Prabuddha Jivan 2014 08 Karmvad Jain Darshan ane Anya Darshan

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 18

કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ર્ક કર્મવા
પણ ૧૮
પ્રબદ્ધ જીવન, કર્મવાદ વિશેષાંક, ઑગસ્ટ ૨૦૧૪
પાદ કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક
કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ કર્મવાદ +
હું આ પાણીની અંદર આવી રમતો કરીએ તો છકાયના જીવની મારતા. આવી રીતે બધાંથી તિરસ્કૃત થવા છતાં અર્જુનમુનિ તેમના હૈ
વિરાધના થાય અને એના ફળરૂપે આપણો જીવ દુર્ગતિમાં જાય. ઉપર દ્વેષભાવ કરતા નહિ અને સમતાભાવે સહન કરી છ માસ સુધી { આ સાંભળી બાળ મુનિને ઘણી લજ્જા આવી, ઘણો પસ્તાવો થયો. ચારિત્રનું પાલન કરી અર્ધમાસિકી સંખના કરી સિદ્ધ ગતિને પામ્યા. પોતાના કરેલા કાર્ય માટે સમવસરણમાં આવી ‘ઈરિયા વહી આમ અર્જુનમુનિએ બાંધેલા કર્મોનો ક્ષય તપ-તપશ્ચર્યાદિ વિશેષ
પડિક્કમતા' શુકલધ્યાનમાં ચડી ગયા. શુદ્ધ ભાવથી કરેલ પાપનું રીતે કરી મોક્ષગતિ મેળવી. * પ્રાયશ્ચિત કરતાં કરતાં કેવળજ્ઞાન પામ્યા. આમ અઈમુત્તામુનિએ (૪) નિકાચિત કર્મબંધઃ જેવી રીતે કપડાં પર લાગેલા ઓઈલના છે $ શુદ્ધભાવે પ્રાયશ્ચિત કરતાં જ કર્મનો ક્ષય કર્યો.
ડાઘ કાઢવા માટે સાબુ, વિશેષ દ્રવ્યો વાપરો તો પણ ડાઘ નીકળે (3) નિધત કર્મબંધઃ જેવી રીતે કપડાં પર લાગેલા કાદવના નહિ. અથવા તો રેશમી દોરી ઉપર મજબૂત ગાંઠ મારી એની ઉપર કે ડાઘ કાઢવા માટે માત્ર સાબુ આદિનો પ્રયોગ કામ આવે નહિ પરંતુ મીણ લગાડ્યું હોય તો તે ખૂલવી અસંભવ બની જાય છે. એવી જ ર વિશેષ પદાર્થોનો તેમજ બ્રશ આદિથી ઘસવું પડે, અથવા તો રેશમી રીતે આત્માની સાથે તીવ્રતર-તીવ્રતમ કષાયાદિને કારણે એટલો દોરામાં લગાવેલી પાકી ગાંઠ જે ખોલવી મુશ્કેલ જેવી જ થઈ ગઈ, ભયંકર ગાઢકર્મબંધ થઈ જાય છે કે તપશ્ચર્યાદિ અનુષ્ઠાનથી પણ ફ્રી . એવી જ રીતે કર્મનો બંધ તીવ્ર કષાયની વૃત્તિમાં અતિ મજબૂત ક્ષય થતો નથી, ભોગવવો જ પડે છે. કોઈ પણ સંજોગોમાં એ ફળ *
બની જાય છે ત્યારે આસાનીથી છૂટી શકતો નથી. આ નિધત્ત આપ્યા વગર છૂટતો નથી. એને નિકાચિત કર્મબંધ કહે છે, જેનું ૬ જે પ્રકારનો બંધ કહેવાય છે. પહેલાં બે બંધો કરતાં તે બમણો મજબૂત દૃષ્ટાંત નીચે મુજબ છે.
હોય છે. આ કર્મોનો ક્ષય, તપ-તપશ્ચર્યાદિ ધર્માનુષ્ઠાન વિશેષ શ્રેણિક રાજા : જે રીતે કરીને કઠિનાઈથી થાય છે. અર્જુનમાળીએ વિશિષ્ટ તપશ્ચર્યા પ્રભુ મહાવીરના સમયની આ વાત છે. રાજગૃહી નગરીમાં મગધ ક્રા છું કરી કર્મક્ષય કર્યો, જેનું દૃષ્ટાંત નીચે મુજબ છે
દેશના રાજાનું નામ શ્રેણિક હતું. તેમને શિકાર કરવાનો ખૂબ શોખ 8 ૐ અર્જુનમાળી :
હતો. એક દિવસ શ્રેણિક રાજા શિકાર કરવા જંગલમાં ગયા. તેમણે રાજગૃહી નગરમાં અર્જુન નામે મળી રહેતો હતો. તેને બંધુમતી દૂરથી એક હરણીને જોઈ. તેમણે પોતાનો ઘોડો તે તરફ દોડાવ્યો. ૐ નામની સુંદર પત્ની હતી. અર્જુનમાળીનો નગર બહાર એક મોટો ધનુષ્ય પર બાણ ચડાવી બરાબર નિશાન તાકી રાજાએ તીર છોડ્યું. $ આ બગીચો હતો. ત્યાં મુદ્દગરપાણિ યક્ષનું એક મંદિર પણ હતું. તીર હરણીના પેટમાં ખૂંપી ગયું. તેનું પેટ ફાટી ગયું. પેટમાંથી હરણીનું ૐ અર્જુનમાળી મુદ્દગરપાણિ યક્ષનો ઉપાસક હતો.
મરેલું બચ્ચું બહાર પડી ગયું અને હરણી પણ મરી ગઈ. એકદા તે નગરની ‘લલિતા' નામની અપરાભૂત મિત્રમંડળી શ્રેણિક રાજા ઘોડા ઉપરથી ઉતરીને મરેલી હરણી પાસે આવ્યા. ૬. મુદગરપાણી યક્ષના મંદિરમાં આમોદ-પ્રમોદ કરવા આવી. તે સમયે દૃશ્ય જોઈને એ ખૂબ જ ખુશ થયા. ગર્વથી બોલ્યા, “મારા એક જ 5 અર્જુનમાળી અને તેની પત્ની પણ પુષ્પો લઈ યક્ષના મંદિર તરફ તીરથી બબ્બે પશુઓ મરી ગયા! હરણી અને તેનું બચ્ચું પણ! શિકાર છુ. 3 ગયા. ત્યારે બંધુમતી ‘લલિતા ટોળી’ની નજરે પડી. આથી આને કહેવાય!” શ્રેણિક રાજાનો આનંદ સમાતો નથી. હર્ષથી તેઓ 5 અર્જુનભાળીને બાંધીને તેની પત્ની સાથે છ મિત્રો અનેતિક વ્યવહાર ઝૂમી ઊઠ્યાં, આથી એમનું પહેલી નરક ગતિનું કર્મ બંધાઈ ગયું. ૬ રૂ કરવા લાગ્યા. આથી અર્જુનમાળી વિચારવા લાગ્યા કે, જો ત્યાર પછી કાળક્રમે અને ધીમે ધીમે જ્ઞાન પ્રાપ્ત થતાં ભગવાન 8
મુદગરપાણી યક્ષ ખરેખર અહીં હાજર હોત તો શું મને આ પ્રકારની મહાવીરના પરમ ઉપાસક બન્યા. એક વાર ભગવાનને પોતાની સ્થિતિમાં પડેલો જોઈ શકત? તે જ સમયે મુદ્દગરપાણી યક્ષે તેના ગતિ વિષે પૂછતાં, ભગવાને જવાબ આપ્યો કે, “શ્રેણિક મરીને તું ક શરીરમાં પ્રવેશ કર્યો અને બંધનોને તોડી છે પુરુષો અને બંધુમતીને પહેલી નરકે જઈશ, કારણ કે શિકાર કરીને તું ખૂબ ખુશ થયો હતો. આ હું મારી નાંખ્યા.
આથી તારું નરક ગતિનું આયુષ્ય બંધાઈ ગયું છે. તારું આ પાપકર્મ R ક આ પ્રમાણે મુદ્દગ૨પાણી યક્ષથી આવિષ્ટ અર્જુનમાળી નિકાચિત હતું. આથી આ કર્મ તારે ભોગવવું જ પડશે. અમે પણ તે તો હું રાજગૃહીની આસપાસ રોજ છ પુરુષ અને એક સ્ત્રીની વાત કરતો. અન્યથા કરવાને સમર્થ નથી.' આથી શ્રેણિક રાજા મરીને પહેલી જૈ ક એકદા સુદર્શનશેઠે અર્જુન માળીના આવિષ્ટ યક્ષને ભગાડ્યું. આથી નરકે ગયા. 9 અર્જુનમાળી પ્રભુ મહાવીર પાસેથી ધર્મોપદેશ સાંભળી સંયમ આમ મગધના રાજા શ્રેણિકે શિકારમાં નિકાચિતકર્મ બાંધ્યું હતું ?
અંગીકાર કરીને તેમની પાસેથી યાવત જીવન છઠ્ઠના પારણે છઠ્ઠ કે જેને લીધે એમને નરકમાં જવું પડ્યું. તપસ્યાથી આત્માને ભાવિત કરવાની આજ્ઞા માંગી.
આવી રીતે જીવ પોતાના મંદ, તીવ્ર, તીવ્રત, તીવ્રતમ પ્રકારના પ્રભુની આજ્ઞા મેળવી અર્જુન મુનિ છઠ્ઠના પારણે ગોચરી માટે વિવિધ કષાયોના આધારે ઉપરોક્ત ચારમાંથી ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારના જતા ત્યારે નગરના સ્ત્રી પુરુષો તેમને ધુત્કારતા, ગાળો આપતા, કર્મ બાંધે છે.
* * * E
કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ કર્મવાદ કર્મવાદ ક
કર્મવાદ ન કર્મવાદ 5 કર્મવાદ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ 5 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ કર્મવાદ ક કર્મવાદ જ કર્મવાદ " કર્મવાદ 5 કર્મવાદ કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ન કર્મવાદ