Prabuddha Jivan 2014 08 Karmvad Jain Darshan ane Anya Darshan

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 19

કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ કર્મવાર
ઑગસ્ટ ૨૦૧૪
પ્રબદ્ધ જીવન, કર્મવાદ વિશેષાંક પણ ૧૯
વાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક
આઠ કર્મની ઉત્તર પ્રકૃતિ અને કર્મ વિપાકના પ્રકાર ઉત્તર પ્રકૃતિ
કર્મ વિપાકના પ્રકાર
કર્મ
૧. જ્ઞાનાવરણીય
| 30
સ્થિતિબંધ જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત ઉ. ૩૦ ક્રોડાક્રોડી સાગરોપમ
(૧) મતિ જ્ઞાનાવરણીય (૨) શ્રુત જ્ઞાનાવરણીય (૩) અવધિ જ્ઞાનાવરણીય (૪) મન:પર્વય જ્ઞાનાવરણીય (૫) કેવળ જ્ઞાનાવરણીય
(૧) શ્રોતાવરણ (૨) શ્રોત વિજ્ઞાનાવરણ (૩) | નેત્રાવરણ (૪) નેત્ર વિજ્ઞાનાવરણ (૫) ધ્રાણાવરણ (૬) ધ્રાણ વિજ્ઞાનાવરણ (૭) રસેન્દ્રિયાવરણ (૮) રસેન્દ્રિય વિજ્ઞાનાવરણ (૯) સ્પર્શેન્દ્રિયાવરણ (૧૦) સ્પર્શન્દ્રિય વિજ્ઞાનાવરણ
૨. દર્શનાવરણીય
(
૯
ઉત્તર પ્રકૃતિ પ્રમાણે
(૧) ચક્ષુદર્શનાવરણીય (૨) અચકુદર્શનાવરણીય (૩) અવધિ દર્શનાવરણીય (૪) કેવળ દર્શનાવરણીય (૪) નિદ્રા (૫) નિદ્રા નિદ્રા (૬). પ્રચલા (૭) પ્રચલા પ્રચલા (૮) થીણદ્ધિ નિદ્રા
જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત ઉ. ૩૦ ક્રોડાક્રોડી સાગરોપમ
૩. વેદનીય
ઉત્તર પ્રકૃતિ પ્રમાણે
જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત ઉ. ૩૦ ક્રોડાક્રોડી સાગરોપમ
શાતાવેદનીય-અશાતાવેદનીય શાતાવેદનીયના ૮ ભેદ (૧) મનોજ્ઞ શબ્દ (૨) મનોજ્ઞ રૂપ (૩) મનોજ્ઞ ગંધ (૪) મનોજ્ઞ રસ (૫) મનોજ્ઞ સ્પર્શ (૬) મનનું સુખ (૭) વચનનું સુખ (૮) કાયાનું સુખ. અશાતાવેદનીયના ૮ ભેદ અમનોજ્ઞ શબ્દાદિ
૪. મોહનીય
દર્શન મોહનીયના ૩ ભેદ, ચારિત્ર મોહનીયના ૨ | ભેદ. આ રીતે ૩+૨= ૫ ભેદ. ચારિત્ર મોહનીયના ભેદના ૨૫ પેટા ભેદ
જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત ઉ. ૭૦ ક્રોડાક્રોડી સાગરોપમ
છે.
કર્મવાદ 5 કર્મવાદ 5 કર્મવાદ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ
(૧) દર્શન મોહનીય (૨) ચારિત્ર મોહનીય (૧) દર્શન મોહનીયના ૩ ભેદ-સમ્યકત્વ મોહનીય, મિશ્ર મહનીય, મિથ્યાત્વ મોહનીય (૨) ચારિત્ર મોહનીયના ૨૫ ભેદ. કષાય મોહનીયના ૧૬ ભેદ-અનંતાનુબંધી, અપ્રત્યાખ્યાની, પ્રત્યાખ્યાની, સંજવલન આ ચાર પ્રકારના ક્રોધ, માન, માયા, લોભ ૪૮૪= ૧૬ કષાય. નોકષાય મોહનીયના ૯ ભેદ-હાસ્ય, રતિ, અરતિ, ભય, શોક, જુગુપ્સા, સ્ત્રીવેદ, પુરુષવેદ, નપુંસક વેદ
કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ | કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ કર્મવાદ ન
' ૨
૫. આયુષ્ય ૪
જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત ઉ. ૩૩ નરકાયુ, તિર્યંચાયુ, મનુષ્યાયુ,દેવાયું. ઉત્તર પ્રકૃતિ પ્રમાણે
સાગરોપમ ૬. નામકર્મ - ૪ ૨
જઘન્ય આઠ મુહૂર્ત ૧૪ પિંડ પ્રકૃતિ +૮ પ્રત્યેક પ્રકૃતિ + ૧૦ ત્રસ (૧) શુભનામ (૨) અશુભનામ.. ઉ. ૨૦ ક્રોડાક્રોડી દશક + ૧૦ સ્થાવર દશક અથવા
શુભનામના ૧૪ ભેદ (૧-૫) ઈષ્ટ શબ્દ, | સાગરોપમ
રૂપ,ગંધ, રસ, ઈષ્ટ સ્પર્શ (૬) ઈષ્ટ ગતિ (૭) ૧૪ પિંડ પ્રકૃતિના ૬૫ ભેદ + ૮ પ્રત્યેક પ્રકૃતિ ઈષ્ટ સ્થિતિ (૮) ઈષ્ટ લાવણ્ય (૯) ઈષ્ટ + ૧૦ ત્રસ દશક + ૧૦ સ્થાવર દશક
યશોકીર્તિ (૧૦) ઈષ્ટ ઉત્થાનાદિ (૧૧) ઈષ્ટ સ્વર (૧૨) કાંત સ્વર (૧૩) પ્રિય સ્વર (૧૪) મનોજ્ઞ સ્વર.
અશુભ નામના ૧૪ અત્રિષ્ટ શબ્દાદિ. ૭. ગોત્રકર્મ
જઘન્ય આઠ મુહૂર્ત (૧) ઊંચગોત્ર (૨) નીચગોત્ર. ઉત્તર પ્રકૃતિ પ્રમાણે
ઉ. ૨૦ ક્રોડાક્રોડી (૧) ઊંચ ગોત્રના ૮ ભેદ, ઊંચ-શ્રેષ્ઠ જાતિ,
સાગરોપમ કુળ, બળ, રૂપ, તપ, શ્રત, લાભ અને ઐશ્વર્ય.
(૨) નીચ ગોત્રના ૮ ભેદ, નીચ જાતિ આદિ. ૮. અંતરાયકર્મ
જધન્ય અંતર્મુહૂર્ત (૧) દાનાંતરાય (૨) લાભાંતરાય. (૧) ઊંચગોત્ર (૨) નીચગોત્ર.
ઉ. ૩૦ ક્રોડાક્રોડી (૩) ભોગાંતરાય (૪) ઉપભોગાંતરાય
સાગરોપમ (૫) વીયતરાય. કર્મવાદ કર્મવાદ કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ કર્મવાદ ક કર્મવાદ * કર્મવાદ કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ 5 કર્મવાદ
I ૫