________________
૧૪૫
જીવને નરક તિર્યંચ ગતિમાં કડવાં દુ:ખની કાટીએ ખમવી પડે છે. તેથીજ ભવભીરૂ જને તેવાં પાપાચરણથી સદંતર દૂર રહે છે. સહુને આત્મ સમાન લેખી કોઇ જીવને ક'ઈ પણ પીડા ઉપજે તેવું કદાપિ તે કરતા કે કરાવતા નથી. જે પેાતાનેજ પ્રતિકૂળ દુઃખકારી લાગે તેવા અખતરા પારકા ઉપર નજ અજમાવવા જોઇએ. ઠંડા મગજથી સામાની સ્થિતિના વ્યાજબી વિચાર કરી લેવામાં આવે તે તેને પીડવાની ઈચ્છા થાયજ નહીં. વિવેક વિના મિથ્યા અહુતા અને મમતામાં મુંઝાઇ પરને પીડા ઉપજાવવા જીવ પ્રવૃત્ત થાય છે, અને વિવેકવડે સ્વપરનું યથાર્થ ભાન થતાં સ્વપરને અહિતકારી માર્ગથી પાછા નિવર્તે છે. ક્ષમાવત વિવેકી જીવજ અહિંસા ધર્મનું યથાર્થ પાલન કરી શકે છે.
૧૭ આશ્રવ કર્મ આગમન ધારે—જેથી નવનવાં કર્મ આત્માને આવીને વળગે એટલે આત્મા સાથે શુભાશુભ કર્મનુ મિશ્રણ થવાનાં જે કારણ તેને શાસ્ત્રમાં આશ્રવ કહેવામાં આવે છે. ઇંદ્રિયાના વિષયાનું સેવન, ક્રોધાદિક કષાયને વશ થવુ, અવિરતિપણે રહેવું, મન, વચન તથા કાયાના વિચિત્ર વ્યાપાર કરવા, અને નવતત્ત્વપ્રકરણમાં કથન કરેલી પચીશ પ્રકારની ક્રિયાનું સેવન કરવું; એવડે શુભાશુભ કર્મનું આવાગમન થાય છે.
૧૮ સવર તાસ વિરાધ વિચારે—ઉપર કહેલા આશ્રવને અટકાવવા એટલે, ઉપર જણાવેલી વિવિધ કરણીવડે આત્મા સાથે મિશ્રણ થતાં શુભાશુભ કર્મને રોકવાં તે સંવર કહેવાય છે. સમિતિ ( સમ્યક્ પ્રવર્તન ), ગુપ્તિ (મન વચન અને કાયાનું ગોપન ), પરિસહ (અનુકૂળ કે પ્રતિકૂળ ઉપસગાદિક) અને ક્ષમાદિક દેશ મહા
