Kalyan 1947 Ank 01 02

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 29

જ્ઞાનગારી, - આપણું એ પ્રાચીન સંસ્કૃતિનાં મૂળ ઉંડાં છે. વાણી મૃદુથી તમતાપે શમાવનારી, આ યુ”ના કહેવાત્તા સુધારાના વાવાઝોડા સામે તે પાળું ગણું અધિક પ્રાણથી પ્રિય નારી. અડગપણે ટકી રહ્યાં છે. તેમાં સામર્થ્ય છે, બળ છે, : ચોથે પગલે પત્ની કહે છે : શક્તિ છે. બાળલગ્નની કુઢી ધીમે ધીમે કમી થવા સ્વામી તણું સુખ વિષે રહું પૂર્ણ સુખી, લાગી છે. તે છતાં એટલું તો ચોકકસ વિચારવું થાએ કદિ દુખી તમે થઉં હુંય દુઃખી; જોઈએ કે-લગ્ન સમયે પતિપત્ની (માટે). પરસ્પરની એ રીત નિત્ય સુખ-દુઃખ વિભાગી થાઉં, જે શાસ્ત્રોક્ત પ્રતિજ્ઞાઓ રચાએલી છે, તે પરણનાર આ તમારી સઘળી શિરથી ઉઠાવું. દંપતિ સંપૂર્ણ સમજી શકે તે ખાતર રજૂ કરી છે. શું સમજી શકે તે ખાતર રજા કરી છે.
.
' પતિને ઉત્તર: પહેલું પગલું ભરીને પત્ની કહે છે : આજ્ઞા ધરી શિર પરે સહુ સુખ દેતી,
જ્યાં જ્યાં જશો પ્રભુ ! ત્યાં તમ સાથે આવું, સંસાર કાર્ય સુખ-દુ:ખ વિભાગ લેતી; - હો દુ:ખ કે સુખ જરા મનમાં ન લાવું; એવી કુલીન પ્રમદા પર રાખી પ્રીતિ,
સેવા વિષે રહી પતિ ગુણ ગાવું, પાળું ધરી વડીલ સજજન કરી રીતિ. છાયા રૂપે અનુસરી પતિની હું કહાવું.
પાંચમે પગલે પત્ની કહે છે : પતિને ઉત્તર
થઈ સ્નાનથી ઋતુ થકી અતિ શુદ્ધ દેહે, છે ધર્મપત્ની નરનું અધગ જાણ્યું,
ક્રીડા કરૂં નિજ પતિ થકી નિત્ય ગેહે; અધગ અપ્યું તુજને મનથી પ્રમાણું;
ચહ્ન તથા મન થકી ન ગણું બીજાને, ' તેથી સદા હદયમાં શુદ્ધ પ્રેમ ધારી,
માનું અવર પુરૂષ બ્રાત પિતા સમાને. રક્ષા કરૂં અરધું અંગ ગણી હું તારી.
પતિને ઉત્તર : બીજે પગલે પત્ની કહે છે :
શાસ્ત્રોનું શાસન સદા કહ્યું પાળનારી, પાળું કુટુંબ નહિ તોહ ધરૂં જરાએ,
થઈ ધર્મપત્ની પતિના પદ સેવનારી; સેવા કરૂં વડીલની વિધિથી સદા;
સંસાર સાગર પાર ઉતારનારી, ઈચ્છયું મળે નવ મળે રહું હર્ષ માંહે,
છે ધન્ય! જન્મ મુજને મળી ધર્મનારી. સ્વામી તણું થઈ રહું મન-વાણુ–કાયે. પતિને ઉત્તર–
: છઠે પગલે પત્ની કહે છે : - પાળે કુટુંબ નહિ કલેશ જરા કરે તું,
વાણું શરીર મનથી કશું ના પતિને, વૃદ્ધો તણું વચને નિત્ય શિરે ધરે તું; સાક્ષી કર્યા વચનના કમળાપતિને; - કર્તવ્ય તારૂં મનમાં સમજે અરે તું,
સાથે વસીશ જગમાં સુખથી સુપ્રીતે, પાળું સદા પ્રણયથી તુજને ખરે હું. " ના કલેશ થાય કદિ વર્તીશ એવી રીતે. : ત્રીજે પગલે પત્ની કહે છે :
પતિને ઉત્તર– ભક્તિ કરૂં પ્રભુ ગણ પતિ હું તમારી , હુંયે નહિ ઠગું તને કદિ કોઈ રીતે, સ્વામી તણું ચરણમાં રહું ભાવ ધારી; .
સાક્ષી કરી જગપતિ અતિ ચાહું ચિત્ત; વાણી વદુ કટુ કદી નહિ દુભનારી, ; પાળીશ અંગ ગણી તૂજને હુંય પ્રીતે, ભાખું સદા મધૂર વાક્ય વિનોદકારી. . જે ધર્મની સમજે નિજ ધર્મ નિત્યે. - પતિનો ઉત્તર- .
': સાતમે પગલે પત્ની કહે છે : જે તું રહે નિત્ય પતિવ્રત પાળનારી, વહેલી ઉઠી પતિ થકી ગૃહકાર્ય ત્યાગી. સંસાર-કાર્ય અડધું ઉઠાવનારી; યાગાદિ કાર્ય કરવા થઉં અર્ધ ભાગી;