________________
‘સ્પાર્ટન રેસ' એ માત્ર દોડ નથી, પરંતુ જુદા જુદા પ્રકારની મુસીબતોનો સામનો કરવાની વિવિધ અંતરની, વિવિધ પ્રકારની વિપ્નદોડ છે અને આ અંતર એટલે કેટલું ? છેક એક માઈલથી માંડીને છવ્વીસ માઈલની મેરેથોન દોડ સુધીનું. એમાં ત્રણ માઈલ, આઠ માઈલ, બાર માઈલ અને છવ્વીસ માઈલની વિદનદોડ યોજાય. એમાંય વળી એક માઈલનું અંતર. અમુક મર્યાદિત સમયમાં જ પાર કરવાનું હોય. પરંતુ આ બધા કરતાં સૌથી વધુ અઘરી બાબત તો એમાંના અવરોધો છે. એ અવરોધો કાં તો સ્પર્ધકોએ પાર કરવા પડે અને નિષ્ફળ જાય તો એના દંડ રૂપે અમુક કવાયતો કરવી પડે. જેમ કે, સ્પર્ધાના આરંભે ‘ફાયજિમ્પ' હોય છે, જેમાં સ્પર્ધક આગમાં ઝંપલાવે છે, તો વળી કાંટાળા તારમાં સ્પર્ધકોએ સરકવાનું હોય છે. કાંટાળા તારની ઈજાથી બચવા માટે એને કાદવમાં ખુંપી જવું પડે છે અને આવી રીતે વીસથી એકસો વાર જેટલું અંતર પસાર કરવું પડે છે.
દસથી વીસ વારના અંતરે દોડીને વાંસનો ભાલો નિશ્ચિત નિશાન પર ફેંકવાનો હોય છે. લાકડાની ચારથી આઠ ફૂટની વાડ ઓળંગવાની હોય છે અને આ વાડ ક્રમશઃ ગોઠવવામાં આવે છે. તો વળી દીવાલ ઉપરથી, નીચેથી અને અંદરથી પસાર થવું પડે છે. દીવાલની સ્પર્ધા તો ભારે કપરી ! પહેલાં દીવાલ ચડીને ઓળંગવાની હોય, પછી દીવાલની નીચે રાખેલી જગામાંથી પસાર થવાનું હોય અને અંતે ટાયર કે ચોરસ બાકોરામાંથી બહાર નીકળવાનું હોય. આવું ત્રણ કે ચાર વખત કરવાનું હોય. આમાં એક સ્પર્ધા એવી કે ત્રીસથી સિત્તેર પાઉન્ડ જેટલું વજન ધરાવતી રેતીની થેલી કે રેતી ભરેલી ડોલ ઊંચકવી પડે, તો હરક્યુલિઅન હોઇસ્ટ સ્પર્ધામાં ભાગ લેનારે સિમેન્ટનો મોટો વજનદાર બ્લોક કે વજનદાર ડોલ થાંભલા પર દોરડાની મદદથી ધ્વજની જેમ ઊંચે ચડાવવાની હોય છે. મોટી મુશ્કેલી તો એ હોય કે આને માટેની દોરી અત્યંત કાદવવાળી કે એવી લીસી હોય છે કે સતત હાથમાંથી સરકી જવાનો ભય રહે. ટાયરોલીન ટ્રાવર્સ નામની સ્પર્ધામાં તો બે ઝાડની વચ્ચે સમાંતરે લટકાવેલા દોરડા પર સરકીને નિશ્ચિત ધ્યેય પર પહોંચવાનું હોય છે. આ લટકાવેલા દોરડા નીચે પાણી હોય છે. જો સ્પર્ધક દોરડા પર આગળ સરકી ન શકે, તો એ પાણીમાં પડી જાય છે.
કોચ પાસે તાલીમ મેળવતો જેમ્સ સિમ્પસન ‘સરકણી દીવાલ' નામની સ્પર્ધા તો એવી છે કે જેમાં ૪૫ અંશના ઢોળાવ ઉપર બંધાયેલી દીવાલ પર સાબુ કે તૈલી પદાર્થ લગાડેલો હોય અને તેના પર ચાલીને અને કદાચ જરૂર પડે તો દોરડાની મદદ લઈને દીવાલ ઓળંગવાની હોય. ગ્લેટિએટર એરિઆના સ્પર્ધા એવી છે કે જેમાં મુક્કાબાજો સ્પર્ધકને પછાડવાના પેંતરા કરતા હોય અને એમાંથી સ્પર્ધકે હેમખેમ વિજયરેખા સુધી પહોંચવાનું હોય છે.
‘હોબી હોપ” સ્પર્ધામાં બંને પગની ઘૂંટી આજુબાજુ બંને પગને જોડતી જાડી પટ્ટી બાંધીને વીસથી વધારે ટાયરની હરોળ વીંધવાની હોય છે, જ્યારે લાંબા કુદકામાં સીધેસીધો લાંબો કૂદકો હોતો નથી, પરંતુ વાંકીચૂકી કે સર્પાકાર ગોઠવાયેલા લાકડાના અવરોધને જમીનને સ્પર્શ કર્યા વિના કુદી જવાના હોય છે. ‘રોક ક્લાઇમ્બ” સ્પર્ધામાં પાણી કે કાદવનાં ખાબોચિયાં ઉપર દોરડા સાથે ઘંટ બાંધવામાં આવે છે અને આમાં ભાગ લેનારે દોરડા પરથી ઊતરતાં પહેલાં એ ઘંટ વગાડવો પડે છે. આવી એક એકથી જુદી અને વિશેષ, કઠિન અને મુશ્કેલ છે. આ સ્પર્ધાઓ.
‘સ્પાર્ટન રેસની આ તેર જેટલી સ્પર્ધાઓ એ માનવના મન અને તનના બળની સર્વોચ્ચ કસોટી ગણાય છે. ચપળતા, ત્વરિતતા, સ્કૂર્તિ, સૂઝ, શક્તિ,
36 • તન અપંગ, મન અડીખમ • 36
હિંમતે મર્દા, તો.. • 37
