Book Title: Kalyan 1947 Ank 01 02
Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

View full book text
Previous | Next

Page 10
________________ જૈનશાસનની ઉપકારિતા: સારાય વિશ્વમાં ઉદારતાપૂર્ણ ન્યાયયુક્ત કાઈ શાસન હાય તેા તે શ્રી જૈનશાસન સિવાય અન્ય કાઇજ નથી. તત્ત્વની વાસ્તવિક પ્રતિપત્તિ માટે શ્રીમજ્જૈનશાસને, અન્યઅન્ય શાસનાક્ત વાતા અને દલીલેાના સમન્વય સાધી જગત ઉપર જે ઉપકાર કર્યાં છે તેવા ઉપકાર અન્ય કાઇ જ શાસન કરી શકયું નથી. શ્રીમજ્જૈનશાસનની ઉદારતાપૂર્ણ ન્યાયયુક્તતા, એ પણુ, અસાધારણ છે. સ્વપક્ષાભિનિવેશાન્ધત્વ અને પરપક્ષાસહિષ્ણુતાના સમુલેાચ્છેદ કરી મધ્યસ્થતાના સ્વીકારદ્વારા તત્ત્વની સાચી પ્રાપ્તિના સરલ માર્ગ બતાવનાર તરીકેના સુયશ જગતમાં કઈ દનના ફાળે જતા હાય તા તે શ્રીમજૈનશાસનનાતિરિક્ત કેાઈ દશનને નથી. શ્રીમજૈનશાસનની ઉપકારકતા એ પણ અજોડ દેશદ્વારાએ તે એણે તત્ત્વવિષયક અજ્ઞાનતા દૂર કરવાના સુગમ માર્ગ મતાવી કમાલ કરી છે. મેાક્ષ અને મેાક્ષના હેતુભૂત યેાગનું જ્ઞાન મેળવવા આટલી સ્પષ્ટતા કરવામાં આપણે જોઈ શકીશું કે, શ્રીમજૈનશાસને અન્યાય, સંકુચિતતા રાખેલ નથી. શ્રીમનશાસનને સ્વપક્ષાભિનિવેશાન્ધત્વ જેમ નથી તેમ પરપક્ષાસહિષ્ણુતા પણ નથી. અને તે માત્ર યુકિતછે. મેાક્ષ અને મેાક્ષના હેતુભૂત ચેાગના ઉપ-ચુતતાજ અભિમત છે, કે જેના સ્વીકારને મધ્યસ્થા માન્ય રાખે છે. જો કે સ્વરૂપતઃ તે શ્રી જૈનશાસન એ જ જગતમાં ઉત્કૃષ્ટ શાસન છે, એણે કહેલીજ વાત સાચી અને નિઃશંક છે, તેમ છતાં પર તરફથી મુકવામાં આવતા સ્વપક્ષાભિનિવેશાન્ધત્વ અને પરંપક્ષાસહિષ્ણુતાના આરેાપનું પણ નિરસન કરવા એણે યુક્તિયુકતતાના માના સ્વીકાર કરી મધ્ય સ્વહિતકાંક્ષિ આત્માએ, મેાક્ષ અને મેાક્ષના હેતુભૂત ચેાગનું જ્ઞાન મેળવવા સૌથી પહેલા મધ્યસ્થ ભાવને ભજવા જોઇએ, કારણકે મધ્યસ્થભાવના સ્વીકાર વિના મેાક્ષ અને મે। ક્ષના હેતુભૂત યાગનું જ્ઞાન મેળવવામાં ઉપ-સ્થાનુ દીલ જીત્યું છે. અન્યથા ભગવાન શ્રી ચેાગી યુક્તિ અને મતિ, તે અન્યત્ર થઈ જવાના પુરતા સંભવ છે. જગતના વ્યવહારમાં જોઈ શકાય છે કે, જેઆ આગ્રહી હાય છે તે યુક્તિને ત્યાં ખેંચી જાય છે કે, જેમાં પેાતાની હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજા કે જેઓ જન્મથી વિપ્ર હાઇ સ્વશાસનના ક્કર અનુરાગી હાવા છતાં શ્રીમજૈનશાસનના પરમ ઉપાસક બનવાદ્વારા તેની પ્રભાવના કરનાર કેમ જ અને? યુકિતમતિ રહેલી હાય છે અને અનાગ્રહી આત્મા-યુક્તતાના સ્વીકારમાં શ્રી જૈનશાસનને સ્વપરઆની મતિ ત્યાં જાય છે કે, જ્યાં યુક્તિ આવી પડતા આરેાપનું પરિહાર કરવાપણુંજ રહેલી હાય છે.યુક્તિસિદ્ધત્વાતીત વાતના રહેલ છે એમ યદિ કાઇ કહે તે તે ઘટિત સ્વીકારને મધ્યસ્થા કદીપણ માન્ય રાખતા નથી. નથી, કારણકે શ્રીમનશાસન અને તેની વાત કારણકે તેવી વાતના સ્વીકારની પૂંઠે મતિનું એ સંપૂર્ણ શુદ્ધ હેાવાથી તેને ભય રાખવાપણું પૂર્વ મુનિરાજશ્રી રૂચકવિજયજી મહારાજ સંચાલન હેાય છે. છદ્મસ્થ આત્માની મતિ અશુદ્ધ નથી હેાતી એમ પણ નથી, તેમ જ મતિની તરતમતા તા સર્વત્ર જોવામાં આવે છે. આથી કોઈપણ વાતના વ્યાજબી નિ ય માટે યુક્તિયુક્તતા જ જોઈએ અને યુક્તિયુક્તતા ત્યારેજ શકય અને, જ્યારે મધ્યસ્થભાવ ડાય. ફૂલતઃ બુદ્ધિવાદ, યુક્તિવાદને અનુસરતા હોય તાજ વસ્તુના સાચા નિર્ણય અને અન્યથા વસ્તુ અપ્રાપ્ત રહે.

Loading...

Page Navigation
1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78