________________
: ૫૮ :
ધ શ્રહાળુ ધર્માત્માઓની લક્ષ્મીના ધૂમ ખર્ચીએના ભાગે આજે થઈ રહ્યો છે. દેશના ઉદ્ઘાર કે હિંદના આઝાદીના ઉછીના લીધેલા ખે–ચાર ઉપલિકયા શબ્દ સૂત્રેા દ્વારા આપણા આ જૈન વિદ્યાર્થીઓને આવી જન સંસ્થાઓમાં તદ્દન સ્વચ્છંદી બનાવી દીધેલા હાય છે, કે જેના યાગે તે વિદ્યાર્થીઓ, સામાયિક, પ્રતિક્રમણ કે અન્યાન્ય ધાર્મિક ક્રિયાઓ કે જે મહિનામાં કેવળ અમુક જ દિવસ પૂરતી ફરજીયાત કરવાની હાય છે, તેને પણ ગૌણ કરી, જાણી બુઝીને કારાણે સુકી, ધ્વજવંદન, પ્રભાતફેરી, સભા, સરધસ વગેરેની કહેવાતી રાષ્ટ્રીય પ્રવૃત્તિમાં દોડા-દેડ કરી મુકે છે.
ફાગણ-ચૈત્ર. જૈન સમાજની ઉગતી પ્રજાને વ્યાવહારિક કુળવણીની સાથેાસાથ ધાર્મિક કેળવણી તેમજ 'ઉત્તમ સંસ્કાર। સરળતાથી પ્રાપ્ત થઈ શકે, આજ એક શુભ ઉદ્દેશથી સમાજના જે જે ઉદાર હૃદયી સત્ ગૃહસ્થા તેમજ સન્નારીઓએ આવી શિક્ષણ સંસ્થાએમાં પોતાની મૂડીના પ્રવાહ રાકયા છે તે લોકોની શુભ પ્રવૃત્તિઓનું છેવટનુ પરિણામ તેએ જ્યારે આવી સ્થિતિનું સાંભળે ત્યારે તેએનાં ધર્મપ્રેમી માનસને જરૂર આધાત ઉપજે! આ રીતે ઉદાર હૃદયી તે તે ધર્માત્માઓનાં વિશ્વસ્ત હૃદયને તે વેળા કેટ-કેટલા સંતાપ થતા હશે આ વિષે આપણેતા કેવળ કલ્પના જ કરવી રહી! વળી આપણી સામાજિક શિક્ષણ સંસ્થાએની આવી રીત-રસમેાથી કેટલી વેળા તેના સહાયકા, પેાષા અને પ્રશંસા પણ અંગત રીતે ઉત્સાહ ભંગ થઇ જાય છે. લાક માનથી પણ આવી બળવાખેાર પ્રવૃત્તિઓને ઉત્તેજનારી સંસ્થાએ માટે ધીરે ધીરે પ્રતિકૂલ બનતું જાય છે. આ હકીકત તે તે સંસ્થાના સંચાલકાએ ભૂલવા જેવી નથી.
ખરૂં પૂછાતા જેની ખાતર એક પણ સ્વાર્થના ત્યાગ કરવાને તે વિદ્યાર્થીઓની તૈયારી હોતી નથી. કેવળ મ્હારની દુનીયાને દેખાડવા ખાતર તેઓ આ બધી સષ્ટ્રીય ચળવળામાં જ પલાવ્યે જાય છે.
જૈન સમાજ જેવા વ્યવહાર કુશલ સમાજના, ભાવિ ભાગ્યવિધાતા આ બાળકને આવી વિનય– વિવેક કે મર્યાદા વિહાણી ગેરશિસ્તની પ્રવૃત્તિઓમાં ન્હાનપણથી આ શિક્ષણ સંસ્થાઓ દ્વારા શા સારૂ પ્રેરણા અપાતી હશે ? શું આ બધી પ્રવૃત્તિઓથી તે
વિધવા–વિવાહ–એ શાસ્ત્ર દૃષ્ટિયે તેમજ સામાજિક હિતની દૃષ્ટિયે નિષિદ્ધ અને નિંય પાપકા છે. સ્ત્રી સમાજની પવિત્રતાને કલંકિત કરનારૂં એ
બાળા દેશની આઝાદી મેળવી લેશે એમ કે ? શિક્ષણધાર અપકૃત્ય છે. જૈન-જૈનેતર દરેક ધર્મોની શાસ્ત્રીય
સંસ્થાના સ`ચાલકાએ આ હકીકતાને ખુબ જ ગંભીરતાથી પરિણામ દર્શી બની, વિચારવી ઘટે છે.
દષ્ટિયે વૈધવ્ય પ્રાપ્ત સ્રીએ પણ જ્યાંસુધી શીલધર્મના સંસ્કારેાથી સુસંસ્કારિત હોય ત્યાંસુધી પવિત્ર અને પૂજ્ય ગણાય છે, કારણ સ્ત્રી શરીરની પવિત્રતાતેએમાં રહેલા આ શીલ ગુણુની દઢતાના યેાગે જ અંકાય છે. મહાસતી સીતાજી, દમયંતિ, સુલસા, સુભદ્રા, તારામતી આ બધા ભારત ભૂમિના
મહાન સ્ત્રી રત્નાની શીલધર્મની અડગતા માટે જ આપણા મસ્તક તેઓનાં ચરણામાં આદરપૂર્વક ઝુકી પડે છે. આ સિવાય અન્ય કાંઇ કારણ નથી ખરેખર શીલધના પ્રભાવ કાઇ અનુપમ કાર્ટિને છે.
જ્યારે વિધવા–વિવાહ સ્ત્રી જીવનની પવિત્રતાને નાશ કરી, તેને શીલધમ થી ભ્રષ્ટ કરનારૂ` મહાન પાતક છે. જે કેવળ અનાય દેશની પાશ્ચાત્ય સંસ્કૃતિનાં પ્રચારનું દુષ્ટ પરિણામ છે.
મહાસતી સીતાજીને હનુમાન જેવા મહાપુરૂષને સ્પર્શી પણ પોતાને શીલધર્મની મર્યાદાના ઘાતક
ખરી રીતે વિધવાવિવાહ જેવા નિષિદ્ધ તેમ જ અધાર્મિક પ્રશ્નને કે અસ્પૃશ્યતા નિવારણ જેવા રાજજીય તેમજ સામાજિક દૃષ્ટિયે બળવાખેાર ગણાતા કોઇ પણ પ્રશ્નને આવી શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં છેડવાના પરિણામે કુમળા માનસના વિદ્યાર્થીઓનું ભાવિ જોખમાય છે. કુમળી વયના ખાળ વિદ્યાર્થીઓનું ભેજું આ પ્રકારની વિચારણાઓથી વિકૃત બની આજથી બડખાર બની જાય છે. પરિણામે તેઓ કાઇ પણ ધાર્મિક કે સામાજિક પ્રશ્નને અંગે મગજનું સમતાલપણું ગુમાવી, તેની તાત્ત્વિક વિચારણા કરવાને લાયક રહી શક્તા નથી. તેમ જ એકાંત હલેાક પ્રધાન નાસ્તિક મનેાવૃત્તિએ તેનાં જીવનમાં સ્થા પિયરૂપ લઇલે છે, આ જેવું તેવું નુકશાન નથી.
