________________
२०
આશા ત્યજી કર્ણશરો સહેજે
કાંટાળ વાણીમય, તેહ પૂજ્ય. (ર૪૮) શમની આવી શક્તિ વડે શ્રમણ થવાય, બ્રહ્મ-ચર્યાથી બ્રાહ્મણ થવાય, બાહ્ય આળપંપાળથી નહિ :
ન મુંડને શ્રમણ કોઈ કારથી ન બ્રાહ્મણ. મુનિ ના વનવાસોથી, કુશવસે ન તાપસ. (૨૬૫) શમે કરી શ્રમણ, ને બ્રહ્મચર્યેથી બ્રાહ્મણ,
શાને કરી મુનિ થાય, તપથી થાય તાપસ. (૨૬૬) સાચા શ્રમણ કે બ્રાહ્મણ કે મુનિ કે તાપસનો પ્રાણીમાત્ર પ્રત્યે અવૈરભાવ, અહિંસાભાવ, પ્રેમભાવ જ ઊછળવાનો. વિશ્વના ચોકમાં એના હૃદયનો મધુર ઉઘોષ ગાજી રહેવાનો :
મિત્ર હું સર્વ જીવોનો, વેર મારે ન કોઈથી. (૩૧૩) મહાવીર વાણી' આ રીતે સુલભ કરી આપવા માટે પં. શ્રી બેચરદાસજીનો આભાર માનીએ તેટલો ઓછો. - હું પોતે અક્ષરશ: અનુવાદનો પક્ષપાતી છું. પંડિતજી જેવા ભાષાની તેમ જ ધર્મની ઝીણવટો સમજનાર વિદ્વાન અનુવાદમાં અર્થવિસ્તાર કરે ત્યારે મૂળ અર્થને હાનિ ન જ થાય. આત્મા જ દમવો જોર્યું, આત્મા ખરે જ દુર્દમ,” (૨૧૩)એનો અર્થ અને અર્થવિસ્તાર “આત્માને જ દમવો જોઈએ સંયમ અને તપની પ્રવૃત્તિ વડે બરાબર પલોટવો જોઈએ. ખરેખર આત્મા પોતે જ દુર્દમ છે – સંયમ અને તપની પ્રવૃત્તિ વડે આત્માને પલોટતાં તો નાકે દમ આવી જાય છે.” – એ રીતે થયો છે, જે સુંદર છે. તેમ છતાં અનુવાદ તરીકે તો આત્માને જ દીવો જોઈએ, આત્મા પોતે જ દુર્દમ છે એટલું જ આપવામાં આવે અને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
