________________
૪૧૦
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ णाइक्कमति–१, निग्गंथे निग्गंथिं दुग्गंसि वा विसमंसि वा पक्खलमाणिं वा पवडमाणिं वा गेण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा णाइक्कमति–२, निग्गंथे निग्गंथिं सेतंसि वा पंकसि वा पणगंसि वा उदगंसि वा उक्कसमाणी वो उजमाणी वा गेण्ह० अव० णाति० ३, निग्गंथं निगंथिं वा आरुहमाणे वा ओरुभमाणे वा णाइक्कमति-४, खित्तइत्तं जक्खाविटुं जाव भत्तपाणपडिआतिक्खित्तं निग्गंथे निग्गंथिं गेण्हमाणे वा अवलंबमाणे वा णाइक्कमति-५, श्री स्थानांगे ४३७॥
એની વૃત્તિનો અર્થ આ પ્રમાણે-- પાંચ સ્થાનોને વિષે સાધુ, પડતી એવી સાધ્વીના બાહુ આદિ અંગને પકડીને--ધારણ કરીને અથવા તો હાથ કે સર્વાગે ગ્રહણ કરતો એવો ગીતાર્થ સ્થવર, પોતાના આચાર અને આજ્ઞાને ઓળંગતો નથી.
જેવી રીતે કોઈક પશુજાતિ-ગર્વિષ્ટ આખલો આદિ અથવા પક્ષીજાતિ ગીધ આદિથી હણાતી હોય તો તે વખતે તેને ગ્રહણ કરતો (તે કારણીક વાત થયેલી હોવાથી) આજ્ઞાને ઓળંગતો નથી. અને જો કારણ ન હોય અને સંપર્ક કરે તો તેમાં દોષો જાણવા. દોષો કહ્યાં છે.
मिच्छत्तं उड्डाहो, विराहणा फासभावसंबंधो।
पडिगमणाई दोसा, भुत्ताभुत्ते अ णायव्वा ॥१॥ મિથ્યાત્વ, ઉડ્ડાહના, વિરાધના, સ્પર્શભાવસંબંધ, પ્રતિગમન આદિ દોષો ભુક્ત અને અભક્તમાં જાણવા, દુર્ગ એટલે દુઃખે કરીને ગમન કરી શકાય તે દુર્ગ. તે દુર્ગ ત્રણ પ્રકારનો, વૃક્ષદુર્ગ, શ્વાપદુર્ગ, સ્વેચ્છાદિ-મનુષ્યદુર્ગ. તેવા દુર્ગમાં કહ્યું છે કે : તિવિહં હો તુમાં ––સાવ –રમપુહુમાં ૨ રિ તેવીજ રીતે વિષમ એટલે ખાડા-પથરા આદિથી વ્યાપ્ત એવા સ્થળમાં અથવા પર્વતને વિષે પ્રસ્મલન પામેલી અથવા પૃથ્વી પર પડતી, અથવા હાથ, જાનુ આદિવડે કરીને જે ભૂમિમાં નહિ પહોંચેલ અથવા પહોંચેલી એવી પરિસ્થિતિના પાત્રને પ્રસ્તુલન જાણવું. અને ભૂમિ કે ખાડામાં પડવું તે પતન જાણવું એવી રીતે સ્કૂલના પામતી કે ખાડામાં પડતી સાધ્વીને ગ્રહણ કરતો આજ્ઞાને ઓળંગતો નથી. રા
કાદવ અથવા નીલફુગ, સેવાલ, જલસહિતની સેવાલવાળું તેમાં ડૂબે અથવા તો આવી રહેલો છે પતલો કાદવ અને સેવાલવાળા પાણીમાં તણાતા સાધ્વીને ગ્રહણ કરતો અતિક્રમિત થતો નથી. ગાથા આ પ્રમાણે–પંક-૧-એટલે કાદવવાળું જે પાણી તે પંક અને ડહોળું પતળા કાદવવાળું પાણી જે આવતું હોય તે પનક કહેવાય. અને તે જ ડહોળું ને ચીકાણું પાણી તે શેક એ બે પ્રકારના પાણીમાં લપસતી હોય તે પંપ-૧- પંક અને પનકવાળા પાણીમાં નિશ્ચય કરીને લપસી જવાનું થાય. અને જલસહિતના એવા ડહોળા પાણીમાં ડૂબવાનું થાય. સરકી જવાનું થાય. તેવા પ્રકારના પાણીમાં ડૂબતી કે ખેંચાતી સાધ્વીને બચાવવા જતો સાધૂ, આજ્ઞાને ઓળંગતો નથી IIકા નાવડીમાં ચડતી અને ઉતરતી વખતે હાથ ઝાલવામાં ઓજ્ઞા ઓળંગાતી નથી ૧૪ તથા ક્ષિપ્તચિત્ત મોટાવડે અપમાનિત થવાથી ખેંચાઈ ગયેલું છે ચિત્ત જેનું એવી તથા જેમ ઈધનોથી અગ્નિ પ્રજવલિત થાય તેમ સન્માન પામવા વડે અથવા લાભના મદથી કે દુર્જય શત્રુને જીતવાથી ગર્વિષ્ઠ ચિત્તવાલી તે દેખ કહેવાય. અને
