Prabuddha Jivan 2014 08 Karmvad Jain Darshan ane Anya Darshan

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 85

કર્મવાદ 5 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ
ઑગસ્ટ ૨૦૧૪ • પ્રબુદ્ધ જીવન : કર્મવાદ વિશેષાંક , પૃષ્ટ ૮૫ વાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ
tem) કહેવાય છે.
સર્વપ્રથમ પગલું છે–સામાયિક. સામાયિકમાં સંકલ્પ કરવાનો છે કે તે - હવે જે લાગણીઓ-વૃત્તિઓ (feelings-emotions-passions) સાવજ્જ જોગં પચ્ચખામિ.’ સર્વ પ્રકારના સાવદ્ય યોગોનો હું ત્યાગ ૬ કૅ ઉત્પન્ન થાય છે, એ આપણા ગ્રંથિતંત્રને (neuroendocrine sys- કરું છું અર્થાત્ ચોક્કસ સમય (૪૮ મિનિટ) સુધી હું કોઈપણ પ્રકારની 8 tem) સક્રિય કરે છે. વૃત્તિઓનું હવે રાસાયણિક ભાષામાં રૂપાંતરણ પાપકારી પ્રવૃત્તિ નહીં કરું. મારા મનથી, વચનથી અને કાયાથી ? હું થાય છે, જે આપણી અંતઃસ્ત્રાવી ગ્રંથિઓમાંથી નીકળતા સાવો દ્વારા પાપ કરીશ નહીં અને અન્ય કોઈ પાસે કરાવીશ નહીં. અકુશળ મન, 5 મોટર નર્વસ (motor nerves)ને પહોંચાડે છે, જે આપણી અદ્ભુત વચન અને કાયાની પ્રવૃત્તિનો વિરોધ કરી માત્ર કુશળ મન, વચન છે ૐ નર્વસ સિસ્ટમ (નાડીતંત્ર દ્વારા શરીરના ચોક્કસ અવયવને પ્રવૃત્તિ અને કાયાની પ્રવૃત્તિ જ કરીશ. આ ત્રણેય યોગની પ્રવૃત્તિ ઉદિત 5 કરવાનો આદેશ આપે છે. આમ વૃત્તિઓનું પ્રવૃત્તિઓમાં રૂપાંતરણ કર્મના એકપણ આદેશ મુજબ નહીં કરું. આ આત્માનો પુરુષાર્થ છે રે થાય છે. યોગની પ્રવૃત્તિ શરૂ થાય છે. અને નવા કર્મોને બંધ થાય જે જૈન ધર્મનો પાયો છે. ક્ય છે. એ સમયે કષાયાદિની તીવ્રતા-મંદતાના આધારે નવા કર્મોની બીજું પગલું છે–કાયોત્સર્ગ. શરીરને શાંત સ્થિર અને શિથિલ { પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, અનુભાગ અને બંધ થાય છે. આ નવા કર્મનો કરીને, મનને એકાગ્ર કરીને હવે બહિર્મામાંથી અંતર્મામાં પ્રવેશ * અબાધાકાળ પૂરો થતાં કે નિમિત્ત મળતાં પાછાં ઉદયમાં આવે છે, કરવો. ચિત્તની ચેનલ ચેન્જ કરી એને અંતર્મુખ બનાવો. શરીરના ? 3 વૃત્તિ ઉત્પન્ન કરે છે, જે પ્રવૃત્તિમાં પરિણમે છે અને નવા કર્મો બંધાય ગ્રંથિતંત્ર અને આત્માના ચૈતન્ય કેન્દ્રો પર ધ્યાન એકાગ્ર કરવા ચિત્તને ક છે. આમ કર્મનું વિષચક્ર ચાલુ રહે છે. જીવને સંસારમાં જન્મ-મૃત્યુના ત્યાં લઈ જાઓ. ચક્કરમાં ૨ખડાવે છે, નચાવે છે, એના પ્રોગ્રામ મુજબ સુખ-દુ:ખનો
ગ્રંથિતંત્ર અને ચૈતન્ય કેન્દ્રોના સ્થાન * અનુભવ કરાવે છે.
(Endocrine Gland) હું હવે આ લેખમાં આત્માના શુદ્ધિકરણની પ્રક્રિયા વિશે ચર્ચા ચૈતન્ય કેન્દ્ર ગ્રંથિતંત્ર
સ્થાન કરવામાં આવી છે. આમાં પણ વિજ્ઞાનની વિવિધ શાખાઓનું જ્ઞાન હાયપોથેલોમસ (Hypothelemus) મસ્તકનો ઉપરનો ભાગ હું ઉપયોગી છે. આપણાં શરીરમાં બે પ્રકારની નાડીઓ છે-જ્ઞાનવાહી જ્યોતિ કેન્દ્ર ક નાડી (Sensory Nerves) અને ક્રિયાવાહી નાડી (Motor દર્શન કેન્દ્ર પિટ્યુટરી (Pituitary) બે ભૃકુટિઓની વચ્ચે { Nerves). જ્ઞાનવાહી નાડીઓ આપણી પાંચ ઈન્દ્રિયોથી ગ્રહણ વિશુદ્ધિ કેન્દ્ર થાઈરોઈડ (Thyroid) ગળું - કંઠ ક કરેલા સંદેશા મગજ (Brain)ને પહોંચાડે છે. જેનાથી મગજમાં આનંદ કેન્દ્ર થાઈમસ (Thymus) છાતીની મધ્યમાં Éિ વૃત્તિઓ ઉત્પન્ન થાય છે. તે ઉપરાંત મનની અંદર પણ સતત ચાલતા તેજસ્ કેન્દ્ર એડ્રીનલ (Adrenal) નાભિની પાછળ ક ચિંતન-મનન-શ્રુતિ-કલ્પના આદિ પણ મગજમાં વૃત્તિઓ ઉત્પન્ન શક્તિ કેન્દ્ર ગોનાલ્સ (gonads) કરોડરજ્જુનો અંતિમ વર કું કરે છે. આ વૃત્તિઓ પ્રમાણે મગજ ક્રિયાવાહી નાડીઓ (Motor ભાગ
Nerves)ને પ્રવૃત્તિ કરવાનો આદેશ આપે છે. હવે જો અશુભ વૃત્તિ પ્રત્યેક ગ્રંથિમાંથી ચોક્કસ પ્રકારના હોર્મોન્સનો અવિરત પ્રવાહ { થાય પણ અશુભ પ્રવૃત્તિ ન થાય તો નવું કર્મબંધન પણ નથી થતું. વહેતો હોય છે. જે આપણાં નાડીતંત્ર (nervous system)ને વિવિધ ક્રિ કે આ કેવી રીતે શક્ય છે? એને માટે આત્માના શુદ્ધિકરણની પ્રક્રિયા પ્રકારના રાસાયણિક સંદેશાઓ આપી પ્રવૃત્તિઓ કરાવે છે. આ જ હું આ પ્રમાણે છે.
સંદેશાઓ મુજબ મધ્ય-મગજમાં રહેલી લિમ્બિક સિસ્ટમ (Central ક આત્માના શુદ્ધિકરણની પ્રક્રિયા એટલે જે કારણોથી કર્મબંધ થાય limbic system) મોટર નાડી દ્વારા અલગ અલગ અંગોમાં અલગ જ શું છે એ જ કારણોને વિપરીત દિશામાં ફેરવી નાખવાની પ્રક્રિયા. અલગ જાતની પ્રવૃત્તિ કરાવે છે. જો ગ્રંથિતંત્ર પર એકાગ્રચિત્તે વિધાયક છે. ભગવાને કહ્યું છે, “જે આસવા તે પરિસવા, જે પરિસવા તે આસવા.” શુભ ભાવનાઓનું ધ્યાન કરવામાં આવે તો હોર્મોન્સમાં રાસાયણિક
એટલે કે જે આશ્રવ છે-કર્મબંધનું કારણ છે, તે જ પરિશ્રવ પણ છે. પરિવર્તન આવે છે. અશુભ ભાવનાઓનું રૂપાંતરણ શુભ સંદેશાઓમાં ? 3 કર્મ રોકવાનું પણ એ જ કારણ બની શકે છે. કર્મબંધન માટે મુખ્ય થઈ જાય છે અને અશુભ પાપકારી ક્રિયાઓ પર અંકુશ આવી જાય શું કારણ છે મન-વચન-કાયાની પ્રવૃત્તિ. તો એને તોડવા માટે પણ છે. આમ પ્રભાવશાળી Counter Command દ્વારા અશુભ
આ ત્રણ યોગની પ્રવૃત્તિનો જ ઉપાય બતાવવામાં આવ્યો છે. ફેર કર્મમાંથી બચી શકાય છે. કર્મનું વિષચક્ર નબળું પડે છે. આજનું 5 શું માત્ર એટલો છે કે જે હવે આ પ્રવૃત્તિઓનો એક માત્ર ઉદ્દેશ હશે- વિજ્ઞાન આ વાત સિદ્ધ કરે છે કે અવચેતન મન (Sub-Conscious £ તે આત્માનું શુદ્ધિકરણ, કર્મબંધન રોકવું અને કૃત કર્મને તોડવા. Mind)ને પ્રભાવિત કરી નકારાત્મક વૃત્તિ અને ભાવનાઓમાંથી #
હવે આપણે શુદ્ધિકરણની પ્રક્રિયાના ક્રમની ચર્ચા કરીએ. મુક્તિ મેળવી શકાય છે.
જ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 5 કર્મવાદ કર્મવાદ ક કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ
કર્મવાદ ન કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ન કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ કે કર્મવાદ કર્મવાદ ક કર્મવાદ કર્મવાદ | કર્મવાદ કર્મવાદ | કર્મવાદ કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ કર્મવાદ કર્મવાદ
કર્મવાદ કર્મવાદ 5 કર્મવાદ કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ " કર્મવાદ કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 5 કર્મવાદ