________________
૩૩૮
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ રૂતિ વંનિૌ થા–૧૧૬૬માં કહેલું છે કે ઉન્માર્ગની દેશના વડે કરીને જિનેશ્વર ભગવંતોનું જે ચારિત્ર છે તે નષ્ટ કરે છે. અને તેવા વ્યાપન દર્શનવાળા દેખવાને પણ યોગ્ય નથી. “આ ગાથાની ચૂર્ણિમાં લખેલું છે કે “વતું સદા ગ ર નિઋવિદીપ બવાવણવંસના તહવિ વાવણવંસના इव दट्ठव्वा, ते अ दृटुंपि न लब्भा, किमंग 'पुण संवासो संभुजणासंथवो वा इत्यादि श्री आवश्यकचूर्णो ४ કોઈકને નિશ્ચયર્દષ્ટિએ કરીને અવ્યાપન દર્શન = અવિનષ્ટ સમ્યગદર્શનવાળા હોય તો પણ વ્યાપત્નદર્શની જેવા જ જાણવા. તેને જોવા પણ યોગ્ય નથી તો હે શિષ્ય! તેની સાથેનો સંવાસ,સંભોજન, સંસ્તવ તો હોય જ શેની?' આ અમારા કહેવાનો ભાવ એ છે કે કોઈ અવસર વિશેષે કરીને જિનપ્રભસૂરિ પણ સુવિહિતનો અનુરાગી થયો સંભવે તો પણ જયાં સુધી તે નામ (ખરતરનું નામ) ધારણ કરે ત્યાં સુધી આગમષ્ટિવાળા આત્માઓને જોવાને પણ અકથ્ય છે. તો પછી પ્રભાવક રૂપે સ્તવનાને યોગ્ય કયાંથી હોય? આમ છતાં પણ ઉપદેશસપ્તતિકાકારે પ્રભાવક તરીકે જે વર્ણવેલ છે તેમાં અનાભોગ જ કારણ જાણવું. | ગાથાર્થ-૮૧ || હવે ઉપદેશ સપ્તતિકાના વિષયમાં શું પ્રાપ્ત થયું? તે જણાવે છે.
एएणं तुम्हाणं गंथे- भणिअंति वयणमवजुत्तं ।
अणभोगोऽवि पमाणीकओ अ हुजा अभिणिवेसो॥२॥ પૂર્વે કહેલા પ્રકારવડે કરીને અનાભોગ સિદ્ધ થયે છતે જે ખરતરોદ્વારા “તમારા ઉપદેશ સપ્તતિકા નામના ગ્રંથમાં શ્રી અભયદેવસૂરિથી ખરતર ગચ્છ પ્રતિષ્ઠા પામ્યો' એવું જે વચન છે તે અયુક્ત જાણવું. તેનો હેતુ કહે છે જે કારણથી અનાભોગ પણ પ્રમાણ કર્યો તે અનાભોગથી “અમારા પક્ષકારો વડે ગ્રંથમાં જે કાંઈ કહેવાયું હોય તે પણ અમારે પ્રમાણ છે.” એ કહેવું તે અભિનિવેશ છે.
જો એમ ન હોત તો જમાલિ આદિના શિષ્યોનો પણ અભિનિવેશ ન ગણાત. કારણ કે તેઓએ પોતાના ગુરૂએ જ કહેવાનું પ્રમાણીત કરેલું હોવાથી. વળી અનાભોગ, છબસ્થમાત્રને. સંભવે જ છે. આગમમાં કહેલું છે કે
नहि नामानाभोगच्छद्मस्थस्येह कस्यचिन्न स्यात्।
ज्ञानावरणीयं हि ज्ञानावरणप्रकृतिकर्म॥ કોઈપણ છદ્મસ્થને અનાભોગ પણ ન હોય તેવું બનતું નથી. કારણ કે જ્ઞાનાવરણીય પ્રકૃતિનું જે કર્મ તે બધાને છે. અને એથી કરીને ઉપદેશ સપ્તતિકાગ્રંથનું આલંબન લઈને તેવા પ્રકારનું બીજું કાંઈ પણ હોય તો ખતરો વડે કરીને પોકાર કરવો નહિ એમ અમે જણાવીયે છીએ.
- વળી ઉપદેશસપ્તતિકાકારના વચનનો સ્વીકાર કરીયે તો શ્રી મુનિસુંદરસૂરિ, શ્રી જિનસુંદરસૂરિ, પંડિત હર્ષભૂષણ આદિએ કરેલા ગુર્નાવલી-દિવાલીકલ્પ-શ્રાદ્ધવિધિવિનિશ્ચય પ્રમુખ ગ્રંથો અપ્રમાણ કરવા પડે. કારણ કે તે બધાયની અંદર ઉસૂત્રભાષીઓને નિષેધેલા છે. તો પછી તેને
