________________
૨૧૭
સકળ વનરાજી ખીલી નીકળે છે ત્યારે કરીર વૃક્ષ ( કેરડો ) કરમાઈ જાય છે, અને જ્યારે ચંદ્રથી સહુ કઈ શીતળતા મેળવી શકે છે, ત્યારે વિરહી જનેને વિરહાગ્નિ વ્યાપે છે. તેમાં કેને દોષ ? શું સૂર્ય, વર્ષ, વસંત કે ચંદ્રને તેમાં દોષ છે? નહિ જ. કિંતુ સામાના દુર્ભાગ્યને જ દોષ છે, એમ સમજવું. એવી રીતે સજજન પુરૂષથી આપણે ઉત્તમ લાભ મેળવી ન શકીએ એમાં સજ્જનેને લેશ માત્ર દોષ નથી, પણ આપણે જ દોષ છે. સજજન પુરૂષે તે પૂર્વેત ઉત્તમ ઉપમાનેજ લાયક છે. તેમને જન્મ, તેમને સ્વભાવ, તેમને સમાગમ અને તેમની કૃતિ જગત્ જંતુઓના એકાંત હિતને અર્થેજ હોય છે. તેમને સ્નેહ-પ્રેમ-વાત્સલ્ય અભંગ અને અલકિક હોય છે. ફક્ત તેમના ઉત્તમ સમાગમને લાભ લેવાને આપણે એગ્યતા સંપાદન કરવાની જ જરૂર છે. જે ક્ષુદ્રતાદિક દોષ ટાળી અક્ષુદ્રતાદિક ઉત્તમ યેગ્યતા પ્રાપ્ત થઈ શકે તે સર્વ સમીહિત સધાઈ શકે છે. અને સજજનની કૃપાને પણ પૂર્ણ લાભ મળી શકે છે. એવી સવૃત્તિ સહુ કેઈ આત્મહિતૈપીજનોના અંતઃકરણમાં સ્કુરાયમાન થાઓ અને તેને યથેચ્છ લાભ મેળવવાને તેઓ ભાગ્યશાળી !
તથાસ્તુ. ઉપસંહાર હવે ગ્રંથની સમાપ્તિ કરતાં શ્રી ચિદાનંદજી મહારાજ કહે છે કે- આ પ્રશ્રનેત્તર રત્નમાળા ગ્રંથ સંક્ષેપ રૂચિવંત જના હિતને માટે ઉચિત વિચારીને સ્વબુદ્ધિ અનુસારે સંક્ષેપમાં ર. છે. તેના અર્થ અતિ ગંભીર છે. તે વિસ્તારથી રૂચિપૂર્વક ગુરૂમુખે સાંભળવાથી હદયમાં વિવેકરૂપ દીપક પ્રગટે છે. એટલે અ
