________________
૧૨
( ૮ ચિત્ત નિરાધ તે ઉત્તમ ધ્યાન–જ્યાં સુધી જીવને પંચ વિષયાદિક પ્રમાદજ પ્રિય છે ત્યાં સુધી ચિત્તને પ્રવાહ (વ્યાપાર) તેજ દિશામાં વહ્યા કરે છે. આત્માને પરિણામે અનર્થકારી દિશામાં વહેતે મનને પ્રવાહ રોકીને એકાંત હિતકારી દિશામાં તે પ્રવાહને વાળ-વાળવા પ્રયત્ન કરે તે ઉત્તમ ધ્યાન કહેવાય છે. આર્તધ્યાન અને રોદ્ર સ્થાનનાં કારણો ટાળી ધર્મધ્યાન અને શુકલ ધ્યાનનાં કારણો સેવવાને અભ્યાસ કરે એજ આત્માને એકાંત હિતકારી છે, ચિત્તને વેગ વિષયાદિકમાં વધતું જાય એવાં માઠાં કારણો સેવવાથી વારંવાર સંલેશ પેદા થાય છે તેને સમ્યગ વિચાર કરી તેવાં માઠાં કારણથી થતું સંકલેશ અટકાવવા માટે અરિહંતાદિક પદોનું સ્વરૂપ સમજી તેમાં મનને જોડવું અને તેમાં જ તલ્લીન થઈ રહેવું એજ આત્માને એકાંત હિતકારી છે.
ય વીતરાગી ભગવાન–જેને આત્મા-પરમાત્માનું સ્વરૂપ સમજાયું છે એ અંતરઆત્મા ધ્યાતા હોઈ શકે છે અને જેમના સમસ્ત દોષ માત્ર દૂર થઈ ગયા છે એવા વીતરાગ પરમાત્મા ધ્યાન કરવા ગ્ય-ધ્યેય છે. પરમાત્માનું ધ્યાન કરનાર યાતા દયાનના પ્રભાવથી કિટ (એળ) ભ્રમરીને દુષ્ટતે પિતેજ પરમાત્માના રૂપને પામી શકે છે. તેથી જેના સમરત રાગાદિક દેશે વિલય પામ્યા છે, અને સમરત ગુણગણ પ્રગટ થયેલા છે એવા અરિહંત-સિદ્ધ પરમાત્માનું જ યાન કરવું આત્માર્થીઓને હિતકર છે.
૧૦ ધ્યાતા તાસ મુમુક્ષુ બખાન જે જિનમત તત્વારથ જાન–જેમણે રાગદ્વેષાદિક અંતરંગ શત્રુઓને સંપૂર્ણ રીતે છતી
