________________
શ્રી પ્રવચને પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
૪૪૯ જીવ, શ્રુત અને ચારિત્રધર્મનો પણ અવર્ણવાદી થાય છે તે સ્પષ્ટ જ છે.
તેમજ તે તીર્થની અંદર રહેલાં આચાર્ય–ઉપાધ્યાય સાધુ આદિનો પણ તેવી જ રીતે અવર્ણવાદી થાય. વગેરે વાતો પોતાની બુદ્ધિ વડે કરીને જ ધોધનોને–પંડિતોને પ્રતીત જ છે. આ ગાથાર્થ–૨૩૩ .
હવે લૌકિક મિથ્યાષ્ટિની અપેક્ષાએ કરીને ઉન્માર્ગ આદિનો ઉપદેશક એવો લોકોત્તર મિથ્યાષ્ટિ કેવો હોય? તે જણાવે છે.
लोइअमिच्छत्ताओ--ऽणंतगुणं मग्गनासणाइवयं।
पावं तित्थच्चाए, तुल्लेविअ तावया अहिअं॥२३४॥ લૌકિક મિથ્યાત્વની ઉન્માર્ગદશનાદિ વચન એટલે કે ઉન્માર્ગ પ્રરૂપવાથી અને માર્ગનાશન આદિનું જે વચન, તે મિથ્યાત્વબંધને આશ્રીને અનંતગણું પાપનું નિમિત્તે જાણવું. તેમાં હેતુ જણાવે છે. તીર્થના ત્યાગમાં બન્નેનું તુલ્યપણું હોવા છતાં પણ ઉન્માર્ગ દેશના આદિવડે કરીને અધિક છે. આ પ્રમાણે અક્ષરાર્થ જાણવો. ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે :
વાદી પ્રશ્ન કરે છે કે લૌકિક મિથ્યાષ્ટિ જે છે તે તો મૂળથી જ જૈન માર્ગને સ્વીકારતો નથી. જ્યારે લોકોત્તર મિથ્યાષ્ટિ જે આત્મા છે તે તો જિનોક્ત એવા માર્ગનો ઘણો સ્વીકાર કરીને થોડાક જ માર્ગનો અપલાપ કરે છે. તો પછી લૌકિક મિથ્યાત્વની અપેક્ષાએ કરીને લોકોત્તર મિથ્યાત્વ અનંત ગણું કેવી રીતે?' એ પ્રમાણે પૂર્વપક્ષ નજર સામે આવે છતે તેનો જવાબ જણાવે છે કે તમોએ જે કહ્યું કે “જિનેશ્વર ભગવંતે કહેલો ઘણો માર્ગ સ્વીકારે છે.” તે વાત મૃષાભાષણરૂપ જ છે. કારણ કે
જિનેશ્વર ભગવંતે કહેલો માર્ગ તે તીર્થ છે. અને તે તીર્થ, ઉસૂત્રભાષીઓએ મૂળથી જ છોડી દીધેલ છે. અને તે તીર્થના ત્યાગમાં અંશથી પણ જિનોક્ત માર્ગનો સ્વીકાર નહિ હોવા છતાં “જિનોક્ત માર્ગનો ઘણો સ્વીકાર છે' એવું બોલવું તે વચન કેવી રીતે સત્ય થાય? અને એથી કરીને તે વાત જ ખોટી છે. તેમ જ જેવી રીતે બૌદ્ધ આદિ વડે કરીને જૈન પ્રવચન છોડી દેવાયું છે તે પ્રમાણે ઉસૂત્ર ભાષી વડે પણ છોડી દેવાયું છે. એ પ્રમાણે જૈન પ્રવચનના ત્યાગમાં બૌદ્ધ અને ઉત્સુત્રભાષી એ બન્નેનું તુલ્યપણું હોવા છતાં પણ બૌદ્ધ આદિને પૂછવા છતાં તેઓ જૈન માર્ગને “જૈન માર્ગ” તરીકે જ બોલે છે. જેમ કે “આ જૈનો અમારાથી જુદા છે'' એ પ્રમાણે સ્પષ્ટ બોલે છે. ત્યારે આ કુપાક્ષિક પાપાત્મા તો તેને પૂછવામાં આવે છે ત્યારે “આ જૈનો નથી. અમે જ જૈનો છીએ. એ પ્રમાણે બોલીને જૈનમાર્ગને અજૈનીમાર્ગ તરીકે ખપાવે છે. અને જૈન માર્ગથી પોતે જુદા હોવા છતાં પણ પોતાને જૈન તરીકે ખપાવે છે! તેવા પ્રકારના માર્ગનાશ આદિ અનેક જુઠા વચનો વડે કરીને બૌદ્ધ–સાંખ્ય આદિ કરતાં પણ અનંત ગુણાકારવાળા ખરતરાદિ, ઉસૂત્રીઓ જાણવા. બૌદ્ધ આદિ, લૌકિક કરતાં પણ જૈનમાર્ગનો દ્વેષી અધિક હોવા છતાં અને તીર્થ બહિર્ભત થયેલા એટલે તીર્થ બાહ્ય થયેલા અને તીર્થ દ્વેષી એવા આત્માઓ પણ જિનોક્ત માર્ગનો ઘણો અંગીકાર કરે છે તો પછી કોનામાં અલ્પ અંગીકારપણું છે? એમ પોતાની
પ્ર. ૫. ૫૭
