________________
Jain_
દીક્ષાર્થી વ્યકિતઓને એકજ ઉદેશ હોય છે અને તે એ છે કે નિયમો હોય છે.તેમને તે પ્રમાણે વર્તવાનું હોય છે. કોઇ વખત ન મહાવીર પ્રભુના માર્ગે ચાલીને આત્મસાધના કરવી અને મોક્ષમાર્ગે પાળી શકે તો ગુરૂની ક્ષમા માગીને તેઓ પ્રાયશ્ચિત્ત કરે છે. પરંતુ આગળ વધવું. હકીકતમાં કેટલીક જગ્યાએ આપણે જોઇએ છે જેઓએ કાયમ માટે ન પાળવો હોય અને શાસન જેમના વડ કે આ હેતુમાં સાધુજીવનની કઠણ પરિચર્યા પાળવા છતાંય ઉણપ બદનામ થતું હોય તેવા સાધુઓને મારી વિનંતિ છે કે રહી જાય છે. આ માટે આપણે શું કરવું જોઇએ? શા માટે આ સાધુજીવનમાંથી નીકળી શ્રાવક થવું અને ફરીથી જયારે આ બેય સરતો નથી? શા માટે કેટલાક સાધુઓમાં પંચમહાવ્રતનું નિયમો પાળવાની શકિત આવે ત્યારે ફરીથી દિક્ષા લેવી. સંઘનું સંપૂર્ણ પાલન કરવામાં શિથિલતા આવે છે?
કામ પણ એ જોવાનું છે કે કયાંક સાધુજીવનમાં શિથિલતા કેટલીક દીક્ષાર્થી વ્યકિતઓમાં વહેવારિક ભણતર, શાસ્ત્રીય દેખાય, ત્યાં તેમનું ધ્યાન દોરવું જોઇએ કે મહારાજ સાહેબ, આ જ્ઞાન અને તે સ્વયં ઉપાર્જન કરવાની બુદ્ધિ અને આવડત હોય આપના આચારને યોગ્ય નથી. સમજુ સાધુ સંઘનો ઉપકાર છે. કેટલામાં આ નથી હોતું સાધુ થયા પછી ઉપાધ્યાય મહારાજ માનશે. હરગીજ કોઇપણ સાધુની શિથિલતાનો ખ્યાલ આવ્યા અથવા આચાર્ય ભગવંત સાધુઓનાં શિક્ષણની વ્યવસ્થા કરે છે, પછી સંધે તે ચલાવી ન લેવી જોઇએ. આ માટે સંઘ પ્રભાવશાળી બને તેટલો સમય આપે છે, પરંતુ સમયના અભાવને લઇને અને હોવા જોઇએ અને તેની વ્યવસ્થા પણ સુંદર રીતે થાય તેની પણ વ્યવસ્થા પૂર્વકની આધુનિક શિક્ષણ પદ્ધતિના અભાવને લઇને વિચારણા માગી લે છે. આમાં ઘણીજ ઉણપ રહી જાય છે. આ માટે શ્રાવકોએ, સંઘે શું સાધુ ભગવંતો કે જેમણે સંસારની માયા છોડેલી છે તેમને કરવું જોઇએ? સંધે આચાર્ય ભગવંતોની સંમતિ સાથે બધાજ સંસારિક વાતો કહીને, ઔપચારિક રીતે દરેકના સમાચાર આપીને સાધુઓ અને સાધ્વીજીઓ માટે એક શિક્ષણ પદ્ધતિ ઘડી કાઢવી આપણે એમનો ઘણોજ સમય બગાડીએ છીએ. રાજકીય જોઇએ કે જેથી દરેકે દરેકને શાસ્ત્રીય અને વહેવારિક જ્ઞાન પ્રાપ્ત બાબતોમાં તેમનો ઉપયોગ કરવા માંગીએ છીએ. આપણે કરવાની થાય. આ માટે નાણાંકિય અને બીજી સગવડોની વ્યવસ્થા વ્યવસ્થામાં દાખલા તરીકે દેરાસરની વ્યવસ્થામાં, દેરાસર અને કરવાની રહેશે. પંડિતોની પણ જરૂર પડશે. પરંતુ જૈન સંઘ ધારે જૈન સંસ્થાઓમાં કામ કરતા ભાઇઓ અને બહેનોનો પગાર અને તો આ કામ અઘરું નથી. બરોબર બધાજ પ્રયત્ન કરે તો દશ બીજા પ્રશ્નો સંબધી તેમની સલાહ માંગીને તેમનો સમય બગાડીએ વર્ષમાં આ માટેની એક સુંદર વ્યવસ્થા આપણે સ્થાપી શકીએ. છીએ. એક પ્રકારનો રાગ ઉત્પન્ન કરાવીએ છીએ. એટલે જે આનાથી બે લાભ થશે - એક તો સાધુ ભગવંતો જ્ઞાની બનશે અને કામ આપણે કરવાના હોય છે તેમાં સાધુભગવંતોની પેરણા જરૂરી આપણને આ જ્ઞાનનો લાભ આપણું જીવન સુધારવા માટે આપશે, ઇચ્છીએ અને તેઓ તે સંબંધી યોગ્ય કરશેજ, પરંતુ તેમને ખોટી બીજું જ્ઞાન હોવાના કારણે અને સંઘની કાયમી વ્યવસ્થાને લઇન રીત સમય ન બગાડીએ. તેમને ફરીથી મોહરાજાના સામ્રાજયમાં લોકલાજથી પણ કદકી સાધુજીવનમાં આવતી શિથિલતા ન લઇ જઇએ અને તેમનામાં અહમ્ ન ઉત્પન્ન કરાવીએ. ગમે અટકશે તો તેમાં શાસનનું ગૌરવ વધશે. નિર્મળ ચારિત્રના અને તેટલા મહાન સાધુ હોય તો પણ અહમ્ અને થોડીક પણ જ્ઞાની સાધુ ભગવંત હશે તો શાસનનો જયજયકાર થશે અને આત્મશ્લાધા તમને રાગદશા તરફ લઇ જાય છે. આ માટે આપણે મહાવીર પ્રભુનો અહિંસાનો સંદેશ આપણે ઠેર ઠેર ફેલાવી શકીશું. શ્રાવકોએ ખાસ તકેદારી રાખવાની જરૂર છે. અત્યારે આપણામાનાં ઘણાય સાધુ ભગવંતોને આપણી ફટપટ્ટીથી અઆપણે અત્યારે જોઇ રહ્યા છીએ કે સાધુભગવંતમાં માપીએ છીએ,આપણા જેવા બનાવવા માંગીએ છીએ. કેટલાય ગચ્છ છે. ગચ્છ શા માટે પડયા તેના વિશ્લેષણમાં હું
જ્યારે હું કોઇ કોઇક શ્રાવકનાં માં એ સાંભળું છું કે જવા માંગતો નથી. બધાજ મહાવીર પ્રભુએ આપેલ ઉપદેશમાં સાધુઓએ માનવ સેવા, અત્યારની સમાજ સેવાનાં કાર્યમાં લાગી માને છે. પરંતુ એક યા બીજા કારણે સાથે મળીને સંઘ અને જવું જોઇએ, આધુનિક સાધનોનો ઉપયોગ કરવો જોઇએ કે શાસનના ઉત્કર્ષનું કામ કરતા નથી. ઐકયતા ન હોવાના કારણે જેથી તેઓ ઝડ૫થી બધેજ મુસાફરી કરી શકે અને કોઇને બોજા જૈન શાસન માટે એક ઓથોરીટી કોઇ પણ વ્યકિત નથી. આ રૂપ ન થઇ પડે; ત્યારે મને ઘણુંજ દુ:ખ થાય છે. ભલા, યુગમાં જયાં જયાં એક ઓથોરીટી હોય છે તેવા સમાજમાં સાધુઓએ તો સર્વસ્વનો ત્યાગ કરીને આત્મસાધના માટે મહાવીર વ્યવસ્થા સારી હોય છે અને તે સમાજમાનો ઉત્કર્ષ પણ થઇ રહ્યો પ્રભુએ સુચવેલ માર્ગ અપનાવ્યો છે. તેઓએ પંચ મહાવ્રત છે, જેવાંકે સ્વામીનારાયણ પંથ, ઇસ્માઇલી પંથ, કેથોલિક પંથ. પાળવાની જીવન પર્વતની પ્રતિજ્ઞા લીધી છે. તેમની પ્રતિજ્ઞા ભંગ આપણી પાસે આ બધાં કરતાંય ઉચ્ચ અને સંપૂર્ણ વિચારસરણી કરાવવાનો આપણને શું અધિકાર છે? આપણે લાયન્સ અથવા છે. સુંદર સંઘ વ્યવસ્થા પ્રભુએ અર્પલ છે. પરંતુ આ એક રોટરી કલબમાં હોઇએ ત્યારે ત્યાંના નિયમો સ્વીકારીએ છીએ કે ઓથોરીટીના અભાવને લઇને કેટલાય નજીવા પ્રશ્નોનું આપણે નહિ? ન રવીકારીએ તો શું થાય? એજ પ્રમાણે સાધુજીવનના નિકારણ નથી કરી શકતા અને પરિણામે તે માટે, તેની
Jain Education Interational 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
