________________
જીવનનું સાફલ્યટાણુ
જીવન-જીદ્ગુણી અરે માનવ ભવ અને તે પણ અકસ્માત રીતે દુલ॰ભપણે પામવા છતાં તેની સફળતા ન સમજીએ એના જેટલી નહેારતા કઈ?
સારૂં અને નરસું એ એનું તારતમ્ય કાઢવાની શક્તિ મનુષ્યમાં છે. હાવી જ જોઇએ. એમાંથી સારૂ પકડી નરસાના ત્યાગ કરવા, પુણ્ય પકડી પાપને પીંખી નાંખવું એજ જીવનનું સાફલ્યપણું
સારૂં' એટલે કે સારૂં કા હમેશા જીવનને સતેજ અનાવે છે, જીંદગી દીપાવે છે. જ્યારે નઠારૂં-નરસું કાય જીંદગીને નાશ, સર્વ નાશ આણે છે. તેવીજ રીતિચે પુણ્ય અને પાપ!
પુણ્ય અને પાપ એ એ તેા જીવનની અળવાન ભૂજાઓ કહેવાય. પરંતુ આ બે ભૂજાઓ ખીજી બધી ભૂજાઓ કરતાં વિચિત્ર છે. બીજી ભૂજાઓ હળી-મળીને રહે. જ્યારે આ એમાં તે ભારે દુશ્મનાવટ. ઉત્તર-દક્ષિણ જેટલુ અંતર છે. સજ્જન અને દુર્જન જેટલે તફાવત છે. પુણ્ય અને પાપ અને આચરાય છે. પરંતુ ફળાદેશ જોતાં એક સહાયક જ્યારે આજી વિનાશક છે. એ જાણવું અવશ્ય છે કે, પાપ ન કરનારા પુણ્ય કરે છે એવું કંઇ નહિ, કદાચ ન પણ કરે. પરંતુ પુણ્ય ન કરનારા તે પાપ અવશ્ય કરે છે. ચાક્કસ રીતિએ કરી રહેલા છે. એમાં લેશ માત્ર શકા નથી.
.
આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિના વિચાર કરી લીધા પછી હવે વ્યવહારીક દ્રષ્ટિએ વિચારીએ તે સારૂ અને નરસું જગતમાં જીવ્યા ત્યાં સુધી આપણા સારા અને નરસા કાર્યના હિસાબ રહેવાના. આ જીવન એક નાટક સમાન માની લઈએ તેા શા માટે આપણું પાત્ર સારી રીતે ના ભજવીએ. નફેા કાને નથી ગમતા ? પછી સામાનું શા માટે નુકશાન ઈચ્છવું ? સામા પક્ષને નાદાર ઠેરવીને આપણી
તે
લેણી
-શાક
રકમ મેળવી શકવાના નથી. નાદાર થશે એટતુંજ. રકમ તે માની જ. તેવીજ રીતે અન્યનું ખરાબ કરી, આપણું સારૂ થશે એવું માનવુ ખાટુ છે. આવું શિક્ષણ તે કાઇ નહિ આપે.
ગુણની દ્રષ્ટિએ જોતાં સેવાતા ભાગ એ પણ સાફલ્યપણાનું અંગ કહેવાય. આ મને ગુણા તેા શરીરની નસેનસમાં રૂધીરની સાથે વ્હેવા જોઇએ. અવસરે સેવા કરી ખીજાને સહાયરૂપ બની તન, મન, અને ધનના ભેગ આપી જીવનને સફળ બનાવવું; પરંતુ યશ ખાતર, યા તા લેાકેામાં વાહ વાહ કહેવડાવવા ખાતર સેવાના દંભ દેખાડવા એ સેવા નહિ પરંતુ દુર્ગંતિના દેવાદાર બનાવે છે.
ઉપલા એ ગુણ જોઈ ગયા તેની સાથે સારૂં કાર્ય કરવાનું કઢિ નહિ ચૂકવુ... એ પણ જીવનનું ધ્યેય હેાવુ જોઇએ. સુ–કાર્યની તક દાપિ ગુમાવવી નહિ જોઇએ. એ ધ્યેયને અંતિમ શ્વાસેાશ્વાસ સુધી વળગી રહેવુ' એજ સાફલ્યટાણું. એના સમર્થનમાં સાધુપણાના આછે ખ્યાલ જરૂરી છે. સંયમગ્રહી મુનિરાજ અત્મિક સાફલ્યટાણું જરૂર મેળવી શક્યા. પરંતુ પરાપકારી આચરણાથી આ જીવનનું સાફલ્યટાણુ પણ મેળવે છે. મુક્તિના માને સરળ મનાવે છે, સેાનામાં સુગધ ભેળવે છે. -
સંયમી સાધુ મનુષ્યપણામાં છે અને સંસારી પણ મનુષ્યપણામાં છે, તે પછી એ દેવાધિદેવ, તરણુ-તારણ શ્રી તી કરદેવના સાક્ષાત્ પ્રતિનિધિના સમાગમાં આવી જીવનનુ સાફલ્યટાણું સમજવું જરૂર ઉચિત ગણાય.
આ કારમી અને કંગાલ દુનિયા છેાડી સંયમ ગ્રહણ કરી એજ એમના સમાગમનું સૂચન એજ એમના મુક્તિ માનું માર્ગદર્શન; અરે એજ જીવનના સાફલ્યટાણાના એમના સાધ.
