________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
જે ૪૪૩ જયણાપૂર્વક છોડે. તે પણ ભૂમિપ્રમાર્જન કરીને છોડવાવાળો. અને જ્યાં બેસે ત્યાં ગુપ્તિને નિરોધે. આ વિધિએ જઈને સાધુને ત્રિવિધ નમસ્કાર કરીને પછી સાધુની સાક્ષીએ સામાયિક કરે, અને “કરેમિ ભંતે! જાવ સાહૂ પજજુવાસામિ' એ પ્રમાણે કહીને સામાયિક કરે. પછી જો ચૈત્ય આદિ હોય તો પહેલા વંદન કરે. અને સાધુની પાસેથી રજોહરણ કે નિષદ્યા માંગે. અને જો ઘરે હોય તો ઔપગ્રહીક રજોહરણ અને કદાચ તે ન હોય તો ખેસના છેડાથી પ્રતિલેખના કરે. અને ત્યાર પછી ઇરિયાવહિય પડિક્કમે અને પછી ગમણાગમણે આલોવીને વંદન કરે. આચાર્યાદિ અને યથારત્નાદિકને પર્યાયક્રમે વંદન કરે. ત્યાર પછી ફરી પણ ગુરુમહારાજને વંદન કરીને પડિલેહણ કરીને બેસે. અને બેઠાં પછી પૂછે. અથવા ભણે. આ પ્રમાણેની વિધિ, ચૈત્યમાં પણ જાણી લેવી. અને જો સાધુ કે ચૈત્ય ન હોય તો પૌષધશાલાએ અથવા પોતાના ઘરમાં સામાયિક અથવા આવશ્યક કરે. પરંતુ તેમાં ગમન નથી. અને બોલે ગાવ નિવાં સામિા એ પ્રમાણે.”
હવે જે ઋદ્ધિ પ્રાપ્ત શ્રાવક છે તે તો આવતો થકો સર્વ ઋદ્ધિસહિત આવે. જેથી કરીને મનુષ્યોને અર્થ–પૂજય બને, પ્રશંસનીય બને. અને આદિ શબ્દથી સજ્જન માણસોથી પરિવરેલો. એમ સમજી લેવું. અને જો કરેલું છે સામાયિક એવા તેનું આવવું થાય તો પગથી ચાલીને આવવું પડે. માટે (ઋદ્ધિ પ્રાપ્ત શ્રાવક) સામાયિક ઉચ્ચરીને ન આવે. અને આવ્યા પછી સાધુની પાસે સામાયિક કરે. જો કોઈ શ્રાવક ન ઉઠે. અથવા યથાભદ્રક છે એ પ્રમાણે કરીને પૂજા કરેલી હોય તો બોલે. અને ત્યાર પછી પૂર્વરચિત આસને બેસે. આચાર્યો ઉઠેલા હોય. તેમાં ઉઠતા અને નહિ ઉઠતામાં દોષો કહેલા છે. ત્યારપછી તે ઋદ્ધિપ્રાપ્ત શ્રાવક સામાયિક કરીને પ્રતિક્રાંત થયો છતો વંદન કરીને પૂછે. અને તે ઋદ્ધિપ્રાપ્ત શ્રાવક સામાયિક કરતો છતો મુગટને દૂર ન કરે. કુંડલો-નામમુદ્રિકા આદિ અને પુષ્પ, તંબોલ અને પ્રાચારક આદિને વોસિરાવે. ત્યારે બીજા આચાર્યો એમ કહે છે કે મુગટને પણ એક બાજુએ મૂકી દે. આ પ્રમાણે સામાયિકની વિધિ જણાવી છે.” એ પ્રમાણે આવશ્યકવૃત્તિ આદિમાં પણ જાણી લેવું. | ગાથાર્થ–૨૨૬ II હવે સિદ્ધાંત કહે છે.
इअ चे धुवंकरूवा, पढमा इरिया विगप्पिअत्ति तुहं । इरिआ जुगंपि जुग्गं, धुवंकचाए पमाणं किं ?॥२२६॥
હવે આ પાઠમાં “નડું રેફગાર્ડ ગત્યિ તો પદ વંતિ એટલે જો ચૈત્ય આદિ હોય તો પહેલાં વંદન કરે. એ પદના વાચ્યવડે કરીને જે ઇરિયાવહિયં કહી છે તે ચૈત્યવંદનરૂપ જે ક્રિયાંતર તેની સાથે વ્યવહિત એવી પછી ફરિયાવદિયા પછીથી ઇરિયાવહિયા કહે, તે વાત છે : નહિ કે સામાયિક સંબંધી ઇરિયાવહિય. પરંતુ “જ્યાં સુધી જવાનું છે ત્યાં સુધીનું નહિ કહેલું હોવા વડે કરીને અને ગંતવ્યક્રિયાની નિવૃત્તિમાં કહેલી હોવાથી ગંતવ્યક્રિયાથી પાછા વળવાનું સૂચવનારી એટલે વ્યાવૃત્તિ અર્થની અભિધાયિકા તે ઇરિયાવહિયા છે. નહિ કે મહાનિશીથ સૂત્રમાં કહેલા પ્રયોજનવાલી.
