________________
૧૯૫
પ્રાજ્ઞ જનેએ મન અને ઇન્દ્રિયને જ્ઞાની પુરૂષના વચનાનુસારે દમી, શુદ્ધ સંયમ પાળી, વિષયાતીત નિર્ભયપદને પ્રાપ્ત કરવા માટે વિષયવાસના ટાળવા પ્રતિદિન ઉદ્યમ કરે ઉચિત છે.
૮૬. મરણ સમાન ભય નહિ કેઈ–જગતના જીના મનમાં જે મોટામાં મોટે ભય કાયમ નિવાસ કરી રહે છે તે મરણને છે, અને તે વાસ્તવિક છે કેમકે તેની પાછળ બીજા પણું જન્મ, જરા, સાગ, વિયેગ, આધિ, વ્યાધિ અને ઉપાધિના ભય સાથે લાગ્યા રહે છે. જે મરણના મહાભયથી સર્વથા મુક્ત થવાય તો બીજા સાથે લાગેલા ભય તે આપોઆપ શમી જાય. એ મરણના મહાભયથી મુક્ત થવાને માટે જ સર્વજ્ઞ પરમાત્માએ સમ્યગ દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રને ઉત્તમ માર્ગ બતાવ્યું છે; અને તે રત્નત્રયીનું યથાવિધિ આરાધન કરનાર આત્માર્થી જને અવશ્ય જન્મમરણ સંબંધી સકળ ભયથી મુક્ત થઈ શકે છે. તેથી નિભય સુખ ઈચ્છનારને માટે એજ કર્તવ્ય છે.
૮૭. પથ સમાન જરા નવિ હેઈ–જેમ જરા અવસ્થાથી શરીર ખડું થઈ જાય છે, તેથી વન વયની જેવું સામર્થ્ય તેમજ ઉલ્લાસ ટકી શકતે નથી; તેમ હેટી મજલ કરવાથી માણસ એટલા બધા થાકી જાય છે કે તેમનાથી કંઈ પણ અગત્યનું કામ હોંશભર કરી શકાતું નથી, અને જે કંઈ અણછૂટકે કરવું પડે છે તેમાં પણ તેમને કંટાળો આવે છે. માટેજ અનુભવી લકે કહે છે કે ગમે તેવડી હેટી મુસાફરી પગે ચાલીને કરવાના હોય ત્યારે “ચાર ચાર ગાઉ ચાલતાં, લાંબે પંથ કપાય” એ વચન અનુસારે શરીરથી સીઝે એટલેજ પંથ કરે કે જેથી ભવિષ્યમાં વધારે સહન કરવું પડે નહીં.