________________
૩૯૦ જે
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ તે કાલમાં વર્તતા એવા બહુશ્રુતોએ નિષેધ કરેલું ન હોય એવું હોવા છતાં પણ બહુશ્રુતોને સંમત એટલેકે તત્કાળવર્તિ સર્વગીતાર્થોને સંમત હોય. જેવી રીતે પર્યુષણાની ચોથઃ આ પર્યુષણની ચોથ, કાલિકાચાર્યે પ્રવર્તાવી હતી. તે કાલે કોઈએ તેનો પ્રતિષેધ કર્યો ન હતો. તેમજ કોઈએ અપમાની ન હોતી અને એથીજ કરીને આજ સુધી અવિચ્છિન્ન પ્રવૃત્તિવાલી અને તીર્થસંમત એવી ચોથની સંવત્સરી થઈ. આ પ્રમાણેના લક્ષણવાળું આચાર્ય મહારાજે પ્રવર્તાવેલું હોય તો તે પ્રમાણે ગણાય છે. બીજું નહિ. || ગાથાર્થ-૧૭૧ //
હવે સ્ત્રીને તીર્થંકરની પૂજાનો નિષેધ કરનારો પણ ચતુર્થી પર્યુષણાના પરાવર્તક જેવો જ થશે. એવી ખરતરની શંકાને દૂર કરવા માટે જણાવે છે કે
जिणपूआ पडिसेहो, सावजो असढभावणाइण्णो।
अण्णनिवारिअ-बहुसुअणणुमओ तेण विवरीओ॥१७२॥
જિનેશ્વર ભગવાનની પૂજાનો પ્રતિષેધ કરવો તે પાપયુક્ત છે. કારણ કે કહેલું છે કે :“નિપૂણા વિઘરો હિંસાપરીયો ગયઃ વિશે” એટલે જિનેશ્વર ભગવાનની પૂજામાં વિઘ્ન કરનારો, હિંસાદિ કરવામાં તત્પર એવો આત્મા અંતરાય કર્મ બાંધે છે” એવું વચન હોવાથી જિનપૂજામાં વિઘ્ન કરનારો આત્મા, મહાપાતકી અને પ્રવચનનો ઉપઘાતી છે. અને એથીજ કરીને શઠભાવથી યુક્ત અને અનાચીર્ણ છે. નહિ કે અશઠભાવવાળા અને આશીર્ણ. આવો હોવા છતાં પણ કોઈએ તેને નિવાર્યો નથી એવું નથી;(એટલે નિવાર્યો છે, પરંતુ કલિકાલ સર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય આદિ અનેક બહુશ્રતો વડે કરીને અનેક વખત વારવા છતાં પણ પોતાના કદાગ્રહને નહિ છોડતો એવો જિનદત્ત, સંઘની બીકે કરીને ઉંટડી ઉપર બેસીને જાવાલ નગરે જતો રહ્યો હતો. કહેલું છે કે :
"जिनदत्त क्रियाकोशच्छेदोऽयं यत्कृतस्ततः।
संयोक्तिभीतितस्तेऽभूदारुह्योष्ट्रं पलायनं ॥३॥ જિનદત્તે આ જે ક્રિયાકોશનો ઉચ્છેદ કર્યો તેનાથી કરીને સંઘની ઉક્તિના––ઠપકાના ભયથી ઊંટ પર આરુઢ થઈને પલાયન કર્યું.” એ પ્રમાણે વૃદ્ધો કહે છે. અને તેથીજ કરીને બહુશ્રુતોને આ સંમત નથી. અર્થાત આચરણાના લક્ષણથી વિરુદ્ધ છે. અને એથીજ કરીને આજે પણ બહુશ્રુતવડે કરીને નિવારણ કરાય જ છે. અને પર્યુષણાની ચોથ તો જ્યારે તે પ્રવર્તાવી ત્યારે તે કાલે બધાએ જ તેનો સ્વીકાર કરેલો છે. તે વખતે કોઈપણ તેની વિરુદ્ધમાં નહતાં. સ્ત્રીઓને જ્યારે જિનપૂજાનો નિષેધ કર્યો ત્યારે તે સમયે અવિચ્છિન્ન પરંપરા તીર્થવર્તિ એવા અને સ્ત્રી જિનપૂજાના વ્યવસ્થાપક એવા અમારા તપગચ્છના વાદી શ્રી દેવસૂરિ, શ્રી હેમાચાર્ય આદિ તેના પ્રતિપક્ષી ધણાં હતા. અને તે બધાયના ભયથી જિનદત્તને સ્ત્રીજિનપૂજાનિષેધહેતુક એવું ઊંટપર બેસીને પલાયન કરવાનું થયું. આ કહેવાથી “ચોથની સંવત્સરીની જેમ સ્ત્રી જિનપૂજા નિષેધ પણ આચાર્યે પ્રવર્તાવેલો હોવાથી પ્રમાણ છે.” એમ જે કેટલાક મૂર્ખ બોલે છે તેઓ પણ તિરસ્કૃત થયેલા છે એમ જાણવું. આચાર્યનું પ્રવર્તાવેલું જે કાંઈ હોય તેનું
