Nayopadesha Part 1

Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Vijaylavanyasurishwar Gyanmandir Botad

Page 8

नयामृततरकिणी-तरङ्गिणीतरणिभ्यां समलङ्कतो नयोपदेशः ।
।
विषयः, पृष्ठम् , पतिः ६४ शुद्धाभावप्रत्यक्षाभवने परवक्तव्यस्य
उपदर्शनपूर्वकमपाकरणम् । ४१ ६ ६५ सन्निकर्षमात्रस्य विशिष्यविशिष्टप्रत्यक्ष
प्रति कारणत्वमुपगम्य भावांशेऽभावांशे वा न शुद्धविषयकं प्रत्यक्षमित्यु
पदर्शितम् । ६ अभावलौकिकप्रत्यक्षस्य घटाद्यन्यतभविशिष्टविषयकत्वनियमावलम्बनेन न. वीनस्य परस्य अभावनिर्विकल्पकाद्य
पाकरणस्य खण्डनम् । ६७ भावाभावयोरुभयोरपि सापेक्षत्वनिरपे
क्षत्वव्यवस्थितौ सविचारणया सामान्यदृष्टया च सर्वम् निर्विकल्पकं वि शेषदृष्टया च सर्व सविकल्पकमित्यनेकान्तप्रतिपादकं सम्मतिगाथायुगलमु
पदश्ये विवृतम्। ६८ स्वद्रव्याद्यपेक्षया सन् परद्रव्याद्यपेक्षया
चासन् -इत्यादि प्रवीत्याऽपि सापेक्ष त्वम् , तृतीयोल्लिख्यमानावच्छेदकप्रतीतिबलात्-व्याप्यवृत्तावपि तत्तदव
च्छिन्नवृत्तिकत्वाभ्युपगम इति । ६. नयप्रमाणवाक्यभेदाधिगतये सप्तम
यात्मकवाक्यस्य प्रमाणवाक्यत्वं तथा स्यात् पदादपरोल्लेखित एकधर्मप्रतिपादकवचनस्यापि प्रमाणवाक्यत्वं तद्: घटकस्यकैकधर्मप्रतिपादकमनस्यार्थान
यवाक्यत्वमित्यावेदकं षष्टपद्यम् । ७. सप्तानां भङ्गानां प्रतिपादकानि प्रमाण
नयतत्त्वालोकालद्वारगतानि सप्तसूत्राणि
उल्लिखितानि । ७१ विधिनिषेधप्रकारापेक्षयाप्रतिपर्याय व
स्तुनि सप्तैव भङ्गाः इति धर्मभेदेना. नन्तसप्तमीसम्भवेऽपि नानन्तभङ्गी नाटभट्यादिकम् , नियमस्य च कारगोपदर्शनम्।
अङ्काः, विषयः, पृष्ठम् , पतिः ७२ प्रथमभङ्गादिजन्यबोधानां क्रमेण क
थनम् । ७३ तृतीयभङ्गजन्यबोधस्य प्रथमद्वितीय
भङ्गजन्यबोधद्वयव्यतिरिक्तत्वव्यवस्थापनेन तृतीयभङ्गस्यातिरिक्तत्वं निष्टङ्कि
तम् । ७४ "न सोऽस्तिप्रत्ययो लोके " इत्यादि
नयाश्रयणात् शब्दगतस्यापि कमस्याथे.
ऽध्यायः। ७५ चतुर्थभङ्गजन्यबोधस्योपदर्शनम् । ४८ ७६ स्यादनुभयमित्यस्य प्रथमद्वितीयभना
न्यतरपर्यवसायित्वेन न तेन स्याद
वक्तव्य इति तुरीयभङ्गस्यगतार्थता । ४८ २ ७७ उभयपदेन युगपदुभयप्राधान्यबोधस
म्भवादवक्तव्यत्वभङ्गस्यानुत्थानोपहतत्वमित्याशङ्काव्युदसनम् ।
४८ ३ ७८ पञ्चम-बष्ट-सप्तमभङ्गजन्यबोधानामुप
दर्शनम् । ७९ श्रीसिद्धसेनदिवाकरपदानां सप्तभ
नयानयविभागोपदर्शिका “एवं सत्त विअप्पो” इति गाथा तव्याख्यान च तत्र यो भयो यस्मिन् नये भवति
तदुपदर्शितम् । ८. स्यादस्ति स्यान्नास्तीति तृतीयभक्त
स्थाने एतन्मते स्यादवक्तव्यः इति भङ्गः
इति तुरीयतृतीययोः व्यत्ययः। ४९ ११ ८१ प्रथमभङ्गेन यद्धर्मप्रकारको बोधः सङ्क
हाख्यः तद्धर्माभावप्रकारकबोध एव व्यवहाराख्यो-द्वितीयभङ्गेन भवतीति
भङ्गाकारनियमनम्। ८२ स्यादवक्तव्य एवेति तृतीयभइस्य नि.
मित्तत्वमृजुसूत्रे द्रव्यस्य नियामकबीज
शङ्कासमाधानाभ्यां निणीतम् । ८३ साम्प्रतसमभिरूडैवंभूततत्रितयशब्दन
येषु यन्नये यद् भङ्गप्रवृत्तिः तदुपदर्शने एक व्याख्यानं शब्दनयेऽपि सप्त