________________
આપતા કે હવે પર્વતારોહણની વાત એણે ભૂલી જવી જોઈએ. આ પર્વતારોહણમાં તો એણે એનો જિંદાદિલ મિત્ર ગુમાવ્યો અને સાથોસાથ પોતાના હાથ-પગ પણ ગુમાવ્યા, પરંતુ જેમી એના સંકલ્પમાંથી પાછો ફરે તેમ
નહોતો.
પણ કહ્યું કે હાથ અને પગ કાપવા સિવાય બીજો કોઈ આરો કે ઓવારો નથી.
જેમી હસતે મુખે ઑપરેશન માટે તૈયાર થયો. ઑપરેશન થયું. હવે કરવું શું ? હાથ અને પગ વગર જીવવું કઈ રીતે ? એણે કૃત્રિમ હાથ-પગથી જીવવાનું નક્કી કર્યું અને ઑપરેશનના સાડા ત્રણ મહિના બાદ તો જેમી કૃત્રિમ પગથી ચાલતાં શીખી ગયો. એને હૉસ્પિટલમાંથી રજા મળી. એ કેટલુંક કામ હવે જાતે કરી શકતો હતો. ધીરે ધીરે કૃત્રિમ હાથ-પગથી પોતાની જીવનશૈલી ગોઠવવા લાગ્યો, પણ પર્વતનો સાદ જેમીને જંપવા દેતો ન હતો.
ફરી મનમાં વિચાર્યું કે હારે તે જેમી નહીં ! ઝુકે તે જેમી નહીં ! મનમાં ગાંઠ વાળી કે એ જ પર્વત પર આરોહણ કર્યું, જેના શિખરે પહોંચવામાં ઘોર નિષ્ફળતા મળી હતી. પોતાના દિલોજાન દોસ્ત ફિશરનાં સ્મરણો જે કપરા માર્ગ પર પથરાયેલાં હતાં, એ પર્વતને પાર કરવો જ છે. એ જ જિંદાદિલ મિત્રને અપાયેલી સાચી અંજલિ કહેવાય !
જેમીની જિંદગીમાં જોશ એવું હતું કે કૃત્રિમ પગોથી ચાલવા માટે સક્ષમ બનતાં જ અકસ્માત પહેલાં જે કામ કરતો હતો, તે જ કામ શરૂ કર્યું. એમાં તરક્કી સાધતો ગયો, પૂર્ણ સમયનો મેનેજર બન્યો અને થોડા જ સમયમાં મૅનેજમેન્ટ ટીમનો એક મૂલ્યવાન કાર્યકુશળ સભ્ય બની ગયો. જિંદગીની આ બધી જ પ્રગતિની સાથોસાથ પેલા પહાડનો પડકાર ભુલાતો નહોતો, આથી એને આંબવાનો મનસૂબો એણે જાહેર કર્યો.
પર્વતોની ટેકરીઓ પ૨ જોશભેર દોડ લગાવનારો અને પર્વતારોહણની કેટલીય પ્રવૃત્તિઓમાં ઊછળતા ઉમંગ સાથે ભાગ લેનારા જેમી એન્ડ્રયુને હવે કૃત્રિમ હાથ-પગને સહારે જીવવાનો વારો આવ્યો. એની જિંદગી ભારે કશ્મકશભરી બનીએ મેદાન પર દોડની સ્પર્ધાઓમાં ઝંપલાવનારો અને બરફના ઢોળાવ પર આબાદ સ્કીઇંગ કરનારા કે પર્વતનાં ગગનચુંબી શિખરોને સર કરનાર જેમીની સામે મોટો પડકાર ઊભો થયો.
એની પાસે પોતાના હાથપગ નહોતા, પરંતુ વજ સમાન હૈયું હતું અને એ હૈયાની હામના આધારે એ ફરી જુદી જુદી ખેલ સ્પર્ધાઓમાં ભાગ લેવા માંડવો. એ સ્વિમિંગ, દોડ, સ્કીઇંગ, સ્નો-બોર્ડિંગ, પેરાગ્લાઇડિંગ અને સેઇલિંગ જેવી સ્પર્ધાઓમાં ભાગ લેવા માંડ્યો. એના ઘણા સાથીઓ એને યાદ
124 • તન અપંગ, મન અડીખમ
પર્વતોનો સાદ જેમીને | જંપીને બેસવા દેતો નહોતો. એણે ઘરની આસપાસ આવેલી ટેકરીઓ પર ચડવાનું શરૂ કર્યું. એ પછી એડિનબર્ગ શહેરની અને
ત્યારબાદ સ્કોટલેન્ડ દેશની આપ્સ પર્વતનું અદમ્ય આકર્ષણ
ટેકરીઓ પર પણ ઘૂમી આવ્યો. પોતાના દેશ બ્રિટનના સૌથી ઊંચા પર્વત બેન નેવિશ પર વિજય મેળવ્યો. હવે એની હિંમત રંગ લાવતી હતી. જેમી દુનિયાને માત્ર એટલું જ બતાવવા ચાહતો નહોતો કે એક હાથ અને પગ વિનાની વ્યક્તિ પણ કુશળ આરોહક બની શકે છે અને દુનિયાના ઊંચા પર્વતોનાં કપરાં ચડાણ ચડી શકે છે. એનું ધ્યેય એનાથીય વધુ મહાન હતું. સામાન્ય માન્યતા એવી છે કે વિકલાંગ વ્યક્તિને બીજાના સહારે જીવવું પડે છે. એ વિચારને ફગાવી દઈને જેમીએ એક નવો વિચાર વહેતો કર્યો કે વિકલાંગ વ્યક્તિ પણ બીજાનો મજબૂત સહારો બની શકે છે. અન્યના જીવનને પોતાની શક્તિથી અજવાળી શકે છે.
જેમી જે કોઈ સ્પર્ધામાં ભાગ લેતો, તેને માટે ચેરિટીનું આયોજન કરતો. એમાંથી મળતી રકમ દ્વારા સેવાભાવી સંસ્થાઓને મદદરૂપ બનતો હતો.
ઝૂકે તે જેમી નહીં ! • 25.
