________________
रुजः कथंकारमथापनेयास्तेषामुपायस्त्वयमेक एव ॥ ६ ॥
अनुष्टुप् वृत्त परदुःखप्रतीकारमेवं ध्यायति ये हृदि । लभंते निर्विकारते; सुखमायति सुंदरं ॥ ७ ॥
કારૂણ્ય ભાવના. - ૧, પ્રથમ તે પ્રાણીઓ ખાનપાનને પ્રાપ્ત કરવાની વાંછાથી વ્યાકુળ હોય છે, પછી વસ્ત્ર, ગૃહ અને અલંકાર માટે વ્યગ્ર ચિત્ત હોય છે, તેમજ વળી પાણિગ્રહણ (વિવાહ) તથા પુત્ર પુત્રી પ્રમુખ પ્રજાને અને અનુકૂલ ઈદ્રિય વિષયેને સદાય અભિલષતા હોય છે, તેથી તે બાપડા સ્વસ્થતા શી રીતે શીધ્ર પામે !
૨, લાખો ગમે ઉપાયથી મહા કષ્ટ લક્ષ્મી મેળવી, આ લક્ષ્મી કાયમ સ્થિર રહેનારી છે એમ પૂર્વ ભવના અભ્યાસથી તેમાં મુંઝાઈ જાય છે, એટલામાં અકસ્માત્ કુર હૃદયવાળે દુશ્મન રોગ, ભય, જરા કે મૃત્યુ આવીને એમાં ધૂળ નાંખે છે, મતલબ કે તેના કલ્પિત સુખમાં વિઘ નાખે છે. ( ૩, કેટલાક પરસ્પર સ્પર્ધામાં ઉતરે છે, કેટલાક ફેધથી દગ્ધ થયા થકા હૃદયમાં પરસ્પર મચ્છર વહે છે, કેટલાક ધન, યુવતી, પશુ, ક્ષેત્ર કે ગામને નિમિત્તે સ્વેચ્છા પ્રમાણે ઉત્કટ યુદ્ધ કરે છે, અને કેટલાક લેભથી દૂર દેશમાં રખડતા પગલે પગલે ફ્લેશ અનુભવે છે; એવી રીતે સેંકડગમે અરતિ–ઉગવડે આ આખું વિશ્વ વ્યાકુળ બનેલું છે. તે પછી અમે શું કરીયે અને