Book Title: Prabuddha Jivan 2014 08 Karmvad Jain Darshan ane Anya Darshan
Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
View full book text
________________
કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ર્ક કર્મવા પૃષ્ટ ૧ ૨૬ : પ્રબુદ્ધ જીવન , કર્મવાદ વિશેષાંક ૯
ઑગસ્ટ ૨૦૧૪ પાદ 4 કર્મવાદ 5 કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક
કર્મવાદ કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ કર્મવાદ ક્ર
શું પરિભ્રમણના ચક્કરમાં ૮૪ [4]. શીખ ધર્મમાં સ્વર્ગ-નર્ક માટે કોઈ સ્થાન નથી. બન્ને બંધનરૂપ
કહે છે મારા અસ્તિત્વને પ્રેમીમાં યોનિઓમાં ભટકવું પડે છે. એને છે. કર્તુત્વ ભાવનો ત્યણ કરી વાહિગર સાથે લીન થવું એ જ
સમર્પિત કરી નાખીને મેળવી લીધો. ૬ ? જ ગુરુમત નર્ક કહે છે. | સ્વર્ગ છે અને હુકમ અંજ્ઞા વિરુદ્ધ અશુભ કર્મ કરવાથી ૮૪
અર્થાત્ વિભાવ જ્યારે સભાવમાં ક સ્વર્ગ-નર્કની ઈચ્છા કરવી અહમને |
પરિવર્તિત થાય છે ત્યારે જ સતના | યોનિઓમાં પરિભ્રમણ (અવગમન) કરવું એ જ તર્ક છે. ૩ પોષણ આપવા બરાબર છે. |
સાંનિધ્યને માણી શકાય છે. જે જે ક શીખ ધર્મમાં સ્વર્ગ-નર્ક માટે કોઈ સ્થાન નથી. બન્ને બંધનરૂપ છે. પરમાત્મા પ્રત્યે ભક્તિરસમાં ભીંજાય છે તેના આત્મગુણો સ્વયં તે કું કર્તુત્વ ભાવનો ત્યાગ કરી વાહિગુરુ સાથે લીન થવું એ જ સ્વર્ગ છે ખીલવા લાગે છે. તુ અને હુકમ આજ્ઞા વિરુદ્ધ અશુભ કર્મ કરવાથી ૮૪ યોનિઓમાં સચખંડની અવસ્થા સ્વરૂપનું વર્ણન કરતાં ગુરુ ગ્રન્થસાહિબ કહે છેઃ કા પરિભ્રમણ (આવાગમન) કરવું એ જ નર્ક છે.
'सुख सहज आनंद भवन साथ संगी गुण गावाहि ( મધ્યકાલીન યુગમાં ભક્તિમાર્ગમાં પેસેલા ક્રિયા-કાંડ, અંધશ્રદ્ધા, તહ રોડ સો નહીં નનમ મરણ’ || ૬ નિષ્ક્રિયતા જેવા દોષોનો અંત કરવા શીખોને ત્રણ જીવન-સૂત્રો
(રામકલી મહલ-૫, પૃ ૮૮૮) કું અર્પણ કર્યા છે.
એવી કોઈ અલગ જગ્યા નથી જ્યાં આત્મા (હ-Spirit) રહે છે. * ‘નામ ના', ‘રિત કરની” મને ‘વંડ છવળા'.
જીવાત્મા તુરિયા અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરે જ્યાં રોગ-શોક જન્મ-મરણથી નામ જપણા એટલે પ્રભુ સ્મરણ – ખાલી શબ્દ ઉચારણ નથી. પર સહુજાનંદ સ્વરૂપમાં રમણા હોય છે. આ સતનામ સ્મરણમાં અંતર્ગામી તત્ત્વ સમાયેલ છે. જે જડ-પૂજાથી જપુજીના અંતમાં ધર્મખંડ, જ્ઞાનખંડ, સરમખંડ, કર્મખંડ બતાવીને . ૐ પર આત્માભિમુખ ધ્યાન આકર્ષિત કરીને સત્ કર્મ કરવાની પ્રેરણા છેલ્લે સચખંડ બતાવ્યું છે. સચખંડ એ આત્મા-વિકાસની ચરમ ૬ $ આપે છે. સંસારથી અલિપ્ત રહીને સંસારની જવાબદારીઓને અવસ્થા છે. ? સફળતાથી પાર પાડવાની એ કળા છે. શીખ સંન્યાસ ગ્રહણ, યાત્રા, સ્થૂળ રીતે બન્ને સિદ્ધાન્ત ‘કર્મ” અને “હુકમ' પરસ્પર વિરોધી પ્રતીતિ * ઇત્યાદિ બાહ્યાચાર માન્ય કરતા નથી કારણ અમુક સદ્ધર્મોથી અહંની થાય છે. જો બધું ઈશ્વરીય આદેશ અનુસાર થતું હોય તો પછી શુભ શું પુષ્ટી થાય છે.
કાર્ય કરવાનો ઉત્સાહ રહેતો નથી અને જો કેવલ કર્મ સિદ્ધાન્ત માન્ય * “કિરત કરના’ - શારીરિક અને માનસિક શક્તિથી ધન ઉપાર્જન કરવામાં આવે તો પછી ઈશ્વરીય શક્તિનું શું પ્રયોજન? ગુરુ નાનકજી જ શું કરવું. સ્વાવલંબી જીવન જીવવું.
બન્ને સિદ્ધાન્તનો સમન્યવય કરીને કહે છે હુકમનું રહસ્ય જાણવાથી જૈ ‘વંડ છકણા’ - સ્વકમાણીનો દસમો ભાગ જનકલ્યાણ માટે ખર્ચ સત્યનો સાક્ષાત્કાર થાય છે. માનવ જન્મ, કર્મફલનો નિયમ, સંસાર
સ્વરૂપ (અનંત પ્રસાર) અને રહસ્યને સમજવા એ જ શીખ માટે તે અહમ્ (કર્તુત્વભાવ) ત્યાગ કરી પરોપકાર હેતુ જીવન અર્પણ કરીને પુરુષાર્થ છે.
લક્ષ તરફ આગળ વધવાનું અને વાહે ગુરુ સાથે એક થવું એ જ સંદર્ભ સૂચિ: શીખધર્મ બોધ આપે છે.
૧. શીખ ધર્મ ફિલોસફી- ભાગ-૫, શીખ મિશનરી કૉલેજ 5 છે શીખ ધર્મે મોક્ષમાર્ગની સાધના માટે વિવેકબુદ્ધિપૂર્વક ભક્તિમાર્ગને લુધિયાના, ૨૦૦૦ કં મહત્ત્વ આપ્યું છે કારણ શરણાગતિ ને સમર્પણના ભાવો ભક્તિમાં ૨. ઇન્સ્ટન્સ ઓફ વર્લ્ડ રિલીજીયનસ્, સંપાદક પ્રવીણભાઈ શાહ, ક આ સમાયેલા છે.
જૈન સ્ટડી સેન્ટર, નોર્થ કેરોલીના, ૧૯૯૪ कॅ हुकमि रजाई चलणा नानक लिखिआ नालि।।।
૩. શ્રી ગુરુ ગ્રન્થસાહિબ, સંપાદક મેદ સિંહ, શીખ હેરિટેજ કે और प्रेमपूर्वक वचन किया: जाइ पुछहु सोहागणी
પબ્લિકેશન, પટીયાલા, ૨૦૧૧ શીખમત (ગુરુમત)નો કર્મ-હુકમ સિદ્ધાંત ૪. રીલીજીયન્સ ઓફ ઇન્ડિયા, સંપાદક પ્રો. રમેશચન્દ્ર, કોમનવેલ્થ છે जवाहे किनी बाती सहु पाईऔ?
- પબ્લીકેશન, દિલ્હી, ૨૦૦૪ एक कहाहि सोहागणी भैणे इनी बाती सह पाई।
૫. સેક્રડ નિતનેમ, હરબન સિંહ ડાઉબીયા(Doubia) સિંહ બ્રધર્સ, ऊ आपु गवई ता सहु पाईऔ अउरु कैसी चतुराई।।
અમૃતસર, ૨૦૧૪ (તિલંગ મહલા-૧, પૃ. ૭૨૨) ૬ તુલનાત્મક ધર્મ-દર્શન (શીખ ધર્મ) ક ભાવાર્થ પ્રસ્તુત પદમાં જીવાત્માનું પરમાત્મા સાથે મધુર મિલનનું ૭. http://www.sikhiwiki.org/index.php/karma ચિત્રણ કર્યું છે.
* ** હૈં ક ગુરુ નાનક “હુકમ'ને વિસ્મય-આશ્ચર્ય સ્વરૂપ બતાવીને પ્રેમિકાને બી-૩/૧૬, પરેરા લદન, એમ. વી. રોડ, નટરાજ ટુડિયો સામે, અંધેરી ૪ શું પૂછે છે કે તારા પ્રેમીને કેવી રીતે મેળવી લીધો. પ્રેમિકા જવાબમાં (પૂર્વ), મુંબઈ-૪૦૦ ૦૬૯. મોબાઈલ : ૦૯૭૫૭૧૨૪૨૮૨.
કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ કર્મવાદ કર્મવાદ કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ કર્મવાદ કર્મવાદ
રૃ કરવો.
કર્મવાદ | કર્મવાદ ન કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ કર્મવાદ ક કર્મવાદ " કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ