara visaMvAda nathI. jaina zAstromAM eka jagAe amuka kahyuM ne pachI bIje kyAMka tethI viruddha ja batAvyuM, evuM nathI. jinavacano a-visaMvAdI che, paraspara meLavALA che, virodharahita che. (6) jinavacanamAM koIe na batAvI hoya evI keTalIka vAto pratyakSasaMgata maLe che, to pachI enI bIjI atIndriya vAto paNa mAnya ja karavA yogya hoya. mATe samasta jinavacana pramANa che. (7) jinavacana (a) pUrve kahyuM tema vastumAtrane ane enA gharma tathA kAryane nyAya Ape evA anekAMtavAdAdi siddhAntane kahenArAM che, temaja (ba) TheTha pRthvI kAyAdi ekendriya sUkSma jIvo sudhInA jIvonI temaja ajIva-puNyapApa-AzravasaMvara vagere tattvanI oLakhANa karAve che. ane (ka) e jIvonI bharapUra-saMpUrNa dayA, mana-vacana-kAyAthI enI hiMsA na karavA, na karAvavA anumodavArUpe ahiMsA Adi kartavyonuM pratipAdana kare che. je A siddhAnta jIvAdi paricaya ane kartavyonuM vidhAna bIje nathI; vaLI (Da) anyatra alabhya karmavijJAna, padravya vistAra, aNuvijJAna vagere prarUpe che. mATe evAM akATaya siddhAnta, saMpUrNa jIvAdi tattva, karmavijJAnAdi ane vyApaka ahiMsAdi kalyANa kartavyane kahenArAM jinavacana TaMkazALI pramANa che. (8) jinavacana AtmAnA utthAnano krama vyavasthita batAve che. 1lA guNasthAnakathI 14mA guNasthAnaka sudhIno yuktisiddha utthAna-utkrAntino mArga batAve che; ema apunabaMdhaka mArgAnusAritva, samyakta dezavirati vagere sAdhanAonAM kramane yathAsthita rajU kare che, mATe evAM jinavacana pramANa ja hoya. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI bhagavatIjI putra vivecana E 10 | (9) jinezvaranAM vacana emanA jevA paramezvara thavAno mArga batAve che, mATe e niHsvArtha-vacana hoI pramANabhUta che. bIje kyAMya A mArgadarzana nathI; tyAM to paramezvarapaNAnI sola ejansI amuka ja vyaktine apAI gayelI che. bIjo koI evA paramezvara thaI na zake. tyAre ahIM to mArga khullo mUkayo che, e mArge khuzIthI paramezvara thAo. mATe A kahenArAM jinavacana pramANa bane che. (10) jinavacanane ja sAMgopAMga rUpe moTamoTA cakravartI rAjAmahArAjA ane mahArANIo tathA buddhinidhAna maMtrIo ne zeThazAhukAroe atula samRddhi sattA sanmAnane tyajI daI jIvanamAM apanAvyA che. jinavacanane aNIzuddha anusaryA che, to evAM tAraka ekAMta kalyANakara jinavacana para zaMkA lavAya ja kema? ene mukhya banAvyA vinA cAleja kema? AvI AvI rIte jinavacanane "tameva sarce nismaka mAnI "eseva aTTa paramaTTa, sese savaeN khalu aNi'-"A jinavacanakathita tattvapUrNa mokSamArga ja ISTa che, prAcyuM che, artha che, paramArtha che, bAkI badhuM anartha-aniSTa-aprArthya che," - evI aTala zraddhA UbhI thavI joIe, draDha banAvavI joIe. jethI na to vijJAnanI zodhonA leza paNa aMjAmaNa thAya, ke na to vaibhava-vilAsanA koI mahattva dilane aDI jAya. pachI bhagavatIsUtranuM zravaNa thaze e khUbaja bhAvabharyuM thaze. ja 6. zrI bhagavatI sUtra zravaNanI zarato : sAMbhaLeluM svajIvanamAM lAgu karo : uchaLatA bhAvathI sUtrazravaNa karAya enuM pariNAma A AvIne UbhuM rahe ke ene potAnA jIvanamAM ghaTAvavAnuM thAya. sArA zravaNanuM lakSaNa A che ke ene jIvanamAM ghaTAvavAnuM thAya, lAgu karavAnuM thAya. ATaluM bhavya sUtra, ne enuM zravaNa maLe, pachI jo potAnA jIvanamAM ene yathAyogya lAgu karavAnuM na karAya, to sAMbhaLyAthI zu pAmyA? anaMtA zravaNa Ama ja niSphaLa karyA che ke e sAMbhaLelI vastu potAnA jIvana sAthe kAMI ja levAdevA rAkhI nathI; kAM to lakSa puNyakamAI ane paulika samRddhimAnapAna meLavavA para, kAM zUnya magaje zravaNa, athavA jevAM bIjAM zravaNa korA dilanA evuM A paNa zravaNa! paraMtu ethI zuM vaLe? bhavanA pherA na TaLe; AtmAnuM utthAna ke zuddhikaraNa na thAya. e to melA Azayo kADhI nAkhI bhAvabharyA zravaNa thAya to UMcA avAya. ane evA bhAvabharyA zravaNa mATe sUtra para jinavacana para UMcA Adara-bahumAna joIe. zAstra para jeTaluM bahumAna eTalI enI vAto jIvanamAM utAravAnuM thaze, ane e bahumAnanuM mApa enA lekhana, UMcA dravyothI pUjana vagere para aMkAze. mATe to jANavA maLe che, ke saMgrAmasonI ane pethaDazA maMtrI A pAMcamuM aMga zrI bhagavatI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * **** =zrI bhagavatIjI sutra-vivecana sUtra sAMbhaLatAM gautama svAmInA 36000 praznonA uttaramAM mahAvIra bhagavAnanA zrImukhethI jyAM jyAM "goyamA'! zabda sAMbhaLavA maLato, tyAM tyAM ekeka sonAmahora sAthiyA para mUkatA ! A zuM che ? zAstra sUtra pratye haiyAmAM uchaLatA gaurava bahumAnane emaNe sonAmahorathI pUjanamAM sakriya karyuM. caritArtha karyuM. bAkI to zakya pUjana vinAnuM bahumAna to buMdI koTAnI bhAvanA jevuM thAya. jeTalA pramANamAM vacana para Adara-bahumAna UMcA, eTalA uchaLatA bhAvathI enuM zravaNa thaze. mATe to jANo cho ne ke "kAle viNaye bahumANe uvahANe taha ya aninyavaNe vaMjaNa attha tadubhae..." e jJAnanA 8 AcArImAM chaThTho naMbara sUtrano sUtrapaThana-zravaNano Ave che ? paheluM to svAdhyAyano kALa sAcavo, pachI sUtra ane sUtrapAThakano bharapUra vinaya ane bahumAna UbhuM karo, sUtranuM pustaka jJAna Ape che, jJAnadAtA e guru kahevAya. mATe pustaka laI bhaNavA besatAM, pahelAM ene page lAgavuM pachI bhaNavAnuM zarU thAya; A vinaya. pustakane bagalamAM na marAya, ke ene mAthA nIce ozIkuM na banAvAya, ene paga na aDADAya, ke bhoMya na mUkAya, e vinaya. ema guruno vinaya sAcavavAnI bhakti bahumAna karavAnA. bhakti bAhya sarabharAthI ene bAhya bahumAna kahevAya. AMtara bahumAna AMtara prIti-gaurava vasAvavAthI. ema cotho jJAnAcAra upadhAna eTale ke tapa, tapasahita joga vahevavAnA. pAMcamo jJAnAcAra sUtra ane guruno kadI apalApa InkAra nahi karavAno. avasara Avye upakArI guruno nirdeza karatAM zarama ke nAnama nahi lAgavI joIe. A pAMca prakArano jJAnAcAra pALo pachI ja sUtrano adhikAra Ave, sUtra bhaNavAnuM karAya, AcAro pALavA nathI ane sIdhuM pustaka laI sUtra bhaNavA laI besAya e adhikAra-lAyakAta vinAnI ceSTA che. ethI e kALa-vinayAdi AcArothI dabAya evA doSo-svacchaMdatA, avinaya-uddhatAI, saMsAra bahumAna, upakArI guru tarapha kRtajJa bhAva, ne sukhazIlatA -e UbhA rahe che. pachI e taphaDaMcI sUtravidvatA meLavI le e pace kyAMthI ? evI vidvattA para ja e svacchaMdatAdi doSa vadhu phAlavA-phUlavAnA ! A pariNAma lAve ene "jJAna" kahevAya ke "mahAajJAna' ? zAstra kahe che, tajJAnameva na bhavati yadgidite vibhAti rAgagaNa ' e jJAna ja nathI ke jenA udayamAM rAgAdi doSa samUha jhaLakato rahe.' sUryanA kiraNa prasaryA pachI aMdhakAra zAno TakI zake? jJAna to sUrya che, eno prakAza &yapaTa para pAMgaryA pachI rAgAdi aMdhakAra zI rIte Ubho ja rahI zake? guruvinaya-gurubahumAnAdi AcAronAM gharakhama pAlana vinA emaja jJAna bhaNanArA ane bhaNI rahelAmAM A dekhAya che ke Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana rAga Adi doSo emaja tAMDava khelatA hoya che. pUjya pratye vinaya-bahumAnAdi vinAnuM te kAMI jIvana che ? e AcAronI paravA nahi eTale saheje kaSAyo ane svacchaMdacAritA phAlephUle. eka navakAra sUtrano pATha paNa A pAMca AcAra pALIne levAno che. zravaNanI zarato eTalAja mATe zrI bhagavatI sUtranuM zravaNa A AcAronA pAlana pUrvaka karavAnuM che, e na bhUlazo. zravaNanI A eka zarata che. zuzruSA-zravaNuM caiva grahaNa ghAraNuM tathA 1 UhADapohoDartha vijJAna tattvajJAnaM ca dhIguNAH // 1. sAMbhaLavAnI icchA, 2. zravaNa, 3. saMbhaLAtuM samajavuM, 4. samajeluM lakSapUrvaka dhArI rAkhavuM, 5-6. viSaya para sAdhaka bAdhaka vicAraNA te uhA ane apoha ema karIne, 7 manamAM padArthanuM spaSTa citra khaDuM karavuM, 8. enA para tattvano nirNaya, siddhAntanI tAravaNI karavI. G zravaNanI bIjI zarata e ke buddhinA 8 guNano upayoga rAkhIne zravaNa ka2vAnuM. buddhinA 8 guNa A. (1) zuzruSA joIe. zravaNa karavA AvatAM pahelAM sAMbhaLavAnI icchA joIe. manane thAya ke 'mAre tattva-upadeza sAMbhaLavo che.' e dhagaza na hoya to sAMbhaLatAM jhokAM Ave, DAphoLiyA marAya, bIjI vicAraNAmAM caDI javAya ane tethI vAstavika zravaNa na thAya. (2) manano upayoga rAkhIne barAbara zravaNa karavuM; jethI eka akSara paNa lakSa bahAra jAya nahi. nahitara AgaLanuM je sAMbhaLavAmAM Ave enuM pUrva sAthe anusaMdhAna na maLe. tethI kadAca khoTuM samajAI jAya. (3) zravaNa karelAnuM grahaNa karatA cAlavuM joIe. arthAt je je akSara saMbhaLAya tene samajamAM utAratA cAlavuM. bhale sUtra sAMbhaLavA maLe ane ene tarata samajavAnI ApaNI tAkAta nathI, 'toya sUtranA A A zabda bolAI rahyA che'. eTalI to samaja jAgatI rAkhavI paDe. to e sUtranuM zravaNa karatAM grahaNa karyuM kahevAya, bAkI ApaNI bhASAmAM enI para vivecana cAle e to samajamAM laI.zakAya. (4) jema jema samajamAM utAratA jaIe tema tema sAthe sAthe manamAM ene dhArI rAkhavuM joIe, enI dhAraNA vyavasthita karIe to ghera laI javA joguM bheguM karyuM gaNAya, te enI para AgaLanA buddhiguNa lAgu thAya. eTale zravaNa karatA jaIe samajamAM letA jaIe, ema cokkasa karatA jaIe ke A maLyuM, A viSaya Avyo ! vaLI thoDeka jaIne dhAraNA pAkI karIe ke pahelAM amuka AvyuM ne have amuka cAle che. enI pUrva sAthe kaDI joDAya. ema AgaLa AgaLa jo kaDI joDatA jaIe to akhaMDa vyAkhyAnanuM citra manamAM aMkita thAya; te pachI e yAda Ave. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enossosareeswwwessessoms | zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana (5) sAMbhaLI samajI dhArI rAkhela para uhApoha karavA joIe. "Uha' eTale e vastu jyAM barAbara lAgu thAya tyAM ene kahyA pramANe pariNAma Ave che, enuM ciMtana karavuM te. "apoha' eTale e jyAM lAgu nathI thatI tyAM enuM pariNAma paNa nathI AvatuM, - enuM ciMtana. dA.ta. sAMbhaLyuM ke "krodha karavAthI anartha UbhA thAya, e kathanane bahAra jagatamAM koI dAkhalAmAM tapAsavuM ke "e pramANe bane che ne?' e Uha karyo kahevAya. tyAre e jovuM ke "jeNe krodha na karyo, to e anartha paNa na pAmyo ne?' e apoha karyo gaNAya. (7) e pramANe UhApoha karIne padArthano nirNaya karAya te arthavijJAna nAmano sAtamo buddhiguNa. dA.ta. 'krodhathI anartha thAya' e vAta nakkI che. (8) enA para tattva, siddhAnta, rahasya, tAtparyane nakkI karavo e tattvajJAna nAmano tyAM buddhiguNa che. e dA.ta. pelAmAM nakkI karyuM ke "krodha e tyAjya che." e tatvajJAna. zravaNamAM dhAraNA ane UhApoha be bahu mahattvanA che. sAMbhaLatA sAMbhaLatA dhAraNA karatA jaIe to manamAM e TakelA para UhApoha thaI zake. tema UhApoha karatA rahIe to sAra maLe, tattvajJAna hAthamAM Ave, hRdayamAM pariNamana thAya. bhagavatIsUtra sAMbhaLavuM che ne? A rIte sAMbhaLavuM joIe. to suMdara bhavya tattvo pAmI jazo, jIvanamAM otaprota thaze,tamArA AtmAmAM pariNamana pAmaze, je tamArA cokkasa UrdhvagAmI banAvyuM jaze. vAta A ke jijJAsApUrvaka cokkasa lakSa rAkhI sAMbhaLatA javAnuM, enA para samaja ane dhAraNA karatA cAlavAnuM ane pachI UhApohathI padArthanirNaya ane tatvanirNaya karatA javAnA. zravaNanI trIjI zarata H A rIte zravaNa karo temAM trIjI zarata e che ke nidrA vikathA dUra ja rAkhavAnI temaja Idriyone bIjI dizAmAMthI saMgopI-saMkocI rAkhavAnI, jethI e bIjA viSayomAM jaI manane tyAM tANI na jAya; ane aMjali joDI sAMbhaLavAnuM. nidrAnA anartha : jo jhokA AvyAM to rItasara pagathiyA mAMDI bahu saraLa karI samajAvelA padArtha paNa emaja dhyAna bahAra cAlyA jaze, ane pachI enA para maMDAyela padArthanI samaja manamAM nahi utare, pachI khoTuM khoTuM lAgyA karaze ke A viSaya to bahu agharo. tethI kadAca AgaLa sAMbhaLavA-samajavA mATe aruci UbhI thaze, ane mukAI jaze ! emAM jo koIe Agraha karyo to saMbhava che ke abhAva-durbhAva paNa thAya. eka nidrA pAchaLa keTalA anartha UbhA thAya che ! Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana vikathAnA anartha : ema, jo sAMbhaLatI vakhate aMdara aMdara vikathA, kuthalI vAto mAMDI, to ya nidrAnI mAphaka anartha to thavAnA ja; uparAMta vAcanAnI ane vAcanAdAtA gurunI avagaNanAnuM pApa paNa lAgavAnuM. koI moTA mANasane maLavA gayA, ne e tamane kAMIka kahetA hoya, e vakhate vikathA-vAtocIto karo kharA? karo to e sAmAne apamAna jevuM lAge ke nahi? to ahIM to sudharmAsvAmInI vAcanA che, enI tarapha beparavAI karI vAtacIto kema karAya ? vAcanAnA apamAnathI jJAnAvaraNa karma baMdhAya che. jJAna levA Avo tyAM jJAnAvaraNa tUTavAne badale bAMdhIne jAo e keTalI mUrkhAI ? koI vAta karAvavA Ave tyAM A vicAro ke " levAnA badale devAnA thaze" jJAnAvaraNakarma tUTavAne badale baMdhAvAnuM thaze mATe vAto nahi joIe. nahi karavAnI; na sAMbhaLavAnI" ema vAtomAM thatI gurunI avagaNanA paNa guru pratyenA bahumAnane toDI nAkhaze. sAdhu ke AcArya pratyenuM bahumAna tUTe, pachI "namo AyariyANaM' "namo loe savvasAhUNaM' japo enI zI kiMmata ? pra. - ATalA anartha hoya to to sAMbhaLavA ja na AvIe e sAruM ne? u. - zuM sArUM? emAM to e beparavA karI ke "cAlo ApaNe gurusevA ya na joIe, ne zAstrazravaNa paNa nahi." Ama gurusevA ane zAstrazravaNanI beparavA karAya, e keTaluM moTuM pApa ? pelAmAM to A baMnenI paravA garaja UbhI che, vAtacItone lIdhe thoDI avagaNanA UbhI thAya che eTaluM ja pApa che, ne e pApa paNa manane samajAvIne choDI zakAya che. indriya caMcaLatAnA anartha : tyAre indriyone jo saMgopI na rAkho, to e caLavicaLa thaI koI ne koI viSaya tarapha bhaTakaze. AMkha kyAMka jaze, kAna vaLI bIje, tyAre nAka koI suvAsa tarapha, to sparzendriya koI sparza parakhavAmAM paDaze... AnA anartha samajo cho ? AvAM pachI koi paNa zubha yogamAM sthiratA ja nahi Ave, caMcaLatA-caLavicaLatA ja rahyA karaze. tyAre yogacAMcalya e moTo doSa che. kemake mana zubha yogamAM baMdhAtuM ja nathI. pachI anAdinA viSayalubdha manane viSayonI raTaNa-ramaNatAmAMthI zI rIte bacAvI zakAvAnuM hatuM? zubha yogo zubha dharmapravRttionuM prayojana e che ke emAM mana baMdhAvAthI viSayaramaNatA ochI thatI Ave, ne enA saMskAra ghasAtA jAya. paraMtu jo yogacAMcalya ja rahyA kare, te paNa mahAna puNyodaye zubha yogasAdhanA karavAno avasara maLyo tyAre paNa evAM manane jo bAMghavuM nathI, sthira nathI karavuM, to pachI zubhayoga vinAnA kALe to bacavAnuM rahe ja zAnuM? anAdi viSayalubdha mana viSayomAM bhaTakyA karavAnuM. eTale ja yogasthiratA mATe Indriyo saMgopI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 7ra : ane zrI bhagavatIjI sUtranavivecana rAkhavI ati jarUrI che. to sUtrazravaNa vakhate paNa atyaMta Avazyaka che ke vikathAdithI sarvathA dUra rahI zravaNa yogamAM manane sthira rakhAya. nahitara pachI e vikathA DAphoLiyAM ke saMkalpa vikalpanI kuTeva 6Dha banavAthI caMcaLa manathI karAtI hajAro varSanI ya yogasAdhanA jIvane UMco nahi lAvI zake. A vastu varSonA e rIte sAdhanArAomAM dekhAya che ke e varSo pachI paNa tyAMnA tyAM ja che, evA ja yogacAMcalyavALA che. mATe nidrA- vikathA vagere tyajI daIne ekAgratAthI aMjali joDI zravaNa karavAnuM. aMjali joDI rAkhavAthI sUtravacana ane vaktA upara bahumAna jAgatuM rahe che ne anAdaradoSathI bacAya che. zravaNanI cothI zarata e, ke sAMbhaLatA javAya tema tema ene svAtmAmAM lAgu karatA javAya, ghaTatI asara letA javAya. zAstrAzravaNano A uddeza che ke zAstranAM vacanonuM hRdayamAM pariNamana thAya; hRdaya enA kahelA bhAvathI bhAvita thAya. zravaNanI A moTAmAM moTI zarata che, ati agatyanI zarata. kemake, bIjI badhI zarato pALI sAMbhaLyuM paraMtu kahelI vastunuM jo hRdayamAM pariNamana na karavAnuM hoya, dilane enAthI bhAvita-vAsita na karavAnuM hoya, hRdayamAM enI asara na levAnI hoya, to zAstronAM kiMmatI vacanono lAbha zo ? jeTalo vakhata zravaNamAM gayo eTalo samaya bAhya AzravothI pApa kathalAthI bacyA eTalo ja? pachI hRdaya enI e mithyA mati, enA e rAga-dveSa, mada-tRSNA, vagerethI vAsitanuM vAsita? ene kazo dhakko na lAgyo ? enA para koI asara na paDI? pra. sAMbhaLIe eTale asara to paDe ja ne ? u. - ne, evo koI niyama nathI. nirdhAra hoya ke huM je mAnuM chuM ane karUM chuM, e barAbara ja che, to sAMbhaLyAnI kazI asara na thAya. tIrthakara bhagavAnanA samavasaraNamAM evA keTalAya pAkhaMDIo ku-vAdIo mithyAmatio bese che, je sAMbhaLe che badhuM, paraMtu enI asara levAnI vAta nahi. pAchA sAMbhaLIne bahAra jAya eTale bhagavAnanAM vacananI sAme bakhALA kADhe, enuM khaMDana kare, lokane sAme kuyuktio gharI kahe "jina vacane kaheluM khoTuM che'. AmAM sAMbhaLyAMnI kyAM asara lIdhI? manamAM jo locA vALe ke "ThIka che, A badhuM kahe che te tarka- dalIlanA jorathI kahe eTale barAbara sAcA jevuM lAge, paNa e to buddhino-vANIno camatkAra che. bAkI ApaNe je dekhIe-mAnIe chIe e barAbara che. zuM AkhI duniyA mAnatI-karatI haze te khoTuM ?' - AvA hisAba manamAM rAkhI mUkyA hoya, tyAM zravaNanI zI asara? jaMgalamAMthI jatA munie sAmethI AvatA eka pApI jIvane pApathI bacAvavA upadeza Apyo, yAvata pApanI bhayAnakatA dekhADavA eno pUrva Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sutra-vivecana : bhava kahyo. e sAMbhaLIne pelAne pUrva janamanuM smaraNa paNa thaI AvyuM. tyAre have e kahe che, "vAha jabaro jAdugara ! jevuM bole che, tevuM dekhADI paNa Ape che.' paraMtu huM kyAM ema bhoLavAuM evo chuM ?' kaho ahIM Abehuba pUrvajanma yAda Avyo, to ya kyAM asara levAnI vAta rahI ? eTale asara to levI hoya to levAya, junI pakaDo mUkavI ja na hoya to kazI ja asara na thAya. evA keTalAya DosA DosI hoya che je kahe che, "mahArAja kahe e badhuM mAtra sAMbhaLavAnuM, paNa kAMI lahevAI javAnuM nahi. kalejuM ThekANe rAkhI sAMbhaLIe to zAnA UchaLI paDAya?" bolo have, AvAo roja ne roja sAMbhaLe chatAM sAMbhaLyAnI zI asara ene ? asara thaI jAya ene kAcAM kALajAnA gaNatA hoya, pachI evA chokarA juvAniyAne zAnA sAMbhaLavA lAve ? mUDhatA te keTalI ke jinavacananI asara le enA kAcAM kalejAnA gaNe? ane kazI asara na le e pAkuM kalejuM? are ! pAkuM ke dhiTuM niSphara ? evuM kalejuM ThekANe gaNAya ? ke khasI gayeluM ? ane sArI asara le e ThekANe AvyuM kahevAya ke kAcuM kahevAya ? pelA magara vAMdarAnI vAta jANo cho ne? magara roja vAMdarAne pITha para besADI samudranI lahera karAvato hato, emAM eka vAra samudranI vacce jaI kahe che, dosta ! Aje tArI bhAbhIne tAruM kaleju khAvAnI icchA thaI che, to kADhI Apa." - have vAMdaro zuM kare? jo nA kahe to pelo samudramAM ja DUbADI de to? ne hA kahe to peTa phATI maravAnuM ja Ave ne? paNa e hoziyAra hato. jhaTa magarane kahe che, vAha re vAha dosta! "bhAbhIne bicArIne koka di' icchA thai. to te pahelAM na kahyuM? ApaNe laIne Avata ne? Aja jhADethI ThekatAM mArU kALajuM khasI gayuM, te jaine paDyuM kAdavamAM. eTale ene dhoIne sUkavyuM che jhADa para. e...peluM dekhAya jhADa para. cAla jaldI jaIne laI AvIe." magara bhoLo, te laI cAlyo vAMdarAne kinAre, vAMdaro jhaTa ThekaDo mArI caDI beTho jhADa para. kahe che, "jA mUrakha jA, kALajuM mAruM to ThekANe ja che. tAruM khasI gayeluM, te kALajuM khasavAnuM sAcuM mAnI lIdhuM ?' kaho jo kALajuM ThekANe konuM? ne khasI gayeluM konuM? pAkuM konuM ne kAcuM konuM? sAcA yathAsthita tattva ane mArga kahenArAM jina vacananI asara laI potAnI asat mAnyatA ghoraNone tilAMjali ApIne ene aMtaramAM utAre enuM kalejuM ThekANe ? ke potAnuM khoTuM pakaDI rAkhI mahAdurlabha maLela satya vastu ne jatI kare enuM? Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - --- - --- - - - - - mA che. zravaNanI chAyA jayaNA ja = == vAta A che ke sAMbhaLIne te sAMbhaLyAnI asara levAnI che. jIvanamAM ghaTAvatA javAnuM che. korA tattvanI vAta hoya to enA para aTala zraddhA thavA sAthe AlhAda thAya ke "aho ! sarvajJa prabhu vinA A koNa batAve? kevo emano anaMta upakAra ke A tattvadarzana karAvyuM !" e tattvanI vaLI ApaNAM jIvana para ene anurUpa je chAyA paDavI joIe te chAyA pADavAnI. tyAre jo zravaNa koI mArganuM maLyuM to ene ApaNA jIvanamAM kema ghaTAvavuM e to samajAya evuM che. tattvanI chAyAmAM, dA.ta., bhagavAne bhagavatI sUtramAM eka sthAne batAvyuM che ke vastunuM astitva astitvamAM pariName che, ne nAstitva nAstitvamAM pariName che." arthAt dA.ta. ghaDo mATImaya tarIke che, ati, to e tarIke che ja, "nathI" nAsti nahi. ema suvarNamaya tarIke nathI, nAsti, to nathI, "asti' nahiM. have AnI chAyA zI levAnI ? chAyA A, ke vastu je apekSAe jevI che, e apekSAe, bhale ApaNane e pratikULa hoya toya, tevI rahevAnI ja. dA.ta. bApa chokarAnA janaka tarIke bApa che ja, pachI bhale e eka kaDaka zikSaka jevo hoya. to chokarAe e kaDakAI dekhIne ema na manAya ke "A mAro bApa nathI." ema bApa emanA pitAnA putra che eTale che ja. pachI pautrane dAdA pUjyanA paNa pUjya ja che. bhale bApa putranI sagavaDo vadhu sAcavato hoya, tethI kAMi putrane dAdA pUjya tarIke maTI jAya nahi. tattvamAMthI chAyA levAnI A vAta che. tattvanuM zravaNa kore koruM zuM kAma javA daie? jIvanamAM ene yogya rIte ghaTAvavuM joie. "AtmA nityAnitya che. e tattva samajavA maLyuM to ene jIvanamAM ema ghaTAvI zakAya ke duHkha Ave, kaSTa Ave, to ya AtmA AtmA tarIke to nitya Ubho ja che. eno eka pradeza paNa kheravAto nathI. pachI mana bagADavAnuM zuM kAma? zA mATe adhIrA ane dIna-rAMkaDA banavuM? ema vaibhava-mAnapAna maLyA tyAM AtmA vaibhavI tarIke anitya hoI TakavAno nathI, to zA gumAna karavA? duHkhamAM dravyadraSTi ane sukhamAM paryAyadraSTi rAkhavAmAM Ave to citta-samAdhi jaLavAI rahe, kheda-harSa thAya nahi. nitya AtmA para draSTi e dravyadraSTi kahevAya, AtmAnA palaTAtA bhAva yAne anitya avasthA para draSTi e paryAyadraSTi kahevAya. nityAnitya tattva jANavA-sAMbhaLavA maLe, tattva darzana maLe, emAMthI A rIte jIvanamAM ghaTAvavAnuM karI zakAya. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana 15 tyAre prabhue karAvela mArgadarzana para paNa jIvanamAM ghaTAvyA - utAryA vinA e zravaNa emaja nahi javA devAnuM. mArga sAMbhaLyo ke jayaNA e karmabaMdhathI bacAvanArI che mATe kartavya che, tyAre ajayaNA e karmabaMdhanuM kAraNa hovAthI tyAjya che. eTale A mArga batAvyo ke jayaNA sAcavo sAvadhAnI rAkho, binasAvadhAna na bano. have jIvana para A mArgazravaNanI pahelI chAyA e pADavAnI ke kamamAM kama draSTi jayaNA tarapha jhUkanArI bane. jayaNAnI vAta para pahelI najara jAya, ajayaNA dekhI duHkha thAya. mAno ke chokarIe garamAgarama cAhanI tapelI cUlethI utArI, ne ughADI mUkI. have e joi manane zuM thAya ? 'are ! A ThaMDI paDI jaze' eja ne ? basa tyAMya rasanAnA viSaya tarapha draSTi gai ! karmabaMdhamAM phasAyA. paraMtu jo jayaNA tarapha dhyAna hoya to ema thaze ke 'hAya ! AmAM koka jIvajaMtu paDaze to ?' A jayaNA draSTi karmabaMdhathI bacAvanArI che. khUbI juo ke kArya ekaja che, 'garama cAha ughADI 2he e sArUM nathI DhAMkavI joie.' paraMtu draSTimAM phera che. eka indriyaviSayanI draSTi, ane bIjI jayaNAnI draSTi che. ekamAM karmanAM baMdhana vadhe che, bIjAmAM baMdhana aTake che. mArgazravaNamAMthI jIvanamAM yogya asara letAM AvaDe to bacAya, nahitara chate zravaNe baMdhAvAnuM ne DUbavAnuM thAya. jIvana to prasaMgothI bharacaka bhareluM che. prasaMgo to AvyA ja karavAnA paNa jayaNAnI draSTi rahe to bacAya, ne viSayarasanI draSTi rahe to DUbavAnuM thAya. jayaNA samajo cho ? jayaNA eTale AtmAnI jatanA, AtmAnuM jatana. koi paNa prasaMgamAM svAtmAne jeTalA aMze pApathI, karmabaMdhathI, mohanI pariNatithI bacAvI levAnuM karAya teTalA aMze jayaNA thai kahevAya. tapelI garama cAhanI ughADI che, emAM jIvajaMtu paDe to bicArA mare, e hiMsAthI bacI javuM, e jIva pratyenI upekSA ke nirdayatAthI bacavuM. adhikaraNa eTale ke pApanA sAdhana yA ragaDojhagaDAmAM sAvadhAna banI javuM jethI pApa nalAge. Ane jayaNA karI kahevAya. bAi cUlo saLagAve che. emAM jo pahelAM mulAyama pUMjaNIthI cUlAne pUMjI le jethI tyAM jIvajaMtu hoya to AghApAchA thai jAya, ema kolasA cALI le, agara lAkaDAM khaLakhoLI joi le jethI ene cUlAmAM ghAlatA pahelAM jIvajaMtu na rahe, to e jayaNA karI kahevAya. evI rIte kAMi bolavAno prasaMga Avyo tyAM pahelethI vicArI le ke je bolaze emAM jUTha ke jUThamizraNa nahi Ave, sAmAnA hRdayane ghA nahi kare, koi pApopadeza rUpe ke vikathArUpa zabda nahi nIkaLe, to e jayaNA karI kahevAya. mANasa dukAna calAve che. dhaMdho kare che, e pApa che ne ? ke sAmAyika jevI dharmakriyA che ? nA, pApa kriyA che. chatAM emAM jayaNA dharma dAkhala karI zakAya. zI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana rIte? Ama, jo lakSa rAkhe ke jarAya anIti na thAya, jUTha na bolAya, bahu lobha na vadhI jAya. dhaMdhAne jIvananuM sarvasva ne sArabhUta na manAI jAya, TUMkamAM paraloka bagADI nAkhe evA tattvathI AghA rahevAnuM lakSa rakhAya e jayaNA karI kahevAya. evuM saMsAranA bIjA vyavasAyomAM samajavAnuM. gharmakriyAomAM paNa pramAda rAgadveSa, vikathA, vagerethI bacavAnuM lakSa rakhAya e paNa jayaNA karI kahevAya. ema dharmano anAdara, anutsAha vagerene na pesavA devAya e paNa jayaNA thaI. evI rIte zakya eTalI badhI vidhi barAbara sAcavavAnuM ane na sAcavI zakAya tyAM avidhinA kheda sAthe vidhinI garaja-apekSA rAkhavAnuM pAkuM lakSa rakhAya e jayaNA karI kahevAya. sArAMza, Atmahitano nAza kare, paraloka bagADe, nirarthaka jIvahiMsA thAya, evA bhAva ane pravRttithI bacavAnuM jAgatuM lakSa rakhAya, e jayaNA karI kahevAya. mAnavajIvana AvI jayaNA pALavA mATe ananya ucca jIvana che. kemake sukhaduHkhanI madhyama sthiti che ane viziSTa vivekabuddhizakti che. devabhavamAM bharapUra sukha - vilAsa eTalI badhI gherI asara karanArA maLe che ke e jIvane gaLiyo karI de che. jIvane viSayothI bacAvI levAnuM joma nahi. tyAre narakagatimAM aparaMpAra jAlima duHkha evAM ke emAM kSaNa vAra paNa zAMti nahi. tema tiryaMcagatimAM tevI vivekazakti viziSTa buddhizakti nathI. jyAre ahIM mAnavabhave jayaNA pALavA mATe badhI anukULatA che. Ame ya sukha madhyama hoI jayaNAnA pAlana mATe thoDA sukha vilAsa jatA karavA hoya to karI zakAya che. manane samajAvI devAya ke mUka mUka A gojhArI sukhazIliyA vRtti. Ameya kyA evA divya sukha maLyA che ke emAM gaLiyo thAya che? thoDA jatA karIza emAM bahu gumAvavAnuM nathI, ne jayaNA pALIza ethI mahAna AtmabaLa, puNyabaLa, dharmabaLa ne saMskAramUDI UbhI thaze. mULa vastu jayaNAnI kadara joIe. kema ApaNA AtmAne zakya eTalA pramANamAM hiMsAdi pApathI, Idriya-viSayothI, krodhAdi melI lAgaNIothI, deva-gura-saMgha-zAstra vagerenA avinaya AzAtanAthI, vagere vagere pApasthAnakathI zakya eTalo bacAvI laIe evI kALajI, evo yatna, vatana, e jayaNA karI kahevAya. zrI bhagavatIsUtra zuM ke bIjuM zAstra zuM, enA zravaNanI AtmA para asara levAnI A vAta cAle che. zravaNa karyuM sArthaka tyAre thAya ke AtmA enAthI thoDA ghaNA aMze bhAvita thAya, enI dila para asara thAya. e zravaNa koI heya vastunuM hoya, upAdeya vastunuM zeya, agara zeya tattvanuM hoI zake. eno AtmAne bodha maLyo, prakAza maLyo, eTale AtmAne enAthI bhAvita karavAno. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana 7 bhAvita karavo eTale enI asara UbhI karavI. hRdayamAM asara UbhI karavI eTale sAMbhaLelI vastu pratye ene yogya valaNa UbhuM karavAnuM. dA.ta. zravaNa koi pApa-sthAnakanA varNananuM ane enI tyAjyatAnuM karyuM. to ene yogya valaNamAM paheluM to e tyAjya tattvanI vAta che, anartha kAraka vastunI vAta che, mATe e vastu aniSTa lAge, enA pratye Aja sudhI jIva ruci-AkarSaNa dharato hato, emAM hoMzaharSa rahetA hatA, te have haiyAnuM valaNa badalAya. have enA pratye aruci aNagamovirodha Ubho thAya ane emAM bhaya lAge. kaMpa dhrujArI glAnI anubhavamAM Ave. dA. ta. sAMbhaLyuM ke A A rIte avinaya pApa che, ane e tyAjya che, ahitakara che, to Ajadina sudhI evA evA avinayanA prakAra pratye nizcita hatA, koi glAnI nahotI, te have e avinayanI pratye aniSTatA- aruci- tiraskAranuM valaNa UbhuM thAya. dilane bhaya lAge ke AvA to kai vAra meM avinaya karyA, to mArUM thaze zuM ? keTalAM pApa ane keTalo kusaMskArano jaththo bhego karyo ? kalejuM kaMika kaMpe, khaTako thAya. ane avinaya AcaravA yogya nathI evuM cokkasa lAge. AnuM nAma enA pratye dilanuM valaNa badalAyuM. e parivartana thayuM e zravaNanI asara thai kahevAya. evI asara have jAgatI rakhAya, enuM nAma dila zravaNathI bhAvita karyuM kahevAya. jevuM AmAM, evuM bIjA hiMsAdi pApo, iMdriyaviSayo, krodha-lobhAdi malIna lAgaNIo ane AzAtanAonA pApasthAnakonAM zravaNa para dilamAM e pApasthAnakonI pratye bhaya arucinuM valaNa UbhuM thAya, dilamAM enI asara jAgatI rahe, e dilane zravaNathI bhAvita karyuM kahevAya. A bhAvitatAnuM pariNAma jayaNAmAM Ave. mana jayaNAzIla bane, zakya eTalA pramANamAM e pApasthAnakathI bacavAnI kALajIvALuM bane. pahelAM dila je enA pratye nirapekSa hatuM te have sApekSa bane. akArya thayuM pApa lAgyuM, enI paravA nahotI, ciMtA nahotI e nirapekSapaNuM kahevAya. have e maTI paravA UbhI thai, ciMtA rahe che, e sApekSapaNuM kahevAya. saghaLA upadezanA zravaNanI sArthaktA A che ke kartavyAkartavya pratye sApekSa bano, saciMta bano, zakya eTalA pramANamAM kartavyapAlana ane akartavyatyAga tarapha kALajIvALA, prayatnazIla, yatanAvALA thAo; ane emAM kacAza rahe tyAM dilamAM muMjhavaNa kaMpa kheda anubhavo. eka bArI baMdha karavI che, dila jo pApa pratye nirapekSa nahi hoya to, jhaTa bArInA saMdhAnanI bhAga tarapha najara nAkhaze ke koi vAMdo, gIrolI, karoLiyo vagere jIvajaMtu to nathI ne ? nahitara bicArUM bArI baMdha karatA kacarAI jaze ! jaMtu jhINuM hoi tarata najare na paNa caDyuM, to ya sukomaLa kapaDAnA cheDAthI sAMdhAnA bhAga pUMjI leze jethI jIvajaMtu hoya to ApAchuM thai jAya, jethI pachI bArI-bAraNuM Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana baMdha karatAM jIva mare nahi. A jIvajaMta jovAnI kALajI e sApekSapaNuM kahevAya ene bacAvavAnA yatna e jayaNA kahevAya. ema vAsaNamAM kAMi pANI vagere nAkhavuM che, tyAM paNa pahelAM emAM jIvajaMtu jovA tarapha ane ene bacAvavA tarapha draSTi e sApekSa paNuM kahevAya, jayaNA kahevAya. evuM kapaDuM dhovAmAM kADhatAM pahelAM emAM koi mAMkaNa vagere nathI ne e jovA tarapha ane bacAvavA tarapha draSTi gai e sApekSa hradaya kahevAya. ema, bolavAmAM kALajI rakhAya, paheluM dhyAna jAya, ke asatya na Ave, apriya na bolAya, koine ahitakara na bane, e sApekSatA kahevAya. ema, koinI sAthenA vyavahAramAM ApaNAthI anyAya, anIti, vizvAsabhaMga, vagere nA sevAi jAya e mATenI sacitatA kALajI sAvadhAnI rahe e sApekSatA kahevAya. evuM, kyAMka sAme ke AjubAju juo cho emAM parastrI tarapha rAga-AkarSaNathI na jovAi jAya evI ciMtA kALajI sAvacetI rakhAya e sApekSatA kahevAya, jayaNA-yatanA karI gaNAya. ema jIvana vyavahAramAM brahmacaryanI nava vADano bhaMga na thAya enI sAvacetI rakhAya emAM dila sApekSa, jayaNAvALuM kahevAya. tyAre parigrahapApamAM dhyAna rahe ke bahu lobha to nathI thato ne ? atizaya tRSNA to nathI thatI ne ? mammaNa zeThanI mamatA to jAgatI nathI ne ? parigraha to pUrvanA puNyano khurado kare che, ne Aya-vyayamAM pApasthAnako sevarAvI navo pApono Dhaga bhego karAve che. to evA parigrahamAM AtmAno zakya bacAva kema karUM !..' ityAdi sAvadhAnI rahe e sApekSatA che. nahitara taddana nirapekSa niSThura nirbhIka hRdaya gaNAya. indriya-viSayonA aMge paNa sApekSa dila ane jayaNA jarUrI che. dA.ta. pakavAnna jamavA maLyuM, tyAM jIbhaDInI caLa ane mananI lolupatA na poSAya, gADha rAgathI vAsanA kusaMskAra na draDha thAya, rasanI kavitA na gavAya, pApanA thoka na baMdhAya, vagerenI kALajI karavI e sApekSatA che. nirapekSa hRdayane AnI koi ciMtA paravA hotI nathI. evuM bIjA viSayomAM, dA.ta., saMgItanA ke sanmAnanA zravaNamAM, kapaDAM, makAna, pharnIcara vagerenA ThaThArAmAM, suMvALA gAdalA vageremAM, sinemA-nATaka, pradarzana jovAmAM, phUla-attara- isensa suMghavAmAM vagere vagere viSayomAM koi bacAvanI ciMtA ja nahi, paravA ja nahi, AMkha mIMcIne ja emAM pravartavAnuM,-e badhuM nirapekSa dilanA cALA che. tyAM 'are ! gRddhi-AsaktilaMpaTatA-mada vagerenA kusaMskAra vadhAre draDha bane, ane thokabaMdha cikaNAM azubha karma baMdhAya, bIjI bAju tyAga, tapa, dAna, zIla, vagere dharma mATe jIva niHsatva asamartha Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana nAlAyaka bane !' eno kamakamATIbharyo vicAra rAkhI ne ethI zakya eTalo AtmAne kema bacAvuM enI kALajI rakhAya, sAvacetI sevAya, e sApekSatA kahevAya, jayaNAyatanA kahevAya. AvIja sApekSatA deva-gurU-dharmanI upAsanA aMge rAkhavAnI che, ke emanA pratye jarAya avinaya na sevAi jAya ! AzAtanA na thai jAya ! niMdA-avarNavAda ghasAtuM bolavAnuM na banI jAya ! tema bIjAnI deva-gurU-dharmopAsanAmAM aMtarAyabhUta na thai vAya ! AnI pAkI cIvaTa, kALajI sAvacetI rAkhavAnI. 18 evI sAvacetI, krodha-lobha, mada-mAyA, hAsya-mazkarI, irSyA-asUyA, vaira-virodha vagere melI lAgaNIothI jIvane zakya eTalo bacAvI levAnI 'kALajI-sAvadhAnI rahe e sApekSatA che, jayaNA che. upadeza zravaNanI asara A rIte levAnI che. AnA keTalAka dAkhalA juo, kumArapAla mahArAjA pacAsa varasanI uMmara sudhI rAjA siddharAja jayasiMhanA bhayathI rakhaDapaTTImAM rahyA, pachI rAjyagAdI pAmyA, ne varSonI jahematathI keTalA duzmana rAjAone je2 karI 18 dezanA samrATa banyA. have to nirAMte sattA-ThakurAi ane amana-camanamAM ja mazagula 2hevAnuM mana rahe ne ? paNa nA, guru zrI hemacaMdrAcArya mahArAja pAse dharmanuM zravaNa evuM karyuM ke e upadezathI potAnA dilane bhAvita karatA gayA. enA pariNAmarUpe emaNe sApekSatA kevI keLavI ? e jayaNAzIla kevA banyA ? ke bhale rAjyanA saMrakSaNa arthe 11 lAkha ghoDA rAkhyA che, paraMtu ene pANI gaLeluM ja pAvAno pAko prabaMdha rAkhyo. bolo Aje zrAvakanA janAvarane zuM, paNa zrAvakanA saMtAnane aLagaNa pANI na ja vAparavA na ja pIvAno Agraha che ? nA, jayaNAdharma ane sApekSa hRdaya, ke je jainazAsananI anerI bakSIsa che, mahAmUlyavaMto dharma che, enI gama ja nathI, gama che to kadara nathI. pra. kaLiyuganI balihArI che ne ? uM. kaLiyuga to kumArapALa rAjAnA vakhate paNa hato. to emane kema na naDyo ? kema e bhAna bhUlA na banyA ? mATe balihArI kaLiyuganI nA mAno, paNa nItaratA bhautika jaDavAdI vAtAvaraNanI aMjAmaNanI samajo. emAM khoTAM aMjAi jAo cho, ene kiMmatI lekho cho, mATe Aje sAmAnya paNa jayaMNA gai, dila sApekSa maTI, pApa-nirapekSa banI gayuM. kAcA pANInA asaMkhya jIva to mare, paNa ene gALIne je sUkSma trasa bacAvI zakAya ema che, ene ya hoiyAM karI javAmAM ke nhAvA-dhovAmAM kacaDI nAkhavAmAM dilane koi kSobha nathI. arerATI nathI, dayA nathI. jaDavAdI bhautika lAla-pILAnAM aMjAmaNa phagAvI do, ane jinavANI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne zrI bhagavatIjI sutra-vivecana ke je A jagatamAM ati ati durlabha che ane anaMta kalyANasAdhaka che, enAM aMjAmaNa dila para dharo jo, pachI juo kevA sApekSa ane jayaNAzIla banI javAya che ! 18 dezanA mAlika mahArAjA kumArapALane hRdaya para jinavacananA aMjAmaNa lAgI gayAM hatAM. emane mana "zI vAta jinavacana ! kevAM amUlya, kevAM vizvahitakara, kevAM saMsAracchedaka jinendra paramAtmAM vacana ! dilane A aho aho, A saMbhrama A aMjAmaNa jinavacananAM hoya eTale pachI saheje enA kahela mArga tarapha haiyuM sApekSa bane ja. tame paNa A UbhuM karo, jinavacanane sarvazreSTha ane ekaja taraNatAraNa tathA zaraNa karavA yogya mAno, to tame paNa evA banavA lAgazo. bhUlazo nahi, jagatanAM dhana-mAla vagere to ghaNuM maLe, paNa jinavacana maLavAM ati bahu kaThina che. e maLyAM che to have AjanI game tevI bhautika vijJAnanI zodho ane sagavaDothI aMjAvAnuM zuM? jinavacananA aMjAmaNa mahAkartavya che ! mahArakSaka che ! mahArAjA kumArapALanuM jinavacana-jinazAsana pratyenuM AkarSaNa kevuM ane enA para sApekSatA tathA jayaNA kevI ke potAne laDAI laDavA javuM che e mATe ghoDA para savArI karatAM pahelAM ghoDAnA palANane suMvALI pUMjaNIthI pUMjI levAnuM, jethI koi nirdoSa- niraparAdhI jIva na mare ! kevI sva-pararakSAnI jayaNA ! jinavacananuM aMjAmaNa e karAve che. guru pAse zAstrazravaNa karIne e meLavyuM che. wwww * 8. lokasaMjJAnA aMjAmaNa ja mANasa lokasaMjJAnA aMjAmaNamAM bhUle che. anAdi A bhavaparyaTanamAM kema jANe loke lokasaMjJAe bAhyabhAve jIvanA mana para jAdu karyo che, kAmaNa karyA che, eTale jIva e tarapha kheMcAya che. kAmaNa vazIkaraNa e ja kare che ne? jIvanI prajJAne dabAvI evo paravaza kare che ke e saheje saheje e tarapha kheMcAya che. sAmAthI evo e aMjAI gayo che ke ene ja e dekhe. jIvanuM ahIM evuM ja bane che. lokasaMjJAnuM aMjAmaNa jIvane enI tarapha ja tANe che. kumArapALane jo e aMjAmaNa hota to saMgrAma mATe nIkaLavA vakhate e joyuM hota ke ghoDAnA palANane paMjaNIthI puMjI levA aMge AjubAju UbhelA sAmaMta rAjAo amaladAro vagere zuM mAnata? e loko kAMI evA jinazAsananA paricita nahi, paramArtha draSTivALA nahi, tethI hAMsI karata ke "moTA paMcendriya manuSyajIvonA ghAtanI laDAI laDavA javA vakhate A nAnA jIvanI rakSAnuM puMjavA pramArjavAnuM zuM?" ane kharekhara eka sAmaMta rAjA pAchaLathI mazkarImAM hasyo ya kharo. paraMtu kumArapALa mahArAjAne evA lokanuM lokasaMjJAnuM aMjAmaNa nahotuM. guru pAsethI jina vacananuM zravaNa karIne enI evI asara lIdhI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana che ke have jANe jinavacane emanA para jAdu karyo che ke kAmaNa vazIkaraNa karyuM che te ene ja sarvasva dekhe che. kaho jinezvara bhagavaMte ja jANe kumArapALanA mana para jAdu-kAmaNa-vazIkaraNa karyuM che te e emanA vacana tarapha saheje saheje kheMcAya che. jinanuM jinanA vacananuM kumArapALanA mana para moTuM aMjAmaNa che, te have zAnA lokathI lokasaMjJAthI aMjAya? eTale ja lokone zuM lAgaze enI paravA karyA vinA ghoDAnA palANane puMjaNIthI puMjI le che. tyAM eka sAmaMta rAjAne hasavuM AvavA para e samajI gayA,, ene AgaLa bolAvI enA paga para potAno paga mUkI bhAlo ArapAra utAryo. jyAM potAno paga vIMdhI bhAlo potAnA pagane vIMdhavA gayo tyAM e kamakame che. - kumArapALa kahe che, "kema bhAI ! laDAImAM bhAlA khAvA paDaze to e khAvAnI thoDI tAlima ahIM levI joie ne?" pelo kahe "mahArAja ! enI te tAlima levAnI hoya?" "to pachI laDAimAM moTA jIva mAravA paDaze mATe ahIM nAnA jIva mAravAnI tAlima levI paDe kharI? mUrkha ! tane zuM khabara nathI ke laDAimAM to sAme aparAdhI zatru Ave che eTale ApaNI saMsAra- lAlasAe ene mAravA paDe che. paraMtu nAnA jaMtuno zo guno te ahIM palANa para to bicArA niraparAdhI nAnA jIva beTho hoya, te ene zuM vagara vAMke kacaDI nAkhavAnA? A tane vagara vAMke saheja bhAlAnI aNI vAge e nathI gamatuM, to e nAnA jIvone AkhA prANanA nAza thaI jAya e game ? ApaNA pramAdathI ene kacaDI nAkhavAnA ?' sAmaMta rAjA tarata samajI gayo, mahArAjA kumArapALano ucca viveka, UMcI jAgRti ane sAcI jIvadayA para ovArI gayo, tarata pagamAM paDI kSamA mAMge che, ne kumArapALanI prazaMsA kare che. vAta e che ke lokanA aMjAmaNa mana parathI kADhI nAkhI jinanAM ane jinavacananAM aMjAmaNa dharo. jinavacanane sApekSa bano. enI jarAya avagaNanA beparavA, vismaraNa thAya nahi. e jinavacanane baMdhAyA rahevAnI apekSAbhAva jayaNAnA mahAdharmane sulabha kare che. madAMdha julmI datta rAjA kAlikasUrijI mahArAjane sabhAmAM bolAvI pUche che "bolo yajJanuM zuM phaLa?' AcArya mahArAja kahe che, "yajJanuM phaLa hiMsA'. rAjA pUche, - "hiMsAnuM phaLa zuM?" ahIM AcArya mahArAjanA mana para rAjA ke lokone aMjAmaNa nathI. emanA mana para to jinavacananuM aMjAmaNa che. "zI vAta jinavacana eTale ! kevA ahobhAgya ke A vizvamAM atyanta durlabha evAM jinavacana maLyAM! basa, mAre to Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S easessmeeeeeeeewsweeeeeeeeessessenessessoms ( zrI bhagavatIjI satra vivecana prANa nahi paNa e jinavacana ja sarvasva'.- AvAM enAM aMjAmaNathI enA tarapha kheMcAyA uttara kare che ke, - 'hiMsAnuM phaLa naraka." A uttara karatAM bhIti nathI ke ethI yajJamAM hiMsA karanAro rAjA ene narakagAmitAnI gALa lAgavAthI gusse thaI kaMI karI nAkhaze to? Avo koI bhaya nathI. kemake bhaya to potAnA zarIra para julma Ave eno ne ? paraMtu potAnI kAyAnuM ya evuM aMjAmaNa nathI jevuM jinavacananuM aMjAmaNa che. rAjA gusse thaI kahe che, "to zuM huM narakagAmI? tyAre tame kyAM jazo?' kAlikasUrijI mahArAja kahe che, - "amAre to ahiMsAthI svarge javAnuM." rAjA kahe "mArI narakagAmitAnI khAtarI zI ?' AcArya mahArAja kahe che. enI khAtarI che ke tuM AjathI sAtame dine ghoDA para beThe tArA moDhAmAM viSThAno kaNiyo paDaze, ne tuM kamote marIza. rAjAne gussAno pAra nathI. paNa kare zuM? chatAM kahe che, - "tamane sAta divasa aTakAyatamAM rAkhIza. jo tamAruM vacana khoTuM paDyuM to tamane dehAMta daMDanI sajA maLaze !' - basa, rAkhyA AcArya mahArAjane aTakAyatamAM. rAjA paNa mahelamAM bharAI bese che rakhe ne kyAMkathI moMDhAmAM viSThAno kaNiyo paDe to ? divasa cha pasAra thaI gayA, paNa rAjA e bhramaNAthI mAnI lIdhuM ke sAta dina vItI gayA, te have khuza thato kAlika sUrijI mahArAjanI khabara laI nAkhavA bahAra nIkaLyo. madAMdhapaNAmAM ghoDA para besI ene jorathI doDAvato cAlyo. rAjAnA moMmA viSThAno kaNiyo: have ahIM banyuM evuM ke rAjAno mALI vahelI paroDhe phUla ApavA Avato hato ene vaDI saMjJAnI joradAra hAjata lAgI, te rastA vacce ja eNe aMdhArAno lAbha laI hAjata TALI ne potAnI viSThAnA podarA upara phUla pAtharI dIdhA, ne tyAMthI cAlyo gayo. basa, have rAjA ghoDo doDAvato e ja raste nIkaLyo che. te cAre page kudatA ghoDAno paga pelA podarA para paDavAthI viSThAnA kaNa UchaLIne jAya rAjAnA moMDhAmAM. che tyAM khaTra rAjA gabharAyo. lAgyuM ke pote divasa gaNavAmAM bhUlyo, ane sUrijInuM vacana sAcuM paDyuM. paNa have AgaLa jatAM kyAMka mRtyu na Ave mATe mahela tarapha pAcho phare che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI stra-vivecana E ahIM banyuM evuM ke enA julmathI maMtrI amaladAro nokaro trAsI gayA che. rAjA sAme baLavo karavAnI tAlAvelImAM che. tenI taiyArI paNa karI lIdhI che. te jevo rAjA pAcho Avyo ke tarata ene sipAioe pakaDI laI khatama karI nAkhyo. AcArya mahArAjano yazavAda gavAI gayo. kAlikasUrijI mahArAja jinavacanathI aMjAyelA hatA, jinavacana pratye sApekSa bhAvavALA hatA. tethI avasare satya prakAzanamAM DaryA nahi. vAta e che ke manamAM kaI kaI vAtone aMjAmaNa lAgI gayA hoya che. e jagatanA jIvomAM ApaNe ghaNA raMga joie chIe ane ApaNA jIvanamAM paNa anaMtA saMsArakALamAM anubhavyuM che. te te jIvanamAM koI annadAtAnA, koi zeThanA, koI rakSakanA, koI sevAkArakanA, koI joSInA ke koI vaida DAkTaranAM aMjAmaNa mana para dharyA che. Aje dekhAya che ne ke koI kahe che, "bhAI ! mAre to A DaoNkTaranI davA para gADuM barAbara cAle che." bIjo kahe che "ApaNe to pelA jyotiSIe kADhI Apela varatArA barAbara banatA Ave che. tyAre koIne sAro nokara munIma maLI gayA para itabAra che. bIjAne vaLI sArI patnI maLI gayA para bhAre huMpha che. A zuM? pAkAM aMjAmaNa. savAla mAtra A che ke jinavacananuM aMjAmaNa kyAMya dharyuM ? zrI bhagavatIjI sUtra sAMbhaLavuM che ne? e sAMbhaLeluM saphaLa kyAre thAya? sAMbhaLavA para bhAvollAsa kevI rIte jAge ? jinavacananuM bhAre aMjAmaNa mana para vasyuM hoya to ja to. parama tAraka, parama kalyANakara, parama rakSA-zaraNAdAyI, jinavacanathI mana evuM aMjAI gayuM hoya, prabhAvita banyuM hoya, vazIbhUta thayuM hoya, manane lAgyA kare ke A saMsAramAM sArabhUta jinavacana che, sattva-joma zAMti-samAdhi, puNyabaLa ane bAdazAhI ApanAra koI hoya to te jinavacana ja che. ene ja jIvanasUtra banAvavAmAM ekAMte vijaya che, vinono nAza ja thato Ave che, mahAna karma jaMjIro tUTatI Ave che. e kArya dhana, mAla, parivAra pratiSThA ke ApaNI AMtarika krodha lobha mAna mada bhaya ke mAyA vagerethI zakya nathI tyAre ja jyAM moko Ave tyAM e badhAMnI AzA bAjue mUkI baMdhana korANe rAkhI mAre to jinavacananuM ja zaraNa levAnuM. sAjana vaNikane chIpAnA gharamAM bhADe rahetAM prasaMgavaza enA vADAmAM khodatA sonAnI kaDhAI nIkaLI AvI. ahIM jo dhananuM aMjAmaNa mana para hota to to manane thAta ke cAlo phAvI paDyA ! ghara chIpAnuM ne mAla gharamAM chUpAyelo, paNa bhAgya ApaNAM UghaDI gayA ke koI jANe nahi, ne bhADavAtagIrImAM ApaNane e mAla maLI gayo. basa ene ghAlI do ApaNI tijorImAM !" lakSmInuM aMjAmaNa hota to Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Essessessessessessessme98eases0029ossessessessesses sonAnI kaDhAI pacI karI deta. paraMtu nA, ene aMjAmaNa hatuM jinavacananuM, ane jinavacana to kahe che, corI-anyAya anIti na karIza. eno mAla pacaze nahi paNa phUTI nIkaLaze. "corInuM ghana na rahe gharamAM, cora sadA bhUkhe mare'je puNya Avo UMco mAnavabhava Apyo che, enuM sahacArI puNya khAvA jeTaluM to ApI deze. ane eTaluMya puNya nahi hoya to lAkha anIti karavA chatAM khAvA jeTaluMya nahi pAme. mATe adhika meLavavAnA lobhamAM corI anItithI A suvarNajIvananI mATI na karIza. dhyAna rAkhaje ke cakacakatA sonaiyA kiMmatI nathI, kiMmatI to tAruM pavitra hRdaya che. enA para ja bIjA lakhalUTa lAbhadAyI guNo ane zubha adhyavasAyo zubha cittabhAvo UbhA karI zakAya che. mATe pavitra dila paheluM sAcavavAnuM. samajI rAkhavAnuM ke haiyuM nirmaLa rAkhyuM haze to ja bIjA zubha bhAvo kamAI zakAze, saguNo sagAM thaze. mATe dhananA khoTA lobhamAM hRdaya meluM apavitra nathI karavuM." - jinavacana A kahe che. enAthI aMjAyeluM mana enA Adeza para ja madAra rAkhI pravartavAnuM. sAjana e kare che ane sonAnI kaDhAI cAuM karavAnuM jarAya mana ja thatuM nathI. e laine Uyo bhADAno gharamAlika chIpA pAse ane ene kahe che, lo A tamArA gharamAMthI nIkaLelI sonAnI kaDhAI khodatAM maLI AvI che." tyAre chIpo ya jabaro nIkaLyo. e kahe, - "nA, mArI zenI? mArA bhAgyamAM hota to huM ghara bhogavato hato tyAre ja maLI hota ne ? makAna to hAla tamArA tAbAmAM che, ne maLI AvI che, mATe hakapUrvaka ghara bhogavo ema A paNa bhogavo." basa, baMne vacce na levAnI kheMcAkheMca cAlI. eke ya rAkhI levA taiyAra nahi ! zuM sonAnI kaDhAI? Aje sagA be bhAI vacceya be vAsaNa tANI levAnI laDAI cAle che, ne ahIM sonAnI kaDhAI paNa na levAnI kheMcAkheca cAle che ! basa kesa pahoMcyo rAjA siddharAja jayasiMha pAse. A emAMthI pariNAma e AvyuM ke rAjAe sAjanane potAno daMDanAyaka maMtrI banAvyo, ane sAmaMta rAjAo pAsethI khaMDaNIo ugharAvavAnuM kAma soMpyuM. prAmANiktA joI ne ? 9. jinavacananA aMjAmaNa ma :::::::: jinavacananAM aMjAmaNa anyAya anItithI bacAve che. ema durAcArathI rakSaNa kare che, cAhya bIjI game tevI Apatti Ave. sudarzana zeThane jANo cho ne? sudarzana zeThe zuM karyuM? mitra patnI kapilAe potAnA gharamAM "tamArA mitra mAMdA che jovA cAlo' ema jUThuM haMkArI ghera bolAvIne ekAMta oraDAmAM dvAra baMdha karI daI bhoganI mAgaNI karI. viSaya moja mANI levAnI taka che ne ? cAle che WW Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana E AvuM duniyAmAM. piyarathI sAsare javA jAya, ne rastAmAM sAgrItano lAbha levAya. koNa hisAba rAkhavAnuM hatuM ke kyAre nIkaLI piyarathI, ne kyAre pahoMcI sAsare ? ema ghaNI gayo che dhaMdhArthe, ne pADozI bapore bhojana-ArAma arthe ghera Avyo che. makAna joDe joDe evA che ke uparanA mALa, agAzI bAraNA vagerethI sIdhA ekathI bIjAmAM jaI zakAya che pachI anartha cAlyA kare. zeThANI koI kAryanAM bahAne gumAstA-patnIne ghera bolAve che, ane pachI pote zeThanAM kArastAnamAM sAmela che. anartha cAlatAM zI vAra? koNa bacAvaze Arya prajAne? saMtati niyamananAM sAdhana sagavaDa vadhyA pachI AjanA kolejiyana sAthe bhaNatA vidyArthI-vidyArthinIonI kaI dazA che? sAthe lesana karavAnA bahAne, noTacopaDI ekabIjAnA ghera levA javAnA bahAne, pharavA javA sabhA meLAvaDAmAM javA ke sinemA jovA javAnA bahAne zA anartho nahi thatA hoya? kapilAe jALamAM sudarzanane phasAvyA. paraMtu e to sAvadhAna che. jinavacanathI aMjAyelA che viSayaraMgathI nahi. ane jinavacana to kahe che ke "sAdhu ane zrAvaka taNAM vrata che sukhadAI zIla vinA vrata jANajo kusakAsama bhAI re zIlasamo vrata ko nahi. kaThora vratonuM pAlana hoya, ghora tapasyA hoya, agAgha zAstrabodha hoya, paraMtu jo zIla na hoya, to e badhuM kuzakI jevuM che. enuM kAraNa e che ke zIlanI beparavAhImAM ane kuzIlanI vRttimAM mULa hRdaya ja apavitra rahe che, pachI apavitra dilanI vrata-tapa-jJAnanI vRttio zI rIte pavitra hoya? vaLI kuzIlanuM pApa evuM khataranAka che ke ene manamAM ghAlo eTale e bAbatano saMtoSa rahe nahi, dila jaI jaine kuzIla pApa tarapha kheMcAyA kare vicAra saraNI melI ne melI rahyA kare. pachI evA e tarapha kheMcAI gayeluM mana vrata AdimAM karI zake nahi. tyAre mukhya kiMmata hRdayanI pavitratAnI che. hRdayane malIna ane evA pratye AkarSAyeluM rAkhavuM hoya, pachI sAruM tattva bhale kAyA ke vANImAM utAryuM paraMtu e hRdayamAM kyAMthI pravezI zake ? mATe jinavacana A kahe che ke "mULa vinA taruvara jehavA, guNa vinA lAla kamAna zIla vinA vrata eDavAM, bhAkhe zrI vardhamAna re,-zIla samuM vrata ko nahi." - sudarzana zeThane jinavacananuM aMjAmaNa che. eno raMga che, eTale ekAMtamAM yuvAna strI enI meLe AgrahapUrvaka prArthanA karatI UbhI che, chatAM enI kai ja lalacAmaNa nathI, AkarSaNa nathI, emAM bhogasukhane jhera samaje che, narakanI kAtila kaTArI dekhe che, dhIkhatI bhaThThI lakhe che. dharma emAM paDavAmAM jinavacanano bhayaMkara bhaMga ane badhA vrata niyama dharma sukRto upara kAjaLano kUcaDo pharI vaLavAnuM dekhe Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana che. e kAMI A mAnava avatAre poSAya evuM nathI. kemake ahIM cUkyA eTale to pachI halakA bhAva ane halakI kuzIla ane bIjAM duSTa duSkRtyonI paraMparA ja cAle ! tyAM pAchuM enI kharAbI samajAvanAre ya na maLe ane jAte enI gaMdha paNa na Ave ! eTale AMkha mIMcIne duHzIla - duSkRtyo ane duSTa vRttiomAM DUbI ja javAnuM rahe. eTale pachI khalAsa ! naraka nigodAdi durgatiomAM bhaTakatA thaI javAnuM ! asaMkhya kALe paNa chUTakAro muzkela ! ahIMnA kSaNika kSudra kuzIlasaMganA sukha mATe A bhayAnaktA koNa UbhI kare? sudarzana zeThane A phAMsAmAMthI bacavuM che, ne pelI bAI dharmanI halanA na karAve e paNa sAcavavuM che. eTale ene kahe che, "are ! - bhUlI paDI. huM to napuMsaka chuM.' sAMbhaLatAM ja kapilA jhaMkhavANI paDI gaI. tarata ja kahe che, "ema? to to jAo, koIne A kahezo nahi.' basa, sudarzana chUTI gayA, ne manamAM gAMTha vALI ke ekalI strIvALA makAnamAM javuM ya nahi, ne UbhA ya na rahevuM. sudarzanano jinavacana parano raMga kevo? e jarA AgaLa paNa juo, kapilA rAjarANI abhayAnI sakhI hatI. eNe ene vAta karI tyAre abhayA kahe che, "ghelI re ghelI ! sudarzana tane banAvI gayo ! e napuMsaka nathI, ene to cha chokarA che. mUrkha ! AvaData ja nahi nahitara hAthamAM Avelo jato karAya ?' kapilAne ToNo lAgyo. e kahe che, "have tamArAmAM AvaData che te joizuM." abhayA kahe che, "emAM zuM? huM tane batAvIza." kapilA kahe, "zuM batAvazo? have to e zikhAI gayo. tamAre tyAM eya Ave ja zAno? ke tamArAthI ene tyAM ekAMtamAM maLAya ja zAnuM?' abhayA kahe dhIrI paDa. tuM to sAva bhoLI. enA rastA judA avasare karI dekhADIza." basa abhayAe peMtaro racyo. sudarzananI tapAsa karAvI ke e ekalA kayAM maLe? patto lAgyo ke parvatithie zunya gharamAM dhyAnamAM rahe che. pachI eNe sudarzananA deha pramANa sone maDheluM eka pUtaLuM karAvyuM ne barAbara poSadhanI rAtamAM mANaso pAse bahArathI e pUtaLuM maMgAvyuM. mANaso rANInA mahela para laI AvatAM nIce daravAne pUche che A zuM DhAMkIne laI jAo cho ? pelA kahe che, Aje rANI sAhebane kAmadevanI pUjA vidhi karavAnI che te emanI mUrti laI jaIe chIe. lyo jUo' ema kahIne pUtaLA upara DhAMkeluM kapaDuM khaseDIne batAve che. thayuM javA dIdhuM pUtaLuM aMdara. thoDI vAra pachI ene phUlahArathI zaNagArI karI bahAra kADhyuM. laI gayA gAma bahAra. dhoIne pAchuM lAvyA. vaLI daravAne pUchatA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [zrI bhagavatIjI sutra-vivecana - eja uttara. aMdara laI jaI eja vidhi, eja pramANe pAchuM gAma bahAra. vaLI trIjI vAra laI AvyA. daravAne pUchatAM kahe che, "eja kAmadevanI mUrti che. lo jovI hoya to juo. A to aneka pUjAonI vidhi hovAthI lAvavI laI javI paDaze.' thayuM have daravAna jovAnuM mAMDI vALe che. eTale pelA nizcitta thayA pachI pUtaLAne badale AkhA ne AkhA dhyAnamAM UbhelA sudarzana zeThane kapaDAmAM DhAMkI upADI lAve che. ahIM daravAna kAMI pUchato nathI. te kSemakuzaLa sudarzanane rANInI sAme khaDA karI dIdhA, ne mANaso gayA. te bhaluM haze to potAnAmAM eka mANasanoja kapaDe DhAMkI bahAra laI gayA haze, jethI daravAna jANe ke mUrti gaI. ahIM rUpa-sauMdaryavALA sudarzanane joI rANI vadhAre kAmavihvaLa banI. zeThanI AgaLa hAvabhAva karatI prArthanA kare che. zeTha ! AkharI avasara maLyo che. lhAvo lyo. huM taiyAra chuM. ahIM ekAMta che. mArA jevI eka rANI tamArI sevAmAM che." bolatI jAya che ne pavaiyAne pAno caDhe ema kAmaceSTA, aMgapradarzana ane AMkhanA kaTAkSa lagAvatI jAya che. AjubAju vAtAvaraNa paNa vilAsabharyuM che. rAtrino samaya che ane rANI pAchI kahe che, "mAnI jAo, phAve eTalo vilAsa karo, mArI Aga bujhavo, nahitara tamane phajeta karIza to rAjA tamane garadane mAraze. raMgarAga khelazo, to kSemakuzaLa tamane bahAra pahoMcatA karIza.' che kAMi bAkI ? rAjAnI rANI ane ekAMtamAM sAme UThIne karagare che. bhalabhalAne pigaLAvI nAkhe. vAsanA-vivaza karI nAkhe, evI enI ceSTAo che. paraMtu A to sudarzana che, jinavacanathI aMjAi gayelA dilavALo che. ene mana viSayo haLAhaLa che. kuzIlasevana viTaMbaNA che, cAmaDAnI ramata mUrkhaceSTA che. kUtarA-kUtarInA khela che. ucca mAnavanA avatAre e e pAchuM pazu krIDAmAM kAM javuM? sudarzanane lezamAtra vikAra nathI thato. manane nirdhAra che ke "mAre mohanuM nathI mAnavAnuM, jinanuM ja mAnavAnuM che." prasaMga AvatA pahelethI satata bhAvanA bhAvyA karI hoya ke game tevA saMyoga AvI lAgo, ekAMtamAM moTI IdrANI jevI yuvatI game tevA hAvabhAva dekhADatI ho, paraMtu huM ene pazukriyA pazu samajuM chuM. bAliza gaddhAgIrI dekhuM chuM. mAre mArA AtmAne enI sAthe kazuM lAgatuM vaLagatuM nathI. khuda mArA aMgo sAthe kazuM lAgatuM vaLagatuM nathI. huM nirvikAra zuddha jJAnamaya AtmA chuM. zuddha jyotimaya mAre kAyAnA sukhada duHkhada sparza ke IdriyonA iSTa-aniSTa viSayo sAthe zuM lAgevaLage ?...AvI vAraMvAra bhAvanA karavAnuM rAkhyuM hoya, to e avasare javAba Ape. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana sudarzana zeThane taddana nirvikAra joyA, zarIranuM eka rUMvADuM ya na pharakayAnuM joyuM tyAre hArelI rANI vipharI, potAnA hAthe potAnA jhaTiyA tAmyA, zarIra para nahoriyA khaNyA, ne bUma mArI "doDo doDo koI duSTa mArA para AkramaNa kare che.' sudarzana zeThe to pahelethI samajI mUkyuM hatuM ke rANI jAya to keTalI hadanA tophAna sudhI jAya. tethI gabharAvavAnuM nathI, zIlarakSA pAchaLa prANa paNa jatA karavA paDe to taiyArI che. tethI zAnta dhyAnamAM UbhA che. sipAIo doDatA AvI emane pakaDI aTakamAM rAkhI savAre rAjA pAse hAjara kare che. rANI kahe che, - "juo A duSTa mArA zarIra para dhasI AvI A mane lahuriyA bharyA. sAruM thayuM ke sipAIo AvI gayA. nahitara koNa jANe A duSTa zuM yA karata ? mAre to zIlabhaMga pahelA jIbha kacaDIne maravAno samaya Avata. rAjA nyAyI che. eka pakSanuM game tevuM yuktiyukta sAMbhaLIne paNa doravAI jAya evo nathI. emAM vaLI A to sAme prasiddha sudarzana zeTha che. eTale ekadama rANInuM sAcuM zAno mAnI le ? tethI sudarzanane pUche che, "zeTha ! A zuM che? mAre to baMne pakSanuM sAMbhaLI nyAya tolavAno che? to kaho ahIM zI rIte AvyA? kema AvyA? ne zuM karyuM tame ?' - have ahIM juo zeTha kevA jinavacananI ghArAe cAle che, e jue che ke jo huM satya hakIkata kahuM, to rAjA AjubAju tapAsa kare, to saMbhava che rANIno prapaMca khullo paDe, ne tethI rAjA ene bhayaMkara sajA kare. mAre cothuM vrata to sacavAI gayuM, paNa pahelA ahiMsAvratanA hisAbe rANInA kaSTamAM nimitta kAM banavuM? mATe mAruM game te thAo mAre mauna rAkhavuM eja zreyaskara che. zuM karyuM A? jinavacanano pAko raMga che, ne jinavacana kahe che koInI hiMsA na karo, bIjAne duHkha kaSTa thAya evuM na Acaro na bolo. emAM nimitta na thAo.' basa to pachI A asAra jIvanamAMthI e sAra pakaDI levAno. zeTha pharIthI pUchavA chatAM kAMI bolatA nathI. eTale rAjA kahe che, "juo A parathI sAbita thAya che ke tame gunegAra hoi bolatA nathI. mATe tamane avaLe gadheDe caDAvI tamArA gunAnI jAherAta karatAM zUlIe lai javAnI ane zULIe caDAvI devAnI sajA karUM chuM." kahIne zeThane sipAIone hukama bajAvavA soMpI dIdhA. kevuM drazya? zeTha chatAM akSara bolatA nathI. nahitara kahI na de? ke juo AvI rIte mane mANaso kapaDe DhAMkI UMcakI lAvelA. pUcho tamArA rANIvAsanA daravAnane kahyuM hota to rAjA UMDo Utarata. tapAsa thAta ne rANInuM pokaLa bahAra Avata paNa zeThane bolavuM ja nathI ne? kevuM sattva ! kevuM vairya ? kevAM jinavacananAM aMjAmaNa ! Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana pra. sudarzana zeThane evo vicAra kema na Avyo ke jo ahIM satya hakIkata kahI dauM ane sAthe abhayA rANI mATe abhayadAna mAgI lauM, to huMya bacI jauM ne e paNa bacI jAya, ane huM jIvato rahIza to pachI ghaNo dharma ArAdhI zakIza ? u. ema karavAmAM nizcita nathI ke abhayAno evo ghora prapaMca sAMbhaLIne atyaMta gusse bharAyelo rAjA abhayAne zikSA vinA jatI kare ? vaLI pote satya prakAzavA jatA abhayAnuM marma khUlavAthI enA dilane jabaradasta AghAta to thAya ja e nizcita che. ahiMsA ane dayAnA mahAna upAsaka sudarzana zeTha e kevI rIte vadhAvI le ? ApaNA dilamAM evo dayAbhAva na hoya eTale sAmAnA hradaya marma bhedAtAM ene keTalo sajjaDa AghAta lAge che ane tIvra duHkha thAya che enI kalpanA nathI AvI zaktI. tyAre sudarzana zeTha je zrAvakadharma pAmyA che, ane je emaNe ahiMsA, satya vagerenAM vrata lIdhA che, emAM eno paramArtha enuM rahasya eno UMDo bhAva haiye evo vasAvyo che ke e jIvo pratyeno dayAthI chalo chala bharelo che. pachI tyAM sAmAe potAne ghaNo badho trAsa Apyo keTalI viTaMbaNA karI ene ADe AvavA detA nathI. tenI gaNatarI karatA nathI ane sAmAnA duHkhano vicAra pahelA kare che. sAmAne duHkha paDe enAthI potAnuM dila dravita thai UThe che. mahAvIra prabhune cha mahinA sudhI raMjADanAro ane eka rAtamAM ati bhayaMkara upasarga karanAro saMgama devatA have hArIne javA lAgyo tyAre prabhune e julmano hisAba na gaNatAM ene bhAvI narakAdi duHkho varasavAnI kalpanA para dila dravI UThyuM ne ? AMkhamAM AMsu AvI gayA ne ? huM AvA mAlikano AjJAMkita chuM e gaurava haiye vasyuM hoya to ApaNane paNa ApaNA 52 duHkha varasAvanAra duHkhI thayA aMge dayA kema na UbharAya ? sudarzana zeThane jinezvara bhagavaMtanA ane emanAM vacananAM evAM aMjAmaNa che ke emanA dilamAM abhayA pratye e dayA ubharAya che. eNe kevA prapaMca ane julma karyA e taddana bhUlI jaine eno marma khullo ka2vAmAM enA dilane keTalo badho AghAta kare enI dayAthI dravita thaI jAya che. eTale e rahasya kholanArUM sAcuM paNa vacana kema bole ? vaLI pote jIvatA rahe to bhaviSyamAM ghaNo dharma karI zake e vicAramAM paNa dharmanI vizeSa bhUkha karatAM potAnA prANa bacAvavAno lobha mukhya hovAnI gaMdha Ave che. kemake paheluM to jIva potAne bacAvavA mATe sAmAnA gupta duSkRtyane je prakAramAM lAvaze ethI ene ja saDa hRdayAghAta lAge ane kadAca ene bhayaMkara sajA thAya e tarapha AMkhamiMcAmaNA thAya che. arthAt sAmAne UbhA thanAra duHkha pratye upekSA, kaThoratA, nirdayatA thAya che. jo e hoya ane potAno jIva bacAvavo che to eno artha e, ke bIjAnA bhoge potAnA bacAvanI tAlAvelI mukhya banI. pachI 'bhaviSyamAM huM dharma ghaNo karIza' e eka bahAnuM athavA gauNa icchA thai. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana potAnA prANanA lobhe, hAthaveMtamAM rahela pratyakSa dayAdharmane kacaDavA jatAM bhAvI dharmasAdhanAnI lAgaNI joradAra rahevAnuM zI rIte kahI zakAya? mATe to kumArapALa mahArAjAe kaMTakezvarI devIne varasovarasa apAtA bokaDAnA bhogamAM saMmati na ApI. devIe trizUla mArI koDhiyA banAvyA to paNa vadhanI saMmati na ApI. ane baLI maravAnI taiyArI karI. tyAM ema na vicAryuM ke huM jIvato hoIza to bhaviSyamAM ghaNI zAsana prabhAvanA karIza. ghaNo dharma karI zakIza. kema nahi ? kAraNa A ja ke bokaDA pratye dayA ane ahiMsAnI jinAjJAnuM aMjAmaNa. ethI potAnA prANanA saMkaTe paNa e bajAvavAmAM jhAlyA rahI zaktA nathI. aMjAmaNa cIja evI che. sudarzana zeThane jinavacananuM ane jinavacane kahela dayA ane vratadharmanuM evuM aMjAmaNa che eTale potAnA bolavA para abhayA rANIne AghAta ane sajA thAya e jovA taiyAra nathI. basa rAjAnA hukama mujaba emane zULIe laI javAmAM AvyA. zULIe caDavA sudhInI taiyArI che, pachI loko phiTakAra kare enI zI gabharAmaNa hoya ke "rAjAne to to sAcuM kahI devA de ne ? evuM manamAM ya UThe? nA, e to khuza che ke rANIne ApattimAM na mukAvuM paDyuM. kaI hadanI dayA? eka gRhastha mANasa bhayaMkara luccAI ane duSTa aparAdha karanAra sAmA para dayA kare ? ene duHkha na Avo e phikaramAM hoya ? ane e mATe jarUra paDI to pote keTalI hadano bhoga Ape ? zULIe bhedAI javA sudhIno ? sudarzana zeTha mAtra poSadhamAM ja mahAtmA hatA? ke poSagha pAryA pachI paNa mahAtmA? ekaladokala nathI ho. bairA-chokarAvALA che. cha chokarAMnA bApa che. chatAM khUbI che ke e badhA pachI, jinavacana paheluM, vrato pahelAM, gharma pahelo. nagarano prasiddha vepArI, zrImaMta mANasa rANIvAsamAM ghusI durAcAra sevavA gayela ane rANI para AkramaNa karanAra tarIke nagaranA mArgo para lokaniMdA pAmato laI javAI rahyo che. chatAM emAMthI bacavA duzmana rANInI duSTatA pragaTa karavI nathI. keTalI badhI samatA, saumyatA ane prANidayA ? emAM jAta niMdAnI kevI beparavAhI? prabhu pAse AvuM mAgavAnuM mana thAya kharuM ke "mane paNa jAtanI niMdA-apamAna-jAnajokhame paNa bhayaMkara dumananI dayA karavAnuM maLo ?' jinavacananuM mana para aMjAmaNa hoya to evuM mAgavAnuM mana thAya. kemake jinavacana e ja karavAnuM kahe che. "aparAdhIzuM paNa navI citta thakI ciMtavIe pratikULa,' e samakitanAM pahelAM lakSaNanuM svarUpa che. eTale e jo ApaNAmAM na hoya, to prabhu pAse enI prArthanA karAya. prabhunI pAse ghaNuMya mAgatA hazo, to AvuM AvuM mAgo; mahApuruSonA jIvanamAM sadhAyelA AvAM gharma parAkrama ApaNane kema maLe e mAgo. pra. zuM mAgavAthI maLe ? Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI bhagavatIjI sutra-vivecana | u.- hA, vizuddha bhAve mAMgavAmAM praNidhAna yAne mananuM kendrIkaraNa thAya che. ane praNidhAna e siddhinuM bIja che. praNidhAnathI pravRtti ane vijJajaya dvArA siddhi thAya che. ema SoDazaka ane "yogaviMzikA'-zAstra kahe che, tema gaNadhara bhagavAne jayavayarAya" sUtramAM praNidhAna mATe ja "bhavanivvao' vagere mAgaNI mUkI che. vAraMvAranI zubha mAMgaNI ane vAraMvAranA praNidhAnathI aMtarAya karma tUTe che; pachI siddhi kema na thAya. mAgaNI arihaMta paramAtmA AgaLa karIe chIe ane e prabhuno aciMtya prabhAva paMcasUtra zAstra ne "lalitavistarA" zAstra kahe che. emanA aciMtya prabhAve siddhi thAya e nizcita che, nisaMdeha che. mATe arihaMta paramAtmA para emanI aciMtya zakti para aTala zraddhA rAkhI mAgo, niraMtara niyamita vAraMvAra mAgo, jarUra maLaze. kharekharUM mAMgavAnuM A sattva che, AmAM parAkrama che, ke mAthA vADha duzmananI paNa dayA Ave, hRdayabhInI karuNA UbharAya e bicArAnuM bhaluM thAo, ene kaSTa na Avo" evo haiye dayAlacabaca sadbhAva UThe. sudarzana zeTha svayaM pavitra rahIne phasAvanArI ane lokaniMdA tathA TheTha zULI sudhI pahoMcADanArI abhayArANI upara A dayA karI rahyA che. paraMtu emanI patnI manoramAne zeThanI pavitratAnI khAtarI che, eTale ene to lokaniMdA ane vizeSa dharmaniMdA asahya thaI paDe che. e kema besI rahe? eNe zeThanuM kalaMka Utare e mATe kAussagga mAMDyo. zAsanadevatA hAjara thaI pUche che, kema zuM che?' -manoramA kahe che, "A juone nagaramAM zuM cAlI rahyuM che ? AvA pavitra AtmAnI jagatamAM halakAI ane zAsananI niMdA thAya ?' basa, pelI bAju jyAM sudarzana zeThane zULIe caDAvI chUTakArAno dama kheMce ke hAza, rAjAno hukama bajAvAI gayo !" anADI loka khuzI thAya che ke, "barAbara, A luccAne ThIka sajA maLI !" paNa tyAM to zAsana devatAe jhaTa zULInuM siMhAsana banAvI dIdhuM ! loko jue to zeThane enA para beThelA ane mAthe chatra, be bAju cAmara, AkAzamAMthI puSpavRSTi tathA "jaya ho niSkalaMka zIladhArI sudarzana zeThano', evo jayanAdathI dIpI UThelA dekhe che anADIonAM moDhA pahoLA thaI gayA ke hai? A zuM?' rAjA khabara paDatAM Azcarya pAmI doDato Avyo. pUche che, "zuM A? zeTha zI hakIkata che ?" paraMtu zeThane kyAM bolavuM che? are ! hajIya emane to e cIMtA che ke "kadAca bicArI abhayArANI muzkelImAM na mUkAya!" zeTha nathI bolatA. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra vivecana vicArajo zeThanuM hRdaya, emanI uttamatA, emane colamajITha lAgelA jinavacananA raMga, emaNe keLavelI mahAtmAgIrI ? che vicAravA jevuM ? e zIlapAlana te ATalI parAkASTA paryantanA Atmabhoga ane duzamanadayA sudhI karavAnAM parAkrama sAthe kare, ane ApaNe cAlu sukhada saMyogomAM ya zIlapAlana na karIe ? saheja AMkhane sakhaNI na rAkhI zakIe? zIlabhaMjaka vAMcana-darzana choDI na zakIe? AjanA sinemA-citrapaTo TI.vI. zuM che? AMkha ane manathI zIla bhaMgAvanAra ke zIlarakSA ApanAra ? eTalI ya jovAnI naphaTAI na chUTe? zeThano gajabanAka parAkrama jANyA pachI parastrI mAtrano AMkha, mana ane kAyAthI tyAga na thAya ? tyAre zeThanI dayA paNa keTalI badhI UMcI? hajIya 'duSTa abhayA kaSTamAM na mUkAo e bhAvanAmAM rame che! devatAI sanmAna maLyAM! loka ane rAjA A divya banAva para pAgala thaI gayA che ! niMdA TaLI ne bhArobhAra prazaMsA prasarI gai che ! chatAM enI koI khuza khuzAlI zeThane nathI; emane to bicArI rANI kaSTamAM na paDo" e ciMtA che. eTale hajI paNa rAjAnA pUchavA chatAM bolatA nathI. AvI jIvaleNa duzmanabhUta abhayA upara paNa dayA hoya emane bIjA sAthe vaira-virodha ke duzmanAvaTa hoI zake? tyAre, ApaNe kadAca e dayA sudhI hajI na pahoMcyA hoIe, paraMtu cAlu jIvanamAM vaira-viroghathI na bacI zakIe? sAjI sArI sthitimAM ya jagamaitrI ciMtavI nA zakIe? vAtavAtamAM jhagaDavAnuM ke sAmAnya bAbatamAM kyAreya paNa jhagaDavAnuM na choDI zakIe? tyAre evo koi vanya prasaMga na banAvIe ke ApaNo aparAdha karelAne udAratAthI kSamA ApI uparathI ene koI sahAya karAya ? zeTha to jIvaleNa abhayA kacchamAM na mUkAya mATe banela vastu kahetA nathI, paraMtu zAsanadevatAne lokaniMdA miTAvavI che te tarata ja AkAzavANI karI loka ane rAjAne badhI vigata kahI de che. zeTha nAilAja banyA. rAjAne rANI para have gussAno pAra nathI. strI jAtane mArI to zuM nakhAya, ene dezavaTo daI dIdho. lokamAM zeThano, satyano ane zAsanano jayajayakAra phelAI gayo. A badho pratApa jinavacananA raMgano, aMjAmaNano. jinavacana pALavAnuM AvyuM tyAM bIjAM pralobhano kUcA ane bhayaMkara Apatti paNa visAtamAM nahi! eTalo badho e badhA karatAM jinavacanano bhAre pakSapAta, zI vAta jinavacana eTale ! jagatamAM hIrA-mANeka maLe, devatAI vimAna ne apsarAo maLe, paraMtu jinavacana kyAM maLe? kyAre maLe? mAre to ekaja Aza jinavacananI. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra vivecana bhagavatI sUtra sAMbhaLavuM che, e jinavacana che, mATe enA para A raMga Ubho karIne, mana para enuM kAmaNa-aMjAmaNa UbhuM karIne zravaNa karavAnuM che. to e zravaNa abhuta lAgaze, tanmaya citta thaze ane jIvanasparzI banaze. A pra. paNa paheluM to jinavacananuM evuM aMjAmaNa ja zI rIte thAya ke jethI bIjI vastunI paravA na rahe ? u. thAya. jinezvara bhagavaMtanuM aMjAmaNa lAgI jAya to pachI emanAM vacananuM - aMjAmaNa lAgavuM saraLa che. puruSa vizvAse vacanavizvAsa. juo cho ne ke bALakane mAbApa para AsthA che, to emanAM vacana para jhaTa vizvAsa paDe che. bIjA game teTalA lobhAvavA-lalacAvavA Ave, paNa e lAlaca karatAM mA bApanuM aMjAmaNa bhAre che eTale bALaka lAlaca paDatI mUkI mAbApa tarapha DhaLeluM rahe che. mAmA-mAzI ke kAkA-kAkInuM khAI Ave, kaMI bakSIsa laI Ave, to paNa enA mana para mAbApanI gherI chAyA hoya che, ne emanAM vacanane tyAM ne tyAM AgaLa kare che. kaSTa dekhAtuM hoya to paNa e pALavAnuM paNa kaSTathI bhAgavAnuM nahi. mAbApanI jo rojanI keLavaNI hoya to baccAM moTAM thayA pachI paNa A chAyA, A aMjAmaNa rAkhaze. mA 10. brAhaNInI 3 chokarIonuM draSTAMta *** ** pelI brAhmaNInI traNa chokarInuM draSTAMta jANo cho ne? "anuyogadvAra sUtranI TIkAmAM e dRSTAnta Ave che. emAM mAtAne chokarIo pati sAthe sukhI jIvana gALe evuM karavuM che. eTale pahelAM moTI chokarIne paraNAvyA pachI sAsare pahelI vAra mokalatAM kahe che, "jo tuM ATaluM karaje. tArA pati pahelI rAte tArI pAse Ave tyAre pahelAM jarAka emane lAta lagAvaje.' juo kevI salAha? utAvaLa karIne "gAMDI' kahezo nahi. brAhmaNI gaMbhIra ane dIrgha draSTivALI che. e AgaLa samajAze, paNa tamArA jevAne A salAha jarA ajagatI lAge. to pelI nAdAna chokarIne na lAge ? paNa nA, mAtAe enI kALajIbharI evI keLavaNI karI che ke enA para mAtAnuM aMjAmaNa che. tethI mA kahe che te vicAra karIne ja kahetI haze evI aTala zraddhA che. eTale e vacana e tarata svIkArI le che. jinendra bhagavAnanuM ApaNA mana para A aMjAmaNa che? hoya to to emanAM vacananI mana para gherI chAyA aMjAmaNa rahe. jhaTa "tahatti'- tathAstu thAya. kaSTano vicAra na rahe. "zI vAta mArA bhagavAna !' paheluM A joie. chokarIne e che zI vAta mArI mA !' eTale e aMjAmaNa nIce enuM vacana mAnya karI laI gaI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra vivecana sAsare. have ene pati para keTalo badho rAga UchaLato hoya? e pahelo maLe tyAre kevI hoMza ane hetathI ? A badhuM to tamArA anubhavanuM che ne? e badhuM chatAM kSaNabhara e UbhuM rAkhIne brAhmaNaputrIe pati pahelapaheMlo pAse AvatAM mAtAnI salAha mujaba eNe patine lAta lagAvI. koI jinavacananAM AkarSaNa nIce, bIjI bAju ApaNA para sAmAne UbharAto rAga chatAM, ene ghaDIbhara Takkara lAgavA jAya evuM AcaraNa karyuM che? pRthvIcaMdra rAjakumAra paraNI lAvelI ATha navoDhAne pahelI mulAkAte kahe che, "sAMbhaLo guNonA bhaMDAra! jenA manoratha laIne AvyA cho e bhogasukhanA vipAka kevA bhayaMkara kaTu che e jANo cho ? vipAkaphaLanAM sukha to eka ja vAra naso kheMcAI taNAIne mota nIpajAve, paraMtu A viSayabhoga to sumAra vinAnA duHkhabharI durgationA ane duHkhada mRtyuo Ape! zuM ahIM viSayabhogathI tRpti thavAnI che? bhUlA paDatA mA. agni jo jhUme IdhaNe, nadIe jo jaladhi pUrAya; to viSayasukha bhogatAM, jIva e tRmo thAya.' viSayabhoga rUpI dhanathI to jIvano kAmAgni bUjhe nahi, vadhe che. A saMsAracakramAM bhamatAM jIve anaMtI vAra devalokanA viSayabhoga paNa karyA , chatAM kyAM che Aje tRpti ? mATe viSayomAM mUDha na bano. viSayabhogathI sukhI banavAnI AzA rAkho mA. jhAMjhavAnA nIra jevA e sukhanI lata mUkI do.' pahelI mulAkAte navoDhA patnIonA UchaLatA rAga-sneha ane bhAre bahumAna chatAM jinanI jinavacananI chAyA-aMjAmaNa nIce e rAgane Takkara lagADI jAya evA kevA A bola ? tamAre Avo prasaMga to zAno paraMtu mahApuruSa pRthvIcaMdra rAjakumAranI A bolavAnI vartaNuka tamArA haiye jace ya kharI? samajyA nahi? tamane zuM ema lAge kharuM ke "vAha! eNe avasara-sara kharekharUM kahyuM? ke zuM ema thAya ke "AvuM te pahelI tabakke kahevAtuM haze? sAmI bicArIne keTalo AghAta lAge ! sAdhu thayo hoya to to ThIka, paNa gharamAM besIne AvuM pahela pahelAM karAya?' - jo AvuM lAge to eno artha ja e ke, pRthvIcaMdrano e vartAva haiye jacato paNa nathI, AcaravAnI to vAte ya kyAM? pRthvIcaMdranA bola zA khoTA che? jinavacanane anusaratA e bola che. pra. paNa te AvA TANe bolAya? uM. tyAre zuM sAmAne bhoganA kIcaDamAM kheMcAvyA pachI bolAya? vAghane lohI cakhADyA pachI lohIno tyAga zikhavavAno? ke lohI cakhADyA pahelAM ? vAta e che ke mana para jinavacananuM aMjAmaNa nathI, enuM kAraNa jina-vItarAgane kharekharA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana oLakhIne emanA para mana ovArI jatuM nathI mATe jAte ene AdaravAnI vAta to kayAM, kiMtu bIjAe AdareluM haiye jacatuM paNa nathI. juo bIjo dAkhalo samarAditya rAjakumArane pahelI mulAkAte, paraNI lAvelI be rAjakanyAo sAthe beThelI sakhI kumArane pAnanuM bIDuM ApatAM kahe che, - 'kumAra sAheba ! lyo A ApanI prANapriyAoe taiyAra kareluM premanuM bIDuM.' kumArane to jinavacananA aMjAmaNa nIce kazuM bolavAnI taka ja joItI hatI; eTale taka jhaDapI pUche che, - huM? pUcho tamArI sakhIone ke emane mArA para prema che?' tamAre koIne bhAgye ja pahele tabakke Avo prazna karavAnuM banyuM haze. chatAM samarAdityanuM A prazra karavAnuM haiye jace kharUM ? ke ema lAge che ke "AvuM te pUchAya ? te kyAre? pahelA mIlane?' basa, ahIM ja kasoTI che. uttama puruSonA sat kartavyo, tAttvika bola ane vivekabharyo vartAva haiye jace che ke kema ? enA jAta mATe manoratha jAge che kharA ? jo nathI jacatA, manoratho nathI jAgatA, to jinavacananAM mana para aMjAmaNa kyAM rahyA ? aMjAmaNa hoya to lAge ke " kharo naravIra, kharUM pUchayuM.' bAkI to jAta AcaraNa to dUra, paNa mahApuruSoe AcareluM pacAvavAnI ya trevaDa nahi, tyAM jinavacanaraMganA vAMdhA. samarAdityanA prazna para pelI sakhI kahe che, "kumAra sAheba ! premanuM zuM pUcho cho ? jyArathI eNe Apano guNabharyo paricaya sAMbhaLyo che tyArathI to e rAtadivasa ApanA mATe tUrI rahI che! gAMDItUra banI che ! ApanI raTamALA cAlu kumAra kahe, - "to pachI emane e pUcho ke "premIjana potAnA priya pAse evuM karAvavA icche kharuM ke jethI e premapAtrane A saMsArakArAgAramAM rulavuM paDe ?' kevo prazna? jinavacananA aMjAmaNamAM ene navI patnIone e ThasAvavuM che ke "tame mArI pAse je viSayabhoga karAvavA AvyA cho, e cIja evI che ke jethI mAre pachI A bhavakedamAM jakaDAyA rahevuM paDe ne duHkhada bhavabhramaNa karavAM paDe. evI mArI paristhiti sarjavAnuM tame karAvo emAM zuM tamAro prema gaNAya, ke niSpharatA ? sAco premI to sAmAne UMce caDavAnuM karI Ape, nIce paTakavAnuM nahi, e to duzmananuM kAma gaNAya." tame te premI thaIne AvyA cho ke duzmana? Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ we:ewsssssssssssssssssssssssessoas00.00% zrI bhagavatIjI satra vivecana pRthvIcaMdra ane samarAditya baMnenI patnIoe prathama tabakkAnI vAta parathI bujhI gaI. jinavacananA aMjAmaNa nIcenA kumAronA bole pelIonA rAgane Takkara lagAvI dIdhI. ahIM brAhmaNInI kanyAe mAtRvacanane anusAre patinA rAgane Takkara mAre evuM kArya karyuM! zuM? pahelI mulAkAte patine lAta mArI! paNa pati laMpaTa nahoto, gulAma nahoto te e to evo gusse thaI gayo ke kahe che, "nAlAyaka!A dhaMdho? kevA kuLanI cho ? UTha ahIMthI, hamaNAM ne hamaNAM cAlI jA tArA bApanA ghera. jiMdagImAM pharI ahIM AvIza nahi." ema kahIne kADhI oraDAnI bahAra, ane savAre piyera ravAnA karI. alabat brAhmaNaputrIne duHkha thayuM, paraMtu emAM ene potAnI mAtA upara abhAva-aruci nathI thatAM. kAraNa? mAne aMjAmaNa enA mana para che, - "zI vAta mArI mA !" ghare AvI mAtAne hakIkta kahI kahe che, - mA! teM kahyuM tema karyuM, paNa have to e kahe che ke jiMdagImAM ahIM AvIza nahi ! have mAre zuM karavAnuM ?' mAtA ene AzvAsana ApatI kahe che, "muMjhAIza nahi. hamaNAM jamAIne samajAvI dauM chuM. paNa eka vAta samajI le, tArA mATe ghara to bahu joI vicArIne sArUM pasaMda karyuM hatuM, kintu jamAIno svabhAva jANavo hato e mATe A prayoga karAvyo hato. jethI pachI tAre kema vartavuM e batAvI zakAya. enuM kAraNa e che ke Ama to sAsarU zrImaMta hoya to sukha to maLe paNa pati jo mijAjI hoya ane tane yogya vartAva AvaDe to e tane dabaDAvyA kare, ne jIvana khArUM banI jAya. tyAre jo ghara madhyama hoya ne pati sAmAnya mijAjI hoya ane tuM paNa sAme javAba detI thAya, to ya jIvana kalezabharyuM rahe. tyAre jo pati gulAmI mAnasano hoya, ne tuM bahu AjJAkAMkSI rahevA jAya, namatI ne AjJA mAgatI rahevAnuM kare, to patine game nahi. A badhI paristhitimAM kevA thaIne rahevuM, kevo vartAva rAkhavo, ke jethI svabhAvano meLa jAmI sukhada jIvana cAle, e khAsa karavAnuM che.' A hisAbe have jo ke tArA patino svabhAva evo kaDaka che ke e tArI bhUlane jarA paNa sahana nahi kare. e vakhate jo tuM bacAva karavA jaIza to e vadhAre gusse thaze. mATe tAre A dhyAna rAkhavAnuM ke emanI eka devatAnI jema upAsanA karavAnI. banatA lagI gunAmAM nahi AvavAnuM ne kadAca bhUla thaI gaI to tarata kSamA mAgI levAnI. Ama jo cAlIza to tuM sukhI jIvana gALI zakaze. basa, dIkarIne Ama barAbara zikhavI karI ene laI brAhmaNI gaI enA sAsare. tyAM enA patine khUNAmAM bolAvI kahyuM ke "A tame zuM karyuM? tamane lAta Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana mAravAnuM lAgyuM, ne tethI A mArI kanyA uddhata lAgI, paraMtu tamArI gerasamaja thaI. A to amArA kuLano rivAja che ke pahelA mIlanamAM Ama karavAnuM eTale bicArIe ema kareluM. bAkI to tame jozo ke dIkarI mArI kevI vinayI, namra ane AjJAMkita che.' jamAI jarA jhaMkhavANo paDI gayo. kahe che, "ema ? to AnI mane khabara nahi, khera ! have mArA manamAM kAMI nathI." patyuM. kanyA rahI tyAM, ne mAtAe kahevA mujaba vartana rAkhyuM. patine ghaNo saMtoSa thayo, ne baMnenuM jIvana sukhada cAlyuM. tyAra bAda brAhmaNInI bIjI kanyAno vAro Avyo. e paNa mAtAthI aMjAyelI ane enA vacana para bhAre itabAravALI, te eNe e pramANe patine lAta mAratAM. patie jarA moM bagADI kahyuM ke "Ama karAya ? jo have pharIthI AvuM karIza nahi" ema saheja roSa dekhADI zAMta thaI gayo. bIje divase kanyAe mAtAne kahetAM mAtA bolI, - jo tArA pati madhyama svabhAvanA che. mATe tuM gama khAtAM zIkhaje. kyAreka e gusse thaze, paNa tuM sAmo bola-bacAva nahi kare, to potAnI meLe e zAMta thaI jaze. eTale tuM samaja ke tAre eka devatA nahi, paNa sarjana manuSyanI upAsanA karavAnI che. tethI uddhata akkaDa paNa nahI ne bahu namatA karagaratA paNa nahi, evuM jIvana jIvavAnuM." kharekhara ema vartatAM chokarInuM jIvana sukhada cAlyuM. - trIjI putrIno vAro Avyo tyAre eNe patine jyAM lAta mArI tyAM pati to ulaTo ene kahe che ke "aho devI ! zuM tAro prema ! kevo tArA pagano sukomaLa mITho sparza ! paNa tane vAgyuM haze, lAva paMpALuM ema karI enA lAta lagAvanAra pagane paMpALavA besI gayo ! bIje divase mAtAne jaIne kahetA eNe dIkarIne evI salAha ApI ke, - jo A tArA patinA vartAva parathI lAge che ke e bahu AjJApekSI svabhAvanA che, AjJAkArI svabhAvanA nahi, emane tuM AjJA pUchavA jAya, namra karagatI thaIne rahe e nahi game. e to UlaTo tArI AjJAnI apekSA rAkhaze. tethI jema jema tuM premabharI AjJA karaze, tema tema e khuzI thaze. mATe e upAsya devatA nahi, paNa tuM devatA thaIne raheje, to baMneno paraspara meLa jAmaze, prema vadhaze ! kharekhara chokarI ema pati para hukama bajAvatA karatAM sukhI thaI.' AmAM eka mahatvanI jIvanacAvI jaDe che. loka kahe che ke "sAmA sAthe saMbaMdha bAMdhavo hoya to pahelAM to enA svabhAva ApaNane anukULa hoya e jovuM paDe." paraMtu e jovAmAM keTalIka vAra mANasa thApa khAya che. kemake sAmAne saMbaMdha bAMdhavo hoya eTalA pUratuM pahelAM daMbhathI anukULa sAro svabhAva dekhADe. pachI saMbaMdha cAlu Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana thaI gayo eTale kema? to ke peTamAM paga ghAlIne pahoLA kare ! dekhAya che ne keTalAkanAM lagna, keTalAyanI vepAranI bhAgIdArI, keTalAyanI mitrAcArI yAvat keTalAyanA guru-ziSyanA saMbaMdha khArA thaI gayA! kAraNa che, sAmAne garaja hatI eTale svabhAva sAro dekhADI saMbaMdha joDayo, paNa pachI kema ? to ke "A jA phasA jA." pota prakAzya ! tyAre saMbaMdha bAMdhanArane lAge che ke "alyA ApaNe phasAyA! Ano svabhAva sAro nahi." paNa kare zuM? ghaMTInuM paDa gaLe peThuM, have kema nIkaLe ? tyAre keTalIka vAra evuM bane che ke sAmo to ThIka ja svabhAvavALo hoya paraMtu potAnA manane anukULa na lAgavAthI mAnyA kare ke "Amano svabhAva sAro nahi' ane potAnI paddhatie cAlavAnuM kare, eTale pachI gharSaNa thayA kare. juo svabhAva sAro jovA gayA ane joIne saMbaMdha bAMdhyo, chatAM Aje keTalA gharomAM ne vepAramAM sAmAno svabhAva sAro nahI hovAnA rodaNAM che? ghaNI kahe che "patnIno svabhAva sAro nahi, ' tyAre patnI kahe che ghaNIno svabhAva sAro nahi, ema bhAgIdAra-bhAgIdAranuM, bApa-dIkarAnuM, mA-dIkarAnuM, zeTha-nokaranuM cAlyA kare che. DAkTara daradInA ane daradI DAkTaranA svabhAvano vAMka kAryo kare che. mAstara kahe che "vidyArthIno svabhAva sAro nahI ne vidyArthI kahe che "mAstarano svabhAva sAro nahi. sAmAnA svabhAvano vAMka kADhI mAne che ke ApaNe saMbaMdha joDavAmAM phasAyA, kyAM rahyuM saMbaMdha bAMdhatAM svabhAva sAro jovAnuM pariNAma? nathI lAgatuM ke kyAMka gaMbhIra bhUla thAya che ?' pra. - paNa svabhAva to sAro jovo paDe ne? e joyA vinA emaja AMdhaLiyA kare to pastAvuM na paDe ? u. - to pachI zuM badhAya AMdhaLiyA ja kare che? te kema Aje rodaNAM rovAya che, ke sAmAno svabhAva sAro nahi? zuM pahelAM svabhAva sAro jovAnuM nahotuM karyuM? alabat svabhAva sAro sarjana jarUra jovAno, pachIja saMbaMdha bAMdhavAno. paisA prema, sukha, ziSya vagerenI lAlacamAM sAmAno kharAba durjana svabhAva jANavA chatAM saMbaMdha bAMdhavAnA AMdhaLiyAM nahi karavAnA. paraMtu eTaluM samajI levA jevuM che ke, - ApaNe sArA svabhAvanA chIe ane bIjA badhA kharAba svabhAvanA che, evI gaNatarI ja khoTI che. ApaNe tyAM khakhaDATa joI ApaNA saMbaMdhInA svabhAvano vAMka kADhIe ne bIjAne tyAM sAro meLa joI kahIe ke emane saMbaMdhI sArA svabhAvanA maLyA che, e tAravaNI khoTI che. kharI rIte jyAM sAruM cAle che, tyAM potAnI AvaData che ke "sAmAno svabhAva sAro anukULa jovA karatAM pote enA svabhAvane anukULa thaI vartavuM." mATe sAruM cAle che. eTale, Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 %e3eeeeeeeee e e | zrI bhagavatIjI satra vivecana kharI rIte sAmAno svabhAva sAro, ApaNane anukULa hovo e mukhya nathI, kiMtu pote sAmAnA svabhAvane anukULa banI javuM e agatyanuM che, e sukhada jIvananI cAvI che. brAhmaNI A cAvI samajatI hatI eTale eNe bhale pahelAM potAnI kanyAno umedavAra sArA sarjana svabhAvavALA tarIke zodhyo haze, paraMtu mAtra enA para madAra na bAMdhI. ene to mukhya e rAkhyuM ke mArI dIkarIe sAmAnA svabhAva-rItabhAtane anukULa thaI javuM joIe," ane e mAre sAmAno svabhAva-rItinItino patto lagADavA lAtano prayoga karAvyo, ne pachI dIkarIone zikhavADyuM tamAre A rIte patine anukULa banI javuM. kanyAo ema vartIne sukhI thaI. pahelI dIkarI rodaNuM rovA na beThI ke "pati kharAba svabhAvano che, ne bhAre mijAjI che, te ApaNI jarAka zI bhUlamAM bhAre sajA Thoke che ! kyAM AvA sAthe pAnuM paDyuM?' nA, e pote patinA svabhAvane anukULa thaI gaI. enA svabhAvane mAtAe oLakhAvI dIdhA pachI enI devanI jema upAsanA karanArI thaI. kyAMka bhUla thaI to tarata ja bhUla kabUlI kSamA mAgI letI, ne patinI cokasAInI prazaMsA karatI. eTale pelAne vipharavAnI taka ja nahotI rahetI. UlaTuM ene patnI tarapha Avarjana-AkarSaNa UbhuM thaI gayeluM. pachI zAno caDabhaDATa kare ? sAmAno tIkho ke kaDaka svabhAva hoya chatAM ApaNe paNa koI ahatva sAcavavAnA svabhAvamAM koI dhanalAlasA ke viSaya laMpaTatAnA, koI sAmAnA doSa ja jovAnA, sAmAne mUkI bIjA para ja pakSapAta karavAnA vagere svabhAvamAM taNAIe chIe eTale sAmA sAthe meLa khAto nathI, ne enA kaDaka svabhAvano vAMka kADhIe chIe. AtmajAMca karo, tapAso ApaNI sAmAnA svabhAvane anukULa thavAnI keTalI taiyArI che ? A yAda rahevuM joIe ke sAmAno sAro svabhAva mukhya nathI paraMtu ApaNe ene anukULa thaI jaIe e agatyanuM che. sukhI koNa ? vastu vyakti ke prasaMga anukULa zodhanAro nahi, paNa vastu vyakti ke prasaMga ne pote anukULa banI janAro. vastu anukULa zodhavA janAro kadAca e meLavaze, paNa AjanAM puNya kAcAM, te pachI emAM koIne koI draSTie uNapa dekhAze, te sahI nahi zake, ne rodaNuM UbhuM thaze. basa tyAM sukha lupta ! enA badale pote ja ene anukULa banI jaze, to kazI nyUnatA nahi lAge eTale sukha akhaMDa. dAkhalA tarIke samajo ke darajIe koTa sIvI Apyo, paraMtu kapaDuM dhoye caDI jAya evuM nIkaLyuM te paheravAmAM jarA taMga kare che. have jo "e koTa anukULa nahi, anukULa nahi," ema karyA karavAnuM thaze to moMghavArImAM kapaDA-silAInA moTo Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtravivecana 100 kharca thayA hovAnA hisAbe e koTa kADhI to nakhAya evo nathI, paheravo to paDaze ja, paNa ene anukULa jovAnI dRSTimAM jyAre jyAre paheraze tyAre tyAre rodaNAM ja lalATe lakhAyelAM ! enA badale pote ene anukULa thaI jo ema vicAraze ke 'kAmamAM paDuM tyAre A koTa taMga che evuM kyAM yAde ya Ave che ? ane navaro paDaye ke paheratA yAda AvI jAya che, to tyAM ema mAnuM ke cAlo A paNa eka cIja evI maLI ke je ApaNuM sattva, dhIraja, sahiSNutA keLavavA taka Ape che. badhuM sArUM sArUM ne anukULa anukULa maLe emAM kyA sattva keLavavAno avasara ja che ? zI dhIraja ane sahiSNutA vadhAravAnI rahe che ? vastu pratikULa che ane ApaNe vikRta nathI thatA, UMcA nIcA nathI thatAM, zAMtithI AnaMdapUrvaka vadhAvIe chIe, to ApaNuM emAM satva khIle che. ApaNI sahiSNutA Resisting Power keLavAya che.' mATe ene ApaNe anukULa thaI jAo. e ApaNane anukULa hovI joIe e mAthAkUTa mUko. ema koI vyakti ApaNAM chidra zodhe che. bahAra ApaNI viruddha bole che, tyAM ApaNe ene anukULa thavAnuM e ke ApaNe mAnavuM ke 'cAlo A paNa ThIka che ke ApaNane jAgatA rAkhaze ke jethI kyAMya bhUlabhAla na karI besIe. tema bahAra ApaNI cokakhI pratiSThA ja hovAnA khoTA bharose na besIe. ApaNane sAvadhAna rAkhavAno ne cetIne cAlavAno A lAbha karAve che, ne jIvanamAM e bahu jarUrI che.' ema koInA ToNAM-TapakAM khAvA paDe tyAM paNa e sthitine anukULa thavAnuM e, ke mana kahe, 'ThIka che A paNa; ethI kSamA keLavavAnI taka maLe che. koI ApaNe 'bhAI bhAI' kare emAM zI kSamA rAkhavAnI maLe'? e to kaDavuM sAMbhaLavA maLe tyAM kSamA rAkhavAno avasara Ubho thAya che. vaLI A jagatamAM jeTaluM sahavAnuM maLe e lAbhamAM che. ethI pApa khapI jAya che. mATe to zAstra kahe che, 'dehe dukakhaM mahAphala' - ApaNI kAyA para du:kha Ave e karmakSaya sahiSNutA-samatA, satva, bhagavatsyaraNa vagere mahAna lAbhane karanArUM bane che. basa A rIte vastu, vyakti ke prasaMgane lAbhadAyI mAnI zAMta-svastha-dhIra banI jaIe e ApaNe ene anukULa thayA kahevAya; ne emAM sukha akhaMDa rahe; ApaNe sadA sukhI. prasaMga game te bano, paNa pote anukULa thaI javAthI hdayamAM koI saMtApa, vikalpo ke rodaNAM nahI rahe, sItAnI niMdA thaI, paNa pote mAnyuM ke 'A pApano Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana : udaya che," mAnI samAdhi-svasthatA rAkhI to, kazuM rodaNuM nahi, ne pApa khapI jatAM jazano pAra na rahyo. DhaMDhaNa aNagArane cha mahinA potAnI labdhinI bhikSA na maLI, ne eka vAra evI bhikSA hovAnuM mAnI laI AvyA paNa temanAtha prabhue kahyuM "A tArI labdhinI nahi, paNa kRSNa rAjAe tane rastA vacce vaMdanA karI te dekhI "oho A mahArAjAnA paNa pUjya che?' ema samajI vahorAvanAre vahorAvyuM e kRSNanI labdhinI bhikSA thaI," to DhaMDhaNe hatAza na thatAM cAlo hajI aMtarAya karma khape che. ema mAnI ene anukULa banI jaI paraThavI devA gayA, ne tyAM zubha bhAvanAmAM vadhatAM sarva aMtarAyAdi ghAtI karma toDI vItarAga thayA ! bhikSA anukULa karavA mathyA hota to ? sukhI koNa? vastune pote anukULa banI jAya e. duHkhI koNa? vastune anukULa karavA mathe e. Ama, sukha-duHkha e mana anukULa ke vastu anukaLa banAvavA para nirbhara che. brAhmaNInI putrIo patine anukULa banAvavAnI mathAmaNamAM na paDatAM pote patine anukULa banI gaI, to sukhI thaI. viSayalaMpaTatAnI durdazA kevI ? jagatamAM jIvonA svabhAva kevA vicitra hoya che ! brAhmaNInI traNa putrInA prasaMgamAM pahelo pati alabat saMsAra sukhano abhilASI hato mATe to paraNyo hato, paraMtu jarAya evo kAmalaMpaTa nahoto ke heja paNa apamAna veThIne e viSayasukha pasaMda kare. tyAre bIjo pati madhyama te apamAna bharyA viSayasukha para jarA glAnI vALo thAya, paNa pAcho sukhano cAhaka to kharo eTale apamAna pharIthI na thAya enI zikhAmaNa ApI apamAnane gaLI janAro hato. tyAre trIjo to vaLI evo ekalo sukhalaMpaTa, te apamAnane apamAna samajavAne badale sukha caTADanArI patnInI e maherabAnI varasI ema samajI vadhAre kAlAM karavA jAya ! viSayasukhanI laMpaTatA mANasane kevo ghelo pAgala banAve che ! gALane ghInI nALa ane apamAnane maherabAnI samaje che ! basa ekaja draSTi che, - "indriyone cATavAnuM maLe che ne? pachI lata lAgI paNa te mulAyama madhurA sparzavALI patnInI lAta che to ene paNa eka viSaya-pirasaNa samajavAnuM ! ne emAM patnIno upakAra maherabAnI kRpA mAnavAnI !' AvA mANasa lAta mAravA jevuM karanAra paNa viSayo jarA AghApAchA thAya emAM nAkhuza thAya che, ne tethI lAtane maherabAnI mAnI vadhAre cApalusI-cAgIrI karatA bese che ! pachI enI pAse strI potAnA kapaDAM ya dhovarAve to UlaTA khuzI thaze ! evAne to "zI vAta patnI eTale !' emAM e bhAna bhUle, svamAna bhUle, maryAdA bhUle, tyAM dharma to pharake ja zAno? Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAmaka IN 11. dharmarasa ane dharma kema nathI jAgatA ? (1) viSayasukhanI laMpaTatA e cIja ja evI che ke enI AMdhImAM gharma ruce nahi, deva-guru-upAsanA game nahi kemake emAM to thoDo viSayasaMga jato karavo paDe ne ? haiyu viSayarasathI paDakAyeluM hoI viSayatyAga batAvanAra dharmano rasa jAme ja kyAMthI? dharmarasa vinA gharma ze sadhAya ? ema paisAnA laMpaTa, mAna-pratiSThAnA bhUkhyA, vAtonA rasiyA, haravA pharavAnA zokhIna, khAvAnA lAlacu vagerenI dazA juo. enI pAchaLa e ghelA thaIne pharaze, paNa ene dharma nahi game ! kemake emAM potAnI laMpaTatAno viSaya saMga thoDo jato karavo paDe ne? (2) lakSmInA laMpaTane dAna-paropakAra-bhakti karavAnuM zAnuM game ? emAM to enA prANabhUta paisA thoDA kharacavA paDe ! eTale pachI kema, to ke ghare lakSmInA Dhera thavA lAge paNa thoDoya dAna dharma nahi karI zake. are ! sIdho upabhoga paNa nahi! ema, paisA maLatA haze to kUdaze, nAcaze, paNa anyAya, droha, vizvAsabhaMga vagere kazuM nahi jue. sagA bApano ke bhAIno ghana-mAla khAtara virodha karaze ! juApuM karaze ! A jagatamAM paisA, vepAra, makAna, yAvatu rAjyapATanI laMpaTatAe kevA kevA kukRtya ane zA zA anartha nathI jagAvyA ? e to emAMthI te bace ke jene dhana-mAlanI laMpaTatA na hoya. kAzInarezanI udAratA Adi guNoe bahu prazaMsA thatI tethI kozalanareze enA para caDhAI karI. kAzInareze joyuM ke "Ama laDavAmAM to prajAne ghaNuM sosAvuM paDaze; ne mArA lobhamAM zA sArU ema thavA dauM?' tethI pote rAjya choDI cAlI gayo. jaMgalamAM jaI mukAma karyo. ahIM hajI paNa loka kAzI narezanA guNa gAya che. tethI kozalanareze irSAnA mAryA hajI paNa kAzInA narezano prapaMca jANI DhaMDhero piTAvyo ke je kAzInarezanuM mAthuM laI Avaze ane hajAra sonAmahora bheTa maLaze. paNa bahu lokapriya kAzInarezanuM mAthuM kApavA koNa taiyAra thAya? koIne e InAmano lobha nathI. have pachI banyuM evuM ke eka paradezI brAhmaNa potAnI kanyAnA lagna kharca mATe kAzInA rAjA pAse madada levA jato hato, to jaMgalamAM pUchAtAM kAzInarezane ja kahe che. "huM kAzI narezanI pAse sahAya levA jAuM chuM; kemake e bahu udAra che, te mArI putrInA lagna mATe kharcanI madada karaze.' - kAzInareze jeyuM ke "e bicAro mane oLakhato nathI, tema jANato paNa nathI ke kAzImAM to have kozalanarezanuM rAjya che. have e tyAM mAgavA jaze to kone Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * | zrI bhagavatIjI satra-vivecana khabara pelo Ane sahAya kare ke kema? tethI huM ja ene madada maLI jAya evuM karuM." eTale e brAhmaNane kahe "cAla huM tane rakama apAvuM." A to rAjI rAjI thaI gayo. baMne jaNA kAzI rAjAnA darabAramAM pahoMcyA. tyAM kozalanarezane praNAma karI kAzInareza kahe che, - "juo tame jenuM mAthuM lAvavA DhaMDhero piTAvyo che, eja huM kAzInareza chuM, to mAruM mastaka kApI lo ane mane ahIM lAvanAra A garIba brAhmaNane hajAra sonaiyAnuM InAma ApI do, jethI e bicArAne kanyA paraNAvavA madadanI jarUra che te ene maLI jAya.' Ameya kAzInarezanA guNa samajanArI sabhA ATalI hadanI udAratA ane Atmabhoga dekhI stabdha thaI jAya e to navAI nahi, paNa have to kozalanareza paNa cakita thaI gayo ke A zuM? mArAthI nahi pakaDAto A kAzInareza sAme pagale uThIne mAthuM ApavA Ave che ? te paNa mArA DhaMDherA mujaba eka paradezI brAhmaNane hajAra sonaiyAnI madada karAvavA khAtara ? A huM zuM joI rahyo chuM? kozalanarezanA dayanuM ekadama ja parivartana thai gayuM. haiyAne potAnI sarAsara adhamatA mATe phiTakAra chUTyo. tarataja siMhAsana parathI UThI sAme AvIne kAzInarezanI kSamA mAgavA page paDavA jAya che! paNa kAzInareza ene bAvaDethI jhAlI le che. tyAre e raDatI AMkhe daDadaDa pANI paDavA sAthe kAzInarezane bheTI paDI kahe che, kozalanarezano pazcAttApa : nareza! nareza! tame to gajaba karI ! A keTalI badhI tamArI udAratA ke eka garIba mANasane madada karAvavA tame jAna ApavA taiyAra thaI gayA cho ! are ! prajAne kaSTa na paDe mATe tame paNa yuddha TALavA rAjyapATa choDI gayA!" A pApa bharelI pRthvI upara paNa ATalI UMcI puNya karaNI hoya che? kyAM huM binahakanuM tamAruM rAjya paDAvI lenAro adhamAdhama lUMTAro ! ne kyA tame daI denArA mahAna dAtAra ! AvA ucca tyAgInuM ya mAthuM kapAvavAnI mArI duSTa buddhi kyAM? ane kyAM tamAro eka ajANyA paradezI khAtara prANatyAganI taiyArIno ucca Azaya? bhAgyavAna ! mArI adhamatAnI jyAre hada nathI, tyAre tamArI uttamatA aparaMpAra che! mApha karajo A mArA duSTa kRtyane ! A tamArI janetAne paNa dhanya che ke jenI kukSIe tamArA jevuM ratna pAkayuM ! tyAre nAlAyaka meM mAtAnI kukSIne kalaMkita karI ! kevAM AkAza-pAtALanA aMtara ! samAna mAnavabhava chatAM jyAre tame ATalAM UMcA sukRtane karI zako cho tyAre huM pApI duSTatAnI mAjhA mukuM chuM! kevI mArI bhayaMkara Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1046 zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana irSA? bhayaMkara rAjyalaMpaTatA? bhayaMkara pAzavIpaNuM? mApha karajo mArA A ghora aparAdhane, huM tamArI kSamA mAguM chuM. ne lyo A tamAruM rAjya tamane suparata karUM chuM, ema kahI kAzInarezane pakaDIne baLAtkAre rAjyagAdI upara besADI de che ! kozalarAja hAtha joDIne raDI rahyo che, sabhA paNa raDI rahI che. kAzI narezanI AMkha paNa bhInI thaI jAya che. e kahe che, - kAzInarezanA cogya bolaH "narendra ! atyAre tamArA kabajAmAM chatAM tame A eka garIbanI jema kSamA mAgI rahyA cho, gagada dile rAjya suparata karI rahyA cho e tamArI keTalI moTI viDAI? sattAdhIza chatAM A karagaratA mAphI mAgavI e koI mAmulI vAta nathI. jIvana pApathI bharelA hoya enI A jagatamAM koI navAI nathI; paraMtu pApano tyAga karavAnI, pApano prazcAttApa ane prakSAlana karI enAthI pAchA haTI javAnI navAI che. mahArAja ! rAjyapATa ane jIvana kyAM TakavAnA che ?" game teTalAM sAcavyA kyAM sacavAvAnA che ? eka divasa A badhuM choDI cAlyA javAnuM che paNa e jatAM pahelAM jIva pApone tilAMjali ApI de enA jevuM bIjuM parAkrama nathI, bIjuM zANapaNa nathI. sAthe laI javAnI cIja be, - sukRta ane duSkRtya. emAM zA sArU duSkRtyone paDatA mUkI sukRtono bhaMDAra ja sAthe na laI javo ? Aja tamArI A udAramanaskatA joI mArUM haiyuM gagada thaI jAya che! basa, kozalanareza rAjya soMpIne potAnA sthAne cAlyo gayo ane kAzInareze pelA brAhmaNane A mahA sukhada prasaMganuM nimitta mAnI vizeSa moTuM dAna karyuM. ene rAjyalakSmInI paNa laMpaTatA nahotI tethI avasare ene jatuM karavAmAM leza paNa AMcako na Avyo, tyAre arthalaMpaTonI dazA bhUMDI che ke maLavAmAM to paisAno kazo bhalIvAra na hoya, atyanta mAmulI maLyuM hoya, paraMtu gharma khAtara emAMthI saheja paNa jatuM karavA taiyAra nahi ! ne e ThIkarA jevAne ya bAtha bhIDIne besI raheze ! thoDuM ya dAna nahi kare. ema TUkaDA khAtara paNa jUTha bolaze, anIti karaze, kintu satya-nItino dharma sAcavavAnI vAta nahi ! viSayalaMpaTonI paNa e ja dazA che ke enI AMdhImAM caDelA emane e adhama galIca viSayasukha jarAya jatA karI gharma sAdhavAno mokha nathI ! khAnapAnanI laMpaTatA paNa kevA bhUlAve che ? Aje AThama caudaza jevI parvatithie paNa eka nAnAM besaNAM jevo ya tapa kyAM che? tithie paNa eka dhI vigaInoya tyAga ane jUThano tyAga kyAM che? parvatithino mAthe koI bhAra ja nathI ! zAsanano mAthe bhAra nathI ke "A pAmyAnI rUe mAre ATaluM to karavuM ja joIe. juThuM kyAre ya na bolAya, paNa kamamAM kama mahAna parvatithi jevA divase to Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sutra-vivecana e choDuM,'nA, kazo bhAra ja nahi, baMdhAyelApaNuM nahi, vizva zreSTha zAsana bhale ne maLyuM, bhale ne e tyAganA keTalA ya Adezo karatuM hoya, kintu ApaNe ene baMdhAyelA nathI ke e badhuM karavuM ja paDe. bhAvanA hoya eTaluM karIe ApaNI marajInI vAta che." khAnapAnAdinI laMpaTatA zuM zuM karAve ? : koNa bolAve che A? koNa A mAthe zAsananA bhAra-baMdhana vinA svacchaMdatAnuM vicArAve che? khAnapAnAdi viSayonI laMpaTatA. rakhene khAvAnuM rahI jaze ! rakhe kAyA dubaLI paDI jaze! mAMdo paDIne managamatuM khAvAnuM rahI jAya ke zarIra dubaLuM paDe, eno vAMdho nahi. vAMdho mAtra dharmakhAtAmAM jokhavAno ! gharmanI, zAsananI ane ati ati durlabha mokSamArganI kiMmata nathI, AkarSaNa nathI, sAcuM sevakapaNuM nathI. kiMmata che viSaya-sukhonI! Asakti - sevakapaNuM che viSayonuM, te emAMthI thoDuMya jatuM karI, nathI koI tapa karavo, nathI koI tyAga, nathI koI vrataniyamamAM AvavuM. mAnavanA khoLiye janAvaranI saMjJAne poSavI che ! AgaLa vadhIne rAtribhojana-abhakSyabhakSaNa-IdriyagulAmI sevatAM paNa saMkoca nathI. parastrIo jovAnA ne vilAsI vAMcana karavAnA AMkhonA durAcAra, * bibhatsa kAmagIto ne niMdAo-pApakathAo sAMbhaLavAnA kAnanA durAcAra,ema, + niMdA-vikathA-pApopadeza karavAnA jIbhanA durAcAra ane * paranuM bhaMDa, tathA anAcAro ane asatya-anIti-IrSyAdi citavavAnA mananA durAcAro. e sevatAM AMcako nathI. ucca mAnabhavanI kiMmata hoya to ne ? viSayagRddhi eno vicAra ja nathI karavA detI. kalevara mAnavanuM, paNa hRdaya jaMgalI pazunuM ! jovuM nathI ke moTamoTA zeTha zAhukAro, tathA rAjA mahArAja ane cakravartI jevAoe paNa keTaluM bharapUra maLeluM chatAM enI tevI Asakti nahotI, laMpaTatA nahotI, ne A bhavanI kiMmata hatI, to kevA abhuta tyAga-vrataniyama ane saMtoSa keLavelA? viSayalaMpaTatA ochI karAya to ja thoDoya A tyAga-vrataniyama-saMtoSano dharma sUjhe. vikathA-kuthalInI laMpaTatA : ema, vAtonA rasiyAnI paNa durdazA che ke e rasamAM kalAko bagADaze, paNa navakAravALI, sAmAyika, zAstrasvAdhyAya vagere kaI nahIM sUjhe. lAvo Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana mahApuruSonAM caritra vAMcIe, rAsa vAMcIe, pratikramaNa karIe, evuM kazuM manamAM nahi Ave, Avaze vAto karavAnuM ! jIva emAM phoro thato lAge che ! emAM navanavuM jANavAnuM maLavAthI jJAnI sabujha samajadAra thato lAge che ! vAtono caDasa, gAma-gapATAnI laMpaTatA, niMdA kuthalInI AMdhaLI Asakti, lAkheNI dharmakaraNInI kiMmata koDInI lekhAve che. manamAM halakTa vAtonA kacarA bharatAM koI saMkoca nathI ! kacaro lAge to ne? bhAna nathI ke "anaMtA kALanI AvI ne AvI UMdhI ramate jherI rAga-dveSa-mUDhatAnI vAsanAo to laIne Avyo che, emAM vaLI ahIMnI pratyeka niMdA-vikathA-kuthalI e kuTila vAsanAmAM vadhAro karI rahI che. pachI e vAsanAone ghasAro pADavAnI kayAre ?' vAsanApoSaNanA pratyAghAta : bhUlatA nahi, eka paNa bola nakAmo nathI jato, vAtonA bola bolAya che te rAga-Asakti ke dveSa-arucinA asatu puruSArtha UbhA karIne bolAya che! ane vaLI bolatAM bolatAM ke sAMbhaLatAM e melI lAgaNIo khIle che. enA pratyAghAta bhUMDA ! pachI ahIM vairAgya AdinA upadeza ke prasaMgadarzana haiye jacavA na de TharavA na de, tyAre paralokamAM to dAruNa durdazA ! saMsAramAM jIvanI evI puSTa rAgarinI vAsanAo ja ene duHkha-trAsa-pIDAmAM khadabadato rAkhe che. mATe AvI vAsanAonI poSaka vAtonA rasa-caDasa bhUMDA ! kemake e hAtha veMtamAM rahela uttama AdhyAtmika vAMcana-zAstrasvAdhyAya- sAmAyikajApa Adi dharma nahi sUjhavA de ! kAraNa ke pelo AnaMda jato karavo paDe ne? eTale ja kadAca kuLadharmathI ke AjubAjuvALAnA saMsargane lIdhe, yA koI bAdhA-niyama AdinA hisAbe dharmapravRttimAM besavuM paDyuM to tyAMya dRyamAM pelI vAto-vikathAno rasa bharyo paDyo hovAthI jarAka moko maLyo ke vAta-vikathA-kuthalI karavA lAgI jaze ! ahIMja dekhAya che ne ke pAMca miniTa koI kAraNasara vyAkhyAna baMdha paDyuM eTalI vAra; jhaTa vAto garabaDa zarU thaI jAya che ! e vAtacIta zuM sAMbhaLI gayela vyAkhyAnanA viSaya aMge hoya che ? nA re nA, e to ADIavaLI maphatiyA vAtosto.mUDha jIvane bhale ne vItarAga sarvajJa bhagavAnanI anupama vANIno yoga maLyo. paNa haiyAmAM rasa-caDasa-laMpaTatA pelI vAto-vikathA-kuthalIno beTho che, e dharmamAM citta tanmaya-rasiyuM-gulatAna kyAMthI banavA de. vizeSa duHkhada to pAchuM e che ke e vikathA-kuthalI-niMdA karyA pachI paNa enAM kheda nathI ke "are ! meM A zuM karyuM? uttama mAnavakALa A kuthalInI adhama caryAmAM kyAM veDaphI nAkhyo? anAdi kuvAsanAone ghasAro pADanAra suMdara bhAvanAo, Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana dharmavAMcana, dharmakathA, vagerene choDI kuvAsanA draDha karanArI A vikathAdi duSTa carcAmAM kayAM paDyo ? AvI aphasosI paNa nathI. kemake dilamAM enI duSTatA lAgI hoya to ne ? AMdhaLo rasa e lAgavA ja na de ne ? jIvanI A keTalI mUDhatA ? moha rAjAnI AMdhaLI gulAmI nIce mUDha jIva asat kAryo kare to che ja paraMtu ene khoTAM mAnavA ya taiyA2 nahi, ne eno kheda karavAnIya vAta nahi ! pachI vAto-vikathAmAM jAtanuM to bagADe paNa bIjAne ya emAM ghasaDavAmAM ene koI arekAro nahi ke 'A bicArA eka bhavya jIvane huM kyAM mArA caDasathI pApamAM pADuM ? kyAMya AmAM pApano kheda-khoTApaNuM lAgavAnuM che ? jo nahi to samyaktva kyAM rahevAnuM ?' samyaktva pApanA rAjIpA ne sArApaNA upara nahi rahI zake. kemake tyAM pachI eno anaMtAnubaMdhI kaSAya jAgato rahe che, je samyaktva ghAtaka-pratibaMdhaka che. e pagabhara hoya tyAM mithyAtva pagabhara rahI samakitane AvavA de nahi, ke pahelAM AvyuM hoya to ene TakavA de nahi. to vicArajo vAto-vikathA niMdA-kuthalIno rasa-caDasa-laMpaTatA jIvane kyAM sudhI nIce paTake che ? eTalo samaya dharma karavo to cUkAvyo, uparAMta e vikathAdino kheda ane dharma cUkAyAno kheda paNa na rahevA dIdho ! pachI ja jyAM dharma cUkAyAno kheda nahi, tyAM dharmanI atyaMta kartavyatA lAge ja kyAMthI ? e jo na lAge to enA susaMskAra zI rIte paDe ? ane e jo na paDe, to bhaviSyamAM dharmamamatA ze maLavAnI ? e jo na maLe to jIvana kevuM pApabharyuM ne pApanA caDasabharyuM banavAnuM ? bIjI bAju vikathAnA je viSayano rasa poSAyelo enA kusaMskAra ane pApakarma keTalo anartha karaze ? vAtonA 2sa, niMdA-vikathAnA caDasa iMdriya-viSayonI laMpaTatA, lakSmInI laMpaTatA, vagerenA anartha jovA jevA che. ke e jIvane keTalo badho nIce paDake che ! cauda pUrvadhara mahAmuni jevA paNa vikathAnA rasamAM nIce gabaDatA haze te zuM ema ne ema ? ke TheTha samyaktva ane dharmaprIti paNa gumAvIne ? mATe ja DahApaNa e che ke mauna ane ati alpa khAsa jarUrI ja bolavAno abhyAsa pADavA jevo che. gaLA sudhI kAMka bolavAnuM AvI gayuM hoya chatAM mana kaThaNa karI ene dAbI devAnuM. mana sAme jhaTa e khaDuM karavAnuM ke 'jo A kuthalI-vAtono rasa poSyo che to dharmarasane jabaradasta phaTako paDaze ! ane enA pratyAdhAta bhayaMkara ! sAcI dharmasagAI nahi rahe. mATe hAla ane bhAvI mATe mArI dharmalezyA TakAvavA vAto- kuthalI mane na khape.' Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana dALa bhegI DhokaLI : A rIte mana mArIne mauna keLavavAnI jarUra che. nahitara vAto cito-vikathAnA rasa-caDasamAM to pachI dALa bhegI DhokaLI caDavA jevuM thaze e bhUlavA jevuM nathI. emAM lAgyA eTale, (1) saheje abhimAna poSAvAnuM, kemake vAto karavAmAM hoziyArI batAvavA tarapha saheja dila hoya che, ne huM sAcuM kahuM chuM, tamArA paranI lAgaNIthI kahuM chuM" evo sAmA para bhAsa karAvanAruM huMpada hoya che. potAnuM sAcuM TharAvavA tarapha ahaMta rahe che. (2) vaLI vAtonI laMpaTatAthI vAto-vikathA karavAmAM asatya, ajugatuM ne vadhAre paDatuM bolavAnuM paNa thAya che. (3) ema, vAtonA te te viSayathI rAga, lobha, mAyA bIjA para dveSa, vagere kaSAyo paNa jAge che, vadhe che, poSAya che. - (4) bIjAnAM gupta rAkhavA jevAM rahasya bolI kADhavAnuM thAya tethI vizvAsaghAta paNa karyAnuM bane. (5) jAtanI kSudratA nIcavRtti poSAya. (6) ema, keTalIka vAra bIjAnA chatA paNa doSanI niMdA cADI, ane achatA doSanuM AropaNa, AkSepa, abhyAkhyAna paNa thAya. A bahuM bhayaMkara pApa che, koInAmAM je doSa nathI, bhUla nathI, enuM ALa caDAvavA jevI nIcatA jagatamAM bIjI kaI hoya? te paNa vAtonA caDasamAM enAthI khAnagI ! eTale kema? to ke pachI eno pracAra cAlavAno. hRdaya dhiTuM kaThora nirdaya bane tyAre AvuM abhyAkhyAnanuM pApa thAya. bahu vAtarasiyAne A sulabha che. (7) vAtonA caDasamAM pApopadeza-pApasalAha-pApAnumodanA ane pApapreraNAno hisAba nathI raheto. kaMI ne kaMI vAta karavI che ne ? eTale jema gadheDAne kaMI ne kaMI ArogavuM che, tethI ukaraDAno kacaro Aroge che. ema ahIM vAtonA rasamAM pote karela pApakAryonI hoziyArI batAvaze, pApAnumodana karaze ! pachI tyAM pApano DaMkha paNa kyAM Ubho rahe ? sIdho e pApanA anaMtAnubaMghanA rAgamAM tANI jAya ! ne samakitathI bhraSTa kare ! vaLI vAtono caDasa; eTale sAmAne pApanI salAha-preraNA ApavAno. bhojananI, strInI, dezanI ke rAjyanI evI vAto mAMDaze ke jethI sAmAne rAga-dveSa thAya ane ene koI pApanI preraNA paNa maLe. jarUra paDaye A vAtoDiyo ene hiMsAnI jUThanI ke anIti-mAyA vagerenI paNa salAha ApatAM acakAze nahi ! ema sAmAnA pApakAryanI prazaMsA karaze, yA emAM mag mAraze. pelo kahe "ApaNI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana chokarI jarA rAzi, paNa game tema oThakoTha karIne ThekANe to pADavIne ?' eTale A vAtoDiyo kaheze ke 'hAsto, ThekANe pADavI ja paDe ne ?' zuM karyuM A ? sAmo e ThekANuM pADavAmAM je mAyA-prapaMca rame emAM mattuM mAryuM ! saMmati ApI, bhayaMkara pApa 'mAyA'nI anumodanA karI ! AvAM AvAM to keI duSTa pApo vAtonA caDasamAM poSAya che. mATe ja bahetara che ke gharanA khUNe besI rahevuM athavA saMtasAdhunA saMsarga sAdhavA, vAMcana karavuM ke jApa vagere karavo, paNa vAto-vikathA-kuthalImAM leza paNa nahi utaravuM. mAna-pratiSThAnI laMpaTatA jagatamAM dharma2sa na jAgavA denArI ane dharma bhUlAvanArI laMpaTatAo keTakeTalI che ? vAtonA rasanI jema mAna-pratiSThAnI laMpaTatA paNa dharma bhUlAve che, dharmarasa ja jAgavA nathI detI. e to eka ja joze ke 'ApaNane mAna kyAM maLe che ? ApaNe sArA kema lAgIe ? ApaNI pratiSThA kema vadhe ?' artha-kAma-ThaThArAnI laMpaTa duniyAmAM sArA dekhAvuM che, mAna meLavavuM che, AbarU vadhAravI che, eTale pachI jIva e artha, kAma, viSayo ane dekhAva-ThaThArAnI pravRttimAM ja lAgyo rahevAno. tyAM dharmane jagA ja zAnI maLe ? dharma kadAca ka2vAnuM kare, to paNa enI pAchaLa Azaya to mAna meLavavAno ja hoya eTale pachI dharma tarIke dharmano rasa hoya ja zAno ? zuddha dharmarasa kevo : A jo rasa hoya to to manane ema thAya ke duniyAnA bAhya mAna-sanmAnanI AkAMkSA e to lobhapApa che, ane lobha sauthI bhUMDuM pApa che. to kamamAM kama jyAre huM dharmasAdhanAmAM joDAuM chuM tyAre to e AkAMkSAnA pApane dUra rAkhuM. kemake e AkAMkSA cittanA adhyavasAyarUpa che eTale jo e UbhI haze to nirlobhatAnI arhatvatyAganI, jinavacanarAganI vagere vagere dharma AkAMkSAne jagA kyAMthI maLaze ? pelI mAnAkAMkSAno azubha adhyavasAya rahevAmAM A dharmaAkAMkSAnA zubha adhyavasAyanI upekSA-beparavAhI rahevAnI ! dharma karIne dharmarasa poSavAne badale pApa poSAvAnuM ! e kema pAlave ? mATe A mAnanI lAlasA bhUMDI ! bAhubaLajInA yuddhabhUmi upara bAra bAra mahinA sudhI cAritra, saLaMga upavAso ane kAussaggadhyAne eka sthAna para khaDA rahevAnI dharmasAdhanA kyAM kama hatI ? chatAM kevaLajJAna kyAre maLyuM ? pelI mAnAkAMkSA, mAnanI lAgaNI, ke 'mAre kevaLajJAnI nAnA bhAIone vaMdana na karavuM paDe' e UbhI hatI tyAM sudhI nahi, Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ esensessor 222210 0 % aa%ae%e0%aa%ae % 4 zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana paNa heThI mUkI tyAre ! RSabhadevaprabhue brAhmI-suMdarI benasAdhvIone mokalI emanA mAnAkAMkSA-mAnakaSAyanA pApa-adhyavasAya para Takora lagAvI, "vIrA morA gaja thakI Utaro, gaja caDhaye kevaLa na hoya re," - arthAt "bhAI mArA ! abhimAnanA hAthI parathI nIce Utaro, to ja kevaLajJAna thAya paNa abhimAnanA hAthI upara beThA ra kevaLajJAna nahi thAya." paNa ema mAnAkAMkSA-mAnakaSAyane thappaDa lagAvI ravAnA karAvyA, tyAre kevaLajJAna maLyuM. tyAM bAhubaLajI mahAmunie zuM vicAryuM? AvuM ja kAMka, ke "are ! huM kyAM bhUlyo ? kevaLajJAna to vItarAga thAya ene ja maLe. eTale pahelAM to mAre ahIM vItarAga banavuM paDaze. te samasta krodha-mAna vagere kaSAyo nirmULa nAza pAme to ja banAya, ane ahIM to huM "nAnAne kema namuM ?' ema mAnakaSAyane poSI-thAbaDI rahyo chuM. pachI vItarAga kyAMthI banI zakavAno ? e nahi to kevaLajJAna paNa zI rIte maLavAnuM hatuM ? mATe have to paheluM A mAna paDatuM mUkuM ane e mATe jAuM, vItarAga kevaLajJAnI maharSi banelA nAnA bhAImunione jaIne namaskAra karuM', ema bhAvanAmAM caDayA ane paga upADatAM bhAvanA khUba vadhI te kSapakazreNInA bhAva uchaLyA tyAre kevaLajJAna thayuM ! ahIM eka prazna thAya, - 3 ja ga ja '* ** * * *** * * * *--- - ----------* * ****** *** * *** ***** ********* * ** ja 12. zubha bhAvanI agatyatA : pra. - ThIka che mAnAkAMkSA to paDatI mUkI, paraMtu nAnA bhAI maharSione namana karavAnI AkAMkSA jAgI e paNa AkAMkSA eka rAgarUpa ja che ne ? to e chateya vItarAga zI rIte banAya ? vItarAga eTale to sarvathA rAgarahita. u. - ahIM samajavAnI jarUra che ke mAnAkAMkSA e azubha adhyavasAya che, ane namaskAranI AkAMkSA e eka zubha adhyavasAya che. tyAM pahelAM e azubha adhyavasAya toDavAne mATe A zubha adhyavasAyanI jarUra che. mAnano ke lobhano adhyavasAya e kaSAyapariNati che, saMkaleza che, te "cAlo ApaNe A kaSAya-pariNati mUkI do ApaNe mAna rAkhavAnI ke lobha karavAnI jarUra nathI" ema ciMtavavAmAtrathI kAMI e ravAnA na thAya. e to ravAnA karavA mATe saMkalezanA adhyavasAyane badale vizuddhino adhyavasAya lAvavo paDe, ne e vizuddhino adhyavasAya paNa kaSAyanA gharano che. sAMbhaLIne bhaDakatA nahi. zAstra kahe che. jeTalA saMkaleza-sthAna che enAM e vizuddhisthAna che." azubha kaSAyabhAvamAM nIce aMdara UtaratA jAo e saMkalezamAM paDyA kahevAya. tyAre emAMthI bahAra nIkaLatA jAo eTalA vizuddhimAM caDayA gaNAya. khUbI juo ke dA.ta. navamA WW Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana guNaThANe be AtmA che, paNa eka sAtame-AThame thaI upara caDato navame che, ne bIjo 11me guNaThANethI paDato navame guNaThANe Avyo che. A enA jevuM che ke jemake tIrthAdhirAja zrI zetruMjA para hanumAna haDe AgaLa be yAtrika eka ja pagathiyA upara dekhAya che. paNa eka jaNa yAtrA karIne uparathI utarato che, ne bIjo yAtrA karavA mATe nIcethI upara caDato tyAM Avyo che. e ja rIte ahIM eka jaNa vItarAga banavAnI dizAmAM nIcenA guNasthAnakethI caDato caDato navamA guNaThANe Avyo che. tyAre bIjo 11me guNaThANe vItarAga banIne have e aMdaramAM kSaNabhara taddana upazAMta karI nAkhelA kaSAya udaya pAmatA e bIjo 11 me guNaThANethI paDato navame guNasthAnake Avyo che. AmAM caDato e vizuddhimAM che, ne paDato e saMkalezamAM che, Ama baMne amuka samaye ekasAthe navamA guNaThANe hovA chatAM eka AtmA kaSAyamAMthI bahAra nIkaLato nIkaLato upara caDatAM navame Avyo che mATe e vizuddhimAM gaNAya che, ane bIjo uparathI nIce Utarato kaSAyanI aMdara aMdara pesatAM e ja navamAM guNaThANe Avyo che. kaSAyasthAna, adhyavasAyasthAna samAna, e ja chatAM ekane vizuddhi, vizuddha pariNAma, ane bIjAne saMkaleza, saMkliSTa pariNAma ! eno artha e thayo ke saMkalezasthAna eja vizuddhasthAna; savAla mAtra paDavA-caDavAno; taphAvata mAtra kaSAyamAM aMdara UtaravAno ke emAMthI bahAra nIkaLavAno. have e juo ke, - kaSAyamAMthI bahAra zI rIte nIkaLAya ? A samajavA mATe pahelAM eTaluM dhyAnamAM rahe ke kaSAyano adhyavasAya yAne bhAva kAMI ekaja pramANano nathI, kintu emAM DIgrIo (Degrees) che, mAtrAo che. sauthI UMcI DIgrIno utkRSTa mAtrAno, enAthI jarAka utaratI mAtrAno, enAthI paNa jarAka utaratI mAtrAno ocho karatAM karatAM vItarAgabhAva yAne taddana niSkaSAyabhAva AvavA pUrvano atyaMta nahivat kaSAyabhAva. e sauthI alpa mAtrAno kaSAyabhAva e UtaratI mAtrAo thaI. enA badale alpamAMthI vadhatI mAtrAno kaSAya thato Ave e caDatI mAtrAonA kaSAyabhAva gaNAya. have jovAnuM e che ke emAM zI rIte alpa alpa mAtrAnA kaSAya-adhyavasAya thatA Ave ? eno uttara e che kaSAya jevA prakArano hoya, tenA-tenAthI viruddha zubha bhAva Ubho karAya to e dabAya. dA.ta. krodha-kaSAyanuM upazamana kSamA-samatAnA bhAvathI thAya, mAnakaSAyanuM zamana namratA- mRdutA-laghutAnA bhAvathI; mAyAnuM RRjutAsa2LatA-nikhAlasatAnA bhAvathI ane lobhanuM upazamana nispRhatAtRpti-nirmamatAnA bhAva vaDe thAya. eno artha e ke pelA kaSAyanA azubha bhAvanI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 zrI bhagavatIjI sUtravivecana ya sAme A kSamAdinA zubha bhAva UbhA karavA paDe. emAM paNa DIgrI-mAtrA to rahevAnI. sauthI alpamAtrAno kSamAno bhAva, enAthI vadhatI mAtrAno ethI paNa adhika mAtrAno. evuM namratAdinA bhAvomAM ya aneka mAtrAo rahevAnI. chatAM eTaluM to nakkI ke A kSamAdi e paNa bhAva che, ne kAMI vItarAga dazA nathI. vItarAgadazA to parAkASThAnI sarvathA kaSAyamukta avasthA che. eTale enI nIcenI guNamaya avasthAo Ama kaSAyanA astitvavALI avasthA hoIne 'vizuddhi' kahevAya che, kemake kSamAdi vikasatAM kaSAya zamatA AvIne vizuddha-vizuddha avasthA banatI Ave che. arthAt vItarAga banavA pUrve kaSAyanA azubha bhAva dabAvatA AvavA mATe kSamAdinA zubha bhAvo keLavatA AvavuM ja paDe. tyAre jo koI ema kahe ke 'mAre vItarAga ja banavuM che ne emAM to koI atyatya paNa kaSAya rakhAya nahi, e to taddana kaSAya mukta zuddha avasthA che; mATe mAre kSamAdinA zubha bhAvanuM zuM kAma che ?' to e samajadAra gaNAya ? ke ajJAna pAgala gaNAya ? pokaLa nizcayavAdInuM ajJAna : eTale, 'ApaNe to vItarAga banavAnuM che zuddha bhAvavALA banavAnuM che, tyAM zubha bhAvanuM zuM kAma che ?' ema kahenAro, kahevuM paDe ke, e kharekhara samajyo ja nathI ke vItarAgabhAva kaI avasthA che, e kevI rIte Ave che, enI pUrve kaSAyonI kevI kevI anekavidha utaratI mAtrAo che. e kevI kevI rIte pasAra karavI paDe che, e mAtrAone ghaTADatA javA kayA kyA zubha bhAva upayogI thAya che ?.. vagere vagere e samajyo ja nathI. tethI ema bole che ke nizcaya ArAdhya che vyavahAra nahi. vItarAga bhAva e nizcayathI zuddha avasthA che, ne eja dhyeya che, mATe enoja puruSArtha karavo, huM nizcayathI zuddha vItarAgadazAvALo chuM paNa kaSAyamizrita zubha bhAvavALo nahi. e to asadbhUta vyavahAranayanI vastu che. e ArAdhya nathI, upAdeya nathI. mATe evA zubha bhAvane lAvanArI kriyAo paNa ArAdhya-upAdeya nahi. evI kriyAo to anaMtI karI cukyA, to ya hajI rakhaDatA chIe. mATe kriyA to majUrI che; enAthI vItarAgadazA prApta thavAnuM mAnavuM e mithyAtva che.' vagere vagere bole e ajJAna pralApa mUDhatAbharyo lavAro che. e pokaLa nizcayavAdIno e mUDha lavAro hovAnuM kAraNa ke e evI jAtanuM kathana che ke jema koI jamIna para Ubhelo bole ke ''ApaNe to sAtamA majalAnI agAzI para UbhA rahevAnuM lakSya che, to vacalA majalAonI sIDIo caDavAnuM zuM kAma che ? vaLI jo e sIDIo trAMsI nahi paNa sIdhA UbhA thAMbhalAnI jema ekadama UbhI che to e caDatAM bAjunA koI kaTherA ke doraDAnA Teko pakaDavAnuM zuM kAma Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI bhagavatIjI sutra-vivecana che? evA sIDI caDanArA ane TekAne pakaDanArA to kaI paDyA. ApaNeya bALaka hatA tyAre paDelA. mATe sIDI ne TekAthI sAtamA majalAnI agAzIe pahoMcavAnuM mAnavuM e mithyAtva che..." AvuM bole e mUDhatAbharyo lavAro nahi to bIjuM zuM gaNAya ? nIce jamIna upara ubhelAne sAtamA mALanI agAzI e kAMI eka pagalAnI vastu nathI, eka ja pharlAge pahoMcavAnI cIja nathI ke mAtra eka phalAMga mArI ne Tapa agAzI para UbhA ! e to pAyarIo caDavI paDe ne e mATe TekA levA paDe. ema kaSAyanI asaMkhya mAtrAo che. UMcI UMcI mAtrAnA kaSAya kApatA AvavuM paDe. e mATe kSamAdi zubha bhAva ane enA jagADanArA-poSanArA vyavahAra mArganA TekA AlaMbana levA paDe. enA AdhAre, pelAmAM jema jema upara caDatAM nIcenA majalAo pasAra thatA jAya ane agAzInI najIka najIka pahoMcAtuM javAya, ema ahIM nIcenIcenA kaSAyabhAvo oLaMgAtA jAya, ne vItarAgabhAvanI najIka najIka thavAtuM javAya. pra. khera ! paNa emAM to AMtarika kSamAdi-bhAvanI jarUra gaNAya, kintu bAhya kriyAnI zI jarUra ? ethI zuM vaLe ? u. - kriyA e pelI UbhI sIDInA kaTheDA jevo Teko che. kaTheDAno AdhAra pakaDI upara uparanA pagathiyA caDAya che. ema kriyAnA AlaMbane upara uparanA bhAvamAM caDAya che. jo bAhya azubha kriyAnA AdhAre kaSAyanA bhAva jAge che poSAya che ane vadhe che, to bAhya zubha kriyAnA AlaMbane kSamAdizubha bhAvo jAgI-vadhI na zake ? kRtrima nizcayavAdInuM ja vartana juo ne ke emano pokaLa nizcayavAda pracAravA mATe emaNe pahelAM bhASaNanI kriyA zarU karI ! ethI cAra mANaso joDAtA dekhyA eTale emane pracArano lobha lAgyo, ne mAsika patra pracAravAnI kriyA calAvI ! ethI vaLI emanAmAM vadhu joDAvAnuM dekhyuM eTale lobha ora vadhyo, ne dainika patrikA zarU karyuM! enuM dhAryuM phaLa joI pAcho AMtarika lobha vikasyA te Tepa rekarDiMga calAvI ene paNa pracAravAnI kriyA kare che ! A zuM che? bAhya kriyAnA AdhAre AMtarika lAbhanI mAtrA vadhavAno spaSTa purAvo. ema nizcaya-vyavahAra ubhayane nyAya ApanAra matanI zraddhA-rAgavALo koI emane kahe ke "A tamArUM kaheluM gaLe utaratuM nathI.' to e ene kahe che ke "enuM kAraNa e che ke tame pelo mithyArAga dharI beThA cho eTale kyAMthI gaLe utare? e to e mithyArAga haTe to sAcI vastu gaLe utare paNa phikara na karo, jarA dhIraja dharI ahIM roja pravacana sAMbhaLo, ahIMvALAno satsaMga karo, eTale tamAro bhrama bhAMgI jaze ne sAcuM samajAze." Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana A emaNe zuM samajIne salAha ApI? eja ke "bAhya pravacanazravaNa ane satsaMganI kriyA karatA AvavAthI jema bIjAo bujhayA che, arthAta enA AMtarika mithyA rAga tUTayA che, ema A bhAIne paNa e bAhya kriyAnA AlaMbane mithyArAga kapAto Avaze, sAcI samaja-zraddhA vadhatI Avaze." AvuM e draDhapaNe mAnIne ene evI salAha Ape che. AmAM paNa zuM AvyuM? e ja ke bAhya kriyAnA AdhAre mithyArAga kapAto Ave ne sAcI samaja-zraddhA vadhatI cAle. AvI rIte pokaLa nizcayavAdI baMne vastu mAne che, bAhya kriyAthI lobha vadhato AvavAnuM ane bAhya kriyAthI rAga ghaTato AvavAnuM pachI e kayA moDhe bole che ke bAhya kriyA aMdaranA bhAva para kazI asara karatuM nathI mATe enI zI jarUra paDe ? ethI zuM vaLe? vAca sAcI che ke gadheDAne bAhya tAlIma game teTalI Ape chatAM e aMdarathI ghoDAnA jevA bhAvavALo na bane; kintu e paNa eTaluM ja sAcuM che ke be dhoDAmAM ekane bAhya tAlima maLI to e aMdarathI sArA ghaDataravALo bane che, ne bIjo evI tAlima vinAno evA ghaDataravALo nathI banato, jaMgalI ghoDA jevo rahe che. pelA popaTanA be baccAnI vAta Ave che ne ? ekane vAgharInA ghare rAkhyuM, bIjAne paMDitanA ghare, pachI rAjA jovA nIkaLyo to vAgharInA gharavALo popaTa gALo ne "mAro kApo" bolatuM hatuM ! ne paMDita nA gharavALo "Avo, padhAro, jaya jaya' kahetuM hatuM. ema kSamAzIla puruSonA saMsargamAM rahevAthI krodhI paNa thoDo zAMta bane che. ema pote jAte ja kSamAnA pustaka ke kSamAzIla koInuM caritra vAMce to ane potAnAmAM aMtaramAM potAnI krodhiSThatA upara khaTako-pastAvo thAya che, ne kaMIka paNa krodha daLe che, kSamAbhAva thoDo paNa vikase che. A satsaMga-vAMcananI kriyAnuM phaLa che. ema bAhya rasatyAga bhakSyadravya-saMkoca ane tapasyA karatAM karatAM aMdaramAMthI khAnapAnane rAga ochA thatAM Ave che. virAgabhAva vadhe che, e paNa dekhAya che, anubhavathI anubhavI zakAya che. evI rIte pahelAM aMtaramAM bahu abhimAna-akkaDatA-svotkarSa (Atmagaurava) rahetA hoya, kintu namra, mRdu, ane laghutA dharanArA sArA mANasonA saMparkamAM Ave, evAnA caritra sAMbhaLe, tema jAte evAne namana-praNAma-namaskAra karato rahe, to potAnAmAM namratA-mRdutA-laghutA aMze aMze paNa AvatI jAya che. A bAhya kriyAnI ja asara che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana 1.1 5. bAhubalajI muni game eTalA mAnamAM hatA ke 'sarvajJa paNa nAnA bhAIne vaMdana na karUM,' chatAM jyAM pote benasAdhvIo brAhmI-suMdarInAM vacananAM zravaNanI kriyA karI ane eTalA mAtra vicAramAM caDayA ke 'jAuM have to e sarvajJa laghubaMdhuone namana karUM' tyAM aMtarano abhimAna-akkaDatA-moTAIrUpa mAnakaSAya dabAto Avyo, namratA-mRdutA-laghutA vikasatI AvI, ne e mArge pagaluM upADavAnI kriyA zarU karI tyAM bhAvano utkarSa vadhI jatAM mAnakaSAya ane bIjA kaSAya samULagA naSTa thaI gayA, ne vItarAga banI sarvajJa banyA ! jo kriyAnuM mUlya ja na hota, jo pote mAnatA hota ke 'namananI kriyAthI kAMI na vaLe, ethI kAMI aMdaranA kaSAya zame * nahi', to e nAnA bhAIne namavA javAno vicAra ja zuM kAma karata ? tema pagaluM ya zuM kAma upAData ? ne e na karate to emane mAnakaSAya zI rIte dabAta ? eTale A hakIkta che ke kriyA to bhAvane jagAvavA-vadhAravAmAM bahu upayogI hoI bhAvane pedA kare che. puSTa kare che. evI e paNa vastu che ke emAM zubha bhAva e prazasta rAga-dveSanA gharanA hoya che, ne e aprazasta kaSAyane dabAve che. bAhubaLajInA prazasta rAgadveSa : dA.ta. bAhubaLajIne benasAdhvInAM vacana 'vIrA morA gajathakI utaro, gaja caDhya kevaLa na hoya' e sAMbhaLavAnI kriyAthI pastAvo thayo ke 'are ! A meM zuM karyuM ? abhimAnamAM rahIne mAre vItarAga sarvajJa banavuM che ? kevI mArI sarAsara bhramaNA ? kevo huM mUDha ?' e jAta para dhRNA-arucino ane abhimAna-duSkRta 52 dveSano bhAva thayo kahevAya. e prazasta dveSa che. ema, pachI je thayuM ke 'konI sAme mArI moTAI akkaDatA ane abhimAna ? sarvajJa evA nAnA bhAIonI sAme ? kyAM huM mUDha rAgadveSamAM khUMcelo adhama AtmA ? ne kyAM e taddana nirdoSa vItarAga anaMtajJAnI paramAtmabhAva pAmelA ? dhanya avatAra ke e nAnA chatAM vahelA vItarAga banyA ! to jAuM, emane huM namuM ! A je bhAva Avyo te e vItarAgatA ne vItarAga sarvajJa ladhubaMdhu pratye bhakti bahumAnano arthAt prazasta rAgano bhAva jAgyo kahevAya. e vizuddhi che. pelA svagaurava-akkaDatA-abhimAnanA bhAva e saMkaleza hatA. have e maTIne vizuddhi AvI, ne vadhatI cAlI. e kaSAyanA gharanA ja bhAva che, paNa prazasta, eTale aprazasta kaSAyamAMthI bahAra nIkaLatA cAlyA emAM vadhatAM vadhatAM zI vAta ? sarvajJa vItarAga bhAI ! koI ja lezamAtra kaSAya nahi !' - ema vItarAgatAnA atyaMta vadhelA rAgamAM vItarAgatAnA sAthe ekatAna dhyAnamAM caDI gayA ! dhyAtA-dhyeya-dhyAnanI ekarUpatA ekarasatA thaI gaI ! samabhAva AvI gayo ! tyAM prazasta rAga saheje chUTI gayo ! ene dhakko na mAravo Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 zrI bhagavatIjI sUtra-vivecana paDayo, enA 52 dhRNA na karavI paDI ke 'A tuM prazasta paNa rAga ja ne ? tuM ya khoTo,' evuM na karavuM paDyuM, e to vItarAga-vItarAgatAnA utkRSTa rAgathI enI sAthe evA ekameka thaI gayA, ke pachI 'huM sarAga, pelA vItarAga,' evo bheda ja bhulAI gayo. tethI saheje vItarAga upara rAga karavAno rahyo nahi ne e na rahetAM vItarAgabhAva pAmyA. eTale aprazasta rAga-dveSa-moha-mamatA vagerene haTAvavA deva-guru-zAstratIrtha-saMgha vagere upara rAga vadhAratAM DaravAnuM nathI ke 'A paNa eka jAtanA kaSAya ja che ne ? ethI to baMdhana UbhuM rahyuM !' nA, A bhaya khoTo che, kemake ethI ja pelA deha-dravya-kuTuMba-kIrti vagere paranA aprazasta kaSAya dabAtA Ave ane A devAdhidevAdi parano rAga-bhAva parAkASThAe pahoMcatAM to aMtarathI paramAtmA sAthe evI ekamekatA UbhI thaze ke pachI emanI sAtheno bheda ja bhulAI jaze. potAnI jAta paramAtmasvarUpa lAge evI abhinnatA-abheda Ubho thaze, tyAM paramAtmA potAthI judA ja nahi bhAse, to emanA para rAga karavA javA paNa kyAM UbhuM rahe ? pachI tyAM to vItarAga bhAva AvIne Ubho rahevAno. bAhubalajI munine e thayuM. jAta paranuM gaurava haTI vItarAga sarvajJa laghubaMdhu -munio pratye evuM bahumAna UbhuM thayuM ke e vItarAga pratyeno adhyavasAya parAkASThAe pahoMcatA pote ja vItarAgathI abhinna eTale ke svayaM vItarAga banI gayA. paraMtu emAM bhUlavAnuM nathI ke e bahumAna jAgavA vadhavAmAM AlaMbana banI namana kriyA, manathI emaNe dhAryuM ke A huM bhAIone na namavAnuM dhArUM chuM e ja mArI moTI bhUla che. tethI ja ahIM bAra bAra mahinAthI ATalo ugra tapa saMyama ane ghyAna chatAM aTakI paDayo chuM. mATe have to jAuM bhAIone namuM ne mArA abhimAnano cUro karUM.' zuM karyuM A? vItarAga bhAImunione namaskAra karavAnI kriyAnuM manathI AlaMbana karyuM. evA caDatA raMge karyuM ke e raMge vItarAgatAnA raMga sudhI pahoMcI gayo ! paNa te kriyAnuM AlaMbana dharavA upara. mATe kriyA to bhAvanuM mahAna AlaMbana che. pokaLa nizcayavAdI bicArA A vizleSaNa karI zakatA nathI, eTale kriyAne tiraskArI bhAva mATe phogaTa phAMphA mAre che ! 'phogaTa' eTalA mATe, ke zubha dharmakriyAno khapa karavo nathI eTale azubha pApakriyAo bharacaka cAlu rahe che, ne tethI azubha bhAva poSAyo rahe che; pachI zubha bhAva zAno jAge ? zI rIte sago thAya ? tapanI kriyA jo nathI to 'khA-khA'nI kriyA UbhI rahevAthI jIvano anAhAripaNAno bhAva leza paNa ze Ubho thAya ? AhAranI laMpaTatA-Asaktino bhAva ze dabAya ? ema pUjyane namana-pUjanAdi kriyAnA khapa vinA svAbhimAnano hrAsa ne pUjya pratye bahumAnano vikAsa zI rIte thaI zake ? Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI bhagavatIjI saga-vivecana E dharmano rasa Ubho karavo hoya to pAparaso maMda pADavA joIe. ne A mATe pApakriyAo ochI karI hoMzathI dharmakriyAomAM joDAyA rahevuM joIe. A jo nathI to dharmarasa nahi jAge. mANasane haravA pharavAnA rasamAM sAmAyika- satsaMgasvAdhyAyAdi dharmano rasa nathI raheto, enI AkAMkSA ja nathI jAgatI. pachI enI pravRtti ze jAge ? juo cho ne ke Aje pratikramaNamAM ke rAtanA yA rajAnA divase paNa sAdhu-satsaMgamAM keTalA Ave che? kema nahi jevI saMkhyA? kaho, enI AkAMkSA ja nathI rasa ja nathI, pachI zuM kAma Ave ? e rasa - AkAMkSA na hovAnuM kAraNa, ke haravA-pharavAnA rasa pUra jozamAM UchaLI rahyA che ! jarAka navarA paDyA ke "cAlo pharavA' bhalene emAM kazuM maLavAnuM na hoya, chatAM caDasa eno. mAne che ke "ethI citta phorUM thAya. cAra jaNane maLAya karAya, to mahobbata vadhe." mAnavajIvananA A kasa kheMcavAnA ? AvAM tuccha prayojano ? zuM nathI koI ucca prayojano ? haravA-pharavAmAM zuM citta phorUM thayuM ke enA rasathI chalochala bharAyuM te dharmarasane pesavA jagA ja nathI ? cAranI mahobbata thaI te mohanA kIDAonI ke jJAnI-DAhyA-dharmAtmAonI ? kahe che ane pratikramaNamAM rasa nathI, paNa te kyAMthI hoya jo pelA haravA pharavA-maLavAnA rasanA pUra vahetA hoya ? kone vicAravuM che ke pratikramaNano rasa nahi eTale zAno rasa nahi ? pApanA kacarA sApha karavAno ja rasa nahi ne ? paNa jAta pApathI bhAre lAge che ja kyAM? pApa para ane pApabharI jAta para dhRNA ja kyAM che ? haravA-pharavA-maLavAmAM keTalAya rakamabaMdha rAga-dveSanAM pApa maphatiyAM UbhA thAya che e tarapha draSTi ja kayAM che ? draSTi ja nahi, to eno bhaya eno arekAro-aphasosI-pazcAttApa thAya ja zAno? ekaluM jagata sAme joyuM che. jagata kema varte che enI cAle cAlavuM che, ne jina sAme joyuM nathI, jinanAM vacana vicAravAM nathI, enI A rAmAyaNa che ke haravA pharavA jevA ati tuccha AnaMdanA rasa banyA rahe che. tyAre samajavA jevuM che ke, mANasanuM nUra enA AnaMdarasanA prakAra parathI mapAya che. AnaMdano prakAra jema UMco tema enuM nUra, tejasvitA UMcI gaNAya. tyAre atituccha halakaTa vAta-vastuthI jo AnaMda AnaMda thAya che to tyAM nUranI adhamatA che. pazumAM juo, - gadheDo ukaraDe bhaTakavAmAM AnaMda mAne che, tyAre ghoDo savArImAM pharavAmAM, ne emAMya lazkarI ghoDo vaLI yuddhibhUmi para doDavA-ghumavAmAM, kAgaDo azuci cUMthavAmAM AnaMdita thAya che. to popaTa phaLa-phaLAdi khAvAmAM, UMTa raste cAlatAM bAvaLiye bAvaLiye moMDhuM mAravA tatpara, ane rAjahastI sAme lADu dharAya chatAM enI Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI bhagavatIjI stra vivecana beparavAhImAM masta hoya che. lADa khAvAnA AnaMda karatAM mAvatanAM manAmaNAMnI beparavAhIno AnaMda vadhu hoya che. e enuM UMcuM nUra gaNAya. tyAre gadheDAne lADa to zuM, paNa ukaraDe cUra-cAra karavAno AnaMda hoya che, e enI adhama kakSA sUcave che. ema mANasomAM paNa taratamatA dekhAya che. keTalAkane tuccha padArtha paNa khAtAM AnaMdano pAra nathI raheto ! tyAre bIjAne mevA-pakavAnna para paNa evI coMTa nathI hotI. kALI budhA jevI strImAM ya keTalAka bhAre laMpaTa ane enI saharSa gulAmI uThAvatA hoya che, to bIjA vaLI gorI gorAMganA pratye paNa alipta gaMbhIra udAsIna hoya che. pa-25 hajAranI mUDI para harakha ane madano pAra nahi evA ya jIvo hoya che; to bIjA vaLI lAkhonI Avaka chatAM udAsIna jevA ane udAra cittavALA hoya che. keTalAkane jarAka zI sattA maLI sanmAna maLyuM emAM khuzIno poTalo thavA joIe che. tyAre mahA sattA-sanmAnamAM paNa evo AnaMda nahi, evA ya mANasa hoya che. A zuM che? ochA-vadhatAM nUranI nizAnI. nUra teja satva vadhe ema tuccha bAbatanA AnaMda kapAya. athavA kaho, jema jema tuccha bAbatanA AnaMda aTakAvatA jaIe tema tema AtmAnuM nUra vadhatuM Ave. pra. - to zuM nUra vadhavAthI moTI bAbatanA AnaMda vadhe? u. - nA, emAMya AnaMdanI mAtrA kapAtI Ave. nUra vikasyA pahelAM jeTalo bhAre AnaMda thato hato, te have nUra vikasyA pachI nahi. eTale kiMmatI gaNAtA viSayomAM paNa AnaMdanI mAtrA ghaTADatA avAya to nUra vadhatuM cAle. je nUra bharata cakravartInuM hatuM te brahmadatta cakrInuM nahi, kemake brahmadatte pUrvajIvanamAMthI paugalika AzaMsA-niyANuM karIne chatuM nUra toDI nAkheluM tethI ahIM viSayonI bhAre laMpaTatA ane gulAmI vahorelA. eTale ja A vicAravAnuM che ke haravA-pharavAnI tuccha bAbatano rasa hoya enuM nUra keTaluM jadhanya ? evA jadhanya nUravALAne pratikramaNAdi suMdara dharmakriyAne AnaMda lUMTavAnuM zAnuM game ? Azcarya to e che ke mANasane nAnI nAnI bAbatanI saphAI nUra teja vadhAravAnuM lakSa rahe che, paraMtu potAnA AtmAnuM nUra vadhAravA tarapha koI lakSa ja nahi ! pelI brAhmaNInI trIjI chokarIno ghaNI enI lAta para enA paga paMpALavA ane enuM cATu karavAmAM AnaMda mAnI rahyo che ! gadheDA karatAM koI vadhAre nUra? tyAre to brAhmaNI chokarIne e salAha Ape che ke "jo, A patine to tuM AjJA karIza emAM e khuzI raheze. paNa tuM - jo enI AjJAnI apekSA rAkhIza ane ene devanI jema Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIjI satra-vivecana mAnavA pUjavA jaIza to e karamAI jaze. ne e khUza nahi, to tuM ya kyAMthI khuzImAM rahevAnI ? astu. vAta zravaNanA aMjAmaNanI che. sArAMzamAM zrI bhagavatIsUtra nidrA tathA vikathAne tyajIne manavacana ane kAyAne gopavIne lalATe aMjali joDIne bhakti bahumAnapUrvaka upayukta thaI zravaNa karavuM. [ A bhagavatIsUtramAM eka zrutaskaMdha - 100thI vadhu adhyayana, 10000 uddezaka, 36000 pazno ane 2,88,000 pada che. pahelA zatakanA pahelAM uddezAmAM prazna "se, pUrNa bhaMte calamANe calie ? uddIriz2amANe udIrie ? veiz2amANe veie ? pahiz2amANe pahINe.... nirimANe nijajaNe ?'' haMtA goyamAM ! calamANe calie, jAva niriz2amANe niz2iNe ! chijramANe chinne ? bhiz2amANe bhinne ? DajhamANe daDhe ? miz2amANe maDe ? he bhagavAna, je cAlatuM hoya te cAlyuM e pramANe kahevAya ?.....temaja baLatuM hoya to baLyuM ane nirjarAtuM hoya te nirjarAyuM e pramANe kahevAya ? u. - hA, gautama ! cAlatuM hoya te cAlyuM... yAvat nirjarAtuM nirjarAyuM e pramANe kahevAya. A ja bharatakhaMDamAM kuMDapura nAmanuM zahera hatuM. tyAM bhagavaMta mahAvIradevano bhANeja jamAli nAme rAjaputra hato. bhagavaMta mahAvIradevanI putrI sudarzanA jamAlinI vahu hatI. kALakrame te kuMDapura zaheramAM 500 puruSonI sAthe jamAlie bhagavAna pAse dIkSA lIdhI. tyAra pachI 1000 strIo sAthe sudarzanAe paNa dIkSA lIdhI. jamAli dIkSA lIdhA bAda 11 aMgone bhaNyo. chaThTha akrama, paMdara ane mAsakhamaNa vagere tapa karIne AtmAne bhAvita kare che. anya koI divase bhagavAnane kahyuM ke he bhagavAna ! tamArI AjJAthI huM pAMcaso sAdhu sAthe bahAranA dezomAM vihAra karavAne icchuM chuM. chatAM bhagavata mauna rahyA, AjJA na ApI to paNa te pAMcaso sAdhuone sAthe laIne vihAra kare che. gAme gAma pharatAM sAvatthI nAmanI nagarImAM Avyo. tyAM te vaiduMka nAmanA bagIcAmAM koSTaka caityamAM rahyo che. anya koi divase zarIramAM dAhajvara utpanna thayo tethI te besI zakato paNa nahI. tethI teNe sAthe AvelA sAdhuone kahyuM ke mAre mATe zIghra saMthAro pAtharo ke jethI huM zayana karuM. tyAra bAda te sAdhuoe pathArI pAtharavAnI zarUAta karI. dAharathI atyaMta pIDA pAmela te jamAlie prazna karyo tyAre jo ke pathArI pUrI patharAI na hatI, aDadhI patharAI hatI to paNa tyAre sAdhuoe kahyuM ke pathArI patharAI che. tyAra bAda pIDAthI bhAMbhaLA cittavALo banelo te jamAli uThIne jyAM pathArI taiyAra thatI hatI tyAM Avyo ane AvIne aDadhI pathArI joIne krodhita thayo. pachI karAtuM Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa rva zrI bhagavatI sUtra-vivecana hoya te karAyuM kahevAya ityAdi zAstranA vacanane saMbhArI mithyAtva mohanIyanA udayathI te khoTuM che, arthAt bhagavAna mahAvIradeva je 'karAtuM hoya te karAyuM cAlatuM hoya te cAlya" yAvata nirjarAtuM hoya te nirjarAyuM kahevAya te mithyA che. kAraNa ke pratyakSa dekhAya che ke patharAto hoya tyAM sudhI patharAyo nathI. bIjA sthavira bhagavatIe yuktiothI samajAvyo dA.ta. koI bhAI amadAvAdathI muMbaI javA gharethI hamaNAM nikaLyA che. tyAra pachI turatamAM koI pUche che ke bhAI kyAM gayA? to kahevAya che ke muMbaI gayA. hajI to amadAvAdanA sTezane paNa pahoMcyA nathI... chatAM te samajyo nahi. tyAre te sthavira munio temano tyAga karI bhagavaMta pAse gayA. bIjA jamAlinI pAse ja rahyAM. sudarzanAe paNa jamAli uparanA anurAgathI teno ja mata svIkArI DhaMka nAmanA kuMbhAra zrAvakane ghare ja rahI. TaMka bhagavAnano zrAvaka hato to paNa tenA matano svIkAra karAvavA pravRta thaI. tyAre te DhaMka zrAvake sudarzanAe pratibodhavA nibhADAmAM mUkela mATInA vAsaNono heraphera karato hato tyAre teNe eka aMgAro svAdhyAyane karatI te sudarzanAnA kapaDAmAM mUkyo jethI tenI saMdhATI (sAllo) no cheDo baLyo. tyAre te sudarzanAe kahyuM ke "he zrAvaka ! mArI saMvATI te bALI?" pachI te DhaMke kahyuM ke baLatuM hoya te baLyuM na kahevAya ema tamAro siddhAMta che. ane A saMvATI to hajI sudhI baLI nathI paNa baLatI che mATe kyAre ane koNe tArI saMdhATI bALelI che? ityAdi te TaMkanuM vacana sAMbhaLIne sudarzanA samajI gaI ke jamAlinuM maMtavya yukti ane zAstra viruddha che. pachI te sudarzanAe DhaMkane tame ThIka preraNA karI -ThIka samajAvI ema kahIne pote mAnela khoTI vAtanI mAphI mAMgI. pachI sudarzanAe jamAline samajAvyo, paNa jyAre te koI prakAre na samajyo tyAre tene mUkIne sudarzana sAdhvI potAno parivAra laI bhagavAna pAse gaI ane bAkI rahelA sAdhuo paNa bhagavaMtanI pAse gayA, ekalo jamAli potAnA matamAM ghaNAM mANasone meLavIne maraNa pAmI kilbiSika devamAM utpanna thayo. AvI rIte zarUAtamAM navA prazno bhagavAna gautama svAmie bhagavAna mahAvIra svAmine pUchayAM te praznono uttara ApatAM bhagavAne prathama praznano uttara cAlatuM cAlavA mADyuM- te cAlyuM kahevAya. bIjA prazno aMge vivecana vagere avasare. jinAjJA viruddha kAMI bolAyuM hoya to micchAmi dukkaDaM. (prathama bhAga samApta) Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gacchAdhipati AcAryazrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja Alekhita sAhitya pustakanuM nAma mUlya rUpiyA 1 yogadraSTi samuccaya bhAga-1 (bIjI AvRtti) 35-00 2 yogadraSTi samuccaya bhAga-2 30-00 3 sItAjInA pagale pagale bhAga 1-2 darekanA 7- 4 navapada prakAza-1 (arihaMta pada) 10-00 5 navapada prakAza-2 (siddha pada) 20-00 6 navapada prakAza-3 (AcArya-upAdhyAya pada) 10-00 7 tApa hare tanamananA 10-00 8 paramateja bhAga-1 30-00 9 paramateja bhAga-2 25 ) 10 gaNadharavAda 10-00 11 mIThA phala mAnava bhavanA 2 5-OO 12 ucca prakAzanA paMthe (cothI AvRtti) 30-00 13 dhyAna ane jIvana bhAga-1, (cothI AvRtti) 25-OO 14 dhyAna ane jIvana bhAga-2 25-00 15 kaDavA phaLa che krodhanA ra0-00 16 pratikramaNa sUtra citrAvalI 20-00 17 bhedI AkAzavANI-kuvalayamAlA bhAga.1 25-OO 18 mAnava ! tuM mAnava bana 20-00 18 mAnava jIvana meM dhyAna kA mahatva 20-00 20 kuvalayamAlA bhAga-1, 25-OO 21 kuvalayamAlA bhAga-2. 25-OO 22 zrI bhagavatIsUtra vivecana (bhA.1.). 2 2-00 23 karma ! tArI gati nyArI (bhA. 1.) 2 pa-00 24 karma ! tArI gati nyArI (bhA. 2.) 25-00 25 upadezamALA - (anuvAda) AvRtti-2 15-00 : prAptisthAna : ' divyadarzana TrasTa | C/o. kumArapALa vi. zAha 36 - kalikuMDa sosAyaTI, dhoLakA - 387810 Jan Education international For Private Personal use W nebrary org