________________
વરસ દહાડે જેની પેઠે જૈન સમાજનું અઢળક ધન ખર્ચાઈ રહ્યું છે તે આપણું જૈન શિક્ષણું સંસ્થાઓ! શ્રી હીરાલાલ જી. શાહ
- જૈનસમાજની ઉગતી વયના હજારો બાળકોનું જ્યાં ભાવિ ઘડાઈ રહ્યું છે, તેવી આપણું કેળવણીની જૈન સંસ્થાઓમાં ચાલી રહેલી કેટલીક અધાર્મિક ગેરરીતે હામે લેખક અહિં ગંભીરપણે ચેતવણી આપે છે. વાચકોએ વાંચી પોતાના વિચારો જણાવવા.
સં.
વર્તમાન યુગ કેળવણું અને શિક્ષણની પ્રગ- તે. સમાજના કેળવણી પ્રિય વિચારક વર્ગને કોઈપણ તિનો છે એમ આજે બોલાઈ રહ્યું છે. પ્રત્યેક સમાજ પ્રકારના પૂર્વગ્રહ વિના હું આ તકે જણાવી રહ્યો છું. અને તેના હિતચિંતક આગેવાનો આજે કેળવણીના હકીકતની ખાતર મારે કહેવું જોઈએ કે, નામે હજારો અને લાખોનો ધૂમ ખર્ચા કરી રહ્યા છે. આપણા સમાજમાં આજે એવી કેટલીએ શિક્ષણ આપણા સમાજના આગેવાનો પણ આ કેળવણીની
સંસ્થાઓ અસ્તિત્વ ધરાવે છે કે, જે સંસ્થાઓમાં પૂઠે આજે વરસ દહાડે સારો જેવો પૈસો હશહેશે
- આપણા પરાપૂર્વથી ચાલ્યા આવતા ધાર્મિક રીતખર્ચાઈ રહ્યા છે. ભૂખમરો, બેકારી કે મોંધવારીની રીવાજો, અનુષ્ઠાનો અને પ્રભુપુજા જેવા ઉત્તમક્રિયાકાંડ ચોમેર બુમો સંભળાવા છતાં વિદ્યાર્થીગૃહો, જૈન . પ્રત્યે પ્રેમ, આદરભાવ કે શ્રદ્ધા જેવું કશું જ કેળબાળાશ્રમ, ગુરૂકુળ અને વિદ્યાલયની પુંઠે આજે વાતું નથી. ઉલટું ત્યાં આ બધાની વિરૂદ્ધ ઈરાદાઆપણા સમાજનો અઢળક પૈસો ખર્ચાઈ રહ્યો છે. પૂર્વક અશ્રદ્ધા અને અરૂચિ ભાવનો પ્રચાર થઈ અને સંખ્યાબંધ જૈન બોડગે આજે આપણી રહ્યો છે, અને તે પણ રાષ્ટ્ર અને સમાજસેવાના સમાજમાં વાર્ષિક લાખોના ખર્ચે નભી રહી છે..
સુંવાળા શબ્દોની ચાલબાજી દ્વારા તેમજ ધર્મના આ પરથી જનસમાજનો કેળવણી વિષેનો સર્ષિ નામે દાનમાં દીધેલી આપણું ધર્મપ્રિય શ્રદ્ધાળવર્ગની રસ ઉઘાડેછોગે જણાઈ આવે છે. ' ' મૂડીની સહાયથી.
જેનોના પેસે ઉભી થયેલી આ કેળવણીની સંસ્થાપણ આ બધી શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં રહીને કેળવણી મેળવનારા આપણે એ જૈન વિદ્યાર્થીઓ આમા આજે આપણા કુમળી વયના બાળકોના માન
સમાં તક્ત અધાર્મિક સંસ્કારોનું વિષ રેડાઇ રહ્યું કે, જેઓ સમાજનું ભાવિ ઘડનારા ઘડવૈયા કહેવાય તેઓ આ કેળવણીની સંસ્થાઓ દ્વારા મોટે ભાગે
છે એટલું જ નહિ પણ ત્યાંના સ્વતંત્ર અને નિરંકુશ આજે કયું શિક્ષણ પ્રાપ્ત કરી રહ્યા છે? વળી તે
વાતાવરણમાં ઉછળતા તે બાળકોનાં માનસમાં, તે • લોકો, સમાજ, રાષ્ટ્ર કે ધર્મને ઉપકારક એવા કયા
પ્રકારના દેશ, સમાજ અને ધર્મનાં હિતને જોખમાસંસ્કારો ત્યાં રહી મેળવી રહ્યા છે?
વનારા વિચારો પ્રચારવામાં આવે છે.
જેમકે “વિધવા-વિવાહ વિના સમાજને ઉદ્ધાર આ બાબતો આજે ઉંડી અને સમતોલ વિચા, શક્ય નથી. રાષ્ટ્ર સેવા એજ ધર્મની સાચી સેવા છે. રણું માંગી લે છે, પણ આ વિચારણા કરવાની અત્યારના વૈજ્ઞાનિક યુગમાં જૈનધર્મની કાંઈ જ આપણા સમાજનાયકને આજે ક્યાં કુરસદ છે ? કિંમત રહી નથી. દેવ-ગુરૂ કે ધર્મ યા તેના ક્રિયાછતાં મને પોતાને જે કેટલીક શિક્ષણ સંસ્થાઓનો કાંડમાં આજે કશું જ તત્ત્વ સમાયું નથી. સાધુએ અંગત પરિચય છે અને મને શિક્ષણની પ્રવૃત્તિઓમાં સમાજને ભારરૂપ છે. હેજે રસ છે, એટલે આવી શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં આ અને આના જેવી સ્વછંદી વિચાર શ્રેણીનો ચાલતી કેટલીક ગેરરીતે અંગે મને જે લાગ્યું છે, પ્રચાર, આપણું જૈન સંસ્થાઓમાં, જૈન સમાજના
૮
