________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
જે ૩૭ આ ભરતક્ષેત્રને વિષે વર્તમાનકાલે તપાગણમાં જ તીર્થ છે. અને તેથી એ તીર્થથી પૂનમીયા આદિ હંમેશા ભયભીત રહે છે. તે તીર્થ કેવું છે? સુવર્ણના જેવું. આ ભસ્તક્ષેત્રને વિષે શુદ્ધ-પ્રરૂપણાની પ્રવૃત્તિ આદિ વડે કરીને અવિચ્છિન્ન પરંપરાગત આ તપગચ્છ જ દેખાય છે. તેવા પ્રકારનું દુષ્કરક્રિયાકારકપણે બીજામાં નથી અને તેથી કરીને કુપાક્ષિકોનો પક્ષ આ તીર્થથી જ બીએ છે. પાલિકોનો સંસર્ગ પણ મહાપાપનો હેતુ છે.
એટલું જ નહિ પણ કુપાક્ષિક એવા નામથી ચિન્હિત થયેલો આત્મા પણ જોવાને માટે ? અકથ્ય છે. એવા પ્રકારે તપગચ્છના સાધુઓ જ સભામાં ઉપદેશ આપે છે. તેવી રીતે તેવા પ્રકારના સમ્યત્વ આદિ ગુણો વડે કરીને અલંકૃત એવા ઉપદેશ સાંભળનારા શ્રાવકો પણ એવું વર્તન કરે છે.”
એથી જ પાટણની અંદર સમર્થ એવા ભટ્ટારક શ્રી હીરસૂરિ મહારાજે લોંકાઓને અપાંકતેયા” કરેલાં હતા જે વાત સર્વજન પ્રસિદ્ધ જ છે.
આવી રીતે કહેનારા અને વર્તનારા બીજા કોઈ તીર્થમાં નથી સંભળાતા. આ પરીક્ષા વડે કરીને તપાગચ્છ જ તીર્થ છે તે અધ્યક્ષપ્રાપ્ત સિદ્ધ છે. આ અમે જ કહીએ છીએ એમ નહિ. પરંતુ હરિભદ્રસૂરિજી મ.ના વચનો વડે પણ સ્પષ્ટ છે. જે અમે આઠમા વિશ્રામના અંતે ગ્રંથની સંમતિપૂર્વક કહીશું. | ગાથાર્થ-૩૯ II
આવા પ્રકારના કુપાલિકો કેવા પ્રકારની ચેષ્ટાવાલા હોય છે? एवं तित्थविआरे, कसवट्टि परिक्खिअंमि तित्थंमि।
ससमइविगप्पिअमए, राएण दुरासया दसवि॥४०॥
પૂર્વે કહી ગયેલા પ્રકાર વડે કરીને તીર્થના વિચારરૂપી જે કસોટી તે ઉપર સુવર્ણની જેમ તીર્થથી પરીક્ષા થયે છતે દશેય કુપાલિકો પોતપોતાની બુદ્ધિએ કલ્પેલા મત : જેમ કે : પક્ષના અંતે થયેલું પાક્ષિક કહેવાય અને તેથી કરીને પૂનમના દિવસે પાક્ષિક કરવું તે યુક્ત છે', તેવી રીતે
સ્ત્રીઓ હંમેશા અપવિત્ર હોવાથી તે તીર્થંકરની પ્રતિમાની પૂજા કેવી રીતે કરી શકે? માટે સ્ત્રીઓને જિનપૂજા યુક્ત નથી.” મુહપત્તિ આદિનું ધરવું એ સાધુ સંમત હોવાથી “શ્રાવકોને સામાયિક આદિમાં મુહપત્તિ યોગ્ય નથી' ઇત્યાદિ કવિકલ્પોની કલ્પના વડે વિકલ્પેલા જે મતો અભિનિવેશથી બંધાયેલા સ્નેહ વડે કરીને “અમારો મતનો જ સર્વે મનુષ્યો આશ્રય કરો-સ્વીકાર કરો. બીજો મત નહિં એ રૂપ દુષ્ટ અધ્યવસાયવાલા હોય છે. અને તે દુષ્ટાધ્યવસાય, હવે પછીની ગાથામાં જણાવાશે. તેઓનો દુરાશય જણાવે છે.
तेणं पईसमयं मुणिघाय महापाव रुद्दपरिणामा। णंतभव भोगकम्मा, तित्थमतित्थंति महमोहा॥४१॥
