________________
૧૬૮
ખાબોચીયા જેવું અપ અને તુચ્છ છે એમ જાણવું. આત્માનું શુદ્ધ સ્વાભાવિક સુખ નિરૂપાધિક-ઉપાધિવજિત છે ત્યારે દ્વિયજન્ય સુખ સપાધિક એટલે ઉપાધિયુક્ત છે. આત્માનું સહજ સુખ નિવિકલ્પરૂપ છે, અને ઇંદ્રિયસુખ સવિકલ્પરૂપ છે. આત્માનું સુખ સ્થિર-ચિરસ્થાયી છે અને ઇન્દ્રિયસુખ અસ્થિર ક્ષણિક છે. આત્માનું સુખ સંપૂર્ણ છે, અને ઇન્દ્રિયસુખ અપૂર્ણ છે. આત્માનું સુખ અકૃત્રિમ છે અને ઇન્દ્રિયસુખ કૃત્રિમ-કલ્પિત છે. આત્માનું સુખ એકરૂપ છે અને ઇંદ્રિયસુખ નાના રૂપ છે, તેમજ આત્મસુખ શાશ્વત છે, અને ઈંદ્રિયસુખ છેહવાળું છે. ઉક્ત ઉભય જાતના સુખમાં આ પ્રગટ પટાંતર સમજીને આત્માર્થી સજજનએ આત્માનું સહજ શુદ્ધ અખંડ અક્ષય નિવિકલ્પ નિરૂપાધિક અકૃત્રિમ એકાંત અજરામર એવું શાશ્વત સુખ સંપ્રાપ્ત કરવા માટેજ અહોનિશ ઉદ્યમ કર ઘટે છે. ઈદ્રિયસુખને મેહ તજી મનને સ્થિર કરવાથી તે મેળવવું સુલભ છે.
૫૦ શ્રમણ અતિંદ્ધિ અગાધ વખાણે -શ્રમણ કહીએ તપસ્વી મુનિરાજ તેમનાવડે અનુભવાતું જે સહજ અતીંદ્રિય આત્મિકસુખ તે જ ખરેખર અગાધ–અપાર-નિસીમ છે અને ઇન્દ્રિયજન્ય વિષયસુખના આશી એવા અવિરતિ જનનું ક્ષણિક અને કલ્પિત સુખ તે છિલ્લર જળ સમાન અલ્પ અને તુચ્છ છે એમ ઉભયને પરસ્પર સરખાવતાં સમજાશે. એમ સમજી ઉભયમાં જે અધિક હિતકર પ્રતીત થાય તેવા સુખને માટેજ ઉદ્યમ કરે ઉચિત છે.
૫૧ ઈચ્છારીધન તપ મહાર–ભિન્ન ભિન્ન વિષયમાં અટન કરતી ઈદ્રિયને અને મનને દમી તે તે વિષયમાં થતા
