________________
:
શુભહ-ભાગ થી બી પ્રસ્તુત નહીં હુઆ. ઇસકા કારણ તત્કાલીન સમાચારપત્રો કે નિમ્નલિખિત પ્રકાશિત સંવાદ સે જાના જાતા હૈ–“યહ પહલે લિખા જા ચૂકા હૈ કિ એજંસી તાલુકા મેં કિસી કિસી જાહ ૨-૩ થાન! લૂટ લિથે ગયે હૈ. અબ માલૂમ હુઆ હૈ કિ ઇને લૂટનેવાલે મેં હજારે આદમી શામિલ હૈ. ઉનકા સરદાર ૨૫ વર્ષ કા એક અત્યંત સાત્વિક પ્રકૃતિ કા ક્ષત્રિય બેલિક હૈ. ઇસકા અપને આદમિયાં કે આદેશ હૈ કિ કિસી આદમી કે ઉપર અત્યાચાર ન કિયા જાય. - ઉનકા ઇસ બાત કા સખ્ત હુકમ હૈ કિ વે કભી મદિરા ઔર સ્ત્રી કા સ્પર્શ ભી ન કરે. લગે કે વિશ્વાસ હૈ કિ યહ ક્ષત્રિય સરદાર દૈવી શક્તિસંપન્ન હૈ ઔર ઉસ પર ગોલી કી અસર નહીં હો સિકતી. ઉસકી અદ્ભુત શક્તિ કે ઉપર સબ એકમત હૈ.”
પાઠ કે વિદિત હોગા કિ કુછ દિન પહલે મદ્રાસ કે ગુદેમ પર્વત કે વિદ્રોહિ ને કિતને હી પુલિસ અફસરે કો માર ડાલા હૈ. વે અબતક નહીં પકડે ગયે. સરકાર ઉનકે સજા દેને કા વિશેષ આયોજન કર રહી હૈ, કિંતુ સ્થાનીય નિવાસિયે સે કિસી તરહ કી સહાયતા નહીં મિલતી ઇસ લિયે ઉનપર વિશેષ કડાઈ કી જાયગી. એક મુદ્દાદાર (જમદાર) કી જમીન જપ્ત કર લી ગયી હૈ: કોંકિ ઉનકે જમીન ઈસ લિયે દી ગયી થી કિ અશાંતિ કે સમય વે સરકાર કી સહાયતા કરેંગે. ઉક્ત જમદાર અપની પૂર્વ પ્રતિજ્ઞાપાલન મેં અસમર્થ હૈ ઈસ લિયે ઉનકે યહ દંડ દિયા ગયા હૈ. અન્યોન્ય જમીદારે પર ભી નોટિસ જારી કી ગયી હૈ. ૧૯૨૧ સાલ કે અતૂબર મહીને મેં નિમ્ન સમાચારપત્ર મેં નિમ્નલિખિત સંવાદ પ્રકાશિત હુઆ થા -“મદ્રાસ એજંસી તાલુકા કી પહાડી જાતિય કા વિદ્રોહ અભી ભી શાંત નહીં હુઆ. ટની કે નિકટવતી અનેક
સ્થાને કે થાને કો લૂટકર વિદ્રોહી અસ્ત્રશસ્ત્ર સબ ઉઠા લે ગયે. યહ વિદ્રોહ દિનપ્રતિદિન ભીષણ રૂપ પકડતા જા રહા હૈ. પૂર્વપ્રકાશિત તીન થાને કે સિવા ઔર એક થાના લંટ લિયા ગયા હૈ. વિદ્રોહિ કે દલ મેં હજાર આદમી હૈ.
અંતિમ યુદ્ધ એક બાર સરકારી સેના ને અચાનક રાજુ કે નિતિ દલ પર આક્રમણ કિયા. રાજૂ ને બડી વીરતા કે સાથ ઘર યુદ્ધ કિયા. ભીષણ સંગ્રામ હુઆ. અંત મેં રાજૂ કા દલ પરાજિત હુઆ. ઇસ સમય સે રજૂ કે સ્વાધીનતા સંગ્રામ કા અવસાન હુઆ. અગસ્ત ૧૯૨૨ ઇસ્વી સે મઈ ૧૯૨૪ તક દો સાલ યહ સંગ્રામ હુઆ.
કિંતુ ઇસ યુદ્ધ કે બાદ રાજૂકા કયા હુઆ ? વે પકડે ગયે થે યા ગોલી સે માર ડાલે ગયે થે કુછ પતા નહીં ચલતા. ઈસ સમય વે જીવિત હૈ યા નહીં ઇસ સંબંધ મેં સરકાર કી જે વિજ્ઞપ્તિ નિકલી હૈ ઉસસે કુછ સ્પષ્ટ નહીં હતા. આ પછી મૃત્યુ કી બાત એક ગંભીર રહસ્ય હૈ. મઈ ૧૯૨૪ મેં સરકાર ને ઇસ આશય કી એક વિજ્ઞપ્તિ નિકાલી કિ રાજૂ પકડે ગયે થે. ભાગને કી ચેષ્ટા કરેતે સમય ગાલી સે માર દિયે ગયે. ઈસ સંબંધ મેં સરકારી પુલિસ રિપોર્ટ મેં મતભેદ હૈ.
પુલિસ કી રિપોર્ટ ગત ૬ મઈ કે વિદ્રોહિ ને પુલિસ કે ઉપર ગોલી ચલાયી થી. શ્રીરામ રાજુ ઉસ સમય વહાં ઉપસ્થિત છે, કિંતુ તે ભાગ ગયે. દૂસરે દિન સબેરે પૂર્વગોદાવરી કી સ્પેશિલય પુલિસ કા એક દલ જમાદાર કુંચૂ મેનન કી અધીનતા મેં દરોગા અલવર નાઇડૂ કે સાથ ગસ્ત મેં નિકલા થા. રાતે મેં રાજૂકે દેખ કર ઈસ દલને ઉન પર આક્રમણ કર કે ગિરફતાર કર લિયા. ઉનકે કેપૂર લે જાયા ગયા. વહાં ભાગને કી ચેષ્ટા કરને પર ગાલિ સે માર દિલે ગયે.
સરકારી વિજ્ઞપ્તિ ૬ મઈ કે સંઘર્ષ કે બાદ શ્રીરામ રાજૂ કે સહકમી શ્રી સત્યનારાયણરાજ ગિરફતાર કર લિયે ગયે. ઇસ સંઘર્ષસ્થલપર શ્રીરામ રાજૂ ભી ઉપસ્થિત છે. દૂસરે દિન વે ગિરફતાર કિયે ગયે.” દે વર્ણન મે કિતની ભિન્નતા હૈ? સરકારી વિજ્ઞપ્તિ મેં મારે જાને કી કેાઈ બાત હી નહીં હૈ. આ~નિવાસિયે કા સબકા યહ દઢ વિશ્વાસ હૈ કિ શ્રીરામ રાજૂ ગેલી સે નહીં મારે ગયે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
