________________
૪૪૪ -
કુંપક્ષકૌશિકસહસ્રકિરણાનુવાદ
અહીં પ્રશ્ન કરે છે કે ‘આવશ્યક સૂત્રવૃત્તિની અંદર ખરૂ ચેગારૂં અસ્થિ તો વંવતિ ઇત્યાદિ વાક્યથી ત્યાં તમે શું બોલશો?'
એ પ્રમાણે જો પૂછતો હોય તો તારી વાત સત્ય છે કે મુખવસ્ત્રિકા આદિ પડિલેહવાની વિધિ તે સૂત્રમાં કહી નથી. તો પણ પરંપરા આદિથી આવેલી વિધિથી ગ્રહણ કરાય છે, તેવી રીતે ચૂર્ણિ આદિમાં કહેલી ચૈત્યવંદનાદિ જે વિધિ છે તે બાધકનો અભાવ હોવાથી નિશ્ચયે ગ્રહણ કરવા લાયક છે. વળી બીજી વાત—જો સામાયિકને વિષે પછી ઇરિયાવહિયં પડિક્કમવી એ વાત મહાનિશીથમાં કહેલ વાત માન્ય ન હોય તો શ્રી હરિભદ્રસૂરિમહારાજે’ ‘ઇરિયાવહિયં કર્યા સિવાય સામાયિક સિવાયનું કોઈપણ કાર્ય ન કરવું.’ એ પ્રમાણે વિશષે કરીને કહ્યું હોત. નહિતર આવશ્યક સૂત્રની વૃત્તિના કહેલા વચનની સાથે વિરોધ દુર્નિવાર્ય છે. તેવી જ રીતે દેવેન્દ્રસૂરિની સમીપે રહેનારા એવા ધર્મઘોષસૂરિજી સંઘાચા૨વૃત્તિમાં---
“श्रुत्वैवमल्पमपि पुष्कलिनोऽनुचीर्ण-मीर्याप्रतिक्रमणतः किल धर्मकृत्यम्; सामायिकादि विदधीत ततः प्रसूतं; तत्पूर्वमत्र च पदावनिमार्जनं त्रिः ॥१॥
“એ પ્રમાણેનું અલ્પ સાંભલીને પણ પુષ્કલિ શ્રાવકે ઇરિયા પ્રતિક્રમણ પ્રતિક્રમી સામાયિક આદિ ધર્મકૃત્ય આચર્યું અને તેની પૂર્વે અહીંયા પગ મૂકવાની ભૂમિ ત્રણ વખત પૂજી.'' એ પ્રમાણે જે કહ્યું તે કહ્યું ન હોત. કારણ કે એ જ દેવેન્દ્રસૂરિજીએ શ્રાવકદિનનૃત્યની અંદર જે (તમારા કહેવા મુજબ) ‘ાર્ય સામાં શિગં ડિમિત્ર મળમાનોપુ'' (અર્થ : --સામાયિક કરીને અને ઇરિયાવહિયં પડિક્કમીને ગમણાગમણે આલોવે.'’ ઇત્યાદિ વાતની સાથે વિરોધ થાય. તેવી જ રીતે ચરિતાનુવાદ વડે કરીને ૪૨ શ્રાવક વડે કરીને પહેલી ઇરિયાવહિયં પડિક્કમાઈ પણ છે. આવશ્યકચૂર્ણિમાં કહેલું છે કે :—
जो सिं सवगो भविस्सति तेण उवयारेण अतीहामि, एगपासे अच्छति पलीणो, तत्थ ढड्डरसावओ, सरीरचिन्तं काऊण साहूण पडिस्सयं वच्चति ताहे ढडुरेण तिन्नी निसीहियाओं कयाओ, एवं सो ईरियादि ढडुरेण सरेण करेति, सो पुण मेहावी तं उवधारेति, सो तेणेव कमेण अतिगओ, सव्वेसि साहूणं वंदणं कयं, सो सावओ न वंदिओ, ताहे आयरिएहिं भणिअं नवगसड्डो सित्ति, पच्छा पुच्छंति" श्री आवश्यकचूर्णो ॥
‘જો અહીંયા કોઈ શ્રાવક આવશે તો તેના ઉપચાર વડે કરીને હું જઈશ. એમ વિચારીને એક બાજુએ પ્રલીન થઈને ઊભો. તે વખતે ઝુર શ્રાવક શરીરચિંતાને કરીને સાધુના ઉપાશ્રયે જાય છે. ત્યારે ૪ર શ્રાવકે ત્રણ વખતે નિસીહિ કરી. અને એ પ્રમાણે મોટા સ્વરે ઇરિયાવહિયં પડિક્કમી. તે બુદ્ધિમાન એવા આર્યરક્ષિતે બધી વાત ધ્યાનમાં લઈ લીધી. અને ત્યાર બાદ તે આર્યરક્ષિત તે જ ક્રમે ઉપાશ્રયમાં ગયો. અને બધા સાધુઓને વંદન કર્યું; પરંતુ તે શ્રાવકને ન વાંઘા. ત્યારે આચાર્ય
