Puhaichandchariyam

Author(s): Shantisuri, Ramnikvijay Gani
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad

Page 140

[ चउत्थो देवरह-रयणावलीभवो]
15
अह तम्मि अमरवासे वसिऊण सुही अहाउपजते । पढमं नरिंददेवो चेविऊण इमम्मि दीवम्मि ॥१॥ वासे पुव्वविदेहे सइकेवलिदलियसयलसंदेहे । वरविजयम्मि सुकच्छे उत्तमनरतरुवरसुकच्छे ॥ २ ॥ अत्थि वरालयकलिया सुरसेणा इव सया सवसकमला । दढमेरावणरम्मा नयरी आयामुही नाम ॥३॥ अविरयमुइंगगुंजियगज्जियआवज्जिया सिहिसमूहा । नच्चंति जत्थ निच्चं पासायतलेसु विउलेसु ॥ ४॥ जत्थ य सुतिक्खतोखारखरखुरुक्खेवखणणखुहिओ वि । उच्छलइ रओ गयमयसित्तासु न जाउ रच्छासु ॥५॥
जत्थ य पियकुसमयासणा दियाइणो जिणमयवाइणो य, अलक्खमयणववहारा कुलीणजुवाणा वणिप्पहाणा य, परगुणगहणवाउला तुम्नागा पुन्नागा य, फुरंतफारकंतीओ रमणीओ वरमणीओ य, रहंगसंगचंगाई जाणाई उज्जाणाई च । तहा अलुद्धया वि कबरसलालसा विउसा, अाहा वि संगहियबहुसारमेया भंडसालिया, अणि- 10 सायरा वि पियंधयारा दोसिया, अणव्वया वि कयविभत्तिलोया जणवय ति। तीए विलाससयसोहियाए नयरीए सहयरीए व । पालणपवणपवित्ती होत्था राया विमलकित्ती ॥ ६॥ जो किर गयारिसारंगसंखवित्थरियविमलजसपसरो । लच्छीए सयं वरिओ सक्खा नक्खत्तनेमि व्य ॥७॥ जस्साझविसज्जियविचित्तमग्गणगणस्स रिउणो वि । वनंति रणे वि घरंगणे वि लहुहत्थयं सययं ॥ ८॥ तस्स य सयलंतेउरउरसल्लीभूयरूवलावण्णा । वन्नाईयगुणगणा गणणिज्जा पियमई भज्जा ॥९॥ अकलंककुलुप्पन्ना पन्नास मियगुरु-बुहपसंसा । संसारसारकप्पा कप्पाहिवइस्स जह रंभा ॥१०॥ रंभादलसोमाला माला इव मालईए सामोया । मोयावियतरुणंगणगणहिययनिरुद्धगुणगव्या ॥ ११ ॥ गव्याइदोसरहिया हिया य एगंतओ निवस्सेसा । सेसावरोहसारा सा रायनिबंधणं रन्नो ॥ १२॥ तीसे कुच्छीरोहणखणीए चइऊण देवसीहसुरो । जाओ गुणचेच्चिकं नरमाणिकं अणग्धेयं ॥ १३॥
१चइऊण जे०विना ॥ २ सङ्केत:-"अस्थि वरालयेत्यादौ, [सुरसेनापक्षे] वरालया-वाहनविशेषाः, [नगरीपक्षे] वरगृहा च । [सुर•] सन्तः-शोभना अश्वा वृषा कमलाश्व-हरिणा यत्र, [नगरी.] सदा च स्वक्शा लक्ष्मीर्यस्याम् । [सुर० ] दृढमैरावणेन रम्या, [नगरी.] दृढमर्यादा वनैश्च रम्या" ॥ ३ अविरइमुख ॥ ४ सङ्केतः-"तोखार त्ति अश्वाः" ॥ ५ सङ्केतः-"[द्विजातिपक्षे] प्रियाणि कुशमयानि-वभीनिमित्तानि(दर्भनिर्मितानि) आसनानि येषाम् । जनमतवादिपक्षे] प्रियं कुत्सितसमयानां असनं-क्षेपणं येषाम् । [कुलीनयुवपक्षे] अलक्ष्यो मदनव्यवहारः-अनङ्गक्रीडा येषाम् , [प्रधानणरक्षे] न विद्यते लाक्षा-मदनयोर्व्यवहारो येषाम् । [तन्तुवायपक्षे] गुणाः-तन्तवः, [श्रेष्ठपुंपक्षे ] गाम्भीर्यादयश्च । [यानपक्षे] रथस्य अशानि-चक्रादीनि. [उद्यानपक्षे] रथाङ्गाश्व-चक्रवाकाः । अलुब्धका:अध्याधा लोभमुक्ताश्च; कव्य-मांस, काव्यं च-कविकर्म । अव्याधाः-अन्धका अबाधाश्च. सारमेयाः-श्वानः, साराणि च मेयानि-धान्यादीनि । अनिशाचराः-अराक्षसाः, अनिशं अकरा:-राजदेयभागशून्या अदरा वा-भयवर्जिताः; अन्धकारप्रियत्वं च दोषिकाणां वर्मास (तमसि) छायासंक्रमात् । अनि(न)व्ययाः-अनिपाताः; न विद्यते कापण्येन व्ययो येषां तेऽव्ययाः न तथा अनव्ययाः, यद्वा श()णे व्रत-तनिवृत्तिरूप झ(ऋणस्य वा त्यागः-परिहारो येषां ते तथा, ऐश्वर्यादनृणा इत्यर्थः; कृतो विभक्तिलोपो यैः, कृता विशिष्टा भक्तिर्लोकानां यैः, यद्वा कृतो विभक्तेः-असंत्यात्त ज्ञातृ णां पंक्तिबाह्यतादिना था(वा) पृथग्भावस्य लोपो यैः" ॥ ६ सङ्केत:-"[विष्णुपक्षे, गदा-कौमोदकी अरि-चक्र शा-धनुः शङ्ख:-पाञ्चजन्यस्तैः; [ राजपक्षे] गतानि-प्राप्तानि अरीणां साराण्यशानि-हस्त्यश्व रथ-पदातिरूपाणि यस्मिन् , संख्ये-समामे, तत्र च विस्तृतो विमलो यशःप्रसरो यस्य । नक्खत्तनेमी विष्णुः" ॥ ७ सङ्केतः-"अवन्ध्याः-सफलीकृता विसर्जिता विचित्राः-अर्द्धचन्द्रादिभेदैः, विचित्राः-स्वदारिद्रयवेशेन शून्यहृदयाः, मार्गणानां-बाणानां याचकानां च गणा येन" ॥ ८ "प्रच्छादित" खं१टि. खटि० ॥ ९ सजेत:-" चच्चिकं ति मण्डितम्" ॥