________________
૧૭૮
પ્રાણી નીચવૃત્તિ શીખે છે, અને નીચ વૃત્તિથી નરકાદિક નીચ ગતિને પામે છે. એવી રીતે નીચ સંગતિથી ઘણું માર્યું પરિણામ આવે છે માટેજ શાસ્ત્રકાર નીચ સંગતિને ત્યાગ કરવા કહે છે, અને ઉત્તમ સંગતિ આદરવા ઉપદિશે છે; ઉત્તમ સંગતિથી આપણામાં ઉત્તમતા આવે છે. જેમ સુગંધી ફૂલના સંગથી તેલ કુલેલ સુગંધી બને છે, મલયાચળના સુધી પવનના સંગથી રૂખડા પણ ચંદનના ભાવને ધારે છે, અને મેરૂ પર્વતના શિખર ઉપર વળગેલું તૃણ પણ સુવર્ણપણને પામે છે, તેમ ઉચ સંગતિથી આત્મા ઉચ્ચ સ્થિતિને પામે છે-ઉત્તમ ગુણેને મેળવે છે, ત્યારે નીચ સંગતિથી પ્રાણી નીચ સ્થિતિને પામે છે. જેમ સ્વાતિ જળ સર્ષના મુખમાં પડીને વિષરૂપ થાય છે, તત લેહ ઉપર પડવાથી વિનાશ પામે છે, તેમ ઉત્તમ આત્મા પણ નીચની સંગતિથી હીનતાને પામે છે. એટલા માટે નીચેની સંગતિ તજી ઉચ્ચ સંગતિ આદરવાનું કહેવામાં આવે છે.
૬૬ મળિયે સદા સંતકં જા–દુનિયાની ખટપટ મૂકીને વૈરાગ્યરસમાં ઝીલી રહેલા સત–સુસાધુ જનેની જ સેબતથી આત્માને પારમાર્થિક લાભ સંપજે છે. તેમની આંતરવૃત્તિ અત્યંત નિર્મળ-નિષ્પાપ થાય છે, તેઓ અત્યંત ગુણાનુરાગી થાય છે, તેથી તેમનું દર્શન પણ પાપહર થાય છે, તે પછી તેમની સેવાભક્તિ અને બહુમાનાદિકનું તે કહેવું જ શું! સંતસેવાદિકથી તે કેટિ ભવનાં પાપ ટળે છે અને અપૂર્વ આત્મલાભ મળે છે. દુનિયામાં એવી કઈ ઉત્તમ વસ્તુ નથી કે જે સંતસેવાથી લભ્ય ન થાય. અરે અહિક સુખ તે શું પણ મોક્ષસુખ પણ સંતજનેની સેવાદિકથી સુલભ થાય છે. માટે સંપૂર્ણ સુખના ઈચ્છક જનેએ અવશ્ય સંતસેવા આદરવી ઉચિત છે.
